20
Vrijdag
April 1925
TE WYÏSfMETE
^wv-
0e Spaesisehe Versten
Otiifsehland betaalt
De toeloop In da FSeraüön
-*
van Zeebrugge
Herstel- es fkhrvraagslak
In kef Biississh
snssrdensarshsl
I XXIX* JAARGANG NUMMER 92
Kerkstraat, 9 en 21, Aalst." Tel. 114 - DAGSIaAD È3 - CENTIEMEN WEKELIJKS Q.6Q
Uitgever: J. Van Nüffel-De Gendt
Publiciteit buiten het Arr. AALST Agentschap Havas, Adolf Maxlaan, 13, te Brussel. Place de U Bourse, 8, Parijs, Bream's Buildings, 6, Lon dres E. C. i.
mi i lm I .in 111 11 mil III iMmwrn
H. Theotimui
Zon op 4,52 oniler 6,47
§j -Eerste Kwartier den 23
'Ic Verliet Neer waasten en al die
bude kennissen. Ik gaf den herder
een feimen handdruk en nen be
dank voor de goede ontvangst en
eene verzekering voor de toekomst,
dat ik het niet zoude vergeten en
mijn bezoek zoude vernieuwen hij
de eerste gelegenheid de beste. De
kwestie was logement te vinden en
Neerwaasten kon' rrie niét herber
gen, daarmee trok'ik'op naar Wyt-
schaete. eene goede uur' vandaar
verwijderd, zoo zegde" men. Doch
't ging gelijk te Boe'regem ten tij
de van Uilenspiegel, hoe meer ik
het hertje van front en de in de
communiqués beroemde ge
meente Wytschaete naderde hoe
verder ik er nog afbleef, zoo be
weerden de enkele nachtwande
laars die ik tegenkwam. Mijn ge
leider .(zpnder leidsman kon ik er
toch niet, geraken) was geen dwa
zerik, maar een van die verfijnde
Walenkoppen. die zijn streek kent
en veel duitsch binst den oorlog bij
zij ti patois aanleerde. Hij werd
naar 't Geeraardsbergsche verzon
den en verbannen door de bochen,
vertelde hij.. Die leelijke bochen
die hier alles verwoestten en ver
pletterden
De helft van de inwoners vlucht
ten nahr 't Fransclie en Meessen en
Wytsdhaete' tveken uit geheel en
ganself n'aai' t Zuiden, langs den
kant der' Engelsehen.
We "trapten door want de don
kerte van den avond was ingeval
len en' slechts hier eri daar fonkel
de eene sterre aan 't firmament. De
•elektriekp lichtgevers van Fransen
Kotnen verspreidden klaarte in de
verte achter ons. We trokken 't zui
den in. recht naaj Mejssen, de oude
stad tfn.tijdq vjn.M.aria There.si a
waar 7,s qer«s stiqlitte. de instelling
of kosfsehool yopr officierendodi-
ters, welk nu .te Lede-bij-Aalst, in
het geyezea prachtig, pensiounaat
der «.Petits Diséanx die naar
iiun vadevland verhuisden, gehuis
vest is. De baan,-wat hersteld, doch
niet volkomen op haar beste, en
reeds wederom van putten en leeg
ten voorzien, gezien de trafiek van
bouwmateriaal naar de verwoeste
dorpen, klom meer en meer. We
'kwamen- aan- denwijk Garde
Dieu -en staken de Staatsbaan
Yper-ïtij sel over en betorten het
iWytsehaetsehe grondgebied. Ja
maar alhoewel, we. reeds een tijd
lang doormarcheerden en kwamen
we nog ter bestemming njet. 'i Was
nu om doen om Me^ssendorp te be
reiken. Die hoofdplaats des kan
tons telde vroeger geen tweedui
zend inwoners op hare kleine op
pervlakte grond,die dicht gebauv.-d,
geboekt stond als eene oudheid van
Zuid-Vlaanderen. Al de bewoners
waren en zijn er de twee vaderland -
sche talen machtig, juist zooals te-
Wytschaete en in andere dorpen
van den omtrek.
De oude kerk, thans tot poeder
gemalen door de vierjarige beschie
tingen, was een soort monument en
geleek met het vermaard gesticht
aan eene tempelierssterkte te mid
den van de omgevende huizen die
verscheidene straten vormden. Men
trof er ook eene marktplaats aan.
Twi e uren van Belle of Bailleul'
in 't fransche, staan We hier zei mij
de Pastoor, E. H. Egels, eene oude
kennis, toen hij over twintig jaar
onderpasterde te Wervick. Pas was
hij uit zijne barak .naar eene nog al
propere steenen woning, nevetis
zijn voorloopige kerk staande, ver
huisd. Overgelukkig me weer te
zien in volle gezondheid wilde hij
me kost wat kost op dear weg zetten,
naar het einddoel van mijn uitstap
en zander toeven liet ik mijn kame
raad en leider uit Neerwaasten
langs Waasten terug keeren en wij
stapte met nieuwen moed de baan
van Armentiers op naar Wytschae-
te.We zaten nu te midden het front,
daar waar de engelsehe en duitsche
loopgraven jaren lang heen en weer
liepen door weide, ianderijen, be
bouwde gronden, 't Was reeds
kwart na negen, en in den avond
doorstappen is lastig en moeilijk
dan bijzonder als men de streek
niet kent. De huizen zijn alhier
meest allen in opbouw en reeds een
zeker aantal zijn bewoond. De be
volking wordt op omtrent dezelfde
van voor den oorlog gerekend.
Oost-Vlaamsehe metsers en tim
merlieden ontbreken hier niet, ook
verscheidene kennissen uit 't Aal-
itersche kwamen we 's anderdaags
tegen en ze sloegen een koutert j e of
wenschten ten minste eenen vrien
delijken goeden dag mijnheer
Eindelijk na dikwerf vragen en
dobberen en misloopen landde ik
op de hoogte, 84 meters boven den
zeespiegel, en op de gewezen dorp
plaats van 't lang betrachte Wyt
schaete aan. Een oude vriend, die
ik sinds een veertiental jaren niet
meer had gezien, herkende terstond
mijne wezenstrekken en de gast
vrijheid werd me verleend. We
klapten nog een gat in den nacht,
want we hadden toch malkaar zoo
veel te vertellen. De vlucht der
dorpelingen van hier brachten we
ook te berde en liet wedervaren
binst den oorlog boeide malkaars
aandacht. Vermoeid en afgemat
van al dat wandelen, klimmen en
kijken, vielen onze kijkers toe van
zoo haast we in de lange pluimen
lagen....
Des anderendaags was het Goe
de Vrijdag. Zooals elk treffelijk
man gingen wij ter kerke om de
aanbidding te doen en den dienst
bij te wonen.
Hier op de heuvelachtige en
door de Engelsdien ondermijnde!
dorp plaats, waar over enkele we
ken de keuken der pastorij instort
te en de meid onder de puinen le
vend begroef, verheft zich de voor
loopige gemetselde lage kerk wiens
dak op zekeren uehtend werd afge
rukt en door den wind nevens het
gebouw werd geworpen, 't Is puik
die kerk, voor die 2600 weergekeer
de zielen, en waar Pastoor Ver-
seheure, voor den oorlog kapelaan
dezer parochie, met zijn onderpas
toor, een leeraar van I'operktghe
dienst dn doen. (Armtierig zij,
natuurlijk want versiersels en or
nementen zoowel als beelden en ou
de kerkartikelen ontbreken er nog.
Treffend en ingetogen werden de
zoogezegde Sehijnmis van Goede
Vrijdag en de overige plechtighe
den voltrokken. Prachtig de zang
der jonge meisjes, zoo droevig doch
zoo hemelschoon op dezen dag. Be-
wonderingswaardig de godsvrucht
van die pas ^weergekeerde vluch
telingen uit 't Fransehe.
Na de diensten zetten we ons op
weg, om de bloote en thans naakte
heuveltjes en de ijdeie ralleien van
't verwoeste dorp te bezoeken, wana
men geen Struikgewas aantreft
waar geen levend boompje opschiet
en waar men buiten de opbouwers
van huizen, pachthoeven en lande
rijen, standvastig 'kinderen ont
moet met den neus naar den grond
gebogen die bezig zijn met oud be-
roest ijzer te zoeken.
Onder bet ploegen vindt men
nog alle soorten van overblijfsels
uit den wereldki ijg. De ovei'groote
puiten door jnijnontploffingeu ge
dolven zijn bezienswaardig en van
verre staart de afgeknotte Kern
melberg, ontbloot van al zijn ver
sierend geboomte en gebladerte, u
droevig doch fier en trotsek tegen.
Immers de bochen bezetten nooit
zijn groenen hoogverheven" top
Een oogslag in 't voorbijgaan ge
worpen op de plaats waar 'eens het
heerenhuis van Dokter Van Egro
stond en ons gehaast om 't tramme-
ken niet te laten voorbijrijden en
Vp« te bereiken wiens gehavende
torens ons dezen morgen van verre
toeriepen Ik ben thans het beziens
waard, Js ICODEEM.
Het gemeentebestuur van Antwerpen
is officieel verwittigd geworden dat de
Spaanse! ie Vorsten de stad zullen be
zoeken, Zaterdag 5 Mei 's namiddags.
De Koning en de Koningin van
Spanje zullen vergezeld zijn door de
Belgische Vorsten. Zij zullen ontvan
gen worden op liet stadhuis, in de groo
te zaal Leys, alwaar redevoeringen zul
len uitgesproken worden. De Vorsten1
zullen daarna een uitstapje doen op de
Schelde, en zullen misschien ook nog
oen 'bezoek brengen aan de Kathedraal
en aan het Plan tij n-museum*
DE MILLIOENEN VAN 5T BEL-
GISCH VOORKEURRECHT
Maandag 16 April was het de derde
vervaldag voor de betaling door het
Rbich aan Belgie van 50 miljoen goud
mark, op afkorting van het Belgisch
voorkeurrecht. 'Het Reich heeft tot die
betaling wissels uitgegeven, welke door
Nederlandsohe bankiers /verhandeld
werden, zoodat de 50 miljoen aan Bel
gie zijn uitbetaald geworden.
Men zal zidh niet goed meer herinne
ren hoe die Duitsche betalingen van
ons voorkeurrecht in een steken.
Ziehier den beknopten uitleg
Het was bij een bijzonder akkoord
tusschen de geallieerden en Duitsch land
overeengekomen, dal hot Reich in 1922
eene som van 100 miljoen goud-mark in
geld moest betalen, benevens eene aan
vullende vergoeding in koopwaren.
Dit akkoord was het uitvloeisel der
menigvuldige conferenties (Londen,
Brussel, Parijs, Cannes, Genua), die al
len voor doel 'hadden 'het vraagstuk der
herstellingen in zijn geheel eens en voor
oed -op te lessen en die allen jammer
lijk mislukt zijn, zoodat het- herstel-
vraagstuk, -nog altijd op eene oplossing
«wacht en de boadgenooten ten slotte
verplicht geweest zijn de Ruhr te 'bezet
ten, om de Duitschers, met het mes op
de keel, tot toegeving te dwingen.
In afwachting, echter kon het vraag
stuk der herstellingen toch niet hele
maal in den doofpot gestoken worden en
werd de overeenkomst gesloten, welke
wij hooger vermelden 100 miljoen
voor 1922 te betalen als volgt 50
miljoen den 15 Augustus 1922 en 50
miljoen den 15 September 1922.
Men zal nu wel denken dat Dui-tsoh-
iland to.ch eindelijk die verplichting
heeft nageleefd 1
Bijlange niet Duitschland betaal
de geen duit en de vervaldagen van 15
Augustus en 15 September 1922 gingen
ivoorbij zonder de minste betaling.
Einde September liet Duitsdhland we
ten dat 'het niet betalen kon en vroeg
een moratorium of uitstel.
Belgie, Duitschland en 'de herstelcom
missie gingen weer aan 't onderhandelen
on ten slotte kwam men tot de volgen
de ojflossing Duiteohland moeqt in
1922 de volgende sommen betalen 50
miljoen op 15 Augustus 50 miljoen
op 15 September 50 miljoen op 15
October 60 miljoen op 15 November
60 miljoen op 15 December samen
270 miljoen goud-mark, in plaats van
100 miljoen, doch met dit voordeel
voor het Reich, da.t het tussohen elke
betaling verscheidene maanden tijd
mocht laten verloopen.
Aldus worden nu in 1928 de hetalin
gen verricht, die in 1922 moesten ge
daan geweest zijn. Tot hiertoe heeft het
Reich 150 miljoen betaald, 't is te zeg
gen de vergoedingen van Augustus, Sep
tember en October 192*2. Er blijft nog
120 miljoen te betalen, te weten 60
miljoen op 15 October 192S en 60 mil
joen op 15 April 1924.
Waarschijnlijk zal er van do twee
talingen niets moer in huis komen, daar
liet te voorzien is, dat de Ruhrbezetting
intusschcn tot eeno algetneene oplossing-
van het herstel vraagstuk zal^ geleid lieb
ben en er een nieuw betalingsplan in
voege zal worden gebracht.
Men hoeft op tie merken, dat die 270
miljoen van het laatste thans -neg in Yoe
ge zijnde akkoord aan Belgie alleen toe
komen, zulks krachtens het ons toege
kend voorkeurrecht vaö. 2 miljard,
Die was Zatprdag buitengewoon, alhoe
wel er tal van genoodigden en abonne
menten aanwezig waren.
Voor Zondag wordt het getal op
20.000 bezoekers geschat, verdeeld als
volgt 8000 met betaald© ingankaarten
van 12,50 fr. 5000 die in groep kwa
men en van de reductie genoten 7000
voor de abonnementen, genoodigden en
vrijkaarten aan tentoonstellers, muzi
kanten, enz.
Maandag en ook Dinsdag was het be
zoek weer buitengewoon.
De kinderen der scholen bezoeken de
tentoonstelling iedere dag, voor 10 ure.
Een lofwaardig gedacht, onze jeugd
daarvan te laten genieten,
Z. Em. Cardinaal Mercier, vergezeld
door Mgr Van Roey, vic.-.generaal heeft
Dinsdag morgen de Floral ie bezocht.
Zijne Em. werd verwelkomd door de
leden van het inrichtingscomiteit, en
heeft met de levendigste bewondering de
bloemenparken bezichtigd.
De inrichters werden door den Car
dinaal vurig gduk gevvensclit.
De lijken zullen op 23 April, te Do
ver, ten 9 ure, op den kruiser Callio
pe worden aan boord gebracht. Zij
worden door de troepen geescorteerd en
gevolgd door officieele afvaardigingen.
Belgie zal vertegenwoordigd zijn door
baron Moncheoir, Belgisch gezant, en
Tallet, consul te Londen luitenant
Coppens, Mgr Carton de Wiart en an
dere voorname personen.
De f ami lien der Bel gische vervoerden
alsme'de de Belgische oud-sol daten die
den omtrek van Dover bewonen, zijn
bij de plechtigheid genoodigd.
De lijkkisten worden op het dek ge
plaatst en dé matrozen der Calliope
vormen de eerewacht.
Luitenant Schoofs is gelast de lijken
te vergezellen naar Zeebrugge.
De boot zal ten 10 ure in zee steken
om rond 13 ure te Zeebrugge aan te
komen.
Bij de ontscheping zal elke minuut
een kanonschot gelost worden.
De godsdienstige plechtigheid, die in
de kathedraal van Westminster moest
plaats hebben, is afgezegd.
TOENEMEND SUCCES DER
KOLENOPEISCHINGEN
EEN VERKLARING VAN M. LE
TROCQUER
Minister Le Troequer heeft na zijn
bezoek aan de ko'len-laadötatie6 in liet
Ruhrgehied aan de vertegenwoordigers
der pers verklaard, dat de hoeveelheid,
door de bezetting verkregen cokes, sinds
Maart gestegen ia van 350 ton tot 7600 a
10.000 ton.
Duitschland heeft 80 0/0 van zijn
productie aan steenkool, ijzer en staal
verloren. De bozettingsovTetrheden heb
ben groote voorraden verzameld. De in
genieurs kozen de gunstige putten uit,
waar ze voor het beslissende moment de
benoodigde cokes konden opslaan.
De minister .besloot met te zeggen
Deze resultaten zijn te danken aan de
kunde van onze ingenieurs en de aktivi-
teit en uitnemeuden .geest onder de
Fransche en Belgsche spoorwegarbei
ders.
Ook M. De Lasteyrie lichtte de jour
nalisten in, en wel over de verbetering
in de inning der Kohlensteuer.
M. Reibei, de minister voor de ver
woeste gebieden, heeft een bezoek ge
bracht aan de Palts, waar hij het hout
uit d'e Duitsche bosschen dn oogen-
schouw nam, dat voor den herbouw van
Nooi'd4Frankrij k wordt verwerkt.
BRUTALE BANKROOF
Te Keulen is een brüstale bankover
val geploegd in het gebouw Sternen-
feld in de Hohestrasse.
In den namiddag werd de bank opge
beld door iemand, die vroeg, of er nog
yreomd geld kon worden gewisseld. De
ze vraag werd bevestigend beantwoord.
Even later verschenen er twee man
nen, die nadat zij een half uur met den
kassier hadden staan spreken, dezen
plotseling met een browning 'bedreigden
en de bank binnen drongen. Zij forceer
den de brandkast, na dat een der mo
vers de tdefoon- en belgeleidingen had
doorgesneden. Daarop konden zij zich
met een buit van vijftien miljard mark
wit de voeten maken.
VALSCHE
VEILIGHEIDSAGENTEN
Essen, 18 April. De Fransch1© po-
litiQ hield twee Duitechera £ana die 4ch
voor agenten van de Fransche veilig
heid deden doorgaan, en in die hoeda
nigheid huiszoekingen bij Duitscherp'
deden, de passen nadagen en hun slacht
offers bedreigden om hen geld af ter
persen.
DE REIS VAN M. LE TROCQUER
Dusseldorf, 18 April. MM. Le
Troequer en de Lasteyrie verlieten Dus
seldorf per auto naar Koblentz. Zij hiel-,
dln zich te St. Gohar op om de loods-
school te bezoeken.
Te Koblentz ontbeten de beide minis
ters bij M. Tirard en onderhandelden
ook met M. den baron Rol in Jacque-
myns.
Beide ministers zullen te 17 ure naar
Parijs weerkeeren.
DERTIG MILLTOFN MARK IN BE
SLAG GENOMEN
Duisburg, 18 April. Ten gevolge
der weigering van de stad Duisburg de
boet van 75 miljoen mark te betalen,
die haar opgelegd werden voor daden
van sabotage op het grondgebied, der
stad gepleegd, hebben de Belgische over
heden tot een inbeslagname van dertig
miljoen mark besloten.
EEN GEHEIM TELEFOONNET
ONTDEKT TE DUISBURG
Duisburg, 18 April. Men had op
gemerkt dat te Duisburg een geheim te
lefoonnet bestond, dat nieuws aan de
bladen mededeelde.
De Belgische veiligheid stelde een on
derzoek in en ontdekte dat de telefoon
berichten van het stadhuis uitgingen.
De Belgen hebben de telefoondraden
van het stadhuis overgesneden.
EEN PROTEST VAN DE
RIJNLAN DCOMMÏSSTE
Berlijn, 18 April. Prins Halzfeldt-
Wildenburg heeft verzet aangoteekend
tegen 't bevel der Rijnlandcommis. zijn
post als rijkskommissaris neer te leg
gen cn het Rijnland te verlaten. Hij
zegt, dat de genoemde commissie hier
omtrent niets heeft te bevolen, daar do
goedkeuring op zijn benoeming is ver-
Ieend door den gezantonraad.
Hij zal protesteeren bij de rijksre-
geering, bij de gezantschapsraad en bij
de regeeringen te Londen, Parijs en
■Brussel.
DE KERKELIJK!':
VERVOLGINGEN
Naar Verluidt is aan alle bisschoppen
een rondschrijven gezonden betreffende
de bijeenroeping van plaatselijke kerk
vergadering, welke de afzetting en ex
communicatie van den patriarch Tichon
moeten eisehen.
Tichon wordt daarin den vijand ge*
noemd van de revolutie en van de sov
jet-regeering, welke zoo heet het -
bij de gratie Gods werd ingesteld.
Het opp'ei-sto kerkbestuur verlangt
een uitspraak over de volgende onder
werpen 1. De kerkhervorming. 2. De
socialistische revolutie. 3. De sovjet-
regeering. 4. De patriarch Tichon.
Het voornemen is alle geestelijken
te ontslaan, die zich niet openlijk uit
spreken voor de sovjet-regeering en
Ten Tichon.
De Moskousche vertegenwoordiger
van liet Joodsche corresponden tidbureel
schrijft, dat de actie tegen den Jood-
schen godsdienst in Sovjet-Rusland
steeds grootere afmetingen aanneemt.
De anti-kerkelijke campagne, welke tot
dusver onder de Joden te Moskou niet
bestond, is thans aldaar begonnen. De
Joodsche communistische arbeiders ei
sehen, dat -hun Groote Synagoge van
den OppeiTaibijn Mase zal worden over
gedragen en zal worden veranderd in
een arbeidersclub, zooals reeds te Minsk
en in andere Russische steden geschied
De campagne te Moskou is nog in
haar eerste stadium on d© anti-gods
dienstige elementen zijn niet talrijk.
Niettemin doet het succes in andere
steden bereikt te Moskou wel degelijk
zijn terugslag voelen. Overal in den
Kaukasus is in elke stad één synagoge
gesloten.
De gemeenteraad van Hommel beeft
besloten den woningnood ©enigermate
lenigen door één derde van alle sy
nagogen on kerken tie dier stede» voor
bewoning bescLibaar te stellen. Dien
tengevolge zijn een en dertig kerken
aldaar als woonhuizen aangewezen.
Te Nikblajef heeft een groep Jood
sche landarbeiders beslag gelegd op de
synagoge en deze in een dub veran
derd.
Te Charkof is een beweging op touw:
gezet om de regeerin» te bewegen da
synagoge voor hetzelfde doel beschik^
baar $e stellen.