11
HALT!
HALT!
Dinsdag;
jjSeplein. 1923
Be vri|st@liiBSg@3a vssrzlen
deer de mmm militaire wet
Uit hei Vaükaan
Landbouwbelangen
Een Belgisch Grijsboek
SteliaanscMIrtekseh gesshil
Niet drummen
er is plaats
genoeg- vooi
25 duizend per
sonen in de
Viaamsche
ik Pater is Ssnsi feesten
te iendermongte
DE VOLKSSTEM
XXIX* JAARGANG NUMMER 208
Kerkstraat, 9 en 21, Aalst. Tel. 114 3Z>^.G-3S3Ljj^3Zï> 10 CENTIEMEN WEKELIJKS 6.00 Wigever: J. Van Nuwel-De Gendt
Publiciteit buiten het Arr. AALST Agentschap Havas, Adolf Maxi aan, IS, te Brussel. Place de la Bourse, 8, Parijs, Bream's Buildings, 6, Lon Ere» E. C. 4..
H. Emilianus
Zon op 5,22 ondor 6,13
i Eerste Kwartier den 17
Van Viaamsche zijde werden de Par
lementsleden gehekeld, die de laatste
militaire wet hebben gestemd, omdat
deze een tijdelijke, kleine verhooging
van diensttijd voorziet. Nochtans heb
ben onze vertegenwoordigers alleen toe
gegeven, omdat ze in ruime mate wer
den vergoed door het verleenen van
vrijstellingen aan groote gezinnen.
Daar die vooral in Vlaanderen huizen,
zijn het ook onze gewesten, welke daar
bij het .grootste voordeel opdoen, zooals
onderstaande cijfers, aan de hand van
offieiieele gegevens, (ten overvloed be
vestigen.
Inderdaad, de huidige wet, toegepast
op de lichting 1923, welke in December
a. s. wordt binnengeroepen, geeft on
geveer de volgende vrijstellingen
In dé eerste kolom is de bevolking
vermeld op 31 Dec. 1922in de tweede
hel getal ingeschreven militieplicliti-
gen, (niet inbegrepen de uitgestelden
of de vroeger binnengekomenen) en in
de derde kolom liet aantal vragen tot
uitstel of vrijstelling, krachtens art.
8 der huidige wet.
I. t Voor de verschillende arron
dissementen van de vier Viaamsche
prrovïncien en liet arrondisement Leu
ven
Antwerpen 649,096 6,265 1,986
Mechelen 212,964 2,213 902
Turnhout j175,693 2,074 1,456
Leuven 277,560 2,961 1,322
Brug.-Oostcndo 261,591 2,816 '870
Korïrijk 215,799 2,397 1,047
Veurne-Diksm. 83,921 954 288
Thielt-Roesel. 196.366 1,941 881
leper 10L297 1,292 485
Aalst 212/133 2,379 1,019
Ouden aerde 1111,560 1,300 628
Gent-Eekloo 473,383 4>26 1,454
St. Ni'kl.-Dendm. 317,133 3,421 1,599
Tongeren 104.440 1,085 614
Hagelt 204,938 2,127 1,416
vrijstellingen moeten verleend worden.
Nemen we dezelfde verhouding, als
hierboven bewezen, n. 1. 81 0/0 dan ko
men nog 1, 910 vrijstellingen ten goe
de aan de Vlamingen.
Welk is nu het besluit
Op 38,099 ingeschrevenen voor
den militairen dienst goedgekeurde
Bernard of Supra, en eene gelijke hoe
veelheid Sylviniet van Elzas, Werd fos
faat Bernard of Supra toegepast, waarin
de hoeveelheid potasch op 5 p. h. ge
bracht werd, de hoeveelheid Sylviniet
van Elzas zal tot op 100 tot 150 kgr.
mogen verminderd worden.
De uilstrooing geschiedt bij
HET INTERGEALLIEERD
ONDERZOEK
Parijs, 9 Sept. De Japansche mi
litaire (attaché te Parijs, (kolonel Sji-
boeja werd aangeduid om het voorzit
terschap waar te nemen van de inter-
geallieerde Kommissie die toezicht zal
Fletcher, gezant gezant der Vereenig-
de-Staten in Belgie en wenscht hem in
de Engelsche taal, welkom en bedankt
hem dat het groote rijk, waarvan hij;
den vertegenwoordiger is in Belgie, pa
ter De Smet niet vergeten heeft en zich
gewaardigd heeft zich te laten verfe-
Vlaamsehe jongelingen der lichting keur in de herfst of den winter" of nog
1923, worden er 15,976 en 1,918 is vroeg in de lente zij meg nog ge-
17,884 vrijgesteld. In plaats dat diC|Sehieden onmiddelijk na den hooitijd,
38,099 Viaamsche jonge mannen vol- wanneer regen te verwachten is liet
gens den algemeenen dienstplicht de (nagras zal er zonderling door beguns-
kazerne moeten vervoegen, worden er
47 op 100, dus ongeveer de helft, naar
huis teruggezonden. We moeten hier
bij aanmerken, dat het jaar 1923 een
der gunstigste zijn zal en ten tweede,
dat bovenaangehaalde cijfers een ge
middelde aanduiden. Aldus zal dit
procent, namelijk 74 0/0 in de minst-
begunstigde spreken van Vlaanderen
35 tot 40 bedragen, terwijl wij b. v. in
het arrondissement Hasselt-Maeseyck
waarschijnlijk 70 vrijstellingen ftullr
len tellen op 100 dienstplichtigen.
In een volgend artikel zullen we be
wijzen, dat de vrijstellingen ten goéde
komen aan de kroostrijke gezinnen.
vhouden over het onderzoek, door Grie-genwoordigen aan de hulde toegebracht
kenland ingesteld om de moordenaars
van de Italiaansche zending te ontdek
ken.
Tc zamen 3,578.625 38.099 15,96'
t' Zij 42 t. h. vrijstellingen wegens
groote gezinnen.
If. Voor.de vier Waalsche pro
vinciën en het arrondissement Nijvel
Ni j vel
A th
Charleroi
Bergen
Zinnik
Thuin
Doornik
Hoei
Luik
Venders
Borgworirf
Aarlen-Virton.
Bastenaken
March e
Neuf chateau
Dinant
Namen
Philippeville
174.842 1,556 138
84,868 737 106
433,703 '4.020 206
262,548 2,284 110
163,787 1.437 200
135,404 1.220 80
154,880 1,316 187
98,798 852 68
527,231 4,517 391
174,601 1.421 94
72,011 716 168
81,239 770 168
41.731 440 87
42^622 382 13G
56,550 - 580 191
86,627 721 85
205,440 1,895 117
57,487 485 26
Te zamen 2,774,375 24,621 2.571
't Zij 10 t. h. vrijstellingen wegens
groote gezinnen.
ITT. Arrondissement- Brussel
't Zij 14 t. h. vrijstellingen wegens
groote gezinnen
Brussel 1,106,568 9,003 1,310
IV. Voor geheel Belgie zijn de
cijfers
7,459,568 71,723 19,848
Welnu, als men die cijfers nagaat,
stelt men vast, dat op de 19,848 vrij
stellingen hel Viaamsche land (Brus
sel uitgezonderd) er recht heeft op
15,967, 't zij 81 0/0 op het totaal vrij
stellingen. Het Walenland daarente
gen heeft recht, op slechts 13 0/0 van
liet totaal vrijstellingen.
Nog duidelijker komt de verhou
ding ten voordeele der Vlamingen uit,
als wij enkel de arrondissementen van
ongeveer het zelfde aantal inwoners te
genover elkaar zetten.
•inwoners
Turnhout
N ij vel
Hussel t -Macseyck
Namen
Veume-Düksnt
Dinant
ICortrijk
Bergen
Gent-Eccloo
Luik
175,693
174:842
204,938
205,440
83,627
86,627
215,799
262/548
473,853
527,231
vnjst.
1,456
138
1.416
117
288
85
1,047
110
1,454
391
Die cijfers spreken boekdeelen. 'Er
is echter nog meer! Inderdaad, de lich
ting 1923 zal dus zooals we hierboven
schreven 71,723 dienstplichtigen leve
ren. Nochtans voorziet de nieuwe wet
ecu jaarlijks maximum contigent van
49,500 militianen. Op 71,723 worden,
zooals we zagen, er 19,848 vrijgesteld;
blijven er dus nog 51,875. Trékken we
nu van dit aantal het maximum conti-
Tent af, dan blijkt liet dat er nog 2,375
DE PAUS EN 'T EUCHARISTISCH
CONGRES TE GENUA
De H. Vader noemde tot legaat a la
tere op 't Congres te Genua Zijn Emi
nentie Kardinaal Vannutelli, deken
van 't Heilig College.
DE H. VADER EN St. BERNARDUS
VAN MENTON
Naar aanleiding van hot eeuwfeest
van S. Bernardus van Menton, naar
wien de Groote- en Kleine Sint Ber
nard genoemd worden, die de apostel
dier streek geweest is en wiens werk de
eeuwen overleefd heeft, richtte de H.
Vader een schrijver naar Monseigneur
Du Bois de Villerabel, Bisschop van
Annecy.
De H. Vader verheugt zich over
dit eeuwfeest en herinnert aan de zoete
ontroering, welke hij ondervond tel
kenmale hij dc bergtoppen besteeg,
welke heden ten dage nog spreken van
Bernardus' liefdevolle bedrijvigheid.
St. Bernardus van Menton dient gere
kend onder dc groote helden der Ka
tholieke Kerk.
•Zijn werk strekt hem tot eeuwigen
roem. Wie vermag al de weldaden op
te sommen, welke de patei^ van Sint-
Bernard in den loop der eeuwen be
wezen hebben aan menschen uit alle
standen en alle naties De II. Vader
heeft meer dan eens hun gastvrijheid
genoten. Hij roept Sint Bernardus uit
tot patroon der Alpinisten en berg-
klimmers. Onder al de oefeningen,
welke een deftig vermaak verschaffen,
is er geene die heilzamer is naar ziel
en lichaam dan liet bergbeklimmen
mits alle roekeloosheid vermeden worde
Terwijl de ledematen zich versterken
in die harde oefening en de ziel zich
gewent aan 's levens moeilijkheden,
leidt de beschouwing der overheerlijke
schoonheden, welke van op de Alpen
toppen worden waargenomen, tot God,
Schepper en Meester der Natuur.
VOOR DE HEILIGVERKLARING
VAN PIUS X
'Nog talrijke verzoekschriften kwa
men 'binnen, o. a. vanwege het Hol-
landseh Episcopaat. De Kardinaal-Vi-
caris heeft de namen bekend gemaakt
van hen, die het tribunaal samenstel
len van 't Bisdom voor het proces van
Pius' heiligverklaring. Voorzitter is
<Mgr Iluyn, Lattjnseh Patriarch van
Alexandrie, 'bijgestaan door Mgr Testa
en Mgr Volpi.
EEN BELANGRIJK GEVAL'
Laatst, hébben wij het geval aange
haald van eene weide, waar een land
bouwer ten titel van proef, op liet nat
ste deel, eene fosfo-polascli bemesting
toegepast bad. De uitslag had zich
niet laten wachten dit deel bedekte
-zieli met eene rode, waar de klavers
domineerden, terwijl op het overige
deel der weide deze niet te zien waren,
lederen morgen, zoohaast de staldeur
en den slagboom der weide geopend
waren, richtte het vee zich naar deze
uitverkorene plek, aangezien het daar
een smakelijker voedsel dan elders aan
trof. De dieren zijn voorzeker recht
zinniger dan de menschen zij betui
gen openlijk hunnen voorkeur, wat
hun belieft. Een smakelijk voeder is
altijd meer verteerbaar, en daardoor
reeds voedzamer.
Dit geval bewijst ten duidelijkste'
dat de fosfo-potasehbemesting nim
mer mag verwaarloosd worden op wei
den. Men £>ast ze 'bij voorkeur toe on
der vorm van fosfaat Bernard of Su
pra en Sylviniet van Elzas, in de hoe
veelheid van 400 tot 600 kgr. fosfaat
tigd wezen.
"Eene bemesting met fosfaat Bernard
of Supra vertegenwoordigt daarenbo
ven eene halve bekalking. F. OSFO.
Het Belgisch Grijsboek zal in den
loop van de volgende week verschijnen
Het had er reeds moeten zijn, maar de
vertaling in het Nederlandsch heeft tijd
gekost.
In dit Grijsboek een dokumen-t
van 120 tot 130 bladzijden zal de
Belgische regeering uiteenzetten, dat-
haar politiek uitsluitend entente-gezind
ie gebleven, hoewel zij in enkele geval
len een onafhankelijke gedragslijn ge
volgd heeft.
Het Grijsboek doet mededeelingen
over het vraagètuk van de vergoeding
en verklaart de Ruhrpolitiek. Eerst na
dat Belgie alle middelen tot verzoening
had uitgeput en herhaaldelijk een be
roep op Duitsehland's verplichtingen
had gedaan, heeft Belgie zich verplicht
gezien tot pressie zijn toevlucht te ne
men en toen wad 'bezetting het eenige
middel.
Het Grijsboek zal een belangwek
kend rapport van deskundigen bevat
ten, dat ten doel heeft den omvang van
Duitsehland's vermogen vast te ©tellen
ten einde uit te maken welke vergoe
ding Duitschland betalen kan en het
minimum te bepalen van de schuldvor
dering verhaalbaar op bet globale be
drag van de Duitsche oorlogsschuld.
De nota der deskundigen zal ook de
bronnen van inkomsten van het Duit
sche rijk aanwijzen spoorwegen,
douane-rechten en winsten uit de nij
verheid.
Het Grijsboek ©telt ten slotte vast,
dat het vergoedingsvraagstuk in den
•laatsten tijd een aanmerkelijk stuk
vooruit gekomen is.
HET ONDERZOEK NAAR DE
PLIOHTIGEN VAN DEN MOORD
AANSLAG
De bladen melden dat het gevoerd
onderzoek om de daders te ontdekken
binnen een cirkel van 5 kilometers ge
daan werd en talrijke voorwerpen deed
ontdekken die aan de moordenaars heb
ben toebehoord.
De Grieksche overheden hebben de
overtuiging dat de daders deel uitma
ken van het geheim Albaansch comi-
teit Sat urne waarvan de zetel te Scuta
ri is.
EEN ULTIMATUM VAN GRIE
KENLAND AAN ALBANIË
Rome, 8 Sept. Volgens de bladen
heeft Griékenland aan Albanië een ul
timatum gezonden, waarin van dien
Staat wordt geeischt, dat Mj binnen
vijf dagen de personen -uitlevere, die
verantwoordelijk zijn van den moord
van Janina,
M. Mussolini, zond aan baron Avez-
zana Italiaansche gezant te Parijs, het
volgende 6nelbericht, voor den gezan-
tenraad bestemd
Ik verzoek U aan den gezanlenraad
mede te deelen dat de koninklijke re
geering nota nam van de bepalingen
door dc conferentie aan Griékenland
opgelegd. De koninklijke regeering
nam de bepalingen aan en herhaalt
andermaal zijn vroeger gedane verkla
ring te weten dat Korfoe en dc naburi
ge eilanden zullen -ontruimd worden
zoodra Griekenland volledige voldoe
ning zal gegeven hebben.
GRIEKENLAND NEEMT HET BE
SLUIT VAN DEN GEZANTENRAAD
AAN.
Londen, 9 Sept. Griekenland
nam dc besluiten van den 'gezanten-
raad aan.
GRIEKENLAND STORT
50 MILJOEN LIRE
Genève, 9 eptember. Griekenland
is met de uitvoering begonnen der
voorwaarden door den Gezantenraad
opgelegd.
Men weet dat het reeds sedert ver
scheidene dagen de noodige financieele
maatregelen had getroffen om zich dc
50 miljoen lire te verschaffen door Ita
lic geeisclit als vergoeding.
I)e storting daarvan had gisteren
plaats in de Zwitsersche Nationale
Bank.
Kermis
Meuleschettastraat
Het -oude stadje Dendermonde, zoo
schilderachtig geleden aan samenloop
van Dender en Schelde, ontwaakt in
een eclit feestelijke stemming, beguns
tigd door een puik najaarweder. Een
lief Septemberzonne'ke zendt hare nog
koesterende stralen over de fonkelnieu
we huizen, van het oude Dendermon
de, zoo schromelijk geteisterd door de
Duitsche barbaren, en noodigt eenieder
uit deel te nem.cn aan de grootsche
feesten, welke heden plaats grijpen ter
eero van haren grootsten zoon, pater Dc
Smet.
Aan alle huizen wapperen de pause
lijke en nationale kleuren ter eere van
den held. De nieuwe straten leiden ons
tot aan de L. Vr. Kerk, alwaar in den
schaduw van hooge en nog dik bebla-
derde boomen, het standbeeld prijkt
van den grooten held. Eenvoudig en
toch zoo aanoriipend staat hij daar af
gebeeld genuld in zijn streng kleed
van volksbescliaver en verkondiger van
het woord Gods, treedt hij op; het kruis
in de liand, schijnt hij zich te richten
tot al wie maar van goeden wil is.
Nevens het standbeeld is er een groot
verhoog opgetimmerd, waarop een al
taar is opgericht, dragende ten top het
reli'kwieenschrijn van" de HH. Hüduar-
dus en Christiana, patronen der stad.
Het is aan dit altaar dat in tegenwoor
digheid van Z. II. Mgr Seghers, bis
schop van Gent en Z. Exe M. Fletcher,
gezant der V. S. van Amerika. Te dier
gelegenheid sprak de E H. Iluysman
der S.J., den lofrede uit van pater De
Smet.
Alle geestelijke, burgerlijke en mili
taire overheden namen aan die plech
tigheid deel.
Om tien uur juist begint de solem-
neele mis, welke gecelebreerd werd door
den E. H. déken De Mulder, bijge
staan door de EE. HH. onder-pastoors
van O.L.V. kerk.
Te midden eener groote schaar inge
togen vólk rijst het verhoog waarop het
zoenoffer gebracht werd. Rond het
prachtig altaar hadden zich geschaard
Mgr Seghers, bisschop van Gent Mgr
Stillemans, van New-York M, Flet
cher, gezant der Vereenigde Staten
Dom Adelardus, prelaat der Benedic
tijner Abdij M. Vermeersch, volkver
tegenwoordiger Ver wilghen, arrondis-
sementeeomm)ssaris Van Stappen,
burgemeester der stad Dendermonde,
alsmede de gemeenteraad Maffei
Cooreman, gouwschepen, alsmede de
leden der famine De Smet Rubbens,
volksvertegenwoordiger. Waren ook nog
aanwezig de vertegenwoordigers der
verschillige orden van missionnarissen
alsmede den provinciaal der Jesuieten,
tot welker orde de pater De Smet be
hoorde.
Na het Evangelie neemt de E. II.
Iluysman der S.J. het woord. Hij richt
zich eerst tot- Mgrs Seghers en Stille
mans, en bedankt hen voor hunne aan
wezigheid aan de officieele hulde der
Kerk van Christus aan den mission na
ris pater De Smet.
aan den grooten held.
Zich daarna tot het volk wendende
verklaart de E. H. Iluysman dat liij
gekomen is om hulde te brengen aan
den man, die zich zelve heeft geschon
ken aan het schoonste ideaal op deze
wereld God en de Ziel. Geen
schooner schouwspel dan den kruis
tocht ondernemen voor God en zielen,
het voorbeeld volgende van den God-
Missionnaris Sitio 'sprak de god
delijke meester <i ik heb dorst naai;
de zielen
Dit woord klonk in het hart van
duizenden, zooals in jcht van Franeis-
eus Xaverius en van honderden Bel
gische missionarrissen.
Het gloedvol woord van den E. II.
Iluysman noodigt de toeschouwers uit
de oogen te vestigen op het standbeeld
van pater De Smet, dat rijst nevens
Gods altaar. Gedenkt zegt hij dat pater
De Smet het kruis in de hand Ameri
ka doorkruis heeft, overal liet zoete
woord Gods verkondigende ten ze! ver-
tijd als het vredewoord. Pater De Smet;
was de groote vredestichter, bijzonder-^
lijk in de jaren 1867, 186S, 1869.'
Daarom staat hij hier ook afgebeeld
dragende den palmtak zinnebeeld van*
den vrede.
(Zijne redevoering eindigt met dezo
practisehe conclusie uit ai de wereld
streken waar 2500 van ons zwoegen
stijgt er een kreet*helpt de mi-
si es Daar is groot gebrek. Ieder,
moet zijne plaats nemen in den kruis
tocht voor God en de zielen.- Geeft uw
gebed, geeft uwe aalmoes aan uwe,
missionnari'ssen, die in de bres staan,
voor de uitbreiding van Christus rijk,
voor de redding der zielen.
Gedurende de mis liet de kapel, be
stuurd door den heer I.. De Lentdec-
ker zich hooren.
Na het Ite Missa est gaf Mgr Se
ghers zijnen zegen aan de ingetogen en
en nedergeknielde massa volk, dat ge
schaard stond rond het altaar.
'OFFICIEELE
ONTVANGST
STADHUIZE
TE»
I
Na de plechtige Mis grijpt de offi
cieele ontvangst ten sladhuize plaat»,
waar de heer burgemeester der ato£
Dendermonde, in de Fransche taal, zij
nen dank uitspreekt aan den afgezant
der Vereenigde-Staten, den h. Fletcher,
en Mgr Seghers, bisschop van Gent.
Tot den heer Fletcher brengt hij den.
groet liem ook persoonlijk als verte
genwoordiger van liet democratisch©
Amerikaansche volk, wie onze erkente
lijkheid en vriendschap eeuwig duren
zullen.
Zich wendende tot Mgr Stillemans
bedankt: hij deze ook voor de genegen
heid en de belangstelling die hij im
mer getoond heeft aan onze geteister
de stad.
Mr Fletcher neemt daarna het woord
in de Engelsche taal.
Hij verklaart verheugd te zijn van-
te hebben deelgenomen "aan de hulde
toegebracht aan Father De Smet, aan
■wie Amerika zooveel te danken beeft.
Hij brengt nogmaals hulde aan dien
'grooten priester, in wie hij den groot-
sten pionier der beschaving ziet.
Hij wijdt verder uit over al hok'
goede dat pater De Smet in Amerika
teweeg gebracht heeft, zoowel op zede
lijk als op stoffelijk gebied, en wiens-
naam zoo hoo£ in eere gehouden wordt
in het Amerikaansche vaderland.
Mgr Beghen? drukt vervolgens zijno
sympathie uit voor het aloude en zeer
katholieke Dendermonde, het meest be
proefde schaap zijuer kudde. Ten volt©
verklaart do doorluchtige prelaat vei>
dient zij alle genegenheid (Toej.)
En verklaart insgelijks gelukkig t©
zijn deel te hebben genomen aan de
feesten ter eere van Pater De, Smet,,
in wien hij ook den grooten beschaven
huldigt
Hij sluit zijne rede met de hoop»
dat de geest, die Pater De Smet bezield©
zóu voortgaan met te heerschen.
De heer volksvertegenwoordiger Ver
meersch vertaalt vervolgens de rede uit
gesproken door Mr Fletcher, en hij
sluit die officieele redevoeringen met
deze hartelijke woorden, dat de gene
genheid van de Vereenigde-Staten voor
Belgie niet begonnen is met den oor-
lóg en dat deze ook niet opgehouden
heeft met deze.
Vervolgens begaven de waardigheids-
bekleeders en overheden zich naar het
Collegie van O. L. V. alwaar hun een.'
Daarna wendt hij zich tot dei! lieer [banket aangeboden werd.
