De leden van het
voorloopig bewind
BAGBLA
I3e Revolutie in Portugaal
Zestiende Jaargang n G09. S£2 2 CENTIEMEN HET NUMMER Zondag 9 en baandag SO October 1910
TE BRUSSEL
Bestuurder
J. Van Nuffct-De Oendt.
De berichten komen nu toe. Nadere
bijzonderheden over de gebeurtenis
sen. De koninklijke familie te
Gibraltar
Don Juan I
van 13S5 tot 1433
Don Juan H
van 14S1 tot 1495
Don Juan 131
van 1G40 tot 1657
Don Juan V
van 1706 tot 1750
Dana Maria
van 1777 tot 1791,
zinneloos geworden
overleden in 1816
Don Juan VI
van 1816 tot 1826
Don Miguel
van 1828 tot 1834
Dona Maria da Gloria
le maal van 1826 tot 182S
2° maal van 1834 tot 1S53
ABONNEMENTEN:
Zes maanden 4 franken. Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle postbureelen van het land.
EERSTE UITGAAF, 4 uren 's avonds. ffe
TWEEDE UITGAAF, 7 uren 's avonds. $1#
Theo/iel Braga is de groote voorbereider
der revolutie. Sinds 35 jaar stichtte hij heel
Portugaal door, Republikeinsche kringen.
Hij werkte ook mede aan de Republikein
sche bladen SeculoMundo en Païz.
Braga is hoogleeraar en rond de zestig
jaar oud. Hij is een lievige vrijmetselaar.
Eenigen tijd later kwam het yacht Amelia
waarop zich reeds de hertog van Oporto,
oom van Koning Manuël, bevond, to Ericira
aan. De Koning en de Koningin gingen daar
met al hun reisgoed aan boord.
De herlog van Oporto was to Cascaes in
gescheept. Hij weende en zegde dat hij met
tegenzin een geliefd volk verliet. Hij voegde
er bij dat hij in Portugaal geboren was en
hoopte er te sterven.
Koning Manuël drukte de hand dor vis-
schers van Ericira, toen hij aan boord van
zijn yacht stapte.
Te Gibraltar.
Nadat heel de Koninklijke familie zich aan
boord van het Koninklijk yacht bevond, werd
koers gezet naar Gibraltar. De Koninklijke
familie is daar veilig aangekomen.
Algemeen wordt gedacht, dat de Koning
daar de gebeurtenissen zal afwachten, en in
dien de revolulie heel Portugaal wint, hij
naar Engeland zal vertrekken.
De algemeene gouverneur Hunter en do
admiraal Polham, zijn de Koninklijke familie
aan boord van de Amelia gaan groeten.
BURÉELEN
230, flaachtschen Steenweg, 230.
TE AALST
9Kerkstraat,
Telefoon 114
Don Luiz
van 1861 tot 1889
Don Carlos
van 1889 tot 1908, vermoord
AANKONDIGINGEN:1
KI. aank. (1 tot 4 kl. reg.) fr."0,60 Reklamen (per regel) fr. 2,00
3e bladz. (groote regel) fr. 1,00 Gemengd nieuws (per regel) fr. 3,00,
4P bladz. (kleine regel) fr. 0,30 Recht, herstell. (per regel) fr. 2,0<j
Financ. aankon, (per regel) fr. 2,00 Overlijden (per regel) fr. 2,00'
Voor alle aanrondigixorx, zich wfxdfx
E. TAMINIAU, 217, de Mérodestraat, Brussel*
Het einde v an eenen Itoninhlij ken stam
Don JVIannël II
omringci Uoor cle bijzonderste voorzaten van den stam van Braganza
Een volledig verhaal over de
gebeurtenissen
D c Engel sc he Dcdly Chronic -
cle kondigt een telegram af van
zijnen briefwisselaar to Lissabon
Deze meldt dat hij uit Lissabon,
ontsnapt is aan boord van een,
stoomer welke thans te Vigo,,
Spanje, aangekomen is.
De briefwisselaar meldt dat
de gevechten iu de stralen van"
Lissabon zeer hevig waren en
nergens zoo hardnekkig dan te Lissabon.
Volgens hem is het do artillerie welke
eerst aan het muiten ging. Na eenige onlus
ten, welke door de policie konden gedempt
worden, gingen de betoogers naar eene ka
zerne en riepen er de soldaten ter hulp.
Dezen namen hunne officieren gevangen
en vertrappelden de Koninklijke vlag, welke
naderhand door het volk verscheurd werd.
De soldaten trokken dan naar de Vrij-
heidslaan, waar alles gereed stond voor het
houden der wekelijksche markt. Zij maakten
er zich meester van de kramen en maakten
er zich barrikaden mede.
Het nieuws der onlusten verspreidde zich
spoedig door de stad en onmiddelijk werd
alle gemeenschap met het buitenland afge
sneden.
De soldaten van het 16* regiment voet
volk, volgden dan het voorbeeld van de artil
lerie.
De kolonel en twee andere officieren, die
nog- poogden de muiters tot andere inzichten
te brengen, werden onmiddelijk gedood.
Door de onderofficieren geloid, trokken de
soldaten door de straten.
Gewapende burgers sloten zich bij hen aan.
De overheden waren als verstomd over het
uitbreken der onlusten en onmiddelijk werd
de stad in staat van beleg verklaard.
De trouw gebleven troepen waren meester
van de hoogste posities der stad. Al de
policiebedienden werden in legerkorpsen ver
deeld.
Er was echter niemand om de troepen aan
te voeren en toen de policieprefekt naar hel
ministerie van oorlog telegrafeerde, lag deze
te bed, door een plotselinge» aanval van
koorts getroffen
Om te toonen hoe onverwacht de opstand
uitbrak, meldt de briefwisselaar nog, dat
verscheidene leden van hot gouvernement
hier en daar aan feestmalen deelnamen, ter
wijl de militaire gouverneur van Lissabon
en vele officieren van het garnizoen zich te
Cascaes bevonden, gelegen op 40 minuten
expresstrein van Lis«abon. De Koning gaf
daar een feestmaal, ter eerö van maarschalk
Hermès de Fonseca, president vau Brazilië.
(Dit laatste schijnt ons zeer onwaarschijn
lijk. daar men verder zal zien, dat de Koning
in het koninklijk paleis was, toen de onlusten
uitbraken. Nota der Redactie.)
Het bombardement.
Sprekende over het bombardement, zegt
de Daily Chronicle,dat na bet bombardement
der haven, de twee oproerige oorlogschepen
de gouvernementsgebouwen aanviel.
Verscheidene houwitsers vielen op het mi
nisterie van Oorlog en op het ministerie van
Zeewezen en richtten er groote schade aan.
Verscheidene bedienden werden gedood.
Het zelfde schip richtte ook het vuur op
de Handelsplaats, waar cenc groote menigte
samengeschoold was. Hier werden ook tal
rijke personen gedood.
Do houwitsers vielen tusschen de trouw
gebleven troepen en talrijke soldaten werden
gedood.
De koningsgezinde troepen gelukten er in
twee kanonnen op de Handelsplaats te bren
gen en openden het vuur tegen de oproerige
schepen.
Verscheidene bommen troffen doel en de
oorlogschepen staakten het vuur en gingen
tusschen de koopvaardijschepen liggen.
De koningsgezinden bleven Dijnsdag mees
ter van de plaats, doch Woensdag waren de
Republikeinen overal zegepralend.
Volgens de Daily Chronicle, was 't groot
ste deel van het volk onverschillig aan den
oproer. Het waren bijzonderlijk de twee doe
len van het leger die zich bevochten.
Het meeste deel der inwoners verscholen
zich in hunne kelders, en kwamen slechts te
voorschijn, toen alle gevaar geweken was
en alles kalm was.
De briefwissselaar voegt er nog bij, dat
terwijl een der oorlogschepen de ministerion
beschoot, het andere het vuur had geopend
op do vesting van San Jorge, waar het gar
nizoen trouw gebleven was aan den koning.
Het bombardement richtte weinig schade,
doch de bezetting kon zich niet verdedigen
en de republikeinsche vlag werd geheschcn.
Het gevecht in de straten van Lissabon
was bijzonderlijk hevig in den omtrek der
Vrijheidslaan, alwaar de Republikeinen hun
algemeen kwartier hadden.
Een hotel werd er erg beschadigd. De per
sonen die cr zich bevonden, sprongen door de
achtervensters en verscholen zich in do stal
len. Zij verbleven er twee dagen, levend van
brood en vrachten.
De Koningsgezinde troepen.
Bij het losbreken van den oproer was alles
in de war bij do Koningsgezinden. Zij vochten
evenwel dertig, uren lang moedig en met
doodsverachting. Zij waren veel talrijker dan
da oproerlingen, doch waren terneergeslagen
en eindelijk moedeloos, daar zij zagen dat de
officieren gemeene zaak maak
ten met do muiters.
Niemand wilde het opperbe
vel van het koninklijk leger op
tich nemen. De opperbevelheb-
oer van den staf kwam Dinsdag
morgend te Lissabon aan, toen
ie revolulionoairen reeds groo-
len vooruitgang gemaakt had
den.
De oproerige soldaten ston
den onder het opperbevel van
marineofficieren, die op het eer
ste signaal aan land gekomen
waren.
De officieren bemeeslerden de
paarden dor huurrijtuigen en
reden door de trouw gebleven troepen.
Aangemoedigd door dien eersten bijval,
voorden zij rechtstreeks hunne troepen
naar het koninklijk paleis.
Daar stuitten zij echter op eene groote
macht koninklijke troepen, die hen op ka
nonschoten onthaalden. Talrijke oproerlin
gen sneuvelden.
Bij het krieken van den dag werd do Re
publikeinsche vlag geheschen op de alcanla-
rakazern.
De oproerige troepen verdeelden zich in
kleine afdeelingen, die afzonderlijk de konink
lijke troepen aanvielen. Deze wisten weldra
niet meer langs waar het hoofd te bieden.
Op de oorlogschepen
In tusschen werd er op do oorlogschepen
San Ferdinando en Don Carlos duchtig ge
streden tusschen de troepen, die wilden trouw
blijven aan het vortenhuis en do oproerlin
gen. Het gevecht was zeer hevig, doch de
Koningsgezinden moesten zich overgeven.
De beschieting van het Koninklijk paleis.
Nadat het gevecht geëindigd was op de
oorlogschepen en do oproerlingen meester
waren van de schepen, richtten zij het vuur
op het Koninklijk paleis. De eerste bom ver
brijzelde den mast, waaraan het Koninklijk
vaandel gehecht was. Een andere bom ver
nielde den toren van het paleis.
De beschieting duurde onafgebroken voort
en weldra lag heel het paleis in puin.
Ook de omliggende woningen deelden van
de brokkolingen mede, en weldra lagen nog
verscheidene huizen ingestort. Gelukkiglijk
waren de bewonors er in gelukt to ontvluch
ten. Anders ware liet getal slachtoffers nog
veel grooter geweest.
Het mag een waar geluk heeton, dat in de
puinen geen brand ontstond. Anders ware
heel het kwartier zeer waarschijnlijk de
prooi der vlammen geworden.
De prachtige meubelen, kunstvoorwerpen
en andere rijkdommen welke in het paleis
overvloedig voor handen waren, zijn geheel
verbrijzeld en vernietigd.
De republikeinsche troepen bewaken de
puinhoopen om de plunderingen le beletten.
Er wordt ook nog gemeld dat do koninklijke
familie hare kostbaarheden, ju woelen, geld
enz. reeds eenigen tijd geleden in veiligheid
gebracht hadden.
Het berucht paleis der Necessidades (on
gelukken) heeft dus opgehouden te bestaan
In dat palcis stierven reeds Koningin Ma
ria da Gloria, Koningin Stefania, Koning
Pelro Y en de prinsen Ferdinand en Juan.
De burgeroorlog.
Do republikeinen tellen weinig partijgan
gers in Noord-Porlugaal. Men denkt dat een
burgeroorlog er zal ontstaan.
Te Lissabon en te Oporto is alles kalm en
rustig.
Eene zelfmoord
JVT. Xli. Braga,
Voorzitter van het voorloopig bewind
Alfonso Costa, bekend advolcaat en krach
tig redenaar, is hij sinds een tiental jaren Re-
publikeinsch volksvertegenwoordiger voor
Lissabon. Bij de moord op Koning Carlos
werd hij aangehouden en in eeno_, vesting
opgesloten, doch na eene maand opsluiting
werd hij in vrijheid gesteld.
Gostais ook vrijmetselaar.
Bernardino Machado wordt als de pa
triark der Republikeinen aanzien. Hij is vader
van 15 kinderen, Was vroeger minister van
openbare werken, onder de regeering van
Koning Carlos. Werd sinds dan Republikein,
Oud-grootmeester der vrijmetselarij.
Men zegt dat hij president der Republiek
zal gekozen worden.
Brazilo Tellesaangeduid voor het mini
sterie van financiën,houdt zich veel bezig met
maatschappelijke staathuishoudkunde. Werd
in 1SS1 uit hel land gebannen, wegens deel
neming aan den oproer van Porto.
Kolonel Xaverio Barrcto is volgens de
republikeinen het ideaal van den soldaat. Hij
schreef veel krijgskundige werken. Hij deed
zijne studiën in de krijgschool van Lissabon
en zijne loopbaan werd door geene merkwaar
dige feiten gekenmerkt.
Antonio José d' Almeidageneesheer deed
zijne studiën te Coimbra en te Parijs. Telt
vele vrienden, zelfs onder de koningsgezin
den. Nog student zijnde werd hij tot zes
maand gevang veroordeeld, Wegens een arti
kel verschenen in een Republibeinsch dag
blad. Vrijmetselaar, stichto hij talrijke ge
heime verbonden, welke thans een werkda
dig deel namen aan de ontwen teling.
Amaso Azreodo Cornmès schitterend ma
rineofficier. Ilij is de groote leider van de
Republikeinsche beweging onder de marine-
soldalen.
Toen admiraal Candido Reis, een der
inrichters van de onwenleling, zag dat do
Koningsgezinden zulken hardnekkige» tegen
stand Loden, zelfmoordde hij zich, vreezende
dat de onwenteling zou gesmoord worden.
Zijne lijkplechligheden zullen op de kosten
der republiek gedaan wordon.
De tijding bevestigd
De hertog van Orleans heeft van zijne zus
ter, Koningin Amelia, een telegram ontvan
gen, meldende, dat de Koninklijke familie
zich veilig te Gibraltar bevindt. Men denkt
algemeen dat de onttroonde vorst zich met
zijne familie naar de bezittingen van den her
tog van Orleans, te Woodnorton zullen be
geven.
Een oud-minister aangehouden.
Uit Parijs wordt gemeld, dat de republi
kein Magalhaes Lima aldaar een telegram
ontving, meldende dat M. Aérès Ornelas,
gewezen minister van Zeewezen in het kabinet
Franco te Lissabon aangehouden werd.
Euscbio Leao sekretaris van het Portu-
geesch Republikeinsch komiteit. Specialist
geneesheer, was hij vroeger aan hot gesticht
Necker, lo Parijs, gehecht. Leao is zeer rijk.
Zijn broeder is de grootste handelaar van
Lissabon,
Luiz Gomès is doktor in de rechten, advo-
kaat en economist.
Het vertrek der koninklijke familie
Koning Manuël bleef in het koninklijk
Paleis tot de eerste bommen er reeds ver
woesting aanrichtten.
Talrijke personen van zijne omgeving
namen de vlucht, toon zij do ontploffingen en
losbrandingen hoorden.
Een viertal bleven echter trouw aan den
Koning. Deze bleef zeer kalm. Ilij wilde
zelfs het paleis niet verlaten.
Eindelijk gaf bij toch toe op hot aandrin
gen zijner vrienden en langs eene achter
poort verliet hij per automobiel het paleis.
Hij verklaarde aan zijne vrienden dat hij
wilde gaan waar zij wilden, zelfs in liet he
vigste van hot gevecht, doch dat hij liefst te
Lissabon zou blijven.
Hij verbleef eerst eenigen tijd in de nabij
heid van het paleis en vertrok later naar Cin-
tra en Mafra. Daar vond hij do koninginnen
Amelia en Maria-Pia.
HVI. IVIacliado,
De nieuwe minister van
Builenlandsche Zaken
De nieuwe ministers.
De nieuwe ministers hebben hunnen post
ingenomen. Meest al de oude ambtenaars der
ministeriën hebben zich terug aangeboden.
Do minister van Buitcnlaudschc Zaken is
een bezoek gaan brengen aan president Iler-
mès da Fonseca, van Brazilië, die zich nog
met den kruiser Sao Paulo vóór Lissabon
bevindt.
Kort nadien bracht M. da Fonseca een be
zoek aan M. Braga. Zij deden samen eene
wandeling door de hoofdstad en werden
geestdriftig toegejuicht.
Het programma der nieuwe regeering
De bijzond'-rsle trekken van het programma
der nieuwe regeering zijn
Ontwikkeling van het openbaar onderwijs
on verdediging en versterking der nationale
verdediging zelfbestaan van de rechterlijke,
macht waarborg der vrijheden verbanning
van alle geestelijke orden verplichtend god
deloos onderwijs scheiding van Kerk en
Staatverzekering van 's Staats fondsen..
Dus zal Portugaal Frankrijk naapon, in al
wat het gouvernement er reeds slecht en
hatelijk deed.
