GEVOLGEN DER
NIEUWE SCHOOLWET
De mijnramp van
Strépy-Bracquegnies
'T EEN EN 'f ANDER
Ge slachtoffers der mijn
Nieuwjaargiften voor dsn Paus
Eene lielanorijke operatie
wintigste jaargang nr 54
53
33 J&. O- 23 Xj J&. 23
BestuurderJ.
Van Nuf iet-De Qendt.
S CENTIEMEN HET NUMMER
Vrijdag 6 Maart 1914
ABONNEMENTEN!
3es maanden 4 franken. Een jaar S franken.
Inschrijving in alle postbureelen van bet land.
I* UITGAAF, 4 o. 's avonds 0 2' UITGAAF, 7 o. avonds #j|
Pour loute Ia publicité comnicroiale et üuaneière du journal,
s'adresser ezclustvementè l'Ageace Réclame Godts, 2, Place dö
la Bourse, Bruselles.
BUREELENj
TE BRUSSEL TE AALST
04 GODTS, Beuraplaats,
Telefoon A
G» KerUatraat, O,
Telefoon 114
AANKONDIGINGEN
KI. anok. (1 tol 4 kl. reg.) ïr. O.Pt i Sport (per regel) fr. 1.0®
3# bladz. (de regel) fr. 1,00 1 Gemengd nieuws per regel fr. 8,00
4" bladz. (de regel) fr. 0 30 I Recht heretoll. (por regel) fr. 2,Of
Fiuanc. aankon, (per regel)£r. 2,00 Overlyden (p«r regel) fr. 2,oO
Commorciale cn financieele aankondigingen tick u!ts!ui(ei\jk to
wenden Agence Réclame Godts, 2, Boursplaats, Brussel!
Van hoden af, mag hot ons geoor
loofd aijn, da gevolgen der nieuwe
schoolwet eens te onderzoeken, want
lang zal het niet meer duren, of zij zal
uitgovoard wordon, lijk zij thans door
de Kamer is gestemd geworden.
In den Senaat zal natuurlijk de te
genstand veel zwakker zijn dan in de
Kantor, en, eens door de Senators
aangenomen, zal zij onmiddellijk door
den Koning bekrachtigd en door het
Staatsblad afgekondigd worden.
Nog eens mag herhaald worden,
dat al de pogingen, door do tegen
partij aangewend, om het land in be
roering te brongen, afgestuit zijn op
het gezond vorstand der Belgische be
rolking. De hevigste artikels der te
genpartij gingen onopgemerkt verlo-
ron de manifestaties, mot grooten
tamtam hijeengetrommebl, zag men
met een medelijdend schouderophalen
voorbijtrekken.
De aftocht der beide linkerzijden
bij de stemming van 18 Februari 1.1.,
was heel eenvoudig kinderachtig. De
liberale gazetschrijvers stellen dezen
aftocht voor, als oen der meest in
drukwekkende oogenblikken onzer
parlementaire geschiedenis en verze
korden dat do opschudding in 't land
groot zon zijn. Laten wij hun don troost
het te gelooven,. alhoewel wij met den
heston wil der wereld niet kunnen be
grijpen, dat de openbare denkwijze in
ons lai«l eenen gunstigen indruk kan
opdoen uil de vlucht eencr partij, die
hel hazenpad hiest, als zij zou moeien
strijden.
Sedert lS79zijn al de schoolwetten
gestemd geworden door do meerder
heid alleen, van de party die aan bet
bewind was en onder dit oogpunt
staat dan nog do liberale schoolwet
van 1879 alleen in een heel leelijk
postuur, want haar alleen gelukte het
niot, do algemeenheid der regeerings-
meerderheid te verwerven.
In de Kamer werd zij gestemd met
zeven stemmen meerderheid, in den
Senaat met slechts ééne, en dat was
nog de stem van een op sterven lig-
gendon senateur van Brugge, die daar
mot één stem meerderheid was geko
zen geworden. In de Kamer werd de
wet van 1S79 hevig bestreden, door
een der uitstekendstc mannen, welke
de liberale partij ooit in België geteld
heeft, namelijk door Pirmez en in don
Senaat gaf de liberale voorzitter, prins
de Ligne, liever zijn ontslag, dan eene
wet to stemmen, welke by een echt
ongeluk voor ons land noemde.
Neen, sedert 1842, werd in ons land
nooit eene schoolwet door de Kamer
mot zulke groote meerderheid gestemd
als hot ontwerp Poullet, en dan zouden
liberalen en socialisten beweren, dat
hel land die wet niet wenscht, en
willen zij manitesties inrichten, om te
bewijzen dat de meerderheid er tegen
is 1
De tegenpartij heeft maar ééne zaak
in de nieuwe wet willen zien, name
lijk het schenken van toelagen aan hot
vrij onderwijs. Daar was echter het
grootste belang niet te vinden, maar
wêl in de groote hervormingen, welke
dc nieuwe wot invoert, en die zijn de
leerplicht, de vierde graad, do verbe
tering van den loonstandaard van hel
onderwyzend porsoneel, het instellen
van een ernstig geneeskundig toezicht
en het verschaffen van waarborgen te
gen do onverdraagzaamheid dor ge
meentebesturen, in de uitdeeling van
schoolsoop, kleodiugswerk, schoolko
loniën enz,
De leerplicht komt op haren tijd.
Het onderwijs is een zoo noodzakelijk
iets geworden, dat geen enkel kind
daar nog mag van verstoken blijven.
Wij weten wel, dat de overgroote
meerderheid der Belgische kinderen
de school bijwoonde, maar de statistie
ken bewezen toch, dat er nog altijd
ongelukkige ouders waren, welke lie
ver hunne kinderen langs do straten
lieten loopen, dan ze naar do school te
zenden. Dat zal nu voor goed gedaan
zijn, warit de nieuwe wet geeft de
overheid het middel, om die ouders
hun misslag te doen begrijpen of zells,
in geval van slechten wil, zo te dwin
gen voor het ouderwijs van hun kroost
te zorgen.
Te vergeefs zal men opwerpen, dat
de katholieke partij tot hiertoe den
leerplicht vijandig was. Voorzeker
was zulks hot geval en die vijandschap
was heel gemakkelijk te begrijpen.
Zoolang de huisvader de vrije keus der
school niet had, kon er natuurlijk van
leerplicht geen sprake zijn. Men ging
dan huisvader niot dwingen, zijne kin
deren te zenden naar eeno school waar
hij geen vertrouwen in stelde, maar nu
de nieuwe wet het onderwijs zoodanig
heeft ingericht, dat elke huisvader de
school vindt, die zijn vertrouwen ver
dient, nu mocht de leerplicht niet lan
ger uitblijven en kon men eiken ouder
verplichten voor het onderricht zijner
inderen te zorgen.
Het inrichten van den vierden graad
is eene andere woldaad var, de nieuwe
onderwijswet. Te veel kinderen ver
lieten vroeger de lagere school, vóór
dat zij een volledig onderwijs haddon
kunnen genieten. Op den buiten was
dat voor vele kinderen bot geval, zoo
haast zij hunne eerste communie ge^
daan hadden en dan zelfs, had men
nog niet het bewijs, dat zij veel vrucht
getrokken hadden uit het onderwijs
dat zij genoten hadden.
Voortaan zal zulks niot moei' het
geval zijn. Elk kind zal tot den ouder
dom van 14 jaar de lagere school moe
ten bijwonen, en dan slechts zal hij do
school op dertienjarige!) leeftijd mogen
verlaten, als hij door oen onderzoek
bewijst, dot hol onderwijs in hem zijn
doel bereikt beeft. Mogen wij dan
dien vierden graad als geeno weldaad
beschouwen, vooral als wij daarbij
voegen, dat do twee laatste jaren
vooral zullen gebruikt worden, om
den leerling een meer practisch on
derwijs te bezorgen en bom vooral die
kennis aan te schaffen, welke hem on
ontbeerlijk is, om in den moeilijken
strijd van 't loven don besten en kori
sten weg to kiezen
(Vep.voi.bt7
Duitschland zonder Kardinaal. Te Yrop-
p&r (Duitschland), is Dinsdag nacht overle
den den 7,. E. Kardinaal 'opp. Zoon van
kleine burgers, weid de kardinaal geboren
den 25 Juli lt>37 te Duderstadt. Vooraleer naar
het seminarie te gaan was hij bediende in
het bestuur der telegrafen. In 1862 werd lii*
priester gewijd, en benoemd tot bestuurder
van een Weczenhuis. In 18GS werd bij secre
taris van den vikaris-generaal van Hilder-
heim. Vier jaar later werd bom het gewich
tig ambt van vikaris-generaal toevertrouwd,
en negen jaar later tot bisschop van Fulda
verheven. In 1837 werd de doorluchtige pre
laat. prins-bisschop van Rreslau en in 1893
schonk Leo XIII bem de kooge wcerdigbeid
van kardinaal.
Op het huidig oogenblik bezit Duitschland
geen kardinaal meer
Het Deensche orstenpaar. Van nu af is
men in het paleis van Brussel reeds bezig
met het maken der toebereidsel?, voor de
ontvangst van den koning en d- koningin
van Denemarken. Mei west d»t zij op lr Mei I
aanstaande te Brussel verwacht wordoo. Do J
Deensche vorsten, die dan van Parijs karnen* I
zullen officieel verw« - und worden in de
Zuidstalie Op net programma komen voorI
een groot galadiner in het paleis, een uit
stapje naar .Tervueren en naar het koloniaal 1
museum, alsook een Lc&tm aan het stad
huis.
Do uitvoer v.n automobielen uit België.
Ziehier oen bewijs van do kj'ossaie uitbrei
ding die de Belgische atiuemobielrujverlieiU
genomen hoeft
In 1932 bedroeg deze uitv er nog /een één
millioen 209.000 fnuik en de invoer bereikte
600,ü0C fr.
In 1907 zond Belffië reeds naar het buiten
land voor 5,709.000 fr. voltooide rijt 'gen en
voor 5,270,000 Ir. afgezonderde stukken, ter
wijl voor beide afdeelingen de iavogr maar
4,3*70.000 fr. bedroeg.
Eindelijk, in 1912, voerde de Belgische nij
verheid uit voor 19,500,000 voltooide ïjtuigen
en voor 11,000,000 Ir. afzonderlijke stukken,
zij het dus voor meer dan 30 millioen tegen
een invoer van 2,005,000 fr. aan rijtuigen en
van 7,051,000 r ,*an afzonderlijke stukken
De voornaamst#» klanten der Belgische nij
verheid zijn Engeland, 6 '.illioer Argen
tina. 3 millioen Duitschland, 1,780,000 cn
Brazilië. 1,330,000
Engeland koopt van België voor meer dan
3 millioen afzonderlijke stukken per jaar
Duitschland voor 2,354,000 en Frankrijk voor
l,2ba,üü0 fr.
Voeg daarbij nog 2 mi Ui oen voor lantaarns
en toebehoorter» en 7 millioen aan bewerkt
caoutchouc.
Rechten en piiohten der Spaarkas. Be
zitters van spaarboekjes, afgeleverd door de
rijksspaarbank, worden nogmaals gewaar
schuwd dat ze een wakend oog op hun boelcje
moeten houden, want in geval van verlies of
diefstal van het boekje cn opeisching van 't
neergelegde geld door een derden persoon,
hebben zij geen recht meer van verhaal te
gen de spaarkas.
Zoo komt er een arrest van lie4 hooger Ver
brekingshof over te beslissen, zeggend dat
aflevering van het boekje in handen der
spaarkasagenten gelijk staat met kwijting
voor de getrukken som, door wie het ook zij.
Dit is zoo waar, dat een staatsburger ont
heven is verklaard van zijn eisch tegen de
Staatskas, zelfs wanneer1 do betaling van bet
ingeschreven gold werd ipgeëlscht met een
valsch stuk, zijnde eeno machtiging van den
echtgenoot aan zijne vrouw, met. een valsche
handteekening gewaarmerkt door den bur
gemeester.
Oppassen is dus de boodschap.
Eene verjaring. Dit jaar wordt de 50si°
verjaring herdacht der aankomst van Mixi-
miliaan van Oostenrijk, en prinses Charlotte
van P.elgiö, in Mexico.
Te dien tijde, evenals nu, waren er in Me
xico erge politieke woelingen, en de jonge
prins had de zending aanvaard, eene regel
matige regeering in te richten.
Het was in het begin der lente van 18GI dat
Maximiliaan en zijne gemalin de overvaart
deden aan boord der Novara zij stapten
aan wal te Vera-Cruz, waar zij, onder de
geestdriftige toejuichingen des volks en het
gebulder der kanonnen werden ontvangen.
Bij kleine dagreizen begaf zich het jeugdig
echtpaar naar Mexico, en overal viel hun
dezelfde geestdriftige ontvangst ten deel.
Te Mexico was het eene plechtige intrede
de stad was met bloemen en vlaggen ver
sierd, de Franschc troepen vormden de haag
en de generaals Bazaine en Nègre begeleid
den het keizerlijke galarijtuig.
Een plechtig o Te Deum werd in de ka
thedraal gezongen, en de jonge vorsten na
men bezit van het keizerlijk paleis.
Drie jaren later werd de ongelukkige Ma
ximiliaan door den kop geschoten I
Zes jaren later gaf maarschalk Bazaine de
stad Metz, het bolwerk van Elzas-Lorreinen
in dc handen der Duitschers....
EEN MIJNWERKER ONDER EENE INSTOR
TING BEGRAVEN TE HERSTAL
Woensdag morgend had een doodclijk on
geluk plaats in de mijn van Abhooz. je Her
stal.
Toen de werklieden zicli in de vcrschillige
gaanderijen verspreidden, om zich aan hef
werk te begeven, had in de gaanderij van
het verdiep van 210 meters, eene instorting
plaats. Drie fr Jnwerkers konden het ont
springen, doch ae vierde, Henri Rossawerd
afdeeliaiijk onder de instelling begraven.
Zijne omzeilen zetten zich onmiddellijk aan
't went om hem te verlossen, doch, eene
nieuwe instorting bad plaats en de redders
moesten ijlings wegvluchten, om zelf met be
graven te worden.
De ongelukkige Rossay werd nu geheel be
dolven, onder de massa aarde en steenkolen.
Spoedig werd liet alarm gege -n en de op
ruim ings werken werden aangevangen. Het
du *rde echter ruim vijf uren, vooraleer men
den -ngelultkige kon bereiken. De man had
reeds opgehouden te leven.
Het slachtoger was 49 jaar oud, gehuwd en
vadter van twee kinderen.
ZEVEN-EN-TWtNTIQ&TE LIJST.
Overdracht der vorige lijsten i 63.249-45
a Gazette van Diest 5
Tropman. fj.000
Douairière Emilc Pirmez, Hanzinelle. 100
E. H. Oliviers, rustend pastoor, Diest. 50
Eerw. Alexianen. Diest. 50
Derde-Orde der H. Fr. Mannen, Aalst. 30
Zwarte Zusters, Aalst. 25
Derde-Orde der H- Fr. Vrouwen, i(L 65
Onbekend, ld. 50
M. R. de Spot, Veurne. 50
St-Jozefs Wcversbond, RousseJaere. 25
Conferentie der EE. HH. Onderspastoors,
Rouaselaere. 55
Naamloos, id. 25
M. en Mevr. van Hoorebelce-De Coster, Mal-
degbem, 5Abbé E. de Coninck, rust. best.,
Waereghem, 20G. P.. Luik, 1God zegene
onze ondernemingen, Eecloo, 11Eenige in
woners van Oost-Nieuwkerke (vollediging der
23* lijst), 20Ter mijner intentie. Boesinghc.
5; P. A., Weert-Sl-Jocris, 10; Ter eerc van
den H. Jozef, 1Voor O. L. V. van Halle,
0,50 Ter eere van O. L. V. van Lourdes. 0,50
Onbekend, Werekcn, 2 H. Jozef, bescherm
mij en mijne familie. 5H. Vader zegen mij
en mijn Kind, 5; Kinderen Francis van de
Kerehove, Knessclaere, 8 H. Vader, zegen
mijn huisgezin. Nevele, 1Ter eere van den
H. Antonius, id., 2 Uit Balgerlioea, 1Voor
eene gu&st. Diest, 3 Ter eere van den Heil
Joan.-Berclimans, id., 1M. Eticnne Groen,
id., 20; Mej Hommeien, id., 5 G. Bas, id., 2
C. B. VV., id., 20; E. H. Eug. Bogaert, id., 10
Flor. Hermans en familie, id., 15E. II. van
de Putte, pastoor. Melden, 10P. B., 2On
bekend, Aalst, 2Een lid der H. Familie, id
20; Naamloos, id., 10; H. Vader, zegen ons
huisgezin, id., 5; Onbekend, id., 5: Een lid
der H. Familie, id., 5; Id., id., 5; H. Vader,]
zegen mijne kinderen, id., 5; Naamloos,
Een parochiaan van St-Martinus, Aalst,
Onbekend, id., 2; A. D.p 2; God zegene on
dernemingen, Eecloo, 10O. L. V .-ten-Dooru
bescherm Z. H. den Paus, id., 1. Te zanaen
262 fr.
Totaalfr. 71.041-45
Men mag de Inschrijvingen zenden aan hol
bureel van liet blad of aan M. Leon MALL IÉ,
Sekrotaris, 7, Gouden Hoofdstraat, Doornijk.
•e»
Bedevaart der Kafhatieke Pers naar Rome.
Vertrek den 20 April, terugkeer den 8 Mei,
Vraagt uitgebreide prospectus aan de
agercle Fraugois, 45, Boulevard du Nord.
Brussel.
TWEE AANEENGEBOREN KINDEREN
VAN ELKANDER GESCHEIDEN
Onze lezers zullen zich herinneren, dat wij
eenige weken geleden, in ons geïllustreerd
Zondagnummer de photographie weergaven
van twee aaneengeboren kinderen.
Deze kinderen, Suzanna cn Madeleine, wa
ren geboren, den 28 November 1913. Zij wa
ren vereenigd door eene soort van brug, tus-
sclien de borst en den buik.
Sinds Woensdag morgend zijn de zustertjes
gescheiden, en wat meer is, zij schijnen niet
het minst te lijden.
Die belangrijke heelkundige bewerking ge
schiedde in de kliniek van doctor Saison-
Lierval, te Parijs, cn werd gedaan door dok
tor Lc FiliAtre.
Rond 9 ure weiden de bulk vliezen onge
voelig gemaakt, bij middel ecner lichte op
lossing van cocaïne. Nadien werden de twee
meisjes in slaap gebracht, ten einde aan den
heelmeester toe te laten goed zijne voorzor
gen te nemen.
Reeds te voren liad men de kleinen onder
zocht bij middel der X-stralen. Dr Aubourg
had alsdan vastgesteld, dat de twee moisjes
afzonderlijke ingewanden hadden, docli, dat
om de beurt de darm van eene der kleinen,
in liet lichaam der andere kleine drong. Al
leen de lever scheen eerst voor de twee meis
jes dezelfde te zijn, doch. bij nader toezicht,
bemerkte men, dat er werkelijk een lever
was voor elk der kinderen, doch dat dezen
door een vliesje gescheiden waren.
Doktor Le Fili&tre scheidde dus eerst de
twee levers, waarna hij de brug doorhaalde,
na eerst de heen en weergaande darmen in
normale positie gebracht te hebben.
Zoodra de brug doorgehaald was, zag mon
de huid samentrekken en hare gewone plaats
innemen.
De twee kinderen zullen dus enkel een lid-
teeken behouden.
Om 9 ure 35 was alles afgeloopen en ander
half uur lator ontwaakten de kinderen. Bei
den schenen hoogst vergenoegd, van elkan
der.... ontslagen te zijn. Zij leden niet.
De tweo kleinen, zullen nog een veertien
tal dagen in de kliniek verzorgd worden,
waarna zij naar buiten zullen gezonden wor
den, om er zich normaal te ontwikkelen.
TE THIEU.
De toestand te Thieu is zeer erg. Heel den
lageren kant van het dorp staat ouder water.
Alle huizen hebben water. In eene herberg
is heel den kelder vol geloopen en eene ton
bier ligt in de herberg zelf op twee etoe*
len....
De hoeve van landbouwer Fostiaux is ont«
ruirnd en men denkt dat zij zal instorten,
daar groote scheuren in de muren ontstaan
zijn.
Men verzekert, dat reeds in den nacht voos
de ramp, het gezin Fostiaux verdachte ge
ruchten hoorde.
OE OORZAAK.
Wij meldden reeds, dat naar het oordeel
der ingenieurs, het onmogelijk was, dat de
ramp zou te wijten zijn aan de vaart van het
Center.
Er dient echter opgemerkt to worden, dat
ongeveer eene maand geleden, water gelaten
werd in het kanaal tussclien Bracquegniea
en Thieu. Veertien dagen later was het wa
ter echter verdwenen en stond de vaart daar
droog
EEN ERG GEKWETSTE.
Eenige werklieden, gelukkig niet veel, die
min of meer erge kwetsuren bekwamen tij
dens de ramp, zullen nog eenigen tijd wer
keloos moeten blijven. De ergst gewonde is
voorzeker de ploegbaas Thiry. Deze bevond
zich met den ingenieur Manche, toen cte
ramp zich voordeed en liet mag een wonder
hecten dat hij aan den dood ontsnapte.
Toen het water in de galerij stroomde werd
hij omgeworpen. Hij kon zich echter nog op
richten en klampte zich vast aan de stukken
hout van het bovenste gedeelte der galerij»
Alzoo kon hij vooruit. Bocli nu en dan kreeg
hij een stuk hout tegen het lijf, dan weer een
stuk ijzer en bereikte toch eindelijk, na eeno
buitengewone krachtinspanning en met do
hulp van den mijnwerker Renard, ilen puL
maar in welken toestand 1
Hij was den linkerarm gebroken, eeir,Si»*
ger der rechterhand afgerukt en gansch het
lichaam met wonden en kneuzingen over
dekt.
FRANKRIJK
Wanhopige daad van eon nijveraar.
Dinsdag avond wandelde M. Max Cordior,
nijveraar te SedaVi, in gezelschap van deo,
gerant van zijn bij huis te Gamier, op de kaa*
der statie van Auboue. Op het oogenblik dat
de trein uit I-Iomecourt komende, de statie
binnenliep wierp de nijveraar zich voor de
lokomotief en werd beide beenen afgerede*
en den schedel geplet terd. De dood wa*
oogenblikkelijk.
Men denkt dat de ongelukkige Eich gezcif*
moord lieeft tengevolge van het verlies va»
zijne moeder en zijner vrouw.
Aanhouding aan boord van een schip.
Uit Toulon wordt bericht dat de veiligheids#
agenten aan boord van het schoolsclhj»
e Tourville een matroos, Allernand ge
naamd, aangehouden hebben. Hij zou be
trokken zijn in eene aftruggelaarszaalc waar-
voor hèt parket der Seine een veertigtal aa*«
houdingsmandaten afleverde.
Eene moedor verdrinkt zich met hare kin
deren. Woensdag avond visclite men te
Dijon, in het kanaal van Bourgogne, het lijk
op van Mevr. Renaud, weduwe Collet, ouit
35 jaar, en Uit harer twee kinderen, 8 en 4
Jaar, waarmede zij zicli verdronken had. De
ongelukkige moeder was neurastheniek ea
zou binnen kort in een hospitaal opgenomen
geworden zijn.
DUITSCHLAND
Een Schepone aangehouden. Woensdag
werd tijdens de zitting van het sclïepentri*
bunaar van Oschersleben een schepene, de
gonaamde Schmidt, die als rechter zetelde,
aaugchoudeu wegens aanslag op de zeden.
Hij werd onmiddellijk in hot gevang opge
sloten en, om de zitting te kunnen voortzet
ten, is een andere schepene in de plaats va»
den aangehoudene komen zetelen
Brutale kerel. Een ruiter van het 4» regit
ment lichte ruiterij, te Bayreuth, heeft de
tong van zijn paard uitgetrokken, waarna
hij met het ongelukkig dier in galop op da
oefeningspist reed. De brutale kerel staakte
zijne folteringswerk door de tusschenkomsl
der bevelvoerders die bloed uit den muil vanr
het paard hadden zien storten. De tong va»
het dier werd teruggevonden in den stal. Da
woeöte ruiter werd onmiddellijk aangehou»
den. Naar men kan denken zal hij zijne bru
tale daad naar behooren betalen.
Eene bespiecJingszaak to Mctz. De boet
straffelijke rechtbank van Metz heeft den
landboower Picaut, van Chiteau-Salins, tol
twee jaar gevang en 500 mark boet verwezem-.
Picaut was beschuldigd geworden inlichtin
gen verstrekt te hebben aangaande de veis