Os Provincieraden
floriogsJjèricliteii
lef Geld en ds Oeriei
Os strijd in Boip en Frankrijk
Twintigste jaargang nr 25 i
Woensdag I-December 1914
VOOR DE RIJKEN
DE TOESTAND
Ven het Oostelijk Veciiiterein
Oe opstand in Zuid-Afrika
Z. H, do Paus en ds
wapenstilstand op Kerstdag
Koningin Elisabeth
De Fransclie reseering te Parijs.
3 CENTIEMEN HET NUMMER
DE VOLKSSTEM
ABONNEMENTEN:
Zes maanden 4 franken. Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle postbureelen van het land.
I' UITGAAF, 4 u. 's mmJs 0 0 T UITGAAF, 7's avonds 0
Pour toute la publicité commerciale et financière du journal,
s'adresser exclusivement k l'Agence Réclame Godts, 2, Place da
la Bourse, Bruxelies.
AANKONDIGINGEN
BUREELEN
TE BRUSSEL I TEAALST
LL GODTS, 2, Beursaluts, 3 IrV. OKerkiatraat, 11.
Telefoon A 329a Telefoon 114
Bestuurder: J. VAN NUFFEL-DB OENDT.
KI. aank. (1 tot 4kl. reg.) fr, 0,60
3® bladz. (de regel) fr. 1,00
•4® bladz. (de regel) fr. 0,30
Financ. aankon, (perregol)fr. 2,00
Sport (per regel) fr. 1,(30
Gemengd nieuws per regel fr. t,0ó
Recht.herstoll. (per regel) fr. 2,00
Overlijden (per regel) fr. 2,00
Commerciale en financieels aankondigingen zich uitsluitelijk te
wenden: Agence Réclame Godts, 2, Boursplaats, Brussel.
Het sneeuwt, het vriest, de wind zit noord,
Traag, droevig gaan de dagen voort
Bij mist of zonneschijn
De ellende sluipt door deur en raam,
Men kruipt bedroefd en bevend saam
Waar 't arme menschen zijn
Gij, die nu zit aan warmen haard,
Eu u geen lekk'ro spijzen spaart,
De armen die gij weet,
Gun hen een blokje van uw hout,
De spijzen die gij derven woudt,
Een kleed met weinig sleot I
Het is zoo droevig nu te gaan
Met dungesleten kleedron aan
Als zoo de noordwind bijt;
Des avonds als ge uw leden strekt
Maai' onvoldoend' te zijn gedekt,
De felle vorst ten spijt
Het doet zoo'n pijn de weduwvrouw,
Verlaten in haar leed en rouw
Wanneer zij ongevoed
Haar kindren moot zien slapen gaan,
"En, hongrig 's morgens op gestaan,
Hun 't brood weer weigren moeVJj
Weet. 't is zoo zalig wel te doen 1
In huiskens waar ellenden woên
Te gaan uit medelij
Wis zegt u God voor zulk een daad
Als gij voor Hem in 't Oordeel staat
Komt aan mijn rechterzij
Fons Van de Maele.
Sommigen zeggen, dat de oorlog
niet voorzien was en dat hij als een
donderslag is losgeborston.
Hel is evenwel van gisteren niet,
dat do grooteoorlogvoerende mogend
heden hunne voorzorgen namen door
hun geldvoorraad steeds meer en
meer te vorgrooten.
Ziehier wat er gedaan werd.
Frankrijk. In Juni 1913 kon do
Bank van Frankrijk 3 miljard ter be
schikking van liet gouvernement stel
len. Volgens Je bilan der hank, was
er op 12 Juni 1913 in kas de som van
3,935,007,885,49.
Do te ontvangen effekten bijgere-
kend, kwam men tot .een totaal van
5,489.927,789 fr. 17.
Op 1 Oogst 1914 was het totaal
reeds geklommen tot 7,140.,799,317,23
irank waarvan 4,706,674,306,63 fr.
inkas en de rost in betaalbare effekten.
Daarbij moest dan ook nog de oorlog-
schat gerekend worden, sn 't is
moeilijk te bepalen, hoeveel deze be
draagt.
Rusland. De büitèngjewone en ge
wone uitgaven voor leger en vloot,
beliepen in 1912 er, 1913 voor het
leger 563,044,496 -en- 635,713,992
roebels voor de vlctot' 159,245,970
en 230,374,400 roebels:
Er was dus voor beide machten
eens merkelijke vermeerdering.
Men beeft berekend, dat Rusland
gedprende de laalste^es jaren onge
veer 11 miljard 158 miljoen beeft uit
gegeven voor de nationale verdedi
ging.
Van den anderen kant Beschikte
Rusland over zeer. gemakkelijke mid
delen om geld te slaan, en volgens M.1,
Davydoff, bestuurder van bet Russi-:
sche staatskrediet, mochten er nog)
voor een miljard bankbrieljes meer'
uitgegeven worden, dan er reeds in
omloop waren.
Engeland. In Januari 1914 kon de
Engelsche Bank eens som van 35 mil
joen pond sterling ter beschikking van
bet gouvernement stellen. Sinds dan
werd er gewerkt, om het beschikbare
nog te vermeerderen en volgens den
bilan van 29 Juli 1914 bad de bank
dan 81,996,599 pond sterling beschik
baar.
De Joints Stock Bank kon minstens
over eene gelijke som beschikken, daar
ook zij baren goudvoorraad op aan
zienlijke wijze bad vermeerderd.
Duitschland. In 1913 boliep do
oorlogsbegrooting tot. i miljard 700
miljoen. Er was editor eene voortdu
rende vermeerdering voorzien voor de
jaren 1914 en 1915.
In den laatsten trimester 1913, bad
de Reichsbank ongeveer 500 miljoen
goud ingevoerd, terwijl zij voor 120
miljoen mark bankbriefjes uitgaf. Op
7 November 1913 was er in goud be
schikbaar 1,481,828,000 mark.
De oorlogscbat der Juliustburm be
droeg naar men vermoedt 200 miljoen
mark.
Uit deze cijfers tan men dus
makkelijk opmaken, dat de grooto
Europeescbe magendbeden, op alles
voorbereid waren.
De algemeene gouverneur van België,
baron von Bissing, heeft op de muren van
Brussel een besluit doen aanplakken
datum 10 December en behelzende de vol-
ende bepalingen
Art. 1. De Provincieraden der Belgisbhe
provinciën, worden hij deze voor Zaterdag
19 December 1914, om 12 ure 's middags
(Duilsche tijd), in de hoofdsteden dor pro
vinciën in buitengewone zittijd samengeroe
pen.
Art. 2. Deze buitengewone zittingen zul
len slechts door het «Gesetzund Verordnings-
blatt» officieel bullet ij n der wetten en beslui
ten voor hot bezette Belgische grondgebied
aangekondigd worden.
Art. 3. De raadsleden zullen door de Be
stendige afvaardigingen tot de zitting opge
roepen worden.
De Bestendige deputatie zal oen barer lo
den aanduiden, die de zitting van den raad
zal openen en sluiten. De zitting zal geopend
en gesloten worden in naam van het alge
meen Duitsch Keizerlijk gouvernement.
Art. 4. De zittijd zal niet langer dan een
dag duren.
De zittijd zal geheim wezen.
Het eenig voorwerp aan de dagorde, waar
over alleen ook de Raad zal beraadslagen,
Do wijze van kwijting der oorlogsbelas
ting aan het Belgisch volk opgelegd
Art. 5. De beraadslaging zal geldig zijn,
onaangezien het getal aanwezige leden.»
Ziehier eenige inlichtingen over de
oorlogsbelasting welke de Duitschers aan
België, dus van de negen provinciën eischon:
De bevolking van België moet eene oor
log sbelasting betalen, 40 miljoen frank per
maand beloopendo. Die som zal maande
lijks moeten betaald worden en zulks gedu
rende een jaar.
De betaling dier grooto som is ten laste
der negen provinciën die solidair verantwoor
delijke schuldenaars verklaard worden, dus
het systeem van dos noods een voor allen,
allen voor een.
De twee eerste maandelijksche betalingen
zullen moeten geschieden ten laatste den 15
januari de volgende maandelijksche stor
tingen ten laatste den 10 van elke maand,
n de kas van het veldlegor van het Alge
meen Keizerlijk Gouvernement te Brussel.
In geval de provinciën zouden moeten
overgaan tot het uitgeven van obligatiën,
ten einde zich de noodige gelden aan te schaf
fen, zal de vorm efi het bedrag dier titels
vastgesield worden dopr den Algemeenen
Keizerlijken Komraissaris voor de Banken
in België.
X>e strijd rond Krakau duurt ook voort.
Het tijdelijk succes der Oostenrijkers in
Servië is plots gekeerd. De Oostenrijksche
mededeeliagen verklaren zelf, dat zij op
aanzienlijke Servische strijdmachten ge
stooten zijn en gedwongen waren terug te
wijken.
De strijd tusschen de Turken, Russen en
de Engelschen in Turksch Azië, den Kau
kasus en rond Egypte begint slechts. Daar
kan niets over gezegd wordon.Wat de oorlog
op zee betreft, d^ar heeft het Duitsch smal
deel, dat eenige dagen*geleden er in gelukt
was vorscheidene Engelsche schepen buiten
strijd te zetten op de kusten van Chili,het nu
erg te verduren gehad. Slechts een kleine
kruiser, de «Dresden» kon ontsnappen en
wordt achtervolgd. Daarmede zijn meest al
de Duitsche oorlogsbodems nu huiten strijd,
vermits het gros der Duitsche vloot werke
loos moet blijven.
Het bijzonderste deel van den oorlog is
dus te velde en meer en meer wordt het dui
delijk, dat de strijd lang zal duren en zal
eindigen ten voordeeie van hem die het:
angst uithoudt.
Alle Europeescbe legers hebben tot hier
toe reeds bewijzen gegeven van grenzelooze
moed, hardnekkigheid, enl.
Men zal zich dus overtuigen, dat nu nog
moer als in het verbaden, de zege niet zal
behaald worden door dezen die het vurigst
zijn in den strijd, doch door hen wier geest
drift gesteund is door de taaiste hardnek
kigheid.
(La Belgiqur).
In de streek van Atrecht werden artille-
riegeveohten geleverd. In den omtrek van
Tracy-le-Val hebben wij een vijandelijke1
batterij ten zwijgen gebracht. In de streek
van Juvincourt, op 5 kilometers noordelijk
van Berry-au-Bac, heeft onze artillerie met
zeer goed gevolg vijf vijandelijke batterijen
beschoten.
In Argonne hebben wij over een afstand
van ongeveer 30 meters verscheidene onzeri
loopgraven vooruitgeschoven en twee aan
vallen der Duitschers afgeslagen. In de
streek van Varennes was het Duitsche zware
geschut erg in de weer, maar zonder succes.
Hetzelfde was het geval op de Maasheuvels.
In het Leprêtrebosch zijn wij meer en meer
blijven vooruitgaan. Wij hebben het wegen-,
kruispunt «Père Hilarion in beeit genomen?
en de mitrailleurs op don vijand buit ge-t
maakt.
Op het Oostelijk gevechtsterrein, fn
Polen, duurt de strijd ook hevig voort. De
Duitsche en Russische officieele berichten
zijn nagenoeg dezelfde. Beiden melden da-
gelijksche vorderingen,buitgemaakte kanon-
noii en genomen krijgsgevangenon.
BmbSscSiS hlB933.
AALST DuitscheKommandantur) 15 De
cember 1914.
Hevige Fransche aanvallen tegen onze
stellingen tusschen de Maas en de Vogezen
werden gemakkelijk afgeslagen.
Voor liet ovorige is zoowel van het Weste
lijk oorlogsterrein als van Oost-Pruisen en
Zuid-Polen niets belangrijke te melden.
In Noord-Polen gaan onze aanvallen
steeds vooruit.
Over de Russische en Fransche aanvallen
dient het volgende bemerkt te worden
Uit Petrograd werd op 11-12 dezer offi
cieel medegedeeld dat ten oosten van Kra
kau de Russische aanvallen voortgezet wer
den en dat zij Duitsche kanonnen en machine
geweren, alsook 2000 gevangenen genomen
hadden.
In werkelijkheid word geen enkel Duitsch
kanon noch machinegeweer, noch soldaat
genomen. Volgens berichten uit Parijs op
12-12, zou ten Noord-Oosten van Vailly
eene Duitsche batterij vernietigd zijn en ten
Westen van Vigneules twee Duitsche batte
rijen verstrooid zijn.
Integendeel word een Fransch blokhuis in
de lucht gejaagd.
Deze vermeldingen zijn bewezen.
BERLIJN, 12 December. (Wolff.) Offi
cieel wordt uit het groote hoofdkwartier ge
meld In Vlaanderen doden gisteren do
Franseben een aanval in de richting Ooste
lijk van Langemark. Zij werden terugge
slagen en verloren ongeveer 200 dooden,
340 gevangenen.
Onze artillerie beschoot de statie van Iepe
ren, om de vijandelijke troepenbeweging te
beletten.
Bij Arras maakten wij vorderingen.
In de streek Souain-Perlhes deden de
Franschen opnieuw aanvallen, zonder bijval.
In hot Argonnenwoud poogden de Fran-
/schen na wekenlangen passie ven tegenstand
benige aanvallen te doen, die echter overal
igemakkelijk werden afgeslagen.
J De Duitsche troepen namen opnieuw een
(belangrijk Fransch steunpunt, door mijnen
Ho doen ontspringen. De Franschen leden
ernstige verliezen aan gesneuvelden en onder
het puin begraven troepen. Bovendien wer
den 200 man gevangen genomen.
Bij Apremont, ten zuid-oosten van St-
Mibiel, werden herhaalde heftige Fransche
aanvallen afgeslagon, evenals in de Vogee-
zen, in de streek westelijk van Markirch.
Fransche toron.
Het Fransche gezantschap te 's Graven-
hage deelt het volgende mede over de krijgs
verrichtingen, onder dagteekening van
heden
Do vijand hoeft gisteren eenige bedrijvig
heid betoond. In de streek van Yperen heeft
hij verscheidene aanvallen tegen onze linies
ondernomen; drie dezer aanvallen worden
volkomen afgeslagen.
Ten zuiden van Thann hebben wij het sta
tion van Aspach in b9zit genomen en hebben
wij ons genesteld langs den spoorweg, ioi
verbinding met de troepen van Belfort.
In den loop dezer verschillende krijgsver
richtingen hebben wij vele gevangenen ge
maakt, den vijand belangrijke verliezen too-
gobracht, terwijl onze verliezen onbeduidend
zijn.
Bacitsclae bron.
BERLIJN, 12 December. (Wolff).
Bericht uit het groote hoofdkwartier. Bij de
jongste gevechten om het bezit van Lodz
heeft deze stad zeer weinig geleden. In
eenige voorsteden en fabrieken buiten de
stad is eenige sc-hade aangericht, de binnen
stad echter is bijna totaal gespaard gebleven.
Het Grand Hotel waar het op het
oogenblik zeer druk is, werd niet beschadigd
en de elektrische tram loopt weer geregeld
als in vredestijd.
BERLIJN, 12 December. (Wolff.) Offici
eel wordt uit het groote hoofdkwartier ge
meld
Aan de Oost-Pruisische grens wierp onze
ruiterij de Russische ruiterij terug; 35G Rus
sen werden gevangen genomen.
Ton zuiden van den Weichsel en in Noord-
Polen werden onze werkingen voortgezet.
In Zuid-Polon werden Russische aanval
len door de Oostenrijksch-Hongaarsclio en
Duitsche troepen afgeslagen.
Öosfcsnpajkscfoe brosi.
WEENEN, 12 December. (Officieel).
Ondanks de moeilijkheden welke het berg
achtig terrein medebrengt, gaan onze troe
pen in dö Karpathen nog steeds vooruit. Wij
maakten in de verschillige gevechten 2000
krijgsgevangenen. De bergpassen ten Wes
ten van Lupkow zijn opnieuw in onze han
den.
Ten zuiden der lijnGorlios-Grybow-Novo-
Sandec is eengroote slag aan gang.De strijd
duurt voort in het Westen van Galicie. Ver
scheidene Russische aanvallen werden door
onze artillerie gebroken.
De toestand in Polen blijft onveranderd.
De troepen welkePrzemys) bezetten, hebben
bij hun laatsten uitval f700 Russen krijgsge
vangen genomen en 18 mitrailjeuzen buit
gemaakt.
Russische bipoit.
PETROGRADE, 12 December. (P.T. A.)
De groote generale staf deelt mede In de
richting van Mlava werd gedurende den
nacht en den dag van 10 dezer een krachtige
aanval der Duitschers met succes afgeslagen.
Onze troepen zijn op hunne beurt tot het of
fensief overgegaan en vervolgen de vijande
lijke kolommen, die op sommige plaatsen in
wanorde terugtrekken.
In de streek benoorden Lowitsj is de vij
and in den nacht van Woensdag op Donder
dag en den daarop volgenden dag overge
gaan tot hevige aanvallen, die wij echter
afsloegen, waarbij wij den Duitschers zware
verliezen toebrachten.
Gedurende dien tijd hebben de Russische
troepen in het geheel zeven aanvallen afge
slagen, waarbij sommige onzer legerafdee-
lingen den vijand soms lieten naderen tot op
zeer geringen afstand en hem dan door een
moorddadig vuur op den vlucht joegen.
In de streek ton Zuiden van Krakau heb
ben wij op 10 dezer, terwijl wij ons welge
slaagd offensief, ondanks den hardnekkiger!
tegenstand van den vijand, volhielden.
Op andere punten vati het front, zijn
geene feitelijke wijzigingen voorgekomen.
Do Engelsche legatie te 's Gravenhage
bericht
De gouverneur-generaal van Zuid-Afrika
meldt de opstand is thans feitelijk geëin
digd. Enkele kleine groepen opstandelingen
zijn nog in hot veld. Gisteren gaf Wesseii
zich teSerfontein over met 1200man.
In het geheel zijn ongeveer 7000 opstan
delingen gevangen genomen. De krijgsver
richtingen werden met zeer geringen verlie
zen voor de Unie troepen ten einde gebracht.
Wy hebben gemeld dat Z. H. de Paus aaa
de staatshoofden dor oorlogvoerende landen
zou gevraagd hebben, om, op Kerstdag, 1914*
verjaardag der geboorte van Kristus, wapen
stilstand te houden.
Wij hebben ook gemeld dat Rusland gewei
gerd had aan dat verzoek te voldoen.
Omdewille der waarheidsliefde moeten wij
nochtans zeggen datergeen spraak is geweest
van een rechtstreoksch verzoek.
Z. II. de Paus had enkel zijnen staatssecre
taris gelast de verschillende staatshoofden,
of beter hunne ministers, te polsen.
Thans lezen wij in verschillende bladen, dat
in alle lauden die thans oorlog voeren, hulde
wordt gebracht door bladen van alle denkwij
zen, aan het edel en verheven initiatief van
den Paus.
Z. H. Benedictus XV, zyn edel hart latende
spreken en doordrongen van den ouden, eeu
wigen vrede van God, heeft aan de grooten
der aarde herinnerd dat er een God, een eeu-
wige God van vrede is, die hot lot van allen
in handen hoeft, en tevens stelt die vraag
eene daad daarvan hoog zedelyke grootheid,
welke met gulden letteren in de annalen der
wereldgeschiedenis zal geboekstaafd worden.
Ziedaar, in korte woorden, de vleiende
waardeerende beoordeeling samengevat der
gezaghebbendste bladen van Europa, die on
bewimpeld hulde brengen aan den Zieleuvorst
van alle Roomsch Katholieken.
TERUG AAN HET FRONT.
Koningin Elisabeth heeft acht dagen in En
geland, bij hare kinderen vertoefd. Vóór het,
vertrek van Koning Joris van Engeland naar
hot front, heeft de koninklijke familie Konin
gin Elisabeth in volle intimiteit ontvangen.
Het diner dat gegeven werd ter eere van
•Koningin Elisabeth, werd bijgewoond door
den hertog van Brabant, den graaf van Vlaan
deren en prinses Marie-José.
Woensdag laatst is Koningin Elisabeth ia
Frankrijk teruggekeerd en is naar het front
vertrokken by Koning Albert, alwaar zij hare
plaats heeft teruggenomen by het Rood Kruis
als verpleegster en troosteres der ziekeu ea
gekwetsten.
PARIJS, 12 December. (Reuter.) President
Poincarè en de ministers zijn, ovoreenlcom-
stig de eenigen tijd geleden gemaakte schik
kingen, Woensdag laatst uit Bordeaux naar
Parijs teruggekeerd.
De eerste Fransche ministerraad werd Vrij
dag morgend te Parijs gehouden, onder voor
zitterschap van M. Poincarrö. Waren aanwe
zig, üe heeren Millerand Semblat, minister
van openbare werken Bienvenu Martin, mi
nister van landbouw én Jules Guesde.