Gisteren-Morgen
OORLOG li DE BALKANEN
EEN EN ANDER
AehSSSemda Jaargang n' 2?5
ZaSerday SIS Kaswemlser 13 9 2»
O 0
S3 CS- DB Ij X3
Bestuurder: J,
Van Nuffe!-De Geruit.
RUITEN LAND
Bulgaarscfeo torpetloliooten m den grond gehoord
Os Clislara, 03 Tnrksn weigeren den wapenstilstand
Rcm! Tchataldja
Romi Monasfir
2 CENTIEMEN HET NUMMER
i' -rx.rj.ju
ABONNEMENTEN*
Zes maanden 4 franken. Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle. postbureeïen van het land.
EERSTE UITGAAF, 4 uren 's avonds.
TWEEDE UITGAAF, 7 uren 's avonds.
720,
BUREELEN
TE BS30SSEL
Sieenwcy van VJater'oc, 720.
TE fkfiLST
Kerlifgtraat,
Telefoon* 114
Qï
AANKONDIGINGEN i
KI. aank. (1 tot 4 11. reg.) Ir. 0,60
3* bladz. ide regel) fr. 0.50
4« bladz. (de regel) fr. 0,30
Financ. aankon, (por regel) fr. 2,00
Reklamcn (per regel) fr. 1,00
Gemengd nieuws (per regel) fr. 2,00
Recht, herstelt. (per regel) fr. 2,00
Overlijden (per regel) £r. 2,00
't Is de jonge en talentvolle volks
vertegenwoordiger Van Cauwelaert
van Antwerpen, die op eeno onder
breking in de Kamer antwoordde
Al wat van militaristen komt is van
aard ons wantrouwen in te boezemen.
Helaas, ieder niet vooringenomen
man moet bekennen dat de Belgische
Kamers telkens misleid worden, wan
neer men bun eeno militaire hervor
ming afdwong.
't Was in 't jaar 1905. Groote
feestelijkheden worden heel hot land
door aangekondigd. Maar rond Fe
bruari verscheen in een dagblad een
klein berichtje, volgens hetwelk de
versterkingen van de stad Antwerpen
onder allo oogpunten veel te wenschen
overlieten on dat,, in 't belang van ons
Vaderland, het hoogst dringend werd
die to vervangen door ganscb moderne
verschansingen.
Stil aan ging de pers aan den gang.
Men logenstrafte, men bevestigde, en
wanneer alle dagbladen eene maand
lang hadden geredekaveld, dan zag
men eon wetsvoorstel 11
waarbij 108 millioen werden besteed
aan 't opbouwen van nieuwe verstor
kingen rond onze groote metropool.
Nu geen kanon, geen man meer
wierd or gezegd en herhaald op allo
tonen.
Die stellige beloflo zal nog lang
tuiten in de ooren dier personen die
de jubelfeesten in do hoofdplaatsen on
zer gouwen hebban bijgewoond.
Nauwelijks vier jaar nadien ging de
kat weer de koord op. Wij hadden
nu forten, maar geensoldaten om ze te
verdedigen. De verdediging van 't land
is in dergelijke voorwaarden niet ver
zekerd.» Die meening wordt eerst weer
vooruitgezet door een dagblad, her
nomen, betwist, bevestigd, nog gelo
genstraft en bekrachtigd door al do
andere organen der drukpers, totdat
na lange besprekingen, dank vooral
aan de linkerzij, eeno nieuwe militaire
wet werd gestemd die ons soldatental
in groote mate stijgen deed.
E11 weeral bad men herhaald: 't Is
nu gedaan, en gedaan voor altijd. Ilij
is nu voor immer verzadigd, de mili
taire slokdarm, die alles inzwelgen
wil
Helaas, eikendeen bad bet zoo op
en ulkendeen bedroog zich.
Wij berinneren ons nog wat gerucht
er in de pers omging wanneer wij om
bet eerst de tijding mededeelden, dat
eeno nieuwe hervorming voor handen
lag. Sommigen lachten wantrouwig en
spraken van un canard d'Alost*.
Zij zullen nu bekennen dat onze
inlichtingen juist narenen gegrond.
Het is onze taak niette onderzoeken
in hoe ver de internationale toestan
den veranderd zijn, dat zij eene ster
kere militaire inrichting eischen. Dat
werk is voorbehouden aan diegenen
aan wie wij de taak oplegden onze
belangen 011 de belangen van ons
Vaderland te verdedigen.
Wij hopen nochtans dat zij 111 da
huidige omstandigheden tot geeno en
kele beslissing zullen overgaaan zon
der de gegrondheid van alle hervor
ming te hebben zien bewijzen.
Do openbare denkwijze beschuldigt
de militaristen van bedrog bedroe
in 1905 bedrog in 1909, bedrog mét
de forten van de Maas, bedrog 110"
met de militaire school van Èrussel.
»De geheimzinnige on scbuinscbe
handelwijze van de militaristen en hun
ne pers verrechtvaanligt die meening
minstens ten deele.
Geen enkele Belg, die aan zijn
naam houdt, zal aan zijn Vaderland
ring het zelfbestaan van zijn Vaderland
zou afhangen.
Maar bier is juist de zaalc wat er
noodig is
't Is daarom ook dat do staatsmini
ster Woeste do algomeene goedkeu
ring der rechterzijde verwierf wan
neer bij in eene vergadering zeg
de dat men in zake militaire hervor
mingen niet voorzichtig genoeg kan te
werk gaan.'tls daarom dat onze volks
man Van Cauwelaert uitriep.
•c Geen nuttelooze militaire uitga-
1 ven Wij moeten getrouw blijven
aan dit beginsel, doch tevens bereid
zijn om de offers te brengen, die
blijken noodig te zijn,zonder echter
eene bapa aide grens te overschrijden
Het is onze schuld niet, dat men
immer deze kamer misleid heeft
wanneer bet militarisme geldt
Dat de droeve voorvallen van
gisteren ook niet do geschiedenis
worde van morgen, dat is onze innig
ste wenscb.
r -
Aangezien de belangrijkheid van
bet vraagstuk zullen wij de redevoe
ringen dor heeren Woeste en Van
Cauwelaert in 't geheel mededeelen i:
een onzer eerstkomende nummers.
bcbssi hbs Amerika
pöeegf. Da rocliter is in dit land zeer
weinig gobonden aan voorschriften. Hij mag
rechtspreken en rokening houden met ora-
standighodon, toestanden, aanleidend© oor
zaken, erflijken aanleg, opvoeding on karak
ter van den schuldige. Eon zelfde rechter
kan op een en denzelfden dag den oenen
misdadiger vrij laten en don anderen negen
tig dagen doen opsluiten, of hem lot oene
zwaro boet veroordeelon.
Een rechter straft heden op deze plaats
iemand mot enkele maanden gevangenis, en
geeft morgen voor holzolfdo vergrijp opeene
andero plaats den schuldige van minstens één
tot hoogstens vijf jaren tuchthuisstraf. Valt
een neger in handen van het gerecht, hij kan
op da zwaarste dosis rekenen, en een welop
gevoede dame, die iomand doodschiet,
hoeft alle kans or mot een sisser van af te
komen.
3SÏ E'OSkes?» De heor Vande Vij-
vere, do nieuwe minister van 't spoor heeft
aan hot personeel der treinen eon rondschrij
ven gestuurd om or op to wijzen dat streng
toezicht moot gehouden worden in zako nale
ving van do verordening die vorbiedt te roo-
kon in'zekere rijtuigen.
Er moet handelend opgotroden4worden,
zegt de minister, legen allen die hot polilio-
gobod op hetrooken overtreden.
83e a©h4eB*sta383g© BaeSaiJgss-
gesa. Do ministers van justicie on van
ij verheid en arbeid bobben in de Kamer
een wetsontwerp neergelegd, dat reeds
menigmaal door do kleino burgerij gevraagd
werd. Volgons dat ontwerp zullen er intres
ten mcoten betaald worden op do achtorstal-
ligo rekeningen voor het loon van worklie-
den on dienstboden, te rekenen van den
achtsten dag voor do loveringon van koop-
liedon en ambachtslieden van af de dorde
maand na de afgifte der rekening. De over
eenkomsten waardoor afstand zou gedaan
worden van dio intresten, zijn ongeldig.
Geboorte wars eetïew
hertog. De aartshertogin Zita, gema
lin van aartshertog Karel-Frans-Jozef, neef
van keizer Frans-Jozef/en volgens do orde,
erfgenaam van den troon van Oostenrijk na
den aartshertog Frans-Fordinand, heeft
Woensdag in het kasteel van Warlholz, nabij
Rciclieneau, hot loven geschonken aan oen
kindje van hot mannelijk geslacht. Do ge
boorte van dion aartshertog kan van bot
grootsto belang zijn voor liet vorstenhuis
van Habsburg. De aartshertog Frans-Fordi
nand heeft, den dag van zijn morganatisch
huwelijk, plechtig verklaard dat, noch zijne
vrouw, de hertogin van Hohenberg* noch
zijne kinderen ooit tot do opvolging op den
troon van Oostenrijk zouden èischen. Daar
door werd do aartshertog Otho kroonprins,
en na dezes dood zijn zoon Karol-Frans-Jozef.
Weuer-s ©sa sjsijusso^s» Het
wordt ten stelligste vorzekord, dat er op
tweo jaar lijds ongeveer 700 spinners on
wevers Roubaix verlaten hebben, om in do
Veroenigde Staten, in do groote wovorijen
4 ^awrenco on Wcusocket,
bunnen stiel te gaan voortzotlon. Men
nijverheid te Roubaix on aan de zekorheid
dat do bekwame wevers en spinners in
Amerika een boog loon zullon winnen, zon
der voor werkloosheid to moeten vroezen.
Onder do oorzaken der slapte in textielnij
verheid in Fransch-Noorden worden ver
scheidene redens opgegeven het overvloedig
dragen van smallo rokken en van vellen-
rokken, het opkomen van fabrieken in do
streken van Amerika en Europa waar do
Fransche nijverheid, een grooten afzet vond
on nu stillekens aan verdrongen wordt. En
nu met het uitwijken der beste werklieden
zou dit op geen betoren staan, want deze
beste werklieden zullen de werkwijze
hunner streek ginds overplanten on aldus
aan hun vaderland nog ergere slagen toe
brengen.
Zoo zegt mon, en or kan wol iets van zijn.
j is:
Nog een vlieger gedood. Gisteren is do
gekende Fransche vlieger Froy, oud 26
jaren, van oene hoogte van 50 meters ten
gronde gestort. Hij was op den slag gedood.
Benige stonden vroeger had hij vluchten
gedaan mot passagiers aan boord. Froy was
gekend als een dor baste luchlvaarders.
In 1910 deed hij do vlucht van Parijs naar
Rome alwaar hij den derden prijs bekwam.
S=S.xt. s 1 ca, xx cS.
De Kroonprins. De toestand van den
kroonprins is plotselings verergerd. De ge-
neesheeren vork laren dat de ziekte g evaar
lij ko verwikkelingen vertoont.
Spanje.
Aanhoudingen. Voortdurend wordt er
jacht gemaakt op de anarchisten. Woensdag
heeft men te Cordua er nog oenen aangehou
den. Het is een kerel van 30 jaar oud, die
verscheidene papieren op zak had, welke be
wijzen dat hij aan het hoofd is van de anar
chistische partij. Op het oogenblik zijner aan
houding scheurde bij een zeker getal papieren
in zeer kleino stukjes. Men heeft de stukjes
bijeenverzameld cii mon beeft er kunnen uit
opmaken dat het geweldige anarchistische
redevoeringen waren. Onder andere las men
bet volgende De anarchist moet sterven
met den glimlach op de lippen.
E>xTits elilaini.
Ptotestvergadering. Zondag zal te Ho-
hensalza eeno prolostmeeting plaats hebben,
op touw gezet door do Poolsche bevolking.
In de uitnoodigingsbrieven lsz9n wij onder
andero het volgende MedeburgersPruisen
toil door eene toet ons van ons nationaal
grondgebied berooven. Staat allen op en tee-
kent krachtig verzet aan tegen dc.ze schennis
van onze rechten.
TPortizgaal
Voroordeeling. De rechtbank van Cha
vea heeft Paira Conceiro, do hoofdman der
koningsgezinde partij tol 4 jaar opsluiting on
20 jaren verbanning veroordeeld. De heer
Paira Conceiro verblijft qfp dit oogenblik in
den vreemde.
Opstand. Do opstand in Mexiko is no;
niet gedempt.
Uit El Paro wordt gemeld dat eone bende
muiters de stad hebben aangevallen. Zij heb
ben ontploflingbussen in*verscheidone huizen
geworpen.
Gliixxa
Het Russisch Mongoolsch verbond.
De minister van Buitenlandsche zaken van
China komt de onderhandelingen met Rus
land te openen en vraagt uitleggingen aan
gaande hot verbond dat Rusland mot Mon
golië gesloten heaft. De minister verzet ztch
hevig tegen alle grensscliennis en zal niet
dulden, dat vreemde troepen den Mongool-
schen grond bezetten.
Hij betuigt dat China zijne gezanten in
Mongolië verblijvende zal doen vergezellen
door éen klein ge volg,on oisclit van Rusland
dat Mongolië in don zelfden toestand zoude
gelaten worden al3 hot heden is,
Japan,
Ontploffing. Ten gevolge van het
springen van den stoomketel zijn aan boord
van hot stoomschip Niushen twintig zeelie
den gedood.
Enseiscix Xxxc&io.
Schip omgekanteld. Te Calcutta is
Woendag eon org ongeluk gebeurd. Een
overzetboot is omgekanteld sn al de perso
nen vijftig in getal zijn verdronken.
Italië
Een soldaat doodt zijnen kapitein.Een
soldaat, in garnizoen in het stadje Viscianot,
di Calvi, volde zijn kapitein meteen geweer
schot neer. Ter gelegenheid van eoti feest
gen gevangenisstraf op. Dezes makkers be-
spotteden Item daarover. Eens dat dio spot
ters zich vinniger dan naar gewoonte hadden
uitgelaten nam do soldaat zijn geweer en
vervolgde allen die in zijnen weg stonden.
Een kapitein, dezelfde dio do straf had op
gelegd, gobood hom zijn geweer weg te zet
ten. Woedend mikte do soldaat naar zijnen
overste en schoot hem neer.
DEZia-sela-xxcaL
Het luchtschip. De unionist Joynson-
Hicks heeft gisteren den minister van oorlog
in hot Lagerhuis gevraagd, of hij iets kun
meedeeleti aangaande het Zeppelin-lucht
schip, dat naar men zegt, don 14 Oktober
's avonds omtrent 8 uur over Sheerness is
gegaan.
De minister van oorlog zegde, dat hij geen
afdoende inlichtingen over do zaak had. De
minister van marine vosgdo er bij,dat de ad
miraliteit op het oogenblik geen inlichtingen
had, maar dat er onderzoek naar zou worden
gedaan.
Vereenigde-Staten.
De attorney-moordenaar. Voorde ge-
zwoornen van Goshen, Staat New-York, is
het proces begonnen tegen do attorney Gib
son-Burton. beschuldigd van moord op een
zijner klienten, eone Oostenrijksche Szabo
genaamd. Voor het begin der debatten beeft
een der advokaten van Gibson erkend, dat
deze niet weet waar zich thans de vrouw
bevindt, welke Gibson voor de moeder van
Mevr. Szabo had doen doorgaan, on welke
hij een testament had doen maken, waarin
hij testamentuitvoerder werd benoemd.
Gibson bad gezegd dat bij dio vrouw als
getuige zou doen hooron.
Troln aangevallen. In den Staat Ioyva
hebben bandieten in den nacht van Maandag
tot Dijnsdag oenen sneltrein aangevallen.Bij
middel van valse he signalen doden zij den
trein stilhouden in eene eonzamo streek.
Alsdan drongen zij gewapend ^do rijtuigen
binnen on ontnamen aan de reizigers hun
gold en hunne koopwaren. De pulicie hoeft
vijf verdachte kerels aangehouden.
Eene zinnelcoze. Een buitengewoon
tooneel had.plaats to Los Angeles. Eon man
wiens identiteit nog niet gekend is, drong
het policiebnrcel binnon, het gelaat met een
masker bedekt en in do armen eon pak dra
gend, 't welk naar men zegde dynamiet be
vatte. Hij schreeuwde dat hij bet gebouw
zou doen springen. In een oogenblik sloegen
allen op den vlucht. Men deed zoo snel mo
gelijk don gevangenen naar buiten komen,
do straten rond hot gebouw werden afge
zet. Maar hoo zich nu meester gemaakt van
den kerel, dio alloen in hot gebouw waa
achtergebleven
De policio aarzelde eerst. Eindelijk kroop
oen defectieve door hot venster en naderde
stilekens den man. Met een vuistslag sloeg
hij hem véLdoofd ten gronde.
Men zegt dat hot een gek was.
Drama In oen hotel. In hot hotel El-
lesmeere to New-York, had Maandag oen
schrikkelijk drama plaats. Zekere Vogel
bewoonde er eone kamer in gezelschap van
eeno jonge vrouw. Drij policieagenten, ver
wittigd door een jong meisje dat Vogel do
hoofdman was een er bende, kwamen hem
aanhouden. Nauwelijks vertoonden do poli-
cioagenten zich aan do deur der kamer of
rovolverschoten weerklonken. Vogel had op
de vrouw gevuurd on daarna op zich zeiven.
Beiden waren op den slag dood. Het onder
zoek blijkt dat Vogel in de huizen jonge
meisjes plaatste als dienstmeiden.
Deze moesten allo iulichtiugon bezorgen
om dief ten te plegen.
Antillen..
Tempeest en springvloeden. Sedert 13
November bobben geweldige tempeesten
over gansch de streek gewoed.Do stad Savo-
na aan zoe is bijna gansch verwoest.Te Mon-
tega (Jamasca) zijn 42 personen omgeko
men door eenon springvloed. Ilonderde per
sonen zijn zonder buis noch kluis. Do regeo-
ring heeft maatregelen genomen van da
beproefde bewoners dier streken ter hulp ta
kamen.
SIT® Lawrenc0 fcusocket, droog do soldaatjes diö ni9'foye"mr, kw7-
lots weigeren, wanneer van die veige- schrim dUritwKkmtoe J?.0^Z' T" '"V^™ 6™ad. Do kapitein kroeg
b j rju au Uitwijken toe aau do slapte m dei daarvan kennis en logde den soldaat 15 da-
Berichten van vorschillige oorlogscorres
pondenten geven ons menige inlichtingen
aangaande de govechton rond Tchataldja ge
leverd. In den beginne waren de Bulgaren
de ovorwirmaars. Do bijzonderste versterkin
gen zijn in hunne handen gevallen na een
gevecht dat enkel drij kwaarls uurs hoeft
geduurd.
Het vuur der Bulgaar3che artillerie was
doeltreffend want al de Turlcscho bataljons
gingen aan 't deinzen. Naderhand, don I9<leu
November, hebben de Bulgaren de reeds
door hen ingonoinen versterkingen verlaten
om op hunne bourt achteruit te wijkon.
Men verstaat waarlijk niet do reden van
dion terugtocht en mon vraagt zich af of het
geen eenvoudige list der Bulgaren was, om
den Turk buiten zijne vestingen to lokken
en zoo oen gevecht te doen ontstaan, buiten
het bereik der verschansingen waar heel
waarschijnlijk do Bulgaren do bovenhand
zouden behaald hebben.
Wat er ook van zij, do Turken bezetten
terug al de versterkingen die roeds door de
Bulgaren ingenomen waren en men is te
Constantinopel, waarlijk lier en gelukkig do
Bulgaren to hebben kunnen afdrijven in het
geen men noemt hunnen bijzondersten
aanval De Bulgaren op hunne beurt bcwo-
ron dat do gevechten van Tchataldja wol
goeno geregelde gevechten waren, maar lie
ver schermutselingen die met eene gowapon-
de verkenning altijd gepaard gaan.
Al is de slad Monastir nu boel en gansch
ia do handen der Serviërs, toch gaan de go-
vechten rond do stad nog voort. Allo oogon-
blikkon ontmoeten do Serviërs er vluchtende
Turken of troepen die er zich schuil willen
houden in do berg9n. Een van dio vluchtende
afdeelingon staat onder komrnando van Dja-
vid pacha. Men ia algemeen van gevoelen
dat hij liet niet lang zal uithouden tegon do
Serviërs dio hem trachten te omsingelon*
Do aftocht der Turkon to Monautir, mag
vergeleken worden aan hun aftocht van
Koumanovo. Men is algemeen overtuigd dat
do overblijfsels van het Turkscho leger er
niet zullen in lukken hunne concentratie
terug te bewerken, zooveel te meer, dat zij
gedurig door do Servische ruilors achter
volgd worden, dio nog grooler verwarring in
hunne rangen brengen.
Overwinning der Turken te Grevessa
Grieksche troepen op weg naar Grevessa
ontmoetten rond Satsisma een 2000-tal Tur
ken die weerstand boden en eindelijk in wan
orde werden achteruit gedreven. De Grieken
werden geholpen door kolonel Milsas die»
aan 't hoofd van een detachement soldaten
van Melsovo kwam en naar Grovesga trok.
De Turken verlieten in allorhaast deze stad
dio dan ook door do Grieken werd bezet.
Aangaande do inneming van Metsovo doop
de Grieken, weet men nu dat de stad verde
digd was door eenige honderden Albaneezen
in eon klein fort versterkt. Van den andoren
kant der slad had men op eenen boogen heu
vel tweo kanons geplaatst, die van daar don
aanrakkenden vijand moesten beschieten.
De strijd begon rond 6 ure van don morgon
on eindigde rond 4 ure van den avond mot
de overgave der stad.
Wreedheden op hot oorlogsveld
De antigodsdienstige en Turcolievenda
pers klaagt fel over de zoogezegde wreed
heden, waarvan do Bulgaren, do Sorviër3 do
Grieken on deMontenogerszich zohden plick-
tig maken jegens hunne overwonnen vijan
den.
Het zal voldoende zijn daar óp te antwoor
den dat die geruchten ton volle gelogenstraft
worden door al wie ter plaatse verkeert
en dat dio wreedheden onkel gepleegd wor
den door don Turk. Daarover zullen dio
gazetten niet gewagen.
Bulgaarsche torpedobootpn gezonken
Vier Bulgaarsche lorpedobooton vielen
Donderdag morgond den Turkschcn kruiser
Hamidie aan dio in de Zwarte Zee do
kusten bewaakt recht over Tchadaldja cn dio
in den laatslen strijd, do Turken zoo zeoc
heeft geholpen. De Hamedie wist zich
goed te verdedigen en boorde twoo torpedo
booten in den grond, twee andere worden
org beschadigd. Do kruiser heeft enkel eeno-
lichte scheur in zijne kiel.
De Cholera
Een ernstig vredestichter is op het tooneel
verschenen. Deze schrijft geen onvriende
lijke brieven aan don Koning van Montene
gro bij schrijft geon artikelen, stelt gcon
petities op, belegt gcon vergaderingen. Hij
gaat recht op het oorlogstooneel af en zonder
omhaal zegt hij tot do oorlogvoerenden
Meen niet, dat ik mij tussclion u zal
werpen als oen klageude Sabijnscho. Kunt
gij niet weerstaan aau don drang om elkaar
