Frankrijk, Duitsdilanfl,
België
'T EEN EN 'T ANDER
AD
Militie. - Algemeene inlijving
MOORDPOGING TE ELSENE
Wildstroopersdraina te Postel
De kandidatuur van M. Woeste
Achttiende jaargang n" f I
BestuurderJ. Van Nuf f el-De Qendt.
Slachtoffers hunner
onvoorzichtigheid
M. WOESTE
Zaterdag 13 Januari 19IS.
ABONNEMENTEN!
Zes maanden 4 franken. Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle postliureelen van het land.
EERSTE UITGAAF, 4 uren 's avonds. $£l
TWEEDE UITGAAF, 7 uren 's avonds.
BUREELEN
TE BRUSSEL 1 TE AALST
728| Steenweg van Waterlooj 728. I O, Kerkstraat, Q*
I - Telefoon 114
AANKONDIGINGEN
KI. aank. (1 tot 4 kl. reg.) fr. 0,60
3® bladz. i<le regel) Ir. 0,50
4® bladz. (de regel) fr. 0,30
Financ. aankon, (per regel) fr. 2,00
Reklamen (per regel) fr. 1,00
Gemengd nieuws (per regel) fr. 2,00
Recht, herstel!, (per regel) fr. 2,00
Overlijden (per regel) fr. 2,00
Wij hebben gisteren over het ban
kroet gesproken van de uitslagen van
het verplicht onderwijs in Frankrijk.
Vijf en twintig ten honderd ongeletter-
den volgens M. Lueien Descaves, vol
gens de Journal volgens de
Temps volgens de militaire over
heden, volgens de officiëele statistie
ken vijf en twintig ten honderd ongc-
letterden bij de rekruten
Wij zegden dat het socialistisch
orgaan van Brussel geneigd was zon
der al to groote aarzeling die cijfers
aan te nemen. Zonder al te groote aar
zeling, verstaat g'het wel lezers
onvoorwaardelijk neemt het rood blad
zulks niet aan, het is maar als er over
België het een of 't ander min goed
wordt verteld, dat die zonderlinge
mannen, het zonder voorbehouding
aannemen en het vanzelf vertienvou
digd verergeren en verslechten.
In alle geval, liet staat onbetwist
baar vast de uitslagen van het ver
plicht onderwijs in Frankrijk hebben
radikaal schipbreuk geleden, en het
kwaad, verre van te verminderen,
neemt nog immer aan toe...
Onze tegenstrevers hebben ook de
gewoonte aangenomen, telkens als er
spraak is van verplicht onderwijs, te
wijzen naar het voorbeeld vanDuitsch-
land en verzwijgen zorgvuldig die lan
den, waar liun stelsel is tegengevallen.
Wij kunnen het hun niet ten kwade
duiden, doch wij hebben het recht en
den plicht de zaken in hunne ware ge
daante, in hun werkelijk voorkomen,
voor te stellen.
Eerstens, wij zeggen kortaf, het
Duitsche stelsel bekoort ons geenszins,
en wij zouden om den bliksem niet
geerne onder de roede of onder don
stok staan van de Duitsche overdre
vens tucht, wij leven liever losser,
vrijer, onafhankelijker, vroolijker,
opener, ruimer, en laten het Duitsche
ideaal over aan de liefhebbers.
Ten tweede, om een stelsel in te
voeren, valt er ongetwijfeld rekening
te houden met het karakter, don aard,
de gewoonten, de gebruiken, de gevoe
lens, de zeden van een volk. Wat in
Duitsckland, Rusland, China, voor
treffelijk kan wezen, zal mogelijk min
goed zijn in Japan, in Amerika, in
Engeland, en het zou in 't geheel niet
kunnen deugen voor Frankrijk, Bel
gië of Italië. Daarop zijn de personen
die de volkenkunde hebben geleerd en
ingestudeerd het eens.
Bij eene nadere beschouwing wordt
echter de toestand in Duitscbland nog
duidelijker, en begrijpt men van zelfs
dat heide landen aan elkander niet
kunnen vergeleken worden.
Pruisen bezit het verplicht onder
wijs van 1717. Van 1717 tot 1912,
wat een groot tijdperkhoeveel ge
slachten, hoevele generatiën hebben
alzoo niet geleefd onder het regiem der
verplichting hoe lange jaren is aan
de verplichting geen tijd gegeven om
zich langzamerhand in te dringen in
de zeden, in de gewoonten, in de ge
aardheid van het Duitsche volk en is
het niet dwaas, hij ons in eenen stoot
willen in te voeren, wat in Duitscbland
sinds 200 jaren bestaat Daarbij er
valt niet uit het oog te verliezen dat de
20 staten waaruit hel Duitsche Rijk
is samengesteld, ieder eene afzonder
lijke en verschillende onderwijswet be
zitten, waar de verplichting ook ver
schillend is ingevoerd... Daarenboven,
er is nog een grondverschil tusschen
Duitscbland en België. In de Duitsche
scholen is da godsdienst overal ver
plichtend, de kantonale inspectie is in
Pruisen uitsluitelijk toevertrouwd aan
de geestelijkheid. In 1S76 hebben de
wetten Falk die opzichtsdiensten ook
verwereldlijkt, maar de bisschoppen
behielden het recht de leeraars bij het
examen t' ondervragen op de gods-
dienstlcwestiën, en een toezicht uit te
oefenen op de hoeken die dienen moe
ten voor het godsdienstonderricht.
Thans zijn de wetten Falk terug afge
schaft, wat toegelaten heeft tot de
vroegere gewoonten en instellingen
terug te komen.
Wat verschil met België Hier wil
len, hiereischen de goddeloozen, dat
het onzijdig, het goddeloos onderwijs,
het eenige offic.ieële onderwijs zoude
zijn, waaraan alle ouders hunne kin
deren zouden moeten toevertrouwen.
Dat ziet go van hier, dat de Belgen die
nu voor de 9 tienden een godsdienst
onderwijs verlangen zulks zullen ge-
doogen... En daarenboven, kan men
ernstig meenen, aan de kinderen van
den buiten, alle land- of akker- of hoe-
vewerk te verbieden tot hun 14 jaar
De socialisten zeggen ja dat zij maar
eens probeeren Zelfs in Pruisen is
het,van af IS48,toegelaten aan de kin
deren van 11 jaar enkel 8 uren school
per week hij te wonen, indien huil
werk aan de hoeve, noodig geoordeeld
wordt. In Bavière is ook zulk stelsel in
voege op de buitens, wordt het on
derwijs in den Zomer gegeven 's mor
gens van 6 tot 8 uren voor het ove
rige zijn de kindoren dan vrij.
In al de afzonderlijke staten zijn
dusdanige uitzonderings-maatregelen
ingevoerd ook onze katholieke mi
nisters, die een open oog en oor heb
ben voor alle behoeften, vereischten
en noodwendigheden van het volk,
zouden ten voordeele van de werkende
bevolking die nuttige en noodzakelijke
maatregelen invoeren.
Wij zijn geen Duitseh, geen Fransch,
maar een Belgisch volk wij behoeven
dus geen Duitseh, geen Fransch, maar
een Belgisch onderwijs.
Voor het gerecht, laste
raars Eg-iele de Rome, bijgenaamd
Jules Krol, hoeveknecht te Helmet is voor
de rechtbank verzonden voor afschuwelijke
aanslagen. Broeder Marist, onderwijzer in
de vrije school t3 Heimet tegen Schaerbeek,
is enkel gedagvaardigd als getuige en heeft
zelfs geenszins onder beschuldiging gestaan
zooals do goddelooze bladen lieten weten en
die, zonder het minste bewijs, de grofste be-
leedigingen op den broeder wierpen. De
volgende bladen zijn thans door advokaat
Hislaire van Brussel, in naam van don broe
der, voor de rechtbank gedaagd
Voor de rechtbank van BrusselDe «Peu-
ple», de Avenir do Schaerbeek Ons
Woord (Savenlhem), De Gazet van Brus
sel De Vilvoordsche Demokraat «De
Weergalm» (Vilvoorde), de Glairon
St-Giilis
Voor de rechtbank van Hasselt De
Toekomst van Limburg De Truienaar
Het Vrij© Volk van Tongeren
Voor de rechtbank van Namen Het dag
blad En Avant van Auvelais
Voor do rechtbank van Charleroi De
Journal de Charleroi
Voor de rechtbank van Gent: De «Vooruit».
(Die is er nooit niet bij
Voor de rechtbank van Audenaerde - De
Verbroedering (van Ronso)
Voor de rechtbank van Leuven De
Wacht van Thienon
Voor de rechtbank van Ieperen De
Werkman (van Wervik)
Voor de rechtbank van Bergen: Het socia
listisch kamerlid Brenez, er. liet socialistisch
provinciaal raadslid Quinchon, die in den
Avenir du Borinage artikels geschreven
hebben
Wat zegt go, lezers? Is bet geen schoone
collectie lasteraars bijeen En al dio
bladen bleven zoo goed als doodslom over
bet kolossaal Flachonschandaal, terwijl ze
hun galgenaas uitstorten op een onschul
dige
Niet op de knieën vóór liet
gouden kalf. De Bien Public
haalt stichtende feiten aan. Marquet hield
een speelhuis te Dinant en in Augustus 1896
begeeft hij zich bij. den Z. E. H. Ilouba,
deken te Dinant Ik breng u 12.000 fr. voor
uwe werken, M, do Deken. Wie zijt gij,
vroeg de heer Deken... Ik ben Georges Mar
quet. bestuurder der spelen te DinantIk
ken u niet, mijnheer. Ik kan deze 12.000 fr.
niet aannemen En indien ik zo u als par
ticuliere persoon aanbood Ik heb met u,
noch met uw geld uitstaans, klonk het. En
de heer Doken deed vlug de deur open, en
zette M. Marquet buiten
Eenige dagen later, M. Marquet, overal
O}j zoek achter een katholiek die zijn gold
zou willen aannemen, kwam Pater Hustin,
van de Paters van Scheut tegen, die naar
Mongolië ging vertrekken en to Dinant om
geld rond ging... Marquet bood hem 10 dui
zend fr. aan Pater Hustin weigerde. Hij
kon meer goed verrichten met 1 cent van
don arme, als met de 10 duizend fr. die M.
Marquet op zulke aardige wijze verkregen
had.
En weet ge wie er op de knieën valt van
het gouden kalf De kristene demo
kraton van Brugge
Terugkeer van hef 2° linie-
regiment. Gelijk men voorzien bad,
mag men het 2° linieregiment heden Zater
dag te Gent verwachten.
Al de plaatsen der kazrrne, van den zol
der tot den kelder, ziji ge vit. Het bedde-
goed is ontsmet. Do greppms en teerputten
zijn totaal gereinigd.
Naar men zegt hebben de soldaten hunne
schietoefeningen in het kamp gedaan. Daar
door zou de tijd welke zij anders in liet kamp
moeten doorbrengen, merkelijk verminderd
worden.
Hatelijk werk der aocialis-
ten. Woensdag werden er op de Groote
Markt te Aalst socialistische strooibriefjos
uitgedeeld, over het invoeren van 20 getou
wen in een fabriek le Gent. Wij vragen aan
al de menschen die dat briefken te lezen
kregen, als zij den moed hadden bet in zijn
geheel te lezen, want er wordt wel 4 of 5
maal hetzelfde in gebabbeld, waarom is bet
noodig daarbij te voegen In het zeer kriste-
lijko fabriek bij die zeer godvreezende
hoeren, wij hebben een brief gestuurd aan de
bisschoppen, en zullen het desnoods aan den
Paus ook doen waarom, als men rechtzin
nig 's werkmans lot wil verbeteren, waarom
die bedekto en openlijke hatelijkheden op
den godsdienst en de Kerk? Wij vragen het
aan alle werklieden Geven de socialisten
weer niet eens te meer het bewijs dat bij hen
de godsdiensthaat eeuwig en altijd hoven-
straaltJa, echte socialisten zijn razende
goddeloozen, en daarom zijn en blijven zij
door ons allen om hunne noodlottige werking
als de gevaarlijkste vijanden van de maat
schappij veroordeeld.
Het groot lot. - Uit Chalelet
wordt gemeld De gelukkige winner van het
groot lot van 500,000 fr. is in 't bezit geko
men dezer som, na een gedeelte, bij overeen
komst,- afgestaan te hebben aan zijne vrouw,
van wie hij gescheiden leefde.
Men weet dat de vrouw op het groot lot
beslag had doen leggen, om hare rechten te
doen gelden.
Kijkt uit uwe oogen.—De kartel-
bladen jammeren omdat de katholieken stem
men afnemen aan de kartellisten zoo
schrijven ze toch. Nu als do goddeloozen over
meer stemmen beschikken dan zij recht heb
ben, en zoo zijn er velen vooral in de steden,
dan is het plicht, groote plicht voor de katho
lieken, die stemmen le doen afnemen. Maar*
er is meer wij welen hij persoonlijke onder
vinding dat de liberale kieskomiteiten met
duizenden aanbevolen brieven hebben rond
gezonden om aan katholieken, dio nochtans
met volle recht die stemmen bezaten, stem
men te onttrekken. Zou het soms zijn om do
aandacht dèr katholieke bladen van dit feil
af te trekken, dat zij hunne eigene doenwijze
ons willen ten laste loggen Wie zal hot ons
zeggen Daarom, vrienden, oogen open en
opgepast
De landbouw in het leger,
Van lieden af zullen er, twee maal per week,
landbouwlessen in het Fransch en in het
Vlaamsch, in de kazernen van don Brussel-
schen omtrek gegeven worden, 's Zondags
zullen de soldaten, welke dio lessen volgen,
met hunne leeraars groote landbouwwinnin-
gen, proefvelden, enz. gaan bezoeken.
De schoolkwestie en de loge.
De 16" dag, der 11° maand van 't jaar
5911 (leest Dinsdag, 16 Januari 1912) stond
op de dagorde dor vergadering van «La Loge
des Amis Philanthropes n. 2, van Brussel,
dit punt Een praatje over het toekomstig
schoolwetsontwerp. gevolgd van besprekin
gen De loge houdt zich dus zonder den
minst mogelijken twijfel, met politiek bezig,
endaar makon officieren van 'tleger deel
van 1
De overhandiging aan d© militaire over
heid der mililianen van het arrondissement
Aalst, der lichting van 1912, zal plaats heb
ben in de kazern Leopold, te Gent, te woten
Den Woensdag 7 Februari, voor do mili
lianen der gemeenten van het militiekanton
Lede.
Den Vrijdag 9 Februari, voor do militia-
nen der gemeenten van do militiekanlons
Moorsel, Oordegem en Soltegem.
Don Maandag 12 Februari, voor de mili-
tianen van de stad Aalst.
Den Dijnsdag 13 Februari, voor de mili
tiekantons Ilaeltert on Herzele.
Den Woensdag 14 Februari, voor do mili
tiekantons Sleenhuize, Wynhuize, Idegem
en Meerbeke.
Den Vrijdag 16 Februari, voor het mili
tiekanton Gceraardsbergen.
Den Dijnsdag 20 Februari, voor liet mili
tiekanton Ninove.
TWEE KNAPEN GEDOOD.
Op den steenweg Toulon-Marseille, is oen
schrikkelijk ongeluk voorgevallen Armand
Orbany, 14 jaar, en zijn maat die te Mar
seille woonden, wenscliten zonder geld uil
geven, te Toulon te geraken. Zij kropen
al achter op een automobiel wagen, die zij
wisten, eiken avond, om 8 urou, uit de
Boomstraat naar Toulon vertrekt, en hielden
zich, gezeten op het dwarshout, rustend op
den as, aan eene ijzeren staaf vast, dio juist
hoven hun hoofd uitstak. Zij meenden het
aldus gemakkelijk tot Toulon te kunnen uit
houden.
To midden de reis, ging de chauffeur zien
of zijnen achter as niet heet draaide, en vond
twee jóngens, schijnbaar dood, methetlioofd
tegen den groiid liggen, de heenen geprangd
tusschen hot achterijzer en den bok van het
rijtuig. Het was een schrikkelijk schouw
spel. De een© ademde nog, maar flauw;
de andere gaf haast oogenblikkelijl?den geest.
Even als van zijn maat. was het achterhoofd
eene wonde. Ook uit de oogen, de ooren,
den neus der knapen was bloed gespat. Do
andere kleine, hoogergenoemd. leefde nog.
Hij werd in het naatste gasthuis le Bau3set
opgenomen, waar hij waarschijnlijk nu reeds
zal gestorven zijn.
De twee kleinen hadden de ijzeren staaf
losgelaten, zoo het evenwicht verloren, en
waren men weet niet hoelang, met het hoofd
op do kalseide voortgesleept geworden.
In de Var.denbroeckstraat te Elsene, ge
beurde gisteren avond een drama, dat bijna
helleven kosttr aan oen 17jarig meisje.
Sinds eonigen tijd achtervolgde een ge
naamde Jan M...., de dochter dor echtge-
nooten V...., zijne geburen, met liefdevoor-
stellen.
Gisteren namiddag, gingM...., niet wer
ken en begaf zich bij moeder V...., om de
hand der dochter to vragen. Vrouw V....,
antwoordde dat hij moest torugkeeren als
haar man 't huis was.
Rond 8 ure 's avonds kwamM...., terug,
doch hij liep van den vader eene weigering
op.
De verliefde vroeg dan of hij alle weken
met het meisje eene bijeenkomst mocht heb
ben, doch ook dat kon niet zijn.
Woedend trok M..., een revolver en loste
twee schoten in de richting van de dochter
V.... Deze werd niet getroffen en do kogels
vlogen in een meubel. De echtgenooten V...,
sprongen op den aanvaller en konden hem
ontwapenen, waarna zij hom in handen der
policia overleverden.
Ondervraagd, verklaarde V..., geenszins
op het meisje gescholen lo hebben, doch ge
poogd te hebben zich te zelfmoorden.
De zonen van M. de Broqueville door
stroopers aangevallen.
Op de eigendommen van M. baron de
Broqueville, minister, heeft zich een feil
voorgedaan dat van verregaande stoutmoe
digheid der wildstroopers getuigt.Drie zonen
van den achtbaren en hooggeaehten minister
de Broqueville,hadden enne jachtpartij inge
richt en waren met wildopjagers en de jacht
wachters Jef Van Gullick en Bosman, ter
jacht gegaan. Men weet dal Postel aan Hol
land grenst. Toen men reods eenig-en tijd op
jacht was. daagden cr eensklaps 7 of 8 IIol-
landscho wildstroopers op, die van genen
kant der grenzen herwaarts gekomen waren
om to stroopen op deze wildrijke eigen
dommen»
De kerels stoorden zicli hoegenaamd niet
aan de jagers, noch aan de bosclnvachlers,
doch namen eene dreigende houding aan, oil
weinige stonden later begonnen zij reeds op
de heeren de Broqueville en hunne jacht
wachters le schieten.
Deze, zich in slaat van wollige zelfver
dediging ziende, scholen op hunne beurt op
de stroopers.
Menigvuldige scholen werden alzoo ge
wisseld, tot dat de stroopers eindelijk liet
hazenpad kozen en over de grenzen weg
vluchtten.
Dat zij het voorzeker op liet leven der
jagers en der jachtwachters gemunt haddert.
bewijst liet feit, dat de frak van een dér
heeren barons do Broqueville, door lood-
korrels doorboord is. Hij werd evenwel niet
gekwetst.Zijne broek is ook met loodkorrela
doorboord.
Een streng onderzoek is ingericht.
Wij lezen in het katholiek weekblad De
Landgazet, van Oordegem, liet volgende
Dezer dagen werd er veel geschreven door
de verschil'ige dagbladen van alle kleur over
de kandidatuur van M. Woeste, die, zooals
beweerd wordt, gevaar zou loopen door de
katholieke vereeniging van Aalst verworpon
te worden.
Wij weten goed dat het zoo erg niet ge
steld is ten opzichte van M. Woeste met het
katholiek kiezerskorps van het arrondisse
ment Aalst, dat zooveel uitstekende diensten
aan den grooten staatsman verschuldigd is.
Het grootste getal der afgevaardigden,
die moeten deel nemen aan den poll, zullen
op weinig uitzonderingen na, meenen wij,
het ernstig genoeg opnemen om niet eene
politieke misdaad te helpen plegen en om.
M. Woeste de eer te helpen geven, die hij
zich len allen tijde waardig heeft getoond
door zijne onbaatzuchtigheid alleen, name
lijk de eerste kandidatuur der lijst, waar
voor zijn verleden eene waarborg is voor de
toekomst.
Hot Nieuws van den Dag schrijft ovor
deze kwestie het volgende
«Zekere ruziestokers zijn nu aan 'twerk on
plakken zelfs oproepen aan, om afgeveerdig-
den te doen kiezen, die de kandidatuur van
M. Woeste zouden bestrijden en zouden
trachten hem in den poll te doen mislukken.
Die houding is ten zeerste te betreuren.
M. Woeste is een oude staatsman, die over-
groote diensten aan ouzo partij bewezen
heeft en door wien elk arrondissement zou
fier zijn vertegenwoordigd te worden. Men
kan op zekere punten met hem van gedacht
verschillen, docli iedereen moet hulde bren
gen aan zijne onbaatzuchtigheid, aan zijnen
iever en zijne zelfopoffering en aan het
bewonderenswaardig talent, waarmee hij
altijd de katholieke belangen verdedigd
heeft.
«Men moet maar vragen wie hel meest zou
jubelen, moest M. Woeste in de Kamer mot
herkozen worden, 't Zouden voorzeker do
liberalen en socialisten zijn, verheugd ver
lost te zijn van zulken geduchten tegenstre
ver. Welnu, dit alleen reeds schrijft de
katholieke kiezers van liet arrondissement
Aalst hunnen plicht voor uit dankbaarheid
en tor wille zelf van de goede zaak. moet M.
Woeste herkozen worden en dat zal hij.
La Derniére Heure een liberaal blad
schrijft M. Woeste is eon onverzoenbare
tegenstrever die nooit verschuilt en mogelijk
verschijnt als een hatelijke tegenstrever doop
zijne dweepzucht maar toch eerbiedwaardig
door zijne rechtzinnigheid, die men wel een
opvolger zou kunnen geven maar die niet
zou vervangon zijn.»
Wij zijn overtuigd dat het Nieuws van
den Dag niet goed ingelicht is geweest voor
wat aangaat het aanplakken van oproepen
zooals liiervoren vermeld het ware won-
scholijk bij zulke nieuwstijdingen plaats on
zooveel mogelijk personen aan le duiden, om
allo misverstand on verdenking lo vermij
den, want wie zich aan zulke kleingeestig
heden zou plichlig maken, verloor voor altijd
alle politiek gezag.
De aspiranten kandidaten zouden niets bot
ters kunnen doen om zich ook het vertrouwen
der ware katholieken waardig te maken dan
do kandidatuur van M. Woeste warm verdo-
digon.
Alzoo zouden zij zich eenen goeden naam
maken voor de lockomst en eenen blijk ge
ven dat het wezenlijk de belangen der katho
lieke partij zijn, waarmede zij het goed mca-
nen.
