Inrichting van het werk der
gondkoo]» woningen
'T EEN EN 'T ANDER
Buitenland
Gebeurtenissen
in de Balkanen
DAG-BLAD
en wosnvertrekksii
Hegsistssndta jaargang s' 129
2 CENTIEMEN HET NUMMER
EoBtdcrdag SM 1913
DE VOLKSSTEM
abonnementen?
Zés inaanden 4 (ranken. Een jaar 8 (ranken.
Inschrijving in alle postbureeien van het land.
I" UITGAAF, 4 u. 's avonds j» ij» V UITGAAF, 7 o. 's avonds <Jj>
Pour toute la publicité coir.mercialo et finanoière du jourual,
s'adresser exclusivemeat k l'Agence Réclame Godts, 2, Place de
la Bourse, Bruxelles.
TraasucMijjiiTASRjna
BUREELENs
TE BRUSSEL
S3. GODTS, BcursplaalSj 3
Telefoon A 3299
BestuurderJ.
TE AALST
ICerlcatraati
Telefoon 114.
Van Nuf iet-De Qendt:
©i
AANKONDIGINGEN i
KI. aanV. (1 tot 4 kl. reg.) Ir. 0.60
3* bladz. (de regel) fr. 1.00
4* bySdz. (de regel Lr. 0,30
Financ. aankon, (per regel) Ir. 2,00
Commerciale en finan-Msele aankondigingen zich uitsluitelijk ta
wenden Ageuce Réclame Godts, 2, Deursplaats, Brussel.
Sport (per regel) fr. 1.0U
Gemengd nieuws por regel) fr. 8,00
Recht, berstctl. (por regel) fr. 2.00
Overlijden (per regel) fr. 2,00
Eenieder bekent dat bet wetsont
werp uitgaat van ruime en edelmoe
dige denkbeelden. Het vraagstuk van
de goedkoope woningen en woonver
trekken wordt daardoor in al zijn om
vang behandeld. Afziende van hot stel
sel der gedeeltelijke oplossingen en
steunende op do verworven ervaring,
wil bet dit vraagstuk oplossen door
eene algemeene regoling en vastbera
den die middelen aanwenden, welke
worden gevergd door bet beoogde ver
heven doel.
liet werk, tot stand gebracht door
de wet van 9 Augustus 1889 betref
fende de werkmanswoningen, wordt
behouden, In de Memorie van Toe
lichting wordt hulde gebracht aan bare
vruchtbaarheid en edelmoedige toe
wijding die bet verwekte zij steunt
op den bijval, dien bet verwierf, om
da uitbreiding daarvan voor te stellen
De beschermingscomiteiten voor de
werkmanswoningen, de krediet- on
bouwmaatschappijen, gesteund door
de Algemeene Spaar- en Lijfrentekas,
blijven beslaan. Aan al deze instellin
gen verzekert het wetsontwerp een
ruimeren werkkring en ruimeren gol-
dolijkon steun.
De wet van 9 April 1889- op de
werkmanswoningen, ofschoon vorbe-
terd door de wet van 24 Mei 1897 op
de geringe landelijke eigendommen,
voorzag niet in allo behoeften. Zij kon
zich niet doen gelden op een ruimer
gebied, omdat haar werkkring te be
perkt was en or tevens gebrek was aan
geldmiddelen en aan ijver bij sommige
openbare machten. Wel heeft zij uit
stekende diensten bewezen aan do keur
van werklieden die zich daardoor een
eigen woning konden aanschaffen,
.doch de massa der werklieden was
daarvan uitgesloten bedoelde wet
beeft het vraagstuk van de werkmans
woningen niet volkomen opgelost
toch neemt dit vraagstuk in belang
too, naarmate do bevolking zich steeds
moer vestigt in de'nijverheidsstedon.
Anderzijds bleven bescheiden ar
beiders, ambachtslieden, lagero be
dienden, geringe landbouwers, die,
ofschoon zij r.iot bohooren tot den
eigenlijken arbeidersstand, toch wel
de belangstelling der openbare mach
ten verdienen, verstoken van de wol
daad der wet.
Door bet onderhavige wetsontwerp
worden deze leomten aangevuld bet
werk krijgt allorzijds meer uitbrei
ding. Het begrip van werkmanswo
ning ruimt de plaats voor het begrip
van goedkoope woning ten bate van
weinig gegoede standen. Het ontwerp
Verlangt de werkingsmiddelen aan te
wenden naar verhouding van de ge
wichtigheid der taak daarom wendt
bet zich vastberaden tot de openbare
machten en instellingen, opdat zij den
privaten ondernemingsgeest zouden
steunen en, bij voorkomend geval, in
zijne plaats zouden optreden. Haar
wordt niet alleen gevraagd om zedelij
ken steun, maar ook om recktstreek-
sche bijdrage, zoo voor de geldmidde
len als voor het beheer. Dat is oen
van de- kenmerken van het wetsont
werp.
Om zich daarvan to overtuigen, vol
staat het, een oogopslag te werpen op
de voorgestelde inrichting, op de wor
king van de verschillende onderdeelen
en op wat zij kunnen voortbrengen.
Benevens de bestaande instelling vol
gens de wet van 1889, richt liet wets
ontwerp er eene nieuwe op aan het
hoofd daarvan staat do Nationale
Maatschappij voor goedkoope wonin
gen en woonvertrekken deze Maat
schappij roept do bewoging in 't leven
en regelt ze. Zij moet optastbaro wijze
weergeven bet denkbeeld zelf, waar
van het ontwerp uitgaat.
Bestaande uit de vertegenwoordi
gers der groepen welke dienen bij te
dragen tot bet werk van de goedkoope
woningen en woonvertrekken, als daar
zijn de Staat, de provinciën, de ge
westelijke of plaatselijke toegelaten
maatschappijen, komt zij voor als het
hoofdkomiteit van eenen grooten
bond. Zich uitstrekkende over gansch
het land, gaat zij na welke ovoral de
behoeften zijn ten aanzien van de
volksgezondheid en van de huisves
ting zij bevordert bot oprichten van
de plaatselijke en gewestelijke maat
schappijen en verstrekt baar, benevens
da loiding, de noodige geldmiddelen
(art. 1).
Zij staat de Regeering ter zijde door
hare raadgevingen on hare medewer
king, draagt bij tot het opstellen van
do noodige besluiten en verordenin
gen om de wet in werking te doen
treden en toe te passen (art. 2, 3, -4)
licht haar in over het toelaten van do
plaatselijkeen gewestelijke maatschap
pijen, treedt in hare plaats op voor do
uitgifte van de schuldbrieven die de
door de openbare machton ingeschre
ven annuïteiten vertegenwoordigen
(art. 8), beheert da toelagen, door
den Staat aan do instelling verleend
(art. 9), en het bijzonder fonds van
100 millioen.door den Staat ter barer
beschikking gesteld voor do noodige
voorschotten aan de maatschappijen
(art. 10), neemt maatregelen ten bate
van de volksgezondheid,*evenals de
plaatselijke en gewestelijke maat
schappijen die door do wet daarmee
beiast zijn (art. 12), maakt de alge
meene verordening op betreffende do
gezondheid van en het toezicht op de
door de maatschappij opgerichte ge
bouwen (art. 15), houdt toezicht op de
plaatselijke en gewestelijke maatschap
pijen (art. 16).
Deze omvangrijke taak der Natio
nale Maatschappij, welke den privaten
ondernemingsgeest aanwakkert en
leidt en tevens de openbare machten
inlicht en bijstaat, is van zedelijken,
socialen en economischen aard. Zij
berustjiiet op dwang, maar wel op
raadgevingen en, bij voorkomend ge
val, op geldolijken steun zij staat
onder het toezicht van de Regeering
en van de Wetgevende Kamers, waar
aan de bebosrraad het jaarverslag
over maakt (art. 16 en 17).
EJa lEeageSscEt® sangeps bij
cSess Kosiing. Omstreeks 300 leden,
damen en hoeren van liet - Imperial Choir
van Londen kwamen in bijzondere trams to
Laken aan en werdon aan den ingang' der
serren ontvangen on verwelkomd door graaf
d'Oultremont, hofmeester.
De Engelschen bezochten de prachtige
serron en de warando. Te 4 111*9 trad do
Koning binnen, vergezeld van graaf do
Morode, generaal Jungbluth, majoor De
Jonghe ou do ordonansofiicieren. De Engel-
sche gezant, sir Villiers, stelt aan Z. M. den
bestuurder van hotGhoir >»,MrCh. Harriss,
voor. Bij de intrede dos Konings heffen do
Engelschen de Brabar.Qonne aan cn daarna
op verzoek van koning Albrecht, hetEngolsch
Volkslied.
Plaats nemend tusachen den gezant van
Engeland en Mevr, Villiers, hoort het Staats
hoofd een zestal koren met soli voordragen
van de Engelscho toonzetlei'3 Coleridge,
Sulliran, Elgan, Porry en Harriss.
Het was bijna zes uur w'anneor do uit
voering was afgeloopon. De Koning wensch to
den leider warm goluken liet zich de solisten
dames en heeren, voorstellen.
Eon buffet was opgestold in de groote eet
zaal van het kasteel en dé Engelschen lieten
zich de heerlijke gerechten goed smaken.
Z. H Pias X- In het Valikaan, te
Rome, werd Maandag de verjaring gevierd
der geboorte van Z. H. den Paus, die zijn
79® jaanis ingelroden. Uit alle werolddeelen
kwamen telegrammen van gelukwensching
toe.
Ds BelgisQfop ti*ebpaar*dsn,
Het is op 6,7 en Wruni dat in het Jubeljaar
park de wedstrijd voor Belgische trekpaar
den zal plaats hebben. Er zijn 60.000 fr.
prijzen uitgeloofd. Tot dusverre zijn 1,083
paarden, hengsten en morrien, ingeschreven.
Dit cijfer werd vroeger nooit bereikt.
Deze wedstrijd zal talrijke liefhebbers on
paardenfokkers naar het Jubel jaarpark doen
stroomen.
Het Staatshoofd zal de uitreiking der be
looningen bijwonen op 8 Juni.
Paj'jjG-Sïsaï-PetersïjMi'g ïn
éés^esï day Vedrinnes, Brindejonc
des Moulinais, Daucourt en Gilbert, zijn in
geschreven voor de 6® premie van de schaal
Pommory. Hun voornemen is, van.Parijs
naay St Petersburg te vliegen. Daar de af
stand in rechte lijn lussclion de twee hoofd
steden zoowat 2400 kilometers bedraagt
of hot dubbel van wat Guillaux op zijne reis
van Biarritz naar KoIIum volbracht is er
niemand dio denkt dat zulko reis in éénen
dag mogelijk is, want om er in te gelukken
zou er van 's morgens 3 ure tot 's avonds
ure onafgebroken moeten gevlogen worden,
met eotie snolheid van 140 kilometers per uur
en daar de vliegers toch minstons een viertal
kecron onderweg moeten dalen, om wat le
rusten en voorraad in te nomen, zou deze
gemiddelde snollioid al spoedig stijgen tot
150 en 160 kil. por uur.
Men ziot dat deze vlucht nog aan het on
mogelijke grenst en nochtans,, wie weel
F-rankrij ïc
Een Belg aangehouden. Do korreklion-
neole rechtbank van Parijs heeft een Bölg
Valeulijn genaamd lot 5 jaar gevangenisstraf
veroordeeld, wegens misbruik van verlrou
wen en aftruggelarijf In 1008 had Valentijn
eene bank opgericht onder den naam van
L'Intermédiaira alsmede een dagblad om
de beursoperaties te vergemakkelijken.
Op die wijze was hij er toe geraakt da som
van 3.628.565 fr. in zijn bezit te krijgen.
De moordpoging van den Belgischen
deserteur Duvignon. Wij hebben onze
lezers medegedeeld dat Désiré Duvignon, do
droeve held van don aanslag van Louvres,
alvorens weg te loopen, zijn vader, directeur
eer.er verzekeringsmaatschappij van Brussel
voor eene aanzienlijke som bestolen had.
Uit het onderzoek nu door M. Claessens
begonnen, blijkt dat de vriendin van Duvig
non hem vergezelde, wanneer hij in liet
kantoor van zijnen vader sloop. Zij zelf heeft
den vijgdraaier aangebracht wanneer de
misdadiger het meubel openbrak waarin hot
old gelegd werd.
Do vijsdraaior komt juist in allo sporen
aan liet meubel gelaten overeen.
Indien Elisa P. onschuldig is voor wat
den aanslag van Louvres betreft, zal het
parket van Brussel haro uitlevering aanvra
gen om medopUchtiglioid in den diefstal ten
nadeele van vader Duvignon.
Drama in eene gevangenis. Hot scho-
pentribunaal van Freiburg (Baden), komt
een zondorling drama te oordoelon dat onlangs
in de gevangenis der stad plaats greep.
Onder de opgesloten bevindt zich een Rus,
de baron Smirnoff, dio lot 8 maand gevang-
zitting werd veroordeeld om van eeno meid
1750 fr. te hebben afgetroggeld.
Welnu Smirnoff gewende zich heel slecht
aan dit vorboterend regiem en bij vatte hot
plan op to'ont vluchten.
Om daarin te slagen moest hij ertoe komen
zich in de infirmerie te-doen innemen.
I11 het schrijnwerkerswerkhuis waar Smir
noff arbeidde, kwam hij ertoe dat een mede
gevangene Ansen, hem den linker pols met
een bijlslag minkle- Ansen werd om de vrij
willige wonde 50.000 mark beloofd.
De baron die nu eenhandig is kwam er
nu niot toe te ontvluchten, daar dit foil
ondgestrooid word. Ansen heeft ook zijne
50.000 mark niet opgestreken maar in ver
goeding werd hij voor tien jaar achter de
grendels gozet.
Militairen en civielon. Twee betoogin-
gen. Uit Straatsburg Woensdag laatst
haalde M. Wolf in de kamer van volksverte
genwoordigers van Elzas-Lorreinen een inci
dent aan dat zich donzelfden dag op de place
Broglie voorgedaan had.
Generaal von Deimling, nieuwe bovelvoor-
der over het legerkorps had de revue ge
daan van een regiment veld artillerie, dat
van eone oofening terugkeerde, en waardoor
hij alle verkeer op deze plaats onmogelijk
maakte. Hot gouvernement antwoordde dat
het zich in verband stellon zou met hot miliv
tair bestuur, om dergelijke incidenten te
voorkomen.
Vijf dagen later komt van wege de mili
taire administratie een antwoord aan, dat
zoo wat het uitzicht had eener uitdaging.
Gedurende 3 uren hebbou veldschutterij
detachementen de Moesjestraat,de bezochtste
der gansche stad, doorgetrokken, waardoor
zij ook alle verkeer hinderden.
Wil dan de militaire overheid de bur
gerij doen zwenkvleugelen vraagt de
Burgurzeilung Wil men dan waarlijk do
sterkte tegen de beleefde uilnoodigiug om
hot verkeer niet meer te hinderen, doen
vooruitkomen
Dergelijk spel is zeer gevaarlijk en lomp..
Wij verzetten ons met drukte tegen de hin
dernis van het verkeer, die door het parle
ment geoordeeld word als zijnde oen militair
tooneel zonder waarde.
Oostenrij ic-tïongarie
De zaak Red! wordt duister. De brief
wisselaar der Vossisclie Zoitung te Wee-
nen, hoeft oen onderzoek gedaan, uil hetwelk
blijkt dat twee dames in de maand Januari
van dit jaar een groot vertrok huurden, dat
slechts door twee bedden on twee pianos ge
meubeld werd. Zekeren nacht werd een zware
reiszak naar dit vertrek overgebracht. De
bewoners van het buis werden getroffen,
doordat oen kolonel van den Oostonrijksclion
staf dikwerf bezoek bracht aan de dames.
Andormaal kwam oen ander militair in bur
gerkloedij ook naar het daraenvertrek Wan
neer do bezoeken gebeurden, zette zich oen
der dames aan het klavior en altijd sj
zij do studie van Chopin. Men dacht dat doze
muzilcalo oefeningen slechts geschieddon om
een ander gerucht te dooven,dat waarschijn
lijk door eene schrijfmachine werd teweeg
gebracht, om de kaarten van don staf over
te schrijven. Do aandacht werd ook goves
ligd, daar in dit vertrek de electrische lam
pen aan lange draden gehecht waren die tot
op don plankenvloer daalden, waardoormen
van buiten niet kon zitm wat er daar binnen
omging.
Tijdoni den nacht dat de kolonel Rodl zich
gezelfmoord heeft, zijn de twee dames ver
trokken, na op voorhand do bedden en reis-
bakken te hebben doen weghalen. Men heeft
nochtans hun spoor gevonden.
De politie houdt zich met con bijzonder
ernstig onderzoek bezig, en zij beweert dat
de plichtige kolonel geenszins Redl zijn kon
De Nationale Zeitung ontvangt oen
snelboricht uit St. Petersburg volgons het
welk men in Rusland ook tot aanhoudingen
is overgegaan voor dergelijke feiten.
De overheid beproeft dozo foilon ge
heim J.e houden maar men veronderstelt dat
hier eene grove bospiedingszaak aan don dag
gokomon is.
Luidons een telegram uit Weenen aan het
Borliner Tageblattzijn twee officieren
der-veldschutterij nu voor Cattaro, een 1<
piloin en een luitenant aangehouden gewor
den wegens bespiediD<f. Hot schijnt dat deze
aanhoudingen betrek hebben mot de zaak
Redl.
De minister van oorlog Georgi, zal slechts
uitspraak doen over deze zaak, nadat hot
onderzoek in Prague begonnon zal geëindigd
zijn.
De zaak Rodl heeft een ommekeer in het
hooger Oostenrijksch leger teweeg gebracht.
Do kommandant van het legerkorps van
Prague, Generaal Gisol, zal in ongenade
vallen.
Het hoofd van den algemeenen staf, baron
von Heetzondorf, zal vervangen wordon, zoo
gauw men een opvolger zal govondon heb
ben.
Deze geruchten tot ontslag worden noch
tans gelogenstraft door do Militarische
Rundschau.
Engelana
Sluikhandel in wapens. Do douanen
van Belfast hebben Dijnsdag namiddag 12
kisten uit Manchester komende, aangesla-
gon, dio gemerkt stonden als elektricitoits-
benoodigheden inhoudende,
Dezo kisten waren govuld mot bajonettten
en oorlogsgeweeron van een modern model
en van vreemde vervaardiging.
De stemrechtdames aan 'twerk, Ver
scheidene stemrechtdames zijn Dijnsdag na
middag naar hot schilderij-salon dor Konink
lijke Akademio van Londen gegaan, en heb
ben er eeno vergadering in de zaal n. 5
gehouden. Miss Andrew, nam plaats op
eenen stool en richtte eone aanspraak tot do
aanwezige personen. Het personeel en de
deurwaarders snelden too en leiddon do
stemrechtdames lot aan de uitgangsdour.
Dijnsdag morgend hebben de stemrecht
dames te Oxfprd eone schepetiloods in brand
en. Vijftig schepen werden oeruield,
wat oeno schade van 75.000 fr. veroor
zaakte.
Spanje
Cftieksche stoomer gestrand. Men
meldt uit Almeria dat de Grioksche stoomer
Joannis, In de aanlegplaats van Gaïruoha
gestrapd is. De Joannis kwam van St. Ra
phael, en stoorude naar Rotterdam met oena
lading kolen.
Do bemanning is gered.
Eene Waterhoos. Men meldt uit Elf-
zonde dat eene waterhoos aldaar eene ware
ramp heeft veroorzaakt. Drie bruggen zijn
opgelicht geworden en verscheidene hoeven
totaal verwoest.
Men spreekt reeds van vier dooden, maar
men golooft dat moer slachtoffers te be
treuren zijn.
Servië
Treinbotsing:. Luidons eeno modedeo-
ling uit Zajecar zijn op 31 Mei een militaire
trein en een koopwareutrein in hotsing ge
komen op do lijn var, Zajecar naar Negotiu.
Vier soldaten werdon zwaar gewond, en
zestien andere bekwamen lichte kneuzingen.
De besmetting. Do lyphuskoorls is
losgebroken in het 2® reserve hospitaal le
Belgrade. Op do 17 gevallen zijn er 7 mot
doodolijken afloop.
In Armenië. Aanstegen. fóoorderijen
Een telegram uit Constanlinopel meldt,
dat onhekendon verscheidene leden van den
gewestelijkon raad der Armeuiörs bobben
aangevallen, op het oogenhlik dat zij de
avondzitting verlieten.
De vali hoeft 19 Armeniërs doen aanhou
den.
Do samenkomst van de vier kabinets»
hoofden.
Do samenkomst tussclien de vier kabinels-
hoofden zal plaats hebben, denkt men, in
den loop van toekomendo week.
In do wel ingelichtu kringen verzekert
men dat die samenkomst zal vergaderen ta
Salonika. In geval men tot geene verstand
houding zou geraken, dan zou eene nieuwa
vergadering belegd wordon te St Petersburg
en daar zou Rusland zijne tusschenkomst
kunnen aanbieden. Zoo men dan r.og tot
gecne overeenkomst geraakt, dan zullen de
bondgenoten de officiëele bemiddeling van
Rusland aanvragen.
Betrekkingen tusschen Oostenrijk en
Servië.]
Do Neuc Wiener Tagcblatt kondigt een
intervieuwaf van den. minister van Servië te
Weenen. M. Govanovitch drukto er de hoop
uit, dat de economische betrekkingen tus
schen de twee landen weldra ton voordeele
en ten boste zullen geregeld worden tusschen
do twoe landen. M. Yovanovitch is van oor
deel dat dio ovoreenkomst gomakkolijk om
verkrijgen is, want Oostenrijk-Hongarië is
enkel mot één vurig verlangen bezield be
komen dat Sorvië vrijen doorgang verloeno
aan zijne koopwaren langs den weg en do
haven van Salonika.
Hot regelen van de zaak der spoorwegen
heeft eenige achterdocht in Servië verwekt;
men zal nochtans tot eene verstandhouding
komen, wanneer men zal inzien dat Oosten- 1
rijk slechts voor doel heeft transportmiddels
te bezitten.
De ministers van Bulgarië geven hun
ontslag.
Men meldt uit Sofia liet gerucht is in
omloop dat hot ministerie Maandag laatst
zijn ontslag heeft ingediend, om grondwette
lijke redenen, aangezien de houding van
Servië.
Dit ontslag zal enkel publiek gemaakt
worden na den terugkeor van M. Danef,
dien men hier toekomenden Donderdag ver
wacht.
Men is algomeen van gevoelen dat hot
ministerio ten minste gedeeltelijk zal veran
derd wordon.
Tusschen Grieken en Turken.
Het geschil dat tusschen de twee landen
bestond blijft voortduren. Turkyë vorlangt
hot in voege brengen van de oude vordragon
met Griekenland tot later uit te stellen. Van
don anderen kant, Griekenland houdt or
stellig aan dio oude vordragon aanstonds
terug in voege te zien brengen hot maakt
daarvan zelfs eeno voorwaarde sino qua non
van het teekenen van den vrede.
De laatste gevechten tusschen Bulgaren
en Grieken
Inlichtingen uit officieuss bron melden dat
verantwoordelijkheid van de laatste ge
vochten van Pangheon onkel aan de Bulga
ren moeten wordon toegeschreven;de Grieken
hebben zich enkel vordedigd. De Grioken
bobben in die gevechton 3 ofliciors on 57
soldaten verloren, 3 officiers en 165 soldaten
gowond. Men weot niet wat er VRn 20 au-
dei0 soldateu geworden is.