Dog eens. sclanialp lsugenaar
DRINGEND WERK.
Februari 1 907
II' Jaargang JY° bSi
2" UITGAAF
Zalei
Inschnj
vingsprijs
Aankondi-
gingsprijs
De Nonnekens
HET KRUIS.
Uithongeraars.
Katholieken, koopt niet
in winkels, waar zeden-
kwetsende artikelen worden
uitgestald of voorhanden
zijn.
EEN RECHTZINNIGE-
7 Brokkelt uiteen.
De werkmanswoningen.
Een heldhaftig woord.
Den Nagel op den kop
Maandag onmiddelijk na
dc loling zal len bureeleder
Volksstem den uitslag te
i bekomen zijn aan 0,10 fr.
\honnt nentspnj» Iff
**.-t Bél+p- jX
Dku KKhk- U 1TGEVER
I. VAN NUFFEL. DE GENDT, Kerkstraat, 9, AELST
Voonitf -eD 1 fr
deu kleinen regel.
Aan K mdigiiigeB
►un-ohon tit- mruws-
e a-
U' "i-tj i'-i regt-1
AS'.koLCigingen op
d(' 3* I? V' cen
tiemen den regel.
Annoni rn de 4*
bladz. worden here-
eDdvolgens plaats
nin te. V' i t &!1«
dvertentin zi< b
ISlultt'ii'w-L
1 0} 01 f HI
Kb.1 Kerktu wu,
Amtt
Lie geabonneerde
hebl en 'i rechi eei
pet jam ei te
nee van f regel
i; atsi n, dl» vei
J acbt<re»nv
'?n yer»eliijn«
uc,bi> n..
Men vindt nog van die kortzichtige
menschen die de stichting van werker-
sy dicaten niet geneaen zijn en soms
durven bestrijden. Wij laten hier de
redevoering volgen van Mgr. Walra
ven, bisschop van Doornik, in Septem
ber 1 1. uitgesproken en welke diepen
indruk maakte. Van de werkmansver-
eenigingen gewagend, drukte hij aldus
zijne gevoelens uit Ik zeg het u in
alle oprechtheid krachtens zij re zen
ding draagt de bisschop eene zware
verantwoordelijkheid vóór God, en ten
dage des oordeels zullen zijne daden
streng gewogen worden door den op
persten Meester. De bisschop toch is
verantwoordelijk, voor zooveel zulks
kan, voor de hem toevertrouwde zielen.
Ook, wanneer ik een deel mijner kud-
Le beschouw, is mijn hart met bitter-
teid vervuld.
Ik zie zoovelen mijner dierbare
verklieden, die gedoopt zijn, hunne
rerste communie deden, gevormd wer-
len, en die nu al de voorschriften ver
aten van het geloof in het welk zij op-
evoed werden.
Zullen wij die werklieden voor
altijd verlaten Neen 1 Zij moeten
terugecvocril wonlesi. Tot
het volk moeten wij gaan. Het volk
vlucht ons. wij moeten het opzoeken
het volk loopt verloren, wij moeten het
tot den goeden weg terugbrengen.
Zekere werklieden vervloeken en
haten ons. Wij moeten hun zeggen,
dat zij niet él'lie reilen hebben
om ons te haten, vermits wij hun wel
zijn willen. Tot het volk moeten wij
gaan, niet enkel met woorden en rede
voeringen, maar door het dagblad, het
vlugschrift, en vooral door de werken,
door de volkswerken. Laten wij aan
het volk toonen, dat wij zijn welzijn
zoeken, door de werker, die het bewijs
zullen zijn van de waarheid onzer woor
den. En ik bedoel hier niet de ontel
bare werken, gesticht door de christe
lijke liefdadigheid, maar wel de wer-
ten voor den werkman, die in 't volle
enot is zijner werkkracht, die valt
lijll dagloon moet leven, en die
saurig de vreeselijke beangstheid ge-
oelt voor den dag van morgen.
Niet enkel den zedelijken, ook den
stoffelijken toestand der werklieden
willen wij verbeteren. Daarom werden
de werken opgericht, welke wij hier j
zien bloeien samenwerkende maat
schappij, pensioenkas, onderlingen bij
stand, maatschappij van werkmans
huizen.
Wij willen nog meer. Men moet
den werkman bijstaan, en hem kracht
dadig helpen, hem syndikeeren. MCII
moei chrlüii'iic syndica
ten opi-lcliien.
Ik stuur een oproep tot de mannen
van wilskracht, die het volk bemin-
nen Gaat tot het volk en zegt hun
a Vereenigt u in onze syndicaten. Wij
zullen van u ordelievende mannen
maken, mannen bekwaam om eene
eervolle plaats in de samenleving te
bekleeden. Wij zullen u bijstaan in
al de noodwendigheden des levens,
n in alles zullen wij uw pijnlijk lot
rachte' te verbeteren.
Ik stuur een oproep tot mijne
stelijken, opdat zij met iever en
fopoffering dit werk zouden in-
.Jiten, dit werk, hetwelk het lot der
werklieden grootelijks zal verbeteren.
Ongetwijfeld zal de mensch nooit
ontslagen zijn van allen arbeid, maar
wij zullen hem krachtdadig helpen om
een deftig en eerbaar leven te leiden.
Na zulke woorden uit den mond van
eenen bisschop, die zoovele werklieden
in zijn bisdom telt, en .die eilaas ook
door ondervinding weet wat groote
macht het socialism op de afgezonder
de arbeiders bezit, na zulke woordên
gehoord te hebben, moeten wij allen
twijfel nopens de werkmanssyndicaten
afleggen. Genoeg getwist onder elkaar
Onze aanvoerders toonen ons den weg
handen dus uit de mouw en aan 't werk
Dm overal ohristene werkmams
eenigingen op te richten
Langs dien weg is het heil der maat
schappij te vinden 1
Katholieken, de oogen open
Nen schrijvelaar van 't liberaal Vuilblik is
m>t ingenomen met de nonnekrns. Hy hoopt al
vpn 7fi buiten 't land te jagen go 1 ijk het
in Frankrijk g»beurdc.
Hij schrijft dat de liberaleu nochtans
u eerbied hebben voor al negenen die
zich opoffer, n voor het menschdom,
eeibied voor de normen die met geduld
en ijverde zieken verzorgen.
Het is wonder nochtans dat de liberale be
stuurders van Brussel en omstreken zoeken van
die nonnen, die met geduld en ijver de arme
zieken verzorgen uit de godshuizen en hospita
len te verwijderen. Ja, de liberale hreren vra-
g' n al'ijd een zusterken om hunne zieken te
verzorgen en op te passen de zusL rkens doen
dat best, maar voor de «rune menschen moeten
or geen nonnokens zijn, 't zijn toch maar armo
menschen, en voor dezen zijn or andere ver
pleegsters, die allen genoeg op geldwinst uit
zijn.
O die volksvrienden
O kruise, den vlaming door moedershand,
Op 't voorhoofd gedrukt en in 't hert. geplant.
O kruis voorde nachtrust I O kruis voor het werk,
O kruis aan de haarstee 1 O kruis op de kerk.
Geen hand zal u schenden, geen stormend geweld
Dat 't kruisbeeld in Vlaand'ren ooit nedergeveld.
Eens velde de vijand het kruisbeeld neer
Toen grepen ons knapen naar vaders geweer,
En moeder verborg hun haar vliemende smart
En spelde hen bevend het kruis op het hart.
O gaat nu, mijn kindren, en strijdt voor Gods kruis
Het voerp u ten zege en breng' u weer 't huis.
Niet een heeft het hoofd voor den kogel gebakt,
Ze vielen, het kruis ..p de lippen gedrukt,
Het kruis op hun borst was wel rood van hun bloed.
En sterven voor 't Kruis, dat is Vlamingenmoed.
O moeder en ween niet in 't eenzame huis,
Uw kind is gestorven in d'armen van 't Kruis.
O kruise. dat rijst aan den rand van 't woud I
O kruise van d'haardsteê met lettren van goud
G'j zijt met den Vlaming in 't graf gedaald
Gij rijst in zijn graf nu en zpgepraalt.
O kruis, in het bloed onzer helden geplant
Bewaar steeds en zegen ons Vlaanderland.
F.en funnel van 17 50 meter. Weldra
zal zuid-Belgio niet veel meer aan Zwitserland
te benijden hebben.
Op de spoorlijn van de Bucq, tusschen Banr-
che en Yvoir, is nu de eindboring gedaan voor
een spoorwegtunnel van 1750 meter lang. De
riggels zijn reeds gelegd; r hoeft enkel nog de
afmaking gedaan te worden.
Jeugdige misdadigers.
Het aantal j. ugdige misdadigers
in Frankrijk neemt ontzettend
'toe. In 1850 waren er 13,000
misdadige kinderen. Nu zijn er
30000, terwijl de bevolking nau
welijksis toegenomen.
Het alkohodisme, zoowel bij de ouders als bij
de kinderen zei ven, zal wel de hoofdschuldige
zijn.
Een goede maatregel. l'e Pruisis
che minister van spoorwegen heeft een besluit
afgekondigd, strekkende om zooveel mogelijk,
aan de werklieden van de ijzerenwegen, de ge
legen beid tot drinken te ontnemen. Er is beslo
ten dat indien de man erin toestemt, zijn loon
r-ichtstreeks aan zijne vrouw zal uitbetaald
worden.
Teer loflljlt - In
VOORUIT stond dezer da^en
te lezen
«Wij zijn revolutionairen;
wy zeggen heten wij meeuen
het: wij geiooven het vast...»
Nu, Rusland toont ons wat revolutionairen
zijn: bommenwerpers, dieven, plunderaars,
brandstichters en moordenaars 1
Proficiat. VOORUIT
Over 14 dagen hebben wij doen uitschijnen
hoe men wetens en willens valsche nieuwgty-
dingen geeft aan de ongelukkige lezers der
socialistengazetten. Nu die week, is 't nog eens
hot geval on dat niet alleen voor 't een of
't ander artikeltje, maar men mag zeggen van
gansch de gazet.
Menschen die, kunt oordeelen, luistert
Op 't eerste blad, no langen artikelAlle»
ftlnnt op. Wel 1 't is waarlyk genoeg van de
prijzen der eetwaren, enz. te vergelijken met
deze van over'25 jaren om die dwaze leugen
taal te schandvlekken II Daarna volgt een
artikel Ze *IJu kittelachtig, waarin er ge
drukt staat als er bij de socialisten geld
binnenkomt, dan krijgt elk er zlju ann
deel ran... Zwijgt, stouterik 1 Hoe durft ge
daar van spreken, als we nog verleden week
gezien hebben hoe het gaat in Vooruit.
Op het tweede blad, nen artikel om te bewij
zen hoe ellendig de toestand In viaande
ren Is... Ja, Alfred, gaat tegenwoordig arm
aau arm, met zeeveraar Daensl 't is wel te zienl
Hij zou beter naar de school gaan bij
socialist Picard... Maar 't is sapristi gemak
kelijker alles uitkramen wat er in de kop scbiet,
dan geschiedenis en statistiek te leeren
Eindelijk, op 't derde en laatste blad, ne
venijnigen neen, ne walgelyken ar ikel, tegen
de zusterkens van liefde Dat moest er na-
tuurlyk by zyn... De duivel briescht en schuim
bekt als by mar de engelkens ziet...
Wy zullen er niet veel op zeggen. Een woord
is genoeg. Al de dagbladen die over die zus-
terkeos hebben geschreven, hebben vroeger
do verklaringen van dokters en andere
bevoegdeD gegeven, waaruit blijkt dat alles,
alb s laster was wat men tegen dit lransch wee
zenhuis in soirmige bladen had verteld 1....
iwetcr, wat zyt gij we-rom al achteruit...
Ma.o wat geelt dat. Schandalige leugens ver
knopen tegen de Godsdienst, dat'is genoeg
Alteeer een schandaal misluhl
Soldaten van het regiment jagers te paard, te
Doornik, hadden eenen pastoor beschuldigd
van zedelooze feiten.
De raadskamer bracht een ^fcevel van niet
vervolging uit.
De pastoor van zijnen kant bracht nu eene
klacht wegens laster in. Deze zal door het mi
litaire gerecht worden geoordeeld.
WereldtentoonstellingNaar uit
Sydney (Australië,) gemeld wordt, het ft de raad
besloten in 1910 eene wereldtentoonstelling te
houden.
0e Schooldwang- - Sedert 24
jaren bestaat in Frankrijk de, school
dwang-, en 't getal ongeletterden be
reikt er 25 tot 30 volgens de verkla
ring van den socialistiachen minister
Briand en konsoorten, die nu eene ver
scherping van den schooldwang voorstellen
Maar te gelykertijd tijd stellen zij voor, de
nog bestaar.de vrije scholen een derde van
't getal dat vóór een paar jaren bestondook
te sluiten.
Scholen sluiten om 't onderwijs meer alge
meen te maken 1 dat is socialistische lo-
giek.
Mie tertcereltllijher» In itelglë De
kommissie der burgerlyke godshuizen te Vorst
(Brabant) men weet dat de socialisten daar
nu meester zijn op het gemeentehuis heeft
voor 19O7 de jaarwedde van den almoezeoier
van bet gasthuis afgeschaft. De Zusters zullen
het gastfiuis moeten verlaten.
fled rogWelke knepen onze tegen
strevers aanwenden om hunne waar aan den
man te brengen, konden we onlangs zien in een
artikel van een liberaal blaadje.
Gazetverkoopers, aan wie bij middel van
duimkruid goed de lts gespeld is, gaan volgen-
derwijze te werk.
Buitenlieden komen aan hun kraam en vra
gen bijv. de weekkolektie van 't Nieuws Van
Den Dag. De agent der liberale gazetfab ikan-
ten neemt integendeel zeven opeenvolgende
nummers van 't een of 't ander geuzenorgaant je
vouwt ze met den titel binnenwaarts., en de
landman is reeds 't huis, eer hij 't bedrog
bemerkt.
Eun paar katholieke nieuwsbladen hebben
dat bedrog aan de openbare meening aange
klaagd en daarom scheldt het liberaal papiertje
hen uit voor «verklikkers en aanklagers
't Is de wolf die het schaap beschuldigt Diets
meer.
Een Hcholier die een
hnlf miljoen teint De j
pry» van 5- 0 000 lire der lo-
ter ij van de tentoonstelling te
Milaan (Italië) is gewonnen
dooreenen schooljongen,met
name Capelli,
Men denkt dat de prijs van 1 millioen gewon
nen werd door een landverhuizer die by de
ramp van do «Firio« is omgekomen.
IOOOOO «Inkers In Argentina. Men
seint uit Buenos-Ayres Alhoewi l de staking
niet algemeen is, ligt het werk toch overal stil.
Men erkent dat er 100 000 stakers zijn.
De troepen zijn onder de wapens.
De fransche regeering heeft
een wetsontwerp aangeboden, het ouderwysge-
ven in AlgeriCen de koloniën verbiedend aanal
wie lid is van eene congregatie.
Dat heet daar gelijkheid!
Wiettte Spaanneh ministerie. Het
Spaansch liberaal ministerie zijn ontslag gege
ven hebbende, zoo heeft de Koning een bewa
rend ministerie samengesteld.
file/te ran JnteeetenEene kamenier
der koningin heelt de diamanten ontvreemd dl«
dedecoratiën der koningin versierden. Zij heelt
ze vervangen door strass. De waarde der dia-
mauten wordt op 10000 fr. geschat De diefegge
s aangehouden.
Het woord uithongering is niet te
straf om de onmenschelijke daad te be
stempelen, die volgenderwijs wordt
verteld door Le Pays Wallon
De bestendige deputatie van Hene
gouw heeft zoo even redelijk aanzien
lijke toelagen gestemd aan gemeente
raden, die de scboolsoep toekennen
SlIICCH aan kinderen der officieele
scholen.
Zoodat een anti-clerikaal gemeente
bestuur als Charleroi toelagen ontvangt,
terwijl een katholiek bestuur, wen-
schende dezelfde gunst te verleenen
aan kinderen van al de scholen, nie
mendal krijgt.
Schoolsoep aan de kinderen der ge
meentescholen, geene voor die der
katholieke scholen ziedaar het anti-
clericale ordewoord.
Springt het niet in-het oog dat, in de
gedachten onzer tegenstrevers, de
schoolsoep enkel een nieuw en scherp
wapen is tegen het vrij onderwijs, dat
men wil verpletteren
Het is tijd dat de regeering en parle
ment een einde stellen aan dit schan
daal.
Senator Picard, de óenige belgische socialist
die soms durft oordcelen volgens geweten, zoa-
der dez( 8 stem te laten versmachten door par
tijhaat of fanatism, geeft eene striemende les
aan onze liberale en socialistische dagbladen.
In een interview met den XXme Siècle zeg
de hij 0. a. 't volgende over de gebeurtenissen
ir. Frankrijk
Van regerringswege ie 't gevaarlijk, eens
klaps de gewoonten ceuer natie tc zien veran
deren in hetgeen de groote uitingen van baar
zielsleven betreft, wat het geval is voor
baren Godsdienst.
Illeu behandelt tegenwoordig In
Frankrijk de katholieken zoonlut hen
nooit een zegevierende vreemde over
weldiger zou behandeld hebben.
Regeeren is vooruitzien, heeft men gezegd.
Maar het is vooral VERZOENEN. Ondeilyn
dit woord. Het stuit dus tegen de borst een deel
eener natie een ander deel te zien VERDRUK
KEN en'een burgeroorlog verwekken die, al
wordt hy in de zielen gevoerd, er niet m»n
noodlottig om is
Zou len de roode en blauwe scbrijvelaars dit
oordeel van senator Picard durven aan hunne
lezers mededeelen Voorzeker niet I
Van 1890 tot 1901 voor do verkoopingen
van onroerende goederen, op eenen grondslag
van 64 miljoen, heeft de vermindering bereikt
de som van ongeveer 2 200,000; en §voor do
leeningsacbten, op eenen grondslag van 59
miljoen bedroeg zij fr. 447,000,
Wat do personeele bt IastiDg aangaat, h t
aantal ontslagen woningen bereikt nagenoeg
het cijfer van 150,000, en de opoffering, die
sedert 1895 door de Regeering gedaan werd,
kan gebracht worden op omtrent 9 miljoen.
Dit maakt een onrechtstreeksch hulpg-dd
uit, door den Staat toegestaan in zake werk
manswoningen: in 't geheel mag men het op
Ir. 11,200,000 schatten. n
Bovenstaande regelen zijn vertaald naar een
artikel van Le Solr, het onzijdig orgaan
der hooidstad, dat, zooals iedereen weet, geene
gelegenheid laat voorbijgaan om het huidig
Staatsbestuur te beknibbelen.
Welnu, uit de bekentenis van Le Solr nlijkt,
lat de,; litilltolit'lit' ref/i't't'illff,
sedeYt min dan 15 jaar, dank aan de wetten op
de werkmanswoningen, die zij uitvaardigde,
meer ttan elf miljoen besteedde
om do arbeidersklas eene eigene en goedkoope
woning te bezorgen. Dit belet niet, dat roode
en auwe tegenstrevers van het Ministerie ge
durig herhalen dat ons Staatsbestuur volstrekt
mets aoet voor den werkman; dat de wetten,
welke het ter gunste der arbeidende klas uit
vaardigde, geen vruchten afwerpen en slechts
voorgevel-wetten zijn.
Maar vitten is zoo gemakkelijk, vooral wan
neer men er een stieltje van maakt, zooals
onze geuzen, en wanneer men noch goede
trouw, noch politieke eerlijkheid kent.
Wie I Wat
Wel het gebouw der roode, der proletairs
der socialisten.
Op verschillende punten van 't land is er hevi
ge ruzie,tweedracht,haat,oorlog in hunne partij.
Te Luik wordt 't kluchtig kamerlidje guzel
Napoleon Smeets aan de deur geschopt, en Na
poleon balt de vuisten en brult om wraak.'tZal
scheuring worden.
To Gent werden 2 socialistische gemeente
raadsleden met klank uit de partij gebannen.
Doch 't zijn geen scbaapkens die zich den nek
laten toewringen zoDder schreeuwen. Ze stich
ten een gazet, en ze zullen Vooruit uitklee-
d- n en knoutdrager Anseele aan de kaakstellen.
't Is daar scheuring.
Te Antwerpen liggen de diamantslijpers de
neutralen geheel overhoop met den winkel
van polderbison IVrwague. De diamantslijpers-
bond wil neutraal blijven, da socialisten willen
hem socialist en... scheuring. Reeds hebben de
diamantslijpers een eigen gazet, waarin zij
«De Werker» rood-blad van Antwerpen
eene hevige toetakeling geven.
Op andere plaatsen ziet bet er ook niet roos
kleurig uit, dit beloolt voor de toekomst.
't Moet ons uiet verwonderen.
Ne socialist is ne vent voor zijnen zak, ea als
een ander aan 't bakje heeft gezeten, dan wil
hij ook zynen toer hebben.
Laat ze maar vechten 't is plezant om af te
zien.
In geen e- kei land van Europa ziet men
dc werkmanswoningen zoo snel vermQnig-
vuldigen a's iu België.
De uitbreiding, welke hun ontstaan sedert
1896 genomen heeft, is verbazend. Vóór twee
jaren overtroffen de «apitalen, door de spaar
kas aan de maatschappijen tot bevordering der
werkmanswoningen geleend, de som van 53
miljoen frank.
't Is de provincie Henegouw, die aan de
spits der beweging stapt met 16 miljoeD frank,
gevolgd door de provincie Luik met 9 miljoen;
Namen en Brabant met 7 miljoen.
De statistieken stellen vast, dat gedurende
de 12 jaar, die de uitvaardiging der wet zijn
opgevolgd, voor eene waarde van 64 miljoen
vaste eigendommen zijn aangekocht door werk
lieden in den echten zin des woords, en dat zij
een totaal van 59 miljoen geleend hebben.
De staat, dat dient men te erkennen, doet
ernstige opofferingen, met aan de werkende
klas vermindering van registratie en overschry-
vingsrechten toe te staan, evenals door de vry-
stulling, die hy verleent van de personeele be
lasting, 't Zyn overigens die opofferingen, welke I
de beweging hebben uitgelokt, die men kan
vaststellen. Men kan die opoffettngen schatten
als volgt
Het was bij het beleg van Straatsburg; de vesting
was onhoudbaar zoo dicht regenden de vijandelijke
kogels.
Naast mij, zoo verhaalt een ooggetuige van dit
fchnkkelijk schouwspel, stelt het springen eener bom,
eenen onzer mannen buiten strijd-
Eene Zuster van Liefde snelt toe, en op het oogenblik
dat zij zich buigt om den gekwetste te helpen, wordt
het heilige meisje door eene andere bom weggerukt.
Eene tweede zuster snelt toe...
Verwijdert U, zeg ik haar met gemaakte barsch-
heid, gij ziet wel uwe plaats is niet hier I
Verschoon, mijnheer, hernam zij met eenen glim
lach die ik nooit zal verg-ten gij kent het spreek
woord. Als eene ruit gebroken wordt, wordt zo door
eene andere vervangen.
Gij zijt wel dom, n zegdeeen zoogenoemde vrijden
ker tot eenen braven katholiek, gij zijt wel dom
zoo maar alles wat den godsdienst betreft, zonder on
derzoeken aan te nemen, wat de geestelijke overheid u
voorhoudtwij onderzoeken zeiven.
Zoo, en wat wilt gij bij uw onderzoek vinden,
vroeg de katholiek.
Wel de waarheid
Nu, dan, wie iets zoekt, moet iets missen of ver
loren hebben. Ik ben in ditgeval niet, wie de waarheid
bezit moet haar niet zoeken.
