Ons Onderwijs
Zicht op de brand in de Belgische afdeeling
De brand
'T EEN EN 'T ANDER
in de Wereldtentoonstelling
2 centiemen het nummer
Het Staatsblad
Zestiende jaargang n' 800. 79
Zondag 21 en Maandag 22 Oogst 1910
ABONNEMENTEN
'Zes maand 4 frank. Een jaar 8 frank.
Inschrijving in alle postbnreelen en ten bureelo dezes
Kerkstraat, 9, Aalst.
Bestuur en Redaktiei
Kerkstraat, 9, AALST.
Telefoon I 14.
V uitgaaf, 6 ure 's avonds
Alle medefteoling&M te zenden aan het
bestuur der Volksstem J. Van Nuftel-De Gendt
Kerkstraat, 9 Aalst.
AANKONDIGINGEN a
Kleine aankondigingen (1 tot 4 kleine regels)
Aankondigingen (per kleine regel)
Finantiëele aankondigingen (per regel)
Relclamen, (per regel)
Onder de nieuwstijdingen, (tweede blad)
Rechterlijke herstellingen (per regel)
Overlijdens, (per »regel)
fr.
0.G0
fr.
0.30
fr.
2.—
fr.
2.—
fr.
3.—
fr.
2
fr.
2.—
De vooruitgang van ons hooger en
middelbaar onderwijs is over het alge
meen goed gekend,minder echter weet
anen over den vooruitgang van het la
ger onderwijs.
I Hier is de vooruitgang ook zeer
voldoende. In 1881 gingen er naar de
scholen, onderworpen aan het toezicht
van den Staat, 340.118 leerlingen, in
'1908 was dit getal geklommeD tol
914.709 leerlingen. Hierbij zijn de
kinderen der bijzondere scholen niet
medegerekend.
De uitslag van het onderwijs is even-
•eens aanmoedigend. In 1880 konden
67,19 percent lezen en schrijven, in
in 1900 waren er al 77,03 percent.
■Eigentlijk is het percent veel hooger,
maar in den ouden tijd, waren er vele
ongeletterden en zoo komt het dat in
de algemeene statistieken, de men-
schen van 50, 60, 70 en 80,jaar ook
worden medegeteld, en daardoor komt
het dat het getaf ongeletterden groo-
ter is dan dat het 'eigentlijk zou zijn,
ware de toestand regelmatig. Nemen
wij zoo onder andere de uitslagen van
de jongelingen van 19 jaar.
In 1880 konden er 78 ten honderd-
lezen en schrijven.
In 1890, 84 ten honderd.
In 1900, 87,99 ten honderd.
In 1908, 91,54 ten honderd.
Daaruit ziet men dat het getal onge
letterden steeds van jaar tot jaar ver
mindert, zoodat wet in 1908 maar iets
meer dan 8 ten honderd ongeletterden
hebben. 1909 en 1910 hebben dit ge
tal ook nog zien verminderen, zoodat
we er zeker niet ver moer af zijn dat
wij maar 5 percent ongeletterden zul
len tollen. Duitschland, het klassieke
land dei' verplichting, telt volgens de
laatste opgegeven statistieken 6 ten
honderd ongeletterden.
Vergelijken wij met eenige landen.
Duitschland heeft dus 6 ten honderd
ongeletterden Frankrijk geeft'er 10
ten honderd op en dit cijfer is zeker te
laag, Italië telt er 30 ten honderd en
België dus waarschijnlijk nog iets
meer dan 5
Uit de statistieken blijkt dat België
wonderen heeft verricht op het gebied
van de vrijheid van onderwijs. Al onze
zorgen moeten strekken om dier. toe
stand nog le verbeteren en hoofdzake
lijk dient nu gewerkt, om de kinderen
langer ter school te laten. Inderdaad,
nauwelijks hébben de kinderen hunne
eerste communie gedaan, of men ziet
vele ouders hunne kinderen 't buis
houden, ze sturen ze naar 't werkhuis,
laten ze op stiel gaan, of erger nog,
laten ze soms meestendeol op straat
loopen met de kleine kinderen aan de
hand.
Eenieder is er over t' akkoord dat
die toestand moet verholpen worden,
de ouders worden meer en meer over
tuigd van de noodzakelijkheid hunne
kinderen een degelijk kristen onder
wijs en 'eene degelijke kristene opvoe
ding te geven.
liet schijnt dat M. Schollaert zin
nens is een wetsvoorstel neer te leg
gen waardoor het de ouders zou ver-
ljoden woraen, hunne kinderen vóór
hun veertien Jaar naar een werkhuis
te sturen. Moest dit voorstel gestemd
worden en moest dan de wet dadelijk
in voege komen, we zijn overtuigd dat
zij veel bijdragen zal om den huidigen
toestand merkelijk te verbeteren.
De katholieken hebben altijd ge
werkt om overal bet onderwijs in te
brengen en het te verspreiden. Hun
verleden staat borg voor de toekomst.
Langzamerhand maar zeker drong het
onderwijs hier in de volksklas en nu
mogen wij zeggen dat het er algemeen
verspreid is, we hebben recht fier te
zijn op den algelegden weg, op den
aanhoudenden vooruitgang en op dên
bekomen uitslag. Nog eenigen tijd en
zooals op vele gebieden, komen de
Belgen, zonder den hatelijken school
dwang, aan de spits der beschaafde
volkeren. Dat moet onze betrachting
zijn
Merja ringen, 21 Augusü 1899.
Ter gelegenheid der vijf en twintigste
verjaring van zijne ldezing als volksver
tegenwoordiger, ontving M. Beernaert, de
geluk wenschen der katholieken van Thielt.
22 Augusti 1870. Plechtige feesten
te Brussel ter gelegenheid der zilveren brui
loft van Koning Leopold II en Koningin
Maria-Hendrika.
Het wild en de wliegmachie-
neiüi Het is opmerkensweerdig dat
het wild, dat nochtans zoo onverschillig
blijft bij liet voorbijrijden onzer treinen, zulk
eenen grooten schrik heeft van de tuigen
welke de lucht doorklieven. Hot gedruisch
veroorzaakt door een vliegmachien is noch
tans niet grootcr dan dit van oenen trein,
doch het is het stijgen in do hoogte dat de
dieren met schrik bevangt. Zij meenen in het
luchtschip eenen grooten roofvogel te zien en
hij elke opstijging, nemen zij ijlings de vlucht,
bij zooverre dat men noch gevogelte noch
wild zal hesjieuren in den omtrek der vlieg-
pleinen.
Kleine burgerij. Het congres
van het Nationaal Verbond der kleine Bur
gerij zal plaats hebben in de Tentoonstelling
van Brussel den 3,1 en 5,loa September aan
staande.
De dagorde bevat de belangrijkste vraag
stukken voor de klein handelaars, nijveraars,
enz. Men zal er onder andere bespreken de
handelspolicie de oneerlijke mededinging
liet inrichten van het krediet, enz. Het toe-
tredingsrecht tot het congres kost 5 frank
met de verslagen en 2 frank zonder do ver
slagen. De lidkaart geeft recht opkosteloozen
ingang in de Tentoonstelling gedurende de
3 congresdagen.
De toetredingen moeten gestuurd worden
naar het secretariaat, Karthuizerstraat 21, te
Brussel.
Og bisschopstaf van Wlgr
Sfillemans. De gekende juwelier,de
heer Bourdon van Gent, had in het Belgisch
paviljoen der tentoonstelling eene prachtige
uitstalling van kunstig bewerkte juweelen,
waarvan het bedrag meer dan honderd dui
zend frank beliep. Onder andere had hij een
vroeger door hem vervaardigden bisschopstaf
van Mgr Stillemans, die hij ook in leening
bad ontvangen, tentoongesteld. De staf was
een echt kunststuk van grooto weerde.
Het was een geschenk der stad St-Niklaas,
aangeboden hij zijne plechtige intrede als
bisschop in zijne geboortestad ten jare 1890.
Tusschen het gesmolten goud en zilver en
zwartgebrande gesteenten heeft men ook den
staf, bijna gansch onkennelijk, terug gevon
den.
Aardbeving in België. Ver
leden Vrijdag werd te Den Haag, aan het
zeestrand een aardschok gevoeld.
Personen van Wenduine verklaren nu dat
ook daar een onderaardsch gerommel werd
gehoord als een verre donder, maar op een
oogenblik dat de lucht geen onweer scheen
aan te kondigen.
Anderen die in e°>ne houten tent aan den
dijk zaten, voelden als het schokken van eenen
zwaren wagen op een slechten steenweg, of
schoon er geen voertuig omtrent was.
Ksngres des* Duitsche Ka
tholieken.' Dit kongres zal heden
Zondag 21 Oogst te Augsburg in Beieren,
geopend worden.
20 Oogst.
Staatsspoorwegen. M. Chanoine, klerk
van 2e klas, is statieoverste van 4° klas be
noemd.
Leger. Luitenant generaal graaf van der
Stegen-de Putte, bevelhebber der leruiterij-,
afdeeling, is lid benoemd van den toezicht-
raad der krijgsscholen.
Luitenant De la Gharlerie wordt in de
reservekaders opgenomen.
Do militaire decoratie wordt verleend aan
de wachtmeesters BergmanS en Buchet, van
de gendarmerie.
Bruggen en wegen. Worden behouden
in hun ambt als lid van de Beheerkommissie
der watering van Gyzegem-Mespelaere als
bestuurder, M. De Meyer, burgemeester van
Mespelaère als gezwoornen de heeren Rom-
baut, schepene van Gyzegem en Vereecken,
gemeenteraadslid te Mespelaere M. Stee
man, bestuurder dermelkerij van Mespelaere
wordt ontvanger-griffier benoemd.
Worden behouden in hun ambt als lid van
de beheerkommissie dor watering Lostpol-
der op het grondgebied van Grimmirrgen cn
Santbergen als bestuurder, M. Dedeyn,
notaris' te Steenhuyze-Wynhuize als ge
zwoornen, MM. Van der Scbueren landbou
wer en Van Eesbeek, veearts, beiden lo
Santbergen. M. De Vuyst landbouwer te
Santbergen, wordt in zijn ambt van ontvan
ger-griffier dezer watering behouden.
Zeewezen.Het brevet van 2° klas wordt
toegekend aan MM. Verbiest en Veils, van
de zeevaartschool van Oostende.
TE BRUSSEL.
De nieuwe voorgevel
Voor den nieuwen gevel zullen meer dan
3000 vierkante meters afsluitingen noodig
zijn. Het werk zal binnen een tiental dagen
aanvangen.
Een lid van het Inriclitingskomiteit der
Gentscho Bloemenfeesten is gisteren naar
Brussel gekomen om de mogelijkheid van
het plan te bestudeeren. 0
Men hoopt tot een goed einde te komen.
Het zou nog eene aantrekkelijkheid te meer
zijn voor do groote Wereldfoor.
De Engelschen komen terug
M. Reyntiens, algemeene toegevoegde
kommissaris der Engelsche regeering, heeft
gisteren morgend van zijn gouvernement een
telegram ontvangen, meldende dat nieuwe
kredieten toegestaan zijn voor de deelne
ming van Engeland aan de Tentoonstelling
van Brussel.
Er ontbreken dus nog enkel de tentoon-
stellers. Ongetwijfeld zullen er weinigen
weigeren, opnieuw hunne waren ton toon te
stellen.
Ten andere, allen hadden1 reeds in de Ten
toonstelling veel zaken gemaakt en zij kun
nen niet dan or nog vele nieuwe maken.
M. Reyntiens heeft het gelukkig nieuws
aan het uitvoerend komiteit kenbaar ge
maakt, er hij voegende dat de Engelsche
afdeeling hoogstens binnen drie weken terug
zou open zijn.
Een oproep tot de Engelsche tentoonstel Iers
M. Wintour, algemeene kommissat(js van
Engeland bij de Tentoonstelling van Brussel,
heeft eenen warmen oproep gericht tot de
Engelsche tentoonstcllers, om do Engelsche
afdeeling zoo spoedig mogelijk opnieuw in
te richten.
In zijnen oproep doet M. Wintour uitschij
nen, hoe geestdriftig de Belgen het nieuws
der heropening ontvangen hebben.
M. Wedgwood heeft beloofd nieuwe
kunstvazen te zenden.
De Furnese Raelway Gnl° zendt een nieuw
model barer tramwegen. Het huis Goc-kerill
heeft aangeboden, gratis al de verzamelingen
der Engelsche tenloonstellers te doen, tus
schen Tilbury en Oostende.
De Engelsche drukpers en de herinrichting.
De Times schrijft
Wij verheugen ons over hot nieuws dat
de Engelsche afdeeling der Tentoonstelling
van Brussel zal heringericht worden. Alhoe
wel het verlies van onherstelbare schatten en
van al den tijd en het geld gedurende achttien
maanden verspild, zwaar is, is het ongeluk
toch niet om te wanhopen.
Het laat ons integendeel toe, hot beste ten
toon te stellen wat onze Engelsche natie be
zit Haren moed en bare standvastige wils
kracht, waardoor wij reeds zoovele moeilijk
heden overwonnen en ons machtig rijk
stichten.
Do andere bladen spreken in denzelfden
zin.
De nteuwe Belgische afdeeling
De Belgische afdeeling zal nu natuurlijk
gescheidon zijn. De meubelafdeeling zal in
het Ger.itsch paviljoen opgericht worden al
do groote huizen zullen hunnen stand herin-
richten.
In do zaal der tijdelijke prijskampen werkt
men reeds volop aan 't leggen van den vloer.
De Kollektiviteit der Geramieken wordt in do
eeresalon van het Brusselsch paviljoen op
gericht.
De kleernijverhoid zal ook in de zaal der
tijdelijke prijskampen opgericht worden.
Overal aan 't werk
In do.Fransche en Italiaansche afdeelingen
is men naarstig aan 't werk om alle sporen
van den brand to verbergen en te herstellen.
Gisteren was men in de Italiaansche afdee
ling bQzig met de kaartjes verkocht aan
de prachtige marmeren beeldjes te hangen.-
Brus9el-Kermis
Het noodig hout voor de heroprichting is
reeds ter plaats. Zaterdag morgend zou men
het eerste huisje optrokken. Men hoopte
's avonds gedaan te krijgen om do versierders
toe te laten onmiddelijk aan het werk te
gaan.
Bostock heeft eene groote tent doen op-,
richten, op de plaats waar vroeger zijne
inrichting stond.
Hij geeft er ten voordeele van zijn klein
personeel, dat anders broodloos is, voorstel
lingen bij middel van den afgerickten olifant,
het rood varken, de gedresseerde aap en het
lama.
Aan dé talrijke bezoekers kunnen wij niet
genoeg aanraden eene dezer vertooningen
bij te wonen om die beklagenswaardige lie
den te steunen.
Het verslag der Brandkommissie
De technische Brandkommissie der Tentoon
stelling beeft gisteren morgend haar verslag,
neergelegd. Eenparig besloten de kommissie
leden, dat alle voorgeschrevene maatregelen
door 't uitvoerend komiteit genomen waren.j
De kwestie der verantwoordelijkheid.
Het verslag der brandkommissie luidt dat I
het uitvoerend komiteit alle voorgeschrevonö j
maatregelen genomen liad. Men zou nu moo-'
ten welen of deze maatregelen voldoende wa-
ren.
Het licht moet nu van elders komen. Mo-!
gelijks zullen de experten aangesteld voor doj
Engelsche afdeeling, het ons kunnen zeggen.,
Deze experten zullen verklaren welke do
genomen maatregelen waren, of de water-i
leiding voldoende was en waarom oo Fran-J
sche minister van handel nu voorwaarden;
stelt voor do heropening der Fransche afdee
ling. Voor het oogenblik kap niets met zeker
heid beantwoord worden.
Men mag geene gewaagde uitleggingen
voor goeden munt aanvaarden. Binnen eenigo
dagen zal men zekerheid hebben.
De overdrijvingszucht der vreemde bladen.
Niet alleen de Duitsche en Oostenrijlcscho
bladen deelden overdreven berichten medo
over den brand der tentoonstelling. Do
Agencie Reuterverspreidde het volgende
Niettegenstaande de pogingen der pom
piers, heeft het vuur zich uitgebreid tot do
Fransche, Duitsche, Russische, Japaanscho
en Chineesche afdeelingen het Itaiiaansch
paviljoen en meer dan 40 huizon, gelegen op
de Solboschlaan, worden vernield.
Op do Solboschlaan staan maar een 12tal
huizen en de Chineesche afdeeling ligt op
een paar kilometers van den brand en is oen
afzonderlijk paviljoen.
Als officieelo agencies zulke onwaarliedon
verspreidon, wat moet hot dan zijn met som-»
mige Weinig nauwzionde correspondenten.
Zooseindede correspondent der Daily Mail
onder andere dat men vele gebouwen had
doon springen met dynamiet, om het overige
der tentoonstelling te redden.