Pro Justicia
Volksparlement.
ALLERHANDE MAREN.
1.
2.
Luik. Men schrijft ons uit Luik dat de re-
J traite tot voorbereiding van den
Paaschplicht, door de Paters Redemptoristen
voor de soldaten dier stad gegeven, de beste
vruchten heeft opgeleverd. Zondag morgend, ten
7 ure, celebreerde Z. Hoogw. Mgr de bisschop
van Luik de mis, gedurende dewelke drie Pa
ters aan meer dan 800 soldaten de H. Communie
hebben uitgedeeld de eerbiedweerdige kerk
voogd heeft tot die brave jongens eene gelegen
Van DENDERIIAUTEM
naar INDIE.
Tiende Brief.
NAAR ROME!
Ouï les parties cn leurs moyens et conclusions.
Vu les pièces du procés, notamment le jugement
rendu par le tribunal de ce siège le vingt novem-
bre 1800 nonante-sept. Attendu que l'article pu-
blié par le défendeur dans le numéro de son jour
nal Het Land van Aelstdu vingt-cinq Avril
1800 nonante-sept, intitule Moorsel commen-
£ant par les mots op tweeden Paascbdag finis-
sant par les mots elk vrij in zijn gedachtest in-
jurieux et dommageable que le défendeur en doit
réparation. Attendu qu'une instruction judiciairo
a éte ouverte au sujet des incidents qui se sont
produits a Moorsel le dix neut Avril 1800 nonante
sépt, lors de la visite dans cette commune des
membres de la société des Clairous que le dé
fendeur a pu se tromper sur la gravité des faits
dénoncés au Parquet, que cette circonstance atté-
nue dans une certaine mesure sa respousabilité,
mais ne peut j ustifier les attaques violentes diri-
gées contre les demandeurs Par ces motifs le Tri
bunal ouï Monsieur de Lichtervelde, substitut du
Procureur du Roi eu sou avis conforme, ecartant
comme non fondées toutes fins plus amples ou con-
traires, dit pour droit que Partiele publié dans lo
journal du défendeur liet Land van Aelst nu
méro du vingt cinq Avril 1800 nonante sept est iu-
jurieux et dommageable, que lapréjudice souff'ert
par les demandeurs sera sufissamment réparé par
la publicité donnée au présent j ugement. Condam-
ne le défendeur a iusérer celui-ci, dans son inté-
gralité, en caractères ordinaires, sous la rubrique
Réparation Judiciaire, dans les deux numéros
successifs de son journal u Het Land van Aelst
qui suivrout la signification du présent jugement
autorise les demandeurs a publier le dit jugement
dans un journal a leur choix collectif, aux frais du
défendeur, sans que le coxxt de cette publication
puisse dépasser cent francs. Coudamuc le défen
deur aux dépens taxé a cent septante deux francs
soixaute quatre centimes, non compris ie coüt de
l'expédition du présent jugement. Ainsi fait et
prononcé a l'audience publique de ce tribunal pre
mière chambre, le vingt quatre Déeembre 1800 no
nante sept oü siégeaient M.M. Blomme, président;
Lepère et Havaux, juges de Buck, substitut du
Procureur du RoiBogaert, Grefiïer.
MoMcgcm. Donderdag morgend, toen de
genaamde L. Mt'huis wakker werd, be
merkte hij dat zijne vrouw reeds opgestaan was.
In huis vond hij haar echter niet. Hij ging op
zoek en vond zijne vrouw verhangen aan eene
ladder. Sedert de echtgenooten Mhun kind
verloren hadden, had de vrouw geene rust meer.
A «legem. Sedert eenigen tijd werden in on
ze gemeente de wortels en beeten gestolen van
eenen landbouwer in de Veldekensstraat. Een
neerstige landbouwer uit de gebuurte werd voor
deze diefstallen verdacht gehouden. Deze had
reeds eenige nachten de wacht gehouden, om
den waren dief te ontmaskeren. Woensdag avond
heeft hij hem op heeterdaad betrapt en aan de
policie overgeleverd.
Aaltci*. Woensdag nacht zijn bij Ser. De
Wulf, te Aalter-Straathem, dieven bij middel
eener ladder in het kiekenkot gedrongen en heb
ben er 23 hennen gestolen. De dieven hebben
den hond iets ingegeven. Vooraleer te stelen
hebben de dieven een paar uren geslapen onder
eenen hooischelf en hebben van het regenen en
waaien gebruik gemaakt om te stelen.
Wiezc. Donderdag heeft men hier het lijk
opgevischt van een meisje van Aalst, Philomena
Wauters, 21 jaar, die sedert vastenavond uit ha
re woning verdwenen was. Daar men sporen van
geweld op het lijk ontdekt heeft, denkt men dat
er eene misdaad gepleegd is.
Nluove. Donderdag nacht zijn dieven ge
drongen in den hof van M. Van den Boecke,
koopman, en hebbengansch eene serre met eerste
groenten geplunderd en daarna verwoest. De da
ders, ten getalle van zes, zijn reeds door de poli
cie ontdekt.
lIcrdci'Aciu. Verleden Zondag viel zekere
Constant Meerschman bij ongeluk aan 't sas van
Wieze in 't water en verdronk maandag werd
zijn lijk opgevischt.
Wettercn. Verleden week is alhier eene
vrouw plotseling zinneloos geworden. Zij is in
een gesticht te Gent opgesloten men was ver
plicht haar het dwangkleed aan te trekken.
Maandag kwam er in de kerk alhier zekere
Svan Cherscamp, gevlucht, die zegde dat
men uit was op zijn leven, dat het leven toch zoo
kostelijk was, enz. Hij vroeg aan de policie, die
middelerwijl ontboden was, hem daar te laten,
want, zegde hij, kom ik buiten, daar zullen zij
mij doodschieten, en ik heb niemand iets mis
daan. De ongelukkige is bij zijne familieleden ge
bracht.
Lovcudcgcm.Maandag hebben de veld
wachters eene gedienstige vrouw bezocht,
welke de zieken ging verzorgen. Na in haar huis
zoo wat rond gezocht te hebben, haalden zij al
daar eene groote hoeveelheid saaiette, garen,
lint en zeep, te voorschijn, welk zoo zij zegde,
niet wist dat zij zulks bezat. Door ondervraging
in het nauw gebracht, bekende zij zulks ont
vreemd te hebben bij een doodarmen rondleur
der, wiens vrouw zij verzorgd had al de gesto
len voorwerpen zijn aan 't slachtoffer, een on
langs arme weduwenaar met vijf minderjarige
kinderen, terug gegeven, welke zeer kontent
was over het terugkeeren van zijnen rijkdom.
ons
Men herinnert zich nog het pro
ces ingespannen door den Katho
lieken Trompettersclub van Aalst
tegen Het Land van Aelst. P. Daens
werd veroordeeld tot al de kosten,
tot twee inlasschingen van het von
nis in zijne gazet en eene inlas-
sching in een blad naar keus der
Trompetters.'t Is deze insertie, welke wij
den mcdedeelen en waarvoor Pieter Daens
honderd frauk betaaldmet plezier.
Nieuwe vcroordccling.
M. Borreman-Mally, tabakfabri
kant te Aalst, had een proces inge
spannen tegen Daens voor laster in
De Werkman en Het Land van Aelst.
Zaterdag had de uitspraak plaats.
Petrus Daens wordt veroordeeld
1. Tot lOOO frank schadevergoeding
2. Tot O inlasschingen van het vonnis. Twee
in De Werkman, twee in Het Land van Aelst en
twee in dagbladen naar keus van M. Borreman.
3. Tot de kosten der vertaling van het vonnis;
4. Tot al de kosten van het geding.
Pie, g'hebt ons complementen 1
Brussel. Eene landbouwersfamilie van
Campenhout kwam woensdag bij een notaris te
Brussel om het testament eener oude tante te
hooren aflezen. De buitenlieden vernamen dat
hunne lieve tante gansch haar fortuintje,
40,000 fr. aan hare oude meid vermaakt had. De
ontgoochelde erfgenamen deden heel wat anders
dan de afgestorvene zegenen 1 Zij vielen op de
oude sukkel van een meid en sloegen haar deer
lijk met hunne regenschermen af. De notaris
klerken, die tusschen kwamen, kregen ook hun
deel vanden intrest. Gansch de familie van
Campenhout werd vervolgens door de policie
opgeleid.
Een i8jarige kerel stool woensdag avond op
den Vlaamschen steenweg een paar bottienen
van de uitstalling van een schoenwinkel. De
schelm nam de vlucht, achtervolgd door voor
bijgangers die Houdt den diefriepen. Op de
Verkensmerkt liep hij bijna eenen policieagent
omver en verdween langs de Groote Godshuis
straat. Op dit oogenblik was hij wel door hon
derd personen achtervolgd.
heidsaanspraak gehouden.
Na de mis waren zij op een smake
lijk ontbijt genoodigdal de spreekka
mers, de gangen, de noviciezaal, de
veranda, de twee refters waren opge
propt met soldaten, die den koffie en
de boterhammen zich goed lieten sma
ken. Mgr Doutreloux wandelde in
hun midden ronden drukte meermaals
zijne voldoening uit over dit schoon
feest en wenschte de eerw. Paters ge
luk over den bekomen uitslag. Verle
denjaar waren 575 soldaten opgeko
men en nu meer dan 800't is een
schoone vooruitgang. Om het feest te
bekronen, werden al de soldaten in
groep gephotografeerd men bemerk
te in hun midden een kapitein, twee
adjudanten en talrijke onderofficiers.
Dcndcrniondc. In de laatste
drie weken werden op de markt alhier
talrijke geldbeugels ontvreemd. De
policie is er in gelukt de plichtige aan
te houden. Het is een i3jarig meisje
van Dendermonde. De diefegge heeft
bekend dat zij de geldbeugels gestolen
heeft van Joseph De Kezel en van
Justinus Carayole. De twee geldbeu
gels hielden 18 en 3 fr. in. Het meisje
heeft ook den geldbeugel van C. Van
Laeken, van Grembergen willen ste
len in de kerk der Theresianen, doch
is er niet in gelukt.
door Missiounaris J. G. Inboorling van Dendeihautem.
Nard. Proficiat mee uwen eersten
communiekaut, Zander Jommer, bij
doet met de groote meê, zelle.
Zander. Danke, en 'k zal u te
naaste jaar 't zelfde wenschen als 't den
uwen zijnen toer zal zijn... Maar, ge
buur Nard....
Nard. Ik en weet niet waar dagge
aan dienen schoonen dag van Zondag
geraakt zijt, mensch.
Zander. Zwijg, Nard, ik en zat
zaterdag op mijn gemak nie, als ik da
zag aankomen...
Nard. 'k Zou 't gelooven, azoo
een gewoel van elementen, d'een char
ge achter d'audere, een krioelen van
wind en regen en sneeuw en vlagen, ze
weerden hen voor 't meeste, goloof ik
als wij in den kleiuen oorlog waren,
noemden ze dat charge a volonté, da
wilt zeggenzoo veel als ge kunt.
Zander. Ons fleer heeft met ons
geweest, eerlijk, 'k moe't zeggen het
was Zondag pertekelier, azoo zonder
beslag, maar fatsoenlijk, stillekes zon
der wind, 't zonneken azoo wel half
achter't gordijntjen, maar toch zonne
ken.
Nard. Maar, Zander, ge weet
toch al dat de kiezingen veranderd zijn?
Zander. Zeker, ik heb 't in 't
Stemmeken van over acht dagen al ge
lezen, 't is den 22 Mei, heb ik gezien...
Alla, 't gaat korten.
Nard. 't Zal hier gaan een gewee-
mel zijn, geloof ik de donchisten loo-
en mee gezichten gelijk honden die
un string gaan aftrekkeu weten dat
ze naar 't Piereland gaan, en moeten
en moeten, en nie aan te doen, rien de
tout, niemendallen.
Zander. En z'hebben nu nog de
kiezing ten zijnen schoonsten geleid, in
Mei als er meest volk thuis is, maar 't
zal ne keskedi zijn, want z'hebben aan
de fransmans alles beloofd, en die men-
schen zijn percies bedrogen gelijk alle
maal d'andere.
Nard. Zoo, de vierde man en mag
noch van den Bisschop noch van den
Pausgeenen represantant niemeer zijn, j
eh Zander, omdat hij 't priesterkleed I
te veel schon en meedee mee liberalen
en socialisten.
Zander. Ik
heb al ne keer hoo
ren zeggen dat hij
naar Latrap gaat,
waar dat ze nooit
niemeer en mogen
klappen.
Nard. Eu de
gazetten van 'tLand
van Aelst en van de
Werkman vanDonsj
zijn werom al ge-
koudanneerd te Derremonne.
Zander. - Dat en wist ik niet
Nard. Toetoet, mensch cn straf,
zelle 1 't Tribunaal zit er met de kra-
vasch op duizend frauk te betalen,
en 't vonnis in 't fransch en flemsch
verschillige keeren iu de gazetten en de
kosten van 't tribunaal.
Zander. 't Is een klein renuwa-
tie, Nard, zooveel.
Nard. Ja, mensch, dat en trek
ken z'hun op 't tribunaal niet aan, g'en
hebt maar over de koorde niet te ter
reu.
Zander. Jommer, 't zijn reden,
Nard, maar 't en is maar d'ak wil zeg
gen dat ze op ne mensch zijuen porte-
monó azoo slaan dat er tot 't laatste
bet jen stof meê zou uitkomen, en tot
zelfs den naad los.
Nard. En 't en is maar vijf weken
leên dat hij 't proces verloren heeft van
de trompetters.
Zander. Die mensch is op den
doebber, Nard, en hij zal van langs om
meer doebbereu.
Nard. Kan 't anders, Zander? als
ge nu wetens eu willens hollen in uwen
kop loopt en builen gelijk petrolstuk
ken eu dagge toch per fors malgré wilt
voort doen, en dagge ten stampt en
slaat en bijt...
Zander. Jommer, d'ander stam
pen tegen, Nard, en vandaar de
MALHEUREN....
Nard. Wij zullen daar nog ne i
keer over klappen, Zander nu g'aak
voort. Salu, ami 1 i
-•«a&rfkLaöS
Kurseong, 2 Maart 1897.
Misschien hebt gij in de gazetten gelezen, over den hongers
nood en de pest, die tegenwoordig den Hindoustam teisteren.
Over deze twee rampen zal ik u eenige woorden zeggen.
De post heerscht en woedt geweldig in de groote stad Bom
bay, alsook reeds in eenige steden en dorpen daaromtrent.
Reeds verleden jaar, in October en November werd men de
eerste gevallen van die wreede plaag gewaar; dat is, nu sinds
4 a 5 maanden en sedert dien is zij altijd aan 't groeien en 't
vermeerderen gegaan tot nu toe en geene hoop van beteren
nog iu 't verschietmen stelt alle middelen aan 't werk de
geneesheeren hebben nog tot hiertoe geen middel gevonden
om de plaag tegen te gaan en ze uit te roeien. Al die eenige
middelen van bestaan hadden in Bombay, zijn gevlucht naar
veiliger streken men zegt dat meer dan do helft de stad heeft
verlaten dat is 450,000 inwoners alles is dqodsch en stil in
de anders zoo woelige en levendige straten, op het groote Es
planade, in de parken en openbare hoven. Iedereen schijnt
met vrees en bangheid geslagen te zijn. Alreeds 14 a 15000
zijn van de pest gestorven, nochtans weinige Europeezen
meestal zijn Hindoes, Mahometanen of Parsis. Alle maatrege-
worden in 't werk gesteld in de zeehaven van Europa, Asia,
Amerika en Australia, om eene dergelijke ramp van hunne
bevolking af te weren.
De schepen die van Bombay komen, zijn zorgvuldig onder
zocht in de haven waar zij inzeilen, enhgel dikwijls hebben
den ligtijd op een goeden afstand van de kust te doorgaan, in
dien men iu 't minste vermoed dat iemand van het schip's
manschap door de pest moge zijn aangetast. Al de reizigers
van den trein van Bombay naar Calcutta, worden nauwkeurig
door geneesheeren onderzocht, een tiental mijlen boven Cal
cutta eu ziet men in eenen der reizigers de minste teekens
der ziekte, dan wordt hij daar tegen gehouden en moet in 't
hospitaal verblijven. Over eenige weken stopte men zoo eene
heele partij bedevaarders, allen Mahometanen van Calcutta,
op hunne terugreis van de heilige Mahometaansche stad Mek
ka, hoofdstad van Arabia. Men wist dat zij door Bombay of
omstreken gepasseerd waren en men hield ze tegen te Hoog-
ly, boven Calcutta, voor eenigen tijd, tot dat men bestatigen
kon dat niemand door de pest was aangetast, of voorteekens
gat van die plaag. Tot hiertoe, dank aan die strenge maatre
gelen, is Calcutta bevrijd. Laat ons hopen van Gods Voorzio-
nienigheid dat hij verdere onheilen spare aan den reeds zoo
hard beproefden Hindoustam. Bombay is wel 500 belgische
mijlen van hier, zoo loopen wij geen gevaar in Kurseong. In
steden die iu verbond en gemeenschap zijn met Bombay door
de treinen en schepen is het wat anders de pest zet zich ge
makkelijk voort zooals gij weet, bij middel van mikrooben, of
onzichtbare kleine diertjes, die de ziekte veroorzaken eu wa
re het niet dat overal strenge maatregelen zijn genomen, wel
dra ware zij over heel Indië en misschien over heel de wereld
verspreid.
Nu, de tweede ramp die Indië aangetast heeft is de hongers
nood. Naar hetgeen men zegt in de dagbladen, is het een der
grootste hongersuoodeu dezer eeuw.
In eene groote uitgebreide landstreek gelijk den Hindou
stam, met bijna 300 millioen inwoners, waar gedurende zeven
of acht maanden van 't jaar geen regen valt, vooral in 't mid-
denland, onder de buitenlieden, armoedige landbouwers, die
nauwelijks op goede jaren genoeg rijst kunnen opbrengen tot
hun onderhoud, is het geen wonder, dat wanneer een droog
jaar komt, met weinig regen, 't geen den rijsoogst doet mis
lukken, men het volgende jaar niets heeft te eten geld heb
ben zij niet, wat dan gedaan
(Wordt voortgezet).
(V6 Vervolg.)
Daar nedergeknield, zien wij eene halfronde
borstwering, waaraan 93 vergulde lampen
vastgemaakt zijn, die jaar uit, jaar in bran
den. Binnen de balustrade is een trap van 15
meters, die ons leidt naar den grafkelder van
de Apostelen en de vatikaansche catacomben,
te midden den trap, die twee hoorns uitmaakt, staat het wit
marmeren beeld van Pius VI.
De St. Pieterskerk is een latijnsch kruis, waarvan de groote
staander 186,93 meters lang is, de kruisbeuk aan wiens uit
einde twee autaren staan is 135,46 lang. Op het kruispunt
staat de koepel die 117 meters hoog is, 42,20 m. doorsnee en
192 meters omtrek heeft. Juist onderden koepel staat den
pauselijken autaar die beschud is door eenen baldakijn in
brons, van op tot neer, van 42 meters, waarvan het vergul
den alleen 535,000 fr. kostte.
Als gij rond de kerk gaat zult gij een orgel met doxaal op
wielen zien. Er zijn er zoo twee in deze kerk, en als er mis ge
daan wordt aan den eenen of anderen zijautaar, men voert or
gel en doxaal er naartoe.
Die kerk beschrijven is doorgaans onmogelijk men zou er
moeten dagen in verblijven om alles nauwkeurig na te speu
ren en te bewonderen. Men ziet niets anders dan mozaïk,
schilderijeu, marmer van alle kleuren, beelden, autaars,
biechtstoelen, waarin men al de talen van Europa spreekt.
Nu eens gaan zien naar buiten, naar de fontein die meest
water geeft van ai de fonteinen der gansche wereld, 't Is een
geheele voorgevel van een paleis vol met kolommen en vens
ters al wederkanten. In eene groote nis staat het kolossaal
beeld van Neptunus, getrokken door vier reusachtige zeepeer-
den.
Verder is de groote schoone kerk van O. L. Vrouw-de-
Meerdere. Drie groote lange beuken, verdeeld door 44 wit-
marmere kolommen, boven wier kroonlijst, tusschen de vens
ters, 27 mozaike verbeeldingen van de grootheden van Maria.
Het plafond verguld, eertijds met 't eerste goud uit Amerika,
wierd hersteld door Pius IX met 't oerste goud uit Australië.
't Is iu die kerk dat men kan van bij aanschouwen de hou
ten plankskens waartusschen 't kin 1 Jesus lag en weende
den nacht van zijne geboorte te Bethleëm. Die plankskes
met roode koorden opeengebonden, worden bewaard in eene
kostelijke rijve, waarvan 't kristalen glas omringd is van zil-
tondu qu'il est indispensablo de vérifier le fondoment de ces
faits avant d'apprécier si le "Laud van Aelst n a dépassé
son droit ou jusqu'a quel point il aurait pu le faire. Sous
réserve de tousautres droits et moyens. Plaise au tribunal
Ordonner que les dossiers do l'instruction repressive des af
faires de Moorsel et Herdersem seront déposés sur le bu
reau pour etre ensuite conclu et statue comme do droit. Sur
quoi le tribunal, après avis du ministère public, rotint la
cause en délibéré et rendit a l'audience du trois Déeembre
1800 non tan te sept le jugement suivantParties ou'ie en
leurs moyens et conclusions. V u les pièces du procés. At
teudu qu a supposer iuéme licite l'apport surle bureau du
dossier de Pinlormation que la partio Kyorman pretend avoir
eu lieu sujet de {aits' delictueus qui se seraient passés
Moorsel a une époque d'ailleurs non précitée, qu'en admet?
tant inême ces faits comme ayant eu lieu, encore l'apport de
ce dossier serait-il sans pertinence relativemcnt ii la cause,
puisqu il n'est pas même allégué par la partie défenderesse
que los demandeurs auraient pris ii ces faits une part quel-
conque. Par ces motifs, le Tribunal, ouï le Ministère public
en son avis conforme, déboute le défendeur des fins de ses
conclusions du vingt sept Novembre 1800 nonante sept. Or-
donné aux parties de plaider au fond. Réserve les dépens.
La cause fut plaidêe au iond du troisé l'audience
Déeembre 1800 nouante sept, maitre Cooreman pour les de
mandeurs déposa les conclusions suivantes Attendu que
le défendeur ne peut exciper sa bonne foi dans l'espèce; qu'
il ne peut en efl'et sans aggraver encore sa responsablilité
invoquer une procdure qui est étrangère aux parties, dont
le contenu lui est inconnu, ouverte posterieurement a plu-
sieurs des articles visés et qui de son aveu même, n'a révéle
la preuve d'aucun fait défectueux, non seulement a charge
d'un des demandeurs, mais même d'aucun membre de la
société dont ils font partieqe'il na cessé pendant des muis
même aprés l'intentement du procés de repeter, de preci-
ser, de commenter, d'aggraver ses indignes et ordurieres
attaques. Attendu que le défendeur est mal fondé h invo
quer contre les demandeurs, qui ne sont d'ailleurs ni journa
listes, ni poleinistes les violences de la presse Alostoise
puisque celles-ci sont précisement son fait, ainsi qu'en te-
moignant les nombreuses condamnations que lui a values sa
polemique. Que le caractère dommageable des accusations
du dófendeur spécialement de celle d'immoralité et d'impié-
té est indeuiable que la gravité exceptiounelle de l'offense
résulte de la frequente repetitions des attaques et de l'au-
dace avec laquclle le journaliste les confinne même lors qu'il
est, appelé en justice; attendu que les demandeurs out con
clu longuement au fond dans leurs conclusions deposées le
vingt deux octobre et auxquelles ils se referent expresse-
ment Que s'ilestvrai que les dommages, interets doivent
comprendre la reparation du prejudice moral et du préjudi-
ce matériel et que ce dernier eoinprend parrai ses elements
les frais et demarches accasionués par la reconnaissance du
droit viole il y a lieu de constator que le prejudice cause a
été encore augmeuté a ce double point de vue depuis l'in
tentement de l'action par le système de défense du défen
deur. Farces motifs. Plaise au Tribunal déboutant le défen
deur de ses exceptions; allouer aux demandeurs les conclu
sions de leur exploit introductif d'instance. Le Ministère pu
blic fut nouveau entendu en son avis ii l'audience du dix
huit Déeembre 1800 nonanle sept et le tribunal rendit a
l'audience du vingt quatre Déeembre 1800 nonante sept, le
jugement suivant
■aaes
