8
I Woensdag -
I Maart 1922
Set PsiisdseastoBiSerriisbt
m de Sehsel
Ig£3 I@tii ¥30 I®
SfoopseMsommissie
laar bet fjiogsie punt
dar mmli
mn Kapp ism zi§h
gevangen g@ra
Koftiisg JHfesrf
Hs 0©stf©reatf@ te lensa
Qua Kostagin Se Parijs
SMêecQimnissis mr
Hfrishwrwd
verfeijmg Se Zdsaie
Giften wear Zi H. den Faas
m gescbeak aan l, H, Pias XI
bij zijn troonsbestijging
Kerkstraat, 9 en 22, Aalst.— Tel. 114
XXVHI' JAARGANG NUMMER 55
-*V--.C31"JL-I-&k--Ü3 CENTIETIEÏJ —WEKELIJKS O. B 3 Uitgever: J. Van Nuffsl-Ds Genot
publiGilett builen het Arrondissement Aalst, zich le wenden tot liet Agentschap HiVAS.Adolf Mexlaan.13, te BrusselS. Place de la Bourse, Parijs eo 0, Bream's Buildings Londras E.C.i
H. Joannes
«Zon op 6,20 onder 5,43
a Volle Maan den 12
Dl" TAAK VAN DEN OPZIENER
VOLGENS EEN ANTWOORD
VAN DEN MINISTER
Voor ons, Katholieken, is de
schoolkwestie nooit beperkt tot een
zuiver financieele gelijkstelling van
vrij en officieel onderwijs. De be
geestering-, die in dezen strijd nooit
gefaald heeft, berust op den hooge-
ren inzet: bet gaat hier om de ziel
van bet kind. en alzoo willen wij
onze bezorgdheid niet bepalen bij
de verdediging van onze vrije scho
len. maar trekken ons evenzeer de
ware opvoeding aan der katholieke
kinderen in liet openbaar Staatson
derwijs.
Ons recht daaromtrent is het recht
der ouders zelf die voor hun kinde
ren een godsdienstige opvoeding
vragen. De schoolwet erkent dit, en
de statistieken, door den vroegeren.
minister Destrée zelf aangegeven,
hebben bewezen dat het pereent
vrijgestelden van de godsdienstles
sen zeer gering is, waaruit volgt dat
die leergang vanwege de vertegen
woordigers van de regeering een
bijzondere waardeering vraagt, zoo
wel als de zedelijke opvoeding zelf
der kinderen in overeenkomst met
die godsdienstige overtuiging.
In het huidig streven de lagere
school meer te richten naar de
voorbereiding van het later leven,
naar meer opvoeding en vorming
voor de toekomst, hebben we onze
heilige rechten verdedigd. Ander
maal moeten we eraan herinneren
dat alle gevaar niet verdwenen is.
Wel hebben we thans een bevre-
digenden uitleg der nieuwe veror
deningen, maar er blijft nog de fei
telijke toepassing, en deze mag niet
overgelaten worden aan den wille
keur van onderwijzer of schoolop
ziener. De waakzaamheid weze
voorts gericht op een nauwgezette
toepassing der schoolwet.
Het is nu toch klaar dat dé nieuw
ingevoerde leergang van zedelijke
opvoeding verplicht voorgeschreven
is op liet leerprogramma buiten de
godsdienstlessen.
Desondanks staat de deur open
voor misbruiken, en al aanstonds is
het gebleken dat sommige onder
wijzers, daarin aangemoedigd door
hoogere ambtenaren, eenvoudigweg
een half uur godsdienstles afschaf
fen om haar te vervangen door een
cursus van zedelijke vorming vol
gens het regeeringsplan, namelijk
met als grondslag de algemeene of
onafhankelijke zedenleer.
Aan senator de Moffarts hebben
we ie danken, dat het misbruik geen
diepen wortel schieten zal. Onmid
dellijk heeft hij den minister van
Kunsten en Wetenschappen onder
vraagd of zulks in overeenkomst is
niet den geest en de letter van de
.schoolwet.
Verrassend is het dat in de eer
ste ministerieeie mededeeling op 7
Februari 1.1., het rechstreekseh ant
woord moet tussehen de regels ge
zocht worden, en er wordt enkel bij
gevoegd dat het aan de geesteh'jke
overheid behoort in voorkomend ge
val te waken op de uitvoering der
wet.
Zoodat de minister, en met hem
de regeering, den schijn aannam er
zich geenerlei om te bekommeren,
wanneer een onderwijzer die ver
krachting aanbeveelt.
Zonderling voorzeker en men kan
zich moeilijk vergenoegen met zul
ke oplossing.
Ook heeft de achtbare heer sena
tor het noodig geacht naderen uit
leg te vragen bij dit eerste, zeer on
beholpen antwoord, betreffende het
vervangen van den leergang van
godsdienst eü zedenleer, door de
schoolwet opgelegd, door een leer
gang van opvoeding.
De heer Minister antwoordt op
28 Februari 1.1.:
De onderwijzer die aangenomen
heeft de godsdienstles in plaats van
den bedienaar van den eeredienst te
geven, en die ze op de hierboven be
doelde wijze door een andere les
vervangt, maakt misbruik van het
vertrouwen van zijn lastgever. De
ze, evenals het diocesaan schoolop-
zieht, dient ervoor te zorgen dat de
godsdienstles behoorlijk en regel
matig gegeven wordt. In geval van
misbruik heeft de kerkelijke over
heid het recht den onderwijzer den
leergang in den godsdienst en de ze
denleer af te nemen en hem aan een
anderen door den gemeenteraad
aangenomen persoon toe te vertrou-
Ditmaal was het tweede gedeelte
der vraag van senator de Moffarts
uitdrukkelijker gesteld, en de mi-
nisier verklaart, dat de burgerlijke
opziener welke de onderwijzer zou
aanbevelen een les in de opvoeding
in de plaats te stellen van den leer
gang in den godsdienst en de zeden
leer, een wetsovertreding zou aan-
aden,
Dat de geestelijke overheid liet
recht heeft te zorgen voor de gods
dienstlessen in de lagere school, is
klaar, maar het zeer beperkt dioce
saan schooltoezicht, aan wie de zorg
is opgedragen, is op zichzelf onbe
kwaam de volledige eerbiediging
an die verplichting na te gaan.
De manier zelf, waarop het gods
dienstonderwijs en de godsdienstige
opvoeding verstrekt wordt, behoort
uitsiuitelijk tot het domein van het
kerkelijk toezicht.
Maar is het wel redelijk enkel te
verbieden dat de burgerlijke opzie
ner het verkrachten van de school
wet zou aanbevelen?
De burgerlijke opziener is een
staatsambtenaar die moet aange
steld zijn om te waken over de vol
ledige toepassing der schoolwet.
Moet hij zich dan ook niet vergewis
sen dat de les van godsdienst regel
matig gegeven wordt?
Op Zondag 5 dezer, vergaderde de
commissie te Brosse!, onder voorzitter
schap van Dr Van de Perre on senator
Vermcylen.
Be vergadering was bijna voltallig.
Slechte twee leden waren om gegronde
redenen afwezig.
Na een ernstige bespreking, waaraan
hoogleeraars van Gent, Brussel, Leuven
en Luik deelnamen, kwam men eenparig
tot het besluit dat de ontdubbeling der
Gentsche Hoogesehool praktisch onmo
gelijk is, dat alleen de totale vervlaam-
sehing, zooals ze door de commissie voor
gesteld werd, dc Vlamingen bevredigen
can en dat hijgevolg de commissie, ge
trouw aan haar verleden, den strijd
krachtdadig doorvoeren zal totdat zjj het
recht der Vlamingen zal veroverd heb
ben.
Volgende dagorde werd aangenomen
De Kommissie tot vervla^msching
der Gentsche Hoogesehool, in buitenge
wone vergadering van o Maart 1922, na
kennis genomen te hebben van de stem
ming uitgebracht in de afdeelingen der
Kamer van Volksvertegenwoordigers;
Overwegende dat de vervlaamst hing
der Gentsche Htogcsciiool de eenigc op-
lossing is, die het recht der Vlamingen
vrijwaart en praktisch uitvoerbaar' is;
Bevestigt krachtdadiger dan ooit het
door de Vlamingen aangenomen beginsel
der vei vlaamscliing en verklaart geenen
vrede (e kunnen nemen niet do verdub
beling der huidige leergangen noch met
het oprichten cener nieuwe Vlaainsehe
Hoogesehool.
Binnen eenige dagen zal een groep
Engelschen inschepen naar Indie, om
daar de bestijging aan te vangen van
den Everestberg, wiens top de hoogste
is ter wereld. Reeds in 1921 heeft deze
groep, geldelijk gesteund door de Brit-
sche Koninklijke Aardrijkskundige
Maatschappij, met bijval eene dergelijke
poging ondei®iomen. Voor dezen tocht,
was geen enkel Europeaan ooit tot op
65 kilometers den Everest genaderd. De
streek was algemeen verlaten cn weinig
bekend de eenigc landskaart die ervan
bestond, was opgemaakt door een Clii-
neesch keizer in de 17e eeuw. Vooraleer
het aan te durven efcne beklimming tot
den top te ondernemen, wilde men eerst
op verkenning gaan.
Deze verkenning is intussclicn niet
zonder belang geweest. Zij bewees dat de
moeilijkheden welke men ging te over
winnen hebben om de bestijging tot een
goed einde te brengen, veel grooter wa
ren dan men zich inbeeldde. Zij kon
vaststellen dat de eonig mogelijk te vol
gen weg deze was van den Noorder Gang
•en der bergen gelegen ten Noord-Oosten.
Daarmee is echter niet alles gezegd. Op
een hoogte van 20,000 voet is de damp
kring zoo onvoldoende dat zij, die er zich
waagden, t'akkoord zijn om te verklaren
dat al de genoegens van het bergbeklim
men verdwijnen. Er overkomt den rei
zigers een ongemakhet lichaam verliest
zijne leefkracht; de wil vermindert; het
verstand slaat stil. .Vreeselijke koude,
sneeuw- en winds tonnen ontmoedigen
den avontuurzoeker. 't Is alsof de natuur
in opstand komt tegen hem, die haar ge
heimnissen tracht te doorgronden.
De taak welke gagt ondernomen wor
den, zal dan ook buitengewoon zwaar
vallen. Groepen verkenners zullen voor
op tot op een hoogte van 25,009 voet
kampen gaan opslaan. De ontdekkings
reizigers zullen dan den tocht aanvangen,
•den berg beklimmend van 't een kamp
naar ander. Als zij het laatste zullen
bereikt hebben, blijven nog drie tot vier
duizend voet hoogte te bestijgen, voor
aleer op den top te zijn. Geen bergbe
klimmer is tot hiertoe kooger gegaan
dan 24,000 voet, en'men vraagt zich af
wat or to gebeuren staat boven dat cijfer.
De Britsciic reizigers zullen pogen dit
jaar nog een antwoord te verschaffen op
die vraag.
Berlijn, 6 Maart. Uit Zweden
schreef von Kapp eon brief aan het
nieuwsblad van Dresden, waarin hij hot
inzicht te kennen geeft zich aan liet
Rijksgerecht over te leveren.
von Kapp verklaart, dat liii op 1
Maart 1922 het Rijksgerecht inlichtte,
dat hij bereid was zich over te leveren,
en oen waarborgsom van 100,000 mark
te storten, op voorwaarde dat men hem
een Vrijgeleide zou afleveren en de ver
bintenis zou aangaan dat hij van voor-
loopigc gevangenisstraf gevrijwaard
bli|ft.
Het vonnis tégen von Jagow uitge
bracht, verklaart von Kapp, is definitief.
Daar de grieven von Kapp ten laste
gelegd, diegene zijn waarvoor vou Ja
gow veroordeeld is, zoo zal een rechtsge
ding tegen von Kapp een herziening
voor gevolg hebben van het proces von
Jagow.
Op mijn eer en geweten, verklaart von
Kapp, moet ik in het voordeel van een
veroordeelde opkomen. De andere per
soon die den drang van kun gevoel in
volgden, in Maart 1920. die zich thans
-- den vreemde bevinden, zullen zijn
.irbeeld willon volgen en gelijktijdig,
met mij er aan houden voor de rechtbank
vim Leipzig te verschijnen.
■"VW
De Koning dor Belgen is Maandag
morgen te Luzeru aangekomen.
Hij is afgestapt in een hotel der stad.
alvorens zich ie begeven naar villa
Haslhiorn waar bij eenige dagen
zal verblijven.
't Is in deze villa, heerlijk gelegen aan
den oever van het meer en die de Koning
van zijne moeder erfde, dat binnen kort
M. Lioyd George eenige dagen zal ver
toeven.
DE DESKUNDIGEN HEBBEN HUN
VOORBEREIDENDE STUDIËN
VOETOOID
Farijs, 6 Maart. Men leest in den
Matin De Eransche deskundigen
zouden vandaag weer bijeenkomen
maar het blijkt nu, dat die vergadering
overbodig zou wezen de werkzaamhe
den zijn voltooid en moeten eenvoudig
nog door het kabinet goedgekeurd wor
den.
Voorts meent de Matin te weten,
dat de deskundigen het niet noodig heb!
ben geoordeeld, voor de wederaanknoo-
ping van de handelsbetrekkingen met
Rusland aan de 'bolsjewiki oen volslagen
hervorming van hun sociale en economi
sche wetten als conditio sine qua non
op te leggen. Zij waren van oordeel, dat
aiien door middel van een systeem van
langdurige pachttermijnen aan <le nieu
we concessionarissen voldoende waarbor
gen zou kannen verschaffen. Wijders
zou men, naar hot gevoelen der deskun
digen, ervan af moeten zien, aan Rus
land het systeem der capitulation voor de
bescherming van de vreemdelingen op
te loggen gemengde rechtbanken, be
staande uit Russen en uit vreemdelingen,
zouden dezelfde voordeden opleveren,
zonder dozelfdo nadeden moe te bren
gen.
TROTSKY NEEMT ALVORENS
NAAR GENUA TE GAAN
EEN EIGENAARDIGE VOOR
ZORGSMAATREGEL
Volgens den Daily Express heeft
Trotsky het raadzaam geoordeeld, voor
'1,(300,000 pond sterling oorlogsmateriaal
te bestellen, alvorens de Conferentie te
Genua te gaan bijwonen. De kommissaris
der Sovjets te Rcval heeft, naar men
zegt, bevel gekregen, die som door de
Esthlandsehc 'banken te laten overma
ken aan agenten, die zich in Engeland
bevinden, terwijl Moskou diamanten en
parelen naar Estlilund zou sturen, waar
zij te gelde zullen worden gemaakt; de
opbrengst zal dienen om het tekort, door
bedoelde uitgaven veroorzaakt, te dekken.
Parijs, 0 Maart. De Koningin van
■Belgie verliet lieden morgen, te 11 ure,
het hotel Meurice, waar zij haar intrek
nam.
Zij begaf zich in talrijke modemaga
zijnen der hoofdstad, waarna zij in hel
hotel ontbijten ging.
Op het register in de voorzaal van liet
hotel neergelegd, bemerkt men onder de
nieuwe handteekeuingen^ die van gene
raal Pau, der gravin van Orleans, van
den hertog en der hertogin van Vcn-
dome, enz.
Hare Majesteit bracht Maandag mor
gen een bezoek aan hare zieke tante, dc
koningin van Napels, te Neuilly.
In den namiddag deed zij aankoopen
van toiletten met het oog op de reis naar
Italië.
Zij dineerde 's avonds bij den hertog
en de hertogin de Vendome.
Vandaag ontbijt zij op het Elvseum
bij den president der republiek en Mev.
Millerand cn woont dezen avond in dc
-—sdag avond woont de Koningin
het diner bij in dc Belgische ambassade.
Zullen aanwezig zijn dc president der
republiek en Mev. Millerand; de minis
ter-voorzitter en Mev. Poïncaré; M. de
Margerie; hertog eu hertogin de Dou-
deauviüe; graaf en gravin de Rohan;
prins en prinses de Ligne; generaal Uou-
raud; de burgemeester en de schepenen
van Luik.
Donderdag geeft do Belgische gezant
een the aan al de medewerkers van liet
festival Cesar Franck.
De heer Masson, minister van Justitie,
heeft als volgt de studiecommissie sa
mengesteld, belast met het onderzoek der
huishuurwet en met dc wijzigingen die
zich, tengevolge der aanhoudende wo-
mngscnsis opdringen (MM. Beuoidt,
voorzitter der rechtbank van eersten aan!
leg, voorzitter; Kinon, algemeen bestuur
der van het ministerie van Justitie;
ihcate, algemeen bestuurder van liet
ministerie van Nijverheid en Arbeid
Leroux, rechter voor beroep in huishuur-
zasen, te LuikDescamps, vrederechter
voorzitter ,van de Vereeniging der Vre
derechters; By], vrederechter van hei
tweede kanton, te Elseue; Sand, advo-
kaat; Georges André, advokaat; Jicquet
architect, voorzitter van de Narionalé
f ederatie der Eigenaars, te Brussel; Cns
siers, voorzitter van de grocpeerinr der
eigenaars-vereenigingen, te Gent; Fon
taine, m>veraarVerdoodt, rentenier te
Elsene; lombaerts, werkman, sekretaris
van het volkshuis, Brussel; Grvson se-
kretaris van de Syndikale Beun-centrale,
te Brugse*Ceulemans, ambtenaar tc
Antwerpen; Van den Bergb, te Luik
Moeremans, bediende teXuik; Stubc bc
diende bi.j het gemeentebestuur van Sint-
Gillis; Payn, divisie-overste bij Justitie
lid-secretans Heetveld, secretaris bij
•J ustitie. J
Heel den omtrok van Zelzate is in op
schudding gebracht door ccne geheim
zinnige zaak.
In den nacht, van 27 tot 28 Februari
is een genaamde Renó Van Dammo 23
jaar oud, geboreu te Westdorpe en aldaar
wonend, te Zclzate verdwenen. Op 2
Maart is zijn broeder, hij wien hij in
woonde, naar Zclzate achter hem komen
zoeken.
Hij begaf zicli naar eene heiberg langs
de vaart wuar hij dacht inlichtingen
over hem in te winnen.
De herbergierster verklaarde hem dat
ajnen broeder daar den Maandag avond.
of beter 's nachts, met de karnavaldagen,
was geweest.
Hij Iiad er ruzie gekregen met drie.
andere personen van Zelzate.
Zij waren gevieren rond 1 1/2 ure
's nachts buiten gegaan al woordentwis-
tende, daar dc vrouw niet meer wilde
tappen, en zij hadden de richting- der
Groenstraat gekozen.
Vooraleer zij echter aan die straat wa*
ren, had een gevecht plaats en Van Dam
me rolde ten gronde.
De herbergierster, vrouw De Meycr,
keek hierop uit het venster. Van Dammo
passeerde terug, nu in de lichting der
brug, met de drie maunen, en hij
weende.
De vrouw bleef nog kijken totdat dc
vier jiersonen aan dc brug stonden te
klappen.
Daar het geweldig waaide, trok zij zicli
echter binnen. Zij weet natuurlijk niet
wat er met Van Daramc gebeurd was.
Op deze verklaringen ging de broeder
•an Van Damme denzelfden Donderdag
bij den bevelhebber der gendarmen.
De herbergierster, vrouw De Meyer,
heeft den Dinsdag het bezoek der ilric
personen ontvangen.
Op hare vraag naar Van Damme,
zegde een hunner dat zij ruzie hadden
gehad en dat Van Damme over dc brug
zijnen weg over dc Stuiver, langs het
Ivanaal. had vervolgd.
Tot aan de Stuiver is er, langs hei Ka
naal, Oost- en Wcsttragel, eene dubbele
borstleuning van cén meter hoog, zooais
die, welke men in de steden ziet. Volgens
inlichtingen waren Van Damme en zij
ne gezellen niet erg bedronken. Zoo een
beetje verblijd
Men heeft reeds peilingen gedaan,
doch niets ontdekt,
liet parket van Gent werd verwittigd*
TWINTIGSTE LIJST
Overdraelif, 67,837.40.
M. en Mev. de Brouwer, Brugge. 50 J
Fr. B., Tliienen, 50; Baron en baronnes
A. S. W., 50; Kanunnik Goffin. Dison,
25; Graaf en gravin de Diesbach Belle-
roche, 100; M. Gérard, burgemeester,
Philippeville, 100; Mej. Tilman, Virion,
100; Mej. H. Hendriekx, Turnhout,
100M. en Mev. J.Olaeys-Mertens, Brug
ge, '25; Naamloos, Kortrijk, 100; ld. van
Waereghem, 100; M. en Mev. Albert
Hcptia, 100; Zusters van dc-n H. Karol
oudcrlingenlmis, 25Baron Ad. de Mof
farts, Ciney, _100Baron en barones li.
dc Moffarts, id., 50; Burggraaf en burg
gravin de .Tonghe d'Ardoye, 100; Do
derde Ordclingen mannen. Oostende, 30-
Mev. Gustoaf Bostoels, Aalst, 100; God
zegene de familie V. D., 25; Een pastoor
van Limburg, 50Deken en geestelijken,
kanton van Marchienne-au-Pont, 125;
Naamloos van liet bisdom van Namen!
100; M. A. Vcrstraete, Roeselare. 50;
Patronaat der jongelieden, St-Ghislain,
oO; Congregatie de Decker, Meehelen,
65; Naamloos, _id., 25; Kanunnik Vaii
den Berghe, vicaris-generaal, Brugge,
100; Kanunnik de Schrevel, vicaris-ge
neraal, id., 109: Eerw. H. Rommel, ld.,
i>0Voorzitter, leeraars en leerlingen vaii
liet groote Seminarie, id., C23M. Jos.<
Gcrson, Malmedy, 25Broeders Xaveria-t
nen, Bouchout-Lier, 125; E. H. Buyck
pastoor, Zarren, 50; Do zegen bekome
ons vrede en geluk, 50; Opdat droeve'
Irma tot inkeer moge komen, 50; Uit
Ghistei, 150; Geestelijkheid van het de-
kanaat Peer, 125; Boerenbond, Oost»
acker, 64.50; Jongelingen congregatie
•7 K HemolvaarG Aalst, 50; Kanun
nik Doutrelumgne. Doornijk. 30; Dé
Deckersblad, Meehelen, 10S. N, Luik
10; Herry de.... 20; Voor eene bijzondopQ
intentie, 20; Naamloos, 5; Voor overie->
dene moeder, a. u. b.. 1Naamloos, Ha-
ringhe, 20: M. A. Englebert, pastoor
•riuuinont, 5; Zegen onze onderneming
gen, Pervy.sc, 20; V. V. LouiseJdarie 15-
•?n ^e^eken'j Couthuin, 5; Eené
gift, 3Ter nagedachtenis van Z H Be-
nediktus XV 5; Kinderl. hulde aan Z.
H. Pms XI, 5; M. H. De Meulenaere.
>astoor, Wulveringhem, 10; Uit Haacht
Voor eene dubbele genezing, 5 Z H'
V., zegen ons, Rosée, 10; M. Aliih. De-
rem, Bacheconrt, 5L. D. C., derde orde-
hng, Eernegliein, 5; Voor eene bijzon
dere guust, 10; Naamloos, Verviers, 10-
Voor de bescherming le bekomen van
het H. Hart, Clermont, 10; Mej. Marie
Simoms, Verviers, 20; Uit dank aan het
H. Hart-, id., 10; Naamloos, Dison, 20;
B. R., Juslenvilte, 5; Frans H.-ieraer-
linck. 10 Uit Gentbrugge, 5; Opdat het
II. Hart mij, mijne kinderen en klein
kinderen zoude zegenen, 5; A. V. H. te
H., 5; Drie broeders, Jngelmrmster, 10 -'
E. H. Robhviis, pnstoor, Millen, 10;
NaambMB, Sint-Truiden, 20; ld., Ander-'
loeht, llÉK, Lqgraud, Iteiiven ,29.
Samen, fr. 71,598,99, i
