Politiek en Godsdienst.
'T EEN ÈPf ANDER
Eendracht der Tegenstrevers,
De Kursaal van Oostende
Lt
UTit; Klongo
Drie bandieten aange
houden te Wuestwezel.
De nieuwe uniformen voor ons leger
Zestiende jaargang n 809.
179
2 CENTIEMEN HET NUMMER
Vrijdag 16 December lülO
ABONNEMENTEN:
Zes maanden 4 franken. Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle postbureelen van het land.
EERSTE UITGAAF, 4 uren 's avonds.
TWEEDE UITGAAF, 7 uren 's avonds. t»
AANKONDIGINGEN
BUREELEN
XE BRUSSEL I TEAALST
230, Kaachtschen Steenweg. 230. I d, iterlcstraat,
Telefoon 114
BestuurderJ. Van Nu ff'et-De Gendt.
KI. aank."(l tot 4 lel. rog.) fr. 0,G0
3e bladz. (groote regel) fr. 1,00
4* bladz. (kleine regel) fr. 0,30
Financ. aankon, (per regel) fr. 2,00
Rekt amen (per regel) fr 2,00
Gemengd nieuws (per regel) fr. 3.00
Iteclit. lierstell. (per regel) fr. 2,00
Overlijden (per regel) fr. 2,00
Voor alle aankondigingen*. zich wenden
E. TAMJNIAU, 217, de Mé»-odestraat, Brussel.
Het is het gewoon refrein der god-
dcloozen. Politiek en godsdienst zijn
twee afzonderlijke zaken. Zoo krijgen
wij deze week ook nog te lezen in een
liberaal weekblad. Wij vinden er on
der meer aardigheden de volgende
sterke gedachten. - De religie heeft
niels ie zien in den pclitieken strijd.
De religie is eene private kwestie, 't is
een punt waarover ieder persoon, af
zonderlijk vrij is ie denken icat hij icil
elk heeft hel recht te geiooven of niet te
gelooven, alle gedachten zijn eerbied
waardig, te ij bezitten een vrijen geest,
de grondwet waarborgt de gewetens
vrijheid
Om te toonen hoe verlicht sommige
liberale schrijvers zijn, gaan wij die
punten eens eventjes wikken en wegen.
Zoo de godsdienst niets met de politiek
te maken heelt, dan stellen wij de
vraag waarom wordt hij dag in, da£
uit, in de Kamers, in de vergaderin
gen, in de liberale en socialistiche dag
en weekbladen zoo hardnekkig aange
vallen en afgebroken I)e godsdienst
is eene private zaak. Weet schrijver
wel goed wat eeno private zaak is
Wij b «twijfelen liet sterk. In ieder ge
val, de godsdienst is geene private
zaak de godsdienst omhelst geheel
het leven van den mensch, niet alleen
in zijne afzonderlijke handelingen,
maar evenzeer in de betrekkingen die
hij heeft met den evemncnsch. Overi
gens de maatschappij moet steunen op
de zedelijkheid zonder zedelijkheid,
geen of liever eene ten ondergang ge
doemde maatschappij. De zedelijkheid
kan maar tot stand komen, als die
zedelijkheid steunt op den godsdienst,
met millioenen feiten staan daar als
getuigen om die waarheid te beves
tigen.
En wat zeggen over hot schrijven
van den liberalen strijder Ieder per
soon is vrij te denken wat hij wil. Zóó,
zóó, dat wisten wij niet Wij hebben
geleerd dat twee en twee, vier is, mag
imen nu denken, dat 2 en 2 zeven is
natuurlijk, zegt deze zonderlinge
schrijver want men is vrij te denken
wat men wil. Welnu, wij meenen dat
de mensch bijlange altijd niet vrij is,
van te denken wat hij wil hij is inte
gendeel verplicht, de waarheid aan te
nemen liij moet ze aanveerden, met
of tegen dank. Zoo is hot evenmin
waar, dat alle gedachten eerbiedwaar
dig zijn want er zijn personen die
enkel zotte gedachten hebben, dat men
zich zelve zou belachelijk maken, moest
men ze eerbiedigen.
Zouden wij nu een vrijen geest be
zitten He', kan gebeuren dat er zoo
hier en daar een rare vogel vliegt met
die hoedanigheid.
In het algemeen is het anders. Het
kind om te beginnen neemt alles voor
klinkende waarheid aan maak liet
kind wijs wat ge wilt, het zal u geloo
ven. Het is omdat zijn geest niet vrij
is, maar geheel en al afhangt van een
ander. Zoo gaat het ook in vele geval
len met de jongelingen. Wat voor
domme, zaken gelooven do jonge werk
lieden soms niet van hunne andore
medewerkers Velen zijn er die zoo
maar juist alles aannemen, wat die be
jaarde of volwassene mannen zeggen.
Het is omdat hunne geest niet vrij is,
maar afhankelijk van een ander. En
om te toonen dat dit niet alleen het
geval is hij kinderen en jongelingen,
maar ook bij volwassene personen en
zoowel hij hulf-ontwikkelde als on
ontwikkelde personen, zullen wij nog
hot volgende aanhalen. Hoevele libe
ralen loopen er niet, die juist alles ge
looven wat hunne liberale gazetten hen
voorhouden Zij praten juist gelijk
hunne liberale gazet. Wat bewijst dat?
Heel eenvoudig dat hun geest niet vrij
is, maar afhangt van hun blad... Er
blijft ons nog een laatste woord te
zeggen over de gewetensvrijheid. Vol
gens den schrijver wordt de gewetens
vrijheid gewaarborgd door de grond
wet, maar sedert 25 jaar is deze vrij
heid verdwenen Zie, dat is kras En
dat moet juist komen van een liberaal
Wij zouden willen weten, waar wij
katholieken die gewetensvrijheid niet
hebben geëerbiedigd Is het soms om
dat in de groote steden, in heel de
provincie Henegouwen en in een goed
deel van de provincie Brabant, dc
staatsscholen onder het bestuur der
katholieken, geheel en al vergodde
loosdzijn Is het misschien omdat in
diezelfde plaatsen do arme katholieke
kinderen niet meer mogen proeven
van de schoolsoep, omdat hun ouders
katholiek zijn is het misschien, om
dat de ziekelijke katholieke kinderen
in hoogervoornoemde plaatsen niet
mogen genieten van het buitenverblijf
in de verlofdagen en dat nochtans
betaald wordt met de centen van ieder
een zoowel van katholieken als ande
ren Noemt ge dat het vernietigen der
gewetensvrijheid door do katholieken?
Wij zouden willen ingelicht zijn, want
dit punt belangt ons aan, en hoogst
waarschijnlijk ook vele katholieken.
Als er mag en kan en moet gesproken
worden van gewetensverdrukking, dan
moeten wij ons op de allereerste plaats
richten tot u, heeren liberalen. Altijd
en overal hebt ge de meesttergende
bewijzen gegeven van onverdraagzaam
heid en godsdiensthaat. En om dien
haat te koelen, hebt ge noch ouderlin
gen, noch kinderen, noch weduwen,
noch weezen ontzien. Dit punt is voor
een anderen keer
Verjaringen. 16 December 1810.
Koning Leopold 1 schenkt aan prins Leo
pold en aan prins Philippe de benaming van
Hertog van Brabant en van Graaf van
Vlaanderen.
16 December 1865. Lijkplechligheden
van Koning Leopold I.
16 December 1800. Intrede van prins
Albrocht in de militaire school.
16 December 1897. Mgr. Wal ravens,
bisschop van Samosasle, i. p. i., is bisschop
van Doornik benoemd.
NieuwjaarskaaHjes. Jaar
lijks worden, hoefl bet herinnerd, millioenen
zulker kaartjes verzonden, wal aan bet post
wezen verbazend voel werk geeft.
Wie wenseht dat zijn kaartjes zoo snel
mogelijk ter bestemming aankomen, steke
ze niet in de bussen maar geve zo in de post
kantoren af aan de winketten, en wel in twee
pakken, kruiselings met bindtouw ombon
den hel eene bestaando uit de kaartjes voor
de stad of het postkanton, het andere uit die
van elders.
Hoogst wenschelijk is het, de postzegels
in den rechter bovenhoek van het adres te
plakken.
Hel publiek gelieve ook, zoo mogelijk,
rond Nieuwjaar de verzending van prospectus
sen, prijslijsten, omzendbrieven, enz., te
staken.
ËVSenschenbloed. Tot biertoe
konden de scheikundigen de bloedvlekken
wel onderscheiden van andere vlekken het
geen reeds van belang was in geval van mis
daad, bijvoorbeeld. De wetenschap liet ech
ter nog niet toe to onderscheiden of hel
bloed voortkwam van menschen of van
dieren.
Ken nieuwe stap is nu gedaan,, een nieuw
gevonden middel laat toe in liet bloed de
aanwezigheid of do afwezigheid van eiwit
vast te stellen en daarmede kan men uit
maken of het bloed dat men onderzoekt,
voortk' mt van eencn mensch of van een
dier, en in dit laatste geval van welk dier.
Dat i eene ontdekking van liet hoogste
belang.
Visch voor1 onze soldaten.
Men weet dat tweemaal ter week aan onze
lnndve Jedigers een vischgerecht wordt op-
diend i:i de kazerne. De soldaten toonen zicli
daarover ton zeerste verheugd. Kabeljauw,
schelv; ch, rog en elbot wisselen malkander
op do spijskaart af ook versel a haring
wordt pgediend.
Dc prijzen in de conlrakten gesloten met
de visi 'iverkoopers zijn slechts voorloopig
vastge. cl clTot beden betaalt men aan den
vischui venter den visch aan 42 fr. de 100
kilo's. Daarin hoopt men eerlang verbeterinj
te brengen.
Over eenige weken hebben wij medege
deeld welke tweedracht er heerschle tussclien
de kartelgenooten in de vier grootste steden
van het land.
Van Antwerpen sprekende, toonden wij
klaar de scherpe verdeeldheid van heel bol
schepencollege.
Er komt echter meer licht in deze zaak
niet alleen tussclien de schepenen, maar ook
tussclien de gemeenteraadsleden is er nijdige
verdeeldheid.
Zoo zien wij Heer Strauss, liberalen sclie-
peno. en Heer Strotim, liberaal gemeente
raadslid, thans in tweegevecht. Zeggen wij
om der waarheids wille, dat Heer Strauss een
geleerde economist is, dio hier en in den
vreemde, veel autoriteit bezit en dat daaren
tegen Heer Stroum een der grootste nullctei-
ten is, die er in den Antwerpschen gemeen
teraad zetelen.
Heer Stroum dankt geheel zijn politieken
bijval aan zijnen batelijken godsdiensthaat
wal zijne bevoegdheid aangaat, deze, is
werkelijk nog meer dan onbeduidend.
HEER STRAUSS OVER M.STROUM
In een liberaal dagblad van Antwerpen
geeft Heer Strauss op volgende klare wijze
de zaligheid aan Heer Stroum In den ge
meenteraad, daar zal men zien, wie van ons
beiden, gij met uwe leege volzinnen of ik met
mijne daden, het oprechtst de werklieden
verkleefd ben. Ik ben geen vleier van het
volk, ik baat de onwetendheid van de massa
niet uit, en leef niet ten hunnen hoste. Ik
ben geen dier kwakzalvers die alles aan het
:olk beloven, ten einde zijne stemmen te
winnen
Zou dit lesken van den liberalen scliepcne
Strauss,niet aan de groote meerderheid zijner
parlijgenooten mogen gestuurd worden
HEER STROUM NU AAN M.STRAUSS
lieer Sroum zou van eigen antwoorden
aan den lieer Strauss.
Wij geven bier het bijzonderste van zijn
schrijven «Wij hebben steeds het honger
belang der partij voor oogen. M. Strauss
echter enkel zijn eigen belang. II ij houdt er
eene persoonlijke politiek op na met persoon
lijke reklaamartikels, geschreven interviews
en wat ul meer.
ONS GEDACHT
Wij zeggen ons gedacht, maar beter liever
het gedacht van alle verstandige menschen
van Antwerpen. Als do liberalen nu toch zoo
duidelijk blijken geven, van volledige onbe
kwaamheid om eene stad in vrede en orde te
besturen, wat noodig is om baron vooruit-
ang; boe zullen zij er ooit toe komen ons
vaderland tc leiden' Daarom dienen de Bel-
ïscbo kiezers goed en degelijk en op lijd en
stond over do liberale administratie ingelicht.
Zoo zullen ze host zelve kunnen oordeelen.
Staatkundig Overzicht
Italië. Markies San Guiliano, minister
van liuitc.üandsche Zakenheeft aan den
gezant der Vereentgdc Staten het antwoord
medegedeeld van het Italiaanseh gouverne
mentop de vraag van Amerika betrekke
lijk dc ontwapening.
Het Italiaanseh gouvernement neemt in
grondbeginsel de bjeenroeping eencr inter
nationale conferentie aanom deze belang-
jke kwestie te onderzoeken
Vereenigde Staten. De twee Amcri-
kaansche Kamers hebben gisteren de kwestie
der toltarieven besproken.
liet senatoriaal komiteit der financien
heeft de aanbevelingen van president Ta ft
onderzocht. I'cle senators hebben er op ge
wezen, dat de toltarieven eenige dringende
wijzigingen moeten ondergaan. Men denkt
dat deze zienswijze zal aangenomen tcorden.
Oostenrijk. Men weet nog niet hoe dc
ministcricclc kris is zal opgelost worden.
Het gerucht loopt evenwel, dat M. de Bic-
■ert.li, kabinetsoverste van het ontslaggevend
ministerieook met de samenstelling van het
nieuw ministerie zou gelast worden. Dc Po
lendie een belangrijk deel der gouverne-
menteele meerderheid uitmaken, eisehen als
vooncaardc van hunnen steun, de schepping
an verscheidene kanalen in Noord-Owten-
rijk, namelijk in Gulicië. De Kamer kan
deze onmogelijk toestaandaar er reeds
geldgebrek begint te komen.
Anderszijds wordt ook gemeld, dat M. de
Bienerth niet meer zinnens is nog een mi
nistn ir te vormen, doch liever gouverneur
van Zuid-Oostenrijk zou ioorden, daar
graaf Kielmansegg eerstdaags zijn ontslag
al geven. In dut geval zouden prins Conrat
Hohenloke of baron Gautsch geroepen tcor
den om het nieuw kabinet samen te stellen
Brazilië. Het gouvernement heeft be
sloten krachtdadige maatregelen te nemen
tegen de muiters. In het fort van Villegaxg-
non zijn 110 muiters opgesloten, die reeds
op 2,'! November in hechtenis genomen wa
ren. He bemanning der zeeschepen die reeds
opstand pleegden, zijn ook in hechtenis ge
nomen en in dezelfde vesting opgesloten.
Zij zullen voor het krijgsgerecht gedaagd
tooi den. Alles is thans halm.
i mm
MMWMJ
\Vij meldden de e week reeds dat M. Lnarpenticr, de tegenwoordige huurder der
Kursaal, de huur voor 1911 heeft opgezegd.
M. Charpentier heeft 100,000 fr. betaald, om zijne verbintenis te verbreken,
liet afgeloopen seizoen, dat door .de tentoonstelling van Brussel nochtans zooveei
volk naar België en ook naar Oostende lokte, ging hem dus niet naar wenscli en
liever dan gevaar to loopen, en nog meer zijn broek aan te scheuren, laat
M. Charpentier hel aan anderen over.
De Gemeenteraad van Oostende, bij hoogdringendheid bijeen geroepen, heeft be
sloten eeno nieuwe aanbesteding te houden.
Men weet dat vroeger M. Marquet, eigenaar van het Palace Hotel van Brussel,
de aanbesteder was en dat hij de aanbesteding niet meer verlangdo, daar do wet
op de spelen, volgens hem, te streng toegepast werd.
Van Brookenhill naar Elisabethstad.
De spoorbaan welke Kaapstad met Cairo
moot verbinden, en dwars door Kaapland,
Oranjekolonie, Transvaal cn Rhodesia loopt,
is thans, zooals wij reeds zegden, bijna vol
tooid tussclien Brookenhill en Elisabethstad,
door do Anna Paulius en Cn, van Londen, en
onder bet nazicht van den Belgischen inge
nieur. den beer Sehloosse, voor wat bot
Kongoleeseh gedeelte betreft. Nu wordt do
lijn voor,gelegd tussclien Elisabethstad en
de mijnen van Kongoster, 9 of 10 mijlen
liooger op.
Do afstand tussclien Brookenhill nanr
Elisabethstad bedraagt 487 kilom. of 305
Engelsche mijlen, waarvan 169 nnjlen op ons
grondgebied.
De treinen loopen er reeds, doch onregel
matig en bet is nog slechts bij gunst dat
reizigers cn koopwaren vervoerd worden en
waarvoor dan ook verschrikkelijk dureprijzen
gevraagd worden.
Een der 8 reizigers die bot geluk hadden met
den eersten trein to reizen welke er liep tus
sclien beide sleden,vertelt als volgt zijne reis:
Den 27 September werden twee gesloten
wagons ter onzer beschikking gesteld. Wij
hadden 150,200 pakken en kisten to laden.
Wij zaten gansch den nacht in dio wagons,
waarvan de zinken daken vreeselijk rammel
den, en wier strallë veren ons het merg uit
de beenen schommelden.
Wij maakten wat eten klaar op een klein
vuurtje.
Den 28, bij den dageraad kwamen wij aan
to Sakania, anders gezegd Luembó, waar do
trein stil bleef. Daar is de Belgische bevol
king reeds aanzienlijk eon bureel van dc
douanen, een politiebureel, een postbureel,
winkels en magazijnen, maar boven alles is
bel Engelsch spoorwegpersoneel er talrijk
er is daar ook eene bergplaats voor automo
bielen, welke op de sporen kunnen loopen,
en voor don dienst van het spoorwegbesluur
dienen.
Eindelijk den Donderdag, 29 September,
kwamen wij in den vroegen morgend toe te
Kisenda waar luitenant llalleux, postoversto,
ons kwam groeten. Wij reden altijd verder,
met gedurig stoppen, nu voor eene lokomo-
tief, dan voor eencn wagon, welke de spoor
baan versperde.
Er zijn nog honderden negerwerklieden
bo'ig niet de baan af te jurken, want op do
meesi" plaatsen liggen do rails nog bloot
over de dwarsbalken.
's Namiddags boorden w ij zeggen dat de
trein voor dien dag niet verder doorrijden
kon Na verscheidene uren wachtens, kwam
eindelijk Al. La 9,r, hoofdingenieur, zijne
vrouw cn andere personen aan. Seffens werd
besloten voort te rijden, tot ons groot genoe
gen.
Zonder verder oponthoud werden de laat-
sto mijlen, welke ons van Elisabethstad
scheiden, afgelegd, cn om 4 uur kwamen wij
daaraan, melden eersten reizigerstrein. Van
eeno statie was daar toen nog geono spraak
de laatste rail was daar daags te voren eerst
gelegd zoo iets duurt echter niet lang men
legt er 5-6 kilometers per dag.
Wij sloegen onze tenten op in de stad,
als men do plaats, op 25 minuten van do
statie, welke toen door 2 of 3 houten tenten
vertegenwoordigd werd, eene stad noemen
mag.
Sedert is alles als bij tooverslag veranderd.
Do laan welke dwars door een bosch aange
legd is tus^ehen de statie en do stad, is nu
efl'en gelegd, en talrijke blanken en bonder
den negers werken thans aan hot oprichten
van weringen.
Sinds eenigen tijd werden de melkerijen
der gemeenten, gelegen langsheen do Hol-
landsche grens.namelijk Wuestwezel, Kalmpt-
liout, Loenhout, enz. door ongekende ban-
dielon geplunderd.
De bevelhebber der gendarmen van Goor-
eind, had sinds eenige nachten do wacht
gehouden doch vruchteloos.
Woensdag nacht zou hij weer op verken
ning gaan, in gezelschap van de wachmees-
lers Blommaert en Veraert, van Wuestwezel
en Boel, van Brecht.
Rond 2 ure s' morgends, bevonden zij zich
in de nabijheid der melkerij van Wuestw ezel
en zagen er licht branden.
Onmiddelijk vermoedende, dat dieven in
de melkerij gedrongen waren, omsingoldcn
zij de melkerij.
De bandieten, zich ontdekt ziende, wierpen
zich op de gendarmen en gingen hen met
hunne messen en geweren te lijve.
Een vreeselijke strijd ontstond. Do wacht
meester Vervaert, geholpen door den bevel
hebber van Brecht, gelukte er in een der
bandieten te overmeesteren en te binden.
Middelerwijl hield do bevelhebber van
Gooreind met zijn revolver een tweede kerel
in bedwang, terwijl de wachtmeester Blom
maert binnendrong en daar een derde bandiet
vatte, die, met een geweer gowapend, op
wacht stond. Do drie bandieten werden goed
w eerloos gemaakt en dan naar Antwerpen ge
bracht.
liet onderzoek wordt voortgezet, om do
medeplichtigen en de verhelers dezer roo-
versbende te vinden.
Ziehier volgens La Belgiquc Militaire oen
beknopt overzicht over do voorstellen, onder
worpen aan het ministerie van oorloog, door
de commissie, gelast met bet besludecron van
de verbetering der uniformen
Voor do stadsklcedij zijn er weinig ver
anderingen. De passementericn in zilver ver
dwijnen en al do oAicieren zullen gouden ga
lons dragen.
i De mantel zal van grijze kleur zijn, go-
dragen met afzonderlijko pelericn derzelfde
kleur: de pelerien alzoo alleen kunnende die
nen tot caban. Geen ceintuur meer, boven
den tuniek. Geen habie1 meer voor de artil
lerie en don staf dor plaatsen. Geen epaulet
ten meer voor de artillerie de fouiTagerrca