EE HERSTELKWESTIE
Ëe vergaringen dar Engeisciie Regeering
in pTgTthe
Iahnldisisg ran den
Kapelleken Kring
Zaterdag
Oogst 1025
GEMEENTE MOORSEL
in het Vatifcian
Deed mm Presidsss! Harding
Valsche opgave
Hel enlslag van M. ievèze
Be Koning to LisiSc
BeionéUstoostand
van Mgr Pottier
Kerkstraat, 9 en 21, Aalst. Tel. 114
XXIX" JAARGANG NUMMER 177
is CENTIEMEN WEKELIJKS 0.60 Uitgever: J. Va» Nüffel-De Genot
Publiciteit buiten het Arr. AALST S Agentschap Havas, Adolf Maxlaan, 13, te Brussel. -Place de la Bourse, 8, Parijs, Bream's Buildings, 6, Lon dres E. G. 4,
II. Dorainicus
Zon op 4,29 onder 7,25
Laatste Kwartier den 4
Op aanvraag van d-en Heer Minister
van Binn&nl'andsche Zaken, beveelt Zij-
)ie Hoogw. de Bisschop van Gent, dat
■den Zaterdag 4 Augustus te 9 1/2 ure
de noodklok der parochiale kerken ge-
durende een kioaaii uurs zal geluid war-
den ter herinnering aan het roemrijk
verzet van Belgie tegen de schending
van zijngrondgebied door Duitscldand.
Op dai'uilr tvoklcen de uhlanen van
den keizer te Gemmenich en te Staveloi
de grens ovèr en roerden de eerste scho-,
ten gelost, dix dc voorboden waren van
eene l aft ga vfe-lcs misdaden, plunderin
gen, brandstiehiingen, rouw en ellende.
Vat 'alles zal de stormklok ons herin
neren.
Ln zullen wij den hemel bidden voor
de zielen der slachtoffers en.... voor dc
bekeeringder misdadigers.
Dat is de oude street der Pi
ca ids ofte bewoners van een deel
der departementen van de Somme
en van de Óiséin Frankrijk, Moe
dig volk .waartussclien men tegen
woordig vele Belgen en bijzonder
lijk Vlamingen aantreft. In die
streek zetten zich talrijke vlaam-
sehe boeren neer en schijnen het
land te \villen overmeesteren. De
Vlaander,s bezetten reeds voor den
wereldoorlog de omstreken van
Amiens,AbbevilleDouüens,
Montdidier, Pérpnne in de SöÖl-
me; van Be/mvais, .Clermont, Conl-
piègne en Senilis in de Oise.
Na.den ijuoorddadigen krijg we
ken hunuc landbouwers naar die
gouwen uit en zullen na een vijftig
tal jaren er wel vlaamsche gewes
ten van gemaakt hebben, indien zij
hunne goede zeden, christene ge
bruiken en vlaamsche taal zuiver
er. ongeschonden ginder bewaren.
Uiterst vruchtbare landerijen zoo
geschikt voor den landbouw en de
machtige opbrengst van tarwe en
suikerbeeten vindt men er overal.
Doch gelijk bijna overal in 't al
gemeen der fransche middens
heerseht er de ontvolking. Spijtig
genoeg want zonder menschenwe-
meling en werking blijft het
doodsch en kil en 't leven sterft weg
en handel, nijverheid en landbouw
kwijnen en verdwijnen. Is 't niet
doodspijtig dat er vele akkers niets
opbrengen in die stre.ek om de een
voudige reden dat ze niet bewerkt
en bebouwd worden.
Rijke gewesten zegde ik, ja aan
grond, aan vruchtbaarheid, .aan
weelde en aan rijkdom voortko
mende door de groote gave van den
bodem, doch arme streek waar de
handen ontbreken om ze aan 't
werk te slaan en waar de bevolkirg
wetens en willens zich laat uitster
ven. Gelukkig voor Frankrijk en
ongelukkig voor Begie en voor ons
door en door christelijk boerenvolk
dat dit laatste de plaatsen inneemt
van al die lauwen...
Vroeger gingen onze Fransch-
mans of vlaamsche werklieden naar
Pieardie om 't werk der boeren-
heeren, de hofstedeneigenaars of
gebruikers te verrichten. Hoe dik-
wils zagen wij ze niet optrekken
met pik en haak, en den blauwen
zak of den welbekenden baluchon
op den rug en weerkeeren met de
zelfde wapens na de overwinning
op den oogst of op de beeten be
haald en een rond sommeken voor
't onderhoud van vrouw en kinde
den samengegaard te hebben... en
thans zijn het onze eigene landbou
wers die ginder met ter woon zich
vestigden en uitbaten wat de Fran-
schen bij gebrek aan wilskracht of
aan kroost niet meer kunnen.
't Is niet best, verre van daar,
dat onze boerenlieden ginder bun
leven gaan slijten want de gods
dienstplichten kan men er te ge
makkelijk verzuimen, juist omdat
er te veel priesters ontbreken en
ook omdat de fransche omgeving
er veel te weinig christen is en 't ge
loof zoo flauw en lauw in d'herten
voortleeft.
TI06 Hef is 't, op nen loovertak,
langs ongehoord te vooren
■en ongezien, in 't loov&rdak,
den nachtegaal te hooren,
die, vindende dl zijn vooizen v.it,
komt al de vogei&nchooren.
met zijn betooverend overluid
en lief en lang getiorelutuit
verduisteren cn versmooren 1
Ja aangenaam is 't te doorwan
delen en te genieten die zoo vrucht
bare uitgestrekte streek, welke men
elders in Frankrijk niet tegen
komt... doorzaaid met ouderwet-
sche en puike gothieke en romaan-
sche kelkjes en torentjes (nog iets
eigenaardigs)met landbouwwo-
nmgen zoo prachtig opgebouwd
met hun hemelhooge schuren onder
sehaliëndak, met hoogten en leeg-
ten, heuvels en valleien zoo won
derschoon gelegen en versierd door
groen en goudgeel, waartusschen
riviertjes murmelen en frischheid
in de stikkende zomerdagen mee
brengen.
In dat geweste ontbreken de
Kunstbouwwerken niet, want
Amiens offert ter inzage zijne Ka
thedraal, de perel van christelijken
bouwtrant, zijn museas, zijne boe-
kenhalle, zijne andere kerken, zijn
stadhuis, zijne bruggen en wande
lingen uit de vooreeuwen.Abbevil-
le maakt groot kas van zijnen tem
pels Gods en van zijn belfort Pe-
ronne, eilaas waar alles ten gronde
verwoest werd mocht eens roemen
op zijn kasteel, zijn belfort, zijn
raadhuis en gothieke huizen de
kerk van Montdidier en de puinen
der abdij van Corbie zoowel als de
citadel van Doullens zijn nog te
bewonderen, terwijl het wonder
kasteel van Flam verdween door de
oorlogswoede. Niet min bewonde-
ringswaardig is het bisschoppelijk
paleis van Beauvais en de hoofd
kerk dezer stad. Compiègne staat
beroemd voor zijn slot, zijn ker
ken, zijn stadhuis en zijne uitge
strekte bosschen. Kerken als te
Senlis, te Noyon, te Trie, te Mai-
chiennes verdienen meer dan eene
melding en 't Kas*eel van Pierre-
fonds zoowel als het aan te stippen
Clermont en zijne ligging zoo be
tooverend schilderachtig, verdienen
eene allerbeste nota.
op Zondag 5 Oogst 1923
Om 2 1/2 uren namiddag',
vorming van den stoet in cle
Statiestraat en optocht naar
het Dorp.
Om 2 urenkorte aanspraken
door de HH Volksvertegen
woordigers Bon L. de Béthune,
P. Van Schuylenbergh en Ad-
vokaat Jos. De Clercq, Voor
zitter der Katholieke Vereeni-
ging van Aalst.
Ten 3 uren, Concert door
de deelnemende Muziekmaat
schappijen op het Dorp.
DaarnaTurnoefeningen door
de Aalstersche Turnafdeeling.
Een merkwaardig voorval beeft zich
dezer dagen voorgedaan bij het bezoek
van een aarital pelgrims aan bet Vati.
kaan.
Toen de pelgrims bij den ingang van
de Pauselijke vertrekken gekomen wa-
ren, verscheen or een beambte van bet
Vatikaan, die de vrouwelijke pelgrims
in twee groepen verdeelde.
Daarna verklaarde hij, d»t- alleen één
der damesgroepen kon worden toegela
ten. De uitgestotenen, verrast en ont
steld over dezen maatregel, moesten tot
hunne groote teleurstelling ervaren, dat
haar geen gehoor door den Paus kon
worden verleend. De regels, voor zulk
een gehoor vastgesteld, bepalen, dat da
mes daarop hebben te verschijnen in be
hoorlijke aan den hals gesloten klee
ding.
Protesten en jammerklachten van
sommige dames hielpen niets aan het
reglement werd streng de hand gehou
den. De Zwitsoreehe wacht hield den
ingang naar de Scala Clementina voor
de afgewezenen versperd.
Een paar der uitgesloten dames wis
ten in der haast" nog, sluiers of stukken
kant machtig te worden, ten einde haar
kleeding te volledigen, maar velen
moesten buiten het Vatikaan blijven.
Paus Pius XI wenscht, dat aaa do
zedigheid in kleeding, zeker binnen de
nmren van l»t Pauselijk Paleis, niets
zal worden tekort gedaan, al is het ook
maar tijdens den korten duur van een
gehoor.
Waar door de kerkelijke overheden
zoo zeer-tegen de lage wouwen kleeding
wordt ingegaan, moeten alle dames, die
het Vatikaan bezoeken, zeker als voor
beeld kunnen gelden voor anderen, wat
betreft de meed strenge toepassing der
beginselen, welke' de zedigheid in de
kleeding beheerschen,
M. Harding, president der Vercenig-
de Staten van Noord-Amerika, is over
leden. De laatste telegrammen, in Eu
ropa ontvangen, hadden nochtans eene
merkelijke verbetering in zijn toestand
gemeld.
Nadere bijzonderheden over zijne
laatste u-ren ontbreken nog.
DE OPVOLCER VAN
PRESIDENT HARDING
'Volgens artikel 11 van de Ameri-
kaansche .grondwet, is het de ondervoor
zitter, M. Calvin Coolidge, een rechts
kundige, die leeds tweemaal gouverneur
van den staat Massachossets was, die liet
ambt van president der Vereenigde Sta
ten zal waarnemen tot de eerstvolgende
presidentsverkiezingen. De verkiezingen
zullen plaats hebben in November 1924.
Verzekerd wordt, dat M. Calvin Coo
lidge volkomen overeenstemde met dc-
politieke .gedragslijn van president Har
ding en hij diens houding zal navolgen.
Een inwoner van Spa had, bij het op
geven van zijne oorlogsschade, rekenin
gen gevoegd die totaal valsch waren.De
zaak werd ontdekt en de verrsalscher
voor de rechtbank gedaagd. Deze heeft
hem veroordeeld tot 10 maanden ge
vang en 1500 fr. boete, of 3 maauden,
zonder voorwaardelijkheid.
De legerwet is dus ook door den Se
naat aangenomen en, zooals men weet,
had M. Devèze liet voornemen uitge
drukt daags na de aanneming der wet
als minister van landsverdediging af te
treden.
Op verzoek van M. Thounie zal de
minister evenwel, alvorens af te treden,
den hertog van Aosta Zaterdag en Zon
dag a.s. vergezellen naar Luik en Diks-
miiide.
Het ontslag van M. Devèze en de 'be
noeming van zijn opvolger zullen Dins
dag a.s. in den Moniteur verschij
nen,
De Koning zal op 15 Augustus do
plechtige onthulling van het gedenk-
teeken der verdedigere van liet fort van
Lonci'ii bijwonen.
De Kon mg en de vertegenwoordigers
der geallieerde naties zullen de plechtig
heid met "hu-n-ne tegenwoordigheid ver
eeren en meer dan 250 maatschappijen
zullon aanwezig zijn.
Na de belooging zal het bezoek aan
de puinen van het fort van Lonein, de
grafstede der verdedigers, toegelaten
zijn
Dc gezondheidstoestand van Mgr
Pottier, te Rome verblijvend, laat veel
te wensclien over.
De achtbare prelaat had met Sinksen
de hoogmis gecelebreerd in Santa Ma
ria Maggiore en heeft toen een pleuris
opgedaan. Zijn ziekte is sedert dien ver
beterd en zijne talrijke vrienden hopen
wel, dat 'hdj de ziekte zal te boven ko
men.
Dc H. Vader heeft een ander onzer
landgenoot-en, Mgr Peltzer, gelast aan
Mgr Pottier, die in de kliniek van de
Via Toecana verpleegd wordt, zijne
wenscheu voor spoedig herstel over te
maken*
MM. Baldwin en lord Curium gaven eene uiteenzetting over de
Engelsch-Fransch-Belgische onderhandelingen en stelden vasl dal eeil
intergeattieerde overeenkomst tegenover Duitschland onmogelijk teas.
M. Baldwin legde dan de Engelsche voorstellen van 20 Juli uiteen.
Hij bood namelijk aan
1° Een onpartijdig onderzoek te doen in samenwerking met dd
Kommissie van Herstel,.over.de Duitsche betaalkracht
2" Duitschland uit te noodigen den lijdamen tegenstand te it aken,
met de hoop dat de bezetting van het Roergebied later geleidelijk zou
opgegeven worden
3° Eene bepaalde regeling van het herstel-vraagstuk
4° Kontrool houden over de Duische financen.
:oOo:
Engeland zal de dohumenten afkondigen, doch de Éngelsche
staatslieden hebben nog de richting hunner nieuwe politiek niet doen
kennen.
7
dit of dat onderdeel of voorstel op dö
meerit vriendschappelijke -wijze van ge
dachten wisselen, de Europeeeche toe
stand waarbij alle kansen op schadever
goeding op welke de geallieerden alleen,
aanspraak hebben, kan verzinken in
een onherstelbare ruïne.
In deze omstandigheden heeft de
Brifeche regeering 'badoien met zoo min.
mogedijk vertoef aan het parlement de
stukken voor te leggen, die hare eigen
opvattingen en pogingen vermelden en
zij noodigt thans liare bondgenooten.
uit, toestemming te geven tot openbaar-
making van de nota's of vieded-eelingen
van hun kant waarop .gedoeld worit en
die noodig zijn om den toestand in zijn
geheel te maken.
De Britsc.he regeering hoopt, dat dè
openbaarmaking, van deze bescheiden
zal meewerken ter bepaling van de wer
kelijke afmetingen van het vraagstuk,
waarvoor de geallieerden zich geplaatst
zien en cle wereld zal overtuigen van do
gebiedende noodzakelijkheid oenor on
verwijlde en gezamenlijke actie om ze te
behandelen.
In beide Huizen werd deze verklaring
gevolgd door een debat dat nog voort
duurde wanneer de tekst der verklaring-
getelegrafeerd werd.
In de Lordskamer antwoordde lord
Ourzon breedvoerig aan verscheidene
sprekers, hij zegde dat de toestand on
tegensprekelijk ernstig is 'liet is moei
lijk dozen te bespreken zonder de doku-
menton onder oogen te hebben.
Lord Curzon besluit met zijne over
tuiging uit te drukken dat niet aller
kansen op wolgelukken verloren zijn.
Het Engelsch Parlement is daarnet,
uiteengegaan tot 13 November.
WAT MEN ER TE PARIJS OVER
DENKT.
De verwachte verklaring der Engél-
Anderzijds waren de regeeringen van s0^cregeoring_ was reeds Donderdag
Frankrijk en Belgie er weinig toe ge-ina™^ 'te ?anjs gekend.
•zind om het initiatief te nemen van 1 f' ^oirLcare vond er den tekst van
in het ministerie
ROND DE ENGELSCHE VERKLA
RING.
Londen, 2 Oogst. De verklaring
van de regeering werd eenerzijds gedaan
door Lord Curzon in het Hoogerhuis,
anderzijds -door M. Baldwin, in het La
gerhuis.
Ziehier deze verklaring
De antwoorden der geallieerden on
derzocht hebbende op liun eerste nota
van 2 Mei, den 7 Juni 1.1., heeft d<
Duitsche regeering hun een nieuw ine.
morandum laten geworden, inhoudende
de herziene voorstellen aangaande de
wijze, om dc kwestien van herstel en
van de Ruhr të regelen.
Er werd van "gedachten gewisseld,
tusschen de regeeringen der geallieer
den, met liet doel hun respectievelijke
zienswijzen te bepalen en te verklaren;
de regieringen van Frankrijk en Belgie
in het bijzondere, hebben dienaangaan
de van gedachten gewisseld met de Brit.
sche Tegeering.
Op 12 Juli, een maand later, werd
aan de twee Kamers'van het Parlement,
een verklaring gedaan, welke tot doel
had de door de Britsche regeering geno
men positie aan te wijzen; met"kracht
werd nadruk gelegd op de noodzakelijk
heid van oen actie, ertoe strekkende, om
een einde te stellen aan een toestand vol
gevaren, zoozeer voor den vrede in Eu
ropa, als voor de belangen van alle be
trokken partijen. Zekere voorstellen
werden door de Britsche regeering voor
uitgezet, als basis van alle actie in ge
noemden zin, en de verklaring eindigde
met de aanbeveling aan de geallieerden,
van bepaalde aan te wenden stappen.
De Britsche regeering was van mee
ning, dat de voorstellen hervat in de no
ta van 7 Juni, verdienden onderzocht
en bean woord -te worden. Dit antwoord
moest, volgens de Britsche regeering
een in tergeallieerd antwoord zijn/
liet opstellen van een antwoord en de
V£tn Bui'tenlandscho
'Britsche regeering verklaarde, dat zij de 1a ^1, J uit Rambouil-
verantwoordelijkheid op zich zou ne-*Twaar €0n IQinist'eiTaa<ï had plaats
men van het opstellen van een ontwerp i n T
van antwoord dat zij zou voorleggeu aan zlIi1 r kkigelsche verklaring was
de geallieerden. j reeds acht en veertig uren voorzien. Zij
In deze meening heeft de Britsche re-1 m«mand verrast. In de Fran-
geering een ontwerp van antwoord op-f politieke middens is de zienswijzo-
gesteld, en aan de regeeringen van jn- veranderd. Men betreurt het recht-
Frankrijk, Belgie, Italië en Japan over-5 Z1F F1*13,1" .1Pe/ kij,
handigd r |de Fransche en Belgische zienswijze kan
Dan worden de waarborgen dooraans!lrifn mon ^treurt )t zooveel to
Duitscldand aangeboden onderzocht en raeeT' SST. 'n(jn, overtuigd .is, dat eene
verklaard dat alleen door een interna-tf'zaTr-enlifk.o diplomatische werking
tionaal toezicht van Duitschland's fi. JlF V<SarH^enon vo?r s ourai-4de-
nancieel beheer, doeltreffende waarbor- kjkiutBlagen zouoplevcron.
gen zouden verkregen worden. 1 v^n - en Belgie is
Aan de DuÜsche regeering wordt ten S*1' lande1n hebt>ei1 8»-
slotfce den raad gegeven, zonder vertoef WTde? S-
het lijdelijk verzit te staken en cendoor Dmtechlaatd m doeken gelegd Zij
einde te stellen aan het aanwakkeren i 1f^bon bwg® genomen cn zijn vas"1, be
sloten ze te behouden tot Duitschland
opgeven1 den kjdzamen tegenstand opgeve en.
der bezetting van het Roergebied dengerlijk aan .ajne verplichtmgcn voldoet.
tot aabotoeren enz. Dan eerst zou er
spraak kunnen zijn van het
Toegevingen moeten niet komen van.
Frankrijk of Belgie, doch van Duitsch
land, de schuldenaar.
Fransche staatslieden, die goed op do
hoogte zijn van -wat er in Duitschland
omgaat, verzekeren dat de lijdzame te
genstand in Duitschland hoogstens nog
drie maand kan volgehouden worden/
terugkeer tor. het normale leven in ver
meld gebied.
HET STANDPUNT DER BRITSCHE
REGEERING
De Britsche regeering kan niet te
veel herhalen dat, terwijl zij de belan.
gen van hare bondgenooten als niet,
haar eigen belangen saam verbonden j Wat zal Engeland dan doen, den dag
acht, en terwijl zij terugdienst, gelijk dat Duitschland eerlijk met Frankrijk
zij altoos gedaan heeft, voor elke actie jen Belgie wil onderhandelen V
waarin men een aanwijzing zou kun- Het Engelsch gouvernement heeft
nen zien van verdeeldheid onder de ge-1 besloten alle dokwnenten af te kondi-
allioerden, zij overtuigd blijft dat het gen. Men verzekert, dat M. Poincaré, n\
vraagstuk, hetwelk thans aan allen hot Belgisch gouvernement ge-raad-
wordt gesteld, niet kan worden ontwe- pleegd te hebben, de Engelsche doku^
ken en dat terwijl do geallieerden, overmon ton zal laten volgen door de. Fran^
