Hoe M. üaens de
afsofiaffing vraagt m ALLE
godsdienstige scholen.
Erusseisciis Kiekskens
Dramatische branden
fiezs Kathaliekt Volkskandidaten
'T EEN EN 'f ANDER
Een financleele paniek te Gent
De bedriegerij aan de
dokken te Antwerpen
Twintigste jsargssng n' I®3
Zondag 3 en Maandag 4 Klei 1314
ABONNEMENTEN:
till
Bestuurder J. Van Nuffel-De Gendt.
Dit summer bevat 12 bladzijdes es
wordt verkocht aan 5 centiemen-
Voor de Kamerkieziag
M. Daens is een
hardnekkige ketter
CENTIEMEN HET NUMMER
Zes maanden 4 franke» Een ja ar S franken.
Inschrijving in aliu postbureelen van het land.
I' UITGAAF, 4 ii. 's avonds £j$ 1' UITGA AF, 7's avonds
Poua' ton to la p«l#licitó commercial© et financiers du journal,
s'adressor erciuBivemeot i'Agenee Réclame Godis, 2, Place do
la Beurse, BruzeUes.
AANKONDIGINGEN
BUREELENi
TE BRUSSEL TE AALST
Ha Gd&TS, Beureplaats, ft I 6 Klorlce
■Telefoon A 3Z91» Telefoon 114
Kt. aanlr. (1 tol 4 kl. reg.) fr. 0,60
3° bladz. (de regel) fr. 1,00
4* black, (de rogel) fr. 0 30
Financ. mtnfcon, (perregei)fr. 2,0!)
frI.öO
Sport (per regel)
Gemengd nieuws per regel fr. 2,00
Uecht,herstoll.(por regel) fr. 2,00
Overlijden (per rogeL) fr. 2,00
Commercials en fir.ouaoieele aankondigingen zioh uitsluitelyk U
wenden Agenoo Réclame Godts, 2, Beursplaats, Brussel.
VAM 34 MCI <9V4
■Welvoerende Kanfldaten
SAflEl WOESTE, Staatsminister.
EOMAAS MOYERSOEN, Voifcs*ert»genwo»r<H|r8r
LODEWIJK de BETHUNE 8OD u.
IE'1 COSVNS, Burgatneestsr.
AGItL VAM DES L1KDER, Lid der Best. Dop.
Plaatsvervangende Kandidaten;
CIISYNS
VAN OES LINDES
VAN DER TAELEN
DOLLIES
Da boeksksns over De Nieuwe
Schoolwet door da katholieken van
Aalst uitgegeven, doet do zoogezegde
christeiie demokratan vuur en vlam
spuwen.
In eeu ellenlang artikel daagt M.
Frans Daens de katholieken uit te be
wijzen hoe Petrus Daens do afschaffing
vraagt van ALLE godsdienstige scho
len.
't Zal niet lang duren.
Maar, Ilueren loch Kan men le-
n ven zonder voedsel Als de gods-
dienstige school niet ondersteund
1 wordt, kan ze blijven bestaan t En
valt die schoot, dan blijft enkel over
r de onzijdige school. (Red. van M.
Daens, ï9 0cL hl. 5.)
M. Daens bekent dus Dat de gods
dienstige school niet kan blij een be
staan, indien ze niet ondersteund, wordt.
En wat vraagt die s christen do-
mocraat
De lagere scholen voor jongens
hunnen geen toelagen geniéten indien
niet ten minste de 2/3 der ondenoij-
r zers wereldlijken zijn. (Workmau
Si Juli 1913, 1 hl. 1 kol.)
M. Daens die zegt, dat do godsdien
stige school niet kan blijven bestaan,
indien ze geen onderstand ontvangt,
weigert de toelagen aan de scholen van
Broeders en Paters. Het zijn godsdien
stige scholen, ze worden niet onder
steund, dus, naar do woorden van M.
Daens zelf, moeten ze vallen en ver
dwijnen.
M,Daens, de «christendemocraat»,
vraagt de afschaffing van godsdienstige
jongensscholen.
Wat vraagt dia fameuze christen
dflinokraat nog
Om sulisidiën te genieten zou de
t school WEr, moeten ingeriebtzgn, en
k de school is wel ingericht wanneer
zij vlijtige en bekwame ouderwg-
zei s heelt, n
e Dat men dus ernstige waarborgen
'ti eisclio vari de bekwaamheid en toe-
wijding dor meestersdoor liet
diploma dat de Staat alleen zal aflo-
veren.» (Kamerverslag 18 October
1913, bl. 5.)
(staatsnormaalscholen of jury be
staande uit vrije leeraars eu leeraars
van den staat.)» (Red. bl. 13.)
Waar zal M.Daens die vrije leoraars
halen AL da katholieke normaal
scholen voor jongens worden bestuurd
uitsluilelrjk door geestelijken. Ze mo
gen niet ondersteund worden en moeten
vallen, zegt M. Daens zelf.
Wanneer al de leden der jury anti
katholieken zijn, boe zullen de katho
lieke aspiranten onderwijzers dan be
handeld worden, want de onpartijdig
heid der a vrijdenkers is gekend.
Zullen de zusters bet examen kunnen
afleggen, vooral bij verandering van
gouvernement? Groot vraagteeken I
Do eenige zekerheid bestaat dus in
het liezoeken der staatsnormaal
scholen.
Broeders, Pators of Zusters kunnen
niet naar do staatsnormaalscholen
gaan, dio onzijdig zouden zijn. Te veel
roepingen zouden verloren gaan.Geene
Zuster, geen Broeder, geen geestelijke
kan bet diploma behalen, moren dut
geen klas geven, want allen met d«
nieuwe wet moeten gediplomeerd zijn.
De gestichten der kloosterlingen en
priesters moeten dus verdwijnen.
De ouders dia willen dat bunno
kinderen zeker liet diploma van ou
derwijzer of onderwijzeres behalen,
moeten ze dan naar de staatsnormaal
scholen sturen, 't is te zeggen, naar
die onzijdige, goddelooze scholen. Hoe
ft»! godsdienstige onderwijzers ol
onderwijzeressen zouden er uit komen.
Weinig of geen, zoggen de godduloo-
zenzelf.
Geen godsdienstige onderwijzers,
geeuo godsdienstige onderwijzeressen,
dus, geen godsdienstige scholen.
Zoo vraagt M. Daens, de christen
democraat de afschaffing van ALLE
godsdienstige scholen.
Banknoten van 5 fr. Het gerucht is nog-
■maal^momlocp.als zoudon er bankbriefjes
van 5 fr. uitgegeven worden.
De heer minister van financiën, daarover
ondervraagd, heeft zulks ten stelligste gelo
genstraft.
Havenbeweging te Antwerpen. Geduren
de de maand April werd onze haven bezocht
door 582 schepen, metende to samen 1,154,861
ton tegen 5i6 schepen melende samen
1,064,733 ton in April 1913, zijnde dus voor
April 1914 eene vermeerdering van 36 sche
pen en eene vermeerdering van 90.128 ton.
Voor de 4 maanden van het jaar bedroeg
onze totale beweging 2.330 schepen, metende
4,648,286 ton, tegea 2.299 schepen, metende
4,555,634 ton in 1913, zijnde in vergelijking
met verleden jaar, cone vermeerdering van
31 schepen en eone vermeerdering van
92.652 ton.
Havenbeweging van Rotterdam. De ha
ven van Rotterdam ontving in April 1914 het
bezoek van 913 schepen, metende 1,132,523 t.,
togen 912 schepen, metende 1,117,621 ton in
April 1913, zijnde dus voor 1914 eene vermeer
dering van één schip en 14,902 ton.
Sedert 1 Januari 1914 kwamen to Rotterdam
3.354 schepen aan, metende 4.119.164 ton tegen
3.352 schepen met 4,039,591 ton gedurende het
zelfde tijdperk van 1913, zijnde voor dit jaar
eene vermeerdering van 2 schepen en 88,573
ton.
Het weder in d® maand Mei. Ziehier wat
de Oude Generaal voorspeltVan 1 tot 9 Mei,
nogal veranderlijk weder, afwisselende da
gen van regen en zonneschijn van 10 tot 18,
schoon en warmvan 19 tot 25, groote hitte,
gevolgd door onwedersvan 26 tot 31, fris-
6Cher en geweldige regens.
Dc voeding der soldaten. De komïssie
van den Senaat, gelast met het onderzoek
van het budget van oorlog, heeft den wensch
uitgedrukt maatregelen te zien nemen voor
de bepaalde invoering van visch in de voe
ding der soldatep. De proefnemingen, tot
hiertoe genomen, zijn mislukt voor talrijke
redens, vooral voortspruitend uit het gebrek
aan ondervinding bij het personeel, gelast
met de keus, de ontvangst en do gereedma
king van den visch. Dezo kan slechts defini
tief in de voeding der troepen aangenomen
worden, als men de zekerheid heeft dat hij
volkomen versch toekomt en kan opgediend
worden. Volgens den verslaggever heeft het
tegendeel zich voorgedaan, en daarom die
nen er dringend maatregelen genomen te
worden.
Het kasteel van Rubens verkocht. Een
leder kent het kasteel van Elewijt, boven Vil
voorden, waar de prins der Vlaamsche schil
derschool langen tijd woonde met de schoone
Helena Fourment, die men op al de doeken
van den meester kan bewonderen.
Het buitengoed was tot dusverre min of
meer ln zijn oorspronkolijken staat gebleven,
zoowel als het omriugend landschap dooi
den meester zoo dikwijls gekonterfejtseld.
Er werd dezer dagen,aangekondigd dat het
kasteel te koop was gesteld en de hoop werd
uitgedrukt Ast bet in handen mocht vallen
van een vereerder der kunst.
Die wensch is in vervulling gegaan. Inder
daad, het kastéél werd aangekocht door se-
nateur Do Reckor-Remy, van Leuven, die het
geschiedkundig verblijf wel opknappen zal.
In het huis bevindt zich nog de teekentafel
heeft, om zich als wisselagoat to plaatsen.
Men huurt een bureel, men legt ©enige aktiën
voor do vitrien en men vraagt zijne inschrij
ving op de Beurs, 't Is geloopen. Voor 'nen
boltewinkei is het nog zoo gemakkelijk niet.
Er zija te veel kleine wissaiagentea. die,
geone ldienteel hebbende welke hen toelaten
van Rubens W. de plakbrief, de veiling van huu brood te verdienen, aan 't spekuioeren
het buitengoed*. aankondigend, toen Rubens
er in het bezit van kwam.
Voor do Botgloolie uitwijkelingen naar New-
Y«rk. De Belgische uitwijkelingen hebben
er alle belaag bit, den Eorw. Heer Stillemans,
pastoor der Belgen te New-York en bestuur
der van het Werk der Belgische uitwijkelin
gen, bericht te laten geworden van hun ver
trek, hunnen «aam, den naam van het schip,
den datum dar inscheping, en de Was in wel
ke zij reizen, vermeldende.
Do vreemden of beschermers der uitwijke
lingen kunnen zfch met deze zorg belasten,
hetzij met te schrijven, rechtstreeks aan den
Eerw. Heer SliUemaiis, hetzij met zich tot
een lid der St-Rafaëls-Vereeniging te wenden.
Bij hunne aankomst zullen de landverhui
zers, door bediënden van het werk opgewacht
worden.
Er lieerscht op dit oogenblik in de Veree-
nigde-Staton «ene nijverheidskrisis, waarvan
het einde uog niet is te voorzien. Duizenden
werklieden zijn zondér bezigheid. Het oogen
blik is dus slecht gekozen, voor onze land-
genooteo, om zich naai* Amerika te begeven.
In alle geval zullen de Belgen wijzelijk
handelen, door, vooraleer een besluit te ne
men, zich t# wenden tot de maatschappij
Sint-RataïH, of tot het Werk der Uitwijke
lingen, aan het volgend odresBelgian
Bureau, 113, Maritime Building, 8 en 10 Brid-
gestre&t, New-York
M. Lekeu. O® financieel® krisit en de pris-
selagenten.
Men schrijft -ons
Brussel, 1 Mei.
M. Vinck, de eenatoriale zangvogel heeft
gaan en bij gemis aan ondervinding, dikwijls
hot bezit hunner klie&ten geheel to niet doen.
Hef onvermijdelijk gevolg daarvan is,
dat het publiek zich al meer en meer van de
wisselagenten afkeert, De goeden moeten
het met de slechten bekoopen.
Wel is waar is eene bijzondere kommis
sie gelast met een liervormingsontwerp. doch
t wordt hoog tijd, dat deze kommissie hare
werkzaamheden eindige, want de toestand is
nachelijk en vele wisselagonten zijn met den
ondergang bedreigd, a
HAROLD.
Sinds een tweetal dagen was te Gent het
gerucht in omloop, dat eene groote firma
dier stad hare boeken neergelegd had Tnet
een belangrijk te kort.
De praatjes gingen-hun gang en woldra
werd gezegd dat do Banquo Gentraio Gan-
toise toor een belangrijk bedrag in de faling
betrokken was.
Ook v/as het Donderdag en Vrijdag eone
ware processie ia do burecien der gemelde
bank. Een overgroot getal personen, die hun
geld in de bank neergelegd hadden, kwamen
het nu terughalen. Men berekent dat er Don
derdag en Vrijdag voor verscheiden© miljoe
nen térugbetaald werden.
Daar het maatschappelijk kapitaal on de
wettelijke reserren bijna driemaal zooveel
beloopen, als het geheele bedrag van het te
kort der firma, waar nog andere huizen in
betrokken zijn, was dio paniek totaal over-
D® oppositie vf!H den Beuaat heeft er den bodig.
teilk van vol. De «uBsohentronilT van Do nan que" Centrale Ganlolse; gêïïeèl on
verwachts genomen, was wel verplicht haren
toevlucht te nemen, tot de Nationale Bank en
de andero banken der stad.
Doch in zulke omstandigheden kost geld al
tijd duur en 't zal natuurlijk de Banque Cen-
al 'zyne liedjes afgezongen, en M. Ltöeutral8 üanloiso die ™r"ei,jk deel
heeft al de artikelen gelezen welke hij in
Le Peuplo tegen liet schoolwetsontwerp
geschreven had. De oppositie vond dan, dat
het genoeg was ea M. Coppieters, werd naar
de rechterzijde: gezonden, om te vragen, dat
er na 5 ure niet meer zou gezeteld worden.
Van haren kant, zou de oppositie de naam-
afroeping niet meer vragen, wanneer er te
stemmen viel.
Vredelievend, hebben de katholieke sena
tors die overeenkomst aanvaard.
Daarbij komt het, dat sinds gisteren de
zitting van den Senaat om 5 ure eindigde.
harer vroegere winsten zal zion opstrijken
door de andere banken.
Alles zal zich daar echter ook bij bepalen.
Wij hebben M. Daens doen opmerken dat
het zijne plicht was, bij de eerste gelegen
heid te herroepen, de ketterij, welko hij
schreef, in het LAND VAN AALST van
19 April 1914.
Aangezien hij het niet deed, besluiten wij
dat hij vrijwillig voortgaat ln zijne dwaling
en ketterij. Zoodus moeten wij alle kiezers
verwittigen, dat indien zij hunne stem aan
daar zooevao Iemand zijne redevoermgen ale d(j ujst VM M Daens gevon> zjj 8temmen
Wat betreft de tu^sc henkomst van M. Lekeu
in het debat over dc schoolwet, hoorde ik
volgt samenvatten
Bij artikel I spreekt hij.
Bij artikel II «aagt hij.
Bij artikel lij zeevert hij.
Bij artikel IV verveelt hij.
Bij artikel V stopt elkeen zich de ooron om
hem niet meer te hooren.
En zeggen dat die man zich zoo zeer tn-
voor een man die de ketterij onder het Yolk
verspreidt, in andere woorden, dat zij stem
men voor een ketter.
Geen enkel geloovige zal nog zulken persoon
durven volgen of ondersteunen. Wat meer is,
de plicht gebiedt hem niet te volgen.
4
Wij komen daar juist te lozon in DE VER-
spande, dat hij er bijna een bloedopdrang LossmG van s Mei 19u. dat M. Daen3, in
van kreeg, om slechts tot dien uitslag te ge
raken HUI
Ik heb op den tram een mijner vrienden,
plaats van zijne ketterij te herroepen, de
zelfde herhaalt en bevestigt.
Hij verwart de eene geloofswaarheid met
de andore en eindigt met eene tweede ketterij
een gekend wisselagent, ontmoet en do man wanneer hij zegt, dat do Paus enkel onfaal
zag er zeer weemoedig uit.
Hem vragend» hoe de zaken gingen, kreeg
ik het volgende antwoord
Het gaat laags om slechter. Vele wissel-
agenten verminderen hun-,personeel, en an
deren gaan zich associeeren, om de kosten
te verminderen.
d Dien toestand heeft verscheidene oorza
ken. Vooreerst is het op de Beurs zeer arm
tierig gesteld ;dan hebben wij nog den slech-
ten toestand, ten gevolge van het timbreeren ®®ns keJl9riJen a e®
VÏATarc I»qt li ni»t hh/ri-lAl
der beurswaarden. Ook de schatkist lijdt
daardoor, in dien zin dat er min zaken ge
daan worden en er dus min getelefoneerd of
getelegi-afeeirl wordt.
o Van den anderen kant mogen de bankhui
zen do orders hunner klienten uitvoeren. Er
blijven dus min zaken te doen op de Beurs
vermits de wisselagenten niet moeten tus-
schenkomen zijn onze profijten met zooveel
verminderd.
Indien mea aan de Banken niet toegela
ten had, ten voordeele van den Staat de be
lasting op de verhandelingen te heffen, zou
den de wisselag#nten er nu zoo slecht niet
voor zitten.
Eene andere oorzaak der krisls is nog het
uiterste gemak, welke de eerste de gereedste
baar is in de punten en stukken van het Ge
loof D.
m*
Ieder geloovige immers weet dat de Paus
ook onfaalbaar is in zake van zsden, als hij
spreekt ex cathedra
Men ondervindt het meer en meer dat M.
Daens alles in het werk stelt om stemmen te
winnen. Alle middelen zijn hem goed leu-
Kiezers, laat u niet bedriegen en blijft im
mer getrouw aan het geloof uw voorvaderen.
Eene moeder met haren zoon verkoold
te Antwerpen.
Vrijdag avond sloegen schielijk vlammen
op uit het huis nr 27 der Pollepelstraat, be
woond door de weduwe Pauwols en haren
zoon, Denis.
Denis Pauwels was vroeger stadswerker,
doch hij leed aan vallende ziekte en werkte
sinds geruimen tijd niet meer. Moeder Pau
wels, om in het onderhoud van het gezin te
voorzien, deed handel in oude fcieederen en
vodden.
Vrijdag -namiddag nog. had soon PauwcflP
een aanval zijner vreeselijke kwaal gekregé®
en de geburen hadden hem naar huis ge»
bracht.^
Toen de vlammen uit het huls opsloegen*
en de pompiers ter plaats snelden, viel lie®
de geburen onmiddellijk in, dat moeder en
zoon Pauwels zich moesten in het brandend
huis bevinden.
Er was echter geene mogelijkheid ln Itui»
te dringen, daar de vlammen al te lievig
woedden. Het vuur werd dan met kracht aan
gevallen, doch 't was slechts na cen half' uup
hardnekkig werken, dat de vlammen Koauea
uitgedoofd worden.
pompiers doorzochten alsdan hol huis
ea vonden de lijkeu van moeder en zoon lig
gen. Beiden waren vreeselijk verkoold.
De lijkon werden naar hol doodeahuis over
gebracht.
Men veronderstelt, dat de zoon bij het sla
pen gaan, opnieuw een aanval van vallende
ziekte moet gekregen hebben en zoo de pe
trollamp omver wierp en eene ontploffing
veroorzaakte. Waarschijnlijk heeft de vrouw
haren zoon willen redden, doch het vuur vond
een gemakkelijk voedsel in de vodden, klee
deren. beddegoed, enz., en weldra moeten da
ongelukklgen verstikt neergestort zijn om
verder door de vlammen verkoold te wor
den.
Vrouw Pauwels was 70 jaar oud en haar
zoon 51.
Heel de woning is om zoo te zeggen uitge
brand.
Een® 60-Jarlg® ouderling® verstikt
te 8t-Gilii»-Bru9»el.
De inwoners der de Merodestraat to Sint-
Gillis, werden Zaterdag morgend, rond 1 ure,
uit hunnen slaap gewekt, door noodkreten.
Deze kreten werden geuit door de meid van
Mev. Dc Jaer, weduwe van een gewezen bur
gemeester der gemeente, 82 jaar oud, wonen
de op liet eerste verdiep van het huis n* 76
der de Merodestraat. De meid was op het dak
geklommen en riep tot de geburen, dat het
brandde in het huis.
Spoedig werd alarm gegeven en weldra wa
ren do pompiers ter plaats. Zij konden echter
niet binnen en met bijlslagen moest de zware
eikenhouten deur opengekapt worden.
In huis heerschte een dikke rook. Niettemin
drongen de pompiers naar boven. Aan de
deur der slaapkamer van Mevrouw De Jaer
stietten zij op een lichaam. Het was de arme
ouderlinge die daar verstikt was neergeval
len. De vrouw werd onmiddellijk in eene na
burige woning gebracht, waar een genees
heer haar kwam verzorgen, doch alle9 waa
vruchteloos en weldra bezweek zij.
Intusschen had men ook de meid van het
dak gehaald, en de vlammen welke op de
slaapkamer van Mev. De Jaer woedden, uib
gedoofd.
Uit het onderzoek ls gebleken, dat Mevr.
De Jaer in haren slaap eeno petrollamp wel
ke op hare nachttafel brandde moet omge
worpen hebben, en zoo het vuur aan bet bed
degoed stak. Waarschijnlijk gewekt door den
rook heeft de arme ouderlinge nog de kracht
gehad, tot buiten bare kamer te loopen, doch.
daar is zij hall verstikt, bewusteloos neerge
stort.
Nadere bijzonderheden.
Hot onderzoek wordt naarstig voortgezet,
<loch tot hiertoe heeft het gerecht nog niet
het minste spoor ontdekt.
Hot is bestatigd geworden, dat de kassen
goed waren toegevezen on met ijzeren ban
den omslagen. Aan geen dier kassen-, waren
sporen van braak zichtbaar. Tevens was de
koopwaar met een motorschip vnn Luik
rechtstreeks naar Antwerpen overgebracht.
Het staat vast dat de kassen te Antwerpen
zijn aangekomen in den staat, zooals men ze
heeft gevonden.
Iemand die van zulko soort verzending op
de hoogte schijnt te zijD. beweert dat de ree-
derij hoegenaamd geene schade lijdt doo»
zulko verzendingen. Do connaissementen
stellen den kapitein geheel buiten zaak, daar
een artikel de onverantwoordelijkheid ver
meld voor wat het gowicht en den inhoud dec
kassen betreft.
Hier zou men alleenlijk voor eon geval van
smokkelarij staan. Gewoonlijk worden de
verzerïTlingon van dien aard in dubbel gedaaa
en wordt er eeno groote partij der kassen mei
zand of steenen gevuld, om de aandacht va a
de Turksche poTicie of tolbeambten af te
weeren en alzoo de kassen met kardoezen go-
makkelijker te kunnen invoeren.
Het Belgisch gerecht oordeelt er ln alle go-
val anders over, daar liet er eerst en voorat
aan houdt, het land ln geene internationale
verwikkelingen te brengen, vermits de gehei
me verzendingen gewoonlijk voor poliUeke
partijen bestemd zijn.
f