ncare in
'T EEN EN 'T
fJageRtsessde jasugasig nr ISO
Zondag 29 en Inandag 30 Juni 1913,
I* UITGAAF, 4 u, 's avonds $i» 2" UITGAAF, 7 u. 's avands tip
33 JiL. £3r jEB L ID
Dit Bummer bevat 12 bladzijden cn
wordt verkocht aan 5 eentiemsn-
Be liberals linkerzijde zander
isrograasaÈllenilige takttok
Een bewijs
Bo HiillIOBDsn 2211 tls klSDstors
't Een cf 'i Ander
Bs overwegingen van M, Piclian
Een gedacht van tien "Morning Past,,
Ia do haven van Spitkead
Est vertrek Vrijdag
Aankomst ts Kales
Een telegram aan den
Koning van Engeland
.Aankomst te Parijs
Een schoen gedacht
5 CENTIEMEN WET NUMMER
AEONNE MENTEN:
Zes maanden 4 franken. Een iaar 3 franksn.
Inschrijving in alle posljiureeien van het land.
Pour tonic la publiclté commercial© et financière du journal,
s'rtdrcsscr ex elusive ment a l'Agence. Réclame Godts, 2, Place de
la Bourse, Bruxellcs.
EUREELEN
TE nrtUSSEL I TE AALST
CS, GGDT3, BeurspSaats, 2 I e, xhericsti-aat,
Telefoon A 3299 I Telefoon 114
BestuurderJ. Van Nuffö!-Ds Qcndt.
AANKONDIGINGEN
KI. sank. (1 tot 4 11. rog.) tr. 0,60
3* bladz. (de regcl^ Ir. 1,00
4* bladz. (de regel Ir. 0,30
Financ. aan'uon. (per regel) fr. 2,00
'fr. l.öO
Sport (per regel)
Gomengdnieuws per regel) Ir. 2.00
Recht. herstel!, (per regel) Ir. 2,00
Overlijden (per regel) Ir. 2,00
Commerciale en fmancieele aankondigingen zich uitsluitelijk te
wenden Agencc lléclame Godts, 2, Beursptaals, Brussel.
610 EHuulit)
Persoonlijke on algomeeno dienst
plicht. Verplichtend onderwijs.
Zuiver algemeen stemrecht.
Wat stond er builen die drie punten
nogaan 't programma der linkerzijde
Niels, volstrekt niets. Dat was hun
stokkepaard en liun gezichteinder
strekte zich niet verder uit.
Diezelfde linkerzijde heelt zich ver
zet— ten ininsto voor het groot getal
tegen do verwezenlijking door de
katholieken van hun programma.
En wanneer do omstandigheden er
het gouvernement toe dwongen die
hervorming tot stand te brengen, die
vroeger als loutere geldverspilling
moest aanzien worden, dan verandert
ze van taktiek hetgeen gisteren goed
was, is r.u slecht geworden
Verplichtend onderwijs Werd
or nog van iels anders gesproken se
dert twee drie jaar. De algeraeene
leerplicht was da looverstok die eiken
deen en heel'het land herschapen zou
in een gelukzalig oord, waar slechts
deugden,talanten en rijkommen te vin
den zijn.
En het katholiek Staatsbestuur, be
zield mot dion geest van vrede dia bet
immer kenmerkt,eens to meer loonen-
de dat liet niet een landsbestuur wil
wezen om do belangen eener partij te
verdedigen, maar wel om dia van
gansch list land te behartigen,legt een
wolsvooorstel aeer waarbij do alge
meens leerplicht gehuldigd wordt.
Maar zie, de linkerzijde, in plaats
van triomf te roepen scherpt hare
pijlen komiteiten.en kringen worden
bijeengeroepen de socialisten zullen
als één man dal wetsvoorstel ver
werpen; de liberalen't geldt hier de
opvoeding van de jeugdzulten Ion
minste zoo onverbiddelijk hevig zijn
als de socialisten en al liet mogelijko
doen om de stemming van die wet on
mogelijk te maken.
Wat zij gisteren met handen en voe-
ton oischlen, wat ze sedert jaren heb
ban aangevraagd en gowensebt,wordt
slecht, van het oogenblik dat iemand
anders dan zij het willen verwezenlij
ken.
Van wie komt het voorstel Het
antwoord op die vraag geeft den sleu
tel van de handelwijze der linkerzijde.
Wel zijn erop de liberale banken nog
oenige bejaarde en bezadigde geesten
Ilymans en consoortendie zich
aan do dweepzuchtige heorschzucht
van bet groot getal liberalen en socia
listen niet willen onderwerpen om
ipso facto al af te keuren wat van ka
tholieke zijde komt, daar en daarom
alleen.
Maar wij weten ook lioe vaak men
die hoeren uitmaakte voor oudegrol-
potten, goed om over boord te wer
pen.
Van waar komt bet voorstel
Tot die vraag bepaalt zich tegenwoor
dig heel do politiek der linkerzijde.
Men weet dat de katholieken sedert
84 uitgemaakt worden als de verdel
gers van bet openbaar onderwijs. Gij-
ters en statistieken antwoordden daar
genoeg op, maar dat is al van geenon
tel. De mannen van wetenschap had
den het beweerd en dat alleen was
voldoende.
M. Poullet, gebruik makende van
de groote ondervindinding en do nog
grootere voorzichtigheid die zijn min
zaam karakter kenmerken, wil niet
dat men aan zijn wetsontwerp nog der
gelijk verwijt make en daarom schrijft
bij er eene bepaling in volgens do-
welke de huisvaders die minstens
twintig kinderen tellen, welke in de
schooljaren zijn, bet recht zullen heb
ben eene gemeenteschool te doen op
richten, mits goedkeuring van de Be
stendige Deputatie.
Die laatste bepaling, roept Le
Peuplouit, is uilgevonden om do
wet to dwarsboomon in 6 provinciën
op negen.
En dat dagblad maakt van de gele
genheid gebruik 0111 de katholieke
partij te vergelijken aan eene vlieg,die
al bevuilt waar zij aankomt.
Elnvel, diezelfde bepaling komt let
terlijk uit een voorstel van M. Buyl,
voorstel dat aan de bespreking der
afaeelingen is onderworpen. Zij is zijr.
persoonlijke eigendom en niet die van
Minister Paulet.
De vuile vlieg, is dat dan M. Buyl,
0 Peuple
Daartegen teekenen wij vorzet aan.
't Is onze gewoonte juist niet den ver
maarden lieer Buvl te verdedigen,
maar dezen keer is liet onze plicht en
wij doen bot ook volgaarne.
Wij zijn verontwaardigd omdat men
van hem zeggen durit, dat bij iets be
vuilt...
Men zogdo zulks ook bij na stem
ming van de vier laatste miliioenen als
verhooging van jaarwedden aan bet
lager ouderwijs toegestaan. Maar geau
enkel van die keffers bad don moed
de tabel weer te geven van verdeeling
dier som, door volksvertegenwoordi
ger Van Cauwalaort in zijn verslag
aangehaald.
Geen enkele durfde laten hoorea
dat de gemeentescholen daarvan kre
gen 3,2oo,ooo fr., de aangenomen
scholen 35o,ooo fr. en de aanneembare
45o,ooo l'r., dit alles bij uitsluiting
van de kloosterlingen deze kregen
0 fr. O centiemen.
Teil andere om toelagen van den
Staat te genieten is liet zelfs niet 1100-
dig de leergangen van godsdienst en
van zedenleer aan bot programma te
sclirij ven
Maar waarom dan die tegenstand
De waarheid is dat de minderheid
de Petit Bleu heeft bet overi
gens bekend zich onbekwaam acht
een lager onderwijs in te richten, lijk
de katholieken deden, onkel mot be
hulp van de toelagen door den Staat
aan het aanneembaar onderwijs ver
leend. En daar zij zich weinig genegen
voelen om lijk do katholieken fortui
nen te besteden aan bet volksonderwijs
willen zij ons doen geloovon, dat de
kloosters alleen en de katholieken
recht hebben op die toelagen.
Zulks maakt men do ganzen wijs.
De leerplicht is onmogelijk indien
de vrije keus der school niet gewaar
borgd is.
Ofwel men zal ons die vrijheid wei
geren en dan zal bij elke verkiezing de
schoolkwestie te berde komen en dan
zal ook bet kiezerskorps qven klaar en
duidelijk zijnen wil to kennen geven
als in Juni 1918.
Olwel men zal 011s die vrijheid van
keuze waarborgen on dat kan niet
zonder gelijkheid van onderstand en
behandeling.
Handel in tfijffeanksfukken.
Ondanks de maatregelen door het beheer
genomen, wordt aan do grens de handel in
vijffrankstukken op groote schaal voortgezet.
Feitelijk kan men dezen handel niet beletten
011 het loepassen der hoschikkingen van het
reglement op 't spoor betrekkelijk het ge
wicht dor door reizigers meegenomen pak
ken, schijnt niét veel beterschap te hebben
aangebracht.
Do handelaars oefenen hun stiolljo ook to
Brussel uit. Hunne .mannen loopon huizon en
markten af oin 'huldebrieven tegon zilvergeld
uit te wisselen en een dor bondgonoolen
brengt don poen dan op de aangeduide plaats.
Donderdag zalen in den trein voor Quié-
vraln niet minder dan 27 handelaars in zil
vergeld. Er zijn eronder hen die winsten van
70 lot 90 fr. daags verwezenlijken.
13e ro@do c3 ïsj 5 n g E sa ncSij
dea&sHfc voQ!*t> Dezer dagen lieten
een zeker gelat letterzetters van eene druk
kerij uit do Nieuwlandstraat,te Brussel, aan
hunnen baas welen dat zij het werk gingen
laten staan,indien sommige hunner makkers
die zich in het vrijesyndikaat derKogelslraat
hadden laten opschrijven, niet weggezonden
werden.
De meester weigerde rekening te houden
van dozo aanmaning. Aanstonds Heten tie
vrijheidlievende roodjes, die zeker op com
mando handelden, hun werk slaan. Seffens
ook werden zij door andere letterzetters van
het onafhankelijke, syndikaat vervangen.
En toch beweronde rooden dal zij strijden
voor meer vrijheid van den werkman, zij die
goene enkele .gelegenheid Laten voorbijgaan
zonder te pogen don makker broodeïoos te
stellen die hunne politieke gedachten niet
volgen wil
HnkDank van hel incident in
c2e TenSosnEte235ragB liet inrich-
tingskomilcit van hot Zevende Vlaamsch
Rechtskundig Kongres dat zal zetelen to
Gent, den 20, 21 en.22 September aan
staande, houdt er aan te vorklaren dat de
deelnemers aan het Kongrcs geenszins voor
solidair moeion doorgaan met de betooging
van Zondag la a 1st leien, lijdons het Fransch
Kunstfeest in de Tentoonstelling. Medcycd
F!-ü keuken.
Daze keuken heeft ia ihiitschland eene al ge-
me ©ne toepassing gevonden, dit door don
geringen prijs vau den stroom en door de
verstandige propaganda van do leveraars der
toestellen.
Onder do voordooien die do electrische
keuken óploverl, dient vermeld do afschaffing
dor stikkende rook en gassen, minder brand
gevaar, en da zaak, dat het vle6scli niet zoo
veel inkrimpt.
Proefnemingen lieten vaststellen dat, ter
wijl een gigot 31 p. c. van zijn gewicht
verliest, als hij met kolen wotdt gereed go-
maakt, pi\ 281. h. met liet gas, do electrischo
bereiding hem maar 15 t. h. vermindert.
Voor hot ossengebraad zijn het de zelfde
verhoudingen.
Paid woss Ffiusscgs". —De gekends
wapen technicus, Dr ingenieur Paul von Mau
ser, de uilvinder van het geweer dat zijn
naam draagt, viert heden de 75e verjaring
van zijn geboortedag.
Als zoon van eon geweermaker, geboren
te Oberndorf a/N., studeerde Paul Mauser
do geweer techniek en maakte met zijn broe
der Wilhelm in 1SG3/64 nieuwe naaldgewe
ren, waarmee hij in 18G7 naar Luik kwam.
Daar volmaakton beiden het achterlaad-
sysleein on hot gevolg was de uilvinding van
het klein kalibergeweer, dat in 1871 met
lichte wijzigingen in het Duilsche leger werd
ingevoerd.
In 1874 verwierven de gebroeders Mauser
do vroegere koninklijke fabriek van Obern
dorf, die later in eene vennootschap mot aan
deden werd herschapen.
Paul Mauser, die in 18S2 zijn broeder door
den dood verloor, is ook do uitvinder vau eon
nchtorl&adpistoül on van eon revolver, en in
't geheel hoeft hij 8 mJUioen Muusor-geworon
aan vorschiller.de landen dor wereld gelo-
verd.
Van 1898 tot 1903 maakte hij dool van
don Duilschon Rijksdag; in 1911 werd hij
door den keizer in don adelstand verheven.
tEVjrülKlISGS-ïj ic
De gevoelloosmakenda medecijnen.
M Chesnay, onderzoeksrechter to Parijs,
heeft Donderdag laatst- zijn onderzoek ge
ëindigd op do cocaïno-zauk en andere ge-
voelloosmakei.de sloffen.
Do rechter heeft zes apothekers, zes dro
gisten en zeveu kerols die deze gevaarlijke
Stoffen verkochten, voor du korroktioneolo
rechtbank gozondon. Een genaamde August
Fabre. die oeno geheime opiumrookerij open
hield, is spoorloos verdwenen.
Hij werd ook Lij verstek veroordeeld.
Eene chauffeurs- en koetsiersstaking.
Verscheidene duizondo chauffeurs en koet
siers .hielden Vrijdag avond te Parijs eene
vergadering, om do ongemakken le onder
zoeken, die de laatst genomen maatregelen
van den policie-prefekt, op de haan stelden.
Do v'ergaderingbesloot voor Zaterdag eene
staking van 24 uren, en in geval de prefekt
zijne genomen maatregelen niet wijzigde,
blijven zij lot het laatste toe werkeloos.
Duitsclilaiicl
De Kruiser van Wilhelm li. Wilhelm II
zal in de komende maand eene zeereis doen,
aan boord van don Imperator
Hij zal bezoek brengen aan Gibraltar en
zal lot aan de Marokijnsche kust sloomen,
waar hij door do Fransche en Spaanscko
vloten gegroot zal worden.
Wilhelm II zou toTanger niet ontschepen.
Da besmettelijke ziekte te Osnabruck.
Do dokter inspecteur Schuitzen, heeft no
pens de besmettelijke ziekte van Osnabruck
verklaard, dat het hier waarschijnlijk eene
algemoeno vergiftiging gold, door vleeesch
veroorzaakt.
liet vleesch leverde nochtans niets ver
dachts op. Het schijnt hier een bijzonder ge
val to zijn, dat de huidige wetenschap niet
zou kunnen voorkomen.
Alle zieken zijn voor bet oogenblik huilen
gevaar en de genezing zal zich niet lang
meer laten wachlon.
Een ijsstijk drama der krankzinnigheid.
Een ijselijke moord is gepleegd in de vol
gende omstandigheden, door een workman,
Hampol genaamd, van Ohlings (Rijnland)
Door eene kwade krankzinnigheid over
vallen, stond de ongelukkige des nachts op,
en sneed met oen scheermes zijne vrouw de
keel over, Terwijl zij sliep. Dan begaf hij
zich naar de kamer van hun twaalfjarig
zoontje, en dezo onderging hetzelfde lot.
Daarna sneed de man zich de slagaders
aan beide bandon door en sprong dan door
het venster van het tweede verdiep.
Hij plofte voor de voelen van een politio-
agont neer.
Do gorechtsbediende drong het huis binnen
om to zien wat er wel voorgevallen was.
maar vooraleer hij ©enige hulp aande slacht
offers had kunnen bieden, hadden dezo roods
opgehouden te leven.
Do ongelukkige vader bleef dood op do
slraatstoeuen.
mnseland
De groote zeemanceuvers. De groote
zeemanceuvcrs dio op 14 Juli aanvang no
men, zullen eene ongewone belangstelling
daarslcllon.
347 oorlogschepen, die totaal 1.600.000
meten, zullen er deel aannemen.
Do bemanning zal uit 55.000 koppen be
staan, die door 32 admiralen zullen aange
voerd worden.
Rixslancl
Een ontwerp van de hand gewezen.
Het nieuwo wetsontworp, tegen de vrijheid
van do drukpers, dat door do nieuwe
minister van binnenlandsche zaken. M. Mak-
lakof bewerkt is, is door den minislcraad
totaal van de-hand gewezen.
Eene werkstaking, In eene katoen
spinnerij van Lo'dz zijn 2500 wevers in
werkstaking gegaan. Zij vragen «ene ver
meerdering vau loon.
Do sluiting yau al de werkhuizen is on
vermijdelijk.
Spanje
Ce aanslag op den Koning. Op aan
vraag der geneeshoeren voor krankzinnigen,
die met liet onderzoek van Sanchez Alegro
gelast zijn, is de bespreking aangaande don
aanslag van 10 Mei mot zes dagen vorscho-
von geworden, om den betichte andermaal te
kunnen onderzoeken.
Txirïtyö
Da schrik te Constantinopel. Kolonel
Sadik boy heeft volgend tolegram gestuurd,
aan den Voorzitter der Fransche Republiek
Op het oogenblik dat gansch Turkije
onder een schrikbewind kwijnt, durf ik ho
pen ciat Uwe Excellentie welwillend zal ge
loovon, dal alle Ottomannen, Muzulmaunen
en Christenen zich lot U kooren om uwe
menschliovcndo gevoelens ter hulp te roopeti
en hier eon einde to stellen aan oen warboel,
die het beschaafde Europa to lang heeft wil
len dulden, r
Eon soortgelijk tolograrrfis ook ar.n don
Keizer van Rusland en aan den Sultan go
zondon goworden.
Dood van don zoon van den Sulfan.
De zoon van den Sultan, prins NedjimEJdine
Eflendi, is aan eene kwijnendo ziekte over
leden.
Do prinsen, ministers en hooggeplaatsten
hebben de lijkplechligheden bijgewoond.
Vereenisdo Staten
De tolrechten op do suikers en wolle stof
fen. Mon meldt uit Washington aan don
Temps De algomeone vergadering van
den demokraliscbcn groep van het Senaat,
heeft do artikelen van hot tarief Bill
aangenomeu voor de tolrechten op de
suikors en wollen stoffen.
Gliina
De muiters. Een Spaansch 'priester ge
dood. De bisschop van Tui Uan Fou hooft
het Fransch gezantschap bericht van don
moord op een Spaanschen priester Bornat. le
Kiachow in het Chan Si distrikt, waar 200
soldaten door 3000 muiters in bedwang wor
den gehouden.
Het gouvernement heeft beloofd kracht
dadig op te treden, en deplichtigen te straf
fen.
M. Pichon verklaart dat hel bezoek van
M. Poiucaré veel beeft bijgebracht om da
eendracht lusscken Frankrijk en Engoland
te versterken.
Iedereen weel wat dit verbond heeft bijga-
holpen om~den algemeonen internationalen
vrede te bewaren en kan dus zoo schatter»
wat al weldaden wij daaraan verschuldigd
zijn. De onderhouden dio ik had met Sir
Edward Grey bekrachtigen niet alleen wat
wij in hot verleden samen met Engeland
bewerkstelligden. Zij toonen ook dat er tus-
schcn de twee landen eene volledige oensge
zindheid bestaat aangaande al de huidige
zaken die te beslissen blijven, zoo wol de
vrede in de Balkanon als do algeraeene poli
tieke vraagpunten. Zoo is liet bezoek van don
Voorzitter eene nieuwe bevestiging van dou
algcnieenen zucht naar vrede.
De Morning Post stelt voor do huidige
vorstandhouding tusschen Engeland ou
Frankrijk lo veranderen in oen verbond.
Donderdag middag is do franscbo eskader
uit Portsmouth vertrokken. De Franscbo
schepen hebben do haven van Spithead vor-
lalen na de Engolsche schepen gegroet to
hebben.
Do Engolsche echepon hebbon ook do
haven van Spithead verlaten,
M. Poiucaré heeft Londen verlaten Vrij
dag morgend te 10 ure. Op den doortocht
van het paleis van St-James naar de statie
van Victoria was er eene ontzaglijke massa
volks geschaard die don Voorzitter toe
juichte.
Aan de statie werd de Voorzitter gegroet
door den koning, den prins van Wales, don
hertog van Connaught, den prins Arthur van
Connaught, sir Edward Grey, den lord-ma-
joor en een aantal andere personen van
hoogc ambten.
Na een laatste vaarwel nam de Voorzitter
plaats in eencn bij zonderen trein die bom
wegdroeg naar Dover waar hij eenigo minu
ten voor den middag aankwam.
De burgemeester las hem een adres voor,
waarop hij antwoordde. Daarna nam do
Voorzitter on zijn gevolg plaats op den «Pas
de Galais dio do haven verlaat juist op den
middag. De menigte juichte hem toe. Het
volk wuifde met zakdoeken en riep Tot
weerziens Het weder was heel schoon.
De Pas de Calais vertrok om 1 ura
40 minuten.
Do Engeischn (orpedohooton hebben don
Voorzitter der Republiek vergezeld lot half
weg Kales. Daarna bobben zij eene laatste
maal den Voorzitter gegroet. De Franscbo
torpedobooten zetleden samen mot don «Pa»
do Calais hunne reis voort.
Do Voorzitter dor Republiek scheen niet
het minste vermoeid to zijn en werd wan
neer hij aan wal slapte, door luidruchtig»
toejuichingen begroet. De troepen presen
teorden do wapens. M. Klotz, minister van
binnenlaiidscho zaken.de prefekt van Cher
bourg en de plaatselijke overheid ontvingen
den voorzitter.
Op het oogenblik dal hij den Engelscfcea
grond to Douvcr ging verlaten, stuurd»
M. Poincaré aar. den koning van Engeland
een telegram waarin hij hein vurig bedankt»
voor de luisterrijke ontvangst vvelko hem ia
Engoland to beurt viel.
M. Poincaré is to Parijs aangekomen le
GujeGOmin. Daar werd hij gegroet door
mevrouw Poincaré, den minister van oorlog
dien van zoowezon, van do kolonies, vau
handel, van openbare werken enz. M. Car
negie gevolmachtigde on verscheiden»
secretarissen van het Engelsch gezantschap
bevondon zich daar ook.
Do Engelsch» admiraal boeit aan ©en go»
attacheerde van hot gezantscliap te Parij»
hevel gegeven ©one prachtige kroon te gaan
neerleggen op hot gedenkleeken van dea
Pluvióse n dat Vrijdag laatst door }£-
Poincaré te Gales ingehuldigd werd.
