MÈmtenfamd
AAN AL DIEGENEN
die op 24 Mei voor de liberalen
lieten gekozen
in 'i arrondissement Aaist
'T EEN EN 'I ANDER
Hst gevaar der vuurwagens
Ds Aifensesclis kwestie
Vereenigde Sisten en Mexico
ABONNEMENTEN!
DAGBLAD
BestuurderJ. Van Nuffel-De Oendt.
Comitaii van verdediging dsr
Katholieks Staatswerklieden
Een moordenaar belegerd iii esn teren
Stoutmoedige bandieterij
te 7 illtac-bij-Luik
Erge woelingen te Ancona
Een luchtbal ontploft in Frankrijk
TsfhiSnssSe jaargang n' >32 2 CENTIEMEN HET NUMMER SHSssdag Juni 1914
Zes maanden 4 franken Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle pöstbareolen van liet land.
I» UITGAAF, 4 Ik 's avonds 0 0 2" UITGAAF, 7 c. 's avonds 0
Pour touto la publicité commercial* et financière du Journal,
s'adresser exclusiveoaeot k 1'Ago nee Réclame» Godts, 2, Place de
ia Bourse, Bruxolles.
BUREEL-EN
TE BRUSSEL I TE flffiLST
IS; QOQTS, Beurspiaais, 2 I 0, Kerlcstraat,
Telefoon A 3299 Telefoon 114
AANKONDIGINGEN
KI. annfc. (1 tot 4kl. rög.)fr. 0,60 Sport (per regel) fr. 1,09
3f bladz. (de regel) fr. 1,00 I Gemengd nieuws per iegel fr. 2,00
4e bladz. (do. regel) fr. 0,30 I Itechl.Uoretell. (por regol) fr. 2,0#
Financ.aankon.{perregcI)fr. 2,00 Overlijden (per regel) fr. 2,09
Commercials en flnaneieele aankondigingen zich uitslultolijk t«
wcncleu Agoncc lléclamo Godts, ii, Beursplaats, Brussel.
Men verzoekt ons aan tc kondigen dat
er te Aalst een comiteit gesticht Is dat
voer doef heeft de katholieke Staats
werklieden van den ijzerenweg, pest,
telegrafen, enz., te verdedigen tegen de
aanrandingen, vervolgingen en misbrui,
ken waarvan zij hot slachtoffer zijn van
«vege tegenstrevers en bijzonder daen-
elsten.
Het comiteit heeft ds bewijzen dat er
sedert «enigen tijd vele misbruiken be
staan en geduld worden in de beheeren
tegen katholieke werklieden en bedien-
den.
Het comiteit verzoekt onze katholieke
vrienden hunne grieven kenbaar te ma
ken en per brief getaekend te sturen aan
den zetel van het comiteit te Aalst in
't koffiehuis Café Riche Land van
Riem, op d3 Croots Markt.
De aangeklaagde feiten zuilen omter-
locht werden en aan de bevoegde over
heid kesrbaar gemaakt worden.
vvV»
Velen hebben voor (1e liberalen ge
kozen omdat zij rechtzinnig meenden
dat de liberalen verdraagzame, beza
digde mannen waren geworden,en dat
zij geen godsdienst- of kloosterhaters
jneer waren 1
Pas is do kiezing voorbij, of de
oude liberale aap komt weeral uit de
mrmw.-Wij lezen immersin de liberale
Volksgazet van Zondag 7 Juni 1914-
a De buitenman zoowel als den ste
deling beeft bewezen dat hij van de
hatelijke schoolwet niet wil weten...
van de onver zadel ij he kloosters...
Ja, de landelijke kiezer... schaart
zich nu in de liberale rangen om
den val der klerikalcn te bespoedi
gen.,.
Verders noemt men op spottende
wij ze de bisschoppen de mijter
en do paus wordt spottend genoemd
f de politieke Roomsche krolslaf
Wat zegt ge daarvan, fezers, en gij
bijzonder buitenlieden die voorde libe
ralen gestemd hebt
Ziet ge nu wat de liberalen nu doen
mot da stem die gij hun gegeven hebt:
Zij schrijven nu reeds dat gij door uwe
stem de schoolwet, het christelijk on-
denvijs hebt willen afkeuren dat gij
een vijand zijt der kloosters dat gij
den val der katholieken wilt bespoedi
gen, en dat gij wilt spotten met bisschop
cn Paus
Ziet ge nu wederom eens dat ge
door de liberalen bedrogen zijt 1 Als
ze bij u kwamen meeting geven spra
ken ze heel anders niet waar Zegden
ze toen niet dat zij godsdienst, pries
ters, bisschoppen, Paus en christelijk
onderwijs zouden eerbiediger,
Welnu ge ziet dat ga die mannen
niet naoogt betrouwen, dat ze komen
met een masker op, om u te misleiden,
om uwe stem te vangen, om u te be
driegen, en om naderhand uwe stem
ming uit te leggen als de stemming
van een godsdienslbespotler cn vyand
van 't christen onderwijs tl
Kiezers die door de liberalen bedro
gen zijt, gjj bijzonder, kiezers van den
buiten, ONTHOUDT DITMAAL DE
LES EN LAAT U NIET MEER BE
DRIEGEN DOOR DE LIBERALE
SCHOONSPREKERS 1
IHI—lim—llllHllMfUll l Hf
Congo-spocrweg. Een telegTam uit Ma-
tadi, Zaterdag oniVangen, meldt dat de ont
vangsten, gedurende de maand Mei 1914, be
liepen tot da som van 803.000 fr. De ontvang
sten in dezelfde maand van verleden jaar be
droegen 1.320.707 fr.
De ontvangsten der elf eerste maanden van
het dienstjaar 1912-1913 bedroegen 12.273.638
frank de ontvangsten van de 11 eerste maan
den van het dienstjaar 1913-1914 zijn ongeveer
10.437.184 frank. Er is dus eGne vermindering
voor het dienstjaar 1913-1914 van 1.836.454 fr.
Spoorwegmateriaal. Er zal eerlang door
het beheer van spoorwegen aan de nijverheid
eene bestelling gedaan worden van268 wa
gons van 15 ton, 340 kbol wagons van 20 ton,
85 platte wagons van 15 ton en 44 van 20 ton,
alsook 18 goederenwagons, 't zij een totaal
van 756 wagons.
Verder schijnt do minister van spoorwegen
genegen, op het einde van Juli aanstaande
oene aanbesteding uit te schrijven van 2600
wagons en 130 lokomoticven, ten einde aan
ieder voornaam werkhuis in het land de le
vering van een 60-tal voertuigen dat deze be
langrijke bestelling uitsluitend aan onze na
tionale nijverheid wordt voorbehouden.
Wanneer, twee jaren geleden handel en nij
verheid zeer bloeiend waren, werd dikwijls
gekleegd over het ontoereikend getal wagons.
Than3, dat de zaken weer toenemen, wil de
minister in staat zijn aan alle vragen voldoe
ning te schenken.
Het Schoolschip. Esn radio-telegram toe
gekomen van het schoolschip a l'Avenir
meldt dat dit schip zich den 3cn dezer bevond
op ongeveer 980 mijlen Z. W. van Falmouth
(Engeland). Alles wol aan boord.
Vee, schapen en gelten. België heeft in dé
maand April laatst ingevoerd6,418 stuks
rundvee, 11,454 schapen, 2,792 lammeren en
132 geiten. Voor de vier eerste maanden van
het jaar bedroeg do invoer van rundvee stie
ren. 1.603; ossen, 4,124; kalveren, 1.837, koeien,
9.386; veerzen, 5.104.
8ardienen in Portugaal. De sardien die
sedert een 20-tal jaren de Portugeesche kust
is komen bezoeken, is thans een aanzienlijke
tak van handel en nijverheid eene bron
van inkomsten voor de kustbewoners. Het
voornaamste centrum der vangst en der op
legging is Setubal, maar Algarvie heeft ook
groote inrichtingen. In 1911 voerde men 23
millioen 141.000 kilos uit ter waarde van ruim
10 millioen franks.
Dierentrouw. Een trouwe hond is onge
lukkig wanneer hij van zijn meester wordt
en volgt, diens spoor, afgaande op zijn sterk
ontwikkeld reukvermogen, tot hij hem we
der vindt.
Onbegrijpelijk is het hoe een hond dikwijls
ook in die gevallen, waarvan een spoor geen
sprake kan zijn; wanneer het dier bij voor
beeld per spoortrein of auto is vervoerd, toch
den weg naar huis terugvindt.
Van een Airedale-terrier wordt- verteld, dat
het dier een weg van 200 kilometers in 20 da
gen aflegde, en een anderen hond, die door
den trein 120 kilometers was weggebracht,
vond na drie weken zijn ouden thuis terug.
Een fox-terrier legde zelfs in weinige dagen
den terugweg van 300 kilometers naar huis
af. Een collie werd door eene pijnlijke oor
ontsteking naar een veearts gebracht. Nadat
men het dier ecnige malen den ongeveer twee
kilometers langen weg naar den veearts had
gebracht, begreep hij waar het omging en
ging voortaan alleen I
Een boer, wiens hoeve op een eiland lag,
had ook een akker op het vasteland. Op een
morgen nam hij zijn paard over de vijf mev
ter breede rivier daarheen, gebruikte het den
geheelen dag voor de ploeg en liet het daarna
's nachts losloopen, terwijl hij zelf naar het
eiland terugkeerde. Den volgenden morgend
vond hij het dier druipnat in de nabijheid
van den stal grazen.
Een boerenjongen had eene duif, die hem
op den 2 1/2 kilometers langen weg naar de
school pleegde te volgen het diertje bleef
gedurende den schootijd buiten rondvliegen,
om daarna met den Jongen naar huis terug
te keeren.
Ook van katten worden tal van dergelijke
verhalen verteld en ieder kent uit ondervin
ding wel min of meer sprekende voorbeelden
van de gehechtheid en liet vernuft onzer huis
dieren.
Een eiland to koop. Uit Rhodes wordt ge
meld, dat de Italiaansche overheden op het
punt zijn voor 20.000 Turksche ponden het
Egeïsch eilandje Alkonisseos te koopen, dat
aan een Griek persoonlijk toebehoort, onbe
woond is en ligt rechtover Boedrom, op de
Aziatische kust, nabij liet eiland Cos.
Griekenland schikt maatregelen te nemen
om te beletten dat gezegd eilandje in Italië's
handen valle, want dit ware als een Italiaan-
soho wachtpost op Griekscti gebied.
Een vreeselijk ongeluk had Zondag namid
dag plaats, aan boord van de sleepboot
a Union 8 gemeerd aan de St-Leonardskaai
te Luik.
Do kapitein van den sleepboot, Armand
Marchandise, geboren te Tilleur in 1892, had
zijne schoonouders, de echtgenooten Ralet,
wonende te Jemoppe, uitgencodigd den na
middag dan boord van den sleepboot te ko
men doorbrengea. De echtgenooten Ralet
kwamen, vergezeld van hun 12-jarig zoontje.
Op een gegeven oogenblik nam de kapitein
een tweeloopgeweer en wilde aan zijn schoon-
vador laten zien, hoe waterkiekskens gescho
ten worden.
De man Mist niet dat liet wapen geladen
was en eensklaps ging een schot af. Vrouw
Marchandise kreeg den kogel in het hoofd en
stortte ten gronde zonder een kreet te slaken.
De ongelukkige was op den slag gedood ge
worden.
Marchandise en de echtgenooten Ralet, zin
neloos van smart, riepen om hulp doch geene
hulp kon moer tuiten.
De onvrijwillige moordenaar begaf zich dan
naar het policiebureel, waar hij zich gevan
gen ging geven. Hij is voorloopig opgesloten
geworden. Het lijk van het ongelukkig slacht
offer is naar liet doodenhuis overgebracht.
De landbouwer Tomsics, van Grosshoeflam,
die een echtpaar vermoord had omdat hij
hunne dochter nidi ten huwelijk kreeg, heeft
zich niet bepaald, bij de slachtoffers welke hij
Vrijdag maakte.
Zooals men weet was hij na zijne misdaad
in den kerktoren gevlucht. De moordenaar
had zijn geweer en drie honderd kardoezen
medegenomen.
Hij werd in den toren belegerd door de gen
darmen, doch, daar er enkel een smalle wen
teltrap heen leidt, kon men hem onmogelijk
bereiken, daar de goed gewapende kerel ook
juist schoot.
Van uit den toren schoot hij meer dan 200
maal in de menigte en kwetste daarbij nog
een aantal personen. Ook binnen in de kerk
hadden do beelden het erg te verduren. Om
zich te oefenen, schoot hij van uit zijn schuil
oord de beelden aan stukken.
De ellendeling riep, dat men hem niet le
vend zou vangen, en zijne laatste kardoes be
stemd was om zich te zelfmoorden.
De moordenaar geeft zic!\ over.
Zaterdag namiddag begonnen de gendar
men, die zich in den omtrek van de kerk ver
scholen hadden, de beschieting van den to
ren. De moordenaar schoot nog terug, doch
niemand werd meer getroffen.
Dan naderde de pastoor de kerk en smeek
te Tomsics zich over te geven.
Eenige oogenblikken later werd de kerk
deur geopend en Tomsics vertoonde zich in
het portaal. De bevelhebber der gendarmen
riep hem toe de handen omhoog te steken,
daar men hem anders zou neervellen.
Tomsics stak de handen op en liet zich aan
houden. In zijne zakken vond, men een met
7 geladen kegels browning, alsook nog der
tig kardoezen.
De moordenaar werd onder goed geleide
naar het gevang gebracht.
In het geheel zijn er drie dooden en 19 ge
kwetsten.
Een kassier door een bandiet aangerand en
uitgeplunderd. De kerel wordt aangehou
den na verscheidene revolverschoten gelost
te hebben.
Zaterdag was de kashouder der coke-ovens
van Tilleur en Sclessin, bij Luik, in deze laat
ste gemeente, in zijn bureel gezeten en maak
te zich bereid het weekloon der werklieden
in gereedheid te brengen, wanneer plots een
jonge kerel het kantoor binnenstormde.
De kerel, wiens gelaat gedeeltelijk was be
dekt met een halsdoek, sprong naar de tafel
waar de kassier het geld telde en een revolver
onder den neus van den beambte houdend,
dreigde hij te schieten. Verschrikt deed de
kassier een stap achteruit. De bandiet maakte
daarvan gebruik, om liet uitgestalde geld bin
nen te palmen, waarna hij den aftocht blies.
Do kashouder, van zijne ontroering beko
men, riep luidkeels om hulp en werklieden
achtervolgden den dief. Wanneer zij hem
gingen inhalen, keerde de kerel zich om en
schoot viermaal zijn wapen op de achtervol
gers af. Niemand, gelukkiglijk, werd getrof
fen en de bandiet kon met medehulp der gen
darmen in de Statiestraat te Tilleur worden
aangehouden.
De stoutmoedige kerel is een 17-jarige jon
geling van Jemeppe, Ferdinand Stroobants,
die in het nijverheidsgesticht had gewerkt,
doch ontslagen werd. In zijne zakken vond
men het gestolene terug.
De jonge schurk is in liet gevang van Luik
opgesloten.
De onderhandelingen met de opstandelingen.
Aan de onderhandelingen te Sjak, tusschen
de leiders van den opstand, hebben vertegen
woordigers der landschappen Sjak, Kawaja.
Pelcinin, Tirana, Mat, Dlbra en Kroja deel
genomen.
De afgevaardigden die tot de laagste volks
klasse behoorden, weigerden hunne namen
te noemen on toonden zich ongeneigd recht-
streeksche onderhandelingen te beginnen. De
vergadering had dan ook een stormachtig
verloop.
In de elschen van godsdienstigen en admi
nistratieven aard toonden de afgevaardigden
weinig belangstelling. Daarentegen oischten
zij met grooten nadruk herstel van liet Turk-
sclie bewind. Toen de kommissie van toezicht
mededeelde dat deze eisch niet in vervulling
kón gaan, verklaarden de leiders ook genoe
gen te willen nemen met een niet-mahome-
daansch vorst onder Turksclie souvereiniteit,
maar allen weigerden den prins voh Wied
als vorst te erkennen.
Ten slotte legden de lijders een lijst hun
ner elschen. acht in getal, aan de kommissie
van toezicht- voor, doch deze weigerde die te
bespreken en keerde, de nutteloosheid van
nader overleg inziende, naar Durazzo terug.
Italianen aangehouden te Durazzo.
De Italiaansche kolonel Muricihio en de
Italiaansche leeraar Climigo werden bij den
bestuurder der Italiaansche post aangehou
den, beschuldigd lichtseinen met de opstan
delingen te hebben gewisseld. Do plaatsver
vanger van den Italiaanschen konsul protes
teerde daartegen, evenals tegen de woonst-
schennis en deed de in beslag genomen pa
pieren onder zegel leggen. Enkel uren na
hunne aanhouding, werden de beide Italia
nen in "wijheid gesteld.
Een Bonaparte op don troon?
Zaterdag namiddag was het gerucht in om
loop, dat wij evenwel onder alle voorheboud
meedeelen, dat de musulmanschc en de chris-
tene Albaneesche leiders 't akkoord gekomen
zij# om den troon van Albanië aan een prins
van het Huis Bonaparte te bieden I Een Napo
leon koning van Albanië
(ITALIË)
Dooden en gekwetsten.
De Roomsche bladen deelen berichten mede
uit Ancona, volgens welke aldaar Zondag
avond erge incidenten hebben plaats gehad.
Ter gelegenheid der nationale feesten had
den de leden "tier Republikeinsche partij, sa
men met de anarchisten, besloten, Zondag
morgend eene betooging te houden, om te
protesteeren tegen het behoud der tuchtkom-
pagniën bij het leger.
De policie verbood de betooging. 's Namid
dags had te Villarosa, het centrum der repu
blikeinsche partij, eene vergadering plaats,
waaraan 300 anarchisten en republikeinen
deelnamen. Er werd daar hevig op de policie
gescholden.
Rond G 1/2 ure, de vergadering geëindigd
zijnde, wilden de woelmakers in groep naar
de Romaplaats gaan, alwaar een concert ge
geven werd. De policie wilde de betoogers te
genhouden en eene vreeselijke botsing had
plaats. Men wierp met steenen, revolverscho
ten weerklonken, enz. Volgens de Giornale
d'Italia werden twee betoogers gedood. Ver
scheidene aanhoudingen werden gedaan. De
woelmakers violen dan het gevang aan, ver
brijzelden er talrijke ruiten en kwetsten 17
karabiniers met steenworpen. De karabiniers
verdedigden zich met hunne revolvers.
Een der betoogers werd gedood. Verschei
dene anderen werden gekwetst. Een der ge
kwetste betoogers is in het gasthuis overle
den.
Naar den beslïsssnden strijd.
Uit Vera-Cruz wordt aan liet a Berliner Ta-
geblatt geseindTe San Louis Potosi zijn
hevige gevechten aan den gang.
De zendingen munitie, die door de Ypi-
range en Ba varia aan land gebracht
zijn, zijn zeer snel onder de regeeringstroo-
pen verdeeld. 25.000 man dier troepen staan
tegenover 30.000 opstandelingen, door Villa
aangevoerd. Carrera Forres, een zijner onder
bevelhebbers, tracht den regeoringstroepen
den terugtocht naar de stad Moxlko af te snij
den. Hij heeft het station Gonzalez en La-
barra achter San Louis Potosi bezet.
Generaal Möure, die naar Tepico oprukt,
is teruggeroepen, daar men vreesde, dat de
verbinding met hem verbroken zou worden.
Huerta verdeelt wapens onder de regeerings-
ambienaren. Men vreest echter voor een mui
terij van deze nieuwe soldaten, daar zij, on
danks hun karig loon, hun uniform zelf moe
ten betalen. Voortdurend vindou ia de hoofd
stad lichtingen plaats. Geen wandelaar is vei
lig voor de agenten.
60 GEKWETSTEN.
Zondag namiddag hadden te Sezanne,
(Frankrijk), tor gelegenheid der kermis, vo»
scheidene feestelijkheden plaats. Onder meer,
zou de luchtreiziger Leprinco met zijn lucht
bal eene opstijging doen. Reeds was de luchb>
bal gevuld en ondanks den hevigen wind, had
Leprince in lrct schuitje plaats genomen.
Eensklaps deed een geweldige rukwind dco
luchtbal gaan liggen. Eene groote scheur ont
stond en ecnige pogenblikken later bad eene
vreeselijke ontploffing plaats, welke verschei
dene kilometers ver gehoord werd en waar
door al de toeschouwers rtie nabij den lucht
bal stonden, omvergeworpen werden.
Terzelfdertijd maakte de luchtbal een ge
weldigen sprong, om dan a!s een vuurklomp
neor te ploffen. Onder de menigte ont9tond
eeno vreeselijke paniek. De toeschouwers
vluchtten in alle richtingen, terwijl aller weg®
hulpkreten opstegen.
Eens dc eerste schrik voorbij, werden spoe
dig de reddingswerken aangevangen. De gen
darmen, die den ordedienst waarnamen, kou
don slechts met de grootste moeite M. Le
prince redden, die onder het brandend om
hulsel van den luchtbal Vastgeklemd zat. De
ongelukkige was vreeselijk gekwetst en over
heel het lichaam verbrand. De man' werd per
auto naar het gasthuis gevoerd. Zijn toes
is hopeloos.
Talrijke andere personen zijn ook gekwetst
aan hoofd, armen en beenen. Een zestigtal
moesten geneeskundig verzorgd worden e®
vljf-en-twintig gekwetsten moesten in T gast
huis ter verpleging blijven.
De ontploffing was zoo geweldig, dat ver
scheidene kramen, welke op de foore van
het Benoist-plein stonden, omgeworpen wer
den.
NEDERLAND
Poging tot vadermoord. Een 20-jarig jon
geling te Coevoorden heeft tijdens een twist
tusschen zijne ouders, op zijn vader gescho
ten en dezen levensgevaarlijk verwond. De
vader werd in het ziekenhuis te Coevoordoa
opgenomen. De dader, die gunstig bekend
staat, heeft bekend en is naar Assen overge
bracht.
Doodelijk schietongeval te Leouwen.
Zondag wilde een 3G-jarig man te Leeuwen
bij Tiel op een kraai schieten. Op onverklaar
bare wijze ging het schot te vroeg af, waar
door de man in de hersenen werd getroffen.
De dood was het onmiddellijk gevolg.
Ontaarde ouders te Heer. Zondag hoor
den de geburen van een bewoner der Hovo-
straat te Heer (Limburg) hulpgeschrei. Op
het kleine plaatsje voor het huis mishandel
den man* en vrouw hunne 20-jarige dochter.
Deze had een eind touw om den hals, het
welk aan de eene zijde door do moeder, aan
den anderen kant jloor den vader werd vast
gehouden. Voor de deur viel het meisje be
wusteloos neer. Eene vrouw wierp niet een
steen naar den vader om het meisje te be
vrijden. Een man verloste eindelijk het on
gelukkig slachtoffer, dat reeds blauw in hel
aangezicht was.
Nog denzelfden dag werden de ouders aan
gehouden en het onderzoek is thans in vollen
gang.
FRANKRIJK
De dramas der zee. Twee sloepen waren
te Granville uitgevaren voor de mosselvangst
in de Seinemonding nabij Honfleur, toen
plots in de eerste sloep een lek ontstond. De
bemanning ging daarop dadelijk over op de
tweede sloep, de Espéranco die nu twaalf
personen bevatte. Door een hevige windvlaag
kantelde de sloep om, en vielen de twaalf per
sonen te water. Negen hunner konden gered
worden, doch de drie anderen, drie jong»
knapen, verdronken.
Toen men het noodlottig einde van een de
zer slachtoffers, een 15-jarigen knaap, aao
zijne moeder kwam melden, viel deze in be
zwijming. Alle pogingen om haar terug tot
bezinning te brengen mislukten. De ongeluky
kige was aan eene hartaderbreuk bezweken.
Een dokwerker vermoord. In den afge-
loopen nacht werd de 29-jarigo dokwerker
Fiola te Marseille op straat door een werkge
zel staande gehouden, die vijf revolverscho
ten op hem loste.
Fiola, door drie kogels in buik en borst ge
troffen, zonk neer, terwijl de dader de vlucht
nam. Het slachtoffer, naar het ziekenhuis
overgebracht, blie9 kort nadien den laatstea
adem uit.
De drijfveer tot deze misdaad is onbekend.
De dader wordt opgezocht.
Bloedig goveoht aan boord van een schip,
'Aan boord van het zeilschip a Mario-Thê-
rèse in de haven van Marseille gemeerd,
had gisteren morgend een bloedig gevecht
plaats. Ten gevolge Yen een twist, werden de
dekmeester Gombee en de matroos GiaSïw-
zie handgemeen. Er werd gestreden met me*