Oorlog In de Balkanen
HsMeskerkfeöven
T EEN m 'T ANDER
Wat moil msent te Sofia
X> A G- JE3 L A IQ
Bestuurder'J. Van Nuffet-Oe Qendti
rr 3FL n<j" d i
RUITEN LAND
tüegeatiende Jaargang sir 23
2 CENTIEMEN HET NUMMER
Dinsdag 28 Januari 1313
ABONNEMENTEN-
Zos maanden 4 franken. Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle postbureeien van bet land.
I' UITGAAF, 4 u. 's a«onds t% m 2" UiTSAAF, 7 a. 's avonds
Pour loute la publicité conr.merciale et financière du journal,
s'adresser exclusivement a l'Agence Réclame Godts, 2, Pfaccde
la Bourse, Bruxclles.
B'JREELEN i
TE BRUSSEL I TE AALST
.GOOTS, Beursp!aatS| 2 I e, Kerlcstraat,
Telefoon A 3299 I Telefoon 114.
9i
AANKONDIGINGEN!
KI. aank. (1 tot 4 tl. reg.) Ir. 0,60
3*bladz. (de regel) fr. 1.00
4* bladz. (de regel) fr. 0,30
Financ. aankon, (perregel) fr. 2,00
Sport (per regel) fr. I.ÖG
Gemengd nieuws per regel) fr. 2,00
Recht, hers te 11. (per regel) fr. 2,00
Overlijden (per regel) fr. 2,09
Commerciale en financieele aankondigingen rich uitsluitelijk te
wenden Agence Réclame Godls, 2, Beursplaats, Brussel.
Nimmer was de strijd om bet le
ven.» zoo hardnekkig. Nimmer ook
zag men zoo talrijke pogingen aan
wenden om het monsehenras gemak
kelijker te kunnen uitroeien de strijd
om den dood 1
Alle uitvinding, elke ontdekking of
.vooruitgang wordt aanstonds overge
nomen door oorlogsmannen die er een
nieuw middel zoeken om er een moord
dadiger tuig te kunnen uit voortbren
gen.
Men dacht het vliegmachien een
vredelievend tuig. zoo vredelievend
ais do vogel waaraan het gelijkt.
Helaas, liefhebbers van monschen-
Leenhouwerijin 't groot hebben er zich
meester van gemaakt om van op zijne
vleugels, dank aan de duisternissen
van den nacht of aan de wolken achter
dewelke hij zich verbergt, moordende
hommen rond te strooien.
Onze eeuw van oorlog en verwoes
ting arme beschaving zou wel
kunnen te rade en te lesse gaan hij
oude monarchen dio nochtans de repu
tatie hadden weinig of geen rekening
te houden van menschenlevens.
Martin Poli, een scheikundige van
Lucques,had eene nieuwe ontplofbare
stof ontdekt, tienmaal geweldiger dan
bet gewoon buskruit. Poli kwam
zijne uitvinding aan* Lodewijk XIV
aanbieder, die dat nieuw poeder deed
beproeven.
Lodewijk XIV schroef hem dan
Uwe uitvinding is vol.vernult; maar
de oorlogstuigen zijn reeds veel te
moorddadig. Ik verbied u streng aan
betzij wie ook kennis te geven van
uwe uitvinding.Draag eerder zorg dat
niemand er kennis van hebbe, en gij
zult eenen grooten dienst bewezen
hebben aan de samenleving.
Tijdens de rogeering van Lodewijk
XV was er een inwoner van den Dau-
"piiine, met name Dupré die een
ürieksch vuur uitvond, zoo geweldig,
zoo ontvlambaar dat eens dat men het
aangestoken had, men er niet meer
kon aan ontsnappen, noch hot uit-
dooven. In 't openhaar werden er
proeven mede gedaan die beslissend
waren.
En wanneer het dan-wel bewezen
was dat dén enkel man op die wijze
eene heele vloot of eene lieele stad ver
nielen kon, dan deed Lodewijk XV
Dupré roepen en hij verbood hem, op
'straf van dood, zijn geheim, aan hetzij
wie ook, mede te dealen, en hij be
loonde hem mild om zijne stilzwijgend
heid.
Wat zijn de tijdon veranderd
Wat al schatten goud zouden onze
'oorlogshelden niet gevon om al die
geheimen te kennen
De 20' eeuw is tol hiertoe eene eeuw
van voorspoed geweest, maar ook
voor de uitvinders van... kanons
En daar wij nu van strijden en
vechten gewagen en schier van niets
anders meer hooren spreken, waar
zijn de gelukkige dagen waarop de
Boracen en de Curiacon in het strijd
perk traden om het algemeen gevecht
onmogelijk to maken
Ah konden do moderne staatshoof
den ons die zeden terugbrengen land
bouw, handel en nijverheid zou
den hunne beste armen teruggevonden
hebben ert de droeve oorlog had do
zijne verloren.
't Gaat wat te ver. In Amerika doet
men reeds honden begravon zooals
men hier mensehen somtijds begraaft
.lie als honden leefden en stierven.
Te Weer.en, te Parijs en te Amster
dam heslaan er hondenkerkUoven
a. u. b. In Amsterdam hij voorbeeld,
kan men voor. een zestig franken voor
den tijd van vijf jaren, een honden
graf koopen.
'k Weet het wel, men mag de die
ren met zachtheid behandelen, ze niet
afbeulen, ze beschermen als ge wilt,
maar vindt ge niet dat die overgevoe
ligheid ten opzichte van onredelijke
schepselen tot allerlei dwaasheden
aanleiding geeft en dat men welhaast
meer zal voorzorgen nemen voor een
heest dan voor een persoon. Laken
wij dat dwaas on onredelijk gebruik.
Weg met die overtollige dierenbe
scherming. Zeker mon moet de beesten
niet misbruiken maar toch gebruiken
tot den dienst waarvoor de Schepper
ze geschapen heeft.
Herinneren wij ons dat het juist de
ongeloovige en zedelooze menschen
zijn die meer over hebben voor een
dier clan voor hunnen evenmensch
Go schuld dep tesShalceksej.
Indien do socialisten dreigen mot do algé-
meehe werkstaking-, dan is hot do schuld der
klerikale», die ze uitgelokt hebben, en er
misschien op speculeoren om geduronde
nog eeuigon tijd bet overdreven gevaar-
o van bet roodo spook te kunnen doen dansen
M voor de oogon dor bewarende drie en vier-
stemstemmers. -
Ge kunt wel denkon, beste lezers wie die
kostelijke ontdekking beeft gedaan.*Er is
niemand in do worelti bekwaam dat to vinden
buiten onze doorzuchlige konfrater Vader-
land(e ke).
Wel, wo zullen maar aannemen dat het
zoo zij.
Het zijn dus de katholieken die de socia
listen hebben opgestookt, zonder dat de
roodjes het gewaar werden, natuurlijk, om
met do algemeene werkstaking to droigen.
Die taktick hoeft zoowol gepakt dat ook
liberate!) erin geloopcn zijn. Er zijn immers
liberale bladen die inschrijvingen hebben ge
opend om de roode slakersdulson lo onder
steunen en er zijn menige liberale kopstuk
ken die van gevoelon zijn geweest dat libe
ralen toch de stakers moesten steunen met
hun geld.
Intusschen zitten de roeden nu met de al-
gemeene werkstaking aan hun been, en ze
welen niet hoe z® afgeschud.
Ge moet toch een duivelsch klerikaal zijn,
ho om uwe tegenstrevers zulke poetsen te
bakken
Ge muiSpfi&asg Ss Kw^sgessi.
Het mond- en klauwzeer is opgemerkt
geworden in de stallen der slachthuizen van
Kur-egem. Ook op verschillende plaatsen in
Henegouwen brak de plaag uit*
Dadelijk hoeft de rogeering do noodige
maatregelen voorgeschreven om don Bel
gischen veestapel lo beveiligen.
Men weet hoe onze landbouwers en vee
lt woekers twee jaar geleden de kwaal in
hunuo stallen hadden on het waro eene
echte ramp moest do muilplaag andermaal
hare verwoestingen aanrichten.
CoMgpes dep @ewexen Wss-
gseF3S3P©edeP3, De Belgische Natio
nal® Bond van Maatschappijen van Oud-Sol
daten, onder do hooge bescherming van
Z. M. Koning Albert, zal dit jaar zijn con
gres houden to Antwerpen, op 11 en 12 Mei
(1° en 2® Sixemlag) ter gelegenheid van het
lOjarig beslaan van de Burgerlijke en Mili
taire maatschappij aldaar.
Alle Bolgische Gewezen Wapenbroeders
wordon tot dat congres uitgonoodigd. Nu
het militaire vraagstuk in ons land do heelo
openbare meening bezighoud, moeten ook
do oud-soldaten bowijs leveren van flinke
organisatie en vruchtbare werkzaamheid.
Pé9apsj£2t?napkie3i te Bpsas-
seS. De eerste paardenmarkt zal plaats
hebben op Donderdag 13 Februari. Daarna
op Maandag 10 Maart, Maandag 14 April,
Dinsdag 13 Mei, Vrijdag 13 Juni, Zaterdag
13 September, Maandag 13 Oktober cn
Donderdag 13 Novembor.
Eene sorn van 8500 fr. zal aan premiën
wordon uitgereikt en 4000 fr. beschikbaar
gesteld, vordoelen onder de fokkers uil af
gelegen plaatsen, dio kunne paarden naar
Brussel ter markt brengen.
Het feSjjzonrëep fonds. Men
weet dat hij de overname van Congo, er
oen bijzonder fonds van 50 miljioon gesticht
is, waarvan do inkomsten tor beschikking
dos konings gestold werden, om zekere
koloniale w er kou te ondersteunen. Z. M.
koning Albert heeft nu besloten, daarop
dees jaar de volgende toelagen ta V6rleenen
1. Pensioenen aan oudgedienden der kolo
nie 2. hulp aan weduwen en behoeftige
familieleden, 585'.0C0 fr. 3. reiskosten
voor de vrouwen, dia hunne mans naar
Congo vergezellen. 50.000 fr. j 4. toelagen
aan de zendingen, 340.000 fr. 5. voor den
gezondheidsdienst, en voornamelijk tot be
strijding der slaapziekte, 1 miljoen; 6. draad-
looze telegraaf, 100.000 fr. 7. voor de
stoomboot Belgica 400.000 fr. 8. zen
ding voor hot opmaken der landkaart van
Congo, 50.000 fr. 9. bestuurkosten van
bet fonds en verschillende toelagen, 205.000
fr.
p^eclerlartd
Hoog water. Uit verscheidene streken
van Holland zijn brieven aangekomen, welke
ons overstroomingen mededeelen. Vorschil-
lige rivieren zijn uit hunne oevers getreden.
Te Neder-Assell staal de Veci straat gansch
onder water. Het verkeer aldaar is voor do
vootgangers onderbroken. Zij zijn verplicht
zich per boot te laten overzetten.
Prins Hendrik. Prins Hondrik, de ge
maal van Koningin Wilhclmina, verblijft
voortdurend in bet sanatorium van professor
Fricdlander. te Hohenmarkt, bij Frankfort.
Dit sanatorium is bercemd voor zijne ver
pleging van zenuw- en jichtlijders.'Tot hier
toe hebben wij nog niets vernomen, aangaan
de den gezondheidstoestand van den prins.
Kongres. De internationale vergadering
der pers, zal dit jaar het 16® kongres in den
Haag houden op het einde der maand Sep
tember, tijdstip waarop het [paleis van den
vrede zal ingehuldigd worden. Reods hoeft
de Hollandscho rogeering hare toestemming
verleend en zal zelfs eene toelage schenken.
Dit jaar viert Nederland insgelijks den
honderdsten verjaardag barer onafhankelijk
heid. to dier gelegenheid zullen in verschei-
done steden van hel land tentoonstellingen
opgericht worven, welk® de vreemdelingen
zal uitlokken om de Nedorlandsclie kunst
gewrochten te komen bewonderen.
Franlirij 3c
Veroordeeld. Zaterdag verschonen voor
de Korektioneele rechtbank van Versailles
de genaamde Charles Mauras en Quenlin de
Coupigny. De eerste is uitgever van het
koningsgezind blad L'Action I'rangaise.
Beide zijn beschuldigd, op 1 December laatst
na een® meeting slagen tohebbsu toegebracht
aan eenen soldaat.
Mauras weigert te antwoorden op de vra-
gon hem dcor den rechter gesteld. Hij be
paalt zich bij den uitroep Ik erken geene
joodsche rechters.
Quentin de Coupigny loochent do hem ton
laste gelegde feiten. De eerste wordt ver
oordeeld tot acht maanden gevang on 200 f.
boetdo tweede tot 4 maand gevang, 100 fr.
boet en 1000 fr. schadevergoeding.
Bij het hooren van het vonnis riep Mauras
uitEen Jood komt mij te veroordeeleudoch
ih ga in beroep en zal door eenen franschen
rechter beoordeeld worden.
Het volk in do gerechtzaal aanwezig
juichte too en riep Leve Mauras Weg
met de Joden
Misdaad te Quimper. Te Quirnper
heeft eene vrouw haar man den slaap met
een hamer ingeslagen en daarng mot een
slachtorsinos het hoofd afgesneden. Het echt
paar leefde anders heel gelukkig maar had
dien dag ruzie gehad, vertelt de correspondent
van de Echo do Paris
Hoogwater. Ingevolgedozware regens
is de Aisne huiten hare oevers getreden. Do
vlakte rond St-Monhauld is overstroomd. Do
stad is van elk verkeer afgesloten.
Lawine. Uit Grenoble wordt gemeld,
dat over Allemond een lawine is neerge
komen en eene werkplaats heeft verniold.
Twee werklieden werden gedood en vijf
andere ernstig gewond.
Geheimzinnige dood. Twee inwonende
leerlingen van een gesticht in de wijk van
het Panthoon te Parijs, worden Vrijdag
morgen bewusteloos govonden in de kamer,
die zij samon bewoonden. De eene stierf
bijna onmiddolijk. De andere verkeert in zoer
OFgen toestand.
Do omstandigheden van het overlijden zeor
geheimzinnig zijnde, heeft do geneesheer van
den burgerlijken stand de toelating tot be
gravon gowoigord. Er is oen onderzoek
geopend.
Een Fransch-Beigisch proces. Inge
volge do aanhouding te Longwy-Bas van
vrouw Ulrich, beschuldigd van misdadige
behandelingen in oeno gemeente van do Bel
gische grons, hoeft do policio vim Nancy een
onderzoek geopend.
Zeven vrouwen van Longwy en omstre
ken zullen eerstdaags Yoor do rechtbank ver
schijnen. Andere personen op Belgisch grond
gebied, zouden in de zaak betrokken zijn.
Tijdens de huiszoekingen heeft do policie
een aantal stukkon gevonden, die gestolen
waren in de fabriek van gleiswerk, waar de
man van vrouw Ulrich werkt.
Dxiitseliland.
De geboortencrisis. In bet verslag van
het oflicieel kantoor voor statistieken van
het groothertogdom Baden werdt eon aan
zienlijke achteruitgang vastgeèteld in liet
aantal geboorten. Terwijl men in 1870 per
1000 inwoners 42 geboorten leldo viol in
1911 die verhouding op 2S per 1000
Dit is bet laagste procent dat sedert eene
eeuw werd vastgesteld.
De ontvolking treft vooral de Israëlitische
midden (de achteruitgang bedraagt 10 0/0).
Bij de protestanten bedraagt de 12 0/0 bij
de katholieken 8.5 0/0.
Daarentegen daalde liet sterftecijfer van
30 per lOOcTin 1870 tot 17 por 1000 in 1911.
Ontbonden. De dislrictsvoorzilter van
Lotharigen beeft de bekende franschgezin-
de vereeniging Souvenir Alsacien-Lorrain
onlbondon.
Eenige dagen geleden waren bij bestuurs
leden reeds huiszoekingen gehouden. Op
grond van het materieel, dat men daarbij
ontdekt heeft, is do maatregel genomen.
Da Jszuitenwet. Do in do pers geuite
beweringen dat de Rijkskanselier zeli* of
door middel van anderen met bet Centrum
besprekingen voert over een wijziging van
de Jezuïeten wet, zijn ongegrond.
Prins Adalbert. De longontsteking,
waaraan prins Adalbert, de derde zoon van
den keizer, ziek ligt, is voortgekomen uit
mazelen. De keizerin verpleegt hem zelve.
Prins Adalbert is 29 jaar oud en als kapi-
toinluitenant van de marine commaudat van
een torpodoboot.
De feestelijkheden, die voor 'akeizors
verjaardag beraamd -waren, zullen wegens
zijn ziekte beperkt worden. Verscheiden
vorstelijke personen zullen, ingevolge een
wensch van den keizer, ditmaal niet te
Berlijn komen.
De toestand van den prins is nu echter
veol beter.
IVoorwegeix
Noorscha bark vergaan.Da Noorsche
bark Agda is Dinsdag in de Noordzee
vergaan. Van de 15 man sterkte bemanning
zijn 12 vordronken. A.clit hunner zijn uil
Stettin afkomstig.
Hlnseiand
Paniek. In eenen schouwburg van Bel
leville, was Zaterdag avond eene leeuwin,
welke in den 4® akt van liet stuk Dévoué
op hot tooneel moest komon, losgebroken.
Met eenen machtigen sprong wipte het
dier zich in liet voortooneel, rechtover de
bureolen van den bestuurder. Gelukkiglijk
bevond er zich daar niemand op dit oogen-
blik. Eene schrikkelijke paniek ontstond in
de zaal, waarbij zeven porsonen erg gewond
werden.
E9n wandaal. De mnn die de kunst
werken in do National Gallerp beschadigde,
is zekere Welch, uit Dorchester. Iiij werd
aanstonds aangehouden.
De aangerichte schade schijnt minder erg-
te zijn dan rnen eerst vreesde. Zij, Jiepaait zich
lot de Aronlezers, een landschap en een por-
trot van Constable (f 1837) en twee land
schappen van den Welschen. landschapschil
der Richard Wilson (f 1782).
Welch verschoen gisteren voor don poli-
cierecliter in Bowstreet. Zijne antwoorden
waren ecffiter zoo onsamenhangend en ver
ward. dat men besloot den man door zinne-
loozendokterg to doen onderzoekon.
GUili
Belasting op den tabak. De kamers
hebben eene wet gestemd, welke da lasten
op den tabak aanzienlijk verhoogt. Deze ver
hooging zal aan de regeering twaalf millioen
frank 'sjaars opbrengen.
Fluelsmd.
Verdrukking In Finland. Do burge
meester en twee raadsleden van Nysladt,
zijn tot 6 maanden gevangenisstraf veroor
deeld wegens verzet tegen de wet op de ge
lijkstelling van de Russen in Finland.
Sixanj o
Slecht gekomen. De beambten der be
lastingen begaven zich naar Falsot om de
jaarlijkscho rechten to eischen. De bevolking
stond tegen hen op en vervolgde bon, alles
naar hun hoofd gooiende, wat hen onder de
handen viel. De beambton xvaren verplicht
van hunne rovolvers gebruik te maken. Er
zijn verscheidene gekwetsten.
Stierengevecht op straat. Een buitengo-
woon toeval heeft zich voorgedaan le Valla-
dollid.
Vier vochtstïoren stondon in ijzer geklon
ken op oen veld, toon zij eensklaps hunne
handen braken on op hol gingen door de stad.
Zij doorliepen do bijzonderste Straten tot op
de markt die vol volk was.
De vior stieren vielen de menigte aan met
hunne horens on veroorzaakten eene alge
meen© paniek.
De hoeren die ter markt waren gekomen
lieten hunne koopwaren achter-en vluchtten
in de huizen. Sommigen klommen zelfs in da
hoornen om aan de dieren te ontsnappen. Eeii
boer is stervend. Met gre^e moeite konden
de dieren gevangen en o*esloten worden.
Kiekens, lammeren en zwijnen ontvluchtten
vol schrik de mavkt cn bleven onvindbaar.
Door een kabel gedood. Uit Guadala-
jar wordt gemeld dat in bet gebergte van
Fimnarin, tengovolgo liet vallen van een
eleklrioken kabel van hoogö spanning, er drie
personen gedood en oen twintigtal gekwetst
zijn.
Angstige oogenblikken. De machinist
van een trein uit Villaboda naar Oviedo, óver
Aviles, kon zijne remmen niet sluiten en de
trein, die juist aan eene steile helling was
gekomen, reed in dolle vaart naar beneden.
Eene schrikkelijke paniek greep de reizi
gers aan. Velen hunner riepen aan de ramen
om hulp.
Gedurende enkele stondon heerschte een
vreosol ij ke angsteene ramp scheen onver
mijdelijk.
Doch de machinist had zijne koelbloedig
heid niet verloren. Met vele moailo gelukte
hij erin den trein te doen stoppen juist toen
hij op eene nog steilere helling ging komen
waar hij stellig zou zijn ontspoord op een©
plaats waarlangs zich afgronden bevinden.
Oostenx-ij Je
Ontploffing.Zaterdag avond beeft oonn
schrikkelijke dynamiet ontploffing plaats ge
had aan boord van het stoomschip «Netajio»
twee malroozen zijn gedood. Een stoker
wordt erg gekwetst.
Onlustan. Uit Lovran wordt aan bot
blad O 2 - Est gemeld dat door de werklie
den eene betooging werd ingericht tegen M.
Lukacs, hoofdminister, lijdons dewelke naar
dezen steonen werden geworpen.
De troepen schoten op hot volk. Twaalf
personen wordon gekwetst waarvan vier
gevaarlijk.
Ziekte van Kardinaal Aartsbisschop Nagl.
Z. E. Kardinaal Nagl, aartsbissohop van
Weenen, heeft eergisteren omringd van het
kapittel van den Si-Stepkanusdom de laatste
HH. Sakrameuton ontvangen.
Mgr. Nagl is geboren le Weenen op 25
November 1855. Hij werd bisschop van
Trieste in 1902, coadjutor te Weenen op 19
Januari 1910 on vojgde Kardinaal Gruscha
op den 5 Augusti 1911. II ij werd tot kardi
naal verheven op 27 November van hetzelf
de jaar.
Z. E. lijdt aan een gezwel in delonden en
ziet met kalmte do dood te gemoed.
Vereenigdo Staten
De Kinetephon.Na lang zoeken is Edi
son er in gelukt de phonograaf met don cino-
raa te verbinden. De groote moeïelijldieid
bestond om op bet gepaste oogenblik dat de
handeling op hot doek verbeeld werd, de
gepaste klanken voor te brengen.
Zijne navorschingen zijn met den heston
uitslag bekroond. Do beelden sproken en
handelen bijna even goed als do beste too-
noelspelers. Men ziet aan bet bewegen doe
lippen dat liet juist die lellorgreep is, welke
men boort,die door het beeld nagebotst werd.
Mot wat al uitvindingen zal Edison ons nog
begiftigen.
Treinbotsing.Men meldt uit New-York
dat tsvoe treinen van do luchtlijn op elkan
der gebotst zijn. Een reiziger werd gedood.
Vele zijn gekwetst.
Werkatakking. Vorscheidene dui
zenden hotolbedienden, vergezeld van oene
luidruchtige menigte hebben Vrijdag avond
le Few-York erge onlusten verwekt.
Zij vorbrijzeldon de vensterruiten de^ spijs
huizen en gasthoven, en violen de bedienden
te lijve, welke in die huizen in dienst geblo-
ven waren. Er zijn geene dooden.
Naar al de inlichtingen van diplomatische»
oorsprong zou Bulgarië wachten mol kalmte
en rust, dat de gebeurtenissen van Constan-
tinopel zich wat verklaren on aan de grooto
mogendheden van Europa do zorg ovorlaton
die maatregelen te nemen dio noodig schijnen
om Turkyo tot den vrodo te dwingen, 't Is
enkel indien het nieuw Turksch ministerie
den afstand van Andrinopel kortaf weigerde
dat do onderhandelingen zouden afgebroken
worden.
De tiooge bedieningen in Turkye terug
ingenomen door de Jonge Turken
Al de hoogere bedieningen worden terug?
ingenomeu door de Jonge Turken.