Bericht aan onze Lezers
Westelijk gevechtsterrein
Oostelijk gevechtsterrein
Zuidelijk gevechtsterrein
Oorlog tor Zse
Aan de Bardasellen
Be toestand in Griekenland
Zondag 11 en Maandag 12 Juli 1915
£.en*en-twintigste jaargang nummer 109
X3 G 23 Hu A !D
Bestuurder: J. VAN NUFFEL-DE OENDT.
ONS X-.A.IST33
II.
De Duikbooten=oorlog
Het nsutralo vorstandom Lichlenstein
Onweder in Amerika
Het Lucht=Salpeter
De grootste Moskée der wereld
3 CENTIEMEN HET NUMMER
ABONNEMENTEN i
Zes maanden 4 franken. Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle postbureelen van het land.
I* UITGAAF, 4 u. 's avonds 0 0 2° UITGAAF, 7 u. 's avonds 0
Pour tonte la publicity commercial® et financier# du journal,
s'adresser exclusivement l'Agence Réclame Godtf, 2, Place da
la Bourse, Bruxelles,
BUREELEN
TE BRUSSEL I TE AALST
Md GODTS, 2, Beursplaats, 2 hv. 9, Kerkstraat, i
Telefoon A 3299 Telefoon 114
AANKONDIGINGEN
KI. aank. (1 tot 4kl. rog.) fr. 0,60
3* bladz. (de regel) fr. 1,00
4» bladz. (de regel) fr. 0,30
Financ.aankon.(perregel)fr. 2,00
Sport (per regel) fr. 1,00
Oemengd nieuws per regel fr. 2,00
Booht.herstoll. (per rogel) fr. 3,00
Overlijden (per regel) fr. 2,GO
Commercials en financieels aankondigingen zich uitzluitelijk U
wendenAgence Réclame Godt*, 2, Beursplaats, Brussel.
Heden verschijnt u De Volks
stem met 4 bladzijden en
mag slechts aan 3 centiemen
verkocht worden.
"\Ve3t-Vlaanderen telt onder de provin
ciën, welke meest van den oorlog te lijden
kr ogen.
Een groot deel dozer provincie ie sinds
maagdon door de inwoners verlaten gewor
den. Schier overal elders, is het zakenstil-
etand, werkloosheid, diepen nood....
Evenwel, wanneer men overweegt, welke
wederwaardigheden de West-Vlamingen ont
moetten vooraleer de» voorspoed le vinden,
velko zij vóór den oorlog genoot, zal nie
mand betwijfelen, dat de West-Vlamingen
liezo huidige krisis zullen te boven komen,
dat zij door hunnen arbeid, na eenige jaren,
leven en rijkdom zullen doen wassen, op de
plaats waar thaoz dood en verwoesting hui
ze:!
De grond dezer provincie scheen niet ge
schikt om voel op ie brengen. Grootendeels
is hot zandachtige, weinig vruchtbare grond.
Doch do onverdroten arbeid der generation
welko er elkaar opvolgden, heeft or opbren
gende landerijen van gemaakt, waarvan de
woerspannigste, in de nabijheid der duinen,
nog rijkelijk rogge, aardappelen en rapen
geven.
Integendeel hebben de polders, aan den
Oceaan onttrokken, toegelaten, landerijen
te malven, waar do oogst ruimschoots den
arbeid vergoedt, namelijk de weiden van
Veurne-Ambacht, zonder weerga in de we
reld.
Wat do slijkerïge grond in hot zuiden der
provincie betreft, daar hebben onze boeren
alle mogelijke voordeel uitgetrokken, voor
de nijvorlioidsplanten hoppe langs Pope-
tingho-en Ieporen, tabak in de vallei dor
iLoi, suikerbieten, koolzaad, raapzaad, vlas,
overal.... Insgelijks vindt men overal tarwe,
haver, voodorplanten, enz.
De vlaslcwoek tnag zooniet als de bijzon
derste rijkdom der provincie, den ten minste
toch als de kenschetsing barer landbouwop-
krongst aanzien worden.
De bereiding en het bewerken van liet
w]as, do spinnerijen, de weverijen, de fabri-
katie en hot bloeken van tafellijnwaad, zijn
van den anderen kant do bijzonderste nijver
heden in heel de zuider streek, van Kortrijk
tot leperen, Rousselare, Izegom en Meenen
inbegrepen.
Ten andere, sinds eeuwenoude tijden, was
Kortrijk het belangrijk centrum voor fijn
lijnwaad, damastlinnen, enz.
Do andere textielnijverheden worden daar
om niet verwaarloosd. De bevolking der
kleinere steden en groote gemeenten, vindt
ook ruimschoots gelegenheid tot werken.
Roeselare, Thielt, Izegem, Moeskroen, Moe-
non, Waregem, Harelbeke, Deerlijk, Moor-
«eole, Swecvegem, Couckelare, Clerken,
Moulobeke, Wynghene, Rumbeko, Ardoye,
«nz., hebbon do eene lijnwaadwaverijon, de
andera linnenfabrieken van samengewoven
katoen en lijnwaad, wolfabrieken, katoeu-
S'abrieken, verwerijen, lijnwaaddrukkerijen,
fabrieken van zijdegeweefsels, broderiën,
enz., enz.
Eene andere merkwaardige specialiteit,
waaraan sommige deelea van West-Viaan-
deren hunne wereldfaam verschuldigd zijn,
is het maken van kant, welke men zoo wat
overal verspreid vindt, doch bijzonderlijk
rond Brugge, Ieperen en Kortrijk.
Brugge door eene letterkundige lo-
genda liet doode Brugge geheeten, om
dat men er de schoone zaken van het verle-
dene in oere houdt, Brugge loeft thans
nog en zal blijven loven.
Kunst en kunstnijverheid bloeien er
beeldhouw werk, op hout en in steen, goud
en zijdeborduren, glasschilder#», kantwer
ken, prachldruk, enz. doch na die kunst
werkhuizen, vindt men er ook nuttige, als
scheepswerven, lijnwaadfabrieken, zeel
draaierijen, borstelmakerijen de handel in
granen, hout, kunstvetten, vee, enz., is ook
n .vollen bloei.
Ieperen was voor de vernieling niet al
leenlijk de bekende stad van don H. Marti-
ous, van de Hallen, de stad der kantwerk
sters Ieparen was ook een nijverheids- en
handelscentrum, waar zoowel in de stad als
in de buurt, waar fabrieken van katoenen
stoffen, linten, katoenzijde, nanking, zeep,
peeën, olie, suiker, tabak, gleierwerk, leer
looierijen, zoutziederijen, in vollen voor-
ipoed waren.
Rousselare, Thielt, Ingelmunster, Izegem
en meest al de gemeenten der omgeving,
hebben eene nog uitgebreider en moer om
vattende nijverheid. Men vindt er spinne
rijen, wevorrjen, verwerijen, bleekerijen,
lintenfabrieken, handschoenmakerijen, brou
werijen, fabrieken van dakpannen, steen
bakkerijen, rijtuigmakerijen, houtzagerijen,
tapijtweverijen, fabrieken van peeëu, olie,
borstels, pianos, enz., enz.
In het Noorden bereiken wij het strand,
waarvan de verschillige badsteden niet min
beroemd zijn, dan deze der Azurenkust
Oostende, Blankenbergho. Nieuwpoort, en
de menigte andere behoorlijke plaatsen, die
vóór den oorlog allo jaren in de zomermaan
don vol leven waren, langsheen eene zee van
zilver en smagraden.
Vreest men waarlijk, dat deze liovo plaat
sen ten doode gedoemd zijn Neen zij zul
len uit de puinen terug op staan. De bevol
king welke nu uitgeweken is zal terugkomen,
zoodra de woelige tijd plaats gemaakt heeft
voor de kalmte. Do zee trekt immer dezen
aan, die er zich aan verwend hebben. Het
tempeest kan sloepen vernielen, de visscher
maakt er een andore, en de vader mag door
de golven verzwolgen zijn, toch zal de zoon
do plaat» zijns vaders innemen.
Zóó zal het ook zijn na do ramp welke
than» deze ongelukkige provincie neerdrukt,
steden zijn verwoest, andere ontvolkt. Op
vole plaatsen, zal de landbouwer nauwelijks
de grenzen van zijn land, de plaats waar zijn
buisje stond terug vinden. Een akelig vi
sioen zal het aandenken blijven verduisteren.
Maar toch, de familie of wat er van
over blijft zal zich terug vereenigen.
Ploegen, vischnetten, werktuigen, zullen
weer aangevat worden.
Door 's menschen arbeid genoodigd, zal
de natuur zich wederom eene milddadige
voedster toonen. In de nijverheidscentrums
zullen de mekanieken terug aan 't draaien
gaan. Een stroom van solidariteit, ontstaan
door dan gemeenzaam geleden nood, aange
vuurd en bevrucht door de christelijke lief
dadigheid, zal dezen helpen die onder te
zwaren last der jaren gobukt moeten gaan,
of den moed ontbreken, hunne taak terug
aan te vatten. Nog zal or welzijn, vertrou
wen en vreugdo zijn voor allen....
In den loop der eeuwen, werd ons klein
lapje Europeesch grondgebied dikwijls door
den oorlog verwoest. Doch steeds kwam hot
heerlijker 011 werkzamer op, eens dat ide
woeling voorbij was. Alleen burgerlijke
tweedracht kon in sommige Vlaamsche ste
den niet to heelen wonden toebrengen.
Dus eendrachtig en vastbesloten aan 't
werk voor de gemeenschappelijke heropbeu
ring; en ook ditmaal zal de toekomst ons
schadeloos stellen.
Officisele mededeellngen.
Duiische bi*on«
AALST, 9 Juli.
Nabij Souchez werd een vijandelijke aan
val afgeslagen.
Kleine vijandelijke afdeelingen, welke in
onze lijnen gedrongen waren, worden afge
maakt.
Het deel loopgraaf nabij Souchez, dat
eergisteren verloren ging, is nog niet van
vijanden gezuiverd.
Het door de Franschen gemelde bericht,
betrekkelijk het veroveren van een Duitsch
kanon, is uit de luoht gegrepen.
Op de Maashoogten, ten Oosten van Ailly,
deden de Franschen opnieuw te vergeefs
aanvallen.
Ten Oosten van Pont-a-Mousson en het
Priesterbosch, bestormden wij verscheidene
Fransche loopgraven en namen daarbij 250
gevangen. Wij veroverden ook vier ma-
chienge weren.
Na een zeer hevig artillerievuur bestorm
de de vijand de door ons veroverde hoogte
631 in de Vogezen.
Wij moesten de totaal vernielde loopgra
ven ontruimen.
Fransche hren
PARIJS, 9 Juli (Reuter).
Om 6 ure 's morgens viel de vijand op
nieuw de Fransche stellingen ten Noorden
van den vreg Bethune-Atrecht aan, welke
aanval werd afgeslagen.
Een Duiteche tegenaanval ten Noorden
van het station van Souches, had ten doel
ie loopgraven te heroveren, dio in den avond
van 7 Juli waren genomen. De vijand
slaagde er in slechts 100 meters te bezetten.
PARIJS, 9 Juli. In de streek ten
noorden van Arras hadden lievige infanterie
gevechten plaats, bijzonderlijk tusschen An-
gres en Souches,
Ten noorden der baan Bothane-Arras,
werd oen vijandelijke aanval, voorafgegaau
door een zeer hevig bombardement, afge
slagen.
Ten noorden der statie van Souohez deden
wij een aanval en naderden het dorp.
Wij hebben ons meester gomaakt van
eene vijandelijke loopgravenlijn.
Soisson8 is gebombardeerd geworden.
In Argonnen duurden geweer- en artille
rievuur heel den nacht. In de streek Marie
Thérèse poogde de vijand zijne loopgraven
te verlaten, doch liij werd teruggedreven.
Tusschen de Maas en de Moezel was de
nacht zeer woelig.
In het hosch van Apremont en in het
Priesterboach hevig bombardement.Tusschen
Fey-en-Hayé en het Priesterbosch werden
twee vijandelijko aanvallen afgeslagen.
Osiitsche bron
AALST, 9 Juli.
In bet Oosten en in het Zuid-Oosten is de
toestand onveranderd.
toieBirijkscho bron*
WEENEN, 9 Juli.
De algemeene toestand in 't Noordoosten
is onveranderd.
In Russisch Polen word om de hoogten
ten noordon van Krasnik voort gestreden.
Evenals de voorgaande dagen werden ook
gisteren op verschoideno plaatsen van liet
front uiterst lievige aanvallen afgeslagen.
Ten westen der Woichsel werden alle
veroverde Russische voorlijnen behouden.
Russische bron.
PETROGRAD, 8 Juli. (P. T. A) Het
officieel© communique luidt
Tusschen Weic'usel en Veprj in de richting
van Lublin duurden don 6 dezer de hardnek
kige gevechten tusschen do dorpen Jouss6-
roffen Ourjenlïbfi- voort.
Aan den bovenloop van de rivier Ourjen-
dovka deed de vijand lievige aanvallen
tegen den sector met de dorpen Skorchitze
en Evounine. De aanvallen werden afgesla
gen.
Langs den weg, leidend naar de dorpen
Krasnik en de rivieren Bysiritza enKorsaev-
ka, waar de opstelling van den vijand een
uitspringende» hoek vormt, ontwikkelden
onze troepen den 6 verder hun den vorige»
avond begonnen tegenaanval.
Li den sector Korsajevka tot aan de Verpj
mislukten op zich zelf staande aanvallen ten
noorden van de dorpen Gueltcheff, Olkho-
vetz en bij Tarnogoura den 6.
Tusschen de Veprj en don westkant van
don Boeg vocht de artillerie. In dezen sector
trachtte de vijand enkel in den omtrek van
hot dorp Maslomenlche, zuidelijk van Grou-
bechoft', met dichte massa's het offensief to
nemen.
Op de wegen van Lemborg tussohen de
steden Kamenlka en Glimany ging do vijand
in den avond van 5 Juli op talrijke punten
tot hel offensief over, torwiji hij in deze
gevechten belangrijke troepenmachten op
Jamno wierp.
Op de overige fronten bloef liet geheel van
onze opstelling onveranderd. Alleen hadden
op eenige punten gedeeltelijke, op zich zelf
staande artilleriegévechten plaats, torwiji
op andere punten een hardnekkige sapeurs-
krijg gevoerd werd.
Oostnnenjksche bron
WEENEN, 9 Juli. In het front van
het Kustland heerscht® gisteren betrekke
lijke rust.
Een Italiaansch vlieger werd nabij Gorz
tot landen gedwongen.
In hel Kartner en Tyroler grensgebied,
hadden arliileriogevochten en schermutse
lingen plaats.
Italiaansch# aanvallen op Col di Lano
(nabij Buchenstein) werden afgeslagen.
Italaaansche bron
ROME, 8 Juli.
In de vallei van Daone, ondernam de
vijand een aanval tegen onze stelling van
Pesso di Campo. Hij werd teruggeslagen.
In Cadore opende onze zware artillerie het
vuur tegen de vesting Lacorte, op de hoog
vlakte van Gordevolle, alsook op het Sas
van Ire en de engte van Valparola.
In het Kartnergebiod werden vijandelijke
aanvallen op den Grooten Pal alsook op de
engto van Pramsia afgeslagen.
Op de hoogvlakte van Carsies maken wij
langzaam vorderingen. In den nacht van 5
tot 6 Juli beschoot een onzer luchtschepen
de belangrijko spoorbanenkruising te Noor
den van Opczina,
In den morgend van 6 Juli kon ons vlieg-
eskader bommen werpen op Ai»ovizza, ten
oosten van Görz. Er werden ook bommen
geworpen op Nabresina.
Ofschoon de vliegers door mitrailjeusen
en kanonnen beschoten werden, keerden zij
weibehouden terug.
ROME, 9 Juli. (Reuter). Er heeft
in de afgeloopen 24 uur geen belangrijke
gebeurtenis plaats gehad. De strijd op de
verschillende fronten gaat voort m»t zich op
regelmatige wijze te ontwikkelen.
Een Italiaansche kruiser
in den grond geboord.
ROME, 8 Juli. De overste van den
admiraalstaf deelt mede
Eergisteren nacht word een verkennings
tocht in de Adriatische zee ondernomen. De
kruiser - Amalfi die er aan deelnam, werd
gister, met het aanbreken van den dag, door
eenen Oosteurijkschen onderzeeër getorpil-
jeerd.
Het schip helde oogenblikkelijk sterk over
aan,de linkerzijde. Vooraleer de bevelhebber
de manschappen beval in zee te springen,
bief hij den kreet aan Leve de Koning
Leve Italië Gansch de bemanning, op het
dek van 't vaartuig verzameld, beantwoordde
met bewonderenswaardige lucht den heil
kreet. De bevelhebber vorliet do laatste bet
schip en liet zich van den schipswand in zee
glijden. Kort daarop verzonk de kruiser. Het
gelukte ons nagenoeg geheel de bemanning
te redden.
X
Tupkachs bron
KONSTANTINOPEL, 9 Juli. Op 7
Juli bad geene belangrijke gebeurtenis
plaats bij Ari Burnu.
Nabij Sedd-il-Habr, namen onze troepen
twee vijandelijke loopgraven aan onzen
rechter vleugel.
Onze verkennors verrasten de vijandelijke
loopgraven en maakten oen menigte schiet
voorraad on pioniersmateriaal buit.
Op onzen linkervleugel duurde het artil
lerie- en iufanteriegevecht voort.
's Voormiddags wierp een vijandelijk
vliegtuig drie bommen op Gallipoli, zonder
schade te veroorzaken.
Onze batterijen in Klein Azië vernielden
vijandelijke landingsbruggen nabij Tekke
Burnu en namen oen deel van het vijandelijk
kamp onder vuur.
Aan de andera fronten niets belangrijks.
Enyelsche bron.
LONDEN, 8 Juli. Een officieel tele
gram zegt onder moer
Op 5 Juli, 's morgends vroeg, begonnen
de Turken eene beschieting zooals nog niet
voorgevallen was. Daarop volgde een algo
meene aanval, welke op sommige punten
zeer hevig was.
Kroonraad
Uit Athene* wordt gemeld dat Koning
Konstantin tegen 15 Juli oenen Kroonraad
heeft samengeroepen. De voormalige mi
nister-voorzitter Venizelos zal ook aan den
raad deelnemen.
De Rolnieche Volkszeitung meldt volgend
bericht
ROTTERDAM, 8 Juli. De Times
verneemt uit Athenen, dat Venizelos in de
laatste dagen verscheidone malen door den
koning ontvangen is geworden. Gouverne
mentsbladen zijn van oordeel, dat een
coalitieministerie zal gevormd worden. De
Timescorrespondent gelooft echter niet, dat
Venizelos daarin zal toestemmen.
ROTTERDAM, 8 Juli. De Engelsche
stoomer Groningennaar Holland varende,
werd nabij den Noordhinder door een Duitsch
vliegtoestel aangevallen. Tien bommen
werden afgeworpen, doch vielnn in zee. De
Groningen werd niet beschadigd.
STOCKHOLM, 9 Juli. Eene Zweed-
sclie Maatschappij zal beproeven den «Alba
tros» vlot te brengen. Ondanks de zware
schade denkt mon toch het schip te redden.
Bij het begin van den oorlog heeft het
souverci«e vorstendom Lichlenstein, alle
betrokken mogendheden zijo strenge neutra
liteit medegedeeld. Daartoe \va» het ook wel
gedwongen, daar het twaalfduizend inwo
ners tellende landje sedert 1866, den dienst
plicht opgeheven had en nog slechts eenen
enkelen eoldaat besit, die opgezet in de rid
derzaal van 't elot Hohen-Lichtenetein staat.
De Vorarlberger Volksfreund vertelt een
geval dat bewijst, hoe streng deze Staat
zich aan zijn neutraliteit houdt. Een onder
nemende, jonge Liohtensteiner, die in Zwit
serland eene betrekking bad, volgde eenig®
do wapens geroepen kameraden en meldde
zich vrijwillig voor den dienstin het Duitsch
leger. Hij werd aangenomen, eenige maan
den geoefend en was op wegnaar het Weste
lijk front, toen de vaderlijke hand van zijn
neutraal vaderland hem te pakken kreeg en
bem onzacht uit het roemzuchtige droomen
rukte.
Door verraad had namelijk de Lichten-
steinsche Reg. van de plannen van haar
oorlogzuchtigen onderdaan gehoord en zij
eischtenu ten snelste met een beroep op haar
neutraliteit, dat hij uit het Duitscho leger
verwijderd zou worden. De Duitsche regee
ring gaf het betrokken regiment bevel den
krijgsman in spo naar huis te zenden. In
Frankfort am Main achterhaalde hem dit
bevel, juist toen hij in den trein met ziju
wapenbroeders soldatenliederen sat tfe zingen.
Plotseling ging do deur open en kwam
de moeder van de compagnie naar binnen
om den Liohtensteiner er uit te halen. Op
het perron werd hem de oekase van zijn re
geering voorgelezen en het besluit van de
Duitsche overheid medegedeeld. Hij moest
zijne wapens afgeven en werd aldus voor
zijn vaderland gered.
CHICAGO, 9 Juli, (Reuter). Wervel
stormen en wolkbreuken woedden over ge
deelten van Missouri, Illinois, Indiana en,
Ohio en richtten zware schade aan eigendom
men en levens. Op een plaats woei een pas-
sagierstrein uit de rails. Er werden eenige
passagiers gewond. Eenige steden werdon
bedekt onder koren,dat van de velden kwam
aangewaaid.
Te Cincinnati gingen 20 of meer men-
schenlevens verloren. Velen verdronken in
de rivier Ohio, doordat twee sleepbooten
omsloegen; 25 huizen werden verwoest.
Eene aardbeving.
Stuttgart, 9 Juli. Het waarnemingsba
reel van Hohenheim heeft eene geweldige
aardbeving vastgesteld, welke op een af
stand van ongeveer 1000 kilometers moet
plaats gehad hebben.
Men weet dat men erin geslaagd is om
salpeter uit den dampkring te trekken door
de stHw8tof, die hij bevat, op terwijzigensdoek
heeft men ongeveer een idee van de hoe
veelheid salpeter welke zich aldus in do
lucht bevindt
Twee Duitsche geleerden, de heer Gross-
mann en prof. Honcamp, hebben hierover
zeer grondige studies gedaan, waarvan zij
thans de resultaten bekend maken er zou
den zich maar vier trillioen kilogram salpe
ter in de luchtlagen bevinden, welke onzen
aardbol omgeven.
Vier trillioen 1 Zulks zegt u misschien
niet veel, niet waar Laat ons eens zien
een milliard is reed# een tamelijk hoog cij
fer voor onze begrippen, alhoewel wij desen
term een weinig misbruiken.
Maar men moet een milliard inaal dit fan
tastische milliard nemen om nog niet tot het
trillioen te komen, maar om een bescheiden
hillioen te krijgen. Om eindelijk tot een
trillioen te komen, moet men dit billioen met
een ander billioen vermenigvuldigen. Het
cijfer wordt dan
l.OOO.OOO.OOO.OOO.OOO.OOO.OOO.OOO.OOO.OO
Non oordeele zolf, of het noodig is, om
zich nog te genoeren in het gebruik van sal
peter.
Marcel Dieulofoy heeft aan de AcadémI®
des Sciences te Parijs eene belangrijke me-
dedeeling gedaan over de opgravingen, welk®
ouder zijne leiding geschieden, om de groot®
Moskee van Rabat, in Marokko, bloot te leg
gen. Men is erin geslaagd om aan bet licht te
brengen wat ervan deze Moskée overgebleven
is, welke den naam van zyn etiohter draagt,
sul tap Jacoub el Mansoor.
Men heeft eveneens het gebeele bouwplan
weer kunnen samenstellen. Deze tempel was
het grootste monumeut dergeheele Moorscha
bouwkunde. Het was 186 meters lang en 142
meters breed en bedekte.een oppervlakte van
26,675 vierkante meters.
Deze moskée overtrof derhalve beduidend
de afmetingen dermeest beroemde moskeeën,
zooals die van Cordoba, weike bijna dezelfde
oppervlakte beslaat als die van de Sint Pieter
te Rome.
Dit reusachtig gebouw word waarschijnlijk
rond hot jaar 1400 door een brand verwoest.
Op het oogenblik is mon bezig om de 324 ko
lommen, waarop het voornaamste gewelf
rustte, weder op te richten.
