Liefde tot Land en Taal
T EEN EN !T ANDER
De dramas der Zee
buitenland
Negentiende jaargang n' 249
Zaterdag 25 October 1913
33 Gr 33 X_, 13
Van Nuffel-De Qendt.
Legernieuws
Dè bandieterij van Kester
CENTIEMEN HET NUMMER
Abonnementen»
Zes maanden 4 franken. Een jaar t> franken.
Inschrijving in alle postbureelen Tan het land.
I* UITGAAF, 4 u. 's avonds ei* ®j» 2* UITGAAF, 7 u. 's avonds «ft
Pour touts la pubticitê commerciale et financière du journal,
s'jtdresser exclusivement k i'Agence Réclame Godts, 2, Place de
la Bourse, Bruxellcs.
BUREELENs
TE BRUSSEL J TE AALST
GODTS, BeursplaatSi
Telefoon A 3299
BestuurderJ.
AAN KON DIGI NQENi
G, Kerlrstraat
Telefoon 114
KI. aank. (1 tot 4 kl. reg.) fr. 0 60
3* bladi. (de regel) fr. 1,00
4* biadr. (de regel fr. 0,30
Financ. aankon, (per regel) fr. 2,00
Sport (per regel) ff. 1.00
Gemengd nieuws per regel) Tr. 2,00
Recht, herstelt, (perrogel) fr. 2,00
Overlijden (per regel) fr. 8,00
Commerciale en financieele aankondigingen zich uitsluitelijk te
wenden: Agence Réclame Godts, 2, Beursplaats, Brussel.
De liefde tot bet Land is op de in
nigste wijze mot de liefde tot de moe
dertaal verbonden.
Indien elkeen nog gaarne de plek
grond wederziot.waar oens zijn wiegje
stond, ovon gaarno boort en spreekt
bij do taal. welke zijne moeder hem
leerde en welk by in het ouderlijk buis
tprak.
Do moedertaal, do geboortegrond,
wasemen om zoo to zeggen eenen geur
uit. welke ecne zonderlinge aan
trekkingskracht bezit.
Wat ziet mon bij or.zo studenten
Deze, welke uit dezelfde streek af
komstig zijn, Tereenigen zich in gildon
cn kringen. Te Gent bestaat de veree-
niging der Waalsche studenten. Te
Leuven zijn de Wrest-Vlaamsche, de
Waalsche, do Brabantsche, de Lim-
burgsclio, do Antwerpscbo en de Oost-
Vlaamscho studenten in verschillende
broederkringen vereenigd.
In onze groole sleden, alwaar, zoo
als wij bet eergisteren zegden, do bui
tenlieden aangelokt worden, vindt
men ook kringen, waar de personen
uit dezelfde streek herkomstig, bijeen
komen om in dezelfde gewestspraak,
over de gebeurtenissen in hunne streek
voorgevallen, over de aangelegenhe
èen on personen hunner kennis, aldaar
nog verblijvende, te kunnen onder
handelen.
Bij elksndor voelen zij zich meer
tehuis, meer in familieleven, en bet
samenzijn met landstreekgenooten le
vert oeno zekero afwisseling op, voor
diegenon welke dan strijd voor bet le
ven, naar de groole steden beeft go-
dreven
In onze kostscholen en collegiën
ziet men de leerlingen derzelfde streek
elkander insdnktmatig opzoeken. Het
is omdat zij, verplaatst uit hunne ge
liefde geboortestreek, toch nog iels
willen vinden dat ben meer hun ge
west en bunnen geliefden lebuis herin
nert.
Bewijst dit niot dat elkeen aan zijn
Land en aan zijne Taal verkleefd is.
Wij Vlamingen, wij beminnen onze
taal en wij aanzien bet als eeno ver
krachting van onze dierbaarste rech
ten, telkonmalc dat wij onze moeder
taal voor uithoemscb gezwets miskend
zisn.
Geen rijker kroon,dan eigen schoon,
zingt dichter Ledeganck.
Do rechten der Vlaamscho taal zijn
langon tijd met de voeten getreden,
doch er zijn mannen opgesprongen,
welke do ongerijmdheid van 't gedrag
van deze die eeno vreemde taal aan de
hunne verkozen en tevens het gevaar
van zulken toestand hebben doen uit
schijnen.
Welke vaderlandsliefde kan er in de
horton huizon van deze ontaarde lie
den, die de taal van een naburig land
voelen in zijn eigen land, juist gelijk
hij zich te buis gevoelt in zijnen ge
westelijken kring dan zal bij zijnen
vromen landaard, zijnen godsdienst en
zijne zedon zuiver en ongeschonden be-
waron dan zal het wuftig Frankrijk
zijnon zielsverschroeionden adem over
onze frisscho gouwen nren kunnen af
zeilden en zullen do Vlamingen de
manhaftige telgen blijven van deze,
welke onverschrokken streden voor
autaaren beerd.
De herinrichting van cte (burgerwacht.
M. de Broqueville, minister van oor
log, heeft een wetsontwerp van herin
richting der burgerwacht gereed ge
maakt het zal evenwel eerst binnen
twee of drie jaar neergelegd worden
Zoolang de nieuwe legerwet niet gedeel
telijk hare uitwerksels gehad heeft is,
inderdaad, eene heiinrichting der bur
gerwacht onmogelijk.
Belgische duivsn naar Frankrijk.
Door het grensstation van Toerkonje
zijn in den loop van het tweede kwar
taal, van 1 April tot 30 Juni ingevoerd,
855,371 reisduiven verzonden in 24,008
manden en 48,303 duiven voor de braad
pan bestemd.
Tijdens het derde kwartaal van 1 Juli
tot 30 September werden ingevoerd 550
duizend 960 reisduiven in 15,283 man
den en 24,142 duiven bestemd voor de
pan.
Dit maakt te zamen voor de zes maan
den een totaal van l^millioen 503,776
duiven, waaronder 1,406,331 reisduiven
en 97,445 andere duiven.
Do llberalo leiders schijnen niet juist
te weten waar naar toe.
Zij hebben tegen Vrijdag alweer eene
algemeene vergadering belegd voor de
liberale linkerzijden van Senaat en Ka
mer.
Da Marconigraaf te huis. Vele per
sonen te Brussel en voorsteden hebben
reeds te hunnent een post van draadloo-
zen telegrafie opgericht en vinden er
genoegen in, de uitgezonden marconi-
grammen op te vangen.
Daar zulks schadelijk kan worden
voor de openbare zaak, heeft de Minis
ter van Posterijen en Telegrafen ter on-
derteekening aan den Koning een be
sluit voorgelegd, waarbij de voorwaar
den worden geregeld waarin een marco-
nigraaf te huis mag worden opgesteld.
Voor elke oprichting moet vooraf
gaandelijk machtiging worden aange
vraagd en de redens der wetenschappe
lijke of andere aard opgegeven, die ten
voordeele der vergunning pleiten.
Overigens zal het koninklijk besluit
de voorwaarden beschrijven, waarin de
draadlooze telegraafpost ten huize mag
worden gebruikt.
De koninklijke familie zal in de aan
staande lente de hertogin van Luxem
burg een tegenbezoek brengen.
Kledderen uit aluminium. In de
Duitsche Textilarbeiter vinden wij
een van alles wat dat belangrijk ge
noeg is om het over te nemen, al geloo-
ven wij er niet alles van. Het stukje
luidt
In 't algemeen kan gezegd worden,
dat tegenwoordig alles wat vezelig is,
geweven of gesponnen wordt. Thans
maakt men prachtige struisveeren uit
celluloid en er worden wonderschoone
hoven de hunno verkiezen Wellicht weefsels gefabrikeerd uit papier.^ Zelfs
voeden zij in hun binnenste de hoop
dit naburig' land, waarvan zij da taal
op den voorrang stellen, wel eens
over onze streken to zien heerschen.
Sedert eenigo jaren heeft men aan
onze rechtmatige klachten meergelroor
gegeven, doch do Vlaamscho taal be
kleedt tot biertoe nog den rang niet,
welke haar toekomt.
Al te dikwijls worden de Vlamingen
in het toekennen van sommige plaatsen
nog over het hoofd gezien. Ook wordt
in vele openbare besturen ik tg altijd
het Fransch voor het Vlaamsch ver
kozen.
Wij herhalen het, wy beminnen ons
Land en wij hebben onze moedor taal
lief. Dat men onze taal eerbiedige en
baar recht laten wedervaren dan zal
do Vlaming zich oprecht to huis ge-
is hot de moderne textielindustrie ge
lukt eene bres te schieten in het rijk der
delfstoffen, want men weeft nu ook stee-
nen Men kan inderdaad uit het amiant
(een soort asbest) niet slechts huizen
houwen, maar er wordt ook een weefsel
uit vervaardigd, dat zoo fijn is, dat men
er 12.000-14.000 meters van noodig
Ireeft, om een stuk te hebben van een
kilogram gewicht. Uit dit amiant weeft
men ook verwarmbare tapijten, door er
tusschen de voor- en achterzijde koper
draad doorheen te werken, dat in ver
binding staat met elektrische akkumu-
latoren. De mooiste overwinning staat
echter tc wachten van het aluminium,
dat ook geweven wordt. Uit de jongste
onder de metalen bereidt men reeds zeer
fijne weefsels; ze zijn licht, zacht, buig
zaam en tegen lucht en zuren bestand en
leenen zich voortreffelijk als stof voor
ceinturen, dassen, linten, pompadourja-
ponnen en mantels met een zeer bijzon
deren weerschijn. En al deze dingen zijn
niet dupr.
Eon schip fn brand in vollen Oceaan
Do bemanning gered dank aan don
draadloozen telegraaf.
De overzeesche stoomboot Temple-
moore x» vaarde met eene lading van
6.340 ton van Amerika naar Liverpool
Toen het in volle zee vaarde; brak er aan
boord brand uit. Het vuur nam dadelijk
eene groote uitbreiding, zoodat er aan
geen blusschen te denken viel en de
draadlooze telegraaf de noodseinen
^noest uitsturen. Deze werden opgevan
gen door de Arcadia die 50 mijlen
van het brandend schip verwijderd was
De Arcadia stoomde in volle vaart
naar de a Templemoore Intusschen
woedde de brand maar altijd geweldig
voort, en de bemanning was verplicht
de reddingsbooten in zee te laten. De
zee was gelukkig ditmaal door geen
tempeest geschud en de booten konden
met de geredden wegvaren. De Area
dia was nogal spoedig ter plaats en
nam de schipbreukelingen aan boord.
De kapitein van de Arcadia be
vestigt dat hij den brand op 20 mijlen
kon bespeuren. De schipbreukelingen
zijn te Liverpool ontscheept.
De draadlooze telegraaf heeft dus hier
weeral groote diensten bewezen.
Een S teenier gezonken.
Verscheidene slachtoffers
Een snelbericht uit Helsingfors meldt
dat de Finlandsche stoomer Vestkus-
ten nabij Vara strandde en lek gesla
gen werd. Het schip zonk met de gan-
sche bemanning.
Volgens het telegram waren er 20
koppen der bemanning en 25 passagiers
aan boord.
Een telegram van Hernoesand' (Zwe
den), deelt het volgende mede De
stoomboot Carl von Linne is Don
derdag avond toegekomen met den eeni-
gen overlevende van den Vestkusten
De geredde is zekeren Henriksen, bees
tenkoopman te Sundvall.
De kapitein van den Carl von Lin
ne verklaarde dat hij Woensdag, bij
het verlaten van Wasa, overvallen werd
door een tempeest. De Vestkusten
stoomde voort de zee in terwijl ik mijn
schip onder anker liet leggen. Wanneer
mijne boot rond liet krieken van den da^
in gereedheid gebracht werd ontdekten
mijne manschappen in het water twee
masten. Daarop werd onmiddellijk eene
reddingsboot uitgezonden die M. Hen
riksen opnam. De schipbreukeling hield
zich sinds Woensdag avond, rond 6 ure,
anhopig aan eene schanskleeding vast.
Ten einde krachten werd hij aan boord
gebracht.
Volgens de verklaringen van den ge
redde bestond de bemanning uit 22 kop
pen en waren er 7 passagiers op het ver
zonken schip.
Bevorderingen.
De koning heeft een besluit geteekend
regelende de toepassing der wet van
16 Juni 1816 op de wijze van bevorde
ring in liet leger.
Dit besluit is, onder militair oogpunt
zeer belangrijk.
In grondbegin worden 'de tweede !£a-
riteins tot den graad van kapitein-bevel-
ïebber benoemd na 17 jaren graad als
officier en voor zooveel zij de vereischte
hoedanigheden bezitten voor het bevél-
hebberscliap of liet ambt.
De majoors worden aangeworven -na
24 jaren graad als officier en minder dan
52-jarigen ouderdom.'
De luitenant-kolonels moeten minder
dan 56 jaar zijn en 4 of 5 jaar graad
hebben als majoor,
Generaal-majoor worden 'de kolonels
van minder dan 58 jaar en 4 of 5 jaar
graad.
FRANKRIJK
Nog de schrikkelijke zelfmoord.
Woensdag vischte men te Parijs uit 'de
Seine, aan den Debillykaai, het lijk op
van de derde dochter van M. Brucker,
wiens 4 kinderen, naar men weet, zich
in eene vlaag van wanhoop zelfmoorden.
Donderdag morgend heeft men het
lijk van het zoontje opgetrokken aan de
Almabrug.
De vader werd verwittigd en herkende
zijn kind.
Geheimzinnige zaak. [Woensdag
nacht, rond 2 ure, ontdekte men op het
voetpad der Philippe-'de-Girardstraat, te
Parijs, een jongeling, Louis Marion ge
naamd, 18 jaar oud. Hij had het bewust
zijn verloren en droeg eene gevaarlijke
wonde aan den rechter arm. De gewon
de werd naar 't hospitaal overgebracht,
doch kon er niet ondervraagd worden.
Eene jonge vrouw die zich bij 't slacht
offer bevond werd aangehouden en naar
het kommissariaat overgebracht.
Zij verklaarde J. Legomme te heeten,
19 jaar oud, en wonende in de Univer
siteitstraat. Zij weigerde te verklaren
in welke omstandigheden L. Marion zoo
gestoken -Werd.
Dubbele zelfmoord. Woensdag
nacht hebben de echtgenooten Laurent,
72 en 76 jaar oud, zich door verstikking
gezelfmoord in hun appartement, rue
de la Chapelle. M. Laurent werd onlangs
door zijn patroon doorgezonden. Men
denkt dat de oudjes de dood boven de
ellende zullen verkozen hebben.
Eeno horvorming in de marine. M.
Baudin, Fransche minister van zeewe
zen, is zinnens het korps der kommissa-
rissen van de marine te wijzigen met
hen dezelfde bevoegdheid en functies op
te leggen als aan de militaire intenden-
ten.
DUITSCHLAND
De bespiedingszaak van Sarrelouis.
Uit Sarrelouis meldt men aan den Lo-
kal Anzeiger dat het onderzoek over
de aangehoudenen van Woensdag heeft
doen uitschijnen dat de vier personen
geen Franscken zijn, zooals eerst werd
gedacht, maar wel Duitschers. Het vier
tal is dan ook in vrijheid gelaten.
Tknapen veroordeeld. Twee
knapen, 12 en 15 jaar oud, verschenen
Donderdag voor de rechtbank van Bam
berg onder besehuldiging van geldaf
persing. Zij hadden eene oude dame be
dreigd om haar 25.000 frank af te trug
gelen. Een der schurken werd tot een
maand gevang verwezen. De andere is
in vrijheid gelaten.
Sohrikkei3j k automobleiongelu k
Twos dooden. Woensdag nacht ge
beurde er, niet ver van Kaiserlautern,
een schrikkelijk ongeluk. Een automo
biel, geleid door dokter Ludwig Stein,
is in volle vaart tegen eene grenspaal
gebotst met het ongelukkig gevolg dat
de ingezetenen op de straatsteenen ge
slingerd werden. De raadsheer van het
jouvernement, M. Feiertag, en profes
sor Seuffert,werden op den slag gedood.
Twee andere reizigers zijn zwaar gewond
geworden. Dokter Stein en zijn chauf
feur zijn ongedeerd.
Zonderling ongeval. Een zonder
ling ongeval had plaats tijdens eene her
tenjacht in het woud van Hoenbach, na
bij Kassei. Een 16-jarige opdrijver werd
door een hert aangevallen, dat hem met
zijn gewei vatte en tegen een boom
wierp. Het slachtoffer werd met open-
gesckeurden buik opgenomen en stierf
eenige oogenblikken nadien in de ijse
lijkste pijnen.
ENGELAND
De Staat en de spoorwegmaatschap-
Jijen. Eene koninklijke kommissie
comt samengesteld te worden om een
onderzoek te openen, aangaande de be
trekkingen van den Staat met de spoor
wegmaatschappijen, en op te zoeken
welke wijzigingen er zouden moeten ge
daan worden.
Incidenten te Dubtijn. Donderdag
avond vergaderde te Dublijn, op de aan
legplaats, eene groote menigte, om het
vervoer der stakerskinderen naar Enge
land te beletten. Naar men gemeld had
zouden 50 kinderen ingescheept worden.
Wanneer de pakotboot zonder de klei
nen het anker lichtte, zong het volk het
lied Het Geloof onzer Vaderen
In de stad poogden de werkstakers
eene processie tegen te houden de poli-
cie kwam tusschen en de menigte riep
Leve de Aartsbisschop p
Mevr. Montefiore, eene Engelsche
uitgeefster, die eene belangrijke rol in^
het werk van hulp aan de stakerskinde
ren speelde, is Donderdag avond ook
aangehouden, onder beschuldiging van
kinderdiefte.
BULCARIË
Wie zijn de schuldigen? De pers
varv Sofia gaat voort met de schuldigen
van de ramp aan Bulgarië overgekomen
op te zoeken. Zware beschuldigingen
worden door de verschillende politieke
;>artijen gewisseld. De partijen van M.
Gueschof en Danef werpen de verant
woordelijkheid op den algemeenen staf.
SERVIË
De leening. De skoupchtina heeft
bij de eerste lezing met 67 stemmen te
gen 52 het wetsontwerp aangaande de
leening van 250 millioen dinars aange-
GRIEKENLAND
De terugkeer van generaal Eydoux.
De Athener drukpers begroet mot ge
negenheid den terugkeer van generaal
Eydoux en der leden der Fransche zen
ding, die met iever en bereidwilligheid
hun verdienstelijk werk' hervatten.
ITALIË
Zeeliedenstaking te Venetië. Don
derdag is te Venetië eene staking ouder,
de zeelieden uitgebroken. Een nieuw
termijn werd aan de maatschappijen,
verleend om de vragen door de beman-
ningen voor 4 maanden gedaan to be*
antwoorden.
Men verwachtte het antwoord der
maatschappij, aangaande de vermeerde
ring van het salaris en het ikontrakt der
officieren yoor 20 October.
SPANJE
Spar,ia en de Portugeesche politieke
toestand, De Spaansche ministerraad
vergaderde Donderdag morgend in het
paleis. De voorzitter herhaalde, dat er
tijdens de onderhandelingen van Cartha-
ffena geenszins spraak was van den po-
itieken toestand van Portugaal betrek-,
kelijk de aardrijkskundige ligging van
Spanje.
MAROKKO
Eon drama. Een telegram uit Co»
lom-Beckar deelt mede dat een legioen
soldaat der bereden kompagnie van Bel-
hadi, verscheidene geweerschoten loste
op den post waardoor een korporaal ge
dood werd. De moordenaar zocht vervol
gens de kapitein-bevelhebber der kom
pagnie op. Hij drong in de kamer van
den luitenant. Deze schoot den woest-
aard met een revolverschot neder. Da
moordenaar was op den slag dood.
ZANZIBAR
Uit Zanzibar wordt gemeld 'dat het
gerucht de ronde doet volgens hetwelk
Zanzibar aan Duitschland zou worden
afgestaan, tegen verwisseling van au-,
dere Afrikaanscke grondgebieden.
MEXICO
Fransch verzet. De Fransche mis
nister to Mexico, heeft zich officieel ver
zet bij de Merikaansche overheden tegen,
de vermeerdering van 50% inkomreck-
ten op de vreemde waren, die laatst af-,
gekondigd werd.
VEREENICDE-STATEN
Gewdtffg tempeest In Louisiana.
Een geweldig tempeest heeft Zuidelijk
Louisiana verwoest. Groote stoffelijke
schade werd aangericht. Op verschillen
de plaatsen .werden de telefoondraden,
afgebroken.
9 personen werden gedood.
Hot onderzoek.
De ondervraging van Hamenne.
Het parket van Brussel, samengesteld
uit de heeren De Vos, onderzoeksrecliM
ter, Santini, substituut van den proku-
reur des konings, en Devylder, griffier,,
heeft zich Donderdag morgend naar het
gasthuis van Halle begeven, om er Jean
Hamenne, de gekwetste bandiet, te on-
der vragen.
D« toestand van den gekwetste ia nog
steeds zeer bedenkelijk en de genees-
keeren hebben alle hoop verloren hem t«
redden. Hij had evenwel het bewustzijn
teruggekregen en de geneesheeren lieten
toe hem eenige vragen te stellen.
Hamenne loochent de opstoker 3er
misdaad geweest te zijn. Volgens hem
is het Vermoesen, die heel het plan had
bedacht en hem zelfs het wapen zou ten
hand gesteld hebben.
Ondervraagd over de dramatische ge
beurtenis in het huis van Mevrouw De-
larbre, bekent Hamenne, dat liii dè ver
maning van den bevelhebber der gen
darmen goed gehoord heeft. Hij voegt
er bij, dat hij zoozeer verrast was, plot
selings in de duistenis die stem te hoo-
ren, dat hij niet wist wat hij deed, en
zoo de hand in den zak stak waar zijn
revolver geborgen was.
Toen de bevelhebber voor 'de tweed*
maal riep Handen op I had hij er
den tijd niet toe, want onmiddellijk
weerklonken de vuurschoten.
Do ondervraging van Tasteleer.
Ook de aangehoudene bandiet Taster*
leer is in het gevang ondervraagd ge*
worden. Deze logenstraft ten stelligste
de bewering van Hamenne, als zou Ver
moesen heel het plan der bandieterij op
gemaakt hebben. Het is wel Hamenne,
die aan hem en aan Vermoesen voorstel
de het huis van Mev. Delarbre te plua*
1 deren, en desnoods de oude rentenier*
ster en haren knecht to vermoorde*!