Taalverdediging
"T EEN EN 'I ANDER
Eene terechtstelling in Spanje
buitenland
negentiende jaargang nr 257
Woensdag 5 November 1913
loi
23 Jh. €3- 3EB X_. IO
Pegoud te Gent
CENTIEMEN HET NUMMER
ABONNEMENTEN»
Zoa maanden 4 franken. Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle poslbureelen Tan het land.
I" UITGAAF, 4 tl. 's avonds 4® «a 2* UITGAAF, 711. 's avonds
Tour 1011 te la puhlicatê coir.merciale et financière da journal,
s'adresser exciusivement a l'Ageuce Réclame Godts, 2, Place de
Ia Bourse, Bruxelles.
BUREEL-EN
TE BRUSSEL I TEfifiLST
COOTS, Beurspiaats, 9, Kerkstraat;
Telefoon A 3»9 J Telefoon 114
BestuurderJ. Van Nuffel'De Qendt.
AANKONDIGINGEN»
KI. sank, fl tot 4 kl. reg.) fr. 0.60 I Sport (per regel) Ir. 1.00
3* bladt. (de regel) Ir. 1.00 I Gemengd nieuws per regel; fr, ?.00
4* bladr. (de regel Ir. 0,30 I Recht, herstell. (por regel) [r. 2,00
Financ. aankon.(perregel) fr. 2,00 I Orerlijden (por regel) Ir. 2,00
Commerciale en fiiianVieele aankondigingen zich uitsUiitelyk te
wenden: Agence Réclame Godts, 2, lleursplaats, Brussel.
Wij ontvangen het volgend schrijven
Aan de redaktic der Volksstem,
Ik heb met groole belangstelling do
do artikels gelezen, in uw geërd blad
over eenige dagen verschonen.
liet is droevig dit te moeten vast
stellon. doch het is maar al te waar
do rechten dor Vlamingen worden
voortdurond met de voeten getreden
Wij, Vlamingen, kunnen in ons
Viaaiusch land zelfs het postje van
veldwachter niet bekleeden, zonder
de kennis der Fransclie taal te bezit
ten, terwijl de Walen liier in ons
Vlaanderen, ongestoord de schoonste
bedieningen bekleeden, zonder een
enkel woord Vlaamsch te kunnen
spreken tot het volk, waarmede
nochtans gedurig moeten in betrek
zijn.
Wanneer zal het dan eindelijk eens
eindigen met deze schreeuwende on
rechtvaardigheid
Wanneer zullen onze broeders, do
Walen Belgen is onze lamilienaam
eens toonon door hunne degelijke
kennis der Vlnamsche taal dat zij, ter
oorzake van bekrompenheid van geest
of slechten wil, niet verplicht zijn hior
in Vlaanderen als woekerplanten te
leven, op de kosten der ontwikkelde
Vlamingen,welke voor het minst twee
talon machtig zijn? En het zijn do
Vlamingen hier in liet hertje van
Vlaanderen, die gedurig tot tolken
moeten dionen der franskiljons, opdat
zijn hunne vetbetaalde plaats zouden
kunnen bedienen.
Wio zijn de plaatsekensjagers en de
hudgetvroters
Door het ministerie van Spoorwe
gen (het beste ministerie nog voor de
Vlamingen, dank aan M. Helleputte)
worden er jaarlijks aan do arme Vla
mingen 800.BOD frank betaald en aan
de Walen, let op één millioen 900.000
frank.
Onverschillige Vlamingen zijt gij
dan stekeblind
Het arrondissement Aalst hooft
100.000 inwoners meer dan het amm
dissement Dinant en toch 15 poslim
richtingen minder West-Vlaanderen
telt 850.000 inwonors en Namen
slechts 350.000. Toch heelt West-
Vlaanderen 1'2 postontvangerijen min
der dan Namen, wijl do hoogere bestu
ren Waalsch zijn.
In het openbaar stapelhuis van
Brussel zijn er VEERTIG onderzoe
kers. Die 40 bedieningen zijn voor
behouden aan do Walen, op voor
waarde nochtans dat deze geen
Vlaamsch kennen Van do VIJF kon-
troleurs en DRIE ontvangers kent
één Nederlandsch.
De ontvangers van het 3" tolkan
toor (invoer langs do Hollandsche
grens) een ambtenaar die regelmatig
Nedorlandsche brieven on doliumen
ton vóór zich krijgt kont onze taal
niet
Sinds 1830 heeft een Vlaming het
neg nooit kunnen brengen tot don
graad van Algemeen Bestuurder dor
Posterijen 1
Over enkele jaren werden door het
ministerie van openbare werken tot
-Antwerpen twee ingenieurs benoemd,
welke geen gebenedijd woord Vlaamsch
verstaan.
En hoeveel andere miskenningen
zijn er niet
We worden bedrogen, uitgezogen
en op den koop toe nog bespot. De
Vlaming betaalt, de Waal geniet
Men durft ons noemen voleurs de
places en we staan niet op 1
En gij werklieden, schrijnwerkers,
ijzerbewerkers, Vlaamsche vak- en
stielmannen, denkt gij in ons Vlaande
ren, in uw eigen land ter gelegenheid
van de nïenwe nijverheid, schoone
postjes to krijgen Neen... ofwel gij
moet tijd, geld en moeite opofferen
om eerst en vooral Fransch te leeren
Welnu als gij dat doet, ik ben er
niet tegen maar laat u toch niet lan
ger verdrukken en eiscli <rin Vlaande
ren Vlaamsch opdat gij u en uwe
kinderen stillekens aan de moeite en
het geld, noodig om Fransch te leeren,
zoudt kunnen sparen.
Gij,ontwikkelde Vlamingen,schaam
u niet in Vlaanderen Vlaamsch te
spreken on te eischen zooals gij ziet
hebt gij er alles bij te winnen en bo
vendion, liet is uw plicht, het lot van
don minderen te verbeteren en den
batelijken klassenstrijd tegen te gaan
maar dat kunt gij niet zonder de taal
van uw volk te spreken.
Mochte eens de dag aanbreken dat
op het gebied der verdiensten,alle Bel
gen gelijk willen zijn voor do wet.
De volledige kennis der beide talen
moet slipt vereischt worden van eiken
Belg, welke in de openbare besturen
begeert aangenomen te worden.
Dat men van Waal en Vlaming
de echte bekwaamheid eischa welke
zijne bediening vereischt cn dat men
de rechten van niemand miskenno.
Ziedaar, Ileeren, wat ik hij middel
van uw veel gelezen blad aan ons
Vlaamsche volk wilde diets maken. Ik
dank U omdat De Volksstem hare
kolommen zoo bereidwillig ten dienste
stelt, Ier verdediging der rechten aller
Vlamingen on ik bid U, mijne beste
groeton te willen aanveerden.
Uw getrouwe lezer,
KLAUWAERT.
De vastendagen. De toelating
▼an vleeschelen op de Vrijdagen en de vas
tendagen in do hotols en spijshuizen van
Gont, Lodeborg, St. Amandsberg en
Gontbrugge, godurendo de Wereldtentoon
stelling, is van gisteren, Maandag dag der
sluiting der Tentoonstelling, ingolrokkon.
Ket SSpusseisch Stadhuis.
Het komitoit van oud Brussel heoft do aan
dacht van liet gemeentebestuur govostigd op
liet dak van 't stadhuis, dat afsteekt tegen
het m'orkwaardig gebouw. De zoldervensters
zijn zeer armzalig van maaksel en de keper
beantwoordt niet aan do bouwkundige op
valling van hot geheol.
Plannon zijn dan ook opgemaakt omgansch
het bovengedeelte to verbouwen. Men zou er
een dak aanbrongen in den aard van liet dak
van 't Broodhuis. Hot gebouw zou er veel bij
winnon.
Loonsverlaging in den Bori
na ge. opschudding lieorscht er thans
do wereld dor mijnwerkers nopens de
medodeeliug dat hot loon eerlang met 10
per honderd zou wordon verlaagd, daar do
prijzon dor kolen dalen on do voorraad
brandstof steeds aangroeit.
Do arbeiders bogrijpen den toestand. Zij
hadden gevraagd de Ioontaks te behouden
doch een dag por week to verletten, voor
stel dat niet gunstig is onthaald geworden.
Zij halon aan dat de aangekondigde loons
verlaging voor zekere arboidors 12 011 15 p.
zal bedragen, tengevolge van zokero wij-
zigingon, aan de workvoorwaarden toego
bracht. Het vraagstuk van een dag werkver-
let in do week zal Zaterdag to Brussel in het
Nationaal Werkerscongres worden ondor-
zocht.
Antwerpen esi
R©$4er,dl2ïtï.Ziehier de cijfors dor
havonbeweging van de 3 groote havens van
liet vasteland, voor de 10 eerste maanden
van 1913 en 1912
1913. Hamburg 15715 schepen 12.160,098 ton
1912. 15088 11,468,672
Verschil; +627 691,425
1913. Antwerp11 5857 schepen 11,731,931 ton
1912. 5801 11.4S1,651
Verschil+50 253,280
1913.Itotterdam 8827 schepen 11,006,769 ton
1912. 8554 10.142,807
Verschil
+273 863,962 ton
Ket oeidephoud der gevan
gene De opslag der eetwaren heeft het
rediot voor het.onderhoud dor gevangenen
deelmakend van het hudjet van juslicie, met
25,000 frank doen vermoerdoren. Het kre
diet voor 1911 beloopt 1,325,000 frank.
Zijne vlucht van Maandag namiddag.
Wij zegden gisteren reeds, dat de menigte
welke zich 's morgends in den omtrek van
St. Denysplein verdrong, gerust op 100.000
man mocht geschat worden. Welnu 's na
middags was doze menigte nog verdubbeld,
Wij hebben ter plaats verscheidens onzor
lezers en Aalsterscho vrienden ontmoet, en
die zullen het kunnen getuigen, dat er min
stons 200.000 man open rond St.Denysplein
waren om Pegoud aan 't werk to zien.
Volen waren ter plaats gebleven, en had
den or voor gezorgd iels uit do vuist to kun
nen verrobboren. Anderen hadden er op go
rokend in don omtrok iets te knabbolen t(
zullen krijgen, doch dien Voorraad was spoe
dig uitgeput en dan moesten zij wel, voetj
voor vootjo tot in don omtrok der tentoon
stelling gaan om daar lo trachten aan eten
te geraken.
Wij zeggen voolje voor voetje, en zulks is
niét overdreven, want slecht met de grootste
moeite goraakto men vooruit.
Autos, rijtuigen, motos en rijwielen zijn
al niet beter gesteld. Zij ook moeten om zoo
te zoggen voortdrijven....
En liet gewoel vermeerdert nog op den
Korlrijkschen steenweg, daar behalve dezen
die r.aar eten gaan zoeken of tcrugkeoren
naar huis, ook dezen di© gaarne een goed
plaatsje zouden hebben reeds op weg zijn
naar St. Denysplein
Pegoud gaat naar omhoog.
Eindelijk om 3 1/2 ure, steeg Pegoud op.
Hij vliogt steeds heen en weder het plein,
altijd maar klimmende.
Hij klimt zoo hoog, dat hét toestel ginds
boog nog enkel eon vogel gelijkt. En wan
neer hij ginder, heel hoog, veel hoogor dan
s morgens gekomen is, herneemt hij al de
tooren die hij in don morgend reeds verricht
heeft.
'lis onnoodigWgmaals de opsomming te
geven der vorèohillonde luchttoeron.
Do toeschouwers staan verrukt den vlie
ger na te staren.
Nu en dan hoort men uit do menigte een
gejuich opgaan. Op andere benauwde
oogenblikken is het zoo stil, maarzoo stil dat
men eono muis zoude kunnen hooron loopen.
Na al de vorscliillendo tooren gedaan te
hebben, daalt Pégoud terug nodar juist
om 4 uren 8 minuten, met zijn toestel neder-
strekkeudo als een rousachligon vogel.
De geestdrift, de uitzinnigo geestdrift hier
weergeven is iels onmogelijks. Men moet
het bijgowoond hebben om er zich oen ge
dacht lo kunnen van vormen.
De eoretoer per auto wordt begonnen doch
kan niot voleindigd wordon, want don
menschondrom rukte het plein op en wil
Pégoud in triomf ronddragen, doch de auto
moot vluchton.om hem er aan te onttrekken.
De terugkeer naar de stad
Do beweging, is het noodig hot te zeggen,
ging alle gedacht (o boven. De auto's, do
rijtuigen warougodwongon te wachten stedo-
waarts te rijden, lot dat het meeste godrang
▼oorbij was.
Wij hoorden tot hiertoe niot van moeilijk
heden of ongevallen, doch het zoude niet te
verwonderen zijn geweest waren ongeluk-
don gebeurd.
's Avonds was er heel Gont door van niets
anders spraak dan van de wonderbare tooren
van Pén oud. Men kon er maar niet over uit
gepraat geraken.
Werk op den winkel
Dat Pégoud nog werk op den winkel heeft
zal duidelijk blijken uit do verbintenissen
welke hij roods aangegaan heeft, of voor
welke hg in ondorhandoling is.
Zoo zou hij Donderdag te Rotterdam
vliegen, Zaterdag en Zor.dag te Borchem-
Sle-Agatha (Brussel), dan te Hamburg,
Frankfort, Keuion, Munohen, Bucharest,
Budaposih, Rome, Napels, Cairo, Conslan-
tiuopel, en dan eene omreis beginnen in
Rusland onz.
De moordenaar Sanchez doodgeschoten.
Zooals wij meldden, werd de genade voor
Sanchez door zijne kinderen aangevraagd bij
den Koning, niet verleend.
Do strafuitvoering werd vastgesteld op
Maandag morgend, iu het kamp van Eara-
bancliez.
Sanchez heeft een betrekkelijk kalmen
nacht doorgebracht. Na gebiecht en de mis te
hebben gehoord, word hij weggebracht. Het
linieregiment der asturies en hot 4d0 regi
ment hereden kanonniors, vormden hot vier
kant op het oefenplein waar de strafuitvoe
ring zou plaats hebben. Sanchez kwam daar
aan in gesloten wagon, vergezeld door broe
ders van liefde en door zijnen biechtvader.
Wanneer hij uitstapte, keek hij verwilderd
rond zich. Hij leunde op den arm van don
priester en kuste herhaaldelijk mot koort
sige bowogingon hot kruisbeeld. Men blind
doekt hour, terwijl hij uitroept Vaarwel,
vader Vaarwel aan allen.
Dan wordt hij voor het peloton geplaatst
on hot salvovuur brandt los. Het-is juist
5.39 ure.
Kapitein Sanchez stort dood ten gronde.
Vijf kogels vlogen door bet lioofd drie
doorboorden zijn hart. Gerechtigheid was
geschied.
Het lijk werd in eene kist gelegd, die met
een zwart kloed was bedekt. Na dat de
troepen voor hot lijk hadden gedefileerd,
werd hot naar het hospitaal van Carabonchol
overgebracht.
trekt, is gelast met eene zeer bolangrijkö
zending.
Hij zal te Staiilej'ville oen nieuw gouver
neur generaalschap inriclilen, zooals er eoa
in Katanga beslaat en dat, mot zetel te Stan-
leyslad, heel liet noordolijk en noordooste
lijk deel van Congo zal omvatten.
Blijkens eone door de rogeering aan da
Kamer medogedeelde tabel zou het beloop
der schatkistbons van Belgisch-Congo, op
22 October 1913, de som van 85 millioen
499.000 frank bedragen.
Sedert 9 Juli laatstleden heeft men voor
40 millioen 448.000 fr. van deze schatkist-
bons in omloop gebracht.
- -
De aanstaands vertrekken
Er is ook nog spraak dat hij eene omreis
door heel Amerika zou doeu.
Daar hij slechts zelden voor 20,000 frank
daags werkt en liet meest altijd oonige
duizendon moer is, is hot gemakkelijk te be
grijpen dat Pégoud spoedig miljoonair zal
zijn...
De vluchten te Brussel
Pégoud verzekerde ons gisteren, dat hij
ig niet geleekond had voor de vluchten
Zaterdag en Zondag te doen te Brussel, 't Is
echter to verwachten dat er zal overeenge
komen worden. Iloe uitgestrekt liet plein
van Bercliem-Sle-Agatlia ook zijn moge, is
het zoo goed als zeker, dat hot de beide
dagon meer dan te klein zou zijn om do menig
te bevatten.
Wij zullen onzo lezers op de hoogte
houden.
Vertrokken evonoens op 8 November mat
de stoomboot Anversvtllê
Voor het ministerie van koloniën (tweede
lijst): MM. Felix Fuch, gouverneur-generaal
12° vertrok; Malfoyt, vice-gouverneur-gene-
raai, 5® vertrek Dr. Zerbini, genees-
opzichter, 5® vertrek Janssong, werkhuis-
overste, 3® vertrok Lidblom, ld.; 4® vertrok
De Vos, kotelmaker-monteerder, 2° vertrok;
Lapierre, klerk. l°klas 2ev..- Meorschaut
baanlegger,l® vertrek; Rassolet-Petitjaques,
landbouwoverste 1® klas, 4® vertrek L
Tessaoli, substituut bij den procureur des
konings, 4® vertrok Walrand, agent bij de
rechterlijke orde, 2® vertrekGoboefs,
territoriale beheerder, 2® klas, 4® vertrek
Wampers, letterzetter, 1® vertrek Everard,
pas werker-mon teerder, lc vertrek Slraven
territoriale beheerder 2® klas, 2® vertrok,
naar Katanga via Horna Palto, overste
klerk, 3® vertrek Gunhet, territoriale agent,
klas, 3® vertrok Dufour, grondtitelsbe
waarder, 5® vertrok Beulens, hoofd
landmeter, 4® vertrek Foucart en A.
Schmidt, verificateurs der belastingen,
klas, 3® vertrek J. Bertou, M.
Ledent en G. Pirson, klerk-o versterf, bij
de bolastingen, 2® vertrek; M. Vouloir, klerk
klas, bij id., 2® vertrok; F. Struelensv
verificateur der belastingen, 2®klas; A. Grau
on Z. Looocq, klerken-overste bij de belas
tingen; A. Catoire, O. Englebert en L.
Brainant, landmeters van 't kadaster 3® kl.;
Magaist, Demoustier, G. Briard, A. Divi-
vier, Jeuniaux en E. Meeus, klerken 2® kl.;
bij de bolastingen; E. Jamar, postontvanger
2® klas, 2® vertrok, opnieuw met zijne vrouw
Voor de Forestière et Minière MM. J.
Marchant, 4® vorlrek; P. Houssiau, 3®
en E. Nossont, 2e vertrek.
Voor de Spoorwegmaatschappij van Con
go MM. J. Roisch, werkhuisovorsle 4® v.;
A. Paradis, ovorate-klerk, 3® vertrek; A,
Reiscb, ketolmaker.
Voor do S. A. B.MM. M. Stronck, lian-
dolsageht, 3® vertrek, en G. Isenbart, id. id.
Voor do Comp. des Produits t M. Jos.
Teytz, beonhouwer-kweeker.
Voor de sludiomissie van den spoorweg
ran Beneden-Congo naar Katanga MM.
Paul Mayot, Angelo Cassini en Giacoino
Moro, oporatoureu rn Marius Hoven, be-
heerklork.
Zullon op 8 November via Southampton
en Kaapstad naar Katanga vertrekken
M.M. Olsson, militair hoofdboekhouder
baron Fallon, behoeragent tweede klas, oud
wuchtmoesler bij het 3® lansiers, oud amb
tenaar van hot tolwezen in België en oud
ontvanger der belastingen te Elisabethstad
H. Do Raedt, verificatour der bolastingen.
Op 15 November M. L. Genbols, voor-
loopig magistraat.
Op 29 November commandant De Mou-
lemcesler, staatsinspectour.
Nieuwe onder-gouverneur generaal.
M. Malfoyt, dio Zaterdag aanstaande ver-
FRANKRIJK
De Groot-Hertog Alexander van Ruslancf
te Parijs De groot-hertog Alexander van
Rusland, vergezold van don prins Demidof*
gezant van Rusland te Athenon is Maandag
avond, rond 5 ure 15, te Parijs aangekomen.
Een Drama Maandag had in een koffie
huis van de rue d'Angoulome te Parijs oe»
bloedig drama plaats. De genaamde Aug.
Dugant. 32 jaar wonende in de Durisstraat,
loste er verscheidene revolverschoten op zijn
gowezon minnares en op haren minnaar.
Dugant schoot zich vervolgens een kogel
door het hoofd en stortte dood neder. Do
twee gewonden zijn in oen hopeloozeu toe
stand naar het hospitaal overgebracht.
Een Expre?tlrein Ineen kudde schapen-*
De expresstrein komende van Modano kwam
do statie van Seurró binnengestoomd, op het
oogenblik dat men er eene kudde schapen
tooiioorende aan M. Laurent, handelaar to
Dijon laadde. Elf schapen werden vermor
zeld en een vreesolijk gewond zoodat moa
het onmiddellijk moest afmaken. Ten gevol
ge van dit ongeluk ontriggeldo het eerste
rijtuig van den trein. Gelukkig hadden er
geen persoonlijke ongelukken plaats.
Doodelijk automobielongeluk Zondag
kwam Mevr. Tronde, 62 jaar oud, uit hare
woning, gelegen in de rue de Paris, te
Pantin. Do dame word door oen auto omvei>
geroden en bloef dood liggen. De autvoer—
der is wegons overdróvon snelheid aange
houden geworden.
DUITSCHLAND
Een vader verdrinkt zijne kinderen en
hangt zich op. Een verwer van Dresden
do genaamde Marschefler, die sinds eonigen
lijd zonder werk was, hoeft twee zijnor kin
deren verdronken in eenen emmer water. Hij
hield do ougelukkigen er zoolang met hot
hoofd ingedompeld, tot zij bezweken.
Zijne twee andero kinderen ontkwamen
het slechts door bun hulpgeroop.
Wanneer men toesnelde, sloot de^vader
zich in eeno kamer op en verhing zich.
Drie gezusters zelfmoorden zich.Maan
dag merkte men op dat do kunslschilderei
Kurtze, wonende te Marburg, zich zelf-
moordde door vergiftiging.
Twee liarer zusters, de oene wonende te
Marburg, de andere te Brunswick, vergiftig-
ligden zich omtrent op hetzelfdo uur.
Tragisch einde eener familie. Te El-
berfeld heeft de handelaar Leisel,zijne vrouw
en zijne twee kinderen vergiftigd en zich
vervolgens gezelfmoord. Maandag morgend
drong men in de woning en men ontdekte er
vier lijkon.
Dit schrikkelijk familiedrama is toe t«
schrijven aan de wanhoop van Leisel, dit
voor zijne zaken vreesde, daar hij alle beta*
lingon had moeten staken.
Ean anarchist poogt zich te zelfmoorden.
Maandag morgend namen de bewoners
van een huis uit eene noorderwijk van Ber
lijn een sterkon gasrouk waar, die zich door
het ganscho huis verspreidde.Do gasontsnap-
ping deed zich voor in hot appartement be
trokken door do familie Hoclistadts.
De pompiers drongen er binnen en vonden
er den man, zijno vrouw en bun kind buiten
kennis. Zij worden naar hot hospitaal ge
voerd en bijgebracht.
Rochstadts verklaarde dat hij anarchist
zijnde, niet alleen eone omwenteling kon
doen losbreken, maar dat hij den moed had
zijn eigen lot to wijzigen. De wanhopige ein
digde met don uilroop Love de anarchie lm
Hochstadt was ginds eonigen tijd zonder
werk.
Eene kindermoord te Hamburg. Maan
dag morgend heoft men to Hamburg het lijk
ontdekt van een lOjarig meisje. Do policie-
prefokt heeft eene belooning van 1000 mark
uitgeloofd aan hem die den afschuw el ij ken
moordenaar zul ontdekken.
Eene moeder doodt hare kinderen.
To Lischterborg, nabij Berlijn, is een schrik
kelijk draiaa outdokt gowordeu. De vrouw