Oe verwoesting
tan bet huisgezin
'T EEN EN 'T ANDER
Eene moeilijke aanhouding
Het proces van Mev. Caillaux
Brief uit Antwerpen
w
DO «Au CS- 3E5 X_j A. IO
fwiniigs'e Jaargang n' ÈES
te St. Pisters-Waluwe
Twee Fransche ofïicieren-vliggars
in Duitschland neergedaald
Hevige Brand te Dison
ABONNEMENTEN?
Zes maanden 4 franken. Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle postbureelen van bet land.
I* UITGAAF, 4 u. 's avonds 0 0 2' UITGAAF, 7 u. 's avonds 0
Pour toute Ia publicité coraraereiale et financière du journal,
6'adresser exclusivement a l'Agence Réclame Godcs, 2, Place da
la Bourse, Bruxelles.
BUREELEN
TE E57.USSEL I TE AALST
löd GOOTS, Seursplaat3 2 e Kerketraatt e
Teletooo A 3299 Telotooo JU
Bestuurder JVan Nuffel-De Qendt
AANKONDIGINGEN
El. aank. '1 tot 4 kl. reg.) rr. 0,60
3* Diaüi. (de'egel) fr. 1.00
4® bladz me regel) fr. 0 30
Fmano. aankon.(perregel)fr 2,00
Sporl (per regel) fr. 1,00
Gemengd nieuws per regel fr. 2,00
RecDt.herstoll.(per regel) fr. 2,00
Ovarlydea (per regel) fr. 2,00
Commerciale en flnancieele aankondigingen zich uitsluitelijk ta
wenden Agence Reclame Godts, 2, Bearspiaats, Brussel.
Zaterdag 18 Juli 19 84
2 CENTIEMEN HET NUMMER
(Vervolg en slot).
Mijn diocees Le Gers, zegt Mgr
Ricard, is een grafdepartement. Het
beeft binnen 40 jaar 63.000 inwoners
verloren en neemt de laatste plaats in
©p de lijst dor departementen.
Zie ons diocees rond de half ver
laten dorpen, de bouwvallige huizen,
de gescheurde muren, de onbebouwde
velden, waar geen ploeg de grond
meer omwerkt, do grijsaards zonder
nakomelingschap, welke hun ontmoe
digd leven in eene ontzettende een
zaamheid slijten. Men gevoelt dat de
dood daar een triomftocht gehouden
heeft, in Gascogne, waar do zon im
mer lacht, maar waar weldra niemand
meer zal zijn om dien. glimlach te be
antwoorden.
Och, laat die treurige theoretici,
wier rampzaligo leerstelsels deze ruïne
bewerkt hebben, hier eens komen kij
ken. Dan zullen zij zien wat te donken
van die voorgewende, ongeregelde
overbevolking, die zij zoo zeer vrees
den, en boe hunne thooriën geleid
hebben tot de verbrokkeling, bijna tot
de vernietiging van een ras.
Indien eene catastrofe binnen zoo
korten- tijd in ons Gascogne 63.000
inwoners geëischt had, zou men vol
schrik alle middelen aangewend heb
ben om baar te bezweren men zou
geene stemmen genoeg bobben om te
klagen, en geene tranen genoeg om te
veenen. Maar nu deze verwoesting
langzaam aan is voortgeslopen, in de
stilte van bet slaapvertrek, nu toont
men nauwelijks eenig leedwezen, en
gaat onverschilligzijn weg, en morgen
zal dit werk des doods wellicht zonder
eenige scrupule voortgezet worden.
Do kinderen zijn de zachtste, maar
tevens de hechtste banden lusschen
echtgenoot enecbtgenoote.en de waar
borg van eene duurzame en diepe
liefde, do zorgen, die zij vragen en de
bezorgdheid, die zij inboezemen, ver
diepen de liefde der echtgenooten en
beschermen haar tegen de verrassin
gen van het leven en tegen onver
wachte voorvallen. En do kinderen
zelf zullen in hun spelen, in de wrij
ving der karakters, ja zelfs in de
kleine twisten vorming, bescherming
en toenadering voor het leven vinden.
Er is geene hetere school dan die
van het huisgezin,indien het tot richt
snoer heefthet verstand van den va
der, het hart der moeder, en een
edelen wedijver der kindex'en.
En stel daar tegenover het huisge
zin, waar de alles vernielende worm
is binnengedrongen daar heerscht de
stilte van liet graf, de eenzaamheid, de
onverbiddelijke verveling. Daar is de
vloekwaardige huiselijke haard, waar
op Gods wrekende hand, vaak in deze
wereld rust.
DE VOORWENDSELS.
Dan beschouwt de bisschop de voor
wendsels, waardoor men zijne mis
daden wil verontschuldigen. Men zegt
1. Wij zijn arm! Helaas! Maar
moet ge de armoede aan wiegjes nog
niet meer betreuren O, kleingeloovi-
gen, vergeet ge dan geheel en al de
Goddelijke Voorzienigheid, die den
menschen voedsel geeft en de leliën
des velds met de schoonste kleuren
tooit Gij klaagt over de duurte des
levens maar komt deze niet vooral
voort uit hot gebrek aan werkkrach
ten
2. Het is bard kinderen op te voe
den Zeer zeker, maar het is ook eer
vol. Het is bard dén kind op te voeden
want het eenige kind is dikwijls een
bedorven kind. Hebt een kind,
heeft een groot poedagoog gezegd,
en gij zult zijn slaaf zijn hebt er
zes, en gij zult hun meester zijn.
3. En welke verantwoordelijkheid 1
Maar weegt de verantwoordelijkheid,
dat gij uit lage berekening bet leven
beperkt hebt, niet veel zwaarder
Denkt ge dan niet meer aan de kleine
schepseltjes, die gij afgestooten hebt
4. En wie zal voor hunne toekomst
zorgen
De ondervinding en de statistieken
bewijzen, dat de eenige kinderen
dikwijls zwakzinnigezonuwlijders zijn,
minder welvarend dan da kinderen
uit groote gezinnen, die van hunne
prilste jeugd gewend zijn aan een
regelmatig en werkzaam leven. De
meeste groote mannen zijn uit groote
gezinnen gesproten.
5. En de vermoeienissen en ziekten
der moeder? Deze worden ruimschoots
vergoed door de vreugde van den vol
brachten plicht. En zijt gij er overi
gens wel zeker van, dat waar geen
wiegjes zijn ook meer ziekten zijn
Die vrouwen integendeel, die 't meest
voor het moederschap terugschrikken,
zijn de beste kliënten van den genees
heer.
6. Wat zullen onze vrienden zeg
gen Omdat uw buurman zijn velden
niet bebouwt, moet gij daarom de uwe
ook braak laten liggen Belachelijke
en misdadige vooroordeelen. En door
deze te volgen haalt men zich zelf do
verachting op den hals van hen, die
men navolgt.
7. En ons erfdeel Niemand zal het
beter verkwisten dan uw eenige zoon.
Eu vreest gij niet, dat God door een
onverwachten rouw uw egoistische
plannen met één slag kan vernietigen?
GENEESMIDDELEN.
Om deze wonden te genezen hebben
staathuishoudkundigen en politici ver
schillende middelen aangewend ver
mindering van belastingen, sociale
wetten, onderdrukking der onzedelij
ke theorieën en bescherming der jonge
moeder deze kunstmatige middelen
kunnen het kwaad niet noemenswaar
dig beperken. Voor dit kwaad, dat de
ziel in haar innigste wezor. aantast,
moet een middel gevonden worden,
dat tot het innigste der ziel door
dringt de godsdienst met zijne verhe
ven opvatting van het huwelijk en
zijne goddelijke sancties.
net Endiaristiseli con
gres -te Lourcles. Over de
groote Processie, te dier gelegenheid ingericht,
vinden wij in het Jouriu^l de la Grotte vol
gende bijzonderheden
Er zullen rond de veertig groepen in plaats
nemen, waaronder het kapittel van de kathedraal
van Tarbes, de Kamerheeren van Zijne Heilig
heid in costuum, de Ridders van Malta in cos-
tuum, de commandeurs der verschillige Pause
lijke orden, de leden van het bestendig comiteit
der Eucharistische Congressen, met hunnen
voorzitter Mgr Heylen, de katholieke senators
en kamerleden, de meier, schepenen en gemeente
raadsleden van Lourdes, en meer anderen.
De zegening met het Allerheiligste zal worden
gegeven door Zijne Emlnencie den Kardinaal
Legaat, van het hoogste van een prachtig rust-
altaar^ opgeslagen op den dom zelf van de H. Ro
zenkranskerk.
Op 26 Juli zal Zijne Eminencie, de Kardinaal
Legaat, eene Pontificale Mis zingen. De Schola
van 200 zangers zal voor de muziek zorgen.
De zale van den iconins
Sommige wandelaars hebben reeds opgemerkt
dat de koning, wanneer hij langs het strand
wandelt, altijd een zwarten zak aan de hand
draagt, min of meer het fatsoen hebbend van een
dameBhandzakje.
En men heeft zich dan al afgevraagd wat daar
wel in zou zijn 1
Zand.
Do genecstieeren hebben hem dat aangeraden
om de stijfheid te weren, die, bij verwaarloozing
wel het gevolg zou kunnen zijn van den val van
zijn paard, toen hij over eenige maauden een rij
toer deed in 't Soniënbos«fc.
Het gaat er anders. Ia
Amerika, zeggen de menschen soms, is dat alles
anders I Men springt met alles beter om I 't ls er
daarom ook niet beter, meenen wij, want een
Amerikaansch Vlaamsch konfrater schrijft het
volgende nleuwsje, welke wij letterlijk overne
men: Edgard Laundry, van West De Pere, die
van zijne vrouw en kinderen wegliep, is veroor
deeld tot een jaar gevangenisstraf, te Waupan.
Te veel gelnlc Bij de trekking
der leening van Luik van 1905, is het weer eens
de stad zelf die met de vetste brokken wegloopt.
Zij wint namelijk het groot lot van 100,000 fr.,
dit van 1,500 fr., .een van 500, twee van 250, drie
van 150 en zes van 125 fr. Er schiet waarlijk niet
veel meer over voordo andere obligatiebezitters.
De bevolking van Congo
Het juiste bevolkingscijfer van Congo is nooit
gekend geweest. Rond de jaren 18S0 schatte
men deze bevolking op een totaal gaande vap 14
tot 18millioen koppen.
Later stelde men zich 't akkoord op het cijfer
van 10 millioen.
De wyze van uitbating van den Vrijstaat en de
Slaapziekte hebben de bevolking zeer gedund.
Alhoewel het jaarboek voor de statistiek in Congo
geen Uitdrukkelijke cijfers nopens de bevolking
afkondigt, kan uit de gegevens worden berekend
dat de kleurlingen in 1913 zoowat ten getale van
vijf millioen in de Kolonie rondkuieren,
Wat de blanke bevolking betreft, deze bedroeg
luidens de jongste bevolkstelling 5465, waaron
der 3307 Belgenen 2158,vreemdelingen. Daarvan
zijn er 2.671 in Staatsdienst.
IViet tegen den Gods
dienst Wij hebben onder de oogen
ecuen omzendbrief,van het dagbladLe Peuple
de socialistische gazet van Brussel.
Weet ge waar bijgedrukt werd Het staat op
den kant van den brief
Samenwerken maatschappij Lucifer Brussel.»
Het woord Lucifer is in vetletters gedrukt.
Dat is hun Patroon I
En die mannen zullen dan nog komen zeggen
dat men christen en socialist kan zijn.
De ovoï-toci».* der Scïiel-
de Het vierde schadron van het 1° regiment
jagers te peerd, in garnizoen te Doornik, is
Woensdag naar Ilollain gereden waar het al
zwemmend den overtocht der Schelde gedaan
heeft. De stroom is daar 40 meters breed op 4 mt
50 diep. Bij het schadron waren een dokter en
een veearts. Luitenant Ouverleaux begaf zich
eerst van al te waterde overtocht geschiedde
te peerd. Die eerste oefening, begonnen ten 8 u.
3<», eindigde ten 10 u. 10. De tweede oefening,
zijnde den terugtocht, geschiedde met twee
paarden te gelijk en duurde van 10 u. 20 tot 10 u.
55. De ruiters die niet konden zwemmen werden
met bootjes overgezet.
Alles is om ter best gelukt en zonder het
njinste ongeluk.
De A.ard.api>elplaas in.
DuitsclilancJ. Op vele aardappel
akkers bij Hohenwedel, in de nabijheid van
Stade (Hannover),heeft men de gevaarlijke plaag
van den aardappel, den Colorado-kever, gevon
den. Men heeft onmiddelijk de bestrijding ervan
ter hand genomen. De akkers zijn door afdee-
lingen infanterie afgezocht. Tot nu toe heeft
men reeds meer dan 10.000 kevers en larven ge
vonden. De akkers moeten omgeploegd en met
benzol gedrenkt worden. De eigenaars krijgen
eene schadeloosstelling van den Staat.Uit Berlijn
is reeds eene ministerieele kommissie naar Stade
gezonden. Buiten Hohenwedel heeft men den
kever echter nog niet gevonden.
Een bandiet door een policiehond tot staan
gebracht.
Ten gevolge der talrijke diefstallen welke
sinds eenigen tijd in den omtrek der Terveu-
renlaan gepleegd werden, deed de pölicie hier
alle nachten ronden.
Verleden nacht was de policiekommissaris
vergezeld van een zijner agenten en een poli
ciehond verborgen aan de spoorwegbrug, van
waar zij een groot deel der Terveurenlaan
konden afspieden.
Reeds gemiraen tijd lagen zij daar op loer,'
toen hunne aandacht plots gewekt werd, door
een pak, dat over den afsluitingsmuur der
'villa van M. Parmentier geworpen werd. Wei
nige stonden later volgde een tweede pak en
nu kropen twee mannen over den muur.
De policie sprong te voorschijn, revolver in
de vuist, en riep de bandieten toe Handen
op doch de bandieten lichtten de voeten en
vluchtten ijlings weg. Zij hadden echter zon
der den hond gerekend en deze had spoedig
een der dieven bij het heen.
Deze trok zijn mes en wilde het dier sie-
ken^toen de policiekommissaris zijn revolver
op hem richtte. De bandiet liet zijn wapen
vallen. Hij werd aangehouden en naar 't po-
lictebureel geleid. Daar werd hij herkend als
de genaamde Jan-Joseph Aelst, 30 jaar oud,
een gevaarlijke oud-veroordeelde.
Eerst over drie weken had hij het gevang
verlaten, waar hij voor diefstal te Bosch-
voorde en voor moordpoging op eenen agent,
dien hij met een revolverschot gekwetst had,
eene straf van vier jaar gevang had uitge
daan. Aelst, die verdacht werd van talrijke
diefstallen heeft er verscheidene bekend. Zijn
medeplichtige zal niet lang op vrije voeten
loopen.
De twee zakken, welke de dieven op de Ter-
vuerenlaan hadden achtergelaten, werden in
beslag genomen. Zij bevatten allerlei koperen
en zinken voorwerpen in de villa van M. Le-
fèvre aan die van M. Parmentier palend, ge
stolen. De kerel is in 't gevang van St-Gillis
opgesloten.
Het is Maandag aanstaande, dat Mev. Cail
laux voor het assisenhof der Seine moet ver
schijnen, wegens de moord gepleegd op M.
Gaston Calmette, bestuurder van Le Figaro.
Volgens een Parijzer blad zou de beschuldi
gingsakte, opgemaakt door den prokureur-ge-
neraal Herbeaux, welke Maandag bij de ope
ning der debatten moet gelezen worden, als
volgt zijn opgemaakt
Na uiteengedaan te hebben, waar de oor
zaak der misdaad is, legt de prokureur-gene-
raal er zieh op toe te bewijzen, dat er voor
bedachtheid is geweest. Daarom steunt hij
zich op het tijdsverbruik der betichte, van af
het oogenblik dat ieder harer handelingen
schijnt mede te werken, tot het voltrekken der
eindakte Eerst den aankoop van den revol
ver welke zij beproeft en waarvan zij zich de
behandeling doet uitleggen dan het bezoek
aan het Crédit Lyonnais, waar zij uit haren
brandkoffer verscheidene papieren neemt en
wegdraagtdan, te huis geltomen, het briefje
dat zij schrijft aan haren man, en waarin zij
zegta Mijn besluit is genomen. Ik zal recht
doen. Frankrijk en de Republiek hebben u
nog noodig. Ik zal het doen. Indien dit schrij
ven u overhandigd wordt, 't is dat ik recht
zal gedaan hebben, of getracht er te doen.
Vervolgens legt de beschuldigingsakte het
tooneel van het drama uit, onderzoekt de
drijfveer en besluit, dat hoe groot ook de ze
delijke opgewondenheid moge zijn, waaron
der zij handelde, Mev. Caillaux toch zeer ge
makkelijk tot eene misdaad besloot. Zij heeft
ook door de aaneenschakeling van al de fei
ten klaar bewezen, dat zij hare misdaad met
groote koelbloedigheid heeft voorbereid.
In gevolge wordt Rainouard Genoveva-Jo-
sephina-Hendrika, echtgenoote Caillaux, be
ticht van op 16 Maart 1914, te Parijs, een vrij-
willigen doodslag te hebben gepleegd op den
persoon van Gaston Calmette, met voorbe
dachten raad, misdrijf voorzien door de arti
kelen 295, 296 en 302 van het strafwetboek.
Donderdag morgend, rond 9 ure, is een
Fransch militair vliegtuig, bemand door lui
tenant Erare, van het 171° regiment infante
rie, en kapitein Mouger, te Herzfelden neer
gedaald.
De officieren hebben verklaard, dat zij van
Belfort, waar zij in garnizoen zijn, naar
Montbéliard gereisd waren. Bij den terugkeer
vergisten zij zich en namen het Zwarte Woud
voor de Vogeezen. Daardoor verloren zij hun
weg en waren genoodzaakt neer te dalen.
Pas waren zij uitgestapt, of zij verzochten
de toegesnelde personen, den burgemeester
en de gendarmen te gaan verwittigen.
De distriktbestuurder, de proltureur en een
officier, gehecht aan de vliegschool van Frei
burg, zijn dadelijk ter plaats gekomen.
De officieren verblijven in een hotel, in af
wachting, dat de toelating gegeven worde om
naar Frankrijk terug te keeren.
Een magazijn in ascli gelegd.
100,000 fr. schade.
Donderdag morgend is brand uitgeborsten
in de magazijnen van M. Theodoor Devaux,
handelaar in wol, vodden enz. te Dison. Het
vuur dat ontstaan was in de droogkamer,
nam spoedig groote uitbreiding. Hot alarm
werd spoedig gegeven en een weTkman van
M. Devaux, drong in de brandende zaal, waar
hij wist een branddover te viuden. Hij poogde
echter 'vruchteloos dezen te gebruiken de
uitdoover weigerde zich te openen.
Evenwel waren de pompiers spoedig ter
plaats, doch heel het uitgestrekte magazijn
dat eene oppervlakte besloeg van 350 vierkante
meters stond in laaie vlam.
De pompiers moesten dan ook hunne
krachten bepalen, tot het vrijwaren der aan
palende fabriek van kleuren en vernissen toe-
hoorende aan M. Creuven, iets waarin zij ten
volle mochten gelukken.
Rond 3 ure was alle gevaar voor uitbreiding
geweken. Van het magazijn van M. Devaux
bleven nog enkel de vier zwart gobrande
muren recht, De schade bedraagt ruim
100,000 frank.
Men schrijft ons:
Den 15 Juli 1914.
'n Stemming die moet onthouden worden*
Het standbeeldgeknoei voor Jan Van Rijs»
wyek. Dood van Max Rcoses. 925 ontei
geningen. De hoogeschoolkwestie. Een
zoon die zijn vader doodsloeg, vrijgesproken.
Een slecht boek van 'n Antwerpschen ge»
meenteonderwrjzer.
In onze laatste briefwisseling spraken we
over de walgelijke stemming van de feniksen
van den Antwerpschen gemeenteraad. Het
meest verachterde dorp van Vlaanderen heeft
er niets aan. Ge weet het betreft de toelage
aan het monument Beernaert. Een komileit
waar Schier zooveel liberalen als katholieken
van deelmaken, had besloten den onsterfelij-
ken Beernaert een gedenkteeken op te richten
te Oostende. Vaji dit komiteit maken onder
meer deelHH. Max, De Vos, Braun, Lie-
baert, onderscheidenlijk burgemeesters van
Brussel, Antwerpen, Gent, Oostende verder
HH. Franck, Monvüle, liberale Kamerleden;
Coppieters, Edmond Picard, Hector Denis (nu
overleden)socialistenalsopk nog talrijke
letterkundigen van verscheidene wijsgeerige
meeningen. Het schepencollege van Antwer
pen uit dankbaarheid voor de nooit te schat
ten diensten door Beernaert aan onze Stad
bewezen, stelde voor eene toelage van 5.000 fr.
te stemmen. Heer Van Peborgh, verdedigde
eerst de toelage, daarna burgemeester De Vos
en heer Straussdoch de haatdrager Tervva-
gne bemoeide er zich mee en de demagogen
begonnen te dansen met als slotsom dat de
toelage afgestemd werd met 17 stemmen tegen
13 en 3 onthoudingen. Bij de tegenstemmers
waren 3 schepenen HH. Van Cuyclc, Desguin
en Cools.... Cools is te verstaan, die is voor de
farce socialist en die mannen moeten enkel
hun eigen persoontje standbeelden Desguin,
deze kan maar niet verteren dat hij met al
zijn logefanatisme geen burgemeester is be
noemd. Maar Cuyck, de witharige heer Cuyck
hij, dien de katholieken verleden jaar zelf
nog hebben meegevierd bij eene betooging
hem ter eere,, diezelfde Cuyck stemt ook vlak
af tegen. Ziedaar wat ruimte van blik, wat
grootheid van hart die heeren bezitten als het
een mensch betreft die hemelhoog boven hun
alledaagschheid verheven staat. Wij hopen
dat onze vrienden, zonder zelf al te engzuch-
tig te worden, nochtans zullen gedaan maken
met hun al te verregaande goedzakkigheid.
Als men staat tegenover zulke bekrompenheid
van handelwijze, zou het waarlijk belachelijk
worden zoo wij voor mannen van het cartel,
die maar gewone begaafdheden hebben, een
al te grooten eerbied en hoogachting bleven
aan den dag leggen.
r
Zulk geval hebben wij nu juist met Jan
Van Rijswyck. Deze was in leven volksverte
genwoordiger en burgemeester en letterkun
dige. Als volksvertegenwoordiger heeft hij
voorzeker geen blijvend werk verricht; nie
mand zal zulks beweren. En als burgemeester;
waar zijn de groote werken dank zijn initia
tief tot stand 'gekomen Als letterkundige.
Zeker, hij kon schoon, zeer schoon praten,
lief vertellen. Doch, noem ons eens één zijner
werken dat waarlijk van groot vernuft ge
tuigt Welnu, wij vragen ons af waarom een
man die als Kamerlid, als burgemeester, als
letterkundige, zoo weinig duurzaams heeft
verwezentlijkt, waarom die moet vereeuwigd
worden in arduin, graniet en marmer
Meestal de liberalen moeten van dat ge
dacht geweest zijn, want voor enkele maan
den werd er een comiteit opgericht en dat had
nu, ondanks het Barnumreclaam en de ge
meenste strijdpenningmiddelen de benepene
som opgebracht van enkele honderden frank.
En toen zagen wij sommige liberalen voor de
laagste middelen niet achteruitdeinzen. Een
liberaal senator had voor 20 fr. ingeteekend.
Welnu dit werd hem schriftelijk op de onheb-
belijkste, grofste en crapuleuste wijze verwe
ten. Wat zegt g' ervan Als men zoo geld
moet bijeenkrijgen om iemand te kunnen
standbeelden, dan zal de gestandbeelde en
niet erg door vereerd zijn. En voorél als men
strijdpenningen van enkele centlemen leest
dan zou men er haast vies van worden tus-
schen Inschrijvers van die soort te staan.
Overigens dit is een feit, mannen met nage
noeg dezelfde begaafdheden bedeeld, worden
in de antikerksche rangen tienmaal eerder
gestandbeeld dan bij ons. Het is als ge wilt
een terugkeer naar den tijd der afgoderij ot
der zelfvergoding.
Max Rooses, die enkele dagen geleden zijn
ontslag gaf als bewaarder van het Museum
Plantij n te Antwerpen en die toekomenden
Maandag plechtig door de Stad ging gevierdL
worden, is Wpensdag na den noen plotseling
overleden. Deze dood maakte veel gerucht in
de stad. Max Rooses' zijn verdienste op letter
kundigen Vlaamsch gebied is voorzeker heel
wat grooter dan deze van burgemeester Van
Rijswyck. Max Raoses is katholiek «pfje*
