Onderwijzers,
fiat presseert niet
1896. - 1913.
'T EEN EN 'I AN OER
Os Mallen op da
Buitenland
Da gebeurtenissen in de Balkanen
ALLES KNARST
ISegsniiende jaargnng n* 879
CENtlEMÊN HET NUMMER
Saterdag 2ö JuSi 8313
lD>J*k.C3r
X_» J_5
TOEN
NU
Esiio pseMsSenls.
intsfsatioflgle ireinen
Onze helden
ABONNEMENTEN?
Zes maanden 4 franken. Ben jaar 8 franken.
Inschrijving in alle postliureeien van het land.
I" UITGAAF, 4 u. 's avonds 4® -rij» 2' UITGAAF, 7 tt. 's avonds
Pour toute Ia publicité commerciale et financière du journal,
s'adresser exclusivement a l'Asence Réclame Godts, 2, Place de
la Bourse, Bruxollea.
AANKONDIGINGEN?
EUREELEN
TE EFÜU5SEL j TEfifiLST
Ui GODTG, BeurspSaats, 2 I 9, Kericstraat,
Telefoon A 3299 I Telefoon 114
BestuurderJ, Van Naffel-Ds Gendt.
Sj
KI. aank. (1 tot 4 kl. reg.) fr. 0 60 Sport (per regel) fr. 1.00
3* blaas, (de regel) fr. 1,00 Gemengd nieuws per regel) Tr. 2,00
4* blaat, (de regel fr. 0.30 Itecbt. herstelt, (per regel) fr. 2,00
Financ. aankon, (perregel) fr. 2,00 Overlijden (per regel) fr. 2,00
Commerciale en financieele aankondigingen zich uitsluitelyk te
wenden Agence Réclame Godts, 2, Beursplaats, Brussel.
Men hezorgt ons een handboekje
opgemaakt door Nerolf (pseudoniem
van Floren Fonteyne waarin wij, op
bladz. 12 het volgende lezen
Wij vragen
Verspreiding van het Volksonder-
x wijs. En daarom sterkere toelagen
voor alle vrij onderwijs, dat aan de
rechtmatige algemeene voorwaarden
beantwoordt, en voor allen op ge-
lijken voet een eerlijk bestaan
voor de onderwijzers, En daarom
x verplichtend onderwijs tot 14 jaar
x met school naar vrije keus.
En daarom bevordering van het
x vakonderwijs voor 't werkmanskind
in school en avondlessen en daarbij
x voor do meisjes lessen van huishoud-
)j kunde.
En daarom ook Staatsbeurzen
x voor de werkmanskinderen die bij-
x zonder bekwaam zijn en wenschon
boogere leerlangen te volgen en dat
x in school naar vrije keus.
Sedert lange en lange jaren bestaan
die Staatsbeurzen ten voordeele van
werkmanskinderen die bijzonderen
aar.leg toonen voor de studie.
Meer dan een die zijne geleerdheid
on zijne fortuin te danken liad aan de
openbare weldadigheid beeft er ge
bruik van gemaakt om zijne weldoeners
aan te vallen. De liberale minister
Bara studeerde ook zóó en werd later
oen dor hevigste vijanden van zijne
weldoenors de geestelijkheid.
Bevordering van bet vakonderwijs
avondlessen voor 't werkmanskind en
daarbij lesson van huishoudkunde voor
de meisjes, dat alles bestaat sinds
twintig, dertig jaren en wordt nog
jaarlijkscb verbeterd en breeder uitge
voerd. Gelukkig dat hot werkmans
kind niet beeft moeten wachten tot
Floren op de kussens der kamer zat,
want het zou nog lange jaren kunnen
schilderen hebben.
Maar nu vraagt ons katholiek staats
bestuur sterkere toelagen voor alle
vrij onderwijs, dat aan de rechtmatige
algemeene voorwaarden beantwoordt,
en voor allen op gelijken voetliet
vraagt een eerlijk beslaan voor de
onderwijzers» liet vraagt verplich
tend onderwijs tot 14 jaar met school
naar vrije keus bet vraagt al wat in
programma der daensisten door Floren
word aangeleekend als zijnde een te
hekomen dool.
En wat doet Floren
En wat doet M. Daens 7
Zij verloochenen beiden bun pro
gramma en kondigen nu af (Werk
man van 11° JuliS 1913) «de lagere
scholen voor jongens kunnen geen toe
lagen genieten, indien niet ten minste
2/3 der onderwijzers wereldlijken
Zip!.
Hadden we geen gelijk wanneer we
voorspelden dat M. Daens en M. Flo
ren tegen de schoolwet zouden hebben
gestemd, al moesten ze daarom hun
verleden, hun eigon programma ver
loochenen.
Heoren onderwijzers, men biedt u
een schouwspel aan, dat' ge boeit te
bekijken, tebestudeeren, te onthouden,
i Al degenen die bun leven aan de
jeugd hebben toegewijd, keurden bet
schoolwotsontwerp goed en vonden dat
het eene merkelijke vooruitgang daar-
stelt in den sloffelijken toestand van
het onderwijzerskorps.
Officieel en aangenomen lijk aan
neembare onderwijzers waren het
desaangaandevolkoineneens. Do hard
nekkige tegenstand van eeniga stijf
hoofdige heeren als Cnuddo en Cie is
hier van geenen tel. Wat kan hun het
ontwerp maken daar zij op hunne ren
ten leven
Uw oordeel vooral en uw oordeel
alleen komt hier van pas, mits uwe be
langen vooral in 't spel zijn. Daarom
en daarom alleen drukt minister Poul-
let en drukt heel de rechterzijde den
wensch uit, het ontwerp zonder uitstel
te zien stemmen, opdat gij er aan
stonds zoudt kunnen van genieten.
Van waar komt nu de tegenstand
Daar staat nu heel de linkerzijde
tegen u, onhandelbaar, onöieedoogend,
zij wil niet dat de voorloopigo lots
verbetering u door minister Poullet
toegestaan bepaald in de wet worde
neergeschreven. Do voorloopige toe
stand moot* blijven duren. Niets
presseert zeggen die heeren
Wilt go desaangaande eene ge
schiedenis
Voor eenige dagen trok de bijzon
dere correspondent van De Volks
stom hij M. Demblon in de Kamers
en vroeg hem wat hij voornemens was
te doen met de schoolwet.
M. Demblon, die een woordenboek
onder den arm droeg, begon te spre
ken van Piulhland en Sheakspeare.
Onze correspondent drong aan en
daarop stak M. Demblon zijno vuisten
uit en liet booren dat bij tot allo ge
welddaden bereid was om te beletten
dat men dat wetsvoorstel stemme.
Onze verschrikte correspondent liet
M. Demblon in vrede met zijn woor
denboek en ging henen wanneer daar
juist M. Daens toekwam die volgender
wijze het gesprek binnenviel
Dat wetsvoorstel presseert niet.
Heeren onderwijzers, wat dunkt er
u van
Eon sprekend foifan dsr gasthulzsn-
verwerefdiijking. Te Brussel heeft
uien langzamerhand en op schijnheilige
wijze de gasthuizen reeds grootendeels
verwereldlijkt. In St-Jan zijn 70 wereld
lijke ziekenverpleegsters; in St-Pieter
35. Van de eerste aanwerving blijven er
in St-Jan nog 2 over; in St-Pieter nog
1 of 2. Al de andere juffers hebben het
lief costumeken afgelegd, vaarwel ge
zegd aan hunne vette jaarwedde en aan
hun pensioen. Ze bedanken voor... den
eerepost, en hebben de pijp aan Marten
gegeven.
In St-Jansgasthuis zijn er, op minder
dan twee jaar tijds, reeds drie bestuur
sters geweest, die nochtans eene zeer
aanzienlijke jaarwedde hadden. De eer
ste bestuurster was eene Engelsche; ze
was het al moede na eenige weken. De
tweede was ook eene Engelsche, zij is
er juist twee dagen geweest, en z' had
er al genoeg van. De derde bestuurster
is de nicht van een cartelbeheerder der
Brusselsche godshuizen. Hoewel maar
22 jaar oud, was ze reeds bestuurster, en
rijkelijk betaald. Welnu, ondanks die
schitterende positie op zulken jeugdigen
ouderdom, beeft die juffer ook den post
laten staan. Zij vindt wellicht dat liet in
een gasthuis alles behalve plezant is, als
men de zaak en de taak beschouwt met
gewone menschenoogen.
En nu heeft St-Jansgasthuis geene
bestuurster. De bedienden en het perso
neel staan daar zonder baas of zonder
bazin.
En toch' moesten ze de Zusterkens,
brandend van liefde en opoffering voor
de arme zieken, schandelijk uit diezelf
de gasthuizen verjagen.
Edeldenkond volk, wat denkt ge over
die cartelbelden
Ameriftaansohe gelufcwenscSien.
Tet gelegenheid der Nationale Feesten
heeft de koning een telegram ontvangen
van M. .Woodrow Wilson, president der
Vereenigde Staten, waarbij deze, na
mens de amerikaansche burgers en in
zijnen naam, Zijne Majesteit geluk
wenscht ter gelegenheid der verjaring
der troonbeklimming van Leopold Ioto,
door het belgisch volk' herdacht.
Koning Albert beeft c^imiddellijk een
telegram van dankbetuiging terugge
zonden.
MiiiUel tegen vliegen. Giet een hal
ve liter water op een kwart ons kwas-
siehout, en doe er wat suiker of sieroop
bij. De vliegen gaan er van dood, en
voor mensclien en andere dieren is het
onschadelijk.
fóozëtt. Zouden de welriekende ro
zen in Bulgarië gelukt zijn? Met al dat
vechten en oorlogen zouden de reukwer
ken die uit de Oostersche rozen getrok
ken worden, op «een niets» uitkomen.
Bah daar is al pracht, praal en reuk ge
noeg in de valsehe wereld
Aan de valleien van het Balkange
bergte kweekt men die wondergeurige
oostersche rozen. Do grond is er zand
achtig en doordringbaar.
Dq rozelaars staan in rijen nogal wijcl
van malkaar, opdat men er gemakkelijk
zou kunnen tuoschen ploegen en ander
werk verrichten.
Twee soorten worden er uitsluitend
geteeld: de roode roojï en de witte. Dc
eerste is de meest winstgevende en ze
moeten in de veertien eerste dagen van
Juni geplukt, worden. Eene hectare geefi
gemiddeld 3000 kilos bloemen die aan
0,80 fr. de kilo verkocht worden.
De uitgestrektheid der rozenkweeke-
rijen in Bulgarië worden op 8000 hecta
ren geschat. Hier nog eens is Gods won
dere pracht te bewonderen
Uit Geneve wordt gemeld, dat de die
ven, die gewoonlijk alle jaren aan 't
werk zijn op de internationale treinen
reeds hun winstgevend, doch oneerlijk
werk hernomen hebben.
In een expresstreh*, tusschen Mun-
cben en Luzerne, werd een Amerikaan
van eene som van 25.000 fr. ontlast.
Tusschen Milanen en Lugano, werd een
Engelschman ook voor vele duizenden
bestolen. Een miljardair van Chicago,
die van Weenen naar Zurich reisde,
miste bij zijne aankomst aldaar, een
kistje inhoudende voor ruim 30.000 fr.
juweelen.Ten nadeele van een Braziliaan
werd tusschen Brys en Bcrne eene por
tefeuille gestolen, inhoudende voor 25
duizend fr. papieren geld. Nog talrijke
klachten voor min belangrijke diefstal-
Ten zijn bij het gerecht toegekomen.
Men voorziet dat zeer strenge maat
regelen zullen genomen worden op de
internationale treinen, om de diefstallen
te verhinderen.
Tot hiertoe heeft men nergens een
spoor der daders gevonden.
Vertrek van Zendelingen. Zater
dag, 26 Juli, sullen zich te Antwerpen
onze missionnarissen (Witte Paters) in
schepen
Voor het Vicariaat van Hoog-Congo:
Mgr Roelens, uitvoerende bisschop van
Djerba, apostolieke vikaris van Bel
gisch Hoog-Congo en de Eerw. Heer
Pater PLeter Colle.
De 11 Oogst zullen zich" te Marseille
inschep* ti
Voor £jet Vicariaat van Hocg-Congo:
de Eerw. Paters Van Geen, van Esschen;
Claerhout, van Pittem, en Feys, van
Houthem.
Voor de zending van het meer Albert
(Kito), Belgisch Congo: de Eerw. Pat.
Van den Bulcke, van Bavickove, en Car-
pentiers, van Mechelen.
Voor liet Vicariaat van Zuid-Nyanza
de Eerw. Paters Brossart, Tribbout en
Keyzort.
Voor liet Vicariaat van Tanganika: de
Eerw. Paters Lelinche en Van den Slay.
Voor het Vicariaat van Noord-Nyanza:
de Eerw. Pater Stephanus.
Voor het Vicariaat van de Kivu de
Eerw. Pater Weckerlée.
Met dezelfde stoomboot zullen nog
verscheidene Broeders inschepen alsook
14 Zusters Missionnarissen van O. L. ,V.
van Afrika (Witte Zusters).
FRANKRIJK
Ds Onderzees? Fresne!v!ot ge
bracht. De werken tot het vlot bren
gen van den onderzeeër Fresnel heb
ben Woensdag avond, na 12 uren wer-
kens, den gewenschten uitslag opgele
verd. De Fresnelheeft mafc eigene
kracht, de eskadrilje onderzeeërs in de
golf Juan vervoegd.
De onderzeeër leed niet de minste
avarij
Een anfmiiitarist aangehouden. De
Parijzer veiligheidsdienst hield Donder
dag namiddag den syndikalist Cap Mar
ty aan, lid van de communistische anar
chisten federatie, die antimilitarische
redevoeringen uitgesproken had, in ver
scheidene openbare vereenigingen.
Automohtelongeluk. Twee Doodcn.
Donderdag kantelde te Limoges, op
den weg naar Parijs, de automobiel om
van M. Bon valt.
De eigenaar van den automobiel, 'die
te Parijs woonde, alsmede zijn chauffeur
werden op den slag gedood.
Groote Brand. Dinsdag ontstond er
brand op het eiland Porquerolles hij
had reeds Woensdag een aanzienlijke
uitgestrektheid aangenomen. Uit Hyè-
res en andere steden, alsmede uit Tou
lon, werd er dadelijk machtige hulp ge
zonden, maar deze was onvoldoende.
DUITSCHLAHD
De Kruppzaak. Luidens de Na
tional Zeitung zullen er 900 punten in
de debatten der Kruppzaak onderzocht
worden.
Deze debatten zullen zich' niet lang
meer laten wachten.
ENGELAND
Do Stemrechtdames in het Westmin
ster PaieiS. Donderdag namiddag
hebben de stemrechtdames gepoogd, het
Westminster paleis binnen te dringen
onder voorwendsel van eene petitie aan
den Minister van Binnenlandsche Zaken
aan te bieden.
Zij werden echter door de politie bui
tengedreven.
Mrs Patrick, Lawrence en twee ande
re stemrechtdames, die eene redevoering
gingen houden, werden onmiddellijk
aangehouden.
D" gankhurst in vrijheid. M"
Pankhurst is opnieuw in voorloopige
vrijheid gelaten, daar haar gezondheids
toestand zeer bedenkelijk is.
GOSTEHRIJK-HQNCARIË
Eens Staatsmijn. Het Oosten-
rijksch - Hongaarscli gouvernement,
komt te Oswiecyn, aan de Silesiaansch-
Galiciaansche grens, eene koolmijn aan
te koopen voor de som van 5 milioen
kronen.
Da Bchecmsche Crisis. De gehei
me crisis die in Bohemen woedt schijnt
tot een bedenkelijken toestand gekomen
te zijn.
De dagbladen spreken van de onmid-
delijke failliet van den Bokeemsclien.
Staat, vermits liij op 1 Augustus a. s.
slechts over een 15 duizendtal franken
zal beschikken, zonder het vooruitzicht
van nieuwe ontvangsten.
Na den ministerraad van Woensdag
morgend, zijn de president van de minis
terraad, graaf Stürge en de minister van
't binnenland, baron Heinold, naar lscbl
vertrokken om aan den keizer den toe
stand bloot te leggen.
SPANJE
Schrikkelijk Autofeus-ongslisk cp hst
Eiland Tenerlffa. Een autobus, waar
in 30 personen plaats genomen hadden,
c-n die van de vliegfeesten der vallei van
Orotava terugkeerde, is op de baan te
gen een boom geloopen. Het rijtuig kan
telde om en verscheidene reizigers wer
den gekwetst waaronder eenige ergo
kneuzingen bekwamen.
Het ongeval is te wijten aan eene ver
keerde wending van den chauffeur die
ook gekwetst werd.
Een Dorpen Brand. Het dorp Pe-
saldez, nabij Yalladolid gelegen, is tij
dens een storm in brand geraakt. Negen
landbouwerswoningen zijn reeds ver
nield. Daar er geen water voorhanden
is, vreest men, dat het gansclie dorp de
prooi der vlammen zal worden.
PORTUGAL
Overal Bommen. Te Lissabon in de
wijk Monte is eene bom ontploft. Yijf
kinderen werden gekwetst.
Op de badplaats eener lokaliteit nabij
Cascaes gelegen, vonden twee kinderen
3 bommen.
Zij namen er eene op en 'deze ontplof
te. Beiden werden gewond.
AFRIKA
Do Italianen In Tripoli. Kapitein
Ercolani, meldt per radio-telegrafie dat
hij de stad Socna met zijne kolom be
reikt heeft waar hij de Italiaansche vlag
heesch te midden van toejuichingen en
salvo's.
De Italiaansche troepen zijn met
geestdrift door de bevolking onthaald.
De aanzienlijken verklaren zich bereid
om Italië's werk te ondersteunen.
Deze 12 dagen marsch, in eene woeste
streek, en zulks met het huidige sei
zoen, getuigen van 'de Heldhaftigheid
der officieren en van de tucht der troe*
pen.
ZUID-AFR1KA
Men hoopt de A. W. te vermijden.
Yandaag, Vrijdag, zal het gouverne
ment de eischen door de werklieden aan
gegeven beantwoorden.
Men gelooft dat de algemeene werk
staking zal vermeden worden.
MEXICO
Vreemdelingen door Bandieten bele
gerd. Een koerier te El Paso aange
komen, vertelt dat toen hij voor veer
tien dagen den Staat Mexico verliet,
bandieten eenige Amerikanen en andere
vreemdelingen in twee huizen der bij
zondere straat van Mexico omsingelden
en alle middelen aanwendden om de A-
merikanen te vermoorden omdat deze
twee veedieven hadden doen ter dood
brengen. Op het oogenblik dat de post
bode de stad verliet hadden de beleger
den bijna geene levensmiddelen meer.
CHINA
Peking in Staat van Beleg. Hit Pe
king wordt aan den Times gemeld
dat de staat van beleg formeel uitge
sproken is in Peking.
Rusland krijgt lust tot Tusschenkomsk
Rumsnië tegen Turkije. De Wa
penstilstand schijnt nakend.
In Frankrijk maakt men bekend dat
Rusland met Oostenrijk zou overeenge
komen zijn en dat Frankrijk niet zou
kunnen meedoen.
De basis tot deze overeenkomst, die
op bijzondere manier verrassend is, zou
Rusland's vrije beweging zijn in Arme
nië.
Oostenrijk zou 'de vrije hand hebben
rond Servië.
En het is niet de eenige ommekeer
van deze onvoorziene wending; Rumenië
sluit zich nauwer met Bulgarië aan, ver
plicht in zekere mate zijne Servische en
Grieksche bondgenooten tot een wapen
stilstand en verklaart aan Turkije dat
het zou kunnen slecht gekomen zijn met
het tractaat van Londen niet te eerbie
digen.
Wat zullen deze middels (overigens
zeer gevaarlijk voor den Europeescken
vrede en de verstandhouding der groot
machten) vermogen tegen den triomfan
telijken opmarsck der Turksche troe
pen?
Misschien zou er beter of... slechter
zijn!
De Czaar onderbreekt zijne reis en de
Russische vloot der Zwarte Zee doet
raadselachtige bewegingen. Wat maken
de gevechten der Grieken en der Ser
viërs uit, tegen dit alles
De Turken In Bulgarië.
Hit Sofia wordt aan den a Times ge
meld, döt de Turken aan den pas van
Berbend, aan deze zijde van de oude Bul-
gaarsclie grens aangekomen zijn. D>Qio-
tika zou door brand verwoest zijn.
Men meldt uit officieele Bulgaarscho
bron, dat de Kurdiscke ruiterij, eene
bende onregelmatige met het regelma
tige, op 25.000 soldaten samen geschat*
naar Jamboli oprukken. De bevolking
vlucht naar Slivuo.
Luidens en snelbericlit uit Sofia van
Donderdag avond, zouden de Turken
Waf us, op 15 kilometers op het Bul-
gaarsch grondgebied gelegen, bezetten.
Urunseghi en een ander dorp werden
insgelijks bezet.
Tusschen Mustapha - Pacha en de
grens, zou er eene botsing plaats gegre
pen hebben met de Turken.
De Turksche ruiterij vervolgt de te-*
rug wijkende Bulgaren.
Czaar Ferdinand aan Czaar Nlsolaas.
Uit Sofia wordt aan den Temps ge
meld Koning Ferdinand komt eenen
ersoonlijken brief naar den keizer van
lusland te zenden, waarin bij zijne be
scherming over Bulgarië vraagt.
Servië en Griekenland willen oorlogen
tijdens de Onderhandelingen.
Snelboricht uit Bucharest, Donderdag
avond: Sinds gisteren is een gewichtige
verandering gekomen in de Balkan
kwestie.
Het 'Servisch" gouvernement heeft nu
het punt laten varen, waaraan het zich1
tot nu toe gehouden had en volgens het
welk de vijandelijkheden moesten op
houden tijdens de onderhandelingen van
Bucharest.
Het wenscht 'de vijandelijkheden
voort te drijven terwijl de hangende
kwesties te Bucharest zullen opgeklaard
worden.