DE EUROPËESCHE OORLOG
Be ©orlogsfeitee van Woensdag. Be slag yan Haeleii-bij-Biest.
©e eerste slag m volle veld was eene Belgische overwinning. In den ESgas.
Sn de andere strijdende landen
ÖfiMeete meteeBiig van
het B3isi8teii8 ?aa oorlog
ief ui! Antwerpen
DAOBLAI3
De slag ran Haelen.
Wat de krijgsgevangenen verhalen
Heldendaden
Binnenrosping der klas van 1914.
Een brief van generaal Joffre
aan den Koning.
Engeland versterkt zijns vloot.
RIJKE GIFT.
Generaal JOFFRE
r.V
Brief van een soldaat
Opgepast
Hét strijdplan
der Duitsehers
Twintigste Jaargang n' 183 22 CENTIEMÈN MET NUMMER
Vrijdag 14 Augustus SS 3#
l' l,m,M *^**1
AANKONDIGINGEN
El, aa*V. <Tto« 41cé. reg.)4r. 0,60 i Sport (per re»el) fr. i.oo
3» oud*, (de 'egel) tr. 1.00 I Gemeng-daieuwsper-rogelO. 2,00
4« htatfz rda regal) fr.O 30 I Kectt.heralall. (per regel) fr. 2,00
Financ aankon. iperregelRr 2,00 Overlyden (per regel) fr. 2,00
Commerciale en fin«Dcieele aankondigingen xteh uiUluitelyk ta
wenden Agence Reclame Godts, 2, B ear sp laats, Brussel.
A BON NEMENTEN i
Zés maanden 4 franken, Ben jaar 8 franken.
Inschrijving in alle postbureelen van het land.
1* DIT6MF, 4 u. 's HHfe Hf 2° UlTSWf, 71. s avonds
Pour toute la pubUcilé comfnerctale et financier© du journal,
s'adresser exclusirement a l'Ageuce Réclame Godis, 2, Place de
la Bourse, Bruxelles.
BUREELEN
TE BRUSSEL 1% TE AftLST
B»COD7S,Bew«plaale, 2 I 0, KerJtetraai, O
Telefeca a 3209 Telelooo Jli
BestuurderJ. Van Nuf fel-De Oen dl.
Woensdag avond, 80 uren
Na den nacht doorgebracht te hebben in de
positiën wollce zy Dinsdag ingenomen hadden,
hebben do Duitscliers zich Woensdag achter
uitgetrokken, doch terzelfdertijd drongen zy
iu sterke rnassa vooruit op een punt, dat zy
dachten door onzo troepen onbezet te zijn.
Onze staf waakte zeer goed ingelicht door
zijne patrouijen ruitery, werden dadelijk (1e
noodige bevelen gegeven en de vijand werd
goed ontvangen.
Een gevecht had plaats dat voor onze leger»
good afliep. Een tien duizend mannen hadden
er aan deel genomen. Het is de eerste bewe
ging in vlakke veld onzer troepen. Deze ge
droegen zich zeer kranig en bewezen, dat zy
alles hebben wat noodig is, om overal met
voordeel op te treden.
Bulten dit wapenfeit, veel belangrijker door
zij ne dracht dan door zich zei ven, is de toe
stand niet gowijzigd, ton minste in schijn.
Mon mag echtor verzekerd zyn, dat voor
ons zoowel als voor onze bondgenooten, het
voorbereid plan punt voor puntgevolgd wordt.
Een konfrater verhaalt den slag van Haelen
als volgt
Duitscho troepen» bevattende ruiterij, voet
volk en artillerie, schymmde uit Nooril-Oost-
sche richting te komen, zyn in den namiddag
voor de dorpen rond Diest aangekomen. Zij
werden er door do Belgische troepen op een
hevig geweervuur onthaald.
De strijd was zeer vinnig. Rond 7 1/2 ure
's avonds, vielen nog houwitsers tot tegen de
stad.
Tusschen Herck-do-stad, Haelen en Scheu-
len, was hot een algemeen gevecht. Het center
der beweging was Haelen.
Daar waren de Belgische troepen verscho
len achter de huizen, hagen en Migeworpen
barrikaden. De Duitscbe ruiterij wilde iu volle
vaart Haelen binnenrijden, doch de Belgische
soldaten schoten geen kogels verloren. Gan-
sche rijen duitschesoldaten stortten ten gronde
terwijl de paarden la alle richtingen weg-
vlachtton.
Rond 8 ure 's avonds was heel de streek
tusschen Diest, Haelen en Sehuelen van de
duitscliers bevrijd. Het slagveld was bezaaid
met duitsche dooden en gekwetsten.
Tijdens het gevecht werden drie pompiers
gekwetst: Emiel Kneuts, Louis Van Atton-
hoven en Leander Segers. De wonden zijn
echter niet erg.
De genie heeft ook twee bruggen over den
Deraer doen springen, om de Duitsehers te
beletten rond het Belgisch leger te zwenken.
De kerk, eene brouwery on verscheidene
huizen van Haelen zijn door de Duitsche hou
witsers in brand gestoken en vernield.
Van Duitsche zijde is het getal slachtoffers
zeer aanzienlijk. In vergelijking met de ge
talsterkte der tegenovor elkander staande
legers, zijn de verliezen der Belgen zeer ge
ring.
Op den koer van het stadhuis te Diest is
een groote oorlogsbuit bijeenverzameld men
vindt daar zadels, lansen, geweren, kardoe
zen, zakken, enz. enz. Ook staan er ruim 200
paarden...
Tien Duitsehers werden lcrijgsgovangen
genomen. Zy vroegen dadelijk iets te eten,
daar zij SINDS MAANDAG niets meer te
eten gehad hadden.
De gemeenteoverheid bezorgde hen het
noodige en de soldatem verslonden dadelijk
het brood dat men hen bracht.
Zy vreesden door den kop geschoten te
worden
Toen men lien aan het verstand bracht, dat
zij niet als spioenen aanzien werden en men
enkel de spioenen terechtstelde, verborgen
geenszins hun genoegen, nu niet meer to
moeten vechten. Hunne verbazing steeg ten
top, toen zy vernamen, dat zy hier in Belgie
waren. Zij dachten met Bulgaren te doen te
hebben
Alleen de onderofficieren weten waarheen
de soldaten trekken. De manschappen hebben
daar niets in te zien en moeten gehoorzamen.
Een persoon, die ben sigaretten aanbood,
werd door hen als een wonder der wereld
aanzien
Evenals overal waar er gelegenheid is, heb
ben de Belgen weer eonige bewonderens
waardige heldendaden bedreven.
Wachtmeester Rousseau, van het 4® jagers
te paard, slechts van éen jager vergezeld,
stortte zich langs een omweg op eene groep
vijanden, doodde er tien en dreef de anderen
op de vlucht. De paarden der gedoode ruiters*
werden door hem en zijn gezel buitgemaakt.
Rousseau werd letterlijk door een geweer
schot aan de hand gekwetst.
Een ander feit.
Op een gegeven oogenblik kwam bericht,
dat een Belgisch regiment gevaar liep, door
de-de Dnitsckers overompeki-te worden.
Hulp werd gevraagd, doch luitenant Van
Doren, van het 4° jagers, had geen enkel man
moer ter zyner beschikking.
Hij deed de vrijwfffige brandweer bijeen
roepen welke met dea ordedienst gelast was,
-legde hen in korte weerden den toestand uit
en allen antwoordden onmiddellijk, dat zij
bereid waren onderlijn bevel op te trekken.
Zoo goed emtewaad het ging. klommen allen
in een auto en onderweg© ^werden ook al de
soldaten, die ontmoet werden,medegenomen.
Toen zy ter plaats kwamen, was de stryd
zeer geweldig.
Luitenant Van Doren bemerkte dadelijk,
dat een duitsch kanon onze mannen meest
bedreigde. Hij liet zich in een gracht, bezij-
dens de baan zinken en kroop zoo töt iu de
nabtfheid van het kanon.
Dan sprong hy plotselings te voorsch&n en
doodde den officier, die aan de kanonniers
bevelen gaf. De luitenant bevond zich alsdan
ruim 600 meters voor liet front dor Belgische
troepen. Hy sprong op hot paard van den
duitschen officier en vierklauwensging het
nu naar do Belgische Hjnen terug.
De Duitsehers van hunne verbazing over
dit heldhaftig optreden bekomen, schoten nu
op den officier, doch zij konden enkel het
paard van hunnen gedooden officier treffen.
Het dier stortte dood ten gronde, en luitenant
Van Doren bereikte ongedeerd de Belgische
lynen.
Hij werd geestdriftig door zljne^roepen toe-
gejaicht, waarna de stryd met welgelukken*
werd voortgezet.
Van denzelfden luitenant-werd ook neg het
volgende vermeld
Een persoon in auto van Diest naar-Leuven
rydende, ontmoette een opperofficier van het
Belgisch leger, en verhaalde hem het held
haftig optreden van luitenant Van Dooren.
De opperofficier verzocht den automobilist
naar Diest terug te keeren, en aan luitenant
Van Doren te zeggen, dat hy zijne traepen
niet te veel moest blootstellen en indien hij
zich te flauw gevoelde, hij moest achteruit
trekken.
Luitenant Van Doren antwoordde
Ilc heb bevel ontvangen Diest te -verdedi
gen. Zonder formeele tegenbevelen zullen
wij stand houden tot onzen laatsten druppel
bloed...»
Men verzekert ons dat de klas van 1914
nog niet onder de wapens is geroepen, omdat
de kaders niet gevormd zijn. Zoodra deze vor
ming zal geëindigd zyu, zal in elke gemeente
eeno proklamatie aangeplakt worden, waarbij
de milicianen van 1914 verzocht worden het
bevoorradingsdepot dat in elke gemeente zal
bestaan, te vervoegen. Zulks zou niet lang
meer aanloopen, schijnt het.
De opperbevelhebber [der fransche troepen
'heeft koning Albert het volgend telegram
gestuurd
Sire,
lk heb zooeven de proklamatie ontvangen,
welke gü aan uw leger gericht hebt, en die
den broederlijken groet behelst van Uwe Ma
jesteit aan het fransche leger.
Ik haast mij u in den naam mijner troepen
en in mijnen naam te bodanken voor uw zoo
vleiend gedacht.
Er door den afschuwelijksten aanslag toe
goroepon denzelfden tegenstrever te bestry-
den, zullen uwe bewonderensweerdïge solda
ten en die van Frankryk zich in alle omstan
digheden gedragen als echte wapenbroeders,
vertrouwend in den triomf hunner rechtzin
nige zaak en te zameu zullen zij naar de
overwinning trekken.
Uwe M -josteit gelieve de uitdrukking te
ontvangen van mynen diepsten eerbied.
(Geteekend) JOFFRE.
Op <Ht oogenblik weidet men in Engeland,
op de scheepswerven,aan het in orde brengen
van 1-6-oorlogschepenwelke voor vreemde
mogendheden bestemd warep.
Het Engelseh gouvernement heeft zijn recht
op voorrang doen geiden, en deze oorlogsche
pen bij zyne vloot ingelijfd.
Kannonik De Derlodot, professor der
hoogescbeoi van Leuven, heeft eene som
va-n 100,000 fr. ter beschikking van den
minister van oorlog gesteld, om er, in voor
komend geval, gebruik van-te maken voor
de verdediging des lauds.
Een blad van Brussel stelt voor, de gelden
gestort voor het monument va» Leopold II,
eveneons ter beschikking van den minister
van oorlog to stellen.
0e opperbevelhebber van het
Fransche-leger.
GeBeraal Jofifre, -opperbevelhebber van het
Fcansehe leger, werd in het Zuiden van
Frankrijk geboren.
Toen hij jong was, liep hy zeer zwijgeud
om, was zeer goed en zeer zacht. Hij was
slechts 17 jaar ouft, toen hij tot de Polytech-
sche school toegelaten werd.
Door den oorlog van 1870 overvallen, aan
het einde van zijn eerste schooljaar, vervulde
hij zooals allen, zijn plicht.
Na den oorlog werd hij gelast de nieuwe
verdedigingen van Parys in te richten en het
is door hem, naar zjjn plannen, dat de ver
sterkingen van het gedeelte van EngLieu-
werden gebouwd.
Het was op de helling van een fort dat
Maarschalk Mac Mahon een jongen luitenant
ontbood en hem zegde: Ik wensch utgehik,
kapitein
Kapitein op 22 jarigen leeftijd. Dat was
sehoon.
Men zond hem in het Oosten om er de ver
dedigingswerken van Pon tarlier door te dry
ven daarna begaf hy zich naar Tonkin om
er vestingen en kazernen te ontwerpeu.
Toen zond Courbet hem naar den oorlog.
Hy trok naar Formosa en riehtte; onder
't vuur van den vijand, de verdediging van
't eiland in.
Dan zond men hem naar Madagascar, later
naar Dahomey met kolonel Bonnier, die werd
verslagen en door de inboorlingen gedood.
Joffre die bevel voerde over de achterhoede,
vereenigde de vluchtelingen, versloeg den
vijand en drong, zonder een woord te zeggen,
de eerste in Torabooktoe.
Sindsdien verliet hij Frankrijk niet meer.
Hij was leeraar by de krijgsschool, geniebe
stuurder, brigade- en divisiegeneraal, leger
korpsbevel hebber, en men zegt over hem
Hij beeft iets van Napoleon I, maar uit den
goeden tijd
Met algemeen» instemming werd liy tot
opperbevelhebber der Fransche legers aange
steld.
De verraders te Antwerpen. Heer Weber
komt uit den kelder. De toestand In de
stad, Zal Antwerpen belegerd worden.
Ik heb u gesproken van de beruchte ver
raders; deze zitten onder de aanzienlijke
familiën. De namen liggen op ieders lippen.
Ze zeggen dat die rijke verraders reeds ge
fusilleerd zijn. Uit zekere bron kan ik u
modedeelen dat ze nog leven on dat de
meesten zelfs over de grenzen zijn ge^lt.
Doch 'tis een bewezen feit Er bestond een
algemeen plan van bespieding. Duizenden
geweren en honderden uniformen werden op
verschillende plaatsen ontdekt en men vraagt
zich angstwekkend af Wat zou er in Ant
werpen gebeurd zijn, had men al dat goedje
niet tijdig ontdekt,
r v
A
Maandag moesten al de Oostenrijkers en
Duitsehers het land verlaten hebben. Al
dezen die dan nog werden ontdekt, zouden
dood worden geschoten. Al wie eenigo koe
ren in Antwerpen is geweest kent het prach
tig en overgroot hotel Weber op De Keys#r-
lei. Dit hotel behoort toe aan den Duitscher
Weber. Deze was verleden week ook onder
de fameuze spioenen gerekend. Doch dit is
niet waar bevonden. Hij moest echter het
land verlaten. Hij deed het niet. De overheid
rook lont en deed een onderzoek. De eige
naar werd niet gevonden in eene zijner
honderde kamers. Men vermoedde dat hij in
de kelders zat. Zo besloten tot een kracht
dadig middel over te gaan.
Men bracht poeder in de kelders en men
stak er het vuur aan. De kelders stonden
weldra vol rook. Na enkele minuten hoorde
men een zonderling gekraak en daar zag men
uit de keldergaten een man te voorschijn
komen, niezende en hoestende, met tranen
in de oogen, met inzakkende knieën, mei
een gansch kaal hoofd het was Weber zelf
in hoogst eigen persoon. Spoedig werd hij
naar de Bogijnenstraat, io de gevangenis,
gebracht. Het gerucht dier aanhouding ver
spreidde zicli bliksemsnel. Algemeen werd
gezegd Die man heeft gedaan met leven
t is een vogel voor de katW-el mi, on
danks die algemeene meening kan ik u ver
zekeren dat Weber niet gefusilleerd" werd ea
ook over de grenzen is gezet. Naar het heet,
zou Weber, die hier als een arme Duitsclie
luis gekomen en milliosnair geworden met
onze centen, in Duitschland nog voor een
heel vieze karwei strenge rekenschap moe
ten geven.
Hoe zit het nu in dë stad. Ik betwijfel«iet
dat men in het land van Aalst allen om ter
zeerst om dien toestand bekommerd is. In de
stad heerscht eene algemeene kalmte. Er
wordt echter, en spijtig genoeg, nog niet
veel gewerkt. Aan de haven is het als op
eon kerkhof. Vele werkhuizen hebben hun
werk grootendeels stil gelegd en angstig
vraagt men zich afWat gaat dit geworden,
als die toestand nog maanden voortduurt,
watten hoogste waarschijnlijk is. Wij treden
volmondig hot gedacht bij van een onzer
confraters Door al dezen die Biet opgeroe
pen zijn voor het leger, moet er gewerkt,
dubbel in, driedubbel gewerkt worden om
alzoo den grootsten dienst te bewijzen aan
het ten onrechte zoozeer beproefde vader
land. En vooral zal er nuttig werk kunnen
verricht worden door de landbouwers, die
andermaal met fierheid zullen kunnen vast
stellen van wat allereerste belang hun arbeid
is voor de Maatschappij.
De angstige vraag die iedere Antwerpe
naar zich stelt, is wel deze Gaat do over
moedige Duitscher Antwerpen aandoen of
links laten liggen De meesten om zich zei
ven gerust te stellen, beweren dat de duit
sche troepen, eens Luik en Namen in hun
macht, op Frankrijk zullen losgaan. Andere
personen die de zaken meer nuchter inzien,
vreozon dat Duitschland wel Antwerpen zal
belegeren om van hieruit het noorden van
Frankrijk te overrompelen. Doch dat onze
machtige vijand het nietvergeto Luik heeft
oninneembare forten; Namen met goneraal
Michel aan 't hoofd, zal zich nog kloeker
kunnen verdedigen en Antwerpen is mogelijk
de sterkste verdedigingsplaats van heel de
wereld.
Om Antwerpen te omsingelen komt de-
Duitschor niet toe met een leger van 500,000
man. En hoe kolosaal zijn leger ook is, de
Duitscher zal het wel noodig hebben om te
strijden tegen 5 miljoen strijdlustige Russen
en 600,000 enerzieke en moreel-gezonde
Engelschen 2 3 miljoen weergMooze-
strijdende Franschen, zonder wij sproken
van heldhaftige en door gansch de wereld
bewonderde Belgische leger.
Antwerpen weet wat treurig lot hem wel
licht in de eerstkomende jaren te wachten
staat, maar met eeno ware zielegroofeheid is
gansch de bevolking besloten onze dierbare
vrijheden en het voorvaderlijke erfgoed ten-
koste van alles te verdedigen.
Sterven zullen velen, maar zulke dood is
gloriovol en is duizendmaal verkieslijk boven
oen gansch leven van het bitterste slavenjuk.
MAX RAM.
Beste Broeder*
Wij bevinden ons hier bijna in de onmoge
lijkheid van te schrijven, zooals gij wol den
ken kunt, hier in 't open veld, gereed om deo
vijand af te wachten, kunnen wij niet veel
aan schrijven denken. Alles gaat om ter beat.
De Duitsehers worden mei geweld verslagen
en leden schrikkelijke verliezen. Nog heden
morgend verloren zij een slag van rond de
15 duizend man. Wij weten niet hoelang dr
oorlog duren zal, maar wij hebben allen goe
den moed en denken dat de Pruis, onze dap
.pere broeders neg niet gauw vergeten zal.
Gisteren zijn drie logerafdeelingen der Duit-
sok ers geheel vernietigd door Belgen en Fran
sehen tezamen. Volle geestdrift heerscht on
dor onze troepen, die liet geval vaa onzen vij
and niet is, want liet is te vergeefs dat dt
Duitsche officieren hunne mannen zouden
witten doen aannemen, dat de Belgen die zij
vol moedeloosheid aanvallen, en van wien
zij zoo bard verslagen worden franschen zijn.
I« onze tranchées, die wij gemaakt hadder
hebben Duitsche troepen liet leven gelaten.
Gij kunt u niet voorstellen, met welke woe
de de soldaten naar de autos sprii gen, wan
neer een Duitsche spioen gevangen genomen
wordthoelang de oorlog duren zal wee',
niemand. De Duitsche hun gedacht was var
maar Uvee drie dagen te vechten te hebben
tegen ons leger, maar zij rekende zonder den
waard, 't is klop op klop dat zij krijgen en
-zij de groote Duitsehers zuilen voor den klei
nen Belg (zooals zij ons noemden het on
derspit delven. Wat zeggen nu die schoone
democraten i
Een leger van parade, die alle bewonde
ring van gansch Ewopa verdiend I wy zul
len ons tot den laatsten man moedig gedra
gen en bij alle gelegenheid roepen. Leve
België. Weg met Duitsekland. Ook levo
Frankrijk en Engeland die ons zoo moedig
ter hulp komen.
Tot weerziens lieve brooder, en moedig
vooral onze ouders wat aan, die mij zoo zeer
aangedaan schenen, en zegt hun dat hun zoon
vol moed strijden zal en zijn koge!s aan den
Duitsch duur zullen kosten.
Uio toegenegen Broedert
Alfons Coppens. Meire.
"WWr-?
Wij hebben reeds gemeld, en het is nu nog
gebeurd te Walzin, dat de uhlanen de brief
dragers tegenhouden en hun de briefwisse
ling afnemen. Het is dus volstrekt noodig dat
wij ons in onze brieven onthouden van eeni-
ge inlichting te geven over onzo troepenbe
weging of over onze militaire zaken. Verge
ten wij niet dat de kleinste onbescheidenheid
de grootste gevolgen kan hebben.
Alles schijnt thans aan te duiden, dat de
Duitsehers, gezien zy geen gevolg kunnen
geven aan hun eerste plan nu een nieuw plan
hebben opgevat.
Volgens hun eerste strijdplan, zouden zy
Luik en de forten bemachten, dan zich mees
ter maken van Namen en zoo iu Fransch
Noorden geraken.
Men weet, hoe de Belgen, dat plan geheel
in duigen wierpen, door hunne hardnekkige
verdediging te Luik, waar de Duitsehers zoo
veel duizenden mannen verloren.
Volgens het nieuw strijdplan, zouden de
Duitsehers 17 legerkorpsen gereed maken,
om langs Luxemburg Fransch Noorden aan
-te vallon.
By die 17 legerkorpsen, dienen ook nog
versehiilige afdeelingen ruitery gevoegd te
worden.
Deze legerkorpsen beschikken ovbr 783,000
ge weren,65,000 sabels, 4416 veldkanonnen en
1488 andere.
Daarentegen kunnen de verbonden Engel-
sche, Belgische en Fransche troepen meer
mannen, geweren, sabels en kanonnen in lijn
brengen.
Doch hier dringt zich voor het Duitsch legor
een groote struikelsteen op de bevoorrading!
In de streek waar hot duitsch leger moet
doortrokken, is voor de Duitsehers niets te
vangen. Brengen zy eten mede, dan zuilen
zij er hebben, en brengen zij geen mede, in
dc streek zullen zy er geen vinden, daar er
niets te vinden Is, juist door de grondgestei-
tenis.
Dat het in zulke streek niet gemakkelijk is,
de bevoorrading te verzekeren is begrijpelijk.
De Duitscliers hebben dien weg verkozen,
om de Franschen te beletten gebruik te ma
ken van hunne machtige veldstukken, doek
zij zullen er zelf het slachtoffer van zijn, door
gebrek aan mondbehoeften.
Luik, Antwerpen, Namen en Verdun, zijQ
zoo goed als ouinneeiubaar. \Yy bescliikkea
