11
Woensdag
April 1923
GODSDIENSTIGE STPJiM-
GEN IN FRANKRIJK
Huwelijk vaa
Yoiaada
De slag van d§n Yzer
VaMaiaiisch® plechtigheid
Congres voor Kaih. tooneel
Ie Gent
Hef Krnisheeld in de
gasthuizen van Rente
3e bezetting van
het Roergebied
Voor Zesferuggi
Examen voor onderwijzers
Hef geheim van Pksnlxpark
XXIX* JAARGANG NUMMER 84
"Kortstraat, 9 en 21, Aalst. Tol. 114 -DAGBLAD 10 CENTIEMEN WEKELIJKS 0*60 Uitgever: J. Van Nuffel-De Gendï
Publiciteit buiten, het Arr. AALST g Agentschap Havas, Adolf Maxlaan, IS, te Brussel. Place de la Bourse, 8, Parijs, Bream's Buildings, 6, Lon dres E. C. 4.
H. Pius
Zon op 6,10 «sd«r6,S3
Nitaw» Maan Oen 15
In Italië sedert de eenKeidma-
fcrng van liet land onder het huis
van Piemont in 1870, en in Frank
rijk sedert de derde republiek, ook
van dien tijd, bloeide het anti-cle-
riealisme welig.
Maar daar is nu sedert den grooten
oorlog verandering in gekomen.
Ik ben geloovig en gekant tegen
alle anti-cleriealisme spreekt
Mussolini plechtig en openbaar uit
als een beginsel. Het cleriea-
lisme is een groote moreele en gee
stelijke kracht, die .nipt ontkend
kan worden zoo «zegt de leider
van het fascisme verder,
In Frankrijk is echter die kente
ring niet zoo plotseling, zoo krach-
tig ingetreden, om de eenvoudige
reden,.d^t fr geen fascism een ruk
gegeven .heeft aan het roer, gelijk
in Italië..Ipct zijn de oude mannen
met de oude yooroordeelen, die er
nog steeds veel invloed hebben.
Daarom .vindt men het oude Fran-
sche sectarisme vooral nog bij de
oude deftige, maar stijfhoofdige
politiek van den Senaat.
Het jongere geslacht staat ech
ter niet meer op dit anti-clerieale
standpunt. «Bij dezen is de gedach
te van eene totale omverwerping
der hatelijke- leekewetten op
weg. En* hierin staan de katholie
ken, Goddank, niet meer alleen.
Hoe langer, hoe meer, worden veel
vroegére' aftti'cleriealen-wijzer en
toegevende!*. 'Zoo'zijn er duizen
den. Er 'gaan' stemmen op, ook in
de regeériügskrlngen, die verkon
digen 'dat ltet anti-cleriealisme eene
öwalidg 'wa's.
Maar 'af en toe" steekt er nog
eens een anti-clericale wind op,
want er zijn er ook' iri de Kamer
de zitting van 20 Maart 1.1. was er
een bewijs, van die veel gezien,
maar piets.geleerd, hebben en nog
altijd. ij dele hoop stellen in
het aapbyeljen van een tijd zooals
die vap f'ombes, waarin het secta
risme Jiopgji j .vierde.
Het is onder. den. invloed van
die nog resteerende gifstoffen dat
Micheiet, Quinet en Kenaun,hunne
rustplaatszullen hebben in het
Panthéon. -Die drie geleerden zou
den niet-als nationale figuren
gediend hebben, als zij geen anti-
clcricalén waren- en hunne heden—
daagsche bewonderaars geen hate
lijkheid hadden willen bewijzen
aan katholieken.-
Bossuet en Pasteur, veel meer,
nationale figuren dan boven
staand drietal, vinden-geen genade
in de oogen der anti-clericalen.
Waarom Omdat zij geloovig
waren. Daarom mogen zij niet in
Pantheon.
Maar ik denk dat het maar goed
is ook, aan het stoffelijk overschot
van den grooten Bossuet de schan
de tc sparen van naast een Zola te
liggen en Pasteur's lijk te onttrek
ken aan het minder vereerende ge
zelschap van een Renan.
In verband met deze herleving
der geloofsbegrippen, vooral bij
de ontwikkelde Franschen, staat de
vrees voor de ontvolking van het
land. Hier wordt op alle tonen over
gediscuteerd en allerlei middelen
ter bestrijding aanbevolen, waar
van sommige enkel eene nieuwe
uitgave zijn van de leges de ma-
trimonio van de Romeinen, die
niets hebben opgeleverd
Heel veel vrijdenkers komen er
dan ook rond voor uit of het
moeten primairen zijn, gelijk
wij hier in Belgie nog eenige exem
plaren hebben dat de hoofdoor
zaak van de ontvolkingsplaag is
de ontkristening van Frankrijk.
Zoo moet het thans niet meer ver
wonderen, ook in anti-clericale bla
den, voorbeelden en cijfers te vin
den van gewesten en departemen
ten, die klaar en duidelijk bewij
zen, dat, waar katholieken wonen,
er ook kinderen zijn.
Ziehier wat een hunner over deze
vaststelling schrijft
Dit te constateeren is zeker
wel hinderlijk voor ons, godlooche
naars en vrijdenkers. Het is bitter
te moeten bekennen, dat de vrije
gedachte als resultaat slechts heeft
de vernieling van ons ras en van
ons land,
Onze hoogmoed van vrijdenkers
lijdt er onder, te moeten constatee
ren dat we gedurende een eeuw ge
dwaald hebben, wat de fondamen-
teele politieke kwesties betreft, en
dat de vaderlandsliefde ons ge
biedt, heel onze wetgeving te her
zien, wat betreft de betrekking van
de Republiek tot de Kerk en tot
den godsdienst.
Is zulk eene bekentenis niet tee
kenend En dat is de geest, die
bij veel Fransche vrijdenkers bo
ven komt. Zij hebben een -harden
strijd gestreden tusschen hun
hoogmoed en hunne vaderlandslief
de, maar de laatste heeft de over
winning behaald. Dat is ook door
gaans de geest van de jongeren,
Onder deze jongeren begroeten
wij, als eene waarlijk merkwaardi
ge figuur, Ch. Maurras. Wij had
den in de Grandes conférences
catholiques van Brussel onlangs
liet genoegen hem te hooren, en
kwamen onder den indruk van zijn
woord, of liever van zijn gedach
ten, want redenaar is Maurras min
der. Hi j is eerder denker, en schrij
ver. Bij deze gelegenheid hoorden
wij hem zeer verstandige zaken
zeggen over de Vlaamsche bewe
ging, die hij eerbiedigde en als de
gewettigde zieluiting begroette van
een volk. Natuurlijk hinderde dat
weer heel wat vooringenomen gees
ten. Maar daar trekt zich Maurras
niet veel van aan,
Ch. Maurras staat heel hoog in
zijne bewondering voor de Kerk en
in zijn afbreken van de dwalingen
der Fransche revolutie. Hij syn
thetiseert waarlijk de anti-revolu-
tionnaire gedachte op meesterlijke
wijze en het is niet overdreven te
zeggen, dat sedert eene eeuw, de
leer van J. J. Rousseau, buiten de
Kerk, geen heviger, geen meer be
slagen tegenstander gekend heeft
dan Ch, Maurras.
die de trots van ons leger was, moet
door olken Belg gekend zijn, 't is in het
Panorama van de Maurice Lemonnier-
laan te Brussel, aan hetwelk het Mu
seum van het leger prachtige oorlogs-
tropheeën heeft geleend, 'dat men in
zijn vollen omvang kan aanschouwen.
Zondag namiddag had in lïet kamp
van Casteau ©one plechtigheid plaats tot
gedachtenis van notaris Koels, van Sot-
tègem, en zijne gezellen Van den Bosch
Poliet, Jacqmain, Ghislain, De Ridder
on Balthazar, die den 2 Maart 1917,
hier door do Duitschers gcfusileord
werden, daags na een proces waarin niet
minder dan 42 personen betrokken wa
ren.
Bij «de onthulling van het monument
werden door den burgemeester van Mas-
nuy-Saint Pierre namens den Koning
en de Koningin bloemen neergelegd.
Verscheiden© redevoeringen werden
uitgesproken, een militaire muziek
voerde toepasselijke stukken uit en ver-
icheidöne vereenigïngen van oud-strij
ders, overheden, scholen, enz., namen
aan de plechtigheid deel.
Ten slotto werden do kerkelijke ge
beden gezongen door de geestelijkheid
van. -den omtrek en de Wilheeren van
Masnuy-öaint-Pierreis
DE KERKELIJKE PLECHTIGHE
DEN IN DE PAULIJNSCHE KAPEL
Na de burgerlijke plechtigheid in do
koninklijke zaal, begaf de koninklijke
stoet zich naar die Paulijnsche kapel.
Bij liet binnentreden hief het koor de
antifoon aan van den Paasehtijd het
Rogna Cceli op muziek gezet door
Pitoni. Aan don ingang weTd de stoot
ontvangen door Mgr Beecaria, in bis
schoppelijk «gewaad, hofkapelaan en abt
van liet klooster der LI. Barbara te Man-
tova. Hij was bijgestaan door Mgr Fin-
gan, kapelaan van het koninklijk paleis
van Palermo, en Ann Mgr Gizzi, hofkar
pel aan van Torino, en Mgr Di Matteo
en Torres© van Rome. Aan het altaar
stonden nog do krijgsaalmoezeniers van
hot Orde der Barnabieten. Mgr Tizi fun
geerde als ceremoniemeester.
De koninklijke familie, met de prin
sen en de prinseseen, nam plaats op de
bijzondere tribuun voor hen voorbehou
den langs den, kant van liet epistel. Ne
vens de koninklijke tribuun waren er
twee andere opgericht i: eene voor de
familio van graaf Calvi, een andere voor
de ridders van 'het Orde der Annunzia-
ta.
Als allen plaats genomen hadden
ging de koninklijke ceremoniemeester,
diep buigend, aan Zijne Majesteit de
toelating vragen db plechtigheid te mo
gen beginnen. Do koning stemde toe
met eene lichte hoofdbuiging. Daarop
vorliet Mgr Beecaria, de diaken
en subdiaken liet faldutorium, ging den
koning groeten, legde den mijter af, en
begon de mis ter ©ere van Onze Lieve
Vrouw Boodschap, «met ©ene bijzondere
oratie voor de getrouwden. Onder de mis
voerde het koor Let Panis AngeJicus
van Baini uit, 'heb Adoramus te Chris-
te van Valer tuna, het O Bone Je-
su insgelijks van Valertuna en het
Sacramcntum hoe Magnum est van
Reuzi.
Aan het Pater N-oster Ti van 'de
is, begaf Mgr Beecaria zich naar de
bidbank der getrouwden on sprak met
luider stem de twee gebeden uit door
dewelke de Kerk den Heer smeekt zijne
genade en zijn zegen te doen neder
dalen over de jonggetrouwden.
Na 'het Agnus Dei nam Mgr Tizi,
ceremoniemeester de stool, ontving don
vredekus van den celebrant en ging dan
de vrede overdragen, eerst aan de
jonggetrouwden en daarna aan den ko
ning en aan de koningin.
Na het Ite missa est ging Mgr
Beecaria wederom naar de bidbank der
getrouwden, besproeide beiden met wij
water, sprak opnieuw het ritueel gebod
van de huwelijksmis uit.
Daarna ontdeed hij zich van het ka-
suivel, nam de groote koorkap en den
mijter en ging voor de getrouwden zit
ten op het faldutorium.
Intusschentijd had Mgr Tizi al de
aanwezigen en de getuigen verzocht
aandachtig te luisteren naar de woor
den waarmede beide verloofden toe-
.sfcemmen zouden met elkander te trou
wen. Na deze plechtigheid had de wij
ding plaats der trouwringen. Bedde ver
loofden deden don ring aan den vin
ger van elkanders hand. Daarop hief het
koor het Gonfirma hoe Deus aan,
terwijl Mgr Beecaria ging plaats nemen
te midden van de kapel en eene korte
aanspraak deed tot de jonggetrouwden.
De plechtigheid; eindigde met den bis-
sc-hoppelijken zegen.
Eindelijk -gingen ai de priesters plaats
nemen voor de koninklijke tribuun.
Mgr Tizi verwittigde zijne Majesteit
dat de plechtigheid geëindigd was, en
op oen gegeven toeken verliet de stoet
de kapel, terwijl het koor het Motbet
van Viadana Exsultato justi in Domi
no aanhief.
HET HUWELIJKSKLEED DER
PRINSES
De prinses ging naar liet altaar zon
der eenige ju woolen. Ze droeg een prach
tig wit zijden kleed, waarover een an
tiek kantwerk gelegd was, dat zeven mo
tors lengte heeft op twee meters breedte.
GEESTDRIFT VAN HET VOLK
Do jonggehuwden zijn, van wege de
overtalrijke menigte die opgekomen
was, het voorwerp geweest van de geest
driftige betoogingen. Na de voltrekking
van het huwelijk trok het volk naar het
Quirinaal cn bleef or joelen en juichen
tot het nieuwe echtpaar en de koninklij
ke familie in hel balkon kwamen om,
diep ontroerd, tc danike^
In ons versag van gisteren ©ver bet
©erste Congres voor katholiek tooneel,
meldden wij dat M. Henri GHEON, de
gekende Fransche tooneelschrijver eene
redevoering gehouden had over L©
theatre do patronage
Wij laten hier deze redevoering be
knopt volgen
De heer GHEON verklaart zich zeer
gevleid hier te kunnen optreden. Frank
rijk heeft immer Vlaanderen beschouwd
als eene zuster. De spreker herinnert aan
het groote feit dat op den bodem van
Vlaanderen, aan de boorden van den
Yzer, zijn gansch leven is omgekeerd.
Het is in 1915 dat hij hier, in Vlaan
deren, van heidenschen mensch tot
christen bekeerd werd. Deze bekeering
gaf hem plots een heel ander begrip van
de letterkunde. Hij besefte dat de kunst
iets hoogors dienen moet. Het is een
groot ongeluk dat, op heden, het chris
ten leven al te vaak gebruikt wordt als
een etiket.
De gedachte aan God krijgt geen
plaats meer in het leven van alle dagen
en alle uren. Tusschen de kerk en ouze
eeuw, tusschen do kunst en God komt
aldus een afgrond te gapen, die het re
sultaat is van verschillende eeuwen.
Eene algeheels ontaarding is daaruit
ontstaan, en de kunst geraakte heele-
maal op een dwaalspoor. Het is dan, al
dus d© spreker, wanneer ik tot het besef
kwam dat do kunst slechts geheel haar
rol vervult wanneer zij den volledigen
mensch uitdrukt, dat ik, als dramaturg,
er toe kwam de christen© gedachte op de
planken te brengen, 't Was ©en ondank
bare taak, want vooral in Frankrijk
hoeft het kwaad het theater ontzettend
aangetast, en wordt alle 'katholieke
kunst er onverbiddelijk geweerd.
Dit bracht mij op hot plan christe
lijke stukken te schrijven voor onze pa
tronaten.
Het theaterwezen heeft zioh, deze laat
ste tijden in de patronaten sterk ontwik
keld. Er was middel, langs dezen weg,
direkt een talrijk publiek te bereiken,
en het echte geloovig© publiek, dat rijp
was voor dergelijke stukken. Het dient
erkend dat het repertorium dlezer pa-
tronaattheators tot nog toe erg pover
was. Dit verklaart den geestdriftigen
bijval welke mijn werk er dadelijk
mocht oogsten. Indien men werkelijk
het tooneel dezer patronaten hernieu
wen wil ten goede, is het wellicht wel
gewenscht tamelijk vierkantig op te
'treden tegenover sommige oude voor
oordelen.
In Frankrijk is nog meer geloof
levendig gebleven dan men wel ver
moeden zou. Onder meer, blijven de
figuren der heiligen er nog immer
leven in het geloof en de liefde van
het volk. Deze figuren worden leekte
heldenfiguren. Daar ligt voor don
christen dramaturg een rijke bron.
De lokale ©eredienst der heiligen,
welke zoo 'karakteristiek is voor elke
provincie, laat aan den tooneelschrij
ver verscheidenheid van bewerking
toe, zonder daarom aan do eenheid'
van 'het geloof te tornen. Het ware, in
zekeren zin, een heropleven, in moder
nen geest, van onze vroegere mysterie-
i. De groote macht van het beeld
•kan hierbij ten goede uitgebaat worden.
Van dergelijke opvoeringen gaat, zooals
deze laatste tijden afdoende bewezen
werd, een zoor gunstige invloed uit. Met
een kan hiermede de smaak van het
volk verfijnd worden.
De K'crk heeft nooit afstand gedaan
van de schoonheid. Het volk stichten
©n vermalkon met katholieke schoon
heid, wordt dus ook een apologetisch
doel. De hernieuwing van ons katholiek
Tooneel houdt derhalve intiem verband
mot de esthetiek.
Zoo is dan het kruisbeeld weer na
lang© jaren van afwezigheid in de zie.
ken huizen teruggekeerd
Na eerst op plechtige wijze te zijn ge-*
zegend, zijn zij thans in al de zalen van'
de «Püiliclinico», 't groote ziekenhuis te
Rome, opgehangen. Een gelegenheids
toespraak werd er bij gehouden, waar
bij er op gewezen werd, dat het kruis
beeld voor de menschheid is het toeken
van de verlossing en de eenige troost
voor wie lijdt.
In de bladen wordt er druk over ge
sproken als over een nieuw feit na de
lotgevallen van 70, toen de aanhangers
der vrije gedachte om wille van°*de
vrijheid niet beters wisten to verrichten
dan het kruis te verwijderen van alles,
vanwaar de^ vrije gedachte haar bar
nier had uitgestoken.
Vele bladen brengen hulde aan do
krachtdadige maatregelen van de regee
ring door wier toedoen de ziekenhuizen
weer opnieuw zullen hebben het sym
bool van de Smart en de Liefde.
DE BEGRAFENIS DER SLACHTOF
FERS VAN HET KRUPP-INCIDENT
De 'begrafenis der slachtoffers van
het incident van Essen zal heden Dins
dag te half tien uur plaats grijpen.
Te dier gelegenheid zullen al de werk
huizen van Essen en zelfs verschillende
werkhuizen van den omtrek, onder meer
deze van M. Thissen, te Mulheim, heel
den dag verlof hobbc-n.
De koffiehuizen en winkels zullen
gesloten blijven zoolang de 'lijkplechtig-
heid duurt.
Men verwacht dat de volkstoeloop
overgroot zijn zal.
De ordedienst wordt verzekerd door
een duizendtal arbeiders die allen een
witten armband zullen dragen.
De uitslag van de lijkschouwing dor
Duitsche geneeshoeren is nog niet be
kend gemaakt..
De regeenng heeft eene oommissie
van ambtenaars aangesteld, gelast met
de toebereidselen en de inrichting der
plechtigheid bij de ontvangst van den
Prins van Wallis, ter gelegenheid der
eerste-steenilegging der Engolaclio denk
maal te Zeebrugge.
Personen die in 1923 voor de daartoe
aangestelde jury's de eerste proef van
het examen als onderwijzer wenschen
af te leggen, moeten ten minste 18 jaar
oud zijn, op 31 December 1923. Zij moe
ten, voor 15 Juni, bij het ministerie van
wetenschappen 'hun aanvraag indie
nen. op gezegeld papier.
Bij de aanvraag dienen gevoegd
1. Een uittreksel uit de geboorteakte
op zegel
2. Een getuigschrift van zedelijkheid"
en goed gedrag, oveneens op zegel
3. Een geneeskundig getuigsclirift
4. Een 'kwijtschrift van storting, op
de cheerekening n. 500 der Nationale
Bank, van een insehrijvingsrecht van.
50 fr.
Een verklaring, de getuigschriften:
De advokaten der twee veroordeelden
hobbon heden namiddag op de griffie
van liet verbrekingshof het dossier van
de zaak neergelegd.
Do memorie waarin do redenen tot
verbreking uiteengedaan worden, is nog
niet gereed.
De zaak zal waarschijnlijk in 't be
gin van Mei voor de raadskamer van het
verbrekingshof komen. Deze zal voorge
zeten worden door M. Goddyn. Het ver
slag over do zaak zal opgesteld worden
door raadsheer M. De Ilacne^
en diploma's opgevende, die de kandi
daat bezit, met aanduiding der inricht
tingen waai' ze afgeleverd werden.
De kandidaten worden te gepaster?
tijd door den voorzitter der jury bijeen
geroepen. i,
Tot d© tweede proef van liet exameft
voor onderwijzer (es) worden slechta toe
gelaten kandidaten houders van oen
getuigschrift vaststellend dat zij, in
1920, in 1921 of in 1922 met goed ge
volg do eerste proef ran dit examen af
gelegd hebben.
Bij aanvraag, die eveneens voor 15
Juni moot ingediend worden, moeten
nogmaals de hierboven aangeduide be
wijsstukken worden gevoegd, behoudens
dat 'het insehrijvingsrecht 100 fr. be
draagt..
Verder dient ook bij deze aanvraag
gevoegd het getuigschrift vaststellend
dat dc kandidaat met een tusschentijd
van ten miustc 'één jaar met goed ge
volg de eerste proef van het examen af
gelegd heeft.
Voor model van aanvraag, zie «Staats^
blad» van, 8 April,