Oorlogsberichten
Een menschenYTiend...
DE 00RL06SBEIASTK
Van het Oestsiijk Veohiterein
Nog 'I TurksolHtaliasnscli incldöni
Bestuurder: J. VAN NUFFEL-DB QEN'DT.
en ds
Provincieraadzitting
JOHN WANAMAKER.
De strijd in
DE OORLOG TER ZEE
MIJNE» IN DE NOORDZEE
Os Toestand in Zuid=Afrika
Italië en de Oorlog
In den Spaanschen Senaat
Een Gevang in Gasthuis veranderd
ALLERLEI
Eene ontvangst te Parijs
Da nieuwe Gouverneur-Generaal
Gevaarlijke deserteurs
Moorsel. Goed geknipt.
Twintigste Jaargang nr
CENTIEMEN
NUMMER
Woensdag 23 December 1914
ABONNEMENTEN
Zos maanden 4 franken. Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle postbureelen van het land.
1* UITGAAF, 4 li. 's avonds 0 UITGAAF, 7 a. 's avonds 0
Pour loute la publicité commerciale et flnancière du journal,
s'adresser exclusivement a l'Agence Réclame Godts, 2, Place de
la Bourse, Bruxelles.
BUREELEN
TE BRUSSEL I TE AALST
GODTS, 2, Beurspiaats, 2 jlNT. Kerkstraat, j
Telefoon A 3299 Telefoon 114
AANKONDIGINGEN
KI. aank. (1 tot 4 kl. reg.) fr. 0,60 I Sport (per regel) tr. 1,00
3e bladz. (de regel) fr. 1,00 I Gemengd nieuws per regel fr. 2,00
4' bladz. (de regel) fr. 0,30 I Recht.herstcll. (per regel) fr. 2,00
Financ.aankon, (perregol)fr. 2,00 Overlijden (per regel) fr. 2,ö0
Commerciale en financieele aankondigingen zich uitsluitelijk te
wenden Agence Réclame Godts, 2, Beurspiaats, Brussel.
Sedert oenigen tijd loopen alle soor
ten van geruchten over het aanstaande
invoeren van lasten op zoo wat alles.
Onze bevolking verkeert daaromtrent
in groote verlegenheid. Hier zegt
men dat op naaimachienen en piano's
zooveel en zooveel taks zal worden ge
zet, daar vertelt men dat elke duif zal
worden belast, elders nog spreekt
men van lasten op koeien, paarden,
kiekens, enz., enz.
Wij denken onze lezers nuttig te
zijn, met hen kennis te geven van
eonige nauwkeurige inlichtingen over
dio oorlogsbelasting, om zoo de ge
moederen te bedaren en het vertrou
wen onder 't volk te brengen.
Duilscbland ciscbt van België eone
som van 480 millioen franken te beta
len in 12 maanden, zegge 40 millioen
por maand. Dat wij die som gepeperd
vinden en als een onheil voor ons land
aanzien, hoevon wij niet te zeggen.
Wij staan voor bet feit dat Duilscbland
die som van België eischt, dat Duitsch-
land voor 't oogenblik België bijna
gansch in zijn bezit heeft en bezet
houdt, en de macht bezit ons land te
dwingen dio som te geven.
Hoe zal nu die betaling geschieden
Do Duitsclie regeering beeft beslo
ten dat de 9 Belgische Provinciën die
som moeten betalen en er onderling
verantwoordelijk voor staan.
Ofschoon de Provincieraden en des-
zelfs Bestendige afgevaardigden vol
gens de Belgische grondwet, geene
bevoegdheid bezitten staatszaken te
behandelen, is hen nochtans die taak
opgelegd. Onnoodig er op te steunen
wat belangrijke, ernstige en met moei
lijkheden bezaaide taak er aan do Pro
vincieraden te beurt valt. Wij zien
met genoegen dat onze overheden er
uitmuntend zijn in geslaagd eene be
vredigende oplossing te vinden en do
zolfde door do Düitscbe overheid beeft
kunnen doen aanvaarden.
ITet hoofddoel bestond in bet belet
ten,dat onze zoo diep beproefde bevol
king onder nieuwe lasten zou moeten
bukken in do reeds zoo moeilijke le
vensomstandigheden.
Da betaling der oorlogsbelasting
kon op versckillige wijzen worden
venvezentlijkt.
Eeno eerste manier zou bestaan in
liet onmiddelijk betalen der maande-
lijkscke 40 millioenen door do bolas-
tingsbetalerseenieder echter begrijpt
welke ramp het zou zijn, nu op dit
oogenblik dat allen handel en nijver
heid kwijnt, dat allo werk stil ligt,
dat allo bronnon van welstand zijn
verdord, lasten te doen betalen door
lieden, die uit oorzaak van den oorlog
zelf, van alles zijn beroofd.
Eeno tweede manier kon gevonden
worden in het uitgeven van assigna
ten door de Duitsche regeering. Dit
ware nog noodloüiger geweest en zou
bepaald op algemeene uithongering
uitloopen. Eene derde manier is go-
vonden, en daarvoor verdienen onze
bestendige afgevaardigden eeuwigen
dank van wege de bevolking, en dat
middel is eenen geldversckieter te vin
don die maandelijks de 40 millioenen
zou storten. Later enkel zouden er
middelen worden vastgesteld om de
aflossing van de schuld te bewerken.
Do «Nationale Bank van België»
en de «Société Générale» treden als
geldverschioters op en hebben daar
door recht aanspraak te maken op de
dankbaarheid van 't Belgisch volk.
Het regelmatig betalen dor 40 mil
lioenen, den 10" van elke maand,
beeft voor gevolg het ophouden van
alle opeischingen, of ten minste ais
dozo nog zouden r.oodig zijn, kunnen
zij enkel gebeuren dan tegen betaling
in geld of geldigheidsbrieven betaal
baar door Duitsche banken op 30 da
gen. Daardoor zullen handel-en nijver
heid in zekere mate kunnen ontwikte
len en zal de vrees benadeeld te wor
den, grootendeels verdwijnen.
Hier omtrent drukken wij den
wensck uit, en dit om alle willekeur
in de opeischingen te vóórkomen,
nevens do opeiscliers oenen bevoeg
den door de burgerlijke macht aange-
steldon" schatter te zien oplredon, om
de werkelijke waarde van koopwaren
en dieren to zien vaststellen.
Benevens dat eerste voordeel, door
onze overheden verkregen, [zal voor
de belaste steden alle verdere schuld
vordering ophouden. Zoo zullen onze
steden Brussel, Antwerpen, Luik,
Charleroi, Doornijk, Gent en andere
van hunne nog niet betaalde aandoe
Ion ontslagen zijn.
Deze ontlasting zal echter niet uit
sluiten, het betalen van boeten waar
mee do Duitsche overheid de gemeen
ten zou kunnen straffen voor misdaden
gepleegd tegen do Duitsche legers of
miskenning der door de Duitsche ge-
nomene verordeningen.
Moeston nu in de toekomst op
eischingen worden gedaan, dan moet
er geld of wettig schuldbewijs bij zijn:
anders hebben de belanghebbenden
recht do misbruiken ban te klagen bij
de overheid.
Hot was om bovengemelde bepalin
gen en overeenkomsten te wettigen,
dat Zaterdag 1911. al de Proviciera-
^n van bet land zijn bijeengeweest.
In verband met het schip met Kerstgeschen
ken voor de govluchte Beigen naar Engeland
wordt den naam genoemd van den schonker
van dit reusachtig Kerstgeschenk, da Ameri
kaan John Wanamaker.
Natuurlijk is hij een millionnair anders
zendt mon geen schepen met Kerstgeschen
ken naar vreemde lauden
Behalve deze meor voorkomende Ameri-
kaausche eigenschap vertoont Wanamaker
nog dezo, dat hij In zijn geheele vaderland de
naam draagt van een uitnemend menschon-
vriond te zijn zelfs moet generaal Booth in
dertijd van hem verklaard hebben, dat hij
nooit in de wereld iemand had ontmoet mot
zulk een vriendelijk menschlievend gemoed
als deze weldoener dor maatschappij.
John Wanamaker is winkelier van beroep
echter winkelier in Amerikaanschen styl
Z(jn winkel iu Philadelphia wordt de grootste
van dio stad, van de Vereenigde-Staten, van
de werold genoemd De eigenaar van dezon
winkel heeft do aandacht op zich gevestigd
door de waarop hy omgaat met het tal
rijke personeel van zijn zaak. Do bovenste
verdieping van zijn reusachtig warenhuis go-
lijkt een model-inrichting, welke zoowel aan
schoollokalen, als aan een prachtvolle biblio
theek, als aan een eerste klasse-hotel doet
denkon. Daar is gevestigd een uitgebreide in
richting voor geestelijke en lichamelijko ver
zorging der winkel-bedienden, welke bij Wa
namaker in dienst zijn. Do bedoeling van don
groot-winkelier is, om het zijn ondergeschik
ten hij noemt hen zijn medehelpers
zoo gemakkelijk mogelijk te maken om in het
loven vooruit te komen zij moeten ontwik-
kold, beschaafd, opgevoed, onderwezen wor
den tot heil van iien zeiven, en aldus tot
heil van do menschhoid.
Inderdaad schijnt het dan ook als in een
paradijs te zijn, bij de firma Wanamaker als
winkelbediende in dienst te zijn; het geldt
in Philadelphia als een onderscheiding te kun
nen zoggen Ik ben in dienst bij do Wana
maker Stores
Natuurlijk oefont deze idoaal verhouding
tusschen patroon 011 ondergeschikten haar
gunstigen invloed uit op de zaak zelve daar
door kon deze zaak, gedreven ouder do
Amerikaansche kenspreuk van den patroon
Handel is Leven en Leven is Ilaudol
tot een grooten bloei komen.
Zijn winkel werd de grootste der wereld,
zijn naam kreeg klank tot ver buiten Amerika
en een antal ongelukkige Belgen in Enge
land zullen eon goed Kerstfeest aan hem to
danken hebboa,
Duitsche bs*on.
BERLIJN, 19 Dec. (W. B.) Officieel wordt
uit het gróote hoofdkwartier gemeld
In het Westen hadden gisteren eene reeks
vijandelijke aanvallen plaals.
Bij Nieuwpoort, Bixsckote en noordelijk
van La Bassée wordt de strijd nog voortge
zet.
Westelijk van Lens en oostelijk van Al
bert, werden die aanvallen afgeslagen, even
als westelijk van Noyon.
BERLIJN, 20 Dec. (Wolff.)
De vijand he6ft zijne aanvallen rond
Nieuwpoort, welke toch zonder uilslag ble
ven, gestaakt. De Franscke en Engelsche
aanvallen zijn mot overgroote verliezen af
geslagen geworden,
Dank aan de overmacht kon de vijand te
Notre Dame do Lorette een onzer loopgraven
nemen. Wij hadden slechts geringe verlie
zen.
In do Argonnon verovorden wij drie ma
chinegeweren.
In het Oosten niets te meldeiu
fpansche bron.
Het Fransche gezantschap deelt omtrent
de krijgsverrichtingen heden het volgende
mede
Do 17 December kenmerkte zich tusschen
de Zee en de Leië door een krachtigon
vooruitgang onzerzijds. Wij hebben den
weg naar Bad-Lorabaerlzijde bereikt.
In de streek van Bixschote hebben wij 500
meters torrein gewonnen, 60 gevangenen
gemaakt en drio mitrailjeuzen genomen. Op
den weg van Yperen naar Mconen zijn wij
100 moters vooruit gekomen.
In de streek van Atrecht heeft een hevige
aanval ons in het bezit gealeld van verschei
dene vijandelijke loopgraven voor Aucliy-
les-Bassée, Noire Dame da Consolation,
Lees, Notre Dame de Larotto en St.Laurent-
Blangy, waarvan de eerste woningen in ons
bezit zijn. Op laatst genoemd punt hebben
wij, over een front van langer dan een kilo
metor, bijna alle loopgraven
eerste linie van den vijand, genomen
Noordelijk van Notre Dame de Consola
tion bedroeg onze vooruitgang 500 meters.
PARIJS, 19 Dec. (Reuter).De officieelo
mededeeling van middag drie uur behelst
het volgende
Wij hobben gisteren het terrein, dat wij
den vorigen dag ten Zuiden van Dixmuiden
gewonnen hadden, in staat van tegenweer
gebracht en zijn meer dan een kilometer in
do strook van Nolre Dame de Consolation
ten Zuiden van La Bas3óe en in de richting
van Garoncy gevorderd.
In de streek van Albert ziin wij in den
nacht van Donderdag en gisteren onder een
hevig vuur vooruitgerukt en hebben het net
van de pikkoldraadverspörring van 's vijands
tweede linie van loopgraven bereikt.
Ton Noorden van Marécourt moesten wij
oen loopgraaf ontruimen,dio wij den vorigen
dag vermeeslerd hadden.
In de buurt van Mametz en Lïhons zijn
verscheidene Duitsche loopgraven genomen
en drie hevige tegenaanvallen van den vijand
fgeslagon. Door een levendigen aanval zijn
/ij bij St. Hubert eenigszins vooruitgeko
men. Men bevestigt, dat op de Maashoogten
ons vuur, dat door viiegers geregeld werd,
twee zware Duitscl e batterijen vernield en
een derde boschadigd heeft.
Duitsche bros.
BERLIJN, 19 Deo. fW. B.) Officieel
wordt uit het groote hoofdkwartier gemeld
Aan de Oost-Pruisische grens werd een
Russische cavalerie-aanval, ten westen van
Pil kal len, afgeslagen.
In Polen wordt do vervolging voortgezet.
Oostenrijksche bron.
WEKNEN, 19 Dec. (W. B.) Officieel
Onze troopen, die over de linie Krosno-Zak-
liczy opgerukt waren, sluitten gisteren op
nieuw op krachtigon tegenstand. Ook aan de
Boneden-Dunajec wordt lievig gestreden.
De Russische achterhoeden, die aan den
westelijken oever *der rivier hardnekkig
standhielden, zijn bijna geheel en al ver
dreven.
In Zuid-Polen hadden bij de vervolging
gevechten plaals. De vijand werd overal
geslagen.
De reeds eergisteravond te Jedezejow
(Andrejew) binnengedrongen Oostenrijksche
ruiterij, heeft de Nida (zijrivier van den
Weichsol) bereikt.
Moer noordwaarts trokken de troepen der
bondgonooten over do Piliza.
In de Karpathen viel, behalve kleine
schermutselingen, die gunstig voor ons aflie
pen, niets bijzonders voor.
De troepen, dio een uitval uit Przemysl
hadden gedaan, rukten, nadat zij hun taak
hadden volbracht, weder de vesting binnen
zonder door den vijand lastig te zijn geval
len.
Zij hadden eenige bonderden krijgsge
vangenen gemaakt.
Russische bron.
Aan de Bsoera beginnen zich gevechten le
ontwikkelen. Wij hebben verscheiden aan
vallen der Duitschers afgeslagen. In andere
streken aan den linkeroever van de Weich
sol hadden slechts voorpostengevechten
plaats.
In West-Galiciö aan den linkeroever van
de Doegajets hebben wij in den nacht van
17 op 18 Doe., ongeveer 1000 man van een
Duitsche Divisie, die reeds in dit gebied had
gestreden, krijgsgevangen gemaakt.
Onze troepen strijden hier onder gunstige
omstandigheden.
Engelsche bron.
SCARBOROUGH, 19December. (Reuier).
Volgens een Lloyds-telegram, waren ver
scheidene booten bozig op 8 K.M. ten Z.O.
van Scarborough mijnen op te visschen,toen
or een van die schepen in do lucht vloog.
Een man is aan wal gebracht, de anderen
worden vermist.
Twoe andere schepen moeten ook inde
lucht gevlogen zijn.
Bohalve de rechlslreeksche slachtoffers,
zijn er, volgens de Engelsche bladen, ver-
schoidone ouden van dagen on zieke men-
schon ton gevolge van don schrik hij het
bombardement van do Oostkust van Enge
land bezweken. In het geheel zijn er 122
menschen omgekomen, 175 zwaar gewond
en 374 licht gowond.
Turbscbe bron.
KONSTANTINOPEL, 19 Deo. (Wolff.)
Volgens eene mededeeling uit gezaghebbende
bron, schijnt het incident van Hodeida, dat
tengevolge van de/ storing in het telegrafi
sche verlcoer tusschen lemen en Konstanti-
nopel niot ter konnis van de Porte was ge
komen, in zoovor goregeld te zijn, dat de
Porte alle door de Ilaliaansche regeering
gestelde eischen tot het verstrekken* van
voldoening, aangenomen en aan den wali do
noodigo lastgevingen verstrekt hèeft, om dio
oischen in lo willigen. Gezegde lastgevingen
zijn dien wali door bemiddeling van d6 Ita-
liaansche regeering medegedeeld.
De opstand in Zuid-Afrika is geëindigd.
De oproerige generaal John Pretorius heeft
zich te Harrysmilh overgegeven.
-Sinds 1867 werd Egypte bestuurd door een
onderkoning, dio vassaal of ondergeschikte
was van den sultan van Turkije, aan wion
oen zekere tol of schatting moest worden
betaald.
Do onderkoning of khedive, hoewel bij
name van den sultan afhankelijk, had even-
wol in werkelijkheid eene onbeperkte macht,
onder toezicht nochtans van Engeland, dat
sinds geruimon tijd langs om meer zijnenin-
vloed in Egypte deed gevoelen.
Volgens een bericht uit de Frankfurter
Zcitungwerd destijds aan de Corriere della
Sera uit Ivaïro gemeld, dat de tegenwoordige
onderkoning of Khedive van Egypte, Hussols
Komal, binnen kort als Sultan den troon van
Egypte zou bestijgen.
Het land wordt dan een protoktoraat van
Eugeland, en zou totaal onafhankelijk zyn
van Turkije.
Wat enkele wokon golodon als waarschijn
lijk werd aangekondigd, is thans een voltrok
ken feitEgypte werd officieel tot Britsch
protektoraat geproklameerd.
Volgens officieele inlichtingen is Italië nog
van graai» voorzien tot 15 Juni 1915.
Hot Italiaansche gouvernemeut roept ook
tegeu 20 December de reservisten der marine
klas van 1889 op.
De Italiaansche Ilandelskaraers bobben ge
vraagd om het Moratorium te verdagen tot 31
Maart. Ook de Beurzen zouden tot dien datura
gosloton blijven.
Markies Horrera heeft in den Spaanschen
Senaat gesproken over den Europeeschen
oorlog. Hij maakte zich de tolk dermensch-
lievende gevoelens van den Senaat, en vroeg
aan den minister van Koophandel, of hot
niet geraadzaam zou zijn, in hot proces-ver
baal der zitting te vermelden, dat de verga
dering zich aansluit bij den rouw der oorlog
voerende natiën, en den wensch uitdrukt dat
zoo spoedig mogelijk oen duurzamen vrede
zou gesloton worden.
De kabinetsoversle antwoordde dat het
gouvernement zicli bij de vraag van markies
Herrera aansloot. Ook de Voorzitter van don
Senaat deelde de gevoelens van markies
Horrera on sloot zich hij zijn voorstel aan.
Do moe3t modern ingerichte van alle ge
vangenissen van Frankrijk de Fresnos,
dicht bij Parijs is geheel ontruimd en als
hospitaal ingericht on daarbij hebben een
zeer groot aantal Paryzer raidinettes werk
gevonden.
De Frosnes is van buiten en van binnen
geheel van witte steeneu opgetrokken de ver
diepingen zijn hoog en luchtig, de gangon zyn
ruim, criscontralo verwarming, zoodat elke
cel een zomersche temperatuur heeft en
overal is electrisch licht.
Kortom hot is voor hospitaal buitengewoon
geschikt. Nu allo ziekenhuizen en de meeste
tot ziekenhuis ingerichte gebouwen in Parijs
vol on er geen bedden in de stad meor be
schikbaar zyn, is de ontruiming on inrichting
van de Frosnes een uitkomst.
Niet alleen voor de zieken, maar ook voor
die groote schaar ateliermeisjes midinettes
diode laatste vior maanden grootendeels
werkeloos waren en dio nu den goheelen dag
bezig zijn om de vroegere gevangenis te ver
anderen in eon hygionisch on doelmatig inge
richt ziekenhuis en hot zoo te onderhouden,
is het een goed werk.
Niemand minder dan Gustavo Charpentier,
de toondichter van Louise vriend en ken-
nor van de Parijschemidinetto, heeft den raad
gegeven, om deze klas van vrouwen work ta
verschaffen, nu zy het zoo bitter noodig lieb-
beu. Zoo ernstig is hot met haar gesteld, dat
zij geen gold hobben om zich vóórhaar nieu
wen werkkring te kleeden. Maar.... geen
nood. Ret'ds zijn honderden meters linuen
verzameld en er wordt nu ijverig genaaid aan
de dionstkleeron....
De Belgische ministers, alsook de gemeen
teoverheden van eenige verniolde Belgische
plaatsen, zullen binnen eonige dagen ten Pa-
rijzer stadhuizo ontvaugen worden.
Deze ontvangst "«1 zeer plechlig geschieden
on waarschijnlijk zullen do voorzitter dor
Fransche Republiek en de voorzitter van hot
ministerie, er aanwezig zyn.
De gouverneur-generaal van België»
Freiherr von Bissing, heeft tot een correspon
dent van het Borl. Tagebl. n gezegd, dat hij
het oogenblik gokomon achtte om het buiten
land volkomen juisto berichton te deen toe
komen over do toestanden in België.
Hij is voornemens der Duitsche pers ta
Brussel daarvoor allo gelegenheid en mede
werking te verleenen. Hij gaf voorts den
wensch te kennen, om in overeenstemming
met hot burgorlijk bestuur in Belgie de pogin
gen te steunen tot bevordering van de wel
vaart en het horstel van liet economisch®
lovon.
In een schouwburg te New-York zijn tydens
een voorstelling vijf leeuwen losgebroken. Er
ontstoud een geweldige paniek, onder het
publiek. Een hoer schijnt maar in het wilde
wog op de beesten te hebben geschoten, want
een drietal toeschouwers werden hierbij ge
wond. De leeuweu, verwoed door deze scho
ten, violen, do policio-beambten aan, van wia
er twee gowond werden. Een aantal toeschou?
wers werden naar hot ziekenhuis gebracht,
omdat ze tijdens do pauiek letsel hadden be
komen.
Vier der loeuwon werden levend gevangen,
de vijfde die de straat wist te bereiken en
daar nog veel schrik en ontsteltenis teweeg
bracht, werd ton slotte doodgeschoten toea
hij een huis wilde binnendringen.
Maandag werden lartgs den ijzeren weg
Aalst-Antwerpeu, op het grondgebied van
Moorsel, twee jonge kerels aangehouden,
die aldaar telefoondraden aan 't robberen
waren,
De jonge dieven zullen streng vervolgd
worden. Het zal eene goede les zrjn, want
steden en gemeenten waar zulke diefstallen
door de Duitsche overheden vastgesteld woi>
den, wordon streng beboet.