GELDELIJKEN TOESTAND
T EEN EN 'T ANDER
Huileidund
Zaterdag 25 April 1914
BestuurderJ. Van Nuf (el-De Qendt.
LEGER
LANDBOUW
OPENBAAR ONDERWIJS
(NIJVERHEID EN ARBEID
Twintigste jaargang n' 99
2 CENTIEMEN HET NUMMER
ABONNEMENTENJ
Zes maanden 4 franken Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle postbureeiwi van liet land.
1° UITGAAF, 4 B, 's avonds T UITGAAF, 7 u. 's avonds
Pour toute la publicité commerciale et financière du «al,
s'adresser exclusivement l'Agcuce Réclame Godts, 2, Piauede
la Bourse, Bruxelles.
AANKONDIGINGEN
BUREELEN
TE BRUSSEL I TE AALST
4 COOTS, Beursplaats, 2 I Kerkstraat,
Telefoon A 321* Telefoon 114
KI. Bank. (1 tot 4kl. rag.) fr. 0,G0
3a bladz. (de regel) fr. 1,00
4* bladz. (de regel) fr. 0,30
Financ. aankon, (perregeljfr. 2,00
Sport (per regel) fr. 1,0#
Gemengd nieuwe per regel fr. 2,00
Recht.her8toll. (per regel) fr. 2,00
Overlijden (por regel) fr. 2,00
Commerciale en flnancieele aankondigingen rich uitsluitoüjk te
wenden Ageace Réclame Godts, 2, Beursplaats, Brussol.
Ter drukkerij Goemaore te Brussel,
is een boekdeel van meer dan 600
bladrijden verschenen over het Werk
der katholieke regeering in België.
Daarin komen van do nuttigste ge
gevens voor, van dewelke wij er nu
en dan eenige aan onze lezers zullen
niededeelen. Voor heden vergenoegen
wij ons met enkele cijfers ovor den
geldelijke» toestand van het land.
Bij gansch eenige uitzondering in
Europa, sluit onze algemeetie begroo
ting onveranderlijk mot overschot se
dert dertig jaar.
En nochtai.s, hoezeer is zij niet
opvolgenlijk, van jaar tot jaar lx
Zwaard geworden met ontzaggelijke
vermeerdering van uitga' m, door de
ontwikkeling en de verbetering van
alle staatsdiensten, door allerlei nieu
we instellingen, door altijd veelvuiili*
ger tusschèn komst ten bato van bij
zondere inrichtingen metekonomische,
kunstige, zedelijke of maatschappelijks
doeleinden
Ziehier eenige cijfers welke zulks
duidelijk maken
Legerbegrooting
in 1888fr. 44.708.600
in 1913 fr. 69.768.765
MiHcietergoeding
in 1882 fr. 3.000.000
in 1913fr. 11.733.500
tïtndarmcriebegi-ooting
in 1882 fr. 3.491.600
in 1913 fr. 11.733.500
Vöór 1884 betoonde de regeering
niet de minste bezorgdheid voor den
bloei van den landbouw, die nochtans
bet eerste gewin eencr natie behoort te
BÏjn, 1882 kwamen dienaangaande op
«m algemeetie begrooting enkele kre
dieten voor.tnt een gezamenlijk beloop
van 3.678.655 frank.
Volgens de uitdrukking van een
liberalen minister, was dat ruimschoots
genoeg voor de belangen van ploe
gen die in God gelooven, gelijk hij de
landbouwers noemde.
De katholieke regeering heeft aan
de landhouwdiensten eene eigene be-
grooting gegeven, waarin men van
jaar lot jaar de ontwikkeling kan vol
gen van het landbouwkundig en h"t
hofbouwkundig,onderwijs, van den
toezichtsdienstvoor den landbouw,van
hegilligingen voor landelijke banen
instellingen van vooruitzichten onder
linge hulp.
Er waren alleen slechts wat kredie
ten gekend voor de louter bestuurlijke
diensten en voor een speciaal onder
wijs dat buiten bet bereik der massa
stond.
In 1882 bedroegen die kredieten
samen 1.051.760 (rank.
Wat alsdan bestond, was nog zelfs
de wording niet van de ecor.mische,
beroepskundige en maatschappelijke
diensten, welke al spoedig aangelegd
en door het ministerie van Nijverheid
ontwikkeld werden.
In 1913 bedroeg de begrootirig Van
dit ministerie 27.345.500 frank.
Kredieten in 1882 fr. 23.107.094
V 1913 fr. 48.199.849
Al die cijters bewijzen afdoende,
welke grooto vermeerdering van uit
gaven de katholieke regeering heeft te
doorstaan gehad, alhoewel zij, tut in
den loop van verleden jaar, geen en
kele nieuwe belasting invoerde en
geen enkele bestaande belasting ver
zwaarde.
En indien zg verleden jaar, door
buitenlandsche Verwikkelingen en
door vereischton der volksnoodwen-
Jigbedeu, eindelijk is gedwongen ge
worden nieuwe inkomsten te vergen,
dan heelt zij dezen last gelegd op den
rijkdom, de weelde en but genot, ten
bate van het algemeen welz'gn.
Oe ouderdomsdekens. De ouderdomsde
ken der bisschoppon is wel Mgr Monnier, bis
schap van Lydda. hulpbisscnop van Kame-
rijk, geboren te If Ij vel, den 5 Januari 1820,
priester gewijd de«L 23 December 1843, en bis
schop geworden don 23 Februari 1872.
Deoudsto priester dor wereld is waarschijn
lijk een Canadees, Pater Damascus Daudu-
rand, van do Congregatie der Oblaten van
Maria Onbevlekt. Pater Daudurand werd
priester op 12 September 1841, en is dus meer
dan 72 jaren Offergar en Verzoener.
Hij was vicaris-generaal van Ottawa en be
heerder van het bisdom; tegenwoordig ver
blijft hij in het Tachéh'ospitaal te St-Boni-
face waar hij nog het ambt van aalmoeze
nier uitoefent.
De Z. E. P. Audibert, oud-generaal-overste
der EE. PP. van T H. Sacrament, geboren te
Toulouse (Frankrijk), oud-ónderpastoor al
daar, thans to Brussel in het klooster van den
Waverschen steenweg verblijvende, telt ins
gelijks Tl jaar priesterdom. Hij hoort nog da
gelijks biecht en preekt nog retretten en gees
telijke oefeningen ip *t klooster en houdt zich
verder onledig met t H. Sakrament te aan
bidden en or geschriften over uit te geven.
Ben praktische prins. Koning Joris en ko
ningin Mary van Engeland werden dezer da
gen met grooten teister te Parijs ontvangen.
Te dier gelegehhéid verhaalt men den vol
genden trek uit de jeugd van dcn.Engelscben
vorst.
Da jonge prins had th een speeigoedxnaga»
zijn een prachtig aoekaniek paard opgemerkt;
ongelukkiglijk liet de toestand zijner beurs
hem niet toe zich he) begeerde aan te schaf
fen.
Vol betrouwen richtte hij zich tot zijne
grootmoeder, Koningin Victoria, en verzocht
van haar eenig geld om het paard te kunneij
koop on.
Koningin Victoria haren kleinzoon eene led
van spaarzaamheid willende geven, schreef
hem liet volgende
Lief kind, ik Tzgo met Innig spijt verno
men dat gij goen gold kunt sparen. Uw vader
zegt mij dat gij alles verteert wat men u
geeftdat is niet wèlgij moet beter de waar
de der zaken leeren kennen.
Uw toegenegen grootmoeder.
Twee dagen later keek de strenge groot»
0N8 LIEDERENBOEK.
Ons liederenboek, verkocht aan den prijs
van 15 centiemen, geniet overal het beste ono moeder Victoria aardig op toen zij het vol-
haal. Nauwelijks heeft men het een weinig gende briefje ontving
doorbladerd of men bemerkt dat het al lie- j Beste Grootmoeder, ik heb met innig ge-
deren zijn, waarvan men de zangwijze kent noegen uwen laatsten brief ontvangen, en
en van dewelke men gelukkig is nu de woor
den te bezitten.
Koopt en verspreidt ons schoon liederen
boek.
Het weder. Den 17 April begon het laatste,
kwartier en eindigt heden 24on. Sterk en vast
bleef het weder en zoo zouden wij nu 3 we
ken vast en sterk weder kunnen hebben.
Nochtans kan donder of een regenvlaagje v% j i 1/1 1
soms eenige uren het schoon weder storen, IJniSSBlSCllfi lllBKSKGD
ben u uiterst dankbaar. Ik heb denzclven
verkocht aan eenen uitgever, voor 3 pond
sterling. Zooals gij ziet ken ik thans de waar
de der zaken.
r> Nogmaals dank.
Uw eerbiedvolle kleinzoon,
JORIS.
zulks kan niet voorzien worden. Maar toch
hebben wij drie weken schoon weder te ver
wachten.
Vertrek der k Elisabethvill* e. Donderdag
voormiddag, rond 10 ure, is de Belgiscne
stoomboot Elisabethville naar Congo ver
trokken met 102 passagiers, waaronder com
mandant Henri, die voor de zesde maal naar
het Zwarte Land vertrekt. Afvaardigingen
van den a Cercle des Congolais de Mons
Welk zal het lot zijn van het wetsvoorstel op
de maatschappelijke verzekeringen? M.
Ozeray De Arttwerpscho liberalen en de
vergrooting der haven.
Men schrijft ons
Brussel, 23 April.
De bespreking der maatschappelijke verze
keringen is in vollen gang. Evenwel ziet er
van het 2° jagers en van verschillende andere deze 'n&ewiklie,de kwestie nog zoo duister
regimenten kwamen hem uitgeleide doen. i als Iiet befe'in* *-aat ^et maar ze£*
Namens de Mutuclle dongolaise werden ^en' dat men zeer wel te huis moet zi)n Jn
1J bloemen overhandigd aan de vertrekkende die kwestie* om 6r wiis 'ïl1 te geraken,
buurtwegen, van allerlei aanmoe- dames Saliii, Dryepondt en Treuteis.
ditmaal was het M. Ozeray, die er voor zorg
droeg.
Alhoewel lilj niets van de zaak der maat
schappelijke verzekeringen kent, wilde hij er
toch zijnen zeg over geven, docht, 't draaide
spoedig uit op anitklerikalism. De nieuwe
wet zou een kieswapen zijn imde handen der
katholieken.
Hij zeeverde zoo wel, dat er weldra nog
slechts zeven leden, de Voorzitter en de mi
nister van Arbeid inbegrepen, in de Kamer
waren.
Ongelukkiglijk voor M. Ozeray, bevond
zich daar ook nog M. Ponceiet. de onver
moeibare katholieke afgevaardigde van Neuf-
chateau-Virton, en toen M. Ozeray zich liet
ontvallen, dat er in Luxemburg schier alleen
katholieke pensioenkassen waren, antwoord
de M. Ponceiet hem onmiddellijk, dat zulks
kwam, doordien de liberalen er zoo weinig
werkten.
Deze woorden hadden op ML Ozeray het
zelfde uitwerksel, al» een emmer koud wa
ter op een hond....
Om wat op de plooien te komen, begon M.
Ozeray dan de namen op te sommen der
maatschappijenGilde Ste-Anua, gilde Hei
lige van hier en gilde Heilige van daar 11 f
M. Ozeray zag eindelijk in, dat er geen
effekt te maken was en hij beter zou gezwe
gen hebben. Hij zette zich dus neder en
zweeg.
Ondank is 's werelds loon, zegt een oud
spreekwoord.
M. Van de Perre en de andere katholieke
volksvertegenwoordigers voor Antwerpen
hebben het nogmaals ondervonden.
Bij de laatste ondervraging van M. Royers,
liberale volksvertegenwoordiger voor Ant
werpen. over de haven dezer stad, had M
Van de Perre erin toegestemd het woord niet
te nemen, om do onderhandelingen tusschèn
het gouvernement en ae stad Antwerpen niet
in den weg te loopen. Achter den rug der
katholieke afgevaardigden hebben nu echter
de liberalen Franck en Royers, samen met
het kollegie van Burgemeester cn Schepenen
van Antwerpen, een onderhoud gehad met
de ministers Helleputte en Van de Vyvere,
waarin de belangen der Aritwerpsche haven
breedvoerig besproken werden.
De katholieke afgevaardigden werden dus
door de liberalen onkundig gelaten, over de
voetstappen en de onderhandelingen, zulks
om M. Van de Perre te danken voor zijne toe
wijding.
MM. Helleputte en Van de Vyvere hebben
echter genoeg doorzicht om zich niet te laten
vangen aan den truk der blauwe heeren en
zullen eene volgende maal wel zorgen, dat
ook de katholieke volksvertegenwoordigers
voor Antwerpen op de vergadering uitgenoo-
digd zijn.
HAROLD.
tiivingèn voor boroepsvereeniKingen,
Yt ia verzekeringen, enz.
In 1913, beliep, uit dien hoofde,
de begrootinir van landbouw tot de
som van 12.655.874 frank.
Men hoeft dat cijfer maar te verge
leken met dat van 1882, om te zien
,v»>lke weg is afgelegd geworden en
om de twee bestuurstelsels te oor-
deelen.
Het Ministerie van Nijverheid en
arbeid werd ook door de katholieke
regeering in 't leven geroepen.
Tot 1884 was jegens arbeiders en
nijverheid de politiek der niet-be-
moeiïng gevoerd geworden. Laat
gaan wat gaat», zoo klonk de leuze.
Om zoo te zeggen hoegenaamd geene
regeling,maar ook hoegenaamd geene
hulp voor do nijverheid, geene be
scherming voor de werklieden, geene
aanmoediging voor hunne beroeps
verenigingen noch voor hunne vrjje
C) Le Gouvernement Catliollque, le bilnn
a® sou action. Goemaere, lmprimeur du
Ro». BruXeiles. 2 fr. 50.
De grootste moeilijkheid is het noodige geld
Tusschèn de aanwezigen, die het vertrek *0 vinden, om aan al de werklieden een pen-
bij woonden, bemerkten we ook kolonel Chaï- sioen van 1 frank daags te bezorgen. Iedereen
tin, majoors Michaux en Debruyck, de hee- is 't akkoord, dat zulks zou moeten gedaan
ren Weber, bestuurder bij het ministerie van worden, doch niemand heeft het middel aan-
kbloniën Carie, maatschappij-bestuurder, geduid, om die uitgaven te dekken, daar de
enz. j Staatskas het van nu af niet al te breed heeft.
Verbruik van Engelsch bier in Belgi«. -.'Men bespreekt alles, uitgenomen de kwestie
Blijkens eene door de Engelsche regeering af- van ^et 46 v'n(*0n» om de kosten te dek-
gekondigde statistiek, zouden de Belgen in ,{en"
het afgeloopen jaar voor 6 millioen frank En- He gedachten zijn dan ook zeer verdeeld,
gelsch hebben verbruikt, dan wanneer over het lot van het wetsontwerp. De eenen
Duitschland slechts voor 1 millioen frank en zijn ^an oordeel, dat de Kamer het wetsont-
Frankrijk voor 750.000 fr. Engelsche bieren werp van het gouvernement zal stemmen,
verbruikten. daar er rechts vele partijgangers zijn van het
Deze cijfere verwonderen ons'niet. Zelfs tot voorstel, en de socialisten al zullen aanvaar-
in de verstafgelegen dorpen ziet men thans den wat zij krijgen-kunnen, onder voorbe-
plakkaten in de herberg hangen, die Engel- houd... later meer te eischen.
sche dranken aanbevelen en sedert enkele He anderen denken, dat de tijd zal ontbrc-
jaren zijn talrijke groote drankhuizen geo- ken om de bespreking te eindigen en dat het
pond te Brussel, te Antwerpen en te Luik, voorstel naar eene komissie zal moeten ge
waar Engelsch bier wordt geschonken. zonden worden, om het beter op zijn pooten
"Doch wie had ooit vermoed, dat er in het te stellen.
kleine België meer Stout, Scotch en Pale-Ale
wordt gedronken dan in 't groote Duitsch
land.
Voor de poatzegelltefhebbers. Zooals men
weet, wordt de Fransche postzegel, De Zaai-
steraanzien als te gemakkelijk na to ma
ken, en zal dus vervangen worden door een
nieuwen zegelo De Aëroplaan, vliegende
boven den Eiffeltoren.
Er zou ook oen andere postzegel komen,
die geldig zcu wezen in Frankrijk en in de
koloniën.
Ik heb aan een parlementair, die genoeg
bevoegd is, govraagd, om mij in te lichten
over den toestand.
a— Men Is nergens, antwoordde hij mij.
Al wat ik u kan zeggen is, dat liet gouverne
ment tot hiertoe geene beslissing nam cn de
zaken hun gang laat gaan.
En ziedaarNu weet gij zooveel als ik zelf.
Wij hadden (lozen namiddag in do Kamer
onze vermakelijke oogenblikjes. Zij zijn al te
zeldzaam, om er niet van te profiteeren, en
FRANKRIJK
Zelfmoord van een onbekende. Een on
bekende manspersoon, heeft zich Donderdag
op het terras van een hotel van den Boule
vard Ney, te Parijs, waar hij zich een uitge
lezen eetmaal had laten opdienen, een schot
in het hoofd gelost. Hij werd op den slag
gedood. In de zakken van den wanhopige
heeft men een briefje gevonden waarop ge
schreven stond dat men niet moest onder
zoeken Wie hij is.
Het lijkTs naar het doodenhuis gevoerd.
De dwaze weddingschappen. Donderdag
morgend ging Mevr. Ernestine Durosier, oud
50 jaar, wonende op een gemeubeld vertrek
in de ra# Ordener, te Parijs, de dwaze wed
ding aan met een bezoeker, dat zij een liter
absinth zou kunnen uitdrinken. Zij deed het
en stierf.
Eene stelling ingestort. Te Amiens is
Donderdag eene 35-meters hooge stelling in
gestort. Zij was geplaatst geworden voor het
afbreken eener schouw in plaatijzer van de
verffabriek Napoleon Leièvre, en droeg eene
kruk van 300 kilos, die de stukken welke men
losmaakte moest optillen.
De stelling, slecht verzekerd, stortte in en
de zware balken stortten op een werkhuis
waarin 80 vrouwen arbeidden. De daken wer
den ingebeukt, en het mag een wonder hee-
ten, geene enkele werkster werd gekwetst.
Op de stelling bevond zich de werkman Henri
Levnsseur, 3G jaar oud en vader van zes kin
deren. De ongelukkige kwam terecht in etne
kleine rivier die langsheen de fabriek loopt.
Daar het water zeer laag stond, raakte hij
den bodem en werd op den slag gedood.
DUITSCHLAND
In een auto gedood. Een schrikkelijk
auto-ongeval heeft Donderdag plaats gehad,
tusschèn Amsfeld en Blumenrag. Een auto
liep er tegen een boom met het ongelukkig
gevolg dat een der ingezetenen tegen den
boom geslingerd word. De ongelukkige was
op den slag gedood geworden. De chauffeu»
werd zwaar gekwetst.
Een deserteur veroordeeld. De krijgsraad
van de 33* divisie te Berlijn heeft een sol
daat die weggeloopen was en vervolgens een
ander soldaat aanzette zich in het vreemden
legioen te laten opnemen, tot éón jaar ge
vang veroordeeld. De beschuldigde werd nog
tot zes maand gevang verwezen wegens weg
looping uit het leger.
Twee mannen vermorzeld. Een schrik
kelijk ongeluk had Woensdag morgend plaats
in de omstreken van Saveme, nabij de villa
vroeger bewoond door M. Edm. About. Een
kamion-automobiel beladen met een grafzerk
dat ruim 5.000 kilos woog, kwam de Vogfce-
zenhelling afgereden. Opeens brak het rem
en het rijtuig ijlde in dolle vaart beneden.
Intusschen brak ook het stuur en aan den
eersten draai vloog dc kamion op een boom
en kantelde om in een gracht. Van de rijf
personen die er plaats op genomen haddeo
kon er slechts één op den grond springen en
bekwam daarbij eene voetverstuiking. Twee
zijner gezellen werden onder het monumenl
vermorzeld, de anderen werden zwaar ge
wond. Het grafteeken, dat eene waarde had
van 3.800 frank, cn do kaïnión-automobiol,
zijn vernield.
Twee vliegers gevallen. Woensdag heeft
de vlieger Rieger op het vliegpleln van Rèb-
siock, nabij Frankfurt af Mein. een val ge
daan van eene hoogte van honderd meters.
De vlieger bekwam onbeduidende Kwetsuren.
Het vliegtoestel werd vernield.
Anderzijds is de vlieger Mann, die voor
Dresden was opgestegen kort na zijn vertrek
uit Frankfurt aMein, gevallen. Hij brak zich
het sleutelbeen en een been, en moest in al-
l er ha ast naar het hospitaal worden overge
bracht.
Aardschofckitigen in 8aks«n. Uit Bram-
bach (Vogtland) wordt gemeld dat in Hoog-
Vogtland Woensdag avond en Donderdag
morgend nogal hevige aardschokkingen zijo
waargenomen.
ENGELAND
In het Lagerhuis. De Ulsterfncldenten.
M. Bonar Law heeft Donderdag avond mede
gedeeld dat M. Chamberlain een onpartijdig
onderzoek zal aanvragen over de militaire
bewegingen betrekkelijk den Ulster.
M Asquith heeft toegestemd dat deze vraag
Dinsdag en Woensdag zoude besproken wor
den.
ZWEDEN
De toestand van den koning. De koning
gevoelt zich langsom beter. Voortaan zulleo
geene regelmatige bulletins meer afgekon
digd worden.
De nieuwe Kamer. De kiezingen voor
het parlement zijn Donderdag geëindigd. De
nieuwe Kamer bestaat uit 86 partijgenooten
van de verdediging tegen Gi gematigden,
elke de oude Kamer telde, 71 partijganger»
van M. Staaf, tegen 102 liberalen in de oude
Kamer en 73 socialisten tegen 64 in de oude.
De opening van de rijksdag wordt verwacht
voor de laatste veertien dagen van Mei.
RUSLAND
De Russfsohe gezant te Parijs gedekoreerd.
Het eerelint van het orde van Alexander
Newsky is geschonken geworden aan M. Is-
volslri, de Russische gezant te Parijs. Te dier
gelegenheid is een keizerlijk reskript uitge
geven dat de zeer nuttige rol doet uitschijnen
welke de gezant heeft gespeeld tijdens zijno
functies in Frankrijk. De banden die tusschèn
Rusland en Frankrijk bestaan werden dank
aan M. Isvolski nog nauwer toegehaald.
Keizer Nicolaas II verzekert hem te dier ge
legenheid van zijne gansche welwillendheid.
TURKIJE
Do Fransoh-Turkscho overeonkomsten goed
gekeurd. De keizer heeft zijne goedkeuring
gegeven aan de overeenkomsten gesloten tus
schèn Frankrijk en Turkije. Woensdag wer
den de noodige wetten hiertoe gestemd.
M. Georgevitch bij den Groot-Vizior. Het
Servisch gezantschap te Constantinopel heeft
vernomen dat drie Serviërs, uit Nieuw-Serviè
die van politieke vergrijpen beschuldigd wer
den maar van de genade hadden moeten kun
nen genieten, en voor wie M. Georgevitch.
zaakgelastigde van Servië de invrijheidstel
ling had gevraagd voor 23 Maart, opgehan
gen werden. M. Georgevitch heeft Dinsdag
voetstappen gedaan bij den Groot-Vizier. Hij
heeft het straffen der plichtige ambtenaren,
de betaling eener schadevergoeding aan d»
familiën der slachtoffers en verdere de invrij
heidstelling van twee aangehouden Serviërs,
aangevraagd.
MAROKKO
8toomer vergaan. Ten gevolge van d»
duisternis, voorbode van een tempeest, is een
stoomer van groote tonmaat aan do punt Ber-
moja, voren Qeuta, gestrand en bijna onmid
dellijk gezonken, de masten enkel steken bo
ven het water uit. Do schepen die tor hulp
gesneld waren hebben de bemanning gered.
De gezonken stoomboot is de Siegenia die
Noord-Afrika verlaten had met eene lading
Ijzererts van 3.G00 ion, ter bestemming van
KratzwicU.
