ONZE JONGENS VAN 1798
De Moord van Rijssel.
Een Belgisch martelaar.
Militaire kringen.
Nieuws uit het Vaderland.
Zal de wereld vergaan
Vien. Moet het u verwonderenkozijn, de
donchiste gazetten schrijven ook dat ze nie en
gaan.
Stien Och Heere, 'k heb compassie met die
eenige brave menschen die daar nog mee meedoen
die zullen verschieten als ze mee hun kraam voor
d'eeuwigheid zullen staan.
Vien. 'k Zal ekkik toch als 't God belieft,
geenen eenen keer mankeeren in de kerk zoo dik-
kels als 't kan zijn.
Stien. 't Is gelukkiglijk elk voor 't zijn, ko
zijn.
De onderzoeksrechter staat zoo stom als nen
pladijs, niettegenstaande de afschuwelijke mid
dels die hij gebruikt om broeder Flamidiaan,
wiens onschuld zonneklaar is bewezen, te be
zwaren.
Gelijk met dien ongelukkigen broeder gehan
deld wordt, gaat alle gedacht te boven.
Den donderdag dat hij werd aangehouden, is
hij 24 uren aan een stuk onderhoord.
Voor men hem wegbracht baste de onderzoek-
rechter hem toe
't Is nog niet gedaan, kerel dezen avond
zult ge andere dingen zien. Wij zullen u wel ver
plichten te bekennen.
Alsdan werd hij tot 6 uren 's avonds opgeslo
ten, maar toen men hem naar het gevang leidde
deed men het op zoo eene manier dat hij schrik
kelijke vermaledijdingen moest hooren, die men
tegen hem uitbracht. Daartoe had men het eene
venster van het rijtuig naar beneden gelaten, en
het was als éen vloek, die van de school tot de
statie, in het oor des broeders klonk.
Moordenaar 1 Dood Leve de beulLeve
Deibier riep de opgewonden menigte.
In de universiteit gebracht, stak men hem in
een donker kamertje, waar hij een uur lang de
beleedigingen van policieagenten, dronken ge
maakt, moest verduren. Een der schelmen, die
hoorde dat hij van Zeggerscapelle was, riep hem
in het Vlaamsch toe
Gij, ge gelooft aan God Ge liegt er om, gij
gelooft er evenmin aan als ik
Eensklaps wordt hij vooruitgerukt, en bevindt
hij zich voor het lijk van den vermoorde.
De kleine Foveaux is op afschuwelijke manier
gesteld. De buik is teenemaal open gesneden, de
darmen en de andere ingewanden hangen er uit.
Vraag vergiffenis aan dien kleinen marte
laar, dien gij in zoo eeuen toestand hebt ge
bracht, zegde de onderzoeksrechter met statige
stem.
De broeder valt op de knieen en kust den voet
van het kleine slachtoffer.
Niet waar Gaston, roept hij, zich tot het lijk
richtend, ik moet u, noch God vergiffenis vra
gen, over hetgeen ik niet heb gedaan
Op dat oogenblik namen de onderzoeksrechter
en drij agenten den beschuldigde vast, en duw
den hem met het hoofd tegen het hoofd van den
kleine.
En zie, een ijselijk schouwspel! De oogen van
het kind verroeren en gaan open 1
Het is een doktor, die deze komedie met het
arm gedood schepselken speelt, en zijne oogen
doet over en weer gaan.
Is dat menschelijk Mag dat zijn En ware
de broeder, schuldig of onschuldig, ter plaats
doodgevallen of zinneloos geworden, zou het ie
mand verwonderd hebben
Trouwens, dat hij vrij kome of niet, Flami-
dien is zedelijk en lichamelijk gebroken.
Welaan riep de onderzoeksrechter Delalé
die zich denkelijk eene episode van den Calvarie
berg herinnerde welaan, vraag een mirakel 1
Qod bad de gemartelde broeder, de gefol
terde in ziel en lichaam, het is niet noodig dat
gij voor mij een mirakel doet, maar indien Gas
ton kon spreken, hij zou mijne onschuld beves
tigen.
DOOK
PATTYN, priester.
11
Voorzeker, voorzeker, kinderen, placht vader
ons dikwerf te zeggen later, handelde pastor Wal-
laert verkeerd. Hij moest zich bij het antwoord
houden van cardinaal Frankenberg, den aartsbis
schop van Mechelen, van wien de Conventie den-
zelfden eed afeischte.Owel burger commisarissen,
u is het den persoon van den koning zeiven, dien
gij in 't zicht hebt en als ware christen mensch
mag ik niemand haten of wel is het den regee-
ringsvorm dien gij beoogt, en deze vorm noch
slecht noch goed zijnde in zich zeiven, ware het
onredelijk hem op voorhand haat te zweren.
Doch wij die niet voor zulke heete vuurkeus ston
den, wij klappen er gemakkelijk over aan den hoek
van den heerd, nu de tijden weer rustig zijn. Ik
zou velen van dezen die destijds den pastoor zoo
streng beknibbelden wel eens in zijne plaats willen
zien. Pastor Wallaert werd een stokoud man, hij
zag rondom hem als in levende spiegels de lange
reeks van rampen welke de weigering van den eed
na zich sleepte, 7.00 voor de kudde als voor den
herder. In 't naburige Watersnee hadden de Fran-
schen de kerk finaal geplunderd en den koster aan
Dr. Robertson, een engelsch geneesheer, is uit
China te Victoria (B. C.) aangekomen.
Ondervraagd over de behandeling van vreemde
missionnarissen in China, zegde hij
Ik heb het lijk onderzocht van P. Victorianus,
den belgischen priester, die werd vermoord te Wei-
fei.
Ik begrijp niet hoe de mogendheden met China
willen omgaan als beschaatde natie.
De moordenaars bonden den pater aan een
staak, tegenover zijn huis, sneden stukken vleesch
uit het lichaam, kookten ze en aten ze op in zijne
tegenwoordigheid
Dan schoten zij kogels in de niet gevaar opleve
rende lichaamsdeelen, waarna zij den martelaar
de oogen uitbrandden, hem radbraakten en daar
na onthoofden.
De ongelukkige was slechts 30 jaar.
O
De St-Josephskerk in de Leopoldstraat, te Ant
werpen, bood maandag een zoo roerend als zeld
zaam schouwspel aan.
De groote tempel was vol soldaten van verschil
lende wapens en men heeft er meer dan veertien
honderd geteld, die met bewonderensweerdige or
de en grooten eerbied ter H. Tafel naderden.
Deze militaire Paschen was het zichtbaar bewijs
van het goede, gesticht door de patronage, sedert
eenige jaren nabij de St-Josephkerk gevestigd, en
't was voor de paters redemptoristen eene zoete
belooning, hunne pogingen met zulk schoon gevolg
bekroond te zien.
Luik. Zekeren Lebrun, die verleden jaar op
de vlucht ging met eene som van 110,000 fr. ten
nadeele van eenen wisselagent, heeft zich in handen
van het gerecht komen stellen. Hij had 60,000 fr.
naar zijnen patroon terug gezonden en het overige
werd hem zelf ontstolen.
Binclic Dejaarmarkt was deze maand bui
tengewoon levendig, ofschoon het vee uit oorzaak
der ziekte er nog niet toegelaten is. 39 wagons met
peerden werden naar Duitschlaud verzonden, 3
naar Frankrijk, 1 naar Holland en 31 naar het
binnenland.
\ijvi'I. De inhuldigingsfeestcn van het ge-
denkteeken aan M. Jules de Burlet, oud-burgemee
ster en minister, zullen plaats hebben op 31 juli.
LeuvenEen 15 j arige j ongen van Thildonck,
die te Leuven ter school ging, is verdwenen na aan
zijne ouders eenen brief geschreven te hebben, dat
hij eene reis ging ondernemen, die 5 jaar zou duren.
Brussel. Do postwagen van den trein van
Parijs, die ten 1 1/2 ure 's namiddags te Brussel-
Zuid aankomt, geraakte dinsdag onder weg in brand
Men denkt dat een vonk van de lokomotief het vuur
gesticht heeft. Een dertigtal pakken met gazetten
werden vernield. De wagon bevatte 210 zakken
met brieven.
Griveguée. M. Charhonnel, de fransche pas
toor die de kap over de haag geworpen heeft, moest
zondag avond te Grivegnée eene voordracht geven.
Hij werd door een socialistischen stoet aan de statie
afgehaald. Op zijnen doortocht werd hij door de
menigte uitgejouwd Weg met den apostaatWeg
met den geloofsverzaker 1 werd er ten allen kante
geroepen. Slechts met moeite geraakte hij in het
lokaal, doch hij oordeelde het niet geraadzaam te
spreken en maakte zich langs een achterpoortje uit
de voeten. In .^e zaal werd er duchtig gevochten en
eenige personen werden gekwetst twee katholie
ken en vier socialisten. De gendarmerie heeft ten
slotte het lokaal doen ontruimen.
Vorst. De ramp van Vorst. Volgens het
rechterlijk en bestuurlijk onderzoek, dat ten einde
loopt, zal de machinist Paturiau, die den trein
voerde, die de schrikkelijke spoorwegramp veroor
zaakt heeft, voor de boetstraffelijke rechtbank
gedaagd worden, beticht van manslag bij onvoor-
't klokzeel opgehangen. Te Wommelghem waren
de parochianen sedert maanden zonder mis noch
sacramenten. Zeker heeft de oude priester gedacht,
in zijne natuurlijke zucht naar vrede en rust, dat
het een minder kwaad was een platonischen eed af
te leggen tegen iets dat met de dood van Lodewijk
XIV algelijk was afgeschaft, dan zijn Boschloo van
alle geestelijke hulp te berooven. Eu hij bleef aan.
Althans het Boschloosch volk heeft het den ou
den pastoor Wallaert nooit meer ten eenen male
vergeven. Zelfs wanneer hij eeu paar jaren later in
't publiek, van op den predikstoel, vóór Moueigneur
Fallot de Beaumont die opzettelijk uit Gent naar
hier gekomen was, de kortstondige geestesverbij-
stering van vroeger had betreurd en herroepen,
zelfs dan kreeg hij niet meer het kinderlijke ver
trouwen van vroeger terug. Ik herinner mij nog
zeer goed die scène 't was op eenen Zondag tus-
schen lof en vespers, de kerk zat zoo vol als een ei.
En 't was iets bartroerds en meteen aanstootelij ks,
iets dat tot den bisschop toe de tranen uit de oogen
perste, die grijze priester daar met zijne kroon van
witte haren, ons aller meester, die zich vernederde
als een kind voor zijne onderdanen en stotterend
steken bleef in zijne tranen. En toch, hoe gemeend
ook, waren die tranen niet by machte de vlek uit
zijn verleden heel en gansch wit te wisschen. Als
deken der christelijkheid van het 'i land van Bosch
loo was hij gelast met het uitdeelen der heilige Olie
aan de pastoors uit de ronde. Zij ontvingen die uit
zichtigheid. Mr Lemonnier, van de balie van Brus
sel, en M. Sohier, van de balie van Bergen, zijn
met zijne verdediging gelast. Eenige dagen voor de
ramp, had vrouw Paturiau het leven geschonken
aan een drieling.
Brussel. Maandag namiddag, rond 3 ure 45,
bevonden zich twee edellieden, MM. graaf H. de B.
en graaf de W.., bij M. R.., coiffeur, Onderwys-
straat, 4. Eene woordenwisseling over familiezakeu
ontstond tusschen lien en M. de B... bracht zijnen
tegenstrever een zoo geweldigen vuistslag in het
aangezicht toe, dat hij achterover viel en op den
toog terecht kwam
Het slachtoffer bekwam eone diepe wonde aan het
hoofd en bloedde overvloedig. Mad. It... denkende
dat M. deW... doodelijk gekwetst was, liep de
straat op en riep om hulp een policieagent kwam
toegeloopen. Zoodra M. de B... den agent zag, riep
hij Ik heb dezen kerel den hals afgesneden, gij
kunt met mij doen wat gij wilt, ik geef mij gevan
gen. De agent telefoneerde oogenblikkelijk naar
het bureel der 4° afdeeling en de policieofficier
Cremers spoedde zich ter plaatse. De waarheid
werd spoedig ontdekt. Nadat de eerste zorgeD aan
het slachtoffer toegediend waren werden de twee
edellieden naar het kommissariaat geleid. M. de
B... zal rechterlijk vervolgd worden voor het toe
brengen van slagen en verwondingen.
Lutwerpcn. Eene engelsche maatschappij
is bezig met het lichten van het fransch stoomschip
Fécampois, dat over eenige maanden nabij Austru-
weel zonk. Dinsdag bij lage tij waren van op twee
schooners kettingen onder den voorsteven van het
gezonken schip geslagen en reeds was het schip 4
meters omhoog gekomen, toen door het geweldig
slaan van een voorbijvarende duitsche stoomboot,
een der schooners werd doorgezaagd door eene
ketting. De schooner liep vol water en zonk op'
de Fécampois.
Gyscghem. Zaterdag vochten hier vier
landbouwers geweldig bij het verleggen van een zij
weg. De gendarmerie heeft proces-verbaal opgesteld.
Slerzele. Woensdag namiddag is alhier brand
ontstaan aan de woningen van Theodoor Valentyn
en Ch. L. Haelterman, werklieden. Niettegen
staande de spoedige hulp der geburen en van het
pompierskorps van Herzele, zijn beide woningen
ten deele vernield zij zijn verzekerd.
Denderbelle. Donderdag voormiddag had
vrouw Van Goethem haren pot kokende soep op
den vloer gezet, toen haar kind, dat in de plaats
speelde, plotseling in de marmit viel. Het arm kind
werd vreeselijk over gansch het lichaam verbrand.
Wettercn. Maandag nacht, rond 12 ure,
werd er geweldig op de deur van Frans Matthys
geklopt, maar deze, denkende dat het zijn broeder
August was, die hem reeds had gedreigd zich te
zullen wreken, wilde niet open doen. Op eens werd
de deur in stukken geslagen en inderdaad August
Mathijs, gewapend met een mes, sprong binnen en
hij riep Nu is het met u gedaan ik ga u hier
vermoordenI en hij bracht terzelfder tijd hem eenen
geweldigen vuistslag op het hoofd en vervolgens
drie sneden of steken in den hals en twee pnder
de kin toe.
Frans Matthijs, een gebrokkelijke jongen, is uit
de handen van zijnen aanvaller op straat gevlucht,
en door zijn hevig roepen van moord, zijn de gebu
ren komen toegeloopen, waarop de dader de vlucht
heeft genomen. Depolicie, van het gebeurde ver
wittigd, vond de deur vau den dader gesloten,
terwijl de lamp nog brandde. Rond 10 ure, hebben
zij de deur open gebroken, daar er gezegd werd dat
hij zich gezelfmoord had, maar hij was nergens te
vinden. Beide broeders hadden vroeger met mal
kaar getwist, bij zoo ver dat August Matthijs wegens
geweldige mishandelingen op Frans gepleegd, door
de rechtbank van Dendermonde tot eene gevang
zitting van zes weken was veroordeeld geworden
De policie schijnt op het spoor te zijn van
den dader,
Lokeren, Eene 63 jarige jonge dochter,
Eugenie Van Nieuland genaamd die in de Luik
straat in een klein huis alleen woonde, was het
einde der verleden week sedert drie dagen niet
zijne handen in de kerk doch gingen middagma
len in De Zwaan. De helden van Cayenne en
Rochefort weigerden het zout en het brood der
broederlijke vriendschap met den ouden eedzweer
der te gebruiken
Denzelfden avond werd de vrijheidsboom ge
plant, recht over het stadhuis, 't Was een mager
feestje, niettegenstaande den warmen oproep van
den nieuwbakken meier om samen de geboorte van
het zinnebeeld der Fransche Republiek te vieren.
Ons volk bleef te huis of keek onverschillig, van
op de dorpels, het spel op de markt na. Niemand
had het plantsoen willen leveren en Cannaert vond
zich gedwongen njet zijne kliek zcl! cca jongen eik
uit zijnen bof naar Boschloo over te brengen. In den
nacht haakten eenige stouterikken de roode muts
uit de kruin van den eik af en hingen eene oosten-
rijksche monsterkocarde in de plaats. Arme vrij
heidsboom, wat is er met u gebeuld geweest en
gemarteld Tot vijfmaal toe werd hij dood gep....
en herplant. Ze bakten hem allerhande poetsen.
Nu eens zagen de verbaasde marktbewoners, 's
morgens als zij opstonden, hem met eenen pastoors-
hoed in top dan stond hij hals over kop met de
wortelen in de lucht dan hing hij vol blikken
buizen en afgedankte koffiekannen, 't Was om er
compassie meê te krijgen. Cannaert zal van't zelfde
gevoelen geweest zijn op zekeren morgen was de
boom spoorloos verdwenen. De inwoners beweerden
spotsgewijze dat de duivel hem komen halen was
meer gezien geweest. Zaterdag avond op het aan
dringen van M. Euward De Graef, heelt de policie
de deur doen openbreken. Men vond de ongeluk
kige, die aan de influenza leed, nevens haar bed
liggen met het aangezicht op den vloer in een
plas bloed uit eene hoofdwonde gevloeid, welke zij
in haren val bekomen had. Het gelaat wss gansch
bebloed. Een geneesheer werd geroepen en deze
verklaarde dat zij ten minste reeds twee dagen
moest overleden zijn. De begraving heeft donder
dag plaats gehad.
Ziedaar de netelige en listige vraag, die tot ons
wordt gericht.
De vermaarde Oostenrijksche wereldbeschrijver
Rudolf Falb, houdt staande, dat er op 13 Novem
ber 1899 een regen van vallende sterren zal plaats
hebben, een verschrikkelijk onheil dat den onder
gang der wereld zal veroorzaken. Boideversement
deVunivers, Vienne, 1881).
Volgens den Franscheu sterrenwaarzegger' Nos
tradamus moest de wereld in 1886 vergaan. Cent-u-
ris de Nostradamus). Eenige godsgeleerden hadden
ook voorzeid dat do wereld in 't jaar 1000 door het
vuur zou verslonden zijn. Zeggen wij, zonder om
haal van woorden, dat deze beweringen nu met de
vertelselkens mogen vergeleken worden, want de
wereld bestaat nog en zal waarschijnlijk nog zeer
lang bestaan.Dit vraagstuk is geheimvol. Niemand
hoegenaamd kan het oplossen.
De geleerde en weldenkende menschen gelooven
aan de voorzeggingen niet. Zij weten dat God al
leen den duisteren nacht van het toekomende kan
doordringen. Het vergaan der wereld heeft bereids
zóo dikwijls voorzeid geweest, dat de verstandige
lieden, de ware opmerkers meer en meer overtuigd
zijn dat niemand den ondergang onzer aardscho
planeet kan voorzeggen, 't Is zekerlijk waar, dat
de mensch een voorgevoel van iets kan hebben,
van zijn geluk of ongeluk, bij voorbeeld; 't is waar
ook, dat een mensch van scherpzinnig verstand,
doordringend van begrip en oordeel, eene gebeur
tenis kan voorzien, wanneer hij het gebeurde, den
verledeu tijd raadpleegt. Zoo kan hij, onder ande
re, de zon- en maanverduisteringen voorzien, ge
lijk iedereen het in de dagbladen leest.
Door de geschiedkunde weten wij dat de Christe
nen der eerste eeuw vast geloofden dat de wereld
in 't jaar 100 zou vergaan hebben, omdat Christus
aan zijne discipelen, op zinnebeeldige wijze, over
den menschenleeftijd gesproken had. Daarna heb
ben de godsgeleerden de spreuken van Christus op
eene andere wijze uitgelegd, zoodanig dat de on
dergang der wereld, volgens hun zeggen, in 't j w
1000 moest plaats hebben. De angst der mensehen
was dan schrikkelijk groot, des te meer dat er
voorgaandelijk eene groote aardbeving ontstaan
was. Iedereen weet thans dat de aardbevingen ver
oorzaakt zijn door de vloeiende en brandende stof
fen, die zich, op eene diepte van omtrent tien uren
van de oppervlakte der aarde, in den aardbol Ije?
vinden, en dat bet water, in den schoot der aarde,
vloeit gelijk 't bloed in de aderen van dep mensch,
Zekere aardkenners redeneeren op stoffelijke
wijze in den volgenden zin Al wat stof is, zeggen
zij, vergaat. De wereld is ook stof, dus zal hij eens
vergaan. Deze logische redeneering komt overeen
met de geheimzinnige woorden van het EJvangelie,
De zon zal verluisteren, verzekeren de Evangelis
ten, de maan zal geen licht meer geven, de sterren
zullen uit den hemel vallen, eene algemeene aard
beving zal ontstaan en de afgrond zal stroomen
vuur uitbraken. Dan zal de Zoon Gods in de majes
teit zijner glorie op de wolken verschijnen, enz
In zelfden zin spreekt de Apocalypsis of 't laatste
boek van 't nieuw testament;
De latijnschrijvende kerkvaders beweren ook
dat de wereld door het vuur zal verslonden wor
den. Inderdaad, de hedendaagsche wetenschap
leert ons, dat in de aarde, in eene tienurige diep
te, alle de metalen in smelting bestaan en dat die
gesteltenis, in zekere streken, de vuurbergen ver
oorzaakt. In dit opzicht heeft men de aarde verge
leken bij eenen marmite, waarvan het kokend wa
ter het deksel doet springen.
De aardonderzoekers hebben bewezen dat Bel
gië eertijds door eene groote zee overstroomd was,
dat de wereld sedert millioenen jaren bestaat, dat
zij eerst door vuur en water in smelting was en dat
zij allengs door droogte en verkoeling vast en dicht
is geworden. Volgens een wijsgeerig stelsel, zou
deze bewijzing in strijd niet zijn met het bijbelsch
scheppingsverhaal, in dien zin dat God eene eerste
schepping zou gedaan hebben, die van den Chaos
en daarna eene tweede, die van zes tijdperken.
Volgens het bijbelsch verhaal en op figuprlijke
wijze gezegd heeft de Almachtige Schepper de we
relden in de ruimte gezaaid.
om brandhout voor Marat en Robespierre in
de Hel.
IV
lloe de Frauschen met de priesters
beulden.
Het was toen de tijd dat men de getrouw geble-
vene priesters vervolgde, verbande of in de boeien
wierp; de tijd dat de geloovigen mis hoorden in stal
of kelder, en dat de vrouwen in barensnood naar
de afgelegene pachthoeven vluchtten om aldaar in
rust hunnen tijd af te wachten.
Sedert dat pastoor Wallaert den eed had afgelegd,
was de man van geen aanzien meer onder de brave
menschen. Wel was de kerk opengebleven, doch
wat baatte het Niemand nog ging er heen. Het
volk wilde van priester Janssens gediend zijn en
van niemand anders, den gewezen onderpastoor
die, nu eens onder deze vermomming dan onder
gene, in den dag zich ergens schnil hield en bij
nachte van het eene naar het andere liep volgens
den eiscli van zijn heilig ambt.
Onbeëedigde priesters verduiken was lastig in
dien tijd. Alle oogenblikken werden er spioens
uitgezonden alle middelen, listige en geweldige,
werden gebruikt. Maar de menschen waren uiter
mate voorzichtig en vonden honderd middelen uit
om niet betrapt te worden en gelukten menigmaal
in hunne edele poging, ondanks policie, gendar
men en soldaten,
Wordt voortgezet).
