i
ms.
4s JAAR r 191.
DE FRANSCHMANS,
J
ff
Bureel Kapellestraat, 13, Aalst
Abonnementsprijs perj;wr2,50, I'raneo
flmis. - 5 tlentiemen iicl nummer. Mc
Volksstem licel't overal verfeoopcrs en
worrit ganseli Vlaanderen door gelezen. 7iTn,)lur onnTPMDPn looo
Briefwisselaars in alle gemeenten. /AlrAiUAu 0 oh! I hMHhlt JoUo
■lel»< tfU Imizcii te verhuren Vraagt gij
meiden of knechten xoekt gij cenc be
trekking wilt gij uwen Biandel aanhe-
veflen l'laaiMdaii uwe aankondigingen
in dit hlad liet wordt alom verkocht
Stad Aalst.
Drank in hilte.
Ma atschappij van Crediet.
De Kerk en de Arbeid.
Bel gen en Cliineezen.
Militarism.
ze keeren terug, onze brave, moedige werklie
den.... Terug uit vreemde streken, waar zij zoo'n
langen en lastigen arbeid verrichtten. Terug
naar hun Vlaanderland in den gezelligen huis
kring...
Lang zat 't vrouwtje 't huis te treuren. Hon
derden malen heeft zij zich het pijnlijk tooneel
van den vertrekkingsdag voor den geest getoo-
verd. Nog ziet zij hem verstrooid heen en weder
loopen, waar hij de hand aan stak, 't en ging
niet, want droomerig dwaalden zijne blikken
door het venster en hij vergat zijn werk. Spre
ken deed hij niet, zijn gemoed was te vol en
toen eindelijk het laatste uur sloeg werd hij
bleek als de dood, koortsig kuste hij zijne kin
deren en zijne vrouw, die snakkende hem de
hand drukte Troost u, liefste,» sprak hij,
troost u ik zal niet te lang wegblijven en....
't is voor onze kinderen.
Ginds in Frankrijk staat hij vlak in de gloeien
de zon ten gronde gebukt. Zijne gespierde hand
zwaait onvermooid de glimmende pik, en 't ko
ren valt neergeveld voor zijne voeten.
't Zweet druipt zijn aangezicht af. Somwijlen
recht hij zich, als om de moeite uit zijnen rug
tc jagen. Dan gevoelt hij al de afgematheid van
zijne ledematen. Hij zou willen rusten: neen!
Vooruit, weer aan 't werken
Van 's morgends als de eerste klaarte in het
Oosten verschijnt, tot 's avonds als de zon ach
ter de onmeetbare velden neerzinkt, altijd 'tzelf-
de, altijd erbeginnen.
Slecht voedsel een of twee uren nachtrust
zulks uithouden, dagen, weken, ja maanden
lang, welken moed, welke wilskracht is er niet
noodig
Ha daar staat het Fransch volk met ver
baasdheid op te zien. Zijmet al hunne luiheid
en hunne verwijfde levenswijze zouden geen
brood te eten hebben waren onze kloeke Vlaam-
sche Werklieden daar niet.
Ziehier wat een beroemde Fransche schrijver,
Francois Coppée, in een Fransch blad schreef
Kwamen de Belgen hier niet om den Oogst te
bewerken, wij, Franschen, zouden de groote
middels moeten gebruiken het leger zou ge
noodzaakt zijn dat lastig en onmisselijk werk te
verrichten.
Is zulks niet verontrustend
Gisteravond nog heb ik eenige van die
werklieden gezien. Zij zaten in stilte op de stee-
nen bank voor het hof te eten. Een lap spek op
eene korst zwart brood voor hun maal en zij
sneden er stukken af met die plechtige traag
heid zoo eigen aan de buitenbevolking. Alles in
hun nederig en krachtig wezen sprak mij van
die oude en rijke eigenschappen, die eenvoudige
en onsterfelijke traditiën van het menschelijk
geslacht.
Zij hebben een zonderling gevoel in mij
doen ontstaan gevoel van eerbied en ook van
droefheid. Zouden wij dus waarlijk in Frank
rijk geen dergelijke landbouwers meer bezitten
Werklieden van Vlaanderen, wanneer een
vreemdeling, een Franschman zoo over u
spreekt, voelt gij uw hert niet zwellen van fier-
Ja, gij doet eere aan uwen stam gij zijt
nog de telgen van dat taai en roemrijk volk, wier
glanzende daden in het boek der geschiedenis
met gulden letteren staan opgeteekend.
Werken adelt Een werkman die getrouw en
eer ij zijne plichten vervulteen werkman die
zijne vrouw en kinders bemint en dus zijn zuur-
werkmT" -r^ onbezonnen verteert een
limit' nli 1C en a^ouden Godsdienst in eere
houdt is allen eerbied weerdig
Gij hebt gezwoegd, Franschmans, u afgebeuld
brood? b!WOndercnsweerdiggeduld om de uwen
brood te kannen verschaffen Weest verheugt
tTuus wacht men u met opene armen. De blijde
stemmen van uwe vrouw en kinderkens galmen
u tegen Nog een oogenblik en gij zult weder
het onuitsprekelijk geluk genieten van het aan
gename 't huiszijn en de welverdiende rust.
Jan Audax.
Op Zoiidng 1H September
aanstaande, zullen er luisterrijke
Feesten plaats hebben, ter gele
genheid der Inhuldiging en Wij
ding van het Vaandel der Catho-'
lieke Jonge Wacht. Wij verhaas-
g|5&e«3>«s. ten ons er bij te voegen, dat het
prachtig Vaandel een geschenk
is van den heer Voorzitter Desi-
Hp deer Ue Woll.
Ten 10 uren 's morgends,
plechtige Mis en wijding van het
Vaandel, ter Hoofdkerk, door den Eerw. Heer
Pastor Deken, daarna openbare Zitting ten lokale
Catholieke Kring L'Union Groote Markt
Aanspraak door den heer Karei Woeste, onzen
gevierden Volksvertegenwoordiger ea Eero-Voor-
zitter der Catholieke Jonge Wacht.
Des namiddags, om 3 uren, groote optocht rond
de stad, waaraan alle de Catholieke Vereenigingen
en van het Arrondissement en talrijke andere Cat
holieke Maatschappijen zullen deel nemen, ouder
andere Edinghen, Wetteren, Nijvel, Mechelen.
enz., enz., hebben reeds hunne bijtreding gezonden.
Om 5 uren groot Volksbanket, ter groote Feest
zaal van het Stadhuis des avonds groot Veldfeest
in den hof van den Casino, enz.
De Heeren Senators en Volksvertegenwoordi
gers en andere bijzondere ingezetenen van Stad en
Arrondissement Aalst zullen deze feesten bijwonen.
Des maandags 's avonds, om 8 uren, groote
Lichtstoet, welke de bijzonderste straten der stad
zal doorkruisen.
OP T KERKHOF.
Het jongetje speelt met de kransen,
Die geuren op moeders graf,
En plukt er, lachend en spelend,
De kleurigste bloempjes af.
Straks heeft het met kinderhandjes
De doodbloemen grillig vereênd,
En brengt ze met juichende blikken
Naar vader, die altoos nog weent.
Toen scheen het den treurenden vader,
Alsof daar een engeltje stond,
Dat God om zijn leed te verzachten
Met hemelbloemen hem zond.
De hitte, welke gedurende den oogsttijd,
heerscht, verwekt bij de veldarbeiders een hevi-
gen dorst.
Om hunnen dorst te laven begaan zij maar al te
dikwijls onvoorzichtigheden die zij duur moeten
bekoopen. Zooals wij zagen te Leffinghe, de oor
zaak hiervan is, dat veelal geen onderscheid wordt
gemaakt tusschen drinkbaar en ondrinkbaar water,
ofwel dat het eerste gebruikt wordt zonder de noo-
dige voorzorgen.
Drinkbaar water, wij bedoelen water dat tot
drank mag gebruikt worden, moet klaar, zuiver
en reukloos zijn en een lrisschen, aangenamen
smaak hebben. Stilstaande waters, zijn altoos be
dorven en iedereen heeft er zich van te mistrouwen.
Als men bezweet is, is het koud water schade
lijk, want men geeft aanleiding tot gevaarlijke
borstziekten.
Wil men alle kwaad gevolg vermijden, dan
menge men in het water een weinig Franschen
brandewijn of zelfs gewonen genever, of men late
iedere teug in den mond lauw worden.
Na koud water gedronken tc hebben moet men
het lichaam in beweging houden. Verliest men
deze voorschriften uit het oog, dan wordt het beste
drinkwater genomen als men bezweet is, een soort
van vergift, dus boweenlijke, ja doodelijke gevol
gen kan teweeg brengen.
Een drank, die zonder achterdocht kan gebruikt
worden en die wij voornamelijk de veldarbeiders
aanprijzen is de koffie. Om den dorst te lesschen
is de koffie meer geschikt dan water, bier, omdat,
zelfs als men bezweet is, hij geen gevaar oplevert.
Ten einde den overtolligen dorst te doen ophou
den, is het goed bij het drinken een stuk brood
tc nemen.
Om de neiging tot drinken te verminderen,
drage men een keitje in den mond, hetwelke
speeksel brouwt en alzoo den onuitstaanbaren
drinklust beneemt.
Er is voor den heer Notaris Limpens onzer
stad eene naamlooze maatschappij van crediet
voor werkmanswoningen der cantons Aalst,
Geeraardsbergen, Herzele en Sottegem gesticht,
onder de benaming van Eigen Haard van 't Ar
rondissement Aalst.
De stichting dezer maatschappij, welke aan
vele werklieden de middelen zal verschaffen om
eens eigenaar te worden van hunne woning,heb
ben wij vooral te danken aan de goede zorgen
van onzen beminden Volksvertegenwoordiger
den heer Baron Leo Bethune.
De leus der katholieken van 't Arrondisse
ment Aalst blijft
Geen ij dele beloften, maar doen wat mogelijk
is om het maatschappelijk vraagstuk in christene
liefde en vrede op te lossen.
Een middel, dat de tegenwoordige godsdienst
haters gebruiken om het Volk tot hen te overha
len, is van te zeggen De Kerk vereert den
Arbeid nietzij heeft enkel lof voor de Geld
macht
Wat logen Wat laster Weihoe, men durft
zeggen dat de Kerk voor den arbeid niets over
heeft Meer dan achttien eeuwen van onver
poosd strijden, om handen- en verstandelijken
arbeid te volmaken om het werk der volksbe
schaving een steeds verhevener peil van glorie
te doen bereiken, staan daar als welsprekende
getuigen, om haar van de vlek te bewaren wel
ke vijanden van alle kleur op haar willen wer
pen.
Christus, haar stichter, was die niet de zoon
van eenen werkman Was het met te Nazareth,
dat Hij, door zijn goddelijk voorbeeld, den toe
stand der werkers, tot dan toe zóo verlaagd en
vernederd, tot eene eer maakte
De honderden monniken, die in de middel
eeuwen onze ondoordringbare bosschen en dor
re heiden ontgonnen, en de Trappisten onzer da
gen, die in het Kempenland die overlevering nog
voortzetten, zijn dit geene Zonen der Kerk, die
beseffen dat de Godsdienst den Arbeid heiligt
Die bewonderenswaardige rij van groote den
kers, wijsgeeren, geleerden, dichters, kunste
naars, die de Kerk in haren schoot gebaard
heeft, worden ze dan niet geteld Of vergeten
onze vijanden zulke werklieden in hunne dom
me en fanatieke verblindheid
Hare groote orders, zooals de Benedictijnen,
die zich toewijden aan den arbeid der studie
anderen, als de Dominicanen, aan den arbeid der
prediking, de Jesuiten aan den arbeid van het
onderwijs, de scharen van Liefdezusters, die al
wat de wereld hen aanbied vaarwel zeggen om
door aanhoudend werken in hunne hospitalen
hulp en troost te brengen aan den lijdenden
mensch, om smart en lijden te helen
Zulke instellingen, van de Kerk uitgaande,
brengen zij ons niet eene werkzaamheid onder
oogen, die de gansche wereld bewondering af
dwingt
En met welken heiligen iever werkt de Kerk
ook nu nog maar immer voort
Haar zienlijk Opperhoofd, onze groote Paus
Leo XIII, vaardigde onlangs een wereldbrief uit
tot verheffing van den arbeid en der werkende
klas. 't Was een licht dat van uit het Vatikaan
voor baas en onderdaan recht en plicht duidelijk
afteekende, opdat toch de arbeid des zwoegers in
zijne waarde niet gekrenkt worde.
De Bisschoppen hunne brieven zijn daar
om het te bevestigen beoogen insgelijks niets
beters dan dat de arbeid bij hunne diocesanen
meer en meer in eere worde gehouden en goede
vruchten afwerpe. De Geestelijkheid, de Pries
ters onzer steden en dorpen, wij vinden ze alom
werkzaam. Voor al wat den mensch hier of hier
na gelukkig kan maken, ontzien zij zich last noch
moeite. Door hen rijzen ten allen kante Werk
manskringen, Patroonschappen, Zondagscholen
en geestelijke instellingen op, om 't zielenheil
der volkeren te bewerken. Boerenbonden, maat
schappijen van onderlingen bijstand, spaar- en
leengilden, alles stellen zij ons ter hand, opdat
bij dezen die werken en slaven welvaart zou
heerschen en armoede en ellende in alle familie
kringen zou worden gebannen.
En niettegenstaande de Kerk den arbeid aan
moedigt, verheft, veredelt en door hare leer hei
ligt, toch komen ellendige kwakzalvers af en stel
len zij ons dit groot werkend element voor als
een tuig dat aan den arbeid onverschillig blijft
Gode zij dank, dat wij tot nog toe zulke dwaal
leer hebben verstooten en geene andere betrach
ten dan deze die onze Geestelijkheid ons voor
houdt.
De lezer weet dat al de mogendheden nu op
China liggen te loeren.
Duitschland en Rusland, Frankrijk en Enge
land, hebben elk zooveel chineeschen grond in
pachte. n
China gaat gelijk open voor de restc van de
wereld, en dat is waarlijk geene zoo kwalijke zaak.
Er is nu bijzonderlijk kwestie van groote werken
uit te voeren en lange ijzeren wegen aan te leggen.
Jamaar, de Chineezeu, dieschalke vogels, ze zijn
benauwd voor die werken het volk van de of eene
andere der europeeschemogeudhedeu tc gebruiken.
Zo zouden geheel ons land afsnoeren, zeggen
de Chineezeu, en wij zouden ruzie met dat volk
hebben, n
Eu toch, verscheidene groote ijzeren wegen gaan
er komen ziet, dat is niet meer tegen te houden.
En wie daar oprecht wel mêe gaan varen, dat
zijn België en de belgische staalnijverheid.
De Chineezen, als ze toch vreemdelingen moeten
hebben, zouden 't al iu handen van Belgen geven.
Eu de reden daarvan is dood eenvoudig. België
is een klein en onafhankelijk land, waarmee China
nooit van zijn leven ecnig spel of weikdanigen last
kan hebben.
Alzoo meldt nu de londener Daily Mail, dat het
leggen van den ijzereu weg van Peking naar Ilang-
kom, gegund is geworden aan eeno belgische
maatschappij
Duitschland telt eene bevolking van meer dan
53 millioen zielen. Bij de 500,000 jongelingen
worden er jaarlijks 20 jaar oud. Daarvan moe
ten er 230,000 voor 2 jaar soldaat worden.
Frankrijk telt eene bevolking van meer dan
37 millioen zielen. Bij de 340,000 jongelingen
worden er jaarlijks 20 jaar oud. Daarvan moeten
er 240,000 voor 3 jaar soldaat worden.
Om zooveel manschappen te kunnen lichten,
mag Frankrijk niet nauw zien op hunne gezond
heid en het onder schulden en lasten bezwijkend
Frankrijk is niet sterk genoeg 0111 zulk talrijk le
ger behoorlijk te verzorgen in voedsel en kleedij
en bijzonder in huisvesting.
m
•^rrrrnrmT: