STERIELE CRISIS
lisdaad der Onschuldige
Zonslag 1 Juni
Maa dag IS Juni
1923
Dood van luitenant-generaal
De Staatsgreep
mi
Da zaak van Initsnanl Draff
Hst hersieiteaagsfiik
De Yzersfiehiiüg
Kerkstraat, O en 21, Aalst.
XXIX* JAARGANG NUMMER 138
Tel. HA DAGBLAD 10 CENTIEMEN WEKELIJKS G.SO
Uiteever: J. Van Nüffll-De Gendt
H. Marcus
Zon op 3.48 onder 7,54
H. Augnslinn»
Zon op 3,43 onder 7,55
Nienwe Maan den 14
Publiciteit buiten het Arr. AALST i: Agentschap Havas, Adolf Maxlaan, 13, te Brussel. Place de Ia Bourse, 8,Parijs, Bream's Buildings, 6, Londres E. C. 4.
VERGADERING VAN DE KATHO
LIEKE KAMERGEOEPi
De Latbcfliakko Kamotrgroep verga-
'dtvde Vrijdag morgen om den.toestand
voortkomende uit de crisis te bespre-
ken.
M. HELLEPUTTE naön -eerst liet
woord en bedankte de katholieke minis
ter- voor hunne krachdadige houding.
Daarna nam M. SEGERS het woord.
•Hij deed uitschijnen dat de toestand
'zeer ernstig was, in hoofdzaak van uit
het internationaal standpunt. Hij deed
de noodzakdlijkhoid uitschijnen een©
oplossing te vinden aan de kwesties van
de Vlaamsthe Hoogeschool, den dienst
tijd in- 't Hoger -en de gewestelijke ind-e'e-
ling. Allo pogingen moeten strekken tot
overeenkomst onder kathóliekdn van
all'o gezindheden. Van oen samengaan
met de socialisten kan volstrekt geen
spraak zijn.
Hij bevfoot met hid de te brengen aan
M. Theunis en de katholieke ministers
on drukte d 'hoop uit dat M. Theunis
aan 'fc lioofd der regeering zou blijven,
M. VAN CAUWELAERT deed cp
zijn beurt den ernst van den toestand
uitschijnen. Hij onderzocht dan de drie
punten uiteengezet door M. Se-ghers
vcTvlaamsching van Gent-,diensttijd in
't 'leger en gewestelijke i-ndeeding.
Hij gaf als zijne meening dat er geen
oplossing mogelijk is alls men uitgaat
van het standpunt dat Waftioniei Jiare
eentaligheid moet behouden en dat aan
liet Vdaaimsche land-de -tweetaligheid
meet opgedrongen worden.
Evenmin zal liet sameitötel'len van
ec-n ïegGcring mogelijk zijn zoolang die
regeering igoe-n middel vindt om ©ene
voer do Vlamingen aanneembare op
lossing voor te stellon. De Vlamingen
bobben nu genoeg toegevingen gedaan.
Vat lier. samengaan met de- socialis
ten betreft stelde M. Van Gauwclaert
licit- feit vast, dat het do liberalen zijn
die het ontwerp de Broqueville hebben
doen kenteren en dat zij de schuld dra
gen nan do crisis. Indien zij aan een©
nieuwe regeering meewerken moet ge-
eischt worden dat zij de verbintenis
aangaan de kwestie deT Vlaamsché
Hoogesciiool op ©ene bevredigende wij
ze op te lossen.;
M. HEYMAN sprak nadien van het
standpunt der christene demökratische
greep. Hij verklaard© dat zijn groep er
nooit aan gedacht had een compro-
mies tie verwekken op liet punt der
ycrvlaainycliing en van don legerdienst.
Do Viaamsohe HoogeschOol, verklaar
de hij, is ec-n recht dat met «niets maig
worden gecoinpromiteerd.
M. VAN DE VYVERE kondigde
da.n aan dat het bureel der katholieke
groep bestendig zou zetelen en hij
vroeg aan de vergadering het bureel toe
te laten gedurende den tijd d$r crisis
handelend op te treden.
D© vergadering werd rond 1 uur
'bo'vcin.
DB
door Pierre DECOURCELLE
EERSTE DEED
I.
BANKROET.
'i Vras den 24 December 1882.
Eene ongelooflijke drukte heerschte
in de Beurs va® Bordeaux, en aan het
woelig hoon en weer loopen der koop
lieden. wisse!agenten en andere specu
lanten, bemerkt© men spoedig dat er
iets ongewoons op handen was.
Eene -akelige tijding liep als een vuur
van mond tot imond.
Vleet ge 't nieuws
Van 't «Al-gemeen Syndicaat
Vat slag
Eon onherstelbaar verlies
- Erger dan een verlies, ©en afgrij
selijk bankroet.
Méér dan 280 miljoen gesprongen!
En meer dan vijf honderd specu
lanten geruïneerd.
Ik, zei een dikke bankier, ik lieb
juist eergisteren mijne acties van 'fc «Al
gemeen Syndi'kaat» verkocht.
■Een man van rijzige gestalte, met
grijs wordende bakkebaarden, deftig
gekleed, het rood© lint van 't ©erd©-
gioen in 'fc knopsgat, stapte zwijgend
van de eene groep naar de andere, on
luisterde naar liet vreejelijke nieuws.
Een woord trof zijn oor als con donder
dag bankroet I
VERGADERING DER LIBERALE
LINKERZIJDE
Dei liberale linkerzijde vergaderde op
hare beurt Vrijdag namiiddag. De Heden
Waren eensgezind om M. Theunis en. de
liberale ministers te bedanken en gdhik
te wenlschen voor den- ijver waarmee zij
zich yan hun. mandaat gekweten had
den.
De politieke toestand werd dan be
sproken. Men was algemeen van mce-
ning dat het wenschélijk was ©en mi
nisterie te zien samenstellen dat een wel
bepaald en precies programma zou heb
ben op de twee kwesties die de openbare
meening verdoelen, namelijk de kwestie
der Vlaamsché Hoogelschool en die van
den legerdienst.
Men heeft het als onontbeerlijk aan
zien dat de ministers van het aanstaande
'kabinet het orer beide punten volko
men eens zouden zijn.
Wel te verstaan zou het toekomstige
kabinet enkel bestaan uit katholieken en
liberalen.
BIJ DE SOCIALISTISCH^
LINKERIZIJDE
Dq sotialistischtj linkqrzijd'é he^ft
ook vergaderd.
MM. WfauteiS, Vanderveldé en Falo-
ny namen er het woord.
De leden zijn van meening dat aan
gezien de socialisten zich aan een sterke
reactie moeLen verwachten, zij hunne
eigene actie moeten verscherpen.
De regeering wil met ons niet wrerken
verklaarden enkele leden, maar zij kan
ook tegen ons niet "werken.
De kwestie zal verder besproken wor
den pp het congres van lieden^
GERUCHTEN
Naar wat verder-verklaard wordt zijn
alle geruchten nopens eene aanneming
van M. Theunis tot vorming van een
kabinet, tot nu toe voorbarig.
Natuurlijk doen a'lle soort geruchten
de rond© nopens de eventueele samen
stelling va® het kabinet. Talrijke na
men -worden vooruitgezet, maar voor
zichtigheidshalve zullen wij ons aan
goen pronostics overleveren.
Men schijnt er nochtans over eens
dat zeker ministerie dat onlangs zeer in
den voorgrond trad, van leiding zal ver
anderen. Maar daarover later....
Ook zegt men maar wat zegt men
al niet dat het voornemen van M.
M'asson om rutet te nemen werkelijkheid
zal worden.
M. THEUNIS HEEFT NOG NIET
AANGENOMEN
Brussel, 15 Juni. M. Theunis hoeft
nog altijd, niet aangenomen. Hij zal
morgen sproken met de Kamergroe-
pen ©n zal waarschijnlijk willen verne
men wat het socialistisch congres betilo-
te heeft, om zioh rekenschap te geven
in welken zin de socialistische opposi
tie stand zal nemen. Men denkt ook dat
na de Kamergroepen gehoord te heb
ben, hij een korte maai- precies© for-
Naarmate hij vorderde, -werden de
rimpels1, die zijn voorhoofd doorploegen,
dieper, en eene zoo smartelijke uitdruk
king kwam over zijne trekken, dat de
beurslieden er gewis zouden door ge
troffen geweest zijn, waren zij allen niet
verslagen ge woest door 't nieuwrs yan
den krach.
Toen de man, waarvan wij spreken,
voorbij de,n dikken bankier trad riep
deze hém toe
Ah, daar hebben we onzen vriend
den reeder de Kermadec L. En hoe
gaat het, mijn beste
Dank u... lïedl wel antwoordde de
ze, en hij verwijderde zich zonder ver
der op den bankier acht te slaan.
Deze keek hem boosaardig na <en
mompelde
Airme kerdl, hij is geruïneerd,
plat geruïneerd Maar 'fc is zijne
schuld Waarom verkocht hij zijne aan
deden van 't Algemeen Syndikaat
ook niet
Kermadec zette zijne droeve wande
ling voort, steeds .bij de groepen staan
blijvend, die van den krach spraken.
Eindelijk barstte er als een vermale-
dijding uit honderd monden.
De bestuurders van 'fc «Algemeen
Syndikaat hadden de vlucht geno
men, zoo luidden de laatste tijdingen,
en aldus voor de ongelukkige actiona-
rissen alle hoop doen verdwijnen ooit
een centiem van hun gestort geld terug
•to bekomen.
Kermadec stond als aan den grond
genageld.
Alles was dus gedaan, aHes Zijne
laatste hoopstraal was verdwenen,, Ala,
mtml zal opstellen, waarop hij "zich zal
steunen om zijne onderhandelingen tie
-beginnen.
In den morgen had M. Theunis pri
vate onderhouden mét MM. Ndlf, Ma6-
son ©n Jaspar. Daarna ontving hij MM.
Va® Cauvvelaert en Van de Vyvere.
HET NIEUW KABINET
- 'Onze parlementaire -berichtgever 0
ons Vrijdag namiddag het volgende Wie,-
t©n
M. Theunis bad dezen morgen in het
Paleis, ieen nieuw; onderhoud met den
Koning.
Na het onderhoud werd aangekon
digd dat M. Theunis aangenomen had
een nieuw kabinet te vormen onder het
voorbehoud dat; hij er zou in gelukken
eene meerderheid teamen'te stelen over
een formuuS tot oplossing van hét
vraagstuk der Vlaamsché Hoogesahocfl.
Verder wordt in de wandelgangen
der Kamer -gezegd dat mén zioh voor
Maandag aan geen oplossing rrtoet ver
wachten. Men gelooft i® t algemeen
aan de vorming van een kabinet waar
een of twee -nieuwe dementen, zouden
van deleft maken.
Men meldt het overlijden in den teu-
derdofm van 82 jaren van luitenant-ge
neraal baron Donny, oud vleugeladju
dant van Koning Leopold II, den graaf
van "Vlaanderen en prins Boudewijn,
en in zijne jeugd ordonnantie officifer
van den graaf van HenegouWj den eeni-
geri zoon van Leopold II.
M. SmMBOELISKY GEDOOD
Men meldt uit Sofia
M. Stamboeflisky werd gisteren mor-
gend om 7 ure gevangen genomen te
Go-lak. Hij verklaarde aan "den bevel
hebber der troepen, dat hij toch zin
nens was zich gevangen te geien.
In den namiddag werd Stamboeliteky
in auto naar Tatar-Pazardjik overge
bracht. Hij werd door de menigte her
kend, die 'hem wild© lynchéeren. Daar
op werd besloten hem naar Slavotvitza
terug te voeren.
Onderwege werd dc auto en het ge
leide door gewapende boeren aangevai-
lefn {en -tijdéns héb gevecht ©ntsnaptlq
S'tamboelisiky.
pnmiddelijk werd beitel gegeven hem
ite achtervolgen en ten allen prijze naar
Sofia te brengen.
Tijdens de ariitervolging ontstond
een hevig gevecht tusechen de gewapen
de boeren cn de troepen van het nieuw
gouvernement.
Van weerszijden Werden talrijke
vuurschoten «gelost ©n toen de boeren
aftrokken vond men tusschen de ge
sneuvelden ook liet lijk van Stamboe-
lisky.
H^t nieuw igohvem^m'ejnt 'betreurt
het, dat Stamboelis«ky op zulke wijze
aan zijn einde kwam en heeft een
streng onderzoek bevolen.
ben man die dronken is ging hij de
trappen der Beurs af.
Beneden Stond zijn rijtuig, doch hij
wenkte den koetsier naar -huis te rij
den. Hij zelf ging te voet. Dé sneeuw
viel in dikke vlokken, en zweepte gie
rend in 'fc gelaat van M. de Kermadec.
Deze schéén echter daaraan ongevoelig,
«ge/lijk overigens aan alles wat hem om
ringde.
Vandaag groet men mij de laatste
maal als eerlijk man, mompelde
hij, morgen zal bet heetten
«Mijnheer de Kermadec -is een bank
roetier 1
Het hoofd op de borst gezonken stap
te hij tusschen de onverschillige me
nigte voort. Afgebroken woorden ont
snapten zijnen mond, zware zuchten
weiden in zijne borst gesmoord.
Weldra stond hij voor een huis van
rijk aanzien. M. de Kermadec stond op
't punt van binnen te treden, wlint dat
huis' was zijne woning.
Eensklaps echter solieen hij zich te
bedenken, want hij trok de hand terug
die hij reeds op de kruk der deur ge
legd had.
Wiaarom deze lieve wezens reeds
heden met de ramp bekend maken,
morgen zullen zij alles vernemen, heeft
'de uitgestrektheid van het onheil
Wait zullen zij doen, die twee weer-loO-
ze vrouwen V Wat zal er geworden van
mijne teergeliefde Maddleine
Tranen kwamen in de oogen van den
grijzen man die zichhaar gewéld deed
om zijne ontroering te overmeesteren.
Dij stoaptado g*Cf*nte
bij en ging langs eene njdpoi pot
Men weet 'dat do Duitsclïe regeering
beweert 'dat het Belgisch gerecht, niet
de ware moordenaars van luitenant
Graff vast heeft, dat déze te Settin zijn
en dat zij gevraagd heeft dait de BcQgi-
sche regéering een magistraat naar
Stettin mil zenden om die zoogezegde
schuldigen te ondervragen.
De Belgische regeering, alhoewel van
oordeel dat men staat tegenover een ma-
nceuver van de Duitsche regeering, heeft
toch besloten in zékere mate rekening
te houden van de bewering van de re
geering te Berlijn.
Zij 'heeft er dus in toegestemd dé be
schuldigden van Stettin te onderhooren
en heeft toégelaten, hen, mét een vrij-
'géleide naar het bezet gebied te bren
gen, ten einde confrontaties te doen,
HET GEVOI/t DER BELGISCHE
REGEERINGSCRISIS OP DE ON-
DERHANDELINGEN
Parijs, 15 Juni. In het Britsche
memorandum komt een punt voor dat
betrekking heeft op het moratorium
eventueél aan Duitschland -te yeriée-
nen.
Men vreest te Londen dat de Belgi
sche ministeriele crisis de onderhan
delingen gaat bemoeilijken, daar men
overtuigd is dat Quai d'Orsay de mee
ning van Brussel zal inwinnen vooraleer
aan Londen te antwoorden.
Het memorandum naar Parijs ge
zonden werd eveneens te Brussel en te
Rome afgegeven.
EEN OPZIENBAREND NIEUWS
DE JONGSTE DUITSCHE NOTA
WERD TE LONDEN DOOR ENGEL-
SCHEN OPGESTELD
Uit jgedian>ej opteö^rinigcjn 5pu het
'blijken dat de laatste Cuno-nota, van de
eeiste tot de laatste lijn te Londen ge
schreven werd en dit door de bestuur
ders van een machtige Engélsche kre
dietinstelling.
Het Duitsche plan is doodeenvoudig
het vermaard plan Mac Kenna, waar
over reeds zooveel gewag werd gemaakt.
HET FRANSCHE ANTWOORD
AAN ENGELAND
Parijs, 15 Juni. M. Poincaré
heeft van 't dok urnen t, dat hem door
M. de Saint-Aulaire overhandigd werd,
aan den ministerraad kennis gegeven.
In zijn kabinet heeft hij persoonlij k
het antwoord opgesteld en punt voor
punt dc vragen besproken. Te vier rune
was het Fransehe antwoord kant en
klaar.
Maar vooraleer het naar Londen te
zenden, 'hield M. Poincaré er aan er
Binsisél van op dé hoogte te steilten.
Ook Brussel dient Wn soort.gelijke
nota van Engeland te beantwoorden en
zou het ongeveer in den zélfden geest
kunnen doen.
De Fransclie nota zal eerst aan Lon_'
den overgemaakt worden pa v
overeenkomst.
:oOo:
(Vervolg)
Onze Vlaamrehe menschen', met hui
van huis uit e'-lijk en openhartig ka
rakter, zijn tengevolge van jarenlangé
misrekeningen ,(-n on tgoochel-ingcfn ,r
wantrouwig van aard «geworden, 'fc Is
verstaanbaar, maar 't is geen aanwinst;
Handelend in door en vooruit-'
zicht zou meer baten dan onbeweeglijke
slakkengcslotenhcid.
Nu in afwachting van betere tijden,
zullen ïirj daarmede rekening houden'
en om den goeden wil van iedereen ti
win men het werk der Yzerstiehting
nog kla irder toelichten.
Tot hiertoe beschouwden wij ze iif
haar denkbeeldig wezen met haar voor
werp en gronden en onderzoek der op-'
werpingc-n. nu .zullen wij haar dubbele'
werkelijkheid bereiken,die van inzet en
•he van uitkomst.
De Yzerstiehting als INZET, be-
:i9at in een algemeenen oproep, steu
rende op de gewensclite waarborgen
an studie, goedkeuring ©n zelfs, begin
yan uitvoering Wat haar alleszins een
ernstig uitzien vei-lcent.
Die oproep wordt gericht tot- alle in"
en uithocmsche medeburgers, die bui
len allo politiek of partij om, mcdc-
cl enken dat liet hoogste en 'laatste woord
ten geesielijke bate onzer dooden nog
r-iet is gesproken, geweest.
Dio oproep werkt door bckéndnïa-
kingen aller aard (1) ONBE
KEND, ONBEMIND dat aan do
inspraken der kristelijke dankbaarheid,
hoe dringend die ook wozen, door een
nngedwongene en gansche vrije volks-
uvting een waardig antwoord gegeven
worde.
Aan Jen ©enen kant vraagt het
werk ge?n aalmoezen (2) Niemand is
gemachtigd onze jongens te vernederen'
met in hun na*m eene bedelende hand
o:t te steken. Hun bloed tischt, maar
schooit niet. Zij deden hun plicht ten,
koste van hun leven doe elkeen
vertrekken, die voor hem als werkbu-
reel waren ingericht.
Zijn er geen brieven vroeg hij
aan een buretijongten.
Ik heb ze op den lessenaar van
mijnheer gelegd, antwoordde de aange
sprokene.
M. de Kermadec haastte zich zijn bu
reel te bereiken.
Dit laatste waö smaakvol, doch zeer
eenvoudig ingericht. Het ©enig wat bij
't binnentreden der plaats dadieftijk de
aandacht trok, was een groot wapen
schild aan den muur, waarop allerhan
de wapens «bevestigd waren.
Bonevena een paar groote dcigens,
pistolen en daggen, bemerkte mon er
Ook den kepi van scheepskapitein en
de goude epauletten aan dien graad
verbonden.
Een knapperend vuur blakerde lustig
in den breiden aard.
Zonder zijne door de kou verklemde
lédctmaten een weinig te verwarmen,
liet M. de Kermadec zich in den zetel
voor zijn lessenaar vallen 'en met koort
sige hand greep hij naar de brieven
waarvan de bureeljongen gesproken
liad.
Tusschen deze brieven moest er één
zyn van 't grootste belang voor M. de
Kermadec, want bij schoof al de andere
ter zijde, toen hij tussch'en de menig
vifl dage papieren ee.n omslag bemerkt
had waarvan hot schrift hem bekend
scheen.
Wat zal de tijding zijn stamelde
hij. Hoop of waiihoop, redding of on.
dEEgian»
'iSrmteaft maal A-vaida hij (ten bnef
zijnen ten koste van... wat ovoKloed.
Aan den anderen kant wordt ver
wacht dat ons volk, wakker geschoten
door het tijdig. en ontijdig ge tamp op
de klok dor «bekendmaking, 'in een
drachtig sa men voelen, eindelijk een
t'.gen taal spreke, die liet zelf vereert,
en een vrije daad stelle, waarvan het de
volle verdiensten inoogst.
R.V. Mortiei-, S.J.
13 Brusselschestraat Aalst.
(1) Die bekendmaking geschiedt
dGor -briefwisseling, prospectussen, pers
mededelingen en bijzonderlijk door
voordrachtavonden. Met hejfc oog op
aanstaanden winter kunnen deze van
na af coeds op het hoofdburoel aange-
yraagd worden. De voorwaarden zijn re
delijk en yoor den goeden wil van zelfs
dc onbeuiiddtisfe kringen dragelijk.
(2) Men aanvaardt op het hoofdse'^
cret-ai'iaat slechts bijdragen, geen aal-*
moezen, uit edel plichtbesef gestort. Hef
wenk bedoelt immers beneveus de lafe.
n.s der zielen een hoogere geestelijk©
ontwikkeling der lc/enden.
rond zonder er toe te kunnen besluiten
de zegels te verbreken en keu nis vali
den inhoud te nemen.
Men zou gezegd hebben dat er ondoF.
dait dunne blaadje het doodvonnis van
'den bestemmeling geteekend stond.
•Zijn'e handen beefden.
Eindelijk nam hij een besluit en'
scheurde den 'omslag; los.
Die brief luidde als volgt i y
Mijnheer,
Gij schrijft imij dat gij het inzicht'
badt met een en enkélen élag heb
evenwicht in uwe zaken te herateUen,
die sedert twee jaren veel geleden
hebben. Met dat inzicht hebt gij
gansch uw hoop gebouwd op de spe
culatie van 't «Algemeen Syndikaat».
Gij voegt erbij dat gij den vervaldag!
van 31 December niet met eer zult*
kunnc-m likwideeren, i,n dien de koer-'
sen der Beurs van de 24©n u niet-'
voordoeliger zijn dan die van 23 De,
comber laatst leden.
Ik stem toe dat gij in u in eeneit
i"crschrikkelijken toestand bevindt,
«doch aan wie is die toestond te wdj-«-
ten Aan u alleen 1
Wat betreft u géldeTijk te onder-
9teunen, dat kan of wil ik niet.
Door mijne zuster te trouwen, zïjt
gij tegen mijnen dank in mijne fa-
milie getreden, dit as u overiigen'S ge*.
nocg bekend.
Hot was insgelijks tegen mijnén
dank, dat .gij uwe bdtrdkking van
zeeofficier verlaten hebt. 't Was wdl
i» geen sohitterende loopbaan die u in
deze betrekking te wachten stondt
maar zij was toch zeker».
