DE VRIJMETSELARIJ
IN CONGO
'T EEN EN 'I ANDER
buitenland
9onde«°dag 8 Januari 1914
Eens vreaselijke zeeramp
op do Amsrikaanseiie kosten
Naar Congo
Twintigste insrijaag n' 6
2 CENTIEMEN HET NU3V3MER
DE VOLI
TEM
abonnementen;
Zes maanden 4 Iranken. Een jaar I Irani.sn,
Insclirijving in alle postbureelen van bet land.
I" UITGAAF, 4 o. 's siüfids 2° UITGAAF, 7 8. 's avonds *j»
Pour touto fa pubücité eoir.moreiale efc financier# du journal,
s'fulresser cKckisivcment k l'Affeuee Réclame GodU, 2, Place da
la Boureo, BruxellsA,
8URCELEN
AANKONDIGINGEN 8
TE BRUSSEL
i GOOTSf BcuraplaotSi 1
Telefoon A 3299
BestuurderJ.
TE AALST
9, MLer-lEstraat,
Telefoon 114
Van Nuftel-De Oendt.
KI. aank. (1 lot t tl. reg.) Ir. 0 60
8»biadx. (de regel) It. 1.00
4* blade. (de regel tr. 0.30
Financ. aanaou. (per rage!) fr. 2,00
Cr. 1.00
Sport (per regel)
Gotneagd nieuws per regel) Ir. t.OO
Uectir. hemcli. (por regel) Cr. 2.00
Overlijden (per regel) tr. 8,00
Commerciate en ficaaoieele aonkondigiagefl zich uilsluitslijt te
weuiien Agenco RacUune Godts, 2, Üeursplaais, Brussel.
Do katholieke bladen hebben eenen
veldtocht ingericht togen de schande
lijke aanvallen,waarvan onze moedige
missioiina'risson, in Congo, van wege
de vrij meisol aars hot slachtoffer zijn.
Ai te.lang hoeft dezen onrechtveer-
digen toestand geduurd.
Onze mission na rissen welke als he-
ecliavors optreden, zien dagelijks hun
ne pogingen verydölddoor hunne
eigene landgonoQten, loden der vrij-
melsetarij, in Congo aangesteld om
Iiel beschavingswerk te helpen ver
richten, zijn onzo missionarissen mis
kend, gedwarsboomd en vervolgd.
Elkeen kont don noodloUigon in
vloed, welke do vrijmetselarij in de
samenleving uitoefent.
Het dool der vrijmetselarij is de
beslaande samenleving albrekon en
vernietigen.
Hoe is het dus mogelijk (lat vrijmet-
seiaaraaan het hoofd kunnen geplaatst
worden van oenen Staat, alwaar alles
moet opgebouwd worden
Noodzakelijk zijn zij gehouden, als
lid dor logie, om zelfs deze wolke de
grondvesten van eenen Staat stevig
'willen oprichten, in hunne werking
te verhinderen.
Het is hetgeen de vrijmetselaars in
Congo, straffeloos, reeds zoovele jaren
gedaan hebben.
Allo middelen werden gebruikt Oln
dc werking der mission»arissoh in
Congo to verlammen en la verijdelen
Laster, eorroof, valscbo aantijgingen,
enz. enz...
Terecht bobben do Belgische katho
lieken vorzet aangeteekend en de mi
nister van koloniën ondervraagd.
Ho lieer Ronkin, komt in het Se
naat te verklaren, dat hij immer de
vrijmetselarij in Congo bestreden
-heelt.
Doze verklaring voldoet ons niet.
Wij zouden willen weten door wol-
ko krachtdadige middelen men de
schandelijke werking der vrijmetse-
lar'j heeft ingetoomd.
Elkeen weet dat de minister van
k otiiën al te toegevend is geweest.
in do maaiul December 1911 logde
hij aait de hoogere beambten op zich
niot to bekreunen of een bediende van
den Staat aan do vrijmetselarij toebe
hoorde of niet.
Toen de misaioiinarisson hunne stom
verhieven om de vervolgingen, welke
zij to verduren hadden kenbaar to ma
ken, word bet onderzoek over deze
zaak op eeno hatelijke wijze verricht
Maanden en maanden verliepen, zon
der dat or hot mir.sto gevolg werd
aan gegeven.
De beer Wangermée, hevige vrij
metselaar en destijds aan hot hoofd
der openbare maclit in Congo, schreef
san zijnen vriend, vrijmetselaar Van-
dervelde, (lat bij inCongo OPENLIJK
hel evangeliesatiowerk der mission-
narissen bevocht, en zijne bescher
ming verleende aan dezen welke zijne
gevoelens deelden.
De jonge substituut Leclercq, nau
welijks meerderjarig, doch reeds hand
langer der helsciio sokte.zond in 1910
oen verslag naar België, in hetwelk
de Missionarissen op eeno hatelijke
wijze beschuldigd werden.
Den 15 Februari 1918 laakte de
achtbare Staatsminister Woeste in
volle Kamer do handelwijze van don
jongen ambtenaar, omdat bij zonder
do tegenpartij geboord te hebban, op
eenvoudige aanklachten, het puik der
Cougoloesüh6 beschavers aaa den
schandpaal spijkerde.
Minister Kenkia maakte in de Ka
mer den lof van M. Leclercq. Open
slechts liet Beknopt Verslag van 1911.
Op bladzijde 158 zult gij hot volgende
lezen
M. Leclercq is een uitstekende
magistraat, met schitterende bekwaam
heden begaafd en wolke onschatbare
diensten aan do Kolonie bewijst. Ik
houd van mannen die hunne opinie
durven laten blijken. M. Leclercq is
een dezer.
De minister verhaastte zich dan ook
M. Leclercq als ouder-gouwhoer van
den Belgisehen Congo te benoemen.
In 1913 ondernam diezelfde heer
Leclercq, het troetelkind van minister
Renkin en do lieveling der loge, eenen
schandelijken aanval tegen den Eorw.
Heor Cambier.
Onzo lezers kennen de valschheid
dier lage beschuldigingen en wij ko
men er niet op terug; dank aan de
manhaftigheid van den Eerweerden
Heer Cambier, heeft men die Uelsche
strijdmachten kunnen in duigen slaan;
doch dit bewijst eens te meer, hoe de
vrijmetselaars ia Kongo, verstout dooi
de al te groote toegevendheid van mi
nister Renkin, jacht maken op de on
gelukkige missionarissen.
Het bevel tot niet-vervolging, den
14 Juli 1913 door den prokureur des
Konings van Kusambo uitgesproken,
is slechts eeaemaand en half later aan
da belanghebbenden bekend gemaakt.
Dit alles getuigt van weinig goeden
wil jegens de missionarissen, en wan
neer M. Renkin in bet Senaat verklaart
dat bij do Vrijmetselarij in Congo be
strijdt, durven wij rechtuit zeggen dat
zijne middelen weinig doeltreffend zijn
en zelfs zeker wantrouwen bij alle
rechtzinnige Belgen verwekken.
Een tnodepno visschepe-
vaartwïg. Het grootste Engelscho
vaartuig' is ongetwijfeld liet to Grimsby in
geschreven stoomschip Passing. liet is 48.8
tü. lang, kan 320 ton •teenkolen bergen on
hooft oen aaolheid van 11 zeemijlen.
Daarbij is hot ingericht voor dtfuitoeferting
dor visschorij als grootbedrijf, met een traan-
kokerij, om do vischlovcrs aan boord to ver
werken, en, ten eindo ook don afval produc
lief te kutmon maken, is het voorzien van
een inrichting tot het bereiden van viscbmcel.
Het stoomschip wordt gedreven door een
maebien van 600 p- k. on tolt een beman
ning van 11 koppen.
Het toezicht ouei*de krijgs-
gtiLïöUtfiJön. Den Minister van Open
bare Werken wordt bot in ei oh t toegedicht,
hel beheer van Bruggen on Wegen te ont
lasten van hot onderhoud en toezicht dor
krijgsgebouwen.
Deze nieuwe taks van het beheer, sinds
April 1913 ten laste der open ba ro workon
gelegd, vergt veel arbeid on lijd vanwege
de ingenieurs en staan andere belangen in
den weg.
Daarom zou do minister hot inzicht heb
ben, in elke gouw twee of drie bouw mees
tors aan lo stellen, die zich moor bepaaldelijk
mot hot onderhoud der krijgsgebouwen zou
den bezig houden en zich rechtstreeks tegen
over don minister ie verantwoorden hebben.
deti spoomeg. Krachtens
eone ministerieole beslissing is het nieuw
stelsel van bevordering, bij bet personeel
dor Staatsspoorwegen, it: voege sitids 1 Ja
nuari 1914. Vanaf dien datum trekken al de
werklieden do bezoldiging die zij zouden be
komen hebben indien do nietiwo loonschalen
hun hadden toegepast geweest vanaf het
oogeriblik dat zij m dienst traden bij bot be
heer of de maatschappij volgenshot geval.
Men weet, inderdaad, dat de werklieden der
overgenomen maatschappijen in do bovordo-
ring begrepen zijn.
Do nieuwe maatregel van den minister van
spoorwegen zal weor velo gelukkigen ge
maakt hebben.
Ee n© stiondei* zet. To
Vonetiö ontwerpt men plannen om hot cen
trum der stad met de Lido te verbinden
door oen 3600 meters lange tunnel. Er is een
komiteit gevormd met oen kapitaal van
100.000 lire voor bet maken van voorloo-
pige ontwerpen. De nieuwe straat, die aan
bet onvoldoende verkeer door middel van
gondels on stoombootjes eon eind zal maken,
begint in hot bartjo van Venetië hij do Giar-
dinetlo roal'e, loopt voorbij hot San Maroo-
plein eu Riva degli Sehiavooi en eindigt aan
do Lido bij de Quatlro Fontane.
De straat ligt bij het begin ruim 8 meters
onder den waterspiegel en krijgt bij het
doorsnijden van «et Canale or fa tie haar
gepolste diepte, 10 meters. De breedte
zal 10 maters bedcftgonin bet midden komt
een pad voor voetgangers, rechts en links
eon elektrische tram dia den afstand in 5
minuten zal kun nou afleggen. Daar de bodem
der Lagune uil slijk en zand bestaat, zal do
tunnel in afdeelingen gebouwd, en in ge
deelten door metalen platen en saamgeperste
lucht voorwaarts gestuwd werden.
Een dergelijke straat vindt man in Detroit
in de V'ereenigdo Staten, waar een tunnel
van 2400 motors lengte op 23 meters diepte
onder het rivierbed ligt.
Over do vermoedelijke koston laat hot
Veuotiaansche komiteU nog niets liooren.
maar men hoopt tiet kapitaal to kunnen krij
gen door do vrijkomende bouwterreinen dio
zeker noodig zijn als het slapende Venetië
tot nieuw leven gewekt wordt.
Tafelgerief Hot tafelgerief, zoo
fijn afgewerkt en voor alle gebruiken en bo-
noodigheden. gepaft, is van betrekkelijk
jongen oorsprong ton minsten voor wat de
vormen betreft zooals het hedendaags wordt
gebezigd.
Do vork kwam sleehts algemeen in ge
bruik in de XVIt" eeuw.' De oude Grieken
wier ^vindingrijkheid en beschaving poohtans
algemeen is bekend, ator, met hunne ringers.
Daarom ook bood man aan do ganoodigdon
voor on na hel eton wasclikommeh aan, en
waterkannen die meestal prachtwerken
waren van gedrevaii goud en zilver.
liet zijn de gon^ zilversmeden dio de
vorketïen hebben ^uitgevonden, doch dozo
waren eerst een pröchtartikel. Zoo leert men
van eonen gunsteling van Edward II, koning
van Engeland, dat hij drie vorkotten bezat
om peren to eten, v Tot het eten vap vieeseh
en visch worden de vorken elochts drie
eeuwen later gobezigd.
In do XVII9 eeuw brachten do lvooren dio
ergens ton oten waren gevraagd bun gerief
mede lepel, mos en vorkei.
De lepel is altijd in gebruik ge woest,
boewei natuurlijk zoer verschillend van spijs
oa vorm.
Do drinkvaten waren eerst van hout,
daarna van tin of metaal.
Hol was slechte in do XV0 eeuw dat de
praohtige glazen van Venetië bij de groeien
en rijken in gebruik kwamen.
Do eierdopjes dagtoekeuon van do XV®
eeuw evenals bet zoutvat.
To beginnen van do XVII® eeuw begon
stilaan hot andor tafelgerief, vervaardigd eu
in gebruik gesteld te worden, naarmate de
noodwendigheden.
Verongelukt Stofansson, de
loidor van do wetenschappelijke expeditio
naa.* het uiterste van N-W.-Amerika, heeft
uit Point Barrow, op Alaska, eon bericht
gezonden, waarin hij meedeelt,dat zijn sohip
do A'«We«£,dcn 12 Augustus op 15 mijlen van
de kust invroos overtuigd dat het schip
voor den göheolen winter daar vast lag, ging
Stofansson mot G anderen aan land om to
jagon. Den 2ö September woeddoer een ge
weldige storm en toen do jachtpartij naar do
kust terugkeerde, vonden zij hot ijs en liet
schip verdwenen.
De Karluk had nog 25 man aan «oord.
Stefausson weet yiét wat er van lion en hot
schip geworden is.
Het kleinste ventje In den
ouderdom van 53 jaar is to Southend in
Engeland William Whito o verloten, die be
kend stom} als het kleinste manneken van
den aardbol.Hij waa inderdaad52 centimeters
hoog. Met zijne zustor dreef White oen
zem-blooionden handel on ala hardnekkig
politiek voutjo, slak hij in zijno vaderstad
veel grooton naar do kroon.
Whito is do kleinste man waarvan do ge
schiedenis getuigt. De vermaarde generaal
Tom Pouco was inderdaad 78 cent. lang en
do uworg van koning Stanislas van Polen
roikto tot 53 centimeters hoogte.
nee Glevoland en zijno vrouw dommes
Smith en zijno vrouw, en Jufvr. Van Eek,
der Amorikaansohe missiën Bertram!, Van
Slyekom en Rynecko, doc N. A. II. V. Lo-
maii'o. der Congo Trading Company; Pirsch,
der C. B. M. C. My, der Bank van Bel
gisch Congo Drisse en zijne vrouw, pri
vaat Segers Scoyer en Vanderheyden,. der
C°10 Kasaïüamot, der Ca19 du Congo bolge
Fignoerdo, Rood, Slackbourn, Jamoz, Do-
clot, Bradfer en Nniliez, der Iioileriei du
Congo.
Een Pctroolbao! gutrand 42 doeden
Over het vergaan van den Petroolstooinor
Ohlohamaseint men uit New-York.
Do petroolstoomor Ohlohama, tijdens don
storm van eergisteren op60 mijlen van Sandy
Hook gezonken, hoorde aan eene maatschap
pij too van Sandy Hook en vaarde naar
Port-Arthur, in Texas.
Draadlooze tolegraafberiehten meldden
dat enkel de kapitein on zevon andera opva-
rendon door de Bavarii werden gered en
dat de Ohlohama is gezonkon.
Drie schenon dio do eerste seinen der
draadloozo telegrafie hadden opgovat, vaar
den ter plaats. De zee stond zoo hol dat geon
reddingsbootcn ter plaats kondon worden
gezonden. Een dezer zonk zelf met gansch
de bemanning en dezo kon enkel ter prijze
van zware moeilijkheden gored worden.Mon
moest dus den dageraad afwachten. Bij het
krieken van don dag naderde de Bavaria
doch de Ohlohama zonk. De booten der
Bavaria en der 6'aribbean konden don kapi
tein, do drie officieren, de telegrafist evenals
een matroos, dio door oono baar in de zee
weiden geslingerd, redden. Later worden
nog twee anuero matroozen opgovischt. Het
aantal verdronken zeelieden bedraagt 42.
To 8 are was de draadloozo telegraaf-
inrichting van hot in nood verkeorende schip
door hot tempeest buiten werking gesteld.
Men zag toon datde bemanning van hot sohip
op de voorplecht bijeen was.
Volgens eon radiotelegram, ontvangen
door do Compctgnia en door het sohip verder
gezonden, had do Calco de potroolboot op
sleeptouw genomen, maar deze zonk op 15
mijion omtrent ton oosten van Sandy Hook.
Mon verwachtte gisteron to Now-York de
tweo schepen die de Oklahoma hielpen. De
Bavaria met don kapitein van het vergane
schip eu zeven koppen dor bemanning, moot
boden to Boston aankomen. Men hoopt dat
leden van de bemanning zich nog op andere
schepen bevinden.
Een radiotelegram van den kapitein der
Bavaria zegt dat, toen de stoomboot Ohla
homa verlaten werd, zij met het achterschip
naar beneden zonk en de voorplecht bijna
rechtstandig uit bet water stak. Mon hoopt
dat atideie sohopeu do vermiste matrozen
hebben opgenomen.
Do volgende passagiers zullon Donderdag
oveneens naar Congo vertrekken mot do pa-
ketboot Anversville MM R. Amoy, Ren-
glet en O. Ghaltin. d»jr Ga,e Kasa- Smets,
der Comtina Gorte, Van Rooy Crévisso en
Mélis, dor ForeminiAro Serra, Sohepers en
Moniraon, van den Bpoorwog van Benoden-
Congo naar Katanga Jocoovacoi, dor Luki;
Goffioet, der Plantagiën Lukidi Lubao de
EE. PP. Nieberdiu^f, Brunei, Lavrijsen, der
PremouBtreiten.on Vafi Durino, dor Redemp
toristen Breckwiili Wilkersson, Stephen-
9on oa Deny, der Engelseho misaidn dotni*
FRANKRIJK
Ontploffing in eeno poederfabriek. -
Dinsdag namiddag ontstond in do Nationale
poederfabriek van Vonges, eene geweldige
ontploffing. Twee werklieden werden ge
dood en twee andore zijn gewond geworden.
Do oorzaak van het ongeluk is nog onbe
kend.
Geheimzinnige dood van een Congolees.
Maandag avond rond 8 ure, vond men in
do Gollincourlslraat te Parijs,den neger bok
ser, Joseph Tedriniana, bewusteloos liggen.
Hij werd naar het hospitaal Biohat gevoerd
en stierf er Dinsdag morgeud hij is ten ge
volge van vreeselijko slagen bezweken.
De rechterlijke politie heeft eon onderzoek
ingesteld.
Hot lijk van don ongelukkige, die 17 jaar
oud was en in Belgisch Congo werd geboren,
is naar het doodenhuis ovorgebraclit om er
geschouwd te worden.
Het wassen der Maas. liet wassen der
Maas noemt immer toe in de streek van
Olmrlevillo. De stroom is buiten zijne oevors
gelreden. Talrijke weiden staan onder water.
Een Italiaan gedood te Parijs. In den
nacht van Maandag-Dinsdag oriti'olde zich in
do Vlaanderenstraat to la Villelto, een bloe
dig drama. Een ISjarige Italiaan, Ch. Ron-
ohio, wonende in do Riquetstraat te Parijs,
kreog er twist mot een onbekende sohurk,
«(elke hem een mos in volle borst plofte.
Ronchio stortte zwaar gewond neder. De
moordenaar nam daarop de vluoht. Zijn
slachtoffer, die in het hospitaal St Louis ver
zorgd word, bozwook er zonder tot bezinning
te K (ju gekomen.
De heer Roulland, politiekomrm'ssaris der
ijk van la Villolte, heeft een streng onder
zoek ingostokl.
Automobielongaluk. Uit Toulon, wordt
medegedeeld, dat een automobiel, waarin
hadden plaats genomen don minister van
openbare werken, M. F er. David, zij«o
vrouw en M. Nicolinl, voorzitter van de
handelskamer, to Toulon, ten gevolge vau
don ijeei derwijze geslingerd is gowordoii,t|-
dons den doortocht van het woud van Dom,
dat M. Nicolïui, gewoud werd. De minister
en Mevr. David, ziju to Saint-Salvador afge
stapt.
DUITSCHLAND
Eene zaak van militairen opstand,
Dinsdag hadden voor den krijgsraad van
Kiel, de doballon plaats van hot proces voor
militairen opstand, tegen 4 kanonniers van
de zeovloot, die gohoorzaamhoid geweigerd
haddon aan een leerling-vuurworknaatcer*
dio dienst deed van officier. Een der soldalen
is tot 3 jaar en 4 maand go rang verwezen
een* tweodo tot 2 jaar on 9 maand govaug
en do tweo andore krijgon elk twee jaar eu
8 maand govaug.
De kinkhoest. Te Guntersblum, to
groot-hortogdom Hossen, richt do kinkhoest;
groote verwoestingen aan. Acht en twintig
kinderen zijn reeds aan de ziekte bezweken.
Een groot getal andere kinderen verkeerea
in doodsgevaar. Al do schoten zijn geslote*
geworden.
Zss schaatesnrijderB verdronken. Dins*
dag waren zeven jongelingen aan hot schaaU
seurijdon op het moor Fan Nouborg, in Sila-
zië, wnnneor opeens het ijs onder hunuo
voeten doorbrak. Allen stortton in hel water.
Niettegenstaande do reddingswerken die on
middellijk begonnen werden, verdronken
zos der ongelukkige» ;de andero kon levendl
uit bet water getrokken worden.
Drie visschors verdronken. Nabij Koe-
niugeberg, is do visschor Unhul, met eijne
t woo zoons, onder hol ijs geschoten «n ver»
firohken.
ENGELAND
De sneeuw. Op vorschillondo punten
van bet Vorcenigde Koninkrijk cn in het
land van Wallis, heeft hot fel gesneeuwd.
De werken in de opeue lucht zijn totaal oa»
dorbroken. Sinds Zondag woedt in Westy
raorland een lievig tempeest.
TURKIJE
De Turksche pers. De Turksche p9r®
verklaart dat Turkije zijn navaal overwicht
op Griekenland moot behouden, en zot let
den aankoop van nieuwe dreadnoughts aan.
De kommandant van don kruiser Hamt»
dié n, Reoutbey, dio uit Engeland is terug
gekeerd, wordt bevelhebber van don nieuwen
supordroadnought Sultan Osman
Het overzicht van het leger. Uit wei
ingelichte brou wordt gemeld, dat den post
van opzichter van bot 4® distrikt van bet
leger-overzicht, aangeboden is aan Mahmoud
Mouktar pacha, gezant vau Turkije le Bor*
lijn.
GRIEKENLAND
In het Parlement De Kamor gaat ia
verlof gaan. Zij zal vergaderen na do
gemoentekieeingen van 22 Februari aaA-
staande.
De rel» van M. Venizalos. M. Veniz»-
ios is naar Romo vertrokken.
HetTtaliaansch blad Popoio Romano
verneemt dat M. Venizelos, komende uit
Patras, den 9 Januari, te Brindiai zal ont
schepen, vanwaar hjj dan zijne reis naar
Itomo zal voortzotlen, waar bij naar moa
denkt Vrijdag namiddag zal aankomen.
Aardschommelingen. Men hooft go»
weidigo aardschornmelingon waargenomen
in den Pelopanosus, De stoffelijke schade it
zeer aanzienlijk.
ITALIË
De betrekkingen met Frankrijk. In da
politieke kringen van Ilorne, heeft men de
betrokking waargenomen door de Stampa w
itgosteld, tuascben de redevoering uitge
sproken door M. Barrère, Frauscho gezant)
to Rome, en de verklaringen door den mi
nistervoorzitter gedaan, tijdens oen onder*
houd. Giolitti druklo zijne vriendelijkste ge
voelens uit jegens da betrekkingen van zija
land mot Frankrijk.
De Stampa besluit dat de betrekkingen
tuascben Italië ou Frankrijk, aanzienlijk;
verbeteren.
ALBANIË
lzzet pacha Prins uitgeroepen. Da
briefwisselaar van de Frankfurterzeitung
to Constantinopel, beweert dat Izzet paoha^
prins van Albanië is uitgeroepen in eene ge*
heime vorgaderiug van Alhaneosohe hoofden
le Durazzo. Izzet pacha zal zich in don loop
der komende week naar Valona begoven,
met de Albanoesche afvaardiging die haas te
Constantinopel is komen halen.
De voorwaarden aan dewelke Izzet paehft
den titel van prins van Albaniö aanvaardt*
jouden de volgende rijn
