28 JULY.
SM?
X JAAR N 36.
GEMEENTEKIEZINGEN.
ZATERDAG li SEPTEMB. 1895.
BRIEF
Tussclien Man en Trouw.
NA DE VESPERS.
van Z. D. Hoogw. Mgr Stillemans,
Bisschop van Bent.
BRIEVENBUSKE.
Oruhker-Witgeoer
flctrue Dan lltuffrl, Ceopolbfitraat, 19, te 2laUt.
Een abonnement voor gansch Belgiëfranco ie huis, kost 2,50 per
jaar. Voor Europa en de andere werelddeelen 4,50. Alle brief
wisselingen moeten ons voor woensdag middag besteld zijn
Pakken en brieven moeten vrachtvrij toegezonden worden. Ongetee-
kende brieven worden geweigerd. Aankondigingen 15 centiemen den
regeldikwijls te herhalen 10 centm Verzekerde ruchtbaarheid.
Ten Bureele der Volksstem gelast men zich met alle slach van druk"
werken, zooals doodbeeldekens, rouwbrieven, facturen, kerkwerk, enz.»
aan zeer lage prijzen. Schoone keus van schoolgerief voor scholen»
kloosters en pensionnaten. Op aanvraag onmiddelijk te verkrijgen alle
soorten van leesboeken, enz. Voor prijsboeken vrage men den cataloog.
Al onze trouwe Lezers moeten ons Bureel indachtig zijn.
Onze Lezers herinneren zich nog dat op dien dag
de socialisten van ganscli 't land naar Brussel zijn
gaan manifesteeren tegen de nieuwe schoolwet.
Al de roode mannen van de hoofdstad zouden ter
dier gelegenheid het roode vaandel aan hunne
woonst uitsteken, en deze zelfs des 's avonds ver
lichten.
Dit ordewoord was er gegeven en hoe klein ook
de loon zijn zou waarmede menige socialistische
werkman 's zaterdaags 's avonds zou huiswaarts
keeren moest hij zien dat dit bevel van 't hooge
komiteit werdt ten uitvoer gebracht.
Zwarte armoede en ziekte mochten aan zijnen
huizelijken heerd zijn neergezeten, dit alles kon
niet batende hoofdmannen hadden gesproken en
hunne bevelen moesten blindelings uitgevoerd wor
den.
Getuige daarvan
de echte geschiedenis die wij hier onze Lezers willen
aanhalen.
Zekere werkman kwam, na eenegansche week
van werken en zwoegen, even als zijne overige
makkers zijnen weekloon te trekken.
In 't vooruitzicht van 't geen hem te huis te wach
ten stond, kon hij er zich toch geen gedacht van
maken recht huiswaarts te keeren.
Met eenige gezellen trokt hij eene naburige her
berg binnen en na er reeds een deel van zijnen loon
te hebben verteerd, zag men hem eindelijk zijne
woonst binnen treden.
Arme woning
Daar zat zijne bedroefde en uitgemergelde vrouw
die sedert zes maanden alle mishandelingen, alle
ellende in stilzwijgendheid had verdragen en alle
hertzeer en verdriet had verkropt.
Bij zijne aankomst verbleekte de arme huismoe
der.... Een straal van hoop glinsterde haar nog in
de oogen... 'tWas immers Zaterdag, 'tis te zeg
gen de betaaldag... Zou zij nu morgen den bakker
kunnen betalen?
Voor de eerste maal
had zij van gansch de week zelf niets kunnen ver
dienen.
Eensklaps! Na 20 minuten vruchteloos zoeken
schiet haar man in eene hevige gramschapWaar
is dan toch het vaandel? roept hij haar toe, dat hier
morgen onze woonst moeten bevlaggen?
Ziehier, stamelde de vrouwmaar ongeluk
kiglijk, Jantje, hun jongste zoontje had dien al
spelende gescheurd.
En zie, zonder nog een woord te spreken, is hij
de deur uit, en komt na eene uur met een nieuw
vaandel het huis binnen
Gevlagd moest er immers worden 't was 's an
derdaags de groote manifestatie.
Na
eenen slapeloozen nacht in angst en vrees te heb
ben doorgebracht, alswanneer de eerste zonnestra
len de ellendige slaapkamer reeds verlichten en
't kanon dat reeds donderde in de verte het groote
feest aankondigde, stond haar Jantje aan hare
bedsponde; Moeder, sprak hij, zeg, hebt ge mij
geen stukje brood?
Slaap nog wat mijn kind, was 't antwoord, ga
en slaap nog wat.
Eindelijk,
al hare krachten inspannende, was de brave vrouw
er in gelukt haar op te lichten.
Ga, mijn lieveling, zeide zij alsdan, ga bij den
bakker hier nevens om een brood, en zeg dat ik
het morgen voorzeker zal komen betalen.
En de kleine kwam weerMoeder, men heeft
mij gezegd Als men zijn huis kan bevlaggen, kan
men ook zijn brood betalen.
Gansch den dag door zaten moeder en zoon te
weeuen.... en des 's avonds, terwijl de straten van
Brussel weerklonken van de vreugdegezangen der
socialisten, waren zij beiden stervend,., ja stervend
van hongerJefken.
Man. Ik zou uit schaamte in onzen kelder
kruipen eiken keer dat ik den postbode zie aan
komen. Alzoo altijd opzeggen van gazetten....!!
Vrouw. Nu en is 't nog niets, Petrus, maal
laat het nieuwjaar worden
Man. Ik wil hier stillekens tusschen vier
muren bekennen, vrouw, dat onze oude lezers ge
lijk hebben... Gedoemde nieuwsbladeren lezen, is
voor iedereen allergevaarlijkst.
Veouw. Zoo is 't, PetrusOok heb ik niet
een van onze gazetten meer in handen genomen,
sedert dat de H. Kerk ze gedoemd heeft.
Man. Wat leest gij nu, vrouw
Veouw. Uitsluitelijk DE VOLKSSTEM 't Is
een flink katholiek gazetje dat overal De Werkman
voor eeuwig en drij dagen zal vervangen.
Man. Helaas! waar is de gelukkige tijd, dat
ik ook onder het geleide der geestelijke overheid,
het goed hielp verspreiden
Wij lezen in Het Volkanti-socialistisch dagblad
van Gent
Rechtstreeksche vertegenwoordiging der werklieden.
Het voorbeeld, welk de overeenkomst verleden
jaar te Gent gesloten tusschen antisocialistische
werklieden en burgers, geheel het land door gege
ven heeft, begint vruchten te dragen,
In veel steden en gemeenten gaat er plaats ge
maakt worden voor Gemeenteraadsleden recht
streeks door de werklieden aangeduid.
Spreken wij niet van Gent, waarde overeenkomst
waarschijnlijk zal gesloten worden zooals zij geslo
ten werd tijdens de provinciale kiezingen van verle
denjaar.
Wij vernemen dat te St.-Nikolaas, te Eecloo, te
Oudenaarde, te Aalst, te Ledeberg, te Gentbrugge,
te St.-Amandsberg, het toekennen van een zeker
getal kandidaten aan antisocialistische werklieden
vast besloten en zelfs bepaald.
Zulke handelwijze verdient allen lof.
Willen de burgers vrede houden met de werk
lieden, het is inderdaad niet voldoende dezelve
met schoone woorden te paaien, Daden zijn er noo-
dig.
De werklieden moeten bewust zijn dat zij voor
taan, in de kiezingen, eene ernstige rol te vervul
len hebben,
Daartoe bestaat er een middelde keus van een
behoorlijk getal kandidaten aan de werklieden toe
vertrouwd.
Te Aalst onder andere, hebben de katholieken
besloten, boven de twee leden welke volgens het
amendement Helleput door de werklieden zullen
gekozen worden en natuurlijk werklieden moeten
zijn, vijf zetels aan de antisocialistische werklie
den toe te kennen.
De kandidaten voor die vijf zetels zullen door de
talrijke, leden van den Werkmanskring en van de
antisocialistische vakverecnigingen, als ook door
de andere katholieke werklieden der stad Aalst, in
geheime stemming aangeduid worden.
Dit besluit genomen op voorstel der werlieden,
maakt in Aalst den besten indruk.
En wij van onzen kant, juichen het uit ganscher
hart toe.
Niemand inderdaad zal nog kunnen beweren dat
de katholieke burgers geen gezag en geene plaats
aan de demokraten willen afstaan.
Het derde van den gemeenteraad zal voortaan
samengesteld worden uit vertegenwoordigers der
werklieden.
Welnu in de houding van de burgers, beter dan
in de schoonste verklaringen, vinden wij het be
wijs dat de stem van de geestelijke overheid
aanhoord wordt.
De democraten van Aalst hebben zich niet
meer te beklagen. Zij hebben voldoening.
Aan hen een wijs gebruik te maken van de hun
gegeven macht.
Zijn de aanhangers der Christene Volkspartij tal
rijk in Aalst, zij kunnen zeer gemakkelyk zei
ven hunne mannen in den Gemeenteraad
doen treden.
Doen zij het niet, 't zal bewijzen dat zij er
de macht niet voor hebben.
Wat cr van zij, onze vrienden van den Werk
manskring en van de vakvereenigiugen hebben vol
doening en zullen, in de kiezingen, hand in hand
werken met de burgers.
Iedereen weet dat Het Volk de tolk is der moedi
ge Anti-Socialisten van Gent en ook van onzen
vriend den heer Arthur Yerhaegen. Hunne goed
keuring is voor ons de beste aanmoediging. Voor
uit dus, makkers, en in 1896 zullen er zeven vrije
katholieke werklieden in ons Gemeentehuis zete
len ondanks verwijtingen en verraad.
Ze trekken al over
tie Merkt den Gent-j
scliesteenwegj op.
Vien. Da zijn streekses, eh, Stien, met da
weer, azoo doef dat 't is.
Stien. Zwijgt er af, Vien, als 't voortgaat,
vrees ik voor mankement aan ons gezondheid, tibes
en cholera en al da niet en deugt komt er af voort.
Vien. Dat is 'ne potekarie die wij gemakkelijk
kunnen missen, Stien, 't zou ne keer moeten rege
nen voor de boerkes, want 't groen en wil nie op,
't hangt mee zijn kopken in den grond.
Stien. 'k Ben daar eenen van de cheffen van
de Daenspartij tegengekomen, Vien, en den dienen
zijn kopken hing ook in den grond, wel tot tusschen
zijn knienen.
Vien. Is 't te verwonderen ehStien, azoo eene
confusie Moest dien brief van den bisschop op
mijn eenvadige ziel vallen, 'k gaf mijn demisie van
mensch, promentelijk gaf z'ik, of 'k ging naar de
Latrappen
Stien. Och, Vien, g'en kent gij dat slange-
goed nog nietals de bisschop proklameert dat
zij tegen den Paus werken en tegen de katholieke
princiepen, en dat hij aan iedereen laat weten dat
De Werkman, 't Land van Aalst en Klokke Roeland
gazetten zijn die de menschen verleên en misleén,
gelijk den appel uit 't aardsch paradijs mee Eva, en
als de priesters en 't volk zeggen Nu is 't gedaan
die mannen zwijgen nen dag of twee, en den derden
dag beginnen ze weerom te liegen dat den duivel
om de stukken komt, en dat is een spertelen, en
een krawietelen, en een heffen, en een leggen, en
een wringen, en een krinkelen om dien brief van hun
vel te schudden en op hunne manier t'explikeeren.
Vien. Maar Stien, er en valt geen expli-
keeren, is er iets zoo kleer in de wereld als de
woorden van den bisschop
Stien. Neen 't, Vien, die woorden zijn perka
ment, 't is de bankeroet maar die mannen en wil
len zich niet geven, de duivel van d'ambitie en
d'hoovecrdigheid en wraakzucht zit achter hunne
ooren te blazen en strooit hunne gazetten nog altijd
voort vol mee artiekels die fenijnig zijn en strijden
met den brief van den bisschop.
Vien.Maar't volk, Stien, ziet toch wel die
fikfakkerij zeker, 't is de fradatie in 't publiek, wat
is mij da nu En de schoonste preuve dat 't aange
brand riekt, is dat zij in hunne gazetten dien brief
niet en durven drukken; daar zie, wat wilde meer?
Stien. Zeker, zeker, 'tis den doodsteek, en
ze gevoelen 't wel, anders en zouden ze zulk groot
lawijt niet maken. Ook van alle kanten en zijden
wordt De Werkman en 't Land van Aelst gerefu
seerd. en aan de deur gesmeten gelijk een vuilblik
mee hollen in.'t Volk ziet nu dat t bedrogen is.
Alla zeg mij ne keer wat hebben die mannen al te
weeg gebracht
Vien. Stien, ge steelt mijn woord 't lag op
mijn tong.
Stien. En als 't volk 'ne keer moe wordt van
die belovers, Vien, maaktu dan uit de voeten, zelle
jongen, want z'en spelen niet mis. En a propos,
Vien, ze beginnen die mannen t'antwoorden, mee
ne front en ne applont dat g'er zoudt stom van
staan. G'hebt daar nu wederom d'historie van dien
braven melkboer van Mijlebeek, Vien, ge weet dat
toch zeker al, eh
Vien. 'k En doe toch, is er daar iets gebeurd,
Stien, mee nen melkmarchand van Mijlebeek?
'k Weet dat er op Mijlebeek strabante mannen wo
nen die op hunne pointille staan voor 't goed, jom-
mer op Mijlbeek
Stien. Ge zult gaan jugeeren, Vien. Van de
week, deed den braven man zijne ronde met de
melk en hij belt op 't bureel van de Daenspartij.
Dag, madam, 'k ben hier met de melk, is mijn
heer Petrus niet thuis eh Ja, maar kunt g'het
met mij niet gedaan krijgen 'k Zou liever aan
Mijnheer spreken, maar ge moogt er toch bij staan,
zelle Madam. Dag, mijnheer Petnis, ik kom u
zeggen dat ik uw Land van Aelst niet meer en wil.
Vien. Wat een kourageus man, Stien, dat
was geklapt, bravo....
Stien. Laat mij voortvertellen Wat is dat
te zeggen, ge leest het al twintig jaar 't Is toch
gelijk, Mijnheer, 'ken wil uw gazetten niet meer—
Dat zijn de Priesters die u dat opgestoken hebben,
't is zeker 'k vraag excuse, Mijnheer. Ik zeg
nog ne keer dat het de priesters zijn die u dat op
gestoken hebben. Excuseert, Mijnheer, 't en
zijn de priesters niet, 't is den bisschop En nu,
Mijnheer, wilde gij nu mijn melk daarvoor niet
meer, dat moet ge weten, maar uw gazetten en mo
gen in mijn huis uiet meer komen, dat staat vast.
Vien. Dat is 't schoonste da 'k van mijn leven
gehoord heb. Kom aan, 'k trekteer er op In de
diepe lochting mee een flesch leuvensch bier...
Wel, wel, wel, wel, dat is schoon... heilige sinte
Crispijn, wat is mij dat toch schoon
Ze zijn binnen. Madam, een fleschkenleuvens,
ik zal u dan 'ne keer iets vertellen. Ritjoe.
Met innige droefheid zien Wij dat de gazetten
der zoogenaamde partij-Daens, niet de minste re
kening houdende van den brief door welken de
Bisschoppen van België, op bevel van Z. H. den
Paus, de katholieken van ons land tot eendracht
onder elkander aanmanen, heviger dan ooit de ver
deeldheid bewerken en verspreiden, en de katholie
ke besturen aanvallen. Zoo verre drijven de opstel
lers dier gazetten den overmoed, dat zij hunne le
zers pogen te doen gelooven dat, zóó handelende,
zij de goedkeuring hebben van Z. H. den Paus en
van de Bisschoppen
Zulke gedragslijn is te veroordeelen, zij is hoogst
nadeelig aan de belangen der ware christene de
mocratie; zij is gansch tegenstrijdig met de gedach
ten van Zijne Heiligheid en van de Belgische Bis-
choppenen Wij achten het Onze plicht de geloo-
vigen te vermanen zich dooi dergelijke gazetten
niet te laten misleiden.
f ANTONIUS, Bisschop van Gent.
LOVENDEGEM.
Menheer de gazetdrukker,
Ik ben uitnemende kontent, dak kik u schoon
fazetjen herame, en ik moen het rechteudeur be-
ennen, datze nog veel schooner is, als dak en
peinsdege, 'ken weet waarlek niet waar dagget
allemaal uitgevonden hebd, alzoo van weerskanten
nen man staan van boven, mee alle soorten van
alm bij hem, daaraan kan men zien dagge gij toch
voor den boeren den werkman zult zorgen. Maar
menheer, zoudat nu toch waar zijn, datze mij daar
over eenige dagen op den Kouter in d'herberg zei
den, dammen al die gazetten der Daens-partij gelijk
de WerkmanLand van Aelst en de Klokke Roeland
van Ninove nimmer en meugen lezen datze nu
zeker geheel en gansch door den Bisschop van Gent
afgekeurd zijn en zelfs veroordeeld, omdat zanders
niet en doen als tvolk qpmakeu en in de gemeente-
bestieren willen ruzie brengen, om alzoo mee de
liberaelen, aau 't hoofd van de prochie te geraken..
Awe menheer, ge zouter misschien meêlachen,
maar zonder op ons eigen zeiven te boffen, wijlen
hier, simpel boerkens, wijlen hemmen dat hier van
overlang tegeneen gezeid, dat de Werkman bezig
was mee overal ruzie te maken, en dat het ons niet
en zou verwonderd hemmen dat de Bisschop hem
zou straffen en afkeuren daarom peins ik nog
datter hier seffens veel zullen zijn, die u gazette de
Volksstem zullen vragen, en om datze toch ze
schoon is. Alla menheer, ik bedank u van uwe
gazette en ge meugt ze mij in 't vervolg alle weken
zenden, ik zal tein 11e keer 2,50 fr. aan Petrus den
bode geven, gelijk ik altijd voor den Werkman
gedaan hem, en daarmeê roep ik weg met den
Werkman en vier van de Volksstem.
Boerken Ivoo van Lovendegem.
Wij hebben nog ontvangenden brief uit Ninove,
maar te laat om nog opgenomen te worden.
L.
