Vol/tg
MINISTERIEELE CRISIS.
Maskers af.
BRIEF ra KOZIJN POLYDOOR.
5' JAAR N 212.
ZATERDAG 28 JAMJAM 1899
Bureel Kapellestraat, 1 o, Aalst
Aboimcincnfsgu'ijs per jaar 2.5©, franco
thuis. 5 Centiemen het nummer. »e
Volkstem heeft overal verkoopers en
wordt gaaisch Vlaanderen door gelezen.
Briefwisselaars in alle gemeenten.
IBeht gij huizen Ie verhuren Vraagt gij
meiden of knechten l zoekt gij ccnë Sue-
trekking wilt gij uwen handel aanbe
velen iMaalx dasi uwe aankondigingen
in dit hlad het wordt alom verkocht
In Beroep.
Fortuin maken.-Mnbt ,ran °pse-
Oj>Gii brief aan M. P. Daens.
Voor de Schippers.-
Groote Bedevoering,
Met allergrootste verwondering heeft het land
maandag vernomen dat twee onzer voornaamste
ministers hun ontslag bij den koning ingediend
hebben M. de Smet-de Naeyer, minister van
geldwezen, en M. Nyssens, minister van nijver
heid en arbeid.
Welke mag de rede zijn van die onverwachte
aftreding
Geene andere, naar het schijnt, dan de eigen
zinnigheid van den koning. De koning wil met
kracht en geweld de Regeering dwingen eene
nieuwe kieswet voor te dragen, die zou bestaan
in 't eennamig stelsel.
Het land zou moeten verdeeld worden in zoo
veel kiesomschrijvingen als er volksvertegen
woordigers zijn. Iedere kiezer zou slechts voor
eenen volksvertegenwoordiger mogen kiezen.
M. de Smet-de Naeyer en M. Nyssens, hebben
geweigerd dit voorstel van den koning te aan-
veerden en aan de Kamer voor te dragen, en heb-
ben hun ontslag ingediend, liever dan een nieuw
stelsel te verdedigen, dat zij aanzien als een on
geluk voor ons land, en als den ondergang der
katholieke partij
't Is spijtig dat de koning het ministerie en de
kamers, en het land voorbijloopt, en kost wat
kost, een kiesstelsel wil opdringen, dat de katho
lieke meerderheid om duizend verschillende re
dens moet afkeuren en verwerpen.
Moest het eennatnig stetsel ingevoerd worden,
't ware voor altijd gedaan met 't katholiek be
stuur geene doordragende katholieke meerder
heid is meer mogelijk.
En de koning zou willen dat de katholieke
partij, met de overgroote meerderheid die zij in
de Kamers bezit, gedwee hare macht zou afstaan
ten voordeele der liberalen 1 Dat kan of mag niet!
Wij kunnen de ministers de Smet-de Naeyer en
Nyssens niet genoeg loven en danken om hunne
edelmoedige en echt vaderlandsche handelwijze.
Wat de katholieken bijzonderlijk verbittert,-
en niet zonder reden, 't is van te moeten verne
men, dat het M. Bara is, die de opstoker is van
alles, 't Is hij die den koning aangeraden heeft
het eennatnig stelsel te vereischen.
Als Bara 't eennamig stelsel aangrijpt, 't is ze
ker niet ten voordeele der katholieke partij, 't is
omdat hij ziet dat op die wijze de liberalen weer
aan 't bestuur zullen geraken.
Sire, 't valt ons hard te moeten zien dat gij te
gen uw katholiek bestuur en uw katholiek land,
den raad volgt van Bara, den aartsvijand van al
wat ons duurbaar is, en 't pijnigt ons, Sire, u te
moeten zeggen dat uwe handelwijze den eerbied
en de genegenheid der katholieken voor uwe Ma
jesteit niet zal vermeerderen maar de Belangen
van 't land gaan boven alles het eennamig stel
sel aanveerden ware ons zelfmoorden, dat willen
wij niet, weg met 't eennamig stelsell
Ik viaag mij af waar ge de rechtzinnigheid moet
gaan zoeken bij onze groene scheurmakers.
Hunne daden zijn gedurig en in alles tegenstrij
dig met hunne woorden.
Zij zeggen groen en zij zien zwart.
Adolf Daens, als hij nog in de kamers zat, ge
weet wel, menschen, als hij geene wetsontwerpen
neergelegd heeft voor den werkman, als hij daar
niets gedaan heeft dan 2 historiekens vertellen
van Der was ne keer 1° van een arm vrouw
ken met een kind op heuren arm en 2° van eenen
boer en twee kasteeien, hewel, Adolf Daens, om 't
kort te maken, heeft die eerloosheid van onze
groenen in twee woorden samengetrokken. Eens
dat hij den achtbaren heer Woeste op de onbe-
schofste wijze beleedigd had, werd hij door den
heer Voorzitter verzocht zijn woord in te trekken.
weet ge wat M. Adolf alsdan antwoordde
M. de President, zegde hij, ik trek mijn woord in,
maar ik hond staan wat ik gezegd heb
Zijn woord intrekken en houden staan wat men
gezegd heeft.... hoe rijmt men dat te zaam
En dat is nochtans het kort begrip van-alles wat
wij om de donchisterij te onderhouden moeten
doen.
Wij zullen daar niet langer over redeneeren.
Geven wij liever eenige voorbeelden
Alles in eerlijkheid en deftigheid, schreef
Het Land van Aelst over drij jaar, en op de vol
gende bladzijde van dat zelfde nummer stond er
Woeste, die Pruis, dien dremmer, die Protes-
tant, die Jood4
Op 't eerste woord van afkeuring leggen wij
de pen neder, schreef hetzelfde Land van Aelst,
endaar kwam eene Bisschoppelijke nota, en daar
kwam nog eene Bisschoppelijke nota en het Land
van Aelst werd slechter, valscher, venijniger, hel-
scher dan ooit.
In November laatstleden stond er in voornoenad
vuilblikWil de hoogere Overheid spreken,
Chipka word$/eene eenzame kluis. Eu de hooge
re Overheid sprak, zij sprak zoo luid dat Adolf
Daens geene mis meer mocht lezen en van dan
af hebben de Donchen een verbond gesloten met
liberalen en socialisten.
In den Bien Public -van 6 Januari 11. staat ereen
brief van Adolf Daens. Ziehier wat die afgestrafte
priester schrijft Toont ons éenen tekst, éen
enkel woord, als ge kunt, waardoor wij den klas
senstrijd aanprediken. En 10 regels verder
Men wil het volk in onwetendheid en in armoede
houden om het zooveel te gemakkelijker te kunnen
uitbuiten.
Zulke manier van te werk te gaan wordt door
den rondborstigen Vlaming deugenieierij genoemd.
Gelukkiglijk gaan de oogen open, en straks
wordt de eenzame kluis van Chipka nog enkel be
zocht door liberalen en socialisten.
IXipilU1 Minhtoric - In 'ervaaging van'
IMICUIV MlllldlVI IV. jeheerenministers
de Smet de Nayer en Nyssens, ontslaggevers, zijn
benoemd de Heeren G. Cooreman, volksvertegen
woordiger voor Gent enJ. Liebaert, volksvertegen
woordiger voor Kortrijk. De eerste wordt minister
van Werk en Nijverheid, de andere minister van
finantie. De Heer Van den Peereboom, minister
van Spoorwegen en dienstdoende minister van
Oorlog wordt kabinetsoverste.
De andere ministers zijn gebleven, het zijn De
Heeren Begerem, minister van justicie; Schollaert,
van Onderwijs De Bruya, van Landbouw en de
Favereau, van buitenlandsche zaken.
Vooruit, die in eene
zitting vijfmaal ver
oordeeld is geworden
voor eerroof en laster
gaat in beroep bij het
publiek, 't is te zeggen:
bij zijn volk.
Er zal maandag in zijn feestlokaal eene verga
dering gehouden worden om er natuurlijk op zijn
manier, zijne processen uit te leggen.
Vooruit daagt zijne rechters uit om daar voor
zijn volk, hunne vonnissen te komen verdedi
gen.
Men ziet van hier wat er van het gerecht zou
geworden, indien zijne uitspraken door zulk een
beroepshof moesten bekrachtigd worden vooral
eer geldig te zijn.
In die vergadering zullen de arme sukkelaars
van werklieden, die zich in de roode netten heb
ben laten vangen, ook verzocht worden in den
strijdpenning alles te geven wat zij missen, kun
nen, om de boeten te betalen. De rijke kopstuk
ken moeten er niet tusschenkomen, die mogen
op hun gemak v oort rentenieren. O die droeve
dompelaars
schorste priester, zegt
K La Patrie geeft jaarlijks een inkomen van
minstens 12.000 fr. Nu zijn de arme scheurmakers
gered en is de turnclub uit de schulden, wel te
verstaan als de socialisten en liberalen er niet me
de optrekken om propagaude te maken voor hen en
de groene sukkelaars.
t' Is al 14 dagen en nog geen antwoord. Ligt
M. Petrus misschien met de muilplaag
S Zoo ja, dat hij bij Dokter Löffer ga. Zie 2de bladz.
Voor de kozijns en de nichten van de Volksstem
is kozijn Polydoor hier vandaag op de pointille
mee zijn wenschen van nieuwjaar. De troebels en
dea tijd en 't slameur van de jaren en beletten 't
herte niet, kozijns, en daarmee komt Polydoor
nog ne keer af in groot habiet met de kepi op 't
hoofd, een broek gelijk de marchessés en een ra-
pooken op 't hert. Van dees dagen ben ik azoo
door ons stad van Gent getrokken, om de nieuwig
heden af te sjoeren, op de spekse van de soldaten
geweest, onzen bril opgezet als d'officiers hun
groote lonkhuizen voor hun oogen hielden, en ons
volk van den troep vriendelijk gesaleweerd. Ko
zijn Polydoor, moet ge weten, heeft zelf nog tam
boer majoor geweest, en van daar ons asscheranse.
Want, geliefde kozijns, asscheranse moet er op
ons dagen bijge moet dat zelf komen bezichtigen
sedert dat den tram met den elektrik door de stra
ten van Gent rijdt. Ze komen daar nu ongejeneerd
afgereen met die nieuwe modevotuuren, de peer
den t'huis gelaten, zonder domp of doom, en ris-
koo de man, allemaal vooruit, in een of twee vier
kante bakken mee kussens onder u of zonder mee
kussens, alles volgens den diktéé van de porteme-
né, en op die kussens alle soorten van genteneers,
mannen die van achter dikke brilkassen door de
vensters van den eletrik sjoeren, mannen mee nen
hooge rugge, die reklameeren dat de kusses nie
hoog genoeg en komen, madamen en juffrouwen
die mee superbeteit naar hun handschoenen zien,
somwijlen ook al mannen mee anker en zonne, en
vrouwen mee abeliekeskassen want dien eletrik
dagge zoudt kunnen peinzen, maar om redewille
van de socheteiten nu mee vijf frank kost aan,
kozijns, zal z'in 't nieuw staan gelijk ne schoen
waar dat er een paar nieuwe half zooien op staan.
Ge ziet het, gelijk kozijn Polydoor van Gent, ieder
een is bezig mee ons expositie, alzoo moet zo wel
lukken. En nu, kozijns, ik ben voor de revoir, en
als er nog ander nieuws is, zal 't ik op tijd laten
weten. En al t'eindigen laat ik u weten den goe
den staat van mijne gezoudheid gelijk dat g'het
zult zien op 't portret dat ik over veertien dagen
laten trekken heb.
Uw verkleefde kozijn,
POLYDOOR.
douane besloten had den geleibrief weer in te voe
ren. Dit is zeer erg voor de binnenscheepvaart en
bestaat hierin.
De Patroons van schepen, die niet in Frankrijk
gebouwd zijn, zullen bij hunne aankomst in Fran
krijk eene borgsom van 10 fr. per ton moeten
betalen, hetgeen meer dan 3000 fr. per schip van
300 ton uitmaakt. Voor de ijzeren schepen is de
borgsom 40 fr. pei ton, zijnde 12.000 fr. per Schip.
Die maatregel heeft hevige protestatiës verwekt,
en onze belgische minister te Parijs heeft bij het
fransch tolbestuur aaagedrongen om diöfi maatre
gel in te trekken. Men heeft toch bekomen dat de
toepassing ervan maar met Ist* Februari zal aan
vangen
Wat meer is, de heer Favereau, minister van
buitenlandsche zaken, heeft verleden week in de
kamers verklaard .dat het Fransch beheer een mid
del zal opzoeken om alle bedrog te vermijden en
dan den maatregel te kunnen intrekken.
Baasken. Pa, mag' ik nie mêe gaan naar de
Processie gaan zien te Dendermonde
Pa. Welke processie, mijn manneken
Baasken. Och, pa, ge moet niet liegen als
ge bij maken of bij nou kei zijt, spreekt gij altijd
van de processen van Dendermonde.
uitgesproken door M. Norberrr over de Pensioenkas.
Mijnheeren, op onze dagen wordt er veol ge
sproken over de pensioenkassen. Staatministers,
senateurs en volksvertegenwoordigers hebben -die
zaak willen oplossen, maarzij zijn er niet in. ge
lukt. Ik, Mijnheeren, dank aan mijne dagelijksche
proefnemingen, dank aan mijue geleerdheid en
mijn verstand, ik heb de oplossing van dit moei
lijk vraagstuk gevonden en ben uiterst tevreden
de gelegenheid te vinden, u heden te kunnen spre
ken over de pensioenkassen;
Ziehier, Mijnheeren, in korte en klare woorden
pakt alles mee, rijp en groen, ridder en meers- I hetgeen ik door mijn studeeren heb gevonden
man. Kozijn Polydoor heeft nu hooren zeggen dat
de vigileurs en de peerden geheel koleerig zijn op
dat nieuw gespan dat alzoo voortschuift zonder
taal of teeken. In 't Kelderken op de Koornmerkt,
vertelde er ne vent, nen oun koetsier die den helft
van zijn leven op nen bierwagen had gesleten, dat
zijn peerden als ze den eletrik tegen kwamen, van
refuus waren, en schenen te zeggen trekt 't dees
dan ook zelf aan, Wij zullen 't afwachten, kozijns,
gelijk de menschen die een plaaster leggen. Ge
moet dat alles zelf komen zien, kozijn Polydoor
zal een endeken meegaan, en wij riskeeren ons dan
een oogsken in d'expositie met de zomer. Groote
sinte Crispijn, patroon der schoenmakers 1 die ko
terij en batimenten in 't park, die torens en rioo-
len, en al dien potekarie dat daar nog holderde
bolder overeen gesmeten wordt gelijk meertsche
buiën, ge bewaart daarvoor ne keer ne zondag, ko
zijns, met de zomer, en ge zult u daaraf beloven.
Ze spreken al van tien muzieken die er ongenadig
zullen spelen. Ik heb van deze dagen al eenen van
de vrienden, een oü klarinet zien kuisschen die
ook op theater moet, na lang buiten dienst ge
weest te zijn, niet om redewille van heur gelijk
De pensioenkassen, Mijnheeren, zijn kassen, of
indien gij wilt, eene kas, want éene kas is genoeg
om eene pensioenkas uit te maken. Het is dus eene
kas dat die kas van ijzer of van hout is, dat is nu
hetzelfde men mag 't zij eikenhout, 't zij kezze-
leer,'t zij olmen gebruiken, dat doet ëigentlijk
niets aan de pensioenkassen. De kas waarop ik
thuis mijne proefnemingen ofte experentiën doe,
is ook eene houten kas, wel wat versleten de
molmen zitten er in 't slot is er af, doch weder
om dat en doet niets aan de pensioenkas in haar
eigen.
Dus, om voort te gaan, Mijnheeren, de pensi
oenkassen dat zijn volgens eenieders beliefte kas
sen of eene kas.
Hoe groot moet die kas zijn
Ah, mijnheeren, dat hangt af van de goeste; som
mige kassen zijn groot, andere klein. Ik zelf heb
thuis lang geprobeerd in het eerste op eene arael-
donkkas, daarna op eene kleerkas. Alle kassen
zijn daarvoor goed. Sommige leggen er ijzers rond,
andere niet. Men moet maar op een dingen letten,
dat is dat er een goed slot op is, anders zou men
uit de pensioenkas kuuneu stelen. De wet dus,
Mijnheeren, voorziet niet'de grootte der kas.
Wat legt men in die pensioenkassen?
Ah, Mijnheeren, dat is eene vraag waarop ik ge
makkelijk kan antwoorden. Men legt daarin het-