f
nib
If SO
is psnÉeii» És
II.
S:
1
'T EEN EN 'T ANDER
buitenland
Gebeurtenissen
in de Balkanen
08 moord op don Groot-Vizier
Brusselsche Kiekskens
fgegentiende jaargang n' S4I
Donderdag 1S Jtsas S S i 3
Asonnemente nT
•-j
W
—i
j
-A~k- CI3- E f' 3ELi _*rX. JjL3
BestuurderJ. Van Nuffel-De Qendt.'
Nieuwe aanhoudingen
2 CENTIEMEN HET NUMMER
■rs&iitexxrxnea^
Zes maanden 4 franken. Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle postbureelen van het land.
T UITGAAF, 4 u. 's avcnds ik2" UITGAAF, 7 o. 's avonds dit
Tour loute la pub liet té coir.merciale et fiuancière du journal,
s'adresser exclusivenieut a l'Ageuce Réclame Godts, 2, Place de
la Course, Bruxelles.
'ïiï
l,
5/- ,4 Vfvttl I
BUREELENI
TE BRUSSEL TE AALST
Ui GSÖTS, Eeursplaais, 2 I Kerkstraat,
Telefoon A 3299 j Telefoon 114.
AANKONDIGINGEN!
KI. sank. fl tot 4 kl. reg.) fr. 0.60 I Sport (per regel) fr. 1 00
S* bladr.. (de regel) fr. 1.00 I Gemengd nieuws per regel) fr. 8,00
4' biaaz. (de regel fr. 0,30 I Recht, hers teil. (per regel) fr. 8,00
Fjouiic. aankon, (per regel) fr. 2,00 I Overlijden (per regel) fr. 2,00
Commerciale en finaneieele aankondigingen zich uilslui tel Ijlt ta
wendenA ge nee Réclame Godts, 2, Üeursplaate, Brussel.
Verleden Zondag dreunde onder de
gewelven onzer Collegiale de feestrede
aan Frederik Ozanam, door den ge-
vierden Vlaamsclion redenaar, Eerw.
Pater Stracke, S. J. De groote kerk
was opgepropt met lieden uit allestan-
den der samenleving in liet hoog
koor hadden plaats genomen de gees
telijkheid en stedelijke overheid der
wijken en parochiën, verscheidene
Eenv. Pators Jesuietenen dö studenten
var, het St-Jozeiscollege verders in
de kerk tal var.gekende letterkundigen
en liet puik der journalistiek.
Zelden hoorden w e prachtiger toe
spraak zelden hoorden we zoo sier
lijk 'n taal Verhaasten we or.s dus te
zeggen, dat de feestrede op de talrijke
toehoorders een overweldigenden in
druk maakte, ja,dat elk.onrzoo te zeg
gen aan 's prokers lippen gehooid lag
Na in krachtige bewijsvoering erop
gesteund te hebben, dat God hier op
aarde de ongelijkheid der standen
beeft gewild, niet opdat de arme
als 'n slaaf vernederd en verdrukt
worde, maar verbeven en als menscli
hooggeschatverhaalde ons de be
paalde spreker in sierlijke bowoordin-
gen wie de ouders van Ozanam waren,
wat dit huisgezin van 14 kinderen
was, bij wien Frederik de. lessen van
cliristene naastenliefde zocht en vond,
wie hom, nog kind zijnde, het voor
beeld gaf van oimitpuLbaro liefdadig
heid. Met zeven makkers stichtte Oza
nam in de stad Parijs bet eersto Ge
nootschap van den II. Vincentius a
Pauk). In den beginne werd bij bespot
en aanzag ïrieu zijne pogingen voor
roekeloos... Edoch, hoe veranderde
alles plotselings hoe zeer was men
getroffen, dien jongeling vindende
op da armste zolderkamcrkens, hem
ziondo terwijl hij de armsten oader do
armen, de ongelukkigsten opbeurde
En zie weldra rezen de Genoot
schappen van St-Vincentius als uit den
grond op; dit getal klom tot honderd,
tot duizend, tot veel meer Ilct inge-
znmoldo geld, dat zooveel smarten
heelt en ongekend lijdon verzacht, be
loopt telken jare tot verscheidene tnil-
lioenen franks. Hier, in Oost-Vlaan-
deren alleen,steeg liet bedrag tot ruim
tweo honderdduizend frank.
Ozanam werd advokaat, vervolgens
leeraar aan do Sarbonr.e, te Parijs, en
schreef versclieideno geleerde verkon.
Eens, terwijl hij op do schoolbanken
zat, hoorde hij zijn professor den H.
Godsdienst aanranden. Ozanam staat
in volle klas recht en roept den god
loochenaar toe Zwijg ik verbied
u nog verder to spreken, vooraleer ge
niet bewezen Iieht wat ge zegt
Wanneer hij professor was, viel hij
doodclijk ziek; gehoord hebbende dat
zijne leerlingen de gedachte opperden,
dal hij hot wat to gemakkelijk nam,
springt hij van het lijdonsbed,ijlt naar
de universiteit en verschijnt in de klas
uilroopondo «Hier hen ik! gij licht
mij gevraagd, welnu ja, ik behoor u
toe tot mijn laatsten snik Er. hij
viel op het veld van eer, slachtoffer
zijner zelfopoffering, in der. jeugdigen
ouderdom van 40 j aren
Mot Lacordaire, de beroemde kan
selredenaar, alstoen zelf in den glans
van zijn talent, wanneer hij in de O.
L. Vrouwkerk van Parijs gelijkaar
dige lofspraak uitte, roept de Pater
uitO laat ons allen dit edel voor
beeld volgenDat de ouderen van da
gen zich opde borst kloppen, niet meer
voor den evenmensch te hebben go-
daan; dat de jongeren zich aan 't werk
zetton omOzanam's te worden Breke
weldra het zoo betrachte oogenhlik
aan, dat we Frederik Ozanam op onze
altaren mogen vereeren
Vooral hot slot dor feestrede was
aangrijpend-schoon, machtig-grootsch,
wanneer Pater Stracke de harten van
liefde zinderen deed voor de manhaf
tige gevoelens die in de ziel van 't
Vlaamscho volk sluimeren, en, voor
'n opbeurend woord zoo licht ontvlam
men en sprankels van dankbare, innige
verknochtheid doen opflakkeren..'-'Hot
ware de triomf van Ozanam's eeuw
feest, indien we op het klamme voor
hoofd van dat volk den kus der broe
derliefde mochten drukken
P. V. K.
U0553* de '?a5?de3a®3*E an
fü'ankstaskk^R. Ton einde den
handel iu 5 frankstukken onmogelijk le ma
ken, waaraan zich sommige lieden tot groot
nadoel der Nationale Bank overleveren, hoeft
liet epoorwegbeheer besloten hot strengste
toezicht uit le oefenen op het vorvoor van
geldstukken. Zoo een dezer li andelaars be
trapt wordt een zak zilvergeld van meer dan
25 kilogr. mot zich te vervoeren, moet dddo-
lijk proces-verbaal opgesteld worden, de
taksen opgelegd en do abonnementskaart
verbeurd.
Chaise in de vu&ga*weB*k-
S©SüO©3. üit het Handelsblad. Wij
vernemen dat twee officieren wij zijn in
hol bezit der namen eerlang zouden moe
ten benoemd worden lot ingoniersbestuurdors
der vuui werkschool.
Geen van beiden kent do Vlaamsche taal,
alhoewel zij moesten zij genoemd worden
een 700-tal Vlaamsche werklieden onder
hun gebied zouden krijgen, waarvan slechts
enkelen F'rausch verstaan.
Wij roepen de aandacht van den minister
op dit feit. Is er één particulier die een
meestergast zou benoemen, die de taai zijner
werklieden niet verstaat
Wij hopou dat de minister zijne verklarin
gen in do Kamer niet vergeten zal en
Vlaamsch sprekende bestuurders in «ene zoo
belangrijke instelling zal benoemen.
Geen wraakroepende feiten meor voor de
Vlamingen.
lnandeSaa^s en sm»
foachtsfigedew. Voor hen, aio het
zouden vergeten hebben zij nogmaals gezegd,
dat van af 1 Mei 1913 de nieuwe wet op den
handol is iu voege gelreden. Dezo wet is van
groot belang voor de ambachtslieden on de
handolaars, vooral dezen die genoopt wor
den krediet toe te staah,
Do wet zegt dat, na één jaar, geen wotte-
lijko rechtsvordering meer kan gevoerd
worden wegens onbetaalde rekeningen of
geleverd werk.
Het jaar gaat in van den dag dor favoring
of der afwerkingen heeft 365 dagen.
Anderzijds brengt eene handels- cf am
bachtsrekening drie maand na hare aflovoring
wettel ij ken kroos op.
Sommige handelaars en ambachtslieden
hebben het goede denkbeeld opgevat deze
artikelen dor nieuwo wet op rekeningen to
drukken, om er aldus de aandacht van de
belanghebbenden op to vestigen.
KoaaisakÊsjke feeï«e|bekS3CiiïPwas*.
De koning, die, zooals men weel, benige
dagen Lij do koningin, in Zwitserland is gaan
dooi brengen, hooft in gezelschap van, com
mandant Baffin, zijtio aide-de-camp, den
Spitzhorn (2731 meters), don Ilillichorn
(3196 m.) en don Fiethorn (-1000 m.) be
klommen.
Koning Albert reisde in het volstrekste
incognito, geleid door twee gidsen.
Een onzer lconfrators ontving van eon
zijner briefwisselaars volgend schrijvon, dat
toelaat, zich een waar denkbeeld lo vormen
over don huidigen gezondheidstoestand van
Paus Pius X.
Voortaan kan iedereen er zich do visu
van overtuigen, dat do gezondheid van den
II. Vader hersteld is. En inderdaad, niet
alleon zijn do bijzondere onlvangslon her
nomen, maar men heeft ook een uiterst wel
gekozen middel gevonden om aan pelgrims
cn andere katholieken van Rome of den
vreomdo do voldoening to schonken don
H. Vader te zien en zijnen zogen to ontvan
gen. Dit middel beslaat in liet vergaderen
van do personen, dio bet gehoor moeien bij
wonen, op de groote en mooie binnenplaats
van S.Damas, welko hel middenpunt van het
Vatikaan kan genoemd worden.
Dezo binuonplaats is omgeven van eene
drievoudige rei glazen loggia's, waarondor
de beroomde loggia's, versierd doorRaphaëL
Deze prachtige plaats kan Verscheidene dui
zenden personen bevatten. Wanneer do pel
grims cr vergaderd zijn verlaat de II. Vader
zijne vertrekken ou begeeft zich bij middel
van eene lift naar do loggia's dor eerste ver-
dioping, die niet zeer hoog verheven zijn
boven het vlak van wat men do plaats van
S. Damaso kan noemen, want die binnen
plaats is werkelijk zoo groot als eene open
bare plaats. Do venstors der loggia zijn open
en Pius X verschijnt voor de oogen der
monigte, zoer duidelijk zichtbaar en omringd
door de prelaten van zijn hof en do andere
dignitarissen. Dan spelen de gendarmen,
vergaderd op do binnenplaats, do pauselijke
hymne en de geestdriftige toejuichingen dor
menigte maken dit tooneel uiterst roerend.
Wanneer de geestdrift eenigzins gestild
is, gooft do Paus plechtig, ouder algemeenc
ingetogenheid den pauselijken zogen. Dan
barsten de toejuichingen weer los en Pius X
gaat heen, torwijl hij de pelgrims groet met
een vriendelijk gebaar.
De pelgrims bewaren van deze verschij
ning oone uitstekende herinnering. Van don
anderen kant veroorzaakt hot program van
dergolijko ontvangsten geen de minste ver-
moeiuis aan den Paus, en het is hem buiten
dien zeer aangenaam, aldus in vriendelijke
aanraking te komen mot de pelgrims en de
geloovigen.
Het protocol, zooeven beschreven, is
dus eene zeer goede oplossing van de moei
lijkheid die uit den wog diende geruimd
de pelgrims voldoen zonder den H. Vader te
vermoeien. Men heeft opgemerkt dat de II.
Vader den zégen gaf mot krachtige en sterke
stem en dat zijn uitzicht hoegenaamd niet
ziekelijk was.
Die indruk word mij bevestigd door ie
mand, dio bijzonder in staat was or over to
Qordeelen, daar hij Pius X niet meer gezien
had sedert driejaren, en dus beter dan ie
mand kou oordeelen over do uiterlijke ver
andering, die bij hem was voorgekomen. Ik
bedoel Mgr prins t^Vrdmand do Croy, deken
van Sto Waudru, te Borgen, welke dezer
dagon le Rome is geweest en in hijzonder
gohoor werd ontvangen door don H. Vader.
Hij heeft mij gezegd dat hij bijna geen vor-
andering in het uitzicht van Z. H. had waar-
enomen. Natuurlijk hij Hem wal
verouderd gevonden, maar niet moor dan
men verwachten mocht na oen tijdperk van
drie jaren. Pius X scheen hem ook wat ver
magerd, maar dat is'gemakkelijk lo verkla
ren, door de ziekte dio de II. Vader heeft
doorgemaakt, en dit gevolg zal misschien
spoedig verdwijnen.
Voor de rest vond Mgr de Croy de H.
Vader zoo opgewekt tan spraakzaam als ooit
en er is geen boter toeken van gezondheid.»»
3 Is:
De Postcheck. Een onderzoek In België.
De Fransche minister van handel heeft
besloten, fonctionnarisson van do P. T. T.
in zending naar België te doen afreizen, dio
gelast zijn hem op de hoogte te houden,
van de eerste uitslagen mot don postcheck-
dionst bekomen, die liior sinds 1 April in
vooge is gebracht.
Een afschuwelijk liefdedrama. Coren-
lijn Lobrusq, word over eenige dagen door
zijne vriendin, Martbe Cbéraux, dio mot
hem to Epinay samen leefde verlaten.
Daar de jonge vrouw de golegengeid te
baat genomen had om de pendulen en de
uurwerken uit het huis mede le dragen,
droog Lobrusq gowoldige haat togen haar.
Hot duurde niet lang om te weten dat zij
in eon wijnhuis te Argènlouil als meid dien-
do.
Zondag namiddag ging Lobrusq naar het
wijnhuis en plaatste zich ergens aan eeno
tafel.
De woggevlogon vriendin was geenszins
aangedaan, in don klient haren vroegeron
vriond to herkennen. Lebrusq dio zeor dron-
i was geraakte in twist mot Martha
Cbéraux, dio niet aarzelde Lebrusq met
haren revolver to bedreigen.
Daarop ontstak Constantïjn Lebrusq in
geweldige woede, en Martha Gliéroux bij
de koel vattende begon hij baar mot eon
mos te doorkerven, Martha Gliéroux bleef
dood onder zijn moorddadig mes.
Lebrusq ging zicli dan gevangen geven.
Hij word in liet gevang van Versailles opge
sloten, waar men wacht om hem le onder
vragen totdat zijne dronkenschap totaal zal
verdwenen zijn.
Diiitsclilanca.
Dubbele moord van een zinnelooze.
M. Gallus, bestuurder eenor maatschappij
van Messenger Boys te Straatsburg, deed
Zondag avond per auto eeno wandeling in
hot omliggende mot zijne twee geassocieer
den, Geyser vader on zoon.
Bij hun terugkeer was cr eeno lichte her
stelling to doen, en do autorijders hielden
stil aan eene herberg. Gallus en do zoon
Geiser maakten hiervan gebruik om to voet
in het veld te gaan wandelen. Op hot oogen-
blik dat zij aan con struikboom kwamen,
werden zij overvailon on mot messteken ge
kwetst.
M. Gallus werd aan het hart getroffen en
bleef dood ter plaatse; do zoon Geiser be
kwam een doodel ijken steek inde linkorzijdo,
maar behield niettemin de kracht om zich
tot aan de herberg te slepen.
De tegonwoordig zijnde verbruikers waren
aanstonds te been om don moordenaar op to
zoeken. Hij werd ingehaald, en na eene ferme
borsteling, aan do gendarmen overgeleverd,
't Is een zekere Schumacher, die sinds coni-
gen lijd in don omtrek rondliep. Hij schijnt
krankzinnig te zijn.
mnseland
De sluikhandel. Wapens aangaslagen.
Te Lordonderry en Drogheda, in Ierland,
zijn twee kleine ladingen, bestaande uit go-
weren en fcbajonnelton,'die aan boord van
twee stoomers aangekomeu^waren, aange
slagen geworden.
Overstrooming in eene mijn.8 dooden.
Ten gevolge ©ener ovorslrooming van een
koolput nabij Rotterdam, zijn 8 werklieden
omgekomen.
De scheiding tusschen Kerk en Staat in
het land van Wallis. Hot lagerhuis heeft
bij de tweede lezing met 357 stemmen tegen
258 de scheiding tuschen Kerk en Staal voor
het land van Wallis gestemd.
Italië
De A. W. fe Milaan. Dinsdag is bet
werk in verscheidene werkbuizen hervat ge
worden. Het bestuur der tramwaymaat-
schappij had besloten, Dijnsdag morgend het
wenk gedeeltelijk le hernemen, daar liet
personeel niet talrijk genoeg was, is do
dienst niot hernomen geworden.
In de gazfabriek is de staking vollodlg.
De bakkers-patroons hebben hunne voor
zorgen genomen om niet in verkort van brood
Lo komen.
Uit Milaan, Dinsdag avond De toestand
der werkstaking blijft dezelfde. De magazij
nen blijven open. en overal is liet verkoor
van rijtuigen en wagens volledig.
Alleenlijk zijn bet de trams die rusten.
Het uiterlijko dor stad blijft immer normaal.
Luidens de Roomer dagbladen, zou liet
besturend komiteit dor rechlslroeksche han
delwijze te Milaan vereonigd, trachten de
staking le doen uitbreken in de andere
Ilaliaansche steden.
SF>an3 e
De krijg in Marocco. Incident ta Barce
lona. Betoogers hebben in den nacht van
Maandag-Dijnsdag de Rambla van Barcelona
doorkruist roepende Weg met den Maroc-
co-krijg Leve do Republiek 1
De politie chargeerde mot blooten sabel.
Eoonige kerels werden gekwetst.
Vijf betoogers zijn in zekerheid gebracht
geworden.
Portugal
Da aanslag van 10 Juni. Dood van dan
beshuldigde Valerio. Dinsdag namiddag
is Valerio, de verdachte dader van den aan
slag van 10 Juni in de infirmerie van hot ge
vang gestorven ton gevolge der verwondin
gen, welke de ontploffing der bom aan dor.
onderbuik had veroorzaakt.
Do indrukken teweer) gebracht door den
telegram van den Czar.
Overal keurt mon in Rusland de tolegram-
uien aan Bulgarië en aan Servië gestuurd,
goed.
Dozen keer is iedoroon in Rusland uiterst
tevreden over M. Suvonof, dos to meer dat
men niet gewoon was onze diplomalen op zoo
vastberaden toon te Iiooren sproken.
Hot gevaar van oenen nieuwen oorlog is
nog niet totaal geweken, maar liet is zeker
dat de kansen van eene vredolievendo op
lossing morkelyk vermeerderd zijn. Eén
ding is bijna zeker, dat geen enkele Balkan-
staat, na de zoo kalme maar toch vast beslo
ten woorden van den Czar, het zou durven
op zich nemen oenen nieuwen oorlog te
doen losbreken.
Antwoord van Servië aan den Czar.
Naar eene modedeeling aan do dagbladon
heeft Servië do nitnoodiging aanvaard, do
vergadering van St Petersburg bij te wonen.
Terself derlij d drukt Servië or nog eens op,
dat (lo herziening van bet traktaat met Bul
garia volstrekt noodzakelijk ia.
Bulgarië stolt voorwaarden
Eon telegram uit SoGa aan don Daily
Mail verzekert dat Bulgarië woigert aan
de vergadering deel te nemen, vooraloei
Servië de verzekering gegeven heoft dat hei
do besluiten van die vergadering zal eerbio»
digon, welkdanig zij ook inogon wezen.
Van den anderen kant, M. Madjarof, Bul*
gaarsch afgevaardigde to Londen, beweert
dat liet bezoek van den prins van Grieken
land le St-Petersburg een bewijs is van een
Servo-Grioksch verbond tegen Bulgarië.
Dit land, voegdo bij er bij. zal alle bemid
deling weigeren, indien Servië eenig voorbe
houd maakt.
Antwoord van Griekonland
M. Venizolos heoft de uitnoodiging aan
vaard do vergadering |van St-Petersburg bij
to wonen. Men verzekert dat Servië en Mon-
tonegro insgelijks aanvaard hebben.Bulgarië
alloon hoeft tot hiertoe nog zijn antwoord
niet laten kennen.
Dane? zal langs Weenen naar
St-Petersburg reizen
Men bericht uit Sofia, dat M. Danef alvo
rens tiaar St-Petersburg te vertrekken tot
Weenen mot minister graaf Berchtold een
onderhoud zou hebben, waarin zij samen den
Uuidigon toestand zouden behandelen.
Het gezonken zeilschip
Het Italïaanscli zeilschip dat ten gevolge
van eeno mijn gezonken is, is wel de Eleftovia
en niot de Clerfïoria. Het schip werd getrof
fen op datzelfdo punt waar de Sénégal en da
Nevada onder gingen.De bemanning bestond
uit vijf man, waarvan er drie gered zijn.
Antwoord Yan Bulgario
In oone lange nota aan St-Petersborg
en aan de andere bondstaten medegcdoold
laat Bulgarië welen dat het sinds lang da
bemiddeling had voorgesteld dat Servië lang
voor Bulgario eone buitengewone concentra
tie van troepen aan de Bulgaarsche grenzen
had begonnen maar dal Bulgarië niettegen
staande alles nog altijd bereid is zich aan
het vonnis van eeuen bemiddelaar te onder
werpen.
Men beeft twee kolonels van don alge-
meenen staf van bot ministerie van oorlog
aangohouden. do kolonel Fuuil bey en da
kolonel Lemal.
Volgens do beschuldiging moest Fuad bey
die wel krankzinnig schijnt te zijn, president
worden van den grooten algeineenen staf,
na het wellukkeu van het komplot.. Lemal
die hel hevel voerde over dn militaire school
van Gancaldio onder het ministorio Kiamil
zou militair gouverneur van Conatanlinopel
geworden zijn.
Men heeft insgelijks kapitein Adil aange
houden, dio do vertrouweling schijnt le zijn
van Fuad verder zookt rneu nog oen kapi
tein op die kommandant der plaats zou go-
worden zijn.
Men verklaart dat deze officieren, die als
Circassiërs gekend slaan, do eenige officiers
zijn die in de samonzwocring betrekken zijn
naar hetgeen opgemaakt is gowordon uit
hunne eigene bokcutehissen en uit het onder
zoek.
Er wordt nog gemeld dat men onder do
aangehoudenen 30 kerels tolt die samen vijf
groepen samenstelden,hebbende voor doel
Mali mond Cboket pacha, Falaa(L_boy^l5je-
mal bey, do bestuurder der politie on do
Israelislische volksvertegenwoordigers Ca-
rasso on Mazliak to vermoorden*
Naar mon denkt zal bet krijgsgcrecht dezo
week zijn oordeel volton. Hot gerucht is in
omloop dat dertig lor dood veroordcelingen
zullen uitgesproken worden.
Men ondervraa.jt maar altijd voort
Mannen die reklaam maken
(Van onzen bijzonderen briefwisselaar).
Brussel, 17 Juni 1913.
Men logt liet good aan in de Kamers
Hooi don namiddag hooft mon in do Kamora
geredekaveld aangaande do toelagen aan da
provinciale inrichtingen van de proviucio
Henegouwen. Iodereon meende dat dk debat
ten einde golcopen was. Go zijt er wol mee
En 't zal nog niet gedaan zijn. De minister
zal nu weer antwoorden en dan zal mon
boeven lo stemmen on daarmoo is weer oone
zitting voorhij.
M. Vatidervelde hooft roods een nieuw
aria aangevangen. Hij interpolleort ook.
Maar hij w ou niet dal die interpellatie dos
morgens gebeur© Dan komt or geen volk
luisteren. Zulks moet, dan 's achtoruoous
zijn.
Die zaak is vau weinig belang, zij betreft