Eijen haard,
is pd waart
Brief uil Antwerpen
'T EEN EN 'I ANDER
Nisüwjaargifien voorden Paus
liuilenland
DAGSLA
Uii onze K ilonie
Een muur Ingestort te Vorst
2 CENTIEMEN HET NUMMER
Vrijdag 6 Februari 1914
abonnementen*
Zee maanden 4 (ranken. Eon jaar 8 franken.
Insrlirijving in alle poatbureelen van bet land.
I" lilTGftAF, 4 ii. 's sïoaós «i» «.ij» 2' UITGWF, 7 tl. 't avonds da
Pour lotite !a publicilé cou.merciolo ot financier* du journal,
5 adress»*r e*clug:vi«u!ént 4 FAvenr-o Raclara» GodU, i', Plaoedê
th Bourse. Bruxelles.
8UREELENi
TE BRUSSEL
GBÜTS, Beursptaats,
Teie.'ouo A
Bestuurder: J.
TE AALST
Ke rlcwt raat«
Telefoon 114
Van Nuffel-De üendt.
«4
AANKONDIGINGEN t
KI. nnnk. (1 tot 4 kl. rag.) f». 0.60 I Sport (ppr rep.t) fr. 1.0Ö
8» blaas, tde ro?t!) (r. i.00 I GemengdriiGuws perrcge!)(r. 2 00
blad,. (de regel tr. 0.30 I lieciit iicnull. (por rogel) !r. t 00
Pmuue. duiisou.tporrsffclllr. 2.00 I Ovwlydouipor regsl) u. Z.Q»
Commer>'iale o« fluiLoeicela aankondipinatn rich uiulmtsllik t»
weudtn: Aaei.co Ke=Ume Qodts, 3, Boursplaal», Bru.siL
Ha daar is Mijnheer Louis. Die
ml ons daarover meer woten te ver
teilen.
Mijnbeer Louis, klerk bij notaris
X..., kwam den werkmanskring bin
nen en werd op een blij geroep ont
haald.
Wat is or mannen, dat mijne
komst zoo'n rumoer verwekt
Wel M. Louis, Frans komt daar
al brullende binnen omdat zijn buis
baas bem dozen morgend liet weten
dat hij toekomende maand 10 frank
meer huishuur moest betalen...
Neen, ge zoudt er tegen moeion
lachen zeker? Het loopt tegenwoordig
een beotjo de spoorgaten uit. Men zou
op den duur voor den buisbaas alleen
kunuon werken, onderbrak Frans.
Zie, daarop zijn we aan 't re
twisten geraakt. Allen zijn we 't een9
dat het togonwoordig overdreven is
met de duurte van de huizon, maar.
waarover wij niet eens zijn is wel wat
wo daartegen kunnen doen...
Ik bob gezegd dal er destijds
eene wet is gestemd voor de werk
manswoningen, maar niemand van
ons wist hoe die juist inoon zat...
Daarop zijt gij binnen gekomen en we
verhopen van u wat meer uitleg daar
over te krijgen.
Dat zal niet moeilijk zijn, ant
woordde M. Louis, terwijl iiij zich
nederzette, de notaris bij wien ik werk
is al 20 jaar aan bet bestuur van eeno
maatschappij voor werkmanswonin
gen en daardoor ken ik die kwestie
nog al. Luister, veronderstel dat
Frans daar een eigen buis wil koo-
pen...
De mannen rond M. Louis gezolen
lachten...
Ge moet niet lachen vrienden,
waarom zou bij dat niet kunuon t Hij
wil dus een eigen huis hebben en komt
daarvoor bij mijnen baas. Een beetje
geld beeft mon natuurlijk noodig, een
soaarpolio van 400 of 500 frank om
den grond to betalen, maar dat is ook
alles. Er wordt een plan opgemaakt,
lieeletnaal naar de beliefte van Frans,
door nen bouwmeester dién bij zelf
mag kiezen. Laat ons nu aannemon
dat. zoo'n huis 4500 fr. zou kosten,
zonder den grorid natuurlijk dien
Frans zelf ineens betaald beeft...Wel
nu dau wordt tusscben Frans on de
maatschappij voor werkmanswonin
gen een kontract gesloten. Do maat
schappij betaalt de 4500 fr. on Frans
verbindt zich op 15, 20 ol 25 jaar het
huis af to betalen.
Frans gaat in bet buis wonen on
botaalt volgons do oveereonkomst, Is
bet op 15 jaar.dan betaalt liy 34,02 fr.
per maand op 20 jaar.dan betaalt hij
28,03 fr. per maand op 25 jaar dan
betaalt bij 24,61 per maand.
En dau is na dion tijd liet buis
voor hem
Zeker, hoolcmaal zijn eigendom.
Daarbij moet ge nog rekenen dat ge
zoo n buis op die manier gekocht,
goedkoopst- hebt dan anders. De be-
schrijvingskoslon van notaris en an
dere worden met den helft verminderd
omdat die buizen onder de toepassing
dor wet van 1889 vallen. Ook zou
Frans, eigenaar zijnde, voor zijn buis
goene lasten moeten betalen noch aan
staat, noch aan provincie ol gemeen
ten.
Maar waar baalt de maatscbappij
het geld vandaan om dat voor te scliie-
te t
Wel ze leent dat van do spaar
kas. Die wet var. '89 geeft aan da
spaarkas het recht geld to leenen om
werkmanswoningen te bouwen. Merk
op dat het geld Imtgeen Frans alle
maanden zou betalen niet enkel ge
bruikt wordt om zijn huis af te beta
len, maar ook om hem op het loven
te verzekeren.
Wat komt die levensvorzokerin
bij oen buis te pas
Ziet, veronderstel nu cons dat
Frans zijn huis zou willon afbetalen
op 25 jaar. Na 10 jaar betaald te heb
ben komt hij te sterven. Zijno vrouw
zou met eenigo kinderen achterblij
ven en de maandelijkscbe storting niet
meer kunnen betalen, wat dan ge
daan Do familie van Frans heelt go-
deellolijk recht op het huis oindat or
al 10 jaar betaald werd. Demaalschap-
pij beeft nog recht op 15 jaar alle
maanden 24,61 fr. te trekken. Ge ziet
van kior boe moeilijk dat zou worden
om uiteen te doen.
Welnu, met die levensverzekering
is daar geen gevaar voor. Moest Frans
konten te sterven voor dat bet huis
lioelemaal afbetaald is, dan komt het
buis aan zijne familie zonder dat za er
nog oen centiem moet voor betalen.
Hot is do levensverzekering die dan de
maatscbappij betaalt.
Dat is prachtig. Frans iongen,
zoo iels moest gij doen,
En waarom Frans alleen, zou
dat voor ons allemaal niet goed zijn?
Die wot van '89 is zeker goed
on beeft prachtige uitslagen opgele
verd. Nu beslaan er in ons land al
176 maatschappijen voor werkmans
woningen do spaarkas Leeft al meer
dan 99 miljoen geleend on met dat
gold werden 53.850 buizen voor de
werklieden gebouwd.
Maar dat is buitengewoon 1
kust. Do Ooetendacbe vissclters brengen
er ontzaggelijke hoeveelheden aan. De
uitgevaren booten keeren met eene la
ding tot zinkens too terug. De prijzen
zijn dan ook niet al te loonend. Vroeger
ging de visoh van 15 tot 85 fr. do 100
kilos; gezien de toevloed werd de sprot
Maandag tegen 8 tot 10 frank afgezet.
Gansche wagonladingen werden naar
Duitsohland verzonden.
Muziekkorpsen bij de ruiterijregi*
meuten. Men weet dat do regeering
die muziekkorpsen bij de meeste ruiterij
regimenten heeft afgeschaft.
Nu vernemen wij dot de staf van het
regiment lansiers dor bezetting van
Mecholen, het voornemen heeft opge
vat, op eigen kosten, een muziekkorps
voor het regiment- op te richten.
Ziek. M. baron de Broqneville,
voorzitter van den ministerraad, lijdt
sedert Dinsdag aan eene zware verkoud
heid. De achtbare minister verlaat zijne
kamer niet.
Staatsministers. Men meldt dat de
regeering zinnens is, hot getal Staats
ministers op 15 to brengen; M. Edmond
Picard zoo ook Staatsminister benoemd
worden.
De eedaflegging van Koning Albert.
Do groot© scliilderij voorstellend de
eedaflegging van koning Albert in het
parlement, waaraan de schilder Cran
sinds zoo lang arbeidt, is bijna vol-
tooid.
Dot doek bevindt zicli thans in het
paleis te Brussel, waar do koning en de
koningin alsmede de kleine prinsen rooi
den kunstenaar a poseoren
Het doek, dat zeer omvangrijk is, be
vat 250 personen, ministers, Kamerle
den, senatoren, enz., meestal naar do
natuur gescliilderd. Ter Kamer zal de
schilderij in do driukzaal worden ge
plaatst.
Bij het leger. De tijding van het
aanstaande aftreden van generaal de
Ceuninck, hoofd van den generalen staf
van liet Belgisch leger, wordt uit amb
telijke bron gelogenstraft.
Wat er te New-York geëten wordt.
Ziehier wat er, in één. jaar tijde, geëten
wordt te Novv-York, de grootste stad
der Nieuwe Wereld: 624 millioen pond
oSiSenvleescli310 millioen pond ver-
konsvleescli210 millioen 600.000 pond
kalfvleesch; 49,590,000 pond gevogelte;
181,954,920 dozijnen eieren; 134,723,618
pond boter; 33,708,517 pond kaas
4,112,841 zakken tarwemeel; 3,600,000
zakken aardappelen en één millioen li
ters melk. In ééne enkele week ver
bruikt men te New-York 28 millioen
eieren
Zeeroof. Een te Queenstown aan
gekomen boot van d© <i Ancher Line
heeft bericht aangebracht over eeno
merkwaardige poging tot zeeroof in den
Stillen Oceaan, op hot stoomschip a Wil
lamette van Los Angelos naar
Seattle.
Do kapitein van dit schip deelt mede
dat, toen de Williamette zich ter
hoogte van. Kaap St-Vincent bevond,
e morgends vroeg een gemaskerd man
zijn hut binnentrad, een revolver in do
band houdende. De kapitein sprang on
middellijk op en wierp zich, zonder een
oogenbhk te aarzelen, op den vreemde-
ling, wien hij den revolver trachtte te
ontnemen. Een hevige worsteling volg
de, waarin de kapitein het onderspit
dreigde te zullen dolven; maar gelukkig
bevond zich een neefje van den gezag
voerder in diens hut; de doodelijk ver
schrikte knaap ijlde naar *het dek en
riep do matrozen tor hulo, die naar de
hut van den kapitein snelden, dezen ont
zetten en den aanvaller overmeesterden
Op het dek bemerkte men vervolgens
een tweeden onbekenden man, die daar
op ook in de boeien werd geslagen. Bei
de gevangenen werden te San-Francisco
in handen van de jus tic ié gestold en toen
bleek liet, dat men de aanvoerders had
gesnapt van eon complot, dat ten doel
iad zich van het schip meester te ma
ken. Medeplichtigen bevonden zich aan
boord van eene stoomsloep, die reeds ge-
ruimen tijd het schip had gevolgd.
Hot was het plan dat de beide goed
gewapende bandieten de bemanning- en
passagiers zouden overvallen met de
stoomsloep zou dan de buit ergens aan
wal worden gebracht.
Door do tegenwoordigheid van geest
van don kapitein dor a Williamétte
is deze zeerooversbende nu waarschijn
lijk onschadelijk gemaakt.
De spit'vangst. De sprotbanken
zijn alweer talrijk, verschenen op onze
ZESTIENDE LIJST.
Overdracht der vorige lijsten 45.657-55
M. en Mevr. Pasquier. Leuven. ioo
Voor het welzijn van den H. Vader, de
H. Kerk eu ons Vaderland, Thienen. 300
Twee priesters van 't bisdom Doornijk. 50
Dr Franz Guélff, Meix-bij-Virton. 50
PParé en Dr Masen, Gcntbrugge. 200
M. Hendrickx Vandeluygaetden. Tura-
hout. 100
M. en Mevr. Halleux. Gent. 100
M. De Backer, rust. pastoor, Lior. 100
Baron on barones de Giey, Gent. 100
De Overste 'en Zusters van den H. Vin
centius, Homme.
M. en Mevr. P. M., Gent,» aoo
Mej. do Pólichy, id. 300
M. Karei Libbrecht, id. joo
Graaf d'Alcantara, Brusse?. 100
Graaf en gravin Gootbals. Gent* 100
Graaf Paul Goethals, id. 100
Collegia Ste-Barbara, id. 100
E. F. G. E. D. R.( id '50
Mej. de Gheüinck d'Elseghem. ld. 50
M. J. Cardon de Lichtbuer, Gentbrugge. 50
M. Longueville, pastoor, ©11 zuster, Lee-
wergem. 50
Mevr. Isidoor de Brabandt, Nevele. 50
Congregatie van Jongelingen, Gent. CO
Naamloos, Exel. 50
EE. HH. Past. van Coolkerke, Dudzeele,
Ramscapello, Westcapelle en Knock©. 50
Naamloos, Gosselies. 100
Een priester der dekenij Landen, 20 Mev.
Collin, Farciennes, 2 Opdat Jezus bet hert
van mijn man ralte. 2 Naamloos. 1Voor
eene goede gezondheid, Vlamertinghe, 3
Voor eeno genezing, 11,25 A. Dubois. Froid-
rnont, 1 Naamloos, Chimay, 4 Familie Ja
cquet, Charleroi,. 10 L. V., A H.. 20 E. H.
Busiau, pastoor, Adinkerke, 20 Wed. Rycke-
waert, id., 10 Hendrik Rathé en Anna Ry-
okewaert, id., 10 Gérard, Marie, Albert en
Hippoliet Rathé, id., 5 Godvruchtige paro
chianen, id., 3; M. en Mevr. Albert Anciaux,
Bernissart, 20. Te zamen 142,es fr.
Totaal fr. 48.209-80
Men mag de insohrijvlngen zenden aan hel
bureel van liet blad of aan M. Leon MALLIÊ,
Sekretaris, 7, Gouden Hoofdstraat* Doornijk.
REUSACHTIGE PROTESTMEETING: 6-000
MAN PROTESTEEREN. - EENE PETITIE
VAN 100.C00 NANDTEEKEN8. DE VLAAM-
SCHE BEROERING. HET UITFLUITEN
VAN CAROINAAL MERCIER.
Donderdag, 5 Februari 1914.
Zooaïs we voorzagen Is gebeurd. De zoo
ruime zaal van den Burgerskring a, met
zijne twee uitgestrekte gaanderijen was zoo
vol dat er nergens nog een plaatsken onbe
zet bleef. Waren er Zondag, zooals sommi
gen beweerden 4.4)00 man aanwezig, dan had
den wij or thans wel 6.000. De vergadering
begon om 8 ure en eindigde na half twaalf.
Ze werd voorgezeten door beer Senator Rijck-
mans. Heel de katholieke wereld van Antwer
pen was tegenwoordig. Heor Minister Segers
liet zich per telegram verontschuldigen.
lieer Rijckmans stelde voor eene grootsche
petitie in te richten, o Zorgt ieder voor twin
tig handteekens, zoo sprak hij, dan kunnen
wij ons verzet steunen door honderdduizend
pergonen.
MejuHer Baers sprak in naam de? vrou
wen. Dezen morgen zei een Protestantrk
ben in 't gasthuis verzorgd. Geen enkel mij
ner familieleden zou voor mij kunnen doen
wat die zuster voor mij gedaan heeft. Een
tweede zieke, door haar ondervraagd, ver
klaarde o Ik was ongeioovig geworden,
maar wanneer ik stond voor zooveel zelfop
offering en naastenliefde, dan moet ik be
kennen dat zulke zelfverloochening moet
steunen op een bovennatuurlijke leer en ik
heb mij bekeerd. t>
Heer Nuyens sprak als doleter. Nooit wer»
den de zusters in de minste fout bevonden.
Nooit waren ze ongehoorzaam aan de dokter
beh3lve in een enkel geval't was als de
dokter de doodvermoeide zusters rust voor
schreven. En rust weigerden zij te nemen.
Heer Henderickx spreekt meer inzender als
Sinjoor. Moesten ze probeeren, zegde hij,
verder te gaan dan dezen wenscU, dan zullen
do goddeloozen ons op hunnen weg vinden.
We zullen de zusters met ons lijf verdedigen.
De Volkskring der 1« wijk bood toen aan
het Comiteit leen prachtige bloemenschoof
aan. om deze te plaatsen op het hoofdaltaar
van de kapel van 't gasthuis. Zog aan de
zusters, zoo sprak do gever, dat deze bloe
men het bewijs zijn van diepen eerbied en
onverbrcekbare gehechtheid van ganscb dc
Antwerpsche bevolking.
De muziek speelde q De Vlaamsclie Leeuw
en orn de kroon op het werk te zetten, zon
gen duizenden borsten, met vollen gloed, hot
gelegenheidslied De Gasthuisnon
De hetoocing van Dinsdag avond was diep
indrukwekkend. Er werden vele tranen van
aandoening gestort. Zeiden of nooit heeft de
Schcldestad zulk een protestbotoog kunnen
aansclioxiwen. Als men zulke laaiende geest
drift ziet, zulke opwelling van edele gevoe
lens, zoovele dankbare verknochtheid, dan
is men fier de groote wereldstad Antwerpen
te bewonenen men is overtuigd dat het nog
laug zal aanloopen wanneer men in Antwer
pen het zal wagen den 6chandigen weg der
verwereldlijking op te gaan, zooals het is ge
beurd te Brussel en in vele steden en ge
meenten van liet Walenland.
heeft die bladen nagepraat, en zoo zijn cn
vele valsche voorstellingen in omloop gor
komen. Wij hebben goed gevonden mede ta
helpen om de zaken tot hunne juiste verhon»
ding lenig te brengen.
Eens te meer is bewezc-n hoe weinig staal
er valt te makon op antidericale gezegdemu
Max Ram.
TERUGKEER DER ELISABETHVILLE 8,
Bevinden zich aan boord van do 4 Eli*
sabethvill© dewelke Dinsdag* aan«
staande verwacht wordt
Voor liet ministerie van koloniën 9
MM. A. de Latre du Bouqueau, rechtof
bij de rechtbank van eersten aanleg- j
G. Trolli, geneesheer-opzichter (Ka*
tanga); C. Ancion, seetieovorste, eerste
klasL.Yuagniaux, administratie-agenl
tweede klas; Y. Foglietto, post-overs te,
tweede klas JSchmitB, bij gevoeg®
postontvangerJLabaye, vérificateur
der belastingen, eerste klas J. Colin.
onder-luitenant; J. Wermuth, adminis*
tratie-agent, tweedo klas; Panda., g».
zegd Farnana Panda, kuituur-overste,
derde klas C. St ra nart, timmerwerf
overste; L. Fastre«, klerk, eerste klas^
(Financiën); J. Bormar.s, klerk, eerste
klas (Financiën); G. Masureel, klerk,,
tweedo klas (Financiën) P. Van deu
Veben, territoriale agent, tweedo kin®
(Katanga); J. Prévinaire, id. id.; A. 1>©
Roover, landmeter van 't Kadaster, der
de klas; J. Byl, werk-toezichter; H. Vau
der Hecht, post-oversfce, tweede kla®
(Katanga)H. Meynen, be ra eps oud en»
wijzer; C. Mignolot, onder-officier; M.
erniers, beroepsonderwijzer; M. Yep-
banck, idem; A. Heylcn, idem; C. Di>
mar, ondor-officier; G. Kune, schrijn*
worker; G. Lagart, baan legger L*
Plaisser, koperslager-monteerderÏL
Lieert, idemL. Pleismecbers, ajus-
teerder-roonteerder; L. Delhaye, steoa-
hou.wer; L. Desantoine, idem; J. Hoste,
klerk-overste (belastingen); P. Wallme,
scheepskapiteinderde Idas F. Bek©,
Guiti en Van Cauter, militaire agenten.
Van de Grands LacsMM. A. Moora-
chaut, baanlegger; E. Aubert, idem; J.
Van Bosch, koperslager-monteerder.
De meeting van ZonJag is nog het voor
werp van nlle gesprekken. En hoewel de ver-
gadeiing van Dinsdag nog grootscher was,
toch zal de Vlaamsche kwestio al terstond op
den voorgrond treden. Heer Henderickx heeft
zelf zijne spreekbeurt van Dinsdag te haat
genomen om tot tweemaal toe de brandende
Vlaamsche kwestie op te halen, hetgene het
bureel wel in verlegenheid scheen te brengen.
Onzes inziens had luj beter gedaan daar
DinMag niet mee voor den dag te komen.
Heercn Van Cauwelaert en Van de Verre
hielden dienzelfden avond meeting te Bor-
gerhout. Beide gekozenen verklaarden toen
uitdrukkelijk voet hij stek tc zuilen houden,
doch ze verzekerden, zich door de oppositie
niet op sleeptouw te laten .nemen. Die laatste
verklaring zal vele katholieken goruststellon.
Mon mag echter met denken dat de zaak haar
beslag heeft gekregen. We houden eraan U
hiervan tc verwittigen.
Bedevaart der Katholieke Pers naar Rome.
Vertrek den 20 April, terugkeer den 8 Mei.
Vraagt uitgebreide prospectus aan de
ogencie Francois, 45, Boulevard du Nord.
Brussel.
De bladen maken veel gewag over het zoo
gezegd uitfluiten van Mgr Mercier op de mee
ting van Zondag. Wat is er nu feitelijk ge
beurd M. Van de Perre bewees dat in som
mige gevallen katholieken met andersden
kenden waren samengegaan. Hij haalde zelfs
eene verklaring aan van Mgr Mercier, waar
bij onze illustre kerkvoogd zich gelukkig ver
klaarde, ten minste op een punt, hand in
hand te kunnen gaan met den heer Janson.
Bij het uitspreken van den naam Mgr Mer
cier heeft er iemand gefloten in de zaal.
't Was een enkek persoon. Daartegen protes
teerden onmiddellijk honderden aanwezigen.
Doch mag er een overwegend belang gehecht
worden, als er op de 3.000 aanwezigen, óén
enkele is, dio eene onbezonnen daad begaat
Antidericale bladen hebben dit weinig be-
teekenend voorval, fel overdreven. Ze hebben
er munt willen uitslaan. De Fransche pers
Vier slachtoffers.
In de marmerzagerij Terwagne, Mo-
leudreef, te Vorst, had Woensdag avonjjl
rond 7 ure, een erg ongeluk plaats.
Een muur yan zes meters lengte op
2 hoog*, is schielijk omvergeelagen, vio*
werklieden onder de stee n brokken be
gravende. Op bet hulpgeroep der slacht
offers kwamen andere werklieden toege*
sneld, die onmiddellijk de reddingswer
ken aanvingen.
Twee der werklieden konden spoe
dig bevrijd worden en ontkwamen betl
met lichte verwondingen.
De twee anderen echter, die geheel
onder do steenmassa begraven werden,
konden slechts met do grootste moeit»
uit hun noteligen toestand verlost wor
den.
Een hunner, een doofstomme, ChevtC*
lier genaamd, was do borst ingedrukt.
De ongelukkige kermde op ïjselijko
wijze. Naar het gasthuis overgebracht,
stelde uien or vast dat hij ook nog an»
dér© inwendige verwondingen had on
dat zijn toestand zeer bedonkeliik was-
De andere werkman, zekere Haimo-
caert, van Anderlecht, is over heel het
lichaam erg gekwetst. Op zijn vcrzooM
werd hij naar zijno woning overge»
bracht.
Eon onderzoek is geopend.
FRANKRIJK
Het Duitsch vliegtuig op Franschoif
bodem. Ten gevolge van het onder
zoek waaruit bleek dat er geene kwaad
willigheid bestond bij het nederdalen
|der Duitscho officieren in Frankrijk*
heeft de minister van luunoulandsch®
zaken bevolen geon gevolg aan dit voor
val te geven. Men hooft integendeel allo
mogelijk© steun aan do officieren ver
leend. Het vliegtuig werd uiteongeve-
zen en naar de statie van Lunéville ver
voerd om naar Duitschland verzonden te
worden.
Duitsche deserteurs. Dinsdag zijn
twee Duitsche uhlanen, mot peerden en
wapens, te Blamont (Meurthe-en-Moo-
zel) aangekomen, en hebben zich naar
de gendarmerie begeven. Deae deser
teurs verklaarden dat zij hun regiment
1 ontvlucht waren, tengevolge van de
slechte behandelingen die zij er te vco
duren haddon.
