1 ,i
Voreenigde Staten en Mexice
DAGBLAD
GEZONDE EN
ONGEZONDE LECTUUR
'T EEN EN ANDER
Nog do vroesslijke
ramp van Hemixem
Net proces van Mev. Calllatix
Dramatische brand te Anderlecht
Os paardeniMkt van Binciie.
Twintigste Jaargrfng sa' S S3
Zondag 19 en baandag Zö J&sSi 1914
Dit nummer bevat 12 bladzijden en
wordt verkocht aan 5 centiemen-
De gebeurtenissen
in de Balkanên
De A/baneesche opstand.
Een drama te Ensival
5 CENTIEMEN HET NUMMER
BUREELENs
TE BRUSSEL I TE AALST
DiGQOTS,CeurBplaaU, 2 I Kerkstraat,
Telefoon A 3299 Telefoon ili
BestuurderJ. Van Buffet-De Oendt.
AANKONDIGINGEN
El aanV. '1 tol 4 kl. reg.) Tr 0.60 i Sport (per f-egol) fr. 1,00
3* Oiadt. (de »egei) fr. I 00 Gemengd nseuws per regel fr. 2,00
4* bladz 'de regel) fr.0 30 I Recatberstoll.(per regel) fr. 2,00
Fmanc aankon.iperregel)(r^2,00 Overiydeo ^per regel) fr. 2,00
Commercials en flnancleefe aankondigingen zich uitsluitelijk ta
wenden Agence Reclame Godts, 2, Bearsplaats, Brussel.
ABONNEMENTENi
Zos maanden 4 franken. Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle posthureelen van het land.
I' UITGAAF, 4II. 's avonds 0 0 2° UITGAAF, 7II. t Honds 0
Pour loute la publicité commereiale et financière du journal,
s'adresser exelusivement a l'Agence Réclame Godia. 2. Place de
la Bourse, Bruxelles.
Indien het waarheid is dat een goed
bookdeol een buitengewone goede
vriend is, is het ook niet te min waar
heid dat een opsteller of schrijver van
slechte uitgaven, een der ergste be
dervers is der Maatschappij.
Hedendaags, dank aan een zeer ge
ringe prijs,worden allerhande soorten
van boekjes en schriften te koop ge
steld. In 't algemeen is 't jonge ge
slacht, zoowel meisjes als jongens,
welke verzot zijn op die drukwerken.
Doet maar eens een toerken in de ste
den er, werplAnaar eens een oogslag
op d'uilstalling van sommige boek
handelaars of andere uitgevers, en gij
zult kunnen zion dat men voor een
zeer geringon prijs schriftjes en
brocliuurkens kan bekomen waarvan
de lezing niets dan een slechte indruk
op den geest der kinderen en zelfs van
groote personen kan teweeg brengen.
Hebt ge niet reeds kunnen bestatigen
dat sommige jonge lui, wanneer zij
de school 's middags of 's avonds ver
laten, en van zoohaast zij zich kunnen
ontmaken der waakzaamheid van den
onderwijzer of d'onderwijzeres, naar
een afgelegen kant zoeken of eene
straat omgaan, om dan maar seffens
een Nat Pinckerton, een Nick Carter
of een zedenkwetsend geïllustreerd
boekje of bladje uit den zak te halen
en zich te verdiopen in de lezing er
van.
Onbetwistbaar is het immers dat
dergelijke uitgaven een gevaar ople
veren. Immers wanneer men sommige
feiten nagaat die hunne oplossing vin
den voor de rechtbanken, zal men dik
wijls kunnen bestatigen, dat het dank
is aan de lezing dier ongezonde uit
gaven.
Er moet gelezen en er kan niet ge
noeg gelezen worden geestesontwik
keling, aanleer van nieuwe kennissen,
enz. enz., vloeien er uit voort, doch
zoeken wij die onkel in goede werken,
voortgebracht door befaamde schrij
vers.
Voor ons, mutualistcn, is het een
plicht den handel en wandel onzer
kinderen zooveel mogelijk gade te
slaan. De plicht gebied ons van tijd
tot tijd onze handen in hunne zakken
to laten glijden om to zien of er soms
geen ongezonde lectuur in verborgen
zit. Men moet zelfs een nader onder
zoek doen om te weten of zij soms liet
middel niet gevonden hebben om het
een of het ander schriftje tusschen do
stof en de voering hunner kleedij weg
te moffelen.
Wij beschikken en kunnen beschik
ken over een tal uitgaven allerhande
brocliuurkens, handelend over sociale
kwestiën zooals ouderlingen bijstand,
herverzekeringskassen.lijfrent, levens
verzekering, enz. enz.. Schaffen wij
ons deze zoo leerrijke boekjes aan en
door die zelf te lezen zul'o i onze kin
deren er ook neiging toe krijgen. En
moest daar al iets in voorkomen wat
soms wat moeilijk te begrijpen valt,
vraagt er uitleggingen over en des-
doende zal men aan anderen een zelfde
dienst kunnen bewijzen.
De volgende vraag zal mij moge
lijks wel gesteld worden Maar kan
men wel altijd deze hoekjes lezen
waarop ik zal antwoorden Neen,
maar lees ze toch dikwijls en tracht er
het nut uit te putten welke ze allen in
houden. Verders zal ik zeggen dat er
soo vele nuttige en schoons werken
'ïjn dat ons blad te klein zou wezen
moesten wij er de opsomming van
doen.
Naar deze werken dus uitgezien.
Hebben wij steeds voor doel onzen
geest te verrijken met nieuwe kennis
sen welke enkel te vinden zijn in eene
gezonde lectuur. Verfoeien wij de
proza die zeer aantrekkelijk is, doch
welke niets dan slechte indrukken na
laten. Een Mutuamst.
o-z/r.
De voeding der soldaten. Door het depar
tement van oorlog werd onlangs eene kom
missie ingesteld, om alles te bestudeeren wat
betrek heeft op de voeding onzer soldaten.
Die kommissie heeft er zich vooral op toege
legd de algemeene voorwaarden onzer jon
gens te onderzoeken, en thans heeft zij maat
regelen voorgesteld om verbeteringen in te
voeren. Het verslag der kommissie werd on
derworpen aan den minister van oorlog, die
het goedgekeurd heeft. Onze soldaten zullen
dus binnen kort veel verbetering bekomen zoo
voor de voeding, als voor den 'onderhoud van
hun linnen.
Voor postzegelverzamelaars. Albanië, dat
al zoovele reeksen postzegels heeft uitgege
ven, verrast de verzamelaars alweer met eene
nieuwe reeks. Ze worden als volgt beschre
ven formaat een hooge rechthoekboven
het woord Shquipeniain het midden een
dubbele adelaar; beneden het waardecijfer
(10, 20, 30 para en 1 en 2 grosh)Onder de dub
bele adelaar een halve maan met ster en
daarboven de woorden Union Mohamedist in
de kleuren violet (10 para), rood (20 para),
groen (30 para), blauw (1 grosh) en zwart
(2 grosh).
Het tekort van de tentoonstelling van Rome.
Drie jaren geleden vierde Italië met groot
vertoon het veertigjarig bestaan van zijn een
heid In Rome, Florence en Turijn werden,
zooals men weet, tentoonstellingen gehouden.
Terwijl nu die in Turijn tamelijk wel de
kosten goedmaakte, leed de tentoonstelling
van Rome, welke eigenlijk nooit geheel gereed
is gekomen, een volslagen fiasco. Sedert heeft
men een nog steeds voortdurend onderzoek
ingesteld naar de wijze, waarop het geld is
vermorst, natuurlijk zonder dat men tot een
bevredigende uitkomst geraakt. Senator San-
tini verklaarde in den Senaat, dat het tekort
van de Romeinsche tentoonstelling 12 mil-
lioen bedroeg, waarvoor geen dekking voor
handen is. En de heeren, die hun zakken ge
vuld hebben, zijn buiten schot
Telefoon. Het Belgisch telefoonnet telt
op heden 75.C00 abonnenten. Dat reusachtig
cijfer werd dezer dagen bereikt, door het bij
komen van 1.300 nieuwe abonnenten.
Nadere bijzonderheden.
Drie dooden.
Nopens de vreeselijke ramp, Vrijdag mor-
gend te Hemixem voorgevallen, en welke wij
gisteren reeds beknopt mededeelden, verne
men wij nog het volgende
Het ongeluk gebeurde in de verffabriek, ge
legen aan den boord der Schelde, en toe-
hoorende aan de Socïété Anonyme das Pre-
duits Tannants de Hemixem.
Het verfhout, quebracho-hout geheeten,
wordt in groote ketels gedaan hebbende ieder
een inhoud van 5375 liters. Er staan zoo 15 ke
tels in drie rijen van vijf.
Bij middel van stoom worden de verfstoffen
uit het hout gehaald, zioodat men zal begrij
pen, dat er steeds eene hooge drukking zijn
moet. Gewoonlijk is dan ook de temperatuur
115 graden.
Daar deze ketels, ten gevolge der drukking
bijzondere zorg noodig hebben, is eene ploeg
arbeiders-paswerkers of ajusteurs, aan de fa
briek verbonden, en zien schier dagelijks de
ketels na.
Hef ongeluk.
Vrijdag morgend stonden die paswerkers
met hunne helpers, in 't geheel 7 man, op eene
stelling en arbeidden aan ketel nr 7, in de
midden gelegen rij.
Die herstellingen werden verricht terwijl de
kftels volop in werking waren.
Op boven vermeld uur is nu gezegde ketel
midden door gesprongen, vermoedelijk door
het losgaan van bouten, zoodat de barst zich
voordeed daar waar de twee platen ineenge-
schroefd zaten.
De geweldige slag bracht heel de fabriek,
waar 350 man aan het werk zijn, in rep en
roer.
Het ongeluk had gewild dat de barst in den
ketel was ontstaan juist ter hoogte van de
stelling waarop de werklieden stonden, zoo
dat zij door de volle lading van ontsnappen
don stoom en gloeiend gemalen verfhout ge
troffen werden.
De hulp. Een vreeselijk schouwspel.
Een vreeselijk schouwspel vertoonde zich
aan de oogen van hen die toegesneld kwa
men en die 'niet, zooals vele anderen, door
den schrik op de vlucht gegaan waren.
Op het oogenblik, toen het ongeluk plaats
greep, bevonden zich nog in het gebouw de
heeren bestuurder Paul Haeger en onder-be
stuurder Kayser, die beiden door ontsnappen
den stoom licht aan de handen en aangezicht
verbrand werden.
Erger waren echter gesteld de 7 werklieden,
die dadelijk door hunne gezellen naar de bu-
reelen der fabriek werden gebracht.
Drie der werklieden lagen ten gronde, ter
wijl anderen, met bloed overdekt, wegvlucht
ten, op deuren, vensters, muren en yloer
bloedige sporen nalatende.
De slachtoffers.
De aanblik der ergst gekwetsten was op
recht ijselijk. Enkelen was het gelaat totaal
onkennelijk gemaakt, terwijl bij anderen het
onderlijf door stukken van den ketel open
gereten was, zoo dat de ingewanden er uit
puilden.
Allen werden, zoo goed het ging, door den
burgerlijken en krijgsdoktoor der gemeente,
M. De Backer, flink bijgestaan door comman
dant Van Brussel en wachtmeester Meyer,
van de gendarmerie verpleegd.
De pijnen door de ongelukkigen geleden
waren zoo verschrikkelijk, dat een hunner,
Th. Keersmaeckers, er zinneloos van werd
en begon te zingen, terwijl de anderen huil
den en kermden van de pijn.
Zoodra de ontboden automobielen ter plaats
waren werden de slachtoffers opgeladen en
naar het St-Elisabethgasthuis te Antwerpen
overgebracht.
De toestand van drie hunner werd aanzien
als hopeloos en men dacht niet dat zij nog
den dag zouden doorkomen.
Ziehier de namen der slachtoffers, allen nog
jonge mannen tusschen de 20 en 25 jaar oud.
Jan Scheers, van PuursFrans Gorrebeek,
van Hemixem: Gustaaf Pauwels, van Schelle;
Th. Keersmaeckers, van BaselAndreas Ver-
vent, van HemixemPetrus Wegghe, idem,
en August De Smedt, id., die slechts 16 jaar
oud is.
Deze laatste heeft geen brandwonden van
eenige beteekenis opgeloopen, doch is door
den slag van de stelling gevallen, met de zij
de op eene plank terecht gekomen en klaagt
van inwendige pijnen.
Al de slachtoffers, behalve De Smedt en
Gorrebeeck zijn gehuwd.
Zooals wij reeds hooger meldden, zijn ook
de bestuurder M. Haeger en de onder-bestuur
der, M. Kayser, verbrand, doch niet erg.
Het parket ter plaats.
Oogenblikkelijk is het parket vergezeld van
wetdoktoors. ter plaatse gekomen om een on
derzoek te doen, ten einde do oorzaak en de
verantwoordelijkheid vast te stellen.
Het parket heeft enkelen der gewonden en
verscheidene werklieden ondervraagd en de
uitleggingen van den bestuurder gehoord.
Het was 1 uur toen het parket de plaats van
het verschrikkelijk ongeluk verliet.
Slachtoffers overleden.
Rond 2 ure zijn Frans Gorrebeek en August
De Smedt in het gasthuis overleden. Rond
9 ure 's avonds is ook Jan Scheers aan de
vreeselijke brandwonden bezweken.
Zooals te begrijpen is, heeft die vreeselijke
ramp en meer nog de tijding van het overlij
den der drie werklieden, eene groote ontroe
ring verwekt te Hemixem en te Antwerpen.
Het Assisenhof der Seine, waar Maandag
aanstaande het proces van Mev. Caillaux op
geroepen moet worden, stond Zaterdag nog
onderste boven, daar alles moet in gereedheid
gebracht worden.
Zoo worden er in de wandelgangen barree-
len geplaatst om het publiek tegen te houden,
verder worden er rustplaatsen gemaakt voor
de republikeinsche wacht, enz., enz.
Men had eerst gezegd, dat er geen publiek
zou toegelaten worden, doch er zijn nu zoo
veel kaarten uitgedeeld voor de toeschouwers,
dat er ventilateurs zijn moeten geplaatst
worden, welke tijdens het schorsen der ver-
hooren, wat versche lucht zullen binnen zen
den.
Behalve het publiek, zijn er niet min dan
142 dagbladschrijvers, die het proces zullen
volgen, en die moeten toch ook hun plaatsje
hebben. En de advokaten Die zullen er na
tuurlijk meest van al zijn.
Welke zal de straf zijn
Evenals voor de zaak Wilmart wordt er
heel wat gediskuteerd over de mogelijke straf.,
Mev. Caillaux is voor het assisenhof ver
zonden, in gevolge artikel 302 van het straf
wetboek, onder betichting van vrijwilligen
doodslag met voorbedachtheid gepleegd, het'
geen de doodstraf ten gevolge heeft.
Evenwel kan het verdikt op verscheidene
Lwijzen verzacbj worden. De twee vragen wd®
ke naar alle waarschijnlijkheid zullen gesteld
worden, zijn de volgende
1° Is Mev. Caillaux schuldig, een vrijwilli
gen doodslag gepleegd te hebben op den per
soon van Gaston Calmette?
2Werd de doodslag gepleegd met voorbe
dachten raad?
Er kunnen voor een der twee vragen ver
zachtende omstandigheden aangenomen wor
den.
In alle geval zal het antwoord der jury een
der volgende moeten zijn
Eerste vraag JA tweede vraag JA. Dood
straf.
Eerste vraag JA tweede vraag NEEN,
zonder verzachtende omstandighedenLe
venslangen dwangarbeid-.
Eerste vraagJAtweede vraagJA, met
verzachtende omstandighedendwangarbeid,
minstens 5 jaar.
Eerste vraag JA tweede vraag NEEN,
met verzachtende omstandigheden hoogste
straf20 jaar dwangarbeid, minste straf 5 jaar
opsluiting.
Eerste vraag NEEN tweede vraagNEEN,
Vrijspraak.
De voorzitter mag echter ook, als gevolg
der debatten, volgens artikel 309 de vraag
stellen van slagen en wonden, den dood ver
oorzaakt hebbende, zonder inzicht dien toe te
brengen in dat geval is het een zekeren tijd
dwangarbeid. Komen er nog verzachtende om
standigheden bij, dan kan het eene straf zijn
van twee jaar-gevang, welke door toepassing
der voorwaardelijkheid, gelijk staat met in
vrijheidstelling.
Algemeen wordt deze laatste uitspraak als
de meest waarschijnlijke aanzien.
Moeilijke redding van twee kinderen.
Vrijdag morgend, rond 3 ure, bemerkte een
inwoners van het huis 27 der Memlingstraat,
te Anderlecht, dat brand was uitgebroken in
de slaapkamer der kinderen van de echtge-
nooten Delepper, op de le verdieping van het
zelfde huis.
De brandweer werd gewaarschuwd en op
enkele minuten waren de pompiers ter plaats.
De vlammen hadden reeds groote uitbreiding
genomen en er bestond levensgevaar voor de
kinderen, die zich in de slaapkamer bevon
den. De pompiers drongen door den rook tot
aan het bed der kleinen en gelukten er in
deze aan de vlammen te onttrekken. De kin
deren hadden reeds het bewustzijn verloren
en waren half verstikt door den rook. Dank
aan de krachtdadige tusschenkomst van een
geneesheer, konden de levensgeesten worden
opgewekt.
Inmiddels had de brandweer het vuur be
streden met vier lansen en was weldra de
vlammen meester. De aangerichte schade is
evenwel aanzienlijk. Uit het ingesteld onder
zoek bleek dat het vuur ontstaan was in eene
kleerkas, welke in de slaapkamer der kinde
ren stond.
De Constitutionnalisten
*en de nieuwe Voorzitter.
De grondwettelljken zeggen dat de toestand
voor hen niet veranderd is. Zij eischen de
overgave zonder voorwaarden van al de troe
pen van den nieuwen Voorzitter.
Da inzichten van President Wilson.
President Wilson zal noch den nieuwen
Voorzitter van Mexiko, noch een ander gou
vernement erkennen dat niet regelmatig zal
benoemd zijn.
Indien generaal Carranza overeenkomt met
het gouvernement nopens de overdraging van
het bestuur te Mexico, zal president Wilson
het bestuur erkennen die uit dit "akkoord zal
ontstaan.
De Constitutionneele troepen
te Mexico verwacht.
Twee treinen komende uit Celaya met C-on-
stitutionnallsten-troepen worden te Mexico
verwacht. Voorzitter Carbajal heeft de onmid
dellijke invrijheidstelling bevolen van de po
litieke gevangenen.
Zapata aan de poorten der hoofdstad.
De federale troepen hebben Guadalajara en
Aguas-Calentes ontruimd en hebben zich te
Celaya samengetrokken. Zij hebben insge
lijks Cuermoraca verlaten wat aan de troe
pen van generaal Zapata toegelaten heeft op
20 kilometers de hoofdstad te naderen.
JVL Carbajal zou ten gunste van Carranza
zijn ontslag geven.
M. Carbajal zou officieel het gouvernement
der Vereenigde-Staten ingelicht hebben dat
hij voornemens is ten gunste van generaal
Carranza zijn ontslag te- geven.
Nationalisten zegepraal.
Uit Browsville (Texas). Luidens eene depe-
che uit Matamores, zou San Luis de Potosi
zich aan de nationalisten overgegeven heb
ben.
De omsingeling van Durazzo neemt toe.
De oproerlingen hebben zich Donderdag
meester gemaakt van Spitall,. lokaliteit gele-
gen op een heuvel ten westen van Durazzo#
Zij hebben er hun hoofdkwartier gevestigd#
Een onderhandelaar werd naar de rebellen ge*
zonden maar werd door de voorposten niet
doorgelaten en zijn paard afgenomen.
Generaal De Weer is in Valona terugge*
keerd met het voornemen zijn ontslag te ge*
ven.
De onderzoekskommissie heeft besloten dg
vluchtelingen te Valona tegen te houden.
Te Valona.
De stad is rustig. De Eplroten omringen
haar ten Zuiden en der oproerlingen ten
Noorden.
De Italiaansche admiraal heeft zijne voor*
zorgen genomen om een vrij kamp te doen
inrichten waar de bevolking zich zal kunnen
schuil houden. De admiraal heeft de Epiroten
en de Rebellen laten weten dat in geval zij
het kamp aanvielen hij genoodzaakt zou zijn
het door de Italiaansche schepen te doen be
schermen. Dit besluit beeft de inwoners ge
rust gesteld.
Men verzekert dat dergelijke onderrichtin
gen zijn gezonden geworden aan den Oosten-
rij kschen admiraal door het gouvernement
van Weenen.
Incidenten te Scutari. Muzelmannen gedood.
Men seint uit Scutari aan de Albanische
Korrespondenz te Weenen: Om reden der be
weging welke tot inzicht heeft de Muzelman-
sche bevolking te doen samenspannen met
de rebellen, heeft kolonel Philips al de sa
menscholingen in de stad verboden.
Op 12 Juli, bij het krieken van den dag ont
dekte de policie 50 Muzelmannen, die gewa
pend, de opstandelingen poogden te vervoe
gen. De policie kwam tusschen, en men beriep
zich op de internationale troepen. Een lievig
geweervuur ontstond tijdens hetwelk 4 Mu
zelmannen gedood en twee anderen gekwetst
werden.
Moordpoging en zelfmoord.
Vrijdag morgend, rond 6 1/2 ure, had nabij"
den viadukt Van Isle-Adam, een vreeselijk
drama plaats.
Een 26-jarig fabriekwerker, Walter Servais,
van Lambermont achtervolgde sinds lang de
20-jarige Marguerite Lemaire, van Ensival,
met liefdesvoorstellen. £et meisje scheepte
hem eciiter telkens af.
Vrijdag morgend verliet het meisje in ge*
zeischap van haren lG-jarigen breeder, hare
woning om zich naar haar werk te begeven
te Renoupré. Kort nadat de jongeling baar
verlaten had, om zich zelf aan den arbeid te
begeven, ontmoette zij Servais, die haar nabij
de Vesder had staan afwachten.
Servais haalde onmiddellijk een revolver
te voorschijn en loste vijf schoten op het
meisje.
Een ooggetuige wilde toespringen en den
moordenaar ontwapenen, doch deze bedreig
de hem met zijn revolver, zette het dan plot
selings op een loopje en sprong in de Vesder,
waar hij verdronk. Zijn lijk werd twee uren
later opgevischt en naar het doodenhuis go-
bracht.
Wat het slachtoffer betreft, doze was in hot
hoofd, aan de zijde en in den hals getroffen.
Haar toestand was zeer erg. Na in eene nabu
rige woning door een geneesheer verzorgd te
zijn geweest, werd zij per rijtuig naar het
gasthuis van Verviers gevoerd.
Het parket is ter plaats geweest.
De maandolylcsche paardenmarkt van Bin-
che word Donderdag goed bezocht.
De tentoongestelde paarden, minder in ge
tal dan op de voorgaande markten, waren
allen prachtexemplaren.
De Duitschors hebben vooral groote aan-
koopen gedaan.Tengevolge der nieuwe inrich
tingen bij de artillerie heeft men in Duitsch-
land 10,000 zadel- en trekpaarden meer noo
dig. Al de aankoopeu van paarden wordon in
Belgié gedaan. De prijzen waren zeer hoog.
Op de veemarkt worden de goede melk
koeien zeer gezocht en aan goede pryzon
verkocht.
Op de varkens- en viggenmarkt waren 300
dieren tentoongesteld. Een viggon werd ge
middeld 27 fr. verkocht on een looper 25 fr.
Er werden 31 wagons paarden verzonden
voor het binnonland, 29 voor Duitschland, 5
voor Frankrijk en 3 voor Holland.