De overtocht der Alpen
M. Woeste, de Yakvereeni-
ging en de Schostkwestie.
'T EEN EN T ANDER
Een katholiek geleerde
*3
Q
ID A. CS- 33 X_4 A. id
De schoolkwestie.
ontvangt den Nobelprijs
Rericlit.
Het Staatsblad
Prinses Gliarlotte is ziek
Prinses Charlotte, op 't oogen-
lilik dat haar echtgenoot Keizer
van Mexico was.
Zestiende jaargang nr 800. i 08
2 CENTIEMEN HET NUMMER
Vrijdag 23 September 1910
ABONNEMENTEN!
Zes maanden 4 franken. Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle postbureelen van het land.
EERSTE UITGAAF, 4 uren 's avonds. {J?
TWEEOE UITGAAF, 7 uren avonds.
-•-
fev.
V
it
Lwi.
1 BUREELEN
TE BRUSSEL I TE AALST
230, Haachfschen Steenweg, 230.1 O, Kerkstraat,
Telefoon 114
BestuurderJ. Van Nuffel-De Oendt.
AANKONDIGINGEN:
KI. aank. (1 tot 4 kl. reg.) fr. 0,60
3® bladz. (groote regel) fr. 1,00
4® bladz. (kleine regel) fr. 0,30
Financ. aankon, (per regel) fr. 2,00
ïteklamen (per regel) fr. 2,00
Gemengd nieuws (per rogel) fr. 3,00
Reclit. hers te 11. (per regel) fr. 2,00
Overlijden (per regel) fr. 2,00
De Vakvereeniging en de School
kwestie zijn 2 zaken die voortdurend
aan het orde van den dag komen. Wij
kunnen vaststellen hoe beurtelings de
hoofdpersonen onzer Belgische katho
lieke partij hun gedacht laten kennen
en hoe zij in den grond het volledig
over de zaak eens zijn.
Sprekende over de maatschappelijk
Inrichtingen in het jaarlijksch congres
van het nationale verbond van de oude
leerlingen der Broeders, zei de grijze
katholieke Staatsminister Woeste
Men moet de socialisten den pas af
snijden. Men heeft op een gegeven
oogenblik het nul van de vakvei-eeni-
g in gen hunnen betwisten. Thans is dit
overbodig, de zaak is opgelost. Overal
moeien er kristent syndikaten gesticht
worden en moet men zooveel mogelijk
de werklieden er toe aanzetten er lid
van te worden.
Zooals men ziet,is Mijnheer Woeste
oen hevige voorstander geworden van
de kristene syndikaten Zij zijn meer
dan onontbeerlijk. Er kan derhalve
niet te zeer op gesteund worden en wij
leggen er nadruk op Vlaamsche
werklieden, wilt gij uwe belangen ver
dedigd zien, wilt gij belangloos wor
den voortgeholpen en beschermd, aar
zelt niet langer uw lid te maken der
kristene vakvereenigingen, gij weet
genoeg dat, hoe talrijker ge zijt, hoe
machtiger en hoe doelmatiger uwe
werking en uw invloed zijn, werkt er
dus voor, uwe gezellen te overtuigen
van het groote en waarachtige nut dat
er besloten ligt deel te maken onzer
kristene beroepsvereenigingen. Thans
tellen de kristene vakvereenigingen in
België 50,000 leden, binnen 10 jaar,
zei Mer Mercier, moeten zij er 100,000
tellen. Dat is maar het dubbel. Als
ieder nn eens wilde, hoe gemakkelijk
kon hij niet een lid overlialen om mede
aan te sluiten in de kristene werkers-
vereenigingen; voorzeker ware er geene
10 jaren noodig, om dit getal te ver
dubbelen.
Ongetwijfeld is deze kwestie de
meest belangwekkende van al diegi
welke zich kunnen voordoen. Zoo de
school is, zoo wordt de maatschappij.
Meest alle de katholieken vragen eene
dringende oplossing vau de school
kwestie. Velen meenon dat de wet van
1895 failliet heeft gedaan. Mijnheer
Guslaaf Francotte was ook die meening
toegestaan in de vergadering van dit
congres der oud-leerlingen van de
Broeders. Daarop antwoordde M.
Woeste
Deze wel heeft nuttige hervormingen
ingesteld. Dit teil niet zeggen, dal het
pjiciëel onderwijs volmaakt is. Ihza'
mij wel wachten zulks te getuigen.
Ware de maatschappij godsdienstig
gebleven, de weC van 1895 ware vol
maakt geicecstmaar zoolang wij Bel
gen zullen verdeeld zijn, zullen de wet
ten, hoe volledig zij ooli zijn mogen,liet
kenmerk dragen van deze verdeeling.
Daarom moeten wij vóór alles zoeken
kristenen, vurige kristenen te maken.
Om de wet van 1895 hare vruchten
te doen afwerpen, ware het noodig,
volgens M. Woeste, dat de maatschap
pij kristen of godsdienstig ware ge
bleven. Nu het is een feit, dat in de
groote steden, in de .nijverheidsplaatsen
en in het Walenland vooral, een deel
der bevolking niet godsdienstig, maar
onverschillig en erger nog, is gewor
den. Daar kan de wet van 1895 met
meer beantwoorden aan haar doel.
Overigens de boom kan men best be-
oordeelen aan zijne vruchten. Als wij
nu nagaan wat misbruik de besturen
der grooter steden en der goddelooz»
gemeenten, gemaakt hebben van de
wet van 1895, springt het voorzeker
den aandachtigen toeschouwer in het
oog.dathet hoog tijd wordt aan die wet
verandering te brengen. Men buit de
wet van 1895 uit tegen de overtuiging
der kristene ouders. Zulks is onrecht
vaardig en daarom kan er niet genoeg
worden op aangedrongen die zaak zoo
spoedig mogelijk te regelen,
Wij hebben het gedacht doen kennen
van den grooten leider der katholieke
partij. Niettegenstaande zijne hooge
jaren, staat hij nog altijd evenfrisch
even strijdveerdig, even overtuigd,
even hardnekkig in den strijd. Wat
een prachtig voorbeeld, maar ook welk
eene vliemende vermaning, voor zoo
vele jongeren, die het beste van hun
tijd verbeuzelen aan nietigheden, die
niets doen ter opbeuring van hun volk,
niets tot redding van den gods
dienstzin van ons volk.
Voor alle aankondig wc**, zice wenden
E. TAMIK2AU, 217, de Mérodestraat, Brussel*
Verjaring. 23 September 1830.
Prins Fredorik van Oranje dringt Brussel bin
nen, aan het hoofd van een leger van 10,300
mannen en 26 kanonstukken. Bloedig gevecht
met de bevolking.
De Parijsche gemeenteraad
lieden te Brussel. Het is dus
Zaterdag dat de Parijsche gemeenteraads
leden (54 in getal), te Brussel aankomen.
Zij zullen aan liet Hof ontvangen worden,
al waai* de koning hun eon groot gastmaal
aanbiedt.
Ook zullen er eene reeks feestelijkheden
ter hunner eer gegeven worden.
Kongres van herbergiers.
Dinsdag heeft te Brussel een kongres plaats
gehad va-n herbergiers.
Er werd beslist de afschaffing te vragen
van het vergunningsrecht en der belasting
op den alkooi in de stokerijen.
De telefoontaksen zouden insgelijks moe
ten verminderd worden.
Kongres der lijnvisschers.
Zondag heeft te Luik het kongres plaats ge
had der lijnvisschers. De deelnemers, geko
men uit alle steden van België, waren zeer
talrijk. Er werd met algemeene stemmen be
sloten, dat er bij de besturen van staat
provincie voetstappen zouden gedaan wor
den, om in het voordeel der openbare gezond
heid, van het water der kanalen en rivieren
ie bekomen.
De vliegmachienen in heft
leger. Twee onderluitenanten dor
ruiterij,de heeren Bronne en Dhanis,zijn aan
geduid door bet ministerie van oorlog om de
lessen te volgen over vliegkunst, gegeven
door den beer de Lamino. Naderhand zullen
zij gelast worden met hot bestuur van eeneo
tweedekker.
Do geleerde insektenkenner, M. J. Fabre
zal wellicht den nobelprijs der letterkunde
weghalen met zijn standaardwerk Helleven
der Insekten. De groote Fransche dichter
Mistral zelf heeft hem voorgesteld, erbij
voegende: Men,moet zich haasten, want
Fabre is reeds 86 jaar oud zoo men zich
niet spoedt, zou het telaat kunnen zijn. Ziji
leven, zijn talent, zijn vernuft, waren gewijd
aan de wetenschap en zijne ontdekkingen
zijn wonderbaar. Iedereen keurt dit voorstel
goed. De akadamie der wetenschappen heeft
op hare beurt eenparig zijne kandidatuur
voorgedragen.
M. J. Fabre is geboren uit den landhou
wersstand en is onderwijzer geworden. Door
zijn eigen werk behaalde hij zijne diplomas
on werd leeraar te Aviguon. Daar gaf bij
zich voor goed over aan de studie. Op zeke
ren dag komt de minister van onderwijs to
Avignon en staat verwonderd over de groote
geleerdheid van Fabre. Deze wordt te Parijs
geroepen en voorgesteld aan den Franschen
Keizer. Hij komt hier in de officieële wereld
Weldra verdriet het hem hij vlucht Pa
rijs en komt zich alsdan voor goed te Séri-
guan vestigen, waar hij altijd heeft geleefd,
verlaten, arm, maar in gedurige betrekking
met de insekten. Van 1879 lot 1907, op 28
jaren dus, gaf hij 10 boekdeelen uit, over de
Herinneringen aan de Insekten Óm veel
te welen of te onderzoeken, heeft men geene
verre tochten van doen. Fabre moest maar
een honderdtal meters verre gaan, nevens de
haag van zijnen bof. Daar vond hij allerlei
insekten vliegen, spinnekoppen, wormen,
muggen, sprinkhanen enz. enz. Om de ge
schiedenis van die eenvoudige diertjes te be
schrijven, om hunne werkingen, hunne voort
teling. hunne eigenschappen, hunne levens
verrichtingen na te gaan, heeft men meer
dan voldoende voor een gansch menschen-
Leven.
M. Fabre, de uitstekende geleerde, dit raar
talent, dit groot vernuft, behoort met hart
en ziel aan de katholieke Kerk. Want Fabre
zoozeer godvruchtig als hij geleerd is. Nog
eens een treffend bewijs hoe ongerijmd de be
wering is, als zou de Godsdienst tegenstrijdig
zijn met de wetenschap. Het zijn juist en
zeker meestendeels de vurigste katholieken
die het moest hebben bijgedragen tot den
vooruitgang der Wetenschap.
Heel de geschiedenis getuigt ervan en op
onze dagen vindt men nog steeds de uitge-
lezenste geleerden in den schoot der katho
lieke Kerk.
Dat de eerbiedwaardige grijsaard van 86
jaar, die nu nog zou eenvoudig zit te leven
op zijn ru«h>« buitengemeente, bij het vallen
van den avond zijns levens met blijdschap
den grooton nobelprijs aanvaarde dat bet
hem eene kleine vergelding weze voor de uit
stekende diensten die hij de wetenschap heeft
bewezen, tijdens een gansche leven van
grootsche zelfverloochening en onverschrok
ken arbeid.
Voorzorg maatregel en.—
Zekere Parijsche bladen trokken do aandacht
op het feit,dat de vreemdelingen, herkomstig
uit streken met cholera besmot, vrijlijk de
hotels van Parijs betrekkon. Alzoo vond
men aldaar dagelijks op de hotelboeken,
namen van reizigers uit Rusland komende,
alwaar alle dagen een vijftigtal cholera-ge
vallen worden beslaligd. Voorzeker is deze
bemerking niet zonder grond en zon len er
meer voorzorgmaatregelon dienen genomen
te worden.
VeHr>okken. Prins Carol van
Rumenië, vergezeld van zij non gouverneur,
is uit Brussel naar Berlijn vertrokken.
Internationale conferentie
voor handelsstatistiek. De
nlernationalo conferentie voor handelssta
tistiek, te Brussel vergaderd, zag 26 landen
vertegenwoordigd.
Do minister van Buitenlandsche Zaken
heeft eene redevoering gehouden, waarin
hij den nadruk legde op het feit, dat bevoeg
de mannen van versehillige natiën een ge
meenschappelijke nomenclatuur eischen in
do handelsstatistieken, ten einde gemakkelij
ker te kunnen vergelijken.
De conferentie heeft met algemeene stem-
meu besloten vijf groote categoriën vast te
stellen, waaraan alle landen zich hebben te
houden.
Nieuwe giosftzetgeSs. Het is
slechts met Nieuwjaar dat do nieuwe post
zegels zullen uitgegeven worden. Koning
Albert heeft do beeltenis en het maaksel
goedgekeurd.
DE VOLKSSTEM is alle dagen
na 5 ure namiddag te verkrijgen
bij de dagbladverkoopers aan de
Noordstatie te Brussel en in alle
aubetten, aan den prijs van 2
centiemen.
22 September
Pensioenen. Een pensioen van 477 fr.
wordt toegekend aan M. Santerre, sluis
wachter van 3® klas.
Bruggen en Wegen. MM. Coffin, Héro-
do, Reis, Knaeps, Dumortier, Barbier,
Francois, Maréchal, Gillard, en Brichet, con
ducteurs op de proef, worden bepaald be
noemd, tot conducteurs van 3® klas. M.
Merken.bureeloverste teu persoonlij ken titel,
wordt bepaald bureeloverste benoemd.
Staatsspoorwegen. Worden raadshee-
ren benoemd MM. Lambier en de Bernard
de Fauconvat, algemeene opzichters bouw
kundige diensloverste, M. Otten, bijzondere
bouwkundige van 1® klas.
Het ontslag wordt aanvaard der heeren
Staens, afd elingsoverste van 2° klas
Schoofs, slaiinovrsto van 2® lilas Guil-
laume, statieoverste van 3° klas. Zij worden
gemachtigd hunne rechten op pensioen te
doen gelden en den eeretitel van hun ambt te
dragon.
Er konion thans onrustwekkende
geruchten over den gezondheidstoe
stand van prinses Charlotte, weduwe
van Maximiliaan van Oostenrijk.
In de laatste dagen kon zij hare ge
wone wandeling in hot park vau het
kasteel van Bouchout niet doen.
Men vreest zelfs dat zij wederom
eene droevige krisis zal hebben zooals
verleden jaar.
Prinses Maria-Charlotta-Araelia-
Augusta-Victoria-Glementina, word to
Laken geboren den 7 Juni 1840 en is
dus reeds 70 jaar oud.
Op 17don Juli 1857, trad tij in het
huwelijk met Zijne Koninklijke Hoog
heid, aartshertog Fernand-Maximi-
liaan-Jozef van Oostenrijk, oudste
broeder van den thans over Oostenrijk
regeerenden Keizer Franz-Jozef.
In 1864, werd aartshertog Fernand-
Maximiliaan-Jozef, van Oostenrijk, de Keizerstroon van Mexiko aangeboden.
Hij aanvaarde, doch had van eerst af te kampen met inwendige oproeren in zijn nieuw
land. Hij moest een bloedigon strijd voeren tegen de oproerlingen, en werd door dezen
gevangen genomen te Queretaro.
Keizerin Charlotta drong vruchteloos bij Napoleon Hl aan op dat men haar echtgenoot
zoude in vrijheid stellen.
Op 19den Juni 1867 werd Keizer Maximiliaan door de oproerlingen te Queretaro door
den kop geschoten.
De arme prinses Charlotta werd zinneloos.
Sinds die droeve gebeurtenis nu dus 43 jaar geleden kreeg rij nn en dan slechU
eenige tijden van betrekkelijke helderheid van geest terug, doch zij was steeds lijdend.
Het is nu zes-en-derlig jaar dat zij op het kasteel van Bouchout, (prov. Antwerpen)
verblijft.
Prinses Charlotta was hot jongste kind van Koning Leopold I en de zuster van Koning
Leopold II en van wijlen den graaf Filiep van Vlaanderen, vader van Koning Albert.
Zij is dus de moei van onzen huidigen Koning. Deze bezoekt zijne moei verschei
dene keeren' 's jaars.
Staatkundig Overzicht
Amerika. Het onderhoud., dat Taft en
Roosevelt gisteren hrf-bt>n gehad, had bijna
uitsluitend betrekking op vraagstukken van
New-Yorksche politiek. Over kwestiesde
algemeene landspolitiek betreffende, werd
niet gesproken. Het valt niet te betwijfelen
of de verkiezingscampagne in 1912 deed
reeds nu haar invloed gevoelen en drukte de
stemming, die ter conferentie heerschte.
De oude vertrouwelijkheid, die tttsschen
Roosevelt en 'lafl bestondontbrak bij deze
ontmoeting. President Taft voelt zich nog
altijd diep gekrenkt over de aan Roosevelt
toegeschreven bewering, dat hij, Taft, tegen
over zijn voorganger, niet op eerlijke wijze
ou hebben gehandeld.
En dat maakt dat de verhouding tusschen
de beide Staatslieden nooit meer kan worden
als zij voorheen was.
Wat betreft het standpuntdoor Tafl in
genomen ter zake van de verkiezing voor
het presidentschap in 1912, kan worden ver
klaard, dat Tafl genegen is, opnieuw eene
candidatuur te aanvaarden, indien zijn par
tij hem stelt. Maar teil het volk hem niet,
dan zal hij zich gaarne bij hun besluit neer
leggen.
Holland. De begrooting voorziet een
tekort van 12,600,000 gulden. De minister
van financiën beweert dat eene nieuwe be
lasting zal moeten geheven, ofwel eene lee
ning aangegaan worden.
Oostenrijk. Onder voorzitterschap van
den groot-landmaarschalk Lobkowitz zijn
conferenties geopend van vertegenwoordi
gers van de Duitschc en Tjeeksche partijen
in den Boheemschen Landdag .Het doel is de
Landdag in staat te stellen de parlementaire
werkzaamheid weer op te nemen.
De vertegenwoordigers der verschillende
partijen namen het woordmen is het eens
geworden over de samenvoeging van den
Landdag en over eene motie, waarop onder
meer de bespreking in eerste lezing voor
komt van wetsontwerpen van politiekcn aard,
betreffende de nationaliteit in Bohemen.
Turkye. De Turksehe regeering wendt
ich nu tot Engeland om de noodige gelden
te bekomen. In voorgaande leeningen had
den zij reeds meer dan twee miljard en half
van frankrijk in leen ontvangen. Daar
Turkye geen genoegzamen waarborg aan
Frankrijk wil verleenen is d-' nieuwe lee
ning geweigerd en is Turkye verplicht in
andere landen de noodige gelden te gaan
zoeken.
Spanje. De Koningin-moeder Maria-
Christina, heeft besloten het Hof ie verlaten
en zal te Madrid een paleis doen bouwen,
alicaar zij met haar gevolg en dienstperso
neel, zoo gauw mogelijk haren intrek zal
nemen. Het zal maar in bijzondere omstan
digheden zijn, dat zij zich nog aan het Hof
~al vertoonen.
Zuid-Afrika. De minister van financiën*
M. Hulp heeft de portefeuile geweigerd.
Men beschikt enkel over M. Mcrriman
om hem te vervangendoch deze wil niet
samen met generaal Botha in het ministerie
zetelen.
Generaal Botha zou dus moeten aftreden*
In dat geval sullen ook de Bocrcnminit-
ters aftreden.
Geen geluk
Woensdag morgend was het weder nog
steeds slecht. Dikke mistwolken, door den
wind opgejaagd, dreven rond het gebergte.
Tot rond 8 ure was het op het sportplein
van Brig Plaiz onmogelijk een vijftal stappen
ver te zien.
Dan begon de mist zachtjes aan weg te
trekken.
Het koraiteit on de vliegers wachten betere
tijden af.
Van don Italiaanschen kant der Alpen zijn
de berichten nochtans goed.
Over den Simplon-top hangt oen dikke
mist. Tegenover het voortdurend slecht we
der, vraagt men zich af, wat er zal gedaan
worden.
Het zijn echter enkel de vliegers die eene
beslissing kannen nemen, daar de proeftocht
tot Zaterdag open blijft. Indien de vliegers
eensgezind zijn om do verdaging van den
overtocht te vragen, zal dozo natuurlijk uit
gesteld worden.
Chavez en Weymann schijnen echter vast
besloten don overtocht te wagon.
Weymann heeft Dinsdag avond twee kleine
vluchten gedaan om zijn toestel te beproeven.
Hij steeg telkens op eene hoogte van onge
veer 380 meters.
Woymann verklaarde dat de lucht zeer
kalm was, doch dat er nu en dan toch plotse
linge schokken zijn. Korts daarna begon het
te regenen.
Het weder klaart op
Woensdag namiddag rond 2 ure klaart
het weder op. De zon schijnt in volle pracht.
De wind is evenwel zeer hevig en de vliegers
kunnen hunne toestellen niet buiten brengen.
Rond 6 ure 's avonds valt de wind en Tad-
deli on Weymann doen hunne toestellen bui-'*
ten brongen. De wind herneemt echlor met
volle kracht, en houdt heel den avond aan.
Men voorziet voor Donderdag, indien het
weder gunstig is, dat alle vliegers de proef
zullen wagen
Paillette en Wincziers hebben hunne toe
stellen ineengezet en zijn gereed voor het
vertrek.
