Conclaven sedert
liet jaar 18711
Hst graf tier Pausen
Se laatste osgenMikken
Hot aanstaande Conclave
DE STORMEN DES LEVENS
Dit het loven van een kunstenaar.
h DE'VOLKSSTEM
22 AUGUSTUS 1914
SBussSSifcr s
Zijne Heiligheid" Pius X is Donder
dag morgend-om 2 4/2 ure, to Rome1
©verleden.
PAUS PIUS X (JozefSarto), plaats
vervanger van Jezus-GUristus, opvol
ger van den Prins dor Apostelen,
Hoofd der ganscho Katholieke Kerk,
Patriark van het Westen, Primaat
van ÏUrfië, Metropolitan» derRomein-
'scke Provincie, Aartsbisschop en Bis
schop van Rome, Opperheer van de
tijdelijke goederen van de II. Kerk,
werd geboren te Riese ("bisdom Tre-
vïso), den 2 Juli 1835; werd priester
den 18 sept. 1858, onderpastoor van
Tombolo on vervolgens pastoor van
Salzano in 1867; Bisschop van Man
tua, don 10 november 1884; Kardi
naal-priester met den titel van Sint
Bernard alle Terme^den 12 juni 1893;
Patriark van Venetië benoemd deit
15 juli 1893.
Paus gekozen den 4 Augustus 1903
en gekroond in de Basiliek van het
Valikaan, den 9 derzollde maand.
Pius X was de 264" opvolger van
J5l Pieter.
Het onverwachts afsterven van den
grooten Pans, die Z. H. Pius X was,
belet ons breedvoerig irit te weiden
over de groote wei-ken waarmede Hij
zijn Pausdom opluisterde.
Z. H. is bezweken onderden zwaren
last van de groote zending welke Hij
als hoofd dor Kerk te dragen had en
welke hij niet ge-wen sekt bad.
Z$n kloek gestel liet voorzien, toen
hij op den Pauze4ijken troon verheven
werd, dat bij vele jaren de plaats van
den H. Petrus zou bekleeden.
Ongelukkig was de last te zwaar err
droeg, zag men jaarlijks zyne krach
ten afnemen.
Elf jaar Pausdom is zeer kort, voor
al als men dat tijdverloop vergelijkt
roet datgene der regeeringen van Z.
II. Pias IX,die 32 jaar de Katholieke
wereld bestuurde, en detgene van Z.
H. Leo XIII, die 25 jaar den Stoel
van Petrus bekleedde.
Do Trilnma schrijft dat Z. Heilig
heid eon slachtoffer is van den oorlog.
In de laatste dagen dikteerde Hij
zelf talrijke telegrammen om de ver
schrikkelijkheden van eenen Europee-
scben oorlog te voorkomen. Do ver
breking van de Europeeschen vrede
vernielde de laatste krachten welke
hem overbleven.
Het werk door Z. II. afgelegd ten
bate van het Geloof en der Kerk van
Kristus, is. in weerwil van den korten
duur van zijn Pausdom, zeer aanzien-
lijk.
Hij breidde in verre streken liet
gebied van het Geloof uit.
Hij richtte 30 apostolische prefek-
luren op van don Benadir tot Nygator.
Hij richtte 31 apostolische vikariaten
in en stichtte 15 aartsbisdommen en
47 bisdommen.
Het getal encykliekon, welke hij
onafgebroken uitvaardigde nopens de
groote vraagstukken van den dag, is
ontelbaar.
Hot was ook Pius X die de vroege
Heilige Kommunie voor de kinderen
instelde. Paus der apostolische tijden,
verwezen t! ijk te Hij den uitroep v»w
onzèn Zaligmaker Laat de kinderen-
tot mij komen
Al do kerkelijke daden van don
grooten Paus zijn gekenmerkt door
eene reehte, breedo en verhevene be
doeling.
Men mag zeggen dat de weg welke
PiusX bewandeldo, een redde weg
was van den Golgotha naardenHemel,
dwars door de eeuwen en over de
puineo der wetenschap.
Pius X stond alleen met hot H.
Kruis aan den ingang van den weg en
versperde den toegang aan de toege
vingen, de vrijheden en de overeen
komsten
Die houding tegenover eene moder
ne, ijdele beschaving, welke briescht
en dreigt, is moedig, grootonigrootsch.
Met Pius X verdwijnt bet grootste
'figuur onzer eeuw.
van 7 II Pone* Pino H.
De H. Vader was Woensdag avond
rond 7 ure, na eenige rust ontwaakt.
Hij kloeg van hevige pijnen in de lin
kerzijde.
Men beproefde hem een versterkend
middel toe te dienen, doch rond 8 ure
werd de Doorluchtige lijder al meer
en meer afgemat. De ademhaling was
zeer moeilijk.
Eon gezondheidsbullelijn werd afge
kondigd en aan het nieuwsagentschap
Stef'ani gezonden, om in alle richtii
gen geseind te worden. De Osservatore
Roniemo verscheen met eene bijzon
dere-uitgaven, de» gevaarlijke toestanu
van den II. Vader vermeldende.
Alle kerken bleven open, om de
ontelbare geloovigen toe te laten te
bidden, voor het herstel van Zijne
Heiligheid.
De Paus vroeg dan naar zijne
zuster Maria en kon-met baar eenige
woorden spreken.
Op de St-Pielersplaats bleef de
overtalrijke menigte biddend en
beangstigd naar het venster dei- slaap
kamer van Z. II. staren.
Twee gezanten, bij den Heiligen
Stoel, die naar don toestand Yan den»
II. Vader waron, gaan vernemen,,
worden zeer omringd, toen zij het
Vatikaan verlieten. Zij verklaarden,
dat de toestand nog gedurig verslecht..
Kardinaal della Voipe, kamerling,
en kardinaal-vicaris Pompili, die
Romo verlaten hadden, werden per
telegram teruggeroepen.
Om 8 uro 's avonds werd volgend
buUetijn afgekondigd door de genees-,
heeren Marcbiafava en Arnici
De toestand van den Paus is nog
altijd zeer erg.
Temperatuur 39°8; pols 140, onre
gelmatig; adembalifig 60; het fluimen
gaat zoer moeilijk; de nieren werken
niet meer. De Paus blijft volkomen-
helder van gees*.
(get.) Marchialava, Arnici.
Nadien verslechtte de toestand nog
en rond 11 u-ro 's nachts verloor hij
het bewustzijn. DcPaus bekwam wel
dra, doch zichtbaar namen zijne
krachten af en rond 2 1/2 ure overleed
hij, omringd door zijne zusiers Anna
en Maria Sarlo en de kardinalen in
het Vatikaan aanwezig.
Weldra was de droevigo mare bui
ten gekend en verwekte eene diepe
ontroering, niet alleen onder de ge-
1-nnlit An^Al» Jft w.O'.lAr.,
vigen, die het niè't ontkenden, dat d(
bloedige Kuropeesche verwikkelingen
oorzaak waren van het overlijden van.
den Grooten Paus.
Het Giornal d'Ralia schrijft Wij
weten dat Z. II. de Paus, weinige da
gen geleden de nieuwe regels heeft
voorgeschreven voor liet aanstaande
Conclave.
Hij had reeds aan de vreemde mo
gendheden baar vetorecht ontnomen,
zoodoende aan bet kongres der kardi
nalen allen invloed van het tijdelijk
gezag op het geestelijk gezag onttrek
kend.
Hij heeft ook eonige schikkingen
gewijzigd betreffende de formaliteiten
aangaande den duur van het Conclave.
Opperpriester stond hij aan het hoofd
dor Kerk 5 jaren, 6 maanden en 10
•dagen.
In 1-829 noemde men den 42° dag
van het conclave zijnen opvolger Pius
VIII. Hij-wierd op 31 Maart als Paus
na 55 dagei> beraadslaging. Hij stierfj-roliozen en stierf den 30 November
In 1700 w-ierd Paus Clemens XI,
na een pausdom van 20 jaren 3 maan
den, 25 dogen.
In 1724, na ëen conclave van 41
Jagen noemde men als zijn opvolger
Innocentius XIII. Hij legeerde de.
Kerk gedurende twee jaren en negen,
maanden.
In 1724 koos men Benedictus XI ft
na73 dagen beraadslaging.-Gedurende*
5 jaren 8 maanden 23 dagen was hij
Paus.
In 1730, na de dood van Benedik-
tus, duurde het conclave 4 maanden
en 7 dagen men noemde tot Paus.
Clemens XII. De Kerk w-ierd door
hem gedurende 9 jaren, 6 maanden
en 25 dagen bestuurd.
In 1740 duurde de keus nogdanger;
na zes maanden min eenen dag con
clave, nep men Benedictus XIV tot'
Pans uit. Hij zetelde 17 jaren
maanden 23 dagen.
In 1758 werdrals zijn opvolger be
noemd Clemens XIII, na 54 dagen
Conclave. Bij was Paus gedurende 10
jaren, 6 maanden en 28 dagen.
In 1769 werd bij vervangen, na een
Conclave van 3 maanden en 4 dagen,
«uu, ai^uu ai» raus leefde
hij 5jaren, 4 maanden en 3 dagen.
In 1774, na zijn overlijden-bleef het
Conclave duren 4 maanden en 40 da
gen; het eindigde met den keus van
Pius IV, die tot dit jaar, na Petrus het
langst als Paus regeerde, te welen 24
jaren, 6 maanden en 14 dagen.
In 1800, op 10 Maart, werd tot zij
nen opvolger Pius VII beneemd; het
Conclave was begonnen der. 1 Decem
ber 1799 te Venetië en had juist 100
dagen geduurd. Hij was 23jaren, 5
maanden en 6 dagen Paus.
In 1823 werd Pius VII door Leo
XII vervangen, na een zeer kort Con
clave van 25 dagen, dat in het paleis
op den Montecavallo plaats had. Als
van hetzelfde jaar.
In 1831 op 2 Februari noemde men
abyayn opvolger, na een conclave van
53 dagen, Gtegorius XVI, die nog
15 jarenden 4* maanden-leefde.
Op 16 Juni 1847 is Pius IX doe
tweeden dag der beraadslaging tot*
Paus uitgeroepen. Het is de eerste-:
Paus die sa dednsteiling van bet con
clave op een zoo korten feij'd gekozen
wierd het is ook de eenigo die voor.
Leo XIII, de jaren van Petrus be
reikte. Hij bestierde de Kerk 30 jaren,
7 maanden en 22 dagen,terwijl Petrus
maar 25 jaren als opperpriester re
geerde.
Den 20 Februari 1878, ook na een
conclave- van 2 dagen, werd Leo XII!
gekozen. Deze Weef meer dan-25 jaar
*aan 't hoofd der Kerk.
Den 4 Augustus-1903 wierd-na tweo
-dagen conclave, bij do 6C stemming
gekozen Pius X; bij regeerde dus 11
jaar.
Het is in bet algemeen weinig ge
weten dat de Pauzen, wanneer zij
sterven, niet dadelijk in bun bepaald
graf gelegd worden.
Ziehier wat het gebruik is
De kist van den voorganger van
den levenden Paus wordt enkel bijge
zet in een marmeren graf, dat geplaatst
is boven de deur van den trap die naar
den koepel van St-Pielerskerli leidt.
Als symbolieke schildwacht, schijnt
hij tot het laatste uur dengene te be
waken die hem op den troon der
Pauzen heeft opgevolgd. Hij verlaat
dan ook enkel deze plaats wanneer de
dood een nieuwen traditioneelen be
waker heeft aangelegd.
Het is daar dat het lyk van Pius X
eerstdaags aal geplaatst worden.
Het lijk van Leo XIII zal alsdan
voor altijd bijgezetworden in de krocht
van St Pieterskerk, naast dat van zij
nen voorganger Pius IX.
5® VERVOLG.
Hot voorwi-rp was van ivoor vervaardigd
slolde een haas voor in wiens bek de si
gaar stak, in de romp van bet dier bevond
zich een rond gaatje waardoor men een foto
grafie kon zion van een zeer dubbelzinnig, of
liever zedeloos karakter. Ieder dorpeling
kende dat voorwerp het behoorde aan Col
bert de molenaar, die er in do herberg onder
de boeren menigmaal mede gepronkt bad.
Ik was van gedachto zeide do werkman dat
dit nietige ding eeitig licht zoo verspreiden
in de duistere zaak, die onze gemeente pijn
lijk aandoet, omdat zij een onzer bnaafste en
meest geacht Ie inwoners onder verdonking
'«ener schandelijke daad brengt en ben ik
zoo vrij mijnheer de commissaris u dit te
overhandigen het lag in de sloot langs het
erf van Durand, die ik zoo even geveegd
had.
De rechter commissaris nam het pijpje,
toonde het en vroeg, of iemand dit voorwerp
kende. Ja hol is van Lansberg, het is
nu Lansberg, het is van de molenaar, van
dien schelm, riepen twintig, dertig stem
men te gelijk. Colhert die ter zijde stond
motst met verkropte woede dit alles aan
zien, zonder een enkel woord ter zijner ver
dediging te kannen inbrengen. Is dit siga
renpijpje slechts voor de vormhij wist
«eer goed wie de eigenaar was.
Ik kan het niet ontkennen, was het
wanhopig antwoord.
r> Neen, dat geloof ik wel, ging do ver
tegenwoordiger der wet voort. Gij alleen
bezit zulk een pijpje, het is gevonden in een
gronssloot, op do hoogte waar men de voet
slappen zag die van Ilurands huis naar. de
weide voerden het is dus bewezen dat
diefstal met hot ergst» geval van kwade
trouwe gepaard, uw werk is.
n Maar een ander kan daar zulk een pijpje
ook wel verloren hebben, ik herinner mij
het gisteren nog te huis gezien te hebben en
wie weet hoelang het reeds m die sloot
Niet lang, n viel de sjouwerman in. Giste
ren heb ik de eene helft van de sloot ge
veegd; heden wilde ik met do andere helft
beginnen en vond dit pijpje in het schoonge
maakte gedeelte. Ik h««b gezegd en laat de
gevolgtrekkingen uit liet feit aan den heer
Commissaris ovor.
De man ontving een werk om terug- te
treden geheel belangloos en zeker van de
overwinning nam hij de spado weer op die
hij buiten had laten staan en keerde naar
zijn werk terug.
De eerlijke horst had goede diensten ver
richt het was voor de Commissaris uiige-
maakt dat niemand anders dan de slechte
molenaar schuldig was. Hoe kon aoders dit
sigarenpijpje, het bewijs van de verdorven
heid zijns eigenaars, op die plaats gekomen
zijn.
God wreekt daar Hij niet spreekt.
Lansberg werd gevangen genomen. Hen
drik Durand op vrije voeten gesteld; en door
hel volk in zegepraal naar huis geleid.
Ma. r het was te laat do doodelijke slag
was reeds loi-gebraeht. Durand moest
h»-m aangedane vernedering met zijn leven
hekoopen elf dagen -later lag hij op zijn
sterfbed. Snikkend stond Frans aan hot voe
teneinde van liet ledikant op 's vaders uit
gemergelde wangen te staren. De verzwakte
man wenkte zijn zooo nam diens kleine hand
in de zijne, en lluistorde arme lieve Frans!
mijn hart is gebroken, ik zal weldra heen
gaan naar uwe moeder de gedachte o hier
eenzaam te moeten achterlaten is mijn eenig
ste smart, ik vrees de dood niet, maar zou
willen leven voor u.
Maar luister naar uwen stervenden va
der, draag uw kruis met stille onderwar
ping. en denk, dat dit alles goschied volgens
Gods eeuwig welbehagen. Vergeef Colbert
Lansberg even uls ik hot doe, geloof mij,
mijn kind hij is dieper te beklagen dan wij;
hem prjnigd hot schrikkelijk zolfsverwijt tot
aan het einde zijner dagen.
Frans, bid dus voor hein en leef verder
als een goed Christen. Doe uwen naasten
goed en leg uwe toekomst vol vertrouwen
in de hand d«*r voorzienigheid die zien over
de wees zal ontfermen...
Vaarwel lief kind ik ga tot uwe moeder
vergeet ons niet.
De dood had rootte Durand's tong ver
stijfd r»o<.' vaders ble
ven nog lang op zün i gericht. Het
gcbeen deze toe, dat de stervende met dien
laatsten blik nogom vergiffenis bad voor zijn
moordenaar. Frans bleef onafgebroken zijn
vader gadeslaan, die daar zeo rustig mei
biddend saamgevouwen banden lag. Op«
werd zijne aandacht getrokken door eene
nauwe-raerkbaro stuiptrekking- van de s
vende. Zijne oogen staarden op een lijk.
De Priester, die Durand in de laatste da
gen met de hulpmiddelen van de Godsdienst
had bijgestaan stond van den achtergrond
waar hij zooeven neerknielde op, en voerde
•de wees bi zijne armen de kamer uit.
Frans was radeloos van wanhoop hij ge
voelde de verpletterende zwaarte van dit
harde woord alleen op de wereld.
Zoolang nog leven in zijn vader waB, ge
voelde hij de zoete gewaarwordingen van
die aanwezigheid, maar nu lag hij daar ia
een levenloos wezen overgegaan, en niets of
niemand was in staat, hora de liefde en tee-
zorgen van den overledenen le vergoe
den. Toen de geestelijke hem losliet vloog
de jongeling snel als de gedachte weer naar
het lijk van zijn vader, hij was doof voor
allo redevoeringen en vergat zelfs zich tot
God te wonden, waartoe de verkleurde lip
pen zijns vaders hem zooeven nog hadden
aangespoord. Later zag bij het verkeerde in,
van Gods oeuwig voortbestaan buiten reke
ning te sluiten, «mar die zwakheid vergeeft
men gaarne want datdemensch altijd mensch
blijft, kan men aan ieder stenfbed loeren.
Later verzekerde mij, met de hand
op het hart, dat hij nooit met opzet oenigen
wrok tegen Colbert in zijn hard gekoesterd
had. Beminnen kan ik de man niet aan
wien ik het moet danken eene wees te zijn,
maar ik vereenigdo in mijn gebed niet, zel
den Colberts naam met die mijner ouders
ik zou zelfs veel hebben willen opofferen om
zijne straf te verlichten, zeide de edelmoe
dige Frans eens tot mij. Colbert Lansbeng
ontving eeno zware straf 20 jaren gevangenis
straf m luidde de uitspraak van het vonnis.
Ook de meineedige en altijd dronken Ben-
ning ont-ving zijn bescheiden deel niet
5 jaren gevangenisstraf klonk het voor
hem, doch de drank had zijn binnenste ver
teerd, hij bezweek kort na zijne opstarting.
Na zijns vaders dood, sleet Frans nog zes
weken in zijn geboortedorp. De-nalatenschap
van Durand werd publiek verkocht, en toen
alles geregeld was, verliet Frans Durand
ons dorp in gezelschap van een verafwenen-
den oom die door dn wet met de voogdijschap
over de minderjarige neef was belast.
De nieuwe omgeving, in een vreemd oord
verwijderd van alles dat hom aan zijn te
vroeg verdriet van den zoon, weldra voet
verlichting.
Met de overeiling der jeugd schepte hfj
zich nieuwe plannen voor de toekomst, en
was tameijjk goed tevreden met zijn nieuw
te huis. De eerzuoht door Hendrik Durawtl
in het hart van zijn eerrigen zoon geplant
ontwikkeld zich op eeno verbazende wjjae,
mijn roem zal do schoonste gedenkswil op
h->l graf mijns vader worde» meende Frans.
Hij had besloten kunstecbHder te wordeo.
(Wordt voortgeeet.)
