t
m
s&m
m.
m,
an#*
4° JAAR N 190.
OORLOG.
ZATERDAG Ti AUGUST! 1898
M. WOESTE.
SOL, DA. TE HIJ
Hoe een socialist, anarchist wordt.
Bravo, Minister
Bureel Kapellestraat13, Aalst
Abonnementsprijs per jaar 2,50, franco
(link - 5 Centiemen liet nummer. - Dc
Volksstem licei't overal verkoopers en
wordt ganseli Vlaanderen door gelezen.
- Briefwisselaars in alle gemeenten.
Held dl liulzcn te verhuren Vraagt gij
i meiden of Knechten zoekt gij eene bc-
trekking? wilt gij uwen handel aauhe-
I velen? l*laatsdan uwe aankondigingen
i in dit hlad liet wordt alom verkocht
Beweging le Oostende.
Nieuws van den Oogst.
Nieuws over den
Alle jaren ontrukt het blind lot
verschillige duizenden jongelin
gen aan hunne ouders, aan hun
beroep, aan hun ambacht, aan
het werk.
Verschillige jaren lang moeten
ze in de kazerne 't familieleven
►gaan vergeten en den arbeid die
de hunne was.
Daarna kunnen zij nog gedurende een heel
tijdperk worden opgeroepen, om in de weide
rond Beverloo of in de bosschen van Aarlen in
Luxemburg, alle dagen ten 4 ure uit hun bed te
worden gerukt, 7 kilometers ver 5 kardoezen te
gaan afschieten of zien afschieten, en na hunne
terugkomst in de kazerne, tot 's avonds 9 ure den
dag moeten doorbrengen met hunne schoenen te
poetsen en te herpoetsen en hunne knoppen fel
ler en feller te doen blinken.
Zoo wil het de soldaterij, die verklaart dat zij
alleen alle vaderlandsliefde in pacht heeft, en
dat men haar als onfeilbaar in de verdediging
van het vaderland moet erkennen.
In name dier vaderlandsliefde, verklaart het
extra gekneveld en fel gesabeld militarismus dat
een soldaat om een goed verdediger van het va
derland te zijn, het geweer tegen wil en dank op
de schouders moet nemen, en dat de plaats
vervangers die zulks willen doen uit vrije bewe
ging, door en door slechte soldaten zijn.
In princiep verklaart het zich nochtans voor
de vrijwillige soldaten, anders toch zou het al
zijne onderofficiers en officiers ook moeten over
boord werpen, als eenvoudige prims.
Maar het beweert dat er zich bij lange niet ge
noeg daartoe aanbieden.
Het beweert ook, dat een goed soldaat ten
minste een paar jaren aan het commando moet
hebben gehoorzaamd om behoorlijk te kunnen
het geweer af te vuren, en zijn knoppen te doen
blinken.
Er zijn in het leger 4000 officiersdie elk
hunnen ordonnans hebben, om in hunne huizen
de kleeren te poetsen, de botten te doen blinken,
de boodschappen te doen, de kleinen naar school
te brengen, enz., ook al de zuigflesch te hantee-
ren.
De hoofd-officieren hebben er zelfs twee.
Voor die functies kiezen zij meestal de beste
hunner soldaten uit, en ontnemen die aan al de
oefeningen der kazerne, waar zij ook door hun
voorbeeld nog zoudèn kunnen dienst doen.
Het zijn niet alleen duizenden dienstboden die
het leger aldus van de oefeningen houdt, en alle
jaren dus nutteloos aan het burgerlijk leven ont
trekt, maar ook nog veel duizenden kleermakers,
schoenmakers, timmerlieden, smeden, wevers,
gravers, doschers, keukenbedienden, verwers,
meubelmakers, slachters, bakkers, drukkersgas-
ten, enz., enz., die voor een paar jaren een hun
opgelegd ambacht te vervullen hebben.
Al die postjes van huisknechten, van keuken
meesters, slachters, bakkers, smeden, enz. kon
den heel goed bekleed worden door betaalde en
vrijwillige knechten, betaalde en vrijwillige kleer
makers, schoenmakers, timmerlieden en huis
knechten.
Deze zouden geen twee jaren in het leger blij
ven, maar heel hun leven lang. Het zou maar de
kwestie zijn van hun dagloon fatsoenlijk te ma
ken.
Aldus had men reeds van zelfs een mooi aan
tal vrijwilligers, aldus kon men alle jaren heel
wat minder jongens verplichten hunne ouders te
verlaten en hun ambacht te verleeren.
Dat zegt het gezond verstand.
Maai gezond verstand en militarismus hebben
altoos overhoop gelegen.
Allen dus gewerkt, elk in de maat zijner
krachten, om 't alverblindend Militarism uit te
roeien
Wat gewoel en leven in deze badstad, binst
twee dagen, 14 en 15 OogstAl de valsche ge
ruchten om den gezondheidstoestand, hebben niet
belet dat er met die verlofsdagen, eene groote
menigte volk is toegestroomd om gedurende dien
korten tijd ook eens van dat lustig leven te ge
nieten.
Aan de aankomst der pleziertreinen was het
plezierig om zien. Duizenden en duizenden men-
schen stapten daar van de verschillige treinen af,
met manden en korven, geladen met voorraad.
Haastig liepen zij naar den dijk om daar met vol
le teugen de zeelucht in te ademen.
Ook zijn er Zondag 8,200 baden genomen. Nog
nooit is het te zien geweest. Het grootste getal
was nooit hooger dan 5,800 in eenen dag ge
klommen.
Ziehier ten andere het getal baden gegeven in
de vorige jaren
In 1886 werden er 54775 baden gegeven in
1886, 37434; in 1887, 67313 in 1888, 37349
in 1889, 36443 in 1890, 55108 in 1891, 48263
in 1892, 58314 in 1893, 71586 in 1894, 54641
in 1895, 63447 in i896, 69553 i in 1897, 66190
in 1898 zijn er alreeds 70523 baden gegeven.
Nog nooit, verklaarde een hooge ambtenaar,
is er gereisd geweest gelijk dit jaar op 15 Oogst,
dank aan Minister Van den Peereboom, die de
reiskaarten geldig maakte voor 4 dagen.
In de kleinste straten van de stad gaf men met
vreugde 8 en 10 fr. voor eene kamer, en of er
vele geweest zijn die onder deschoonesterrelucht
geslapen hebben, dient niet gevraagd. Een wan-
delingske gedaan, 's morgens om 3 ure, in den
hof, in de Bois de Boulogne, op den dijk, was
welsprekendop al de banken, in 't gras, lag
men lustig te slapen.
Ook er is nering in de stad geweest, en langs
alle kanten hoort men den lof uitspreken van
onzen Minister van spoorwegen, die zooveel ge
mak geeft aan dezen die naar Oostende willen
reizen.
Niet minder dan 22,000 reizigers, en waarvan
ruim een derde met pleziertreinen, zijn zondag
14 dezer per spoorweg aangekomen. Sedert het
bezoek van den keizer van Duitschland had men
zulk eenen toeloop te Oostende niet meer be
leefd.
De maalbooten waren zwart van 't volk.
Maandag avond moest een bijzondere trein
voor Brussel ingericht worden. De eerste trein,
die vertrok, was stampvol, men kon niet meer,
en de tweede was het niet minder toch heeft de
dienst er niet door geleden.
Men heeft maandag 9,500 tickets ontvangen.
Hierbij dienen gevoegd de talrijke toeristen die
reeds zaterdag avond waren aangekomen en de
4,500 engelschmans door de maalbooten van den
Staat, alsook 413 passagiers door de palace-stea
mer La Belgique aangebracht.
In de drie dagen werden 18,244 baden geno
men. De ontvangsten in de Kursaal beliepen tot
39,864fr. voorden 11, 12, 13 en 14 Oogst.
Zondag beliep de ontvangst van den elektrie-
ken tram tot 2,500 fr. en Maandag, 3,000 fr.
Leve 't Vrijwilligersleger
Verledene week was een
gerechtsdienaar van St-J os-
se-ten-Noode, bij Brussel,
door zijne overheden, gelast geworden eene huis
zoeking tedoen bij de gebroeders Willems, beeld
houwers.
Er was spraak van valschmunterij.
De gerechtsdienaars werden ontvangen op re
volverschoten en twee menschen, die de politie
wilden helpen, werden gekwetst.
Victor en Hendrik Willems waren de stichters
van den socialistischen bond van St-Josse-ten-
Noode.
Verdeeldheid was over eenige jaren ontstaan
ten gevolge eener werkstaking der brood voer
ders. Een lid der socialistische partij, thans door
deze met een mandaat vereerd, eischte de uit
sluiting der werkstakers zonder toe te laten dat
zij zich verdedigden. Echt socialistisch, bijge
volg I
De slachtoffers stichtten eene nieuwe groep,
die meer en meer een revolutioneer karakter
kreeg.
Daar waren de gebroeders Willems de ziel
van, en zoo werden zij zeer natuurlijk van soci
alisten, anarchisten, om te eindigen met misda
digheid.
In La Reforme zegt een radikaal-liberaal
Die jongeling, zegt hij, is geen woeste, geen
kwade, zooals men zal willen doen gelooven. Hij
was kalm en redelijk.
Zijn leven was geregeld en vreedzaam.
Al wie hem kende achtte hem en zocht zijnen
omgang.
Willems was dus een lam... gelijk, overigens,
alle anarchisten.
Het weze ons toegelaten aan de kalmte, de
goedheid, de redelijkheid van dien man te twij
felen, wanneer we zien dat hij met drij revolvers
en een catalaansch mes op zak liep, wanneer we
vernemen dat het van dien ellendeling niet heeft
afgehangen, dat verscheidene personen bij dit
vreeselijk drama het leven niet hebben ingescho
ten.
Laat ons nu le Peuple afwachten Het zal
van Willems misschien wel een held, en altijdze-
ker een slachtoffer der bourgeoisie maken.
Integendeel zegt Vooruit
Willems is een gevaarlijke kerel, gekend als
strijdend anarchist, die reeds over een jaar of
c twee met het gerecht af te rekenen had.
Helaas hoe zij 11 zij te beklagen die mannen,
die zich laten medeslepen door het Socialismus,
dat tot alle misdaden leiden moet.
Dat de boeren het schoon
weder te baat nemen om den
Oogst binnen te doen, hoeft
niet gezegd worden. Groot is de
bedrijvigheid. Het sucrioen is
reeds binnen. Men is bezigde
erwten in te schuren en de tar
we te pikken. Dan volgt de ha
ver. Het laatst de boonen. 't Is
een zeer goeden Oogst. De aar
dappelen staan nog groen en jeugdig, en belo
ven, zoo niet een overvloedig, toch een middel
bare oogst. Tot nu toe is geen spoor van plaag te
bespeuren. De beeten waren wat ten achteren en
wat het beestenvoeder betreft, de droogte dei-
leste weken heeft den groei eenigzins vertraagd,
toch kan men dezen zomer op dit punt onder de
beste rangschikken, zoodat de landbouwer de
toekomst hoopvol te gemoet ziet.
't Land van Aelst schreef den 16 Februari 1890:
M. Woeste nam 't woord Om M. Deken
Raemdonck bij zijn intrede 't Aalst veel heil en
geluk toe te roepen een lang en verdienstlijk
Bestuur!... Om op zijne beurt te spreken van de
Sociale kwestie, die alles overheerschttot over
eenige jaren, men dacht aan niets dan aan par
tijtwisten de schokkende gebeurtenissen van 85
a 86 hebben d'oogen geopend en d'herten veront
rust... De Sociale kwestie een massa volk dat
beter leven en meer rechten vraagt... de woeling
die begint,... de dag van morgen of overmorgen
die akelig kan zijn... M. Woeste mocht het zeg
gen ja, sedert lang heeft hij de Sociale kwestie
diep en grondig gestudeerd en de toekomst ge
peild; veel woorden heeft hij gesproken, veel voet
stappen gedaan om Wetten te verkrijgen voor 't
stoffelijk belang van 't Werkvolk wetten gelijk
er overal bestonden voor de Fransche Revolutie;
doch M. Woeste zegde het zoo wel en zoo krach
tig laat ons geen begoochelingen hebben al
die wetten zullen niet baten indien men de zie
len niet geneestindien men de zielen niet ge
neest dan is de katastrof onvermijdelijk men
ziet het in Duitschland... En M. Woeste sprak
vurige woorden van opwekking en M. Deken
Raemdonck nogmaals gelukwenschendein schoo-
ne zinrijke woorden, hartelijk uitgesproken,
drukte hij den wensch uit dat onder dees Deken
schap in Aalst de Sociale kwestie in den goeden
Christenen zin zou bevredigd worden. Geest
driftige toejuichingen.
De Z. E. H. Deken stond nogmaals recht om
M. Woeste te bedanken en zijne woorden te be
vestigen. Hij herinnerde de spreuk van Aalst,
Nee spe nee metu, welke hij vertolkte alsvolgt
Doe goed, doe wel en zie niet om
Ach, hoe schoon daar al die Personen van
Overheid vereenigd te zien, in dezelfde edelmoe
dige en verhevene gevoelens en welke macht,
als die Heeren samenwerken voor éen en 't zelf
de einde En dat zal gebeuren, ja; woorden
zijn woorden, maar werken zullen volgen, voor
stoffelijk en zedelijk welzijn werken, gelijk de
Amerikanen zeggen facta, non verba... Met
facta, met werken zal Aalst zijnen geliefden De
ken Raemdonck omringen en ondersteunen.
.la, Ifl. Woeste mocht liet zeggen, se
dert lang heeft hij de sociale kwestie diep
en grondig gestudeerd en de toekomst
gepeild... Veel voetstappen gedaan om
Wetten te verkrijgen voor 't stoffelijk be
lang van 't Werkvolk.
DAT schreef Pie Daens over 8 jaren...
En li 11
M. Van den Peereboom gaat nieuwe maatre
gelen tegen den invoer van onzedelijke druksels
nemen.
Verscheidene vuile dagbladen gaan bij de lijst
der verboden schriften worden gevoegd.
Wij juichen het krachtdadig optreden des Mi
nisters volmondig toe.
Gelijk er maatregelen genomen worden om de
lichamelijke en stoffelijke besmetting te bevech
ten, dient ook alle zedelijke besmetting uit ons
land geweerd.
't Is hetgeen M. Van den Peereboom doen wil,
en alwie niet door politieken haat verblind of
door stelselmatige afkeuringswoede behebt is,
zal zijne doenwijze heel en al goedkeuren.
Onder 't beheer der liberalen ging het er an
ders toe. Al dien vuilen hutsepot kwam ons uit
Frankrijk met heele pakken toe.
Katholieke menschen, wat zou het zijn, geluk
ten de socialisten er ooit in, meester van ons lan-
deken te worden Dat eens gevraagd.
He (lootlcu.
Uit de opgemaakte doodenlijst van het Spaan-
scke leger op Cuba blijkt, dat 96 percent zijn ge
vallen als slachtoffers van ziekte, en slechts 4 per
cent hun leven op het slachtveld lieten.
Admiraal Ccrvcra.
Admiraal Cervera heeft zich naar Portsmouth
begeven om de Spaansche gevangenen te bezoe
ken.
Hij werd door een duizendtal personen levendig
toegejuicht.
De admiraal antwoordde glimlachend en groe
tend.
De spaansche regeering heeft hem bevel gezon
den, met het eerst vertrekkend schip naar Spanje
weer te koeren.
AmcrikaaiiNchc beschuldigingen.
De aalmoezenier van de Oregon beschuldigt ad
miraal Sampson een valsch rapport te hebben op
gemaakt betreffende den afstand waarop hij zich