.1
Naar Rome en Italië
'T EEN EN 'T ANDER
Eene moorddadigs ontploffing
te St-Nikolaas-bij-Luik
Een Engelsche onderzeeër gezonken
Twintigste jaargang n' 15
Zondag 18 en Fibandag 19 Januari (014
JL_J A. Gr 1 t T
Dit Rammer IseTat 12 bladzijden en
wordt verkocht aan 5 cenliemsu-
De misdaad vaTsWcost-ten-Noode
5 CENTIEMEN HET NUMMER
ABONNEMENTEN!
Zes niaandec 4 franken. Een jaar 8 (ranken.
InsrlirijTing in alle pnntbureelen ran het land.
I" UITGAAF, 4 I. 's avonds 2' UITGAAF. 1 a. 't asoads
Ponr loute fa puhiicitó con.mercialo et financiers da journal
s adrcss-r exc!usivf>man6 4 l'Airatu-sRéclameGodts, 2, Placedê
la Bourse. Bruxeltea.
BUREELENI
TE BRUSSEL I TE AALST
GBDTS, Beursplsais, 1 I e, Kerkstraat,
Telefoon A S299 Telefoon 114
Bestuurder: J. V»n Nuffel-De Qendt.
AANKONDIGINGEN!
KI. aank. f1 tot 4 kl. reg.) fr. 0 60
3biadt. (de regel) Ir. 1.00
4* biadt. (do regel fr. 0.30
lfinaue. aauaoa.iperregel) fr. t.00
fr. 1.69
Sport (por rogel)
Gemengd nieuws perrogol) fr. 1.00
Iteehc. horstcll. (perrogol) fr. t.00
Overlijden (por rogel) fr. t.ütt
1(.u,
Commeriale en financieels aankondigingan zich uiUlultelljk ts
wennen: Agence Réclame Oodts, Ueursplaats, Bruasel.
De <r VOLKSSTEM heeft aan zijn
lezers tal, die groote Katholieke familie,
ecu verheugende tijding aan te kondi
gen Zij richt voor 1915 eeno nieuwe
reis in naar Rome en Italië.
Frisoh nog ligt in aller geheugen de
ireis van 1912, die, volgens het eenstem
mig oordeel der medereizigers, geduren
de gansch den duur, op de onberispe-
lijkal© wijgo duurde en tot elks voldoe
ning zonder liet minste ongeval werd
.voltrokken. Wie van die oude reis
makkers, herinnert zich niet met genoe-,
gen do reis per spoor, die, in de zoo ge-
zellig-ingerichte slaap- en eet wagons,
geen oogenblik verveelde?... Wie onzer
zal ooit den overwegenden indruk van
-»eh kunnen schudden, die do Zwitser
echo vergezichten op hem maakten?...
iWelke schilder, die ons vergezelde,
bracht de kleuren van het Meer der Vier
Kantons op zijn palet? Wie vergeet Ita
lië s kunststukken en merkweerdighe-
den En dan, het verhoor bij Zijne
Heiligheid Pius X, in de wereldboroem-
'de Troonzaal, die hartelijke, vaderlijke
ontvangst, do tranen der aanwezigzijnde
oud-Pauzelijke Zouaven.... O heerlijke
nagedachtenis, kostbaar erfdeel der vol
ken
Het is hier de plaats om hulde te bren
gen aan de onvermoeibare inrichters van
die onvergetelijke reis, en inzonderlijk
aan den Z. E. H. Pastoor-Deken Kanun
nik Roelandts, onder wiens hooge en
welwillende beackerining de pelgrims
tocht geschiedde. Hen zij, in naam van
alle de .medereizigers hier nogmaals on
ze welgemeend on en erkontelijken dank
.uitgedrukt
Thans wordt voor September 1915
eene nieuwe reis naar Rome en de
Eeuwige Stad op touw gezet. Niets zal
verwaarloosd worden om deze nog aan
trekkelijker en nuttiger te maken dan
de voorgaande, en van nu af aan zijn we,
door het getal bijtredingen, reeds zeker
van het welgelukken. Andermaal neemt
onze volksgeliefde Herder de pelgrims
onder zijne vereerende en liefdevolle
'hoede andermaal zal het de Christene
familie der VOLKSSTEM gegeven
zijn, aan de voeten van Z. H. den Paus
lieer te leggen de eerbiedige verkleefd
heid, de onkreuk e verknochtheid die
haar voor hot Opperhoofd der Heilige
Kerk bezielen en in geestdrift doen ont-
»viammen.
(Wij zullen heden de nieuwe ontwor-
pen reis in hare breede trekken niet af
schetsen. Daartoe zijn eene reeks prach
tige en hoogst belangwekkende artikels
in volgende nummers vereischt. Noch
tans kunnn wij van stonde af aan verze
keren, dat het nieuw ontwerp verre dit
van de vorige reizen overtreftniet al
leen zal de tocht van één dag verlengd
zijn, maar het wel bestudeerd plan be
vat zooveel nieuwe verrassingen en voor
velen onbekende en nog onbezochte na
tuur- en kunstschoonheden, dat meni-
gen ouden reismakker aan de neiging
niet zal kunnen weerstaan opnieuw naar
valies en pelgrimstaf om te zienWel
kom aan dio kunstminnende, vrome en
leutige vrienden, die het gezelschap zoo
veel rein genoegen lieten smaken En
welkom aan de nieuwe inschrijvers, die
met hen de genoegens van de prachtig
ste en verhevenste bedevaarten zullen
deelen
Onze groote bekommernis zal zooals
vroeger deze zijn, de reis zoo aantrekke
lijk mogelijk te maken en vooral dat zij
in het bereik weze van alle beurz< -
Evenals in 1912 zal 't Katholiek
Vlaandereu aan den oproep der
V OLKSSTEM talrijk beantwoor
den. Het verleden der inrichters ia im
mers borg èn voor het welgelukken der
verre reis èn voor de vrijwaring der
geestelijke en stoffelijke belangen der
inschrijvers.
Met Gods bijstand nemen we opnieuw
de zware taak aan, verzekerd zijnde dat
de reig van .1915 alles zal overtreffen wat
sinds jaren in dien aard ontworpen
werd.
Elk ijvere dus opdat onze pelgrim-
schaar talrijk en indrukwekkend weze,
waardig van hot doel, waardig van De
zen tot wien zij leidt. de Vader der
Christen© Wereld, de Koning der Eo-
ningen
Kent gij het land, waar de citroenen bloeien,
In 't donker loof, als goud de oranjes bloeien
i Door blauwe lucht een zoeler windje gaat.
De myrthe stil, en hoog de lauwer slaat 1
Kent gij dat land
Daarheen I Daarheen I
In ons volgend Zondagnummer zullen
wij nadere bijzonderheden mededeelen
nopens de reisbeschrijving en de prijs-
voorwaarden. Volledige inlichtingen
zijn insgelijks van heden af ten onzen
bureele verkrijgbaar.
DE VOLKSSTEM.
Suiker In het leger. Men vreet dat
onze soldaten, tijdens de groot© krijgs
bewegingen, eiken dag ©enige grammen
suiker kregen. Krachtens een© beslis
sing van hot departement van oorlog
zullen er nu alle dagen, te beginuen van
20 Januari, 25 grammen suiker aau
iederen soldaat uitgedeeld worden. Sui
ker is niet alleen een goed voedings
middel, maar daarenboven kan men er
goed den dorst mede verslaan. De sol
daten hebben zulks kunnen ondervinden
gedurende.^© krijgsbewegingen.
Good nieuws. Onze Volksvertegen
woordiger, M. R. Moyersoen, komt. van
xvego den minister van spoorwegen vol
gecd schrijven te ontvangen
Waard© Kollega,
<t Ik heb bet genoegen u te melden
dat om do werklieden van Aalst en om
streken toe te laten in den Winter op
tijd te Gent aan te komen, ik kom tc
beslissen te Malle onmiddellijk in aan
sluiting te stellen trein 4739, uit Aalst
óm 5 u. 48 toekomende met trein 1873,
vooralsnu uit Helle voor Gent-Zuid om
6 u. 5 vertrekkende.
a Aanvaard, waarde Kollega, enz.
Ontvangsten cp den spoorweg. Er
werd in 1913'op olizo spoorwegen nogal
merkelijk meer ontvangen clan in 19i2
342,047,000 fr,, tegen 328,959,000 fr.
in 1912, 't zij 13,088,000 fr. meer. Die
cijfers worden verdeeld als volgt: rei
zigers 113,731,000 fr., 't zij eene ver
meerdering van 9,955,000 fr., koopwa
ren 228,316,000 fr., of 3,133,000 frank
meer dan in 1912.
Goudvelden in Australië. Deze
dagteekenen van 't jaar 1851. Het was
H. Hargrayes, een Australiër, die reeds
in Californië zijn geluk had beproefd,
die het eerst naar Australië terugkwam
om goud te zoeken.
Zoo werd Sydney, hoofdstad van Au
stralië een tweede San Francisco en de
naar Cali-
iandvorhuiaing uit Australië
fornië hield-op.
De grootste klomp die men aldaar bij
de eerste opdelvingen vond werd op 10Ö
duizend frank waarde geschat. Na ze
ven jaren leden de gouddelvers er ar
moede en gaf men zich aan plundering
Lens op do 3° bladzijdo hot artikel
kwellingen eener zenuwachtige monsch»
De helm in het leger. 't Is in het
begin van Februari dat het departe
ment van oorlog eene openbare proef zal
nemen met den helm, hei. nieuw hoofd
deksel onzer soldaten. Het piket, dat
als wacht dienst doet in de Kamer, zal
het eerst van al voorzien worden van
den helm. Deze zal 30 tot 35 fr. kosten
en, volgens er beweerd wordt, zal hij
buitengewoon licht zijn.
De Ncrthteutscher Lloyd. De
vloot dezer maatschappij telt 293 sche
pen, waaronder 48 dubbelschroefstoom-
booten. Hiermede worden 27 scheep
vaartlijnen naar alle werelddeelen on
derhouden alsook eene groote rivier-
.vaart op den Weser (Duitschland).
De Kajser Wilhelm II van den
Norddeutscher Lloyd, overtreft in bouw
'do Mauretania en Lusitania Ha
re snelheid beloopt 23 i knoopen. Het
schip kan 2500 menschen overbrengen,
.waaronder 1900 passagiers. De 600 an
deren maken de bemanning uit.
Tot verlichting der verschillende
ruimten zijn 2700 elektrische lampen op
het schip, gevoed door 5 dynamo's.
Het schip is derwijze ingericht dat
het de marine als hulpkruiser ter zijde
Het werd gebouwd ten jare
Nog <fe handel In vijffrankstukken.
Een vakblad geeft eenige inlichtingen
over den handel in zilvergeld, waarox er
zooveel gesproken wordt. Blijkens de
berekeningen van dit blad zou de som
die dagelijks in zilvergeld naar Frank
rijk overgebracht wordt, ruim het mil-
liocn frank bereiken. Inderdaad, de in
voer van zilvergeld uit Frankrijk naar
België was voor de elf eerste maanden
van 1912 geklommen tot 340 millioen.
Heden, gezien de handel steeds toe
neemt, mag dus de som die dagelijks
onder den vorm van vijffrankstukken
over de grens wordt gebracht, on één
millioen worden geschat. De hande
laars welke deze bezigheid uitoefenen,
winnen dus geregeld 40,000 tot 50,000
frank per dag. De Nationale Bank kan
onmogelijk het hoofd blijven bieden aan
dien staat van zaken en daarom ook
wordt het uitgeven van a bankjes van
5 fr. te gemoet gezien.
Du!t6Che kolen. To rekenen van
den 1° April zullen de kolen, uit Aken,
Keulen, de Itbur- en Saarbekken naar
België verzonden, nog slechts eene ver
mindering genieten van 50 centiemen
m plaats van 70 per ton op de prijzen
van 4° k as. De vermindering van fr.
zal insgelijks gebracht worden op de
taks van 50 centiemen voor bet vervoer
per volledige en regelmatige treinen
van 250 of 300 ton van bet Rhurbekken
ter bestemming van Antwerpen, lokaal
en transiet Antwerpen (Zuidkaaien),
transiet, Borgerhout, Leuven (Bassijn),
transiet, en de statiën (der lijn Haraont-
Herenthals-Lier-Autwerpen (Bassiins
en Stapelhuis).
over.
Eenige maatschappijen vormden zich
dan en men houdt zich nog hedendaags
met opdelvingen bezig.
De grootste goudklomp, in 1869 ge
vonden, kreeg den naam van Wel
kome Vreemdeling b en woog 2268 on-
Eoim belangrijke verklaring.
De policie -van St-Joost-fen-Noode
hoeft nopens de moord op Mev. Sauvin,
in de Linneusstraat gepleegd, eene be
langrijke verklaring ontvangen.
Een nijveraar, M. E..., was Donder-
dag avond te Bergen in een trein naar
Brussel gestapt. Ónderwege spraken de
reizigers die samen in een komparti-
rnent zaten over de misdaden in de laat
ste lijden in België gepleegd, en onge
straft gebleven, namelijk ook de mis
daad der Linnensstraat.
Een reiziger, die in een hoekje zat te
sluimeren, mengde zich plotselings in 't
Eon dc-ode cn two9 gekwetsten.
Vrijdag namiddag had in de mijnen
La Haye t© St-Nikolaas-bij-Luik, eene
vleselijke ontploffing plaats.
Een bus was geladen geworden om
een blok t© doen springen en do opzie
ner der werken, do genaamde Jean
Schmit duwde het slaghoedje op de bus,
toen deze eensklaps ontplofte.
Schmit en tweo werklieden die hem
hielpen, werden omvergeworpen. An
dere werklieden snelden toe en bevonden
zich tegenover een vreeselijkschouw
spel. Do -ongelukkige Schmit. was buik
en horst opengescheurd, den linkerarm
afgerukt en de beide beenen gruwelijk
verminkt. Alleen het hoofd was onge
deerd gebleven. De man was op den slag
?edood. De twee ander© werklieden, de
?enaamden Wauters en Leclair, lagen
bewusteloos ten gronde.
Zij waren niet erg gekwetst, doch den
schok had hen het bewustzijn doen ver
liezen. Zij werden evenals het lijk van
Schmit bovengebracht en dank aan de
spoedige zorgen van een geneesheer
keerden ^zij weldra tot het bewustzijn
terug. Na verzorging konden zij naar
huis teruggebracht worden.
Het lijk van Schmit werd naar zijne
woning overgebracht. De man was ge
huwd en vader van drie kinderen.
DE REDEVOERINGEN
VAN MINISTER RENKIN.
Aalst, den 16 Januari 1914.
Heer Opsteller,
Het overgroot getal, zooniet de al-
heellieid uwer lezers, gaan vast en ze
ker niet 't akkoord zijn met hetgeen uw
Brusselsche briefwisselaar schrijft aan
gaande do redevoering van M. Renkin,
111 antwoord op de ondervraging van
volkvertegenwoordiger M. Brunet.
Is uw briefwisselaar gansch en ge
heel medegesleept geweest door den mi
nister onzer kolonie, die naar zijn be
weren, slechts de punten op de i's zette
*5? ®n.ke! de waarheid en de rechtvaar
digheid in 't oog hield, zoo mag hij ver
zekerd zijn het meeste deel der katho
lieken zich niet zullen om den tuin laten
leiden, 't is gelijk door welke rede
naars, wanneer ze onze tegenstrevers
ten volle in de hand werken, door onze
missionnarissen uit te geven als over-
drijver8.
Hen zal ons inderdaad geen oogenblik
doen gelooven dat gansch de fechter
zijde M. Renkin de hand ging drukken,
medegesleept door den redelijken doch
strengen toon van het antwoord van den
minister. Men zal ons nog min doen
gelooven dat de rechterzijde aan minis
ter Renkin eene ovatie bracht om hem
de hatelijkheden te doen vergeten die
MEN tegen hem ondernomen hadt.
Het zou dus een algemeen© en on
weerstaanbare meesleping geweest zijn
van gansch de Kamer der Volksverte
genwoordigers, in verrukking vervoerd;
want we mogen niet uit het oog verlie
zen dat het VOORAL DE BLAUWE
ttpODE VRIJMETSELAARS
WAREN die minister Renkin sterk on-
zooals men zegt, goede figuur geinaakf
in slecbt spel ze hebben minister R©n^
kin vlot gehoudeu om alle moeilijkhe
den t© vermijden op dit belangrijk en
plechtig oogenblik. ZIEDAAR DJ3
WAARHEID
Wij kunnen aannemen dat het een ofl
liet. ander officieus orgaan zijn besto
doe om het bestuur der kolonie van allo
vlekken wit t© wasschen; zulks is de rol
der officieuse bladen op 't politiek too-
neel. Doch gelukkiglij k is het grootste»
deel der katholieke drukpers samenge
steld uit vrije en onafhankelijke bladen
die liet RECHT VERDEDIGEN OM
HET RECHT, en dus ook DE WARE
TOLK ZIJN DER OPENBARE MEE
DING. En lioeft het gezegdDE
OPENBARE MEENING IS MET DE
MISSIONNARISSEN EN MET HUN
NE ERDEDIGERS, alware er oott
e©n katholiek minister die zulks koa
kwalijk nemen.
DE OPENBARE MEENING IS OOK
MET DIE MOEDIGE KATHOLIEKE
DAGBLADEN, die de missionnarissen
ondersteunen, hunne eer van priester en
van deftig man verdedigen tegen do
loensche aanvallen der logiebroeders.
De openbare meening staat eindelijK
ter zijd© van kloeke mannen als den heep
Briffaut. En komt men in die verdedi
ging ongelukkiglijk ook een katholie
ken minister te gemoet, dat is wol zeep
spijtig, maar daarom zullen wij, Katho
lieken, niet achteruitgaan
Leve de Missionnansseu I
Leve M. Briffaut!
Eon lezer der VOLKSSTEM
die ooren en oogen heeft.
o
Dertien man aan boord.
JU t JWJKJLJUj VXllü
gesprek en verklaarde, dat hij kostbare WAREN die minister I
inlichtingen kon geven. Naar hetgeen dersteunden gedurende zijne redevëe-
hij in de bladen gelezen had moest hij ring! Het gold immers den katholieken
den moordenaar heel goed kennen. volksvertegenwoordiger M Briffaut
Het gesprek ging met verder. den moedigen en onverschrokken be--
±Jij de aankomst te Brussel, sprak M. kamper der moortel broeders te doen dui-
K"en onbekende aan, en verzocht kelen en de missionnarissen en bun ver-
hem, eens te zeggen wat bij van de zaak dedigers in het ongelijk te stellen Was
wist.
De onbekende zegde alsdan, dat bij
niet zou zeggen wie bij was, er bijvoe
gende, dat hij marktkramer was en ge
noeg wist, dat de policie en bet gerecht,
door hem eenige dagen te ondervragen,
hem een deel zijner winsten zou ontne
men.
Daarna zegde bij, dat bij een kerel,
zekeren William Gkende, die zich
dus in de Kamer een vaderïandscbe
verbroedering der partijen op de kap der
missionnarissen en op de kap van M
Briffaut? WIEN ZAL MEN DAT
WIJSMAKEN I
De waarheid is dat de moortelbroe-
ders een heel sluwe en gevaarlijke hin
derlaag hadden gegraven, waarin ze de
katholieke meerderheid wilden uitlok-
ZT°m" ken le midden van de bespreking der
ook Mauri_s G...... deed noemen. DezeIvleuwe Schoolwet, en daarom werd de
Egypte, spreekt zeerondervraging van Goblet d'Alviella en
gemakkelijk Fransen. Hij woonde ge-1deze van Brunet in het midden gewor-
mMtijdmïnjebd fii.iiTOkiaiijlpen. Immers voor het doorvoeren van
ook goed En gelach. Hij draagt soms een de schoolwet is er bij de rechterzijde
neusnijper, doch heeft zulks niet noo- nauwe eendracht en sterke tucht n'oo-
dig, daar hij heel goed ziet zonder gla- dig; zooniet kan de schoolwctmisschien
Deze William óf Maurits heeft veel in
Zwitserland en Italië gereisd. Het por
tret dat in de kamer der misdaad werd
gevonden, moet door den kerel gestolen
zijn, want hij is ongehuwd en heeft
geene minnares.
Deze Egyptenaar is een nougatkoop-
man..,. bij gelegenheid.
He onbekende liet M. R... volkomen
vrij de policie daarover in te lichten.
M. R.... begreep dat het best was, de
policie daarvan op de hoogte te brengen,
't Is hetgeen hij: dan ook deed.
y: tt oiuuuj wcuiuebtiaieii
schipbreuk lijden op de menigvuldige
klippen, welke onze tegenstrevers op
haren weg zaaien. Kon men de rechter
zijde verdeelen, misschien viel de
schoolwet in duigen En daarom moest
men minister Renkin duwen tusschen
den hamer en het aambeeld, tusschen
zijne ma^onnieke ambtenaars in Congo
en de missionnarissen. De katholieke
Kamerleden moesten gestooten worden
tusschen die zelfde missionnarissen en
den katholieken minister van koloniën.
Onze volkvertegenwoordigers zijn in
den bedritgput niet gevallen; ze hebben,
Vrijdag deed eene vloot Engelschi»
onderzeeërs oefeningen in de baai vaa
Cawsand, gelegen op ongeveer 6 mijlen
afstand van Plymouth. Na eenige ge-
zamentlijke bewegingen, werd' schie
lijk vastgesteld, dat een onderzeeër, dó
A 7 ontbrak.
Spoedig werd naar Plymouth om hulp
gevraagd en onmiddellijk vertrokken do
reddingsbooten naar de plaats des oor
lieils.
Om 5 ure 's avonds gelukte een on
derzeeër van het zelfde maaksel als do
A 7 er in met het gezonken schip in
betrekking te komen. De bemanning
van de A 7 liet weten, dat bet schip
met door eigen krachten boven water
meer kon, doch dat dertien personen,
die zich aan boord bevonden, veilig wa»
ren.
De bemanning bestaat uit twaalf ma
trozen, onder de bevelen van een luite
nant.
Men wist nog niet waaraan het ong^r
luk te wijten was.
Vruchtelooze pogingen.
Alle pogingen tot 8 ure 's avonds ge
daan om den onderzeeër op te halen zijn
vruchteloos gebleven.
Duikers zijn afgedaald tot bij den go-
zonken onderzeeër. Zij klopten op dm
wanden van het schip. Volgens beweerd
wordt zouden zij antwooid ontvangen
hebben, doch dit gerucht wordt niet be
vestigd.
^aar het schijnt kan de bemanning
het in den onderzeeër 12 uren onder wa
ter uithouden. Daardoor had men nog
eenige hoop de ongelukkigen te kuunoa
redden, doch in ae officieel© kringen,
werd die hoop niet gedeeld.
Eene groote reedingsboot, voorzien
van de laatst verbeterde sterke opliaal-
toestellen is uit Plymouth ter plaats ge-
zouden. Men vreest échter, dat gezien
de traagheid, waarmede deze boot ter
plaats kan gebracht worden, men te laab
zal komen.
Alle hoop verloren.
Om 9 ure 45 werd uit Devonport go-
meld, dat alle hoop verloren was. Do
booten die ter plaats gezonden waren
om redding te beproeven hebben bet
werk moeten staken en dit kon slechts
Zaterdag morgend vroeg hernomen wor
den.
Dan zullen de ongelukkig© leden der
bemanning ongetwijfeld reeds opgehou
den hebben te leven.
Er wordt bevestigd, dat de duikers si
gnalen gehoord hebben, welke uit den
A 7 gegeven werden. Wanneer zij
echter een paar uren later andermaal
gingen kloppen, kreegen zij geen ant
woord meer.
De oorzaak eter ramp.
De duikers hebben geene averij ge
vonden aan den onderzeeër. Men denkt
dus, dat do pompen, dienende om bet
water naar buiten te persen en dus de
boot t© doen stijgen, weigerden te v/er»
ken.
