m
DUITSGHUND
TEGENOVER BELGIË
van
Lieges, altijd maar liep
Mmêemkmd
Ooadelijk traragsiuk nabij Luik
'I EEN EN 5Ï ANDER
DAGBLAD
Uit onze (Kolonie
IN DE BALKANEN
ISsgesitisnde jaargang b' i 33
L m.ll.,1
2 CENTIEMEN HET NUMMER
Donderdag 28 Augustus 1913
ABONNEMENTEN»
Zes maanden 4 (ranken. Een jaar 8 (ranken.
Inschrijving in alle pnstbureelen van het land.
I" UITGAAF, 4 u. 's avonds 2° UITGAAF, 7 's avonds ëj
Pour toute la publioitè corr.merciale et finaneière du journal,
s'adcosser oxclusivement a l'Agence Réclame Godts, 2, Placed©
In Bourse, Bruxellcs.
BUREELEN
TE BRUSSEL I TEBftLST
J8L GG22TS9 EeufS^Saafis, 2 j 9Korltatr-aat,
Telofoor. A 3299 Telefoon 114
BestuurderJ. Van Nuf fel" De Qendt,
AANKONDIGINGEN:
KI. annk. (1 tot 4 kl. reg.) fr. 0.60
3* bladz. (de regel) fr. 1,00
4* bladz. (de regel fr. 0,30
Finane. aankon, (per rogo!)fr. 2,00
Sport (per regel) fr. 1.00
Gemengd nieuws porrögel) fr. 2,00
Recht, herstell. (per regel) fr. 2,00
Overlijden (per regel) fr. 2,00
Commercials en flnaneieele aankondigingen zich uitsluitelijk te
wenden: Agence Réclame Godts, 2, Beurspiaats, Brussel.
Zelcero pers is er immer op uit ge
weest om steeds Duitschland af te
schilderen, als ware het do grooto
vijand van onze onafhankelijkheid.
Meer dan ee.ns hebben wij er op ge
drukt dat dit loutere verzinsels wa
ren van Franseho of Franschgezinde
beethoofden, verzinsels waarvan men
heel gemakkelijk het doel raden kan.
Een bewijs dat wij bet goed op had
den f vindt men in de verklaring van
M. Erzberger, verslaggever van het
Duitsch oorlogsbudget, aan den cor
respondent van den Journal de
Bruxeleesgedaan
Ge moogt heel gerust zijn in Bel
gië aangaande de handelwijze van
Duitschland, nopens de maatrege
len welke dat land nam en welke bet
nog nemen zal. Alle tegenstrijdingen
komen van vreemde lasteraars, ofwel
zij vinden bunnen oorsprong in beoor
deelingen en schriften van lieden she
geen de minste verantwoordelijkheid
dragen en dis daarom ook geen den
minsten invloed of geen gezag hebben
in de Duitsche kringen.
Het geldt daar dusgansck persoonlijke
meeningen, zonder het minste belang
of gewiclft die allen tegenstrijdig zijn
met de meening van die lieden die op
de hoogte zijn van de zaken.
Ten andere Duitschland keurt vol
strekt al do maatregelen goed, welke
België noemt om zijne onafhankelijk
heid te verzekeren die maatregelen
hinderen ons niet het minste, maar zij
veroorzaken ons groote vreugde, daar
zij van aard zijn 0111 de wereldvrede in
Europa nog langer te doen duren en
dat is do grootste t^nsch van Duitsch
land.
Dat de Belgen dus volkomen gerust
wezen aangaande de gevoelens van de
Duitschcrs jogens hen dat zij al doen
wat zij willen 0111 de onschendbaarheid
van bun grondgebied te verzekeren
nooit zal, Duitschland hun zulks ten
kwade duiden. Dat zij integendeel
vertrouwen scheppen in Duitschland,
nat de grootste klient is is van België,
de wedorzijdscho bandolsbetroEkingen
tusschen de twee landen sluiten im
mers jaarlijks met ongeveer 300 rnil-
lioen franken ten voordeelo van
België.
Gelezen in 't «Vrije Vlaanderen
van Brugge, n. 34, Zaterdag 23 Aug.:
En de jeugd 1 Waar is ze Ze is
aan 't fietsen, of op de koersen, of in
paleizen voor sport en spelen. Laten
wij ons vermaken, ziedaar hare leuze,
zooals de leuze van een goed deel van
de burgerij.,...
En dit is onbetwistbaar het viirk
set &EWILD EN VERSTANDIG 'DOORGE
DREVEN WERK VAN DE KflPji.
Arra
Wis richtte 3e koersen in per auto
en per velo, De Kerk.
Wie richtte theaters in en exploi
teert ze De Kerk
Wie exploiteert de waagspelen, op
wedrennen en in Kursaal Pastoors
an priesters
Wie houdt de petit coureur
Dezelfde en de nonneksns daarbij.
Zoo zegt 't Vrije Vlaanderen
Loopen er zöo nog veel van die
zottien van Brugge
't Vrije Vlaanderen is waar
achtig van eene gansch speciale soort f
Nó ZöóÊn
I.
Ik ben altijd op mijn post geweest
in de Kamers, Pr. Fonteyne ook.
(M. Daens, Land van Aalst, Zondag
24 Oost, 2° bladz. 4kolom.
Antwoord van hei officieel beknopt versiag
I11 de zitting van Bijnsdag 19 Oogst
werd drij maal gestemd bij naamaf-
roeping. twee maal was M. Fonteyne
op zijnon post niet.
In zitting van Woensdag 20 Oogst
werd er tweemaal gestemd bij naam-
afroeping do eerste maal,afwezig:
M. Fonteyne da tweede maal
afwezig: M. M. Daens en Fonteyne
II.
Zijn gevraagd en gaan benoemd wor
den 105 iioogore officiers en gene
raals, 735 kapiteins en officiers, 220
dokters, veeartsen en intendanten
goed nieuws voor 't rijk volk.
(M. Daens, Land van Aalst, idem).
Antwoord van het officieel beknopt verslag
(Zitting van 20 Oogst).
Noch M. Fonteyne, noch M. Daens
waren in de Kamer te zien, wanneer
er te stemmen viel aangaande de ver
meerdering van hot cijfer der officie
ren in het leger.
Geen van de twee was daar
om tegen te stemmen
n t c>
BB
Lees op de 40 bladzijde de aankondi
ging- Vesr ra seis geve» w5j.
3 IssgespesffaBBifugera. Ziehier
waarin do grooto legeroefeningen zullen
bestaan
Een rood leger komt uit hot oosten en
rukt op in de richting van Beaumont naar de
Oppor-Sambor. Een blauw leger, bestemd
om tegen het rood leger op te treden, komt
bijeen in de streek van Bergen. Eene roode
afdeeling, bestaande uit eene logerafdeoling
en eene versterkte brigade ruiterij, is het
rood leger vooruit geraakt en komt heden,
27 Augustus, te Marchoaan. Denzelfden dag
is het hoofd der kolon van het rood leger tot
aan de Salm gekomen. De blauwe partij,
samengesteld uit eene legerafdeoling en eene
brigade ruiterij, is te Thuin en ten westen
dezer stad gelegerd zij is gereed om op te
rukken. Do blauwe partij is niet in staal
tusschen te komen. De versterkte stelling van
Namen behoort aan liet blauw leger zij is
in verdediging gesteld. Haar garnizoen be
staat uit eene afdeeling van drie verschil
lende regimenten. Al de bruggen van de
Maas, stroomopwaarts, zijn verondersteld
vernield te zijn.
De vorst zal van 2 tot 5. September te
Dinant vernachten, waar reeds kamers voor
hem ih gereedheid gebracht zijn.
Us SseweSköas® esp Ss-cnr.S ,^,3
gaat vooruit. In 1901 telde bevolkiu»
11.893 menschen, in 191113-J59 In West°-
OftHBknd bedroeg do hoiking in 1810
8.128 inwoners. 111 892
.To1™ ^^andsche bevolking belmoren
er - n*'öt Europeesche rassen. Het
aa,ltai/^oorlingen is in de laatste honderd
jaar Verdubbeld geworden. Van die 13.075
1 Menschen zijn er 6.138 minnen en 6.937
vrouwen. Het aantal Europeanen bedroeg in
4911 287 mannon en 97 vrouwen. Van die
384 Europeanen waren er 70 in Groenland
geboren, 286 kwamen uit Denemarken, 4
van de Faröor of Deensch West-Indië en 24
uit andere landen.
In Zuid-Groenland bad men in 1911 85
woonsteden mot 978 huizen en 6.652 inwo
ners. In Noord-Groenland waren die getallen
o. a. 101, 853 en 5.858 In Oost-Groenland
was bet aantal woonsteden slechts 21 met
31 huizen en 565 inwoners. De grootste
woonsteden zijn Sukkerhoppen mot 416 in
woners en Iulianahaab mot 376 inwoners.
De grootste gemeen to op Groenland is Syd^
proven met 766 inwoners, de kleinste Skan-
sen in Nóord-Groenland met 46 inwoners.
O© masB&oot SSad «ftrotiwei*-
pen. n Verleden Vrijdag, hij don over
tocht Dover Oostende, heeft de nieuwe mail
boot Stad Antwerpen zeer geweldig gerold,
zooals een mailboot nog nooit gerold heeft.
Naar liet Schijnt zou het stelsel om liet rollen
van het schip tegen te gaan nog niet heel
goed in orde zijn en zou dit oorzaak zijn van
hot zonderlinge doen van de boot.
Hot beheer van zeewezen heeft dientenge
volge de Stad Antwerpen uit den dienst
teruggetrokken, om het ANTi-ROULis-stelsel
eens en vooral op de volmaakste wijze te re
gelen.
Be Ë*©d®ste3aa§js©ha lekossa©»
De hedendaagsche lokomotie-
ven, vooral die van de expres treinen, zijn
echte stalen monsters.
Do te trekken last is, inderdaad, gemid
deld van 300.000 tot "350.000 kilo, soms
zelfs 400.0C0 en de snelheid bedraagt van 80
tot 100 kilometers per uur. Bij de heden
daagsche lokomotief heeft men op groote
schaal het verdampingsvermogen vermeer
derd, door stoomketel on haard te wijzigen.
De haarden zijn werkelijke tunnels, welke
soms tot 3 meters 50 diepte hebben.
Het kolon verbruik is 1500 tot 2000 kilo
per uur, dus 6C0O kilo voor een reis van drie
uren zonder oponthoud, on om gedurende
dien tijd den dorst van het monster te stil
Ion, zijn er meer dan 26.000 liters water
noodig.
De prijs van zulk een lokomotief wisselt
af tusschen de 100.000 en 130.000*
toch» düs doB^stï©
ZBSÉStes'keêBS 2 Verleden week trok
ken wij de aandacht op het gesticht van
De Miniemen te Leuven. Nu staan al de
dagbladen vol van de E. Z. Ignace, van het
zelfde huis. Deze immers komt eene gouden
medalie te krijgen in de Tentoonstelling van
Gent om eene overschoone albe in ge
spannen draad. Dergelijk; kantwerk werd
voel vervaardigd tijdens de middeleeuwen.
Men vindt er twee specimens van in het
museum van Brugge. Sedert dien had men
bet geheim van dat kantwerk verloren. E.
Zuster Ignace van Leuven heeft hot woder
gevonden.
Niet waar, dat die Zusterkens de aandacht
vestigen
Eeese koakSfseB. De oppositiepers
weet te vertellen dat M. de minister Hello-
putte, na do stemming va» de Schoolwet,
zijn ontslag zal geven. In liet ministerie van
openbare werken verklaart men dat dit ge
rucht een louter uitvindsel is.
Aankomst van de Anvarsviila
Dinsdag morgend ten 7 ure is de Kongo-
boot Anversville in onze haven aangekomen
met 7,7 passagiers l°klas, 59 van 2° klas en
11 van 3e klas. Enkele passagiers waren te
La Pallico ontscheept.
Tusschen de terugkeerenden bevond zich
Mgr R. Van der Schoot, van de orde der
Dominikanen, de «orw. Zusters Agatke fc'n
Hubertina van de missie van bot II. B^rt en
Cherubina en Hermelinda der Franseho orde
en de eerw. P. Nieberding, va ij de ordo van
Premonstreit. Al deze zendelingen spraken
met den grootsten lof bvor hunne missies,
waar alles zijn normalen gang gaat.
De reis is gunstig geweest. Op de reis
heeft een sterfgeval zich voorgedaan. Ver-
ledon Zaterdr icort V00r de aankomst te
La PaLi^e js Cóeckelbergs, van den
tJ^fVuweg van Congo, ton gevolge eener
l hartziekte overleden. Hot lijk is met de
gebruikelijke eerbe wij zing aan da zee toe
vertrouwd.
Een der passagiersters, Mevr. Stovelinck,
die lijdt-aan bloedaderontsteking inde bee-
nen, werd van boord in eon auto gebracht
die baar voor verpleging naar de Villa
Coloniale, te Watermaal, overbracht.
Het nieuws dat de passagiers meebrengen
iS zooals gewoonlijk maar schaarsch.
In Mei is eene expeditie uitgetrokken
naar Dilolo om er de Badjok's te gaan be
teugelen.
Op 5 Juli is de algemëene commissaris
Henri van Stanleyville vertrokken, ei? keert
over Sturi en Ughanda naar Europa terug.
Te Stanleyville is men ook begonnen aan
den bouw van de nieuwe woonst voor do
gouverneur Malfaifc.
Een expeditie is naar don Bangalas ver
trokken waar de stam der Waka's zich op
roerig toonen.
Hot schip heeft zijne gewone lading caout-
clióuo, ivoor, enz. in.
Ontdekking van pijpen diamant
in Katanga
Volgens het Journal du Congo hooft men
te Kundolungu 45 diamanthoudende pij
pen n ontdekt. Men zou op het spoor van
andere dezer kostbare pijpen zijn.
Wij hebben al zoo dikwijls van deze sensa-
tiewekkende nieuwsjes ontvangen, die onkel
ten dool hadden beurswaarde» op te jagen,
dat we maar liever don naam zullen ver
zwijgen van de vennootschap, wier prospec
tors al die pijpen gevonden hebben.
FRANKRIJK
De militaire Luchtscheepvaart. Gene
raal Bernard, die ter beschikking van den
minister van oorlog gesteld is, gaat liet be
stuur der militaire luchtscheepvaart in handen
nemen.
Hij zal onmiddelijk de werking nagaan van
alle diënslkorpsen, die de luchtscheepvaart
en do vliegkunst aanbelangen, ton einde aan
don minister de noodige maatregelen voor te
stellen die er de Regelmatige on normale
werking zullen van verzekeren.
De toepassing dezer maatrogolen zal aan
do luchtscheepvaart de noodige uitbreiding
verleenen. die er volgens de huidige omstan
dighoden geeischt wordt.
Deze werken zullen vóór de heropening
van het parlement geëindigd zijn; dit zal bij
zijne buitengewone zi tting de kredieten stem
men en het bestaan van dit luchtscheepvaart-
bestuur bekrachtigen.
De woudbrandsn. Men meldt uit Six-
Fours- Rêgnier (Var.) aan de dagbladen van
Marseille, dat de boschbrandon van Morrag
nan zich immer uilbreiden en Lecques be
dreigen dit dorp is nochtans door breede
grachten beschut.
Do batterij van Clafard, ten westen van
het fort van Six-Fours wordt zeer bedreigd.
Die vlammen zijn reeds tot een gebouw
aan de genie toelioorende, gekomen. Men
heeft in allerhaast da munitie in zekerheid
moeten brengen.
Doodetijk ongeluk op het spoor. Eene
ontriggeling. Maandag morgend ging de
10 jarige Jeanne Le Souder met de kinder
meid over de spoorlijn van de Verriére
(Seino-en-Oise), op het oogenblik dat do
expresstrein, n. 591', die naar Parijs vloog,
kwam aangestoomd.
Hetzelfde tragisch einde zou aan de meid
ton ddfele zijn gevallen, indien een ploegman
M. J. Marchand, ooggetuige van het schrik
kelijk ongeluk, die bozig was met eene wis
selspoor te trekken,niet ware toegesprongen
en erin gelukte de jonge dochter buiten de
riggels te slingeren.
De bediende liet nochtans te vroegtijdig
de naald los, zoodat de koopwarentrein die
enkele minuten voor den expresstrein w&s
aangekomen van de riggels liep.
Een 12 tal wagons sloegen o^n. Er zijn
evenwel geene persoonlijke Ongelukken bij
aan te stippen. De scb^«i0 ia groot en liet
treinverkeer werd g-éruirnen tijd onderbro
ken.
eUBTSCHLAMD
tTeinontriggeling. Een wagon van
óëTi ©xpreslrein, die van Koeaigsburg naar
Berlijn reed, is te Krojanka van de riggels
geloopen; liet rijtuig viel om, tengevolge
eener asbraak.
Een reiziger werd gedood, twee zwaar
gewond en tien liepen slechts lichte kneu
zingen op.
ENGELAND
Ontslag van den Engelschen Minister te
Weenen. Eene mededeeling zegt dat de
Engelsche minister te Weenen, om bijzon
dere redenen zijn ontslag heeft ingediend.
Da staking breidt zich uit. De staking
dor huisschilders en eleclriciens breidt zich
uit. De stokers van verscheidene gouverne
mentsgebouwen weigeren hunne vuren aan
te steken.
De toevoer van water tot het park S.t Ja
mes en de fonteinen van Trafalgar Square
is onderbroken.
Al do waterstralen liggen stil.
De stemrechtdames stichten brand.
Dinsdag morgend is er brand uitgebroken in
een buis van Finchley, Noordorvoorstad" vat)
Londen.
Men kent de brandstichting toe aan de
stemrechtdames. De schade wordt op 500
pond sterling geschat.
Ketelontploffing. Uit Leeds wordt ge
meld dat daar Dinsdag avond in eene staal-
smelterij eene ketelontploffing plaats had.
Men verzekert dat drie werklieden op den
slag gedood werden, 17 anderen werden naar
hel hospitaal overgebracht. Een hunner be
zweek eenige oogenblikken nadien.
SPANJE
Treinbotsing. 47 gekwetsten. De
dagbladen doelen een Snelbericht mede aan
gaande eene treinbotsing te Bilbao tusschen
een trein komende uit. Barcelona en twee af
gezonderde maóhienen.
Er zouden 2 dooden zijn met 47 gekwet
sten, waaronder verscheidene zeer zwaar ge
wond zijn.
Volgens later bericht, werd het treinon
geluk van Bilbao dat in den nacht van 24-25
Oogst voorviel; fel overdreven.
Er was geen enkele doode,raaar ©en 20tal
reizigers worden gewond,
Eene postkoets omgekanteld. Uit Mi
randa Eene groote postkoets is omgekan
teld, 9 personen werden gewond.
MAROKKO
In den Spaanschen Riff. Uit Ceuta
wordt aan den Tmparcial van Madrid ge
meld dat de krijgsbewegingen voor doel
moeten Lebben, immer voorwaarts le ruk
ken. De algemeene resident heelt onderricht
gegeven aan generaal Sylvestre dat bij zijne
bewegingen zou doen samensmelten met deze
der troepen uit Tetouan, ten einde tot eene
samengesmolten en wederzijdsehe handeling
te komen.
MEXS00
Eeq Engelschman en een Dultscher ver
moord. Eon snelbericht uit Mexico en le
New-York ontvangen, meldt dat een En
gelschman, M. Arthur Lawton, en een Duit-
scher, Erik von Thaden nabij Michoacan,
waar zij werkzaam waren, vermoord zijn.
Zij hadden op zich eene groote som, waar
mede zij de bedienden moesten betalen.
De bandieten hebben het gold ontstolen.
Het Mexikaansch gouvernement beloofde
aan den Engelschen minister do moorde
naars te straffen.
BRA2ELSË
Een betoog van den Pretendent. De
dagbladen van Rio-de Janeiro geven een be
loog uit van prins Lodewijk de Bragance,
pretendent tot don Braziliaanschon troon.
Hij valt het huidig regiem aan en eindigt
met zich ter beschikking van het vaderland
te stollen, en verklaart zich toUfclle opoffe
ringen bereid.
CHS NA
Nankin he oft zich overgegeven. Vol
gens eene inlichting te St Petersburg uit
Nankin ontvangen, heeft deze stad zich
Dinsdag morgend aan do gouvornemeuls-
troepen overgegeven.
Dijnsdag namiddag had te Grivegnée-bij-
Luik, een ijselijk tramongeluk plaats.
Mevrouw Bruning-, wonende Her Vostra at,
ging met hare twee hondjes wandelen, toen
een der dieren op de tramlijn liep, en er
bleef fcitten, ondanks een tram in volle snel
heid naderde.
Da vrouw, ziende dat het dier ging ter-
plet tefd werden, sprong er boen om hot te
verjagen. Op hetzelfde oogenblik Werd zij
echter zelf door den tram omgeworpen en
vreeselijk vermorzeld. Heel de tram reed
over haar heen en men vond nog slechts een
ijselijk verminkt lijk.
Het hoofd was half afgereden, zoodat de
hersenen weggespat waren en dón buik was
doorgesneden. De ingewanden waren over
de straat verspreid.
De bloedige overblijfselen werden in een
zak verzameld en naar de woning der ver
ongelukte overgebracht.
Ook de hond was aan stukken gereden.
M. Bruning, die moestergast is in een
werkbuis, pas 100 meters van de plaats van
het ongeluk gelegen, werd mot de noodige
zorgen ingelicht over liet droevig einde
zijner echtgenoot©.
Het parket is verwittigd.
Te Conslantinopel
To Sofia gaat men maar voort met allo
geruchten nopens onderhandelingen met do
Porto te logenstraffen, en nochtans worden
to Constantinopel do samenspraken tusschen
M. Natchevitcli, eonerzijds de groot-vizier
on Osman-Nizam-pacha anderzijds voortge
zet.
Wanneer men tot oone verstandhouding
zal gekomen zijn, zullen do officieele onder
handelingen beginnen.
Bulgarië zal tot dan toe zijne logenstraf
fingen hernieuwen. De Ottomansche troepen
rukken maar altijd vooruit, op den rechter
oever van de Maritza, niettegenstaande de
beloften van den groot-vizier aan de verte
genwoordigers van de grootmachten.
Men mag zich aan doortastende voetstap
pen van wege Rusland verwachten, om voor
goed oen eindo te stellen aan don Turksche
uitdagingslust.
De vluchtelingen in Griekenland
Snelbericliten uit Athene Men schat het
getal vluchtelingen dio zich reeds op hot
Grioksch grondgebied bevinden op 129,000.
Onder de 10.000 vluchtelingen van Salo
nika bevinden zich 2900 Bulgaren. De
Grieken en Muzulmannon die le Doiran zijn
aangekomen, worden op 15000 gerekend,
waarvan er zich 2000 inde statie der stad
bevinden.
Te Nigrita zijn 12000 vluchtelingen on te
Kavalia 5000, Van do laatste 17000 komen
or 10,000 uit Xantiii, Mon tolt rond do
