10
Woensdag
Octob. 1923
VLJUUNSCHE H006ESCH00L
is isastind m
Ineldaist te La Loyvfèrs
Vergadering vast de Kath. Unie
Earst® W&zmsskè ScslaSs
Weelk van dea üdi@Bisfand
DE VOLKSSTEM
XXIX* JAARGANG NUMMER 233
Kerkstraat, 9 en 21, Aalst." Tel. 114 33.£LC3-:OX_.^33 10 CENTIEMEH WEKELIJKS 0.60 Uitgeter: J. Van Ncffel-De Gendt
Publiciteit buiten het Arr. AALST Agentschap Havas, Adolf Maxlaan, 13, te Brussel. Place de la Boutse, 8, Parijs, Bream's Buildings, 6, Londres E. C. 4.
H. Feanciscus Borg.
Zon op 6,33 onder 5,14
Eerste Kwartier den 16
De opening der Vervlaamschte
Hoogeschool van Gent is nakend.
De plechtigheid is op 16 October
.vastgesteld.
In het vooruitzicht der opening
der Vervlaamschte Gentsche Hoo
geschool wordt sinds de stemjning
der Vervlaamschende wet de hou
ding besproken welke de Vlamin
gen en 'inzonderheid de Vlaamsehe
studentenzullen aannemen.
Het Staat'vast dat de Vlamin
gen niet volledig hebben bekomen
wat ze Vróegert en verlangen,
Daarom willen sommigen zich
vijandig tegen dé nieuwe Hooge
school aaristéllén 'en zetten de stu
denten 'aan het Fransche stelsel
aan te nemen, dat is de twee der
den hunner studiën in het Fransch
doen en slechts een dérde in het
Vlaamsehe in plaats van omge
keerd.
Dat zou moeten dienen als pro
test omdat de Gentsche Hooge
school niet volledig en uitsluitend
vlaamsch is, en ten tweede omdat
professors die liet vlaamsch niet
genegen waren en de vervlaam-
sching bestreden hebben, aange
nomen en de toelating gekregen
hebben, hunne leergangen deels
in het Vlaamsch en in het Fransch
te geven.
Men brengt in. dat sommigen
dier professors onbekwaam zijn
hunne leergangen in het Vlaamsch
te geven, .ten minste in behoorlijk
Vlaamsch of Nederlandsch, en ook
wel dat sommigen de Vlaamsehe
leergangen opzettelijk slecht zul
len geven.
Het dunkt ons dat men op dat
gebied de zaken vooruitloopt; dat
allés zijn tot hiertoe enkel veron
derstellingen en het zou behooren
feiten af te wachten, die bewijzen
dat dergelijke veronderstellingen
gegrond zijn.
In andere staatsinstellingen
zijn ook wel ambtenaars, die ze
kere wetten geenszins goedkeuren,
maar die ze niettemin zeer stipt
uitvoeren-
Het is gebeurd dat rechters ver
klaarden Zekére wetten met tegen
zin toe te passeh omdat ze die te
Streng vonden, maar toch' pasten
zij die toe.
Zouden er ook' geen ministers
zijn die sommige wetten anders
zonden verlangen," maar die toch
waken op (hunne ,strenge toepas-
sing?
Indien de I lanungen nog geene
volledige voldoening hebben be
komen, hebben ze toch eenen groo-
ten stap voorwaarts gedaan.
Onze voormannen van Kamer
en Senaat hebben het goed gevon
den er vrede mede te nemen, on-
dertusschen kan de strijd voort
gaan om volledige voldoening te
bekomen.
Bestrijden wat hekomen werd,
kan center het middel niet zijn om
liet uiterste doel te hereiken. Inte
gendeel, de Boycot der Vlaamsehe
leergangen, indien hij moest ge
lukken, zou er onvermijdelijk toe
leiden, die leergangen als ze
toch geen geen leerlingen zouden
teilen af te schaffen.
Van dan af zou het ook rfet
meer noodig zijn te Gent
sors te benoemen, die beWaam
opdat het onderwijs in de'FIoo
geschool gegeven, gemakkelijker
zou doordringen in het volk, krach
tiger zou medewerken tot zijne op
beuring en algemeene ontwikke
ling.
Eu nu zou men wijgeren van
dien hefboom, die reeds machtig
is, gebruik te maken omdat hij
niet machtig genoeg is?
Ware dat gecne misdaad tegen
het Vlaamsehe volk, dat men zoo
gretig zijne onwetendheid aan
wrijft.
En het zouden degenen zijn
die zeggen alles Voor dat volk over
te hebben, die daartoe zouden be
sluiten!
Zoo iets is onaannemelijk. Ook
stellen wij met genoegen vast dat
alle ondervindingrijke, kalme, be
zadigde, maar overtuigde en door-
houdende Vlamingen voor I de
rechten van het Vlaamsehe Volk,
het eens zijii om het verkregen
voordeel zoo breed mogelijk uit te
baten en de gezaghebbende en
vooruitziende pers staat hun jter
zijde,
In zulke gewichtige zaak, komt
geen persoonlijke voorkeur, geen
kleingeestige^ berekening te pas,
alle Vlamingen moeten zich scha
ren rond de groote Vlaamsehe
vlag,
HOE DE PARTIJEN TEGENOVER
DE REGEER.ING STAAN
De toestand der partijen tegenover
het cabinet Strescinuiin is volgcnder
wijze Vastgesteld.
In do oppositie slaan de Duitsche na
tionalisten en dc communisten.
In do meerderheid zijn de vier par
tijen der groo'to coalitie.
De bladen geven de wedéreijdschc
houding der politieke .groepen weer.
liet orgaan der nationalisten even
wel vindt dat de vervanging van Hel-
ferding door Luther een versterking
van den toestand van M. Stresemann
daan telt.
DE RIJNLAND-REPUBLIEg
IN VORMING
GEEN BLOEDVERGIETEN
Volgens een welingelichte pet-soon
moet men er zich aan verwachten dat
de bewoners van het Rijnland eerst
daags oen poging zullen aanwenden tot
het uitroepen dc rqnrbliek.
Dé separatisten zouden alle middelen
aanwenden out allo bloedvergieten te
vermijden.
KOG HONDERD DUIZEND
TOETREDINGEN
Men meldt uit Wiesbaden 'i
De leden van het bestuurscolmlteit
der separatistische partij van -liet Rijn
gebied werden te Wiesbaden door Dr
Doric-n ontvangen.
Op deze vergadering werd vastgesteld
dat tengevolge van het bloedbad van
Dusseldorf 100,000 nieuwe kandteeke-
ningen van toetreders verzameld wer-
den.
Dc arbeiderssyndicaten van Bochum,
Gelsenkircheü, Oberhausen en Mul-
lieim hebben zich officieel bij de sepa
ratistische beweging' aangesloten.
HET NIEUWE DUITSCIIE
KABINET
EEN VERKLARING VAN M.
LUTHER, MINISTER ,VAN
GELDWEZEN
Berlijn, S October. In oen on
derhoud met de Berlijnschen corres
pondent van do Koln. Zeitung
heeft Dr Luther, de rijksminister Van
financien verklaard dat hij liet
- eersten plicht acht een waardchoudend
profes- betalingsmiddel te scheppen.
„eWaam Ifet 'c)'mrloe trekkend ontwerp ns
2tin in het Vlaamsch te leeraren kL lut«CW0I'tt- Bovendien wachten
11. triI hem tal van vraagstukken op belas-
finggebicd, welker oplossing tengovol
De Vlaamsehe Hoogeschool
en de Vlaamsehe leergangen be
strijden en boycotten, ware onze
voormannen in en buiten het Par
lement afkeuren; het ware troef
in de handen geven van den vij
and.
Het ware daarbij de Vlaam
sehe beweging belachelijk maken.
Die beweging eischt' Vlaamscih
hooger onderwijs, niet zoozeer in
bét belang van den student, maar
uiiijifii iit-i k;uk
vooral m het belang van het volk jnomisclie leven
ge moet hebben dat de ontvangsten de
uitgaven van het rijk dekken.
Een volstrekt herstel van liet finan-
c-ieele evenwicht zal weliswaar eerst mo
gelijk zijn, als de schadevergoeding
binnen draaglijke grenzen is terugge
bracht.
Daarvoor is noodig dat het rijk 'de
vrije 'beschikking over het Rijnland en
het Ruin-gebied herkrijgt, omdat deze
groots cent-ra van voortbrenging hun
volle kracht pas kunnen ontplooien
binnen het kader van het Duitsche eko-
M. KOETH, MINISTER VAN ECO
NOMISCHE, ZAKEN
Berlijn, 8 October. Joseph Koeth,
de nieuwe minister van economische
zaken, is een gewezen officier.
Hij is in Beieren geboren en was ge
durende lange jaren lid van den Beier-
sclien generalen staf. Bij het begin van
den wereldoorlog werd hij geatta
cheerd bij 't Pruisisch departement-
van oorlog. Tijdens den oorlog heeft
hij in samenwerking onet- Walter Ra-
thenenu de afdeeling voor grondstof
feiivoorziening geleid.
DE REGIE E RING-S VER KLARING
Berlijn, 8 Oct. Uit parlementaire
kringen wordt aan de Welt am Mon-
tag geschreven dat de rede van Stre
semann 'bij do coalitie-partijen in hot
algemeen een gunsteen indruk heefj,
gemaakt. Dc linkerzijde is van miee-
ning dat dc rijkskanselier wel wat al te
onvriendelijk tegenover de communis
ten is geweest. Hierdoor heeft, men den
indruk gekregen dat de uitzonderings
toestand wel degelijk tegen de uiterste
linkerzijde is gericht.
De coalitie-partijen gelooven echter
dat Dr Stresemann zich hier door zijn
welsprekendheid hoeft laten meeslepen.
Wat Stresemann over den achiuur-
schen werkdag zegde beantwoordde niet
geheel aan dc gesloten overeenkomst,
maar verimoedelijk heeft men ook hier
mét een vergissing van den rijkskanse
lier te doen., In het stenogram van dc
rede zal deze zinsnede wel. verbeterd
worden.
Veel ernstiger is hetgeen de rijkskan
jelier zegde over de houding van hot
rijk ten opzichte van Beieren. In deze
kwestie zullen de sociaal - d emo c rate 17
het standpunt van Dr Stresemann wel
niet deelen. Het kabinet zal dan op
nieuw verplicht zijn een uitweg té zoe
ken.
Het aangenaamst 33 de linkerzijde
getroffen geweest door de duidelijke
wijze waarop de rijkskanselier de hou
ding van Btinne? en van de groot in
dustrie heeft Veroordeeld.
De sociaal-democratie .is er van over
tuigd dat de.grocte coalitie, si echts kan
olijven bestaan indien voor goed wordt
afgerekend niet hen die steeds econo
mische crisissen uitlokken. Men z-ict in
parlementaire kringen wel in dat een
dergelijke politiek "eon splitsing der
Duitsche volkspartij ten gevolge zou
kunnen liebben, maar zulk een splrtsino-
zou zeker niet nadeelig voor de werk
zaamheden der tegeering zijn.
HET BEZOEK DER KONINGIN
EN DE SOLDAAT MET HET
GEBROKEN GEWEER
De k Peuple deelt in zijn verslag
over de plechtigheid mee dat er geen
roode vlaggen in den etoet werden ge
dragen en zegt des aangaande
Dinsdag morgen had de Socialisti
sche Federatie een beroep tot de arbei-
dersklasse gericht óp dat zij dèel némen
«ou aan de plechtigheid. Al de groepen
waren nitgenoodigd. Allen hadden de
uitnoodiging aanvaard, want de pocia-
hsten wilden Imee hulde 'brengen aan
Lcfebvre, een der hunnen, en aan allen
die .gevallen zijn voor de verdediging
onzer vrijheden.
Vrijdag avond lieten nu eenige le
den van het inrichtingseomiteit aan de
socialistische groepen welen dat de vla"
met het gebroken geweer, toebehooremT
aan de socialistische oud-strijders, die
zeer talrijk zijn te La Louvière, niet
aan de betooging mocht deelnomen.
Zaterdag avond, in het Volks
huis vereemgd, besloot de Socialisti
sche Federatie geen officieel deel aan
dc betooging te nemen en Zondag mor
gen werd een bericht aan de muren ge
plakt, om de onthouding te melden 'en
aan te kondigen dat een proclamatie de
redenen van dit besluit zou doen ken
nen.
Eens te meer hebben dus de «pa-
tnotards de kwestie van het gebro
ken geweer op het tapijt, gebracht Dit.
symbool is met het, symbool der laf
heid, hot is de uitdrukking van onzen
wensch naar wereldvrede, enz
De Peuple legt de zaak maar
half uit.
Ziehier hoe hot gegaan 33
De Peuple was zoodanig over
tuigd dat de socialisten zouden mee
doen, dat hij liet Zondag (morgen nog
aankondigde maar de mannen met
hefc gebróken geweer hielden de waak
De socialistische kopstukken van La
Louvière en de volksvertegenwoordiger
Mansart hadden laten verhopen dat, 'be
wuste vlag zou wegblijven, maar in dc
laatste dagen kwam men te weten dat.
bet onvadcrJandsche zinnebeeld togli
zou voor den dag komen.,
Onmiddelijk hadden beraadslagingen
plaats tusschen de socialistische leden,
van het college en het inriclitingscomi-
teit Vrijdag avond was er nog altijd
geen akkoord.
't Is dan dat krachtdadige beslissin
gen genomen werden. Dc socialistische
burgemeester besloot datals zijne
vrienden bleven volharden in hun be
sluit, hij van zijnen kant een politic-
besluit zou nemen om uitgang van die
beruchte vlag tc verbieden.
Dit besluit word werkelijk door den
.burgelmeester genomen, maar het
hoefde niet te worden toegepast, aan
gezien Zaterdag avond te 10 uur de iSo
cialistische Federatie 'besloot dat, om
het wegblijven van de beruchte vlag
niet te doen opmerken, al de socialisti
sche groepen zouden wegblijven.
In de zitting van Zaterdag avond is
het er hoel woelig toegegaan en volks
vertegenwoordiger Mansart, die overi
gens op de betooging het woord voerde
en weigerde weg te blijven, had alle
moeite om zijne zienswijze te doen aan
nemen.
En zoo heeft dc vlag met het gebro
ken geweer, na den val van vier socia
listische ministers te. hebben uitgelokt,
nu de oneeniglieid tusschen een socia
listische 'burgemeester en het Volks
huis veroorzaakt.
De 'tweede algemeens vergadering
van de Katholieke Unie van Belgie zal
plaats hebben op 11 November a.s.
Do vergadering zal twee dagen du
ren. In afzonderlijke afdeelingen zul
len de kwestien van de eenheid der ka
tholieke partij en van de katholieke
missiën besproken worden. De eerste
kwestie zal worden ingeleid door M.
Van de Vyvcte.
Op de algemeene vergadering zal hel
woord worden gevoerd door M. Jac-
quier van Lvon (Frankrijk), en door
E. P. Rutten, in liet Vlaamsch.
Tc Leuven werd de eerste Vlaamsehe
Sociale Week voor den middenstand,
gehouden. Ongeveer 250 deelnemers
wareü er bij aanwezig.
Zaterdagnamiddag werd de eerste les
gegeven, in de zaal van den Boeren
bond, door den Eerw. lieer Lambreehts,
de gezaghebbende algemeene "bestuur
der der christelijke \middenstandsbewe-
ging in Belgie. Iiij sprak over de we^
derorganisatie der maatschappij en de
rol van. de middenstandsorganisatie»
Geen. trtaateehappeiijke herinrichting
is mogelijk zonder den middenstand.
Hierop volgde een bespreking, waar
aan deelnamen M. Relnoiel, Joos, Ilel-
leputte, Michel, sektetaris van het. Mid-
denstandsverbond Van Handwerkers^
te Eupen. De bespreking liep vooral
over de indeeling der standen en de af-
lijning van het 'begrip middenstand.
De voorzitter nneendc het 'besluit te
mogen trekken dat al wie wil tot de
middenstandsorganisatie mag toetre
den. Doch de lesgever wees tegen de
praktische onmogelijkheid van zulk
een opvatting. Tot den imiddenstand
behooren enkel Zelfstandige handelaars,
boeren, nijveraars cn ambachtslieden.^
De eerste vergadering werd gesloten
om 7 uur.
Om 8 u. 30 had in de zaal Patria,
een avondfeest plaats.
'Zondag werd les gegeven door den
E. H. AlloSsery, ieveraar der christelij
ke middenstandsbeweging te Brugge.
De etandsvereeniging móet eerst en
vooral een werktuig zijn van ontwik
keling en veredeling. Zij moet de leem
ten van vroeger onderwijs aapyullen.
Zij moet de beroepsmisvorming, die
ook op godsdienstig en zedelijk terrein
haren weerslag lieeft, tegenwerken. Zij
moet het diep godsdienstig cn zedelijk
katholiek leven doen vloeien in elk van
de leden en in de vereeniging als dus
danig.
Begaafde spreker gaf een omstandige
uiteenzetting der Middenstandsorgani
satie in de middeleeuwen en kómt alzoó
tot gevolgtrekkingen, welke op de hui
dige organisatie dienen toegepast.
De vereeniging moet door en door
christelijk zijn en alle neutraliteit als
eene lafheid verwerpen. Men moet het
in de standrcgelen duidelijk schrijven.
De vereeniging, moot, een beschermhei
lige kiezen, naar wiens stem geluisterd
wordt 'telkenmale de grondbeginselen
op het spel staan cn die de godsdiensti
ge en zedelijke vormen der leden moet
les, wordt op uitbiindig applaus onU
haald. ..***-> t,
Voorzitter Cauwels stelt voor de be
spreking dezer les te beginnen daar da
lesgevers, voor de volgende lessen nog
niet zijn aangekomen.
Mevrouw Nuyens is vervolgens aan
de lcsbeurl: «De Middensstandsvrouw»
komt in aanmerking, en haar gods
dienstige, zedelijke cn cultureelc ont
wikkeling maakt het onderwerp njit
der tweede les.
Zij onderzoekt cïm tc beginnen, do
mentaliteit der middenstandsvrouw, als
mede de plaats Welke zij beklcocleu
nioet in haren stand, in den liuiskring.
in het vcreenigingslcven. Zoo geleid
lijk kcimt zij tot het vraagstuk bc'acl-
fende de organisatie van de midd-n-
stands vrouw.
Dit vraagstuk omvat linre vorming,
hare ontwikkeling, hare aanpassing.
Die vorming, of opleiding der mid-
denstandsvrouw geschiedt best door
speciale werking in de algemeene vrou
wenbonden. Do verder ontwikkeling is
liet werk der eigen afdeelingen, waarin
dc middenstandsvrouwen georganiseerd'
zijn. Dan, er moet nauwe betrekking
bestaan tusschen de vrouwen- en de
iinannenorganisalic voor wat betreft do
economische en vakbelangen, de fami-
liemutualileiten enz.
Besluitende, stelt de lesgeefster vast
dat de middenstandsvrouw" in haar do
stof bezit tot hooger leven, door hare
diep godsdienstig-traditionccle zedelijk»
gaven zij bezit-, bovendien, een grond*
van sociale mogelijkheden welke die
nen ontwikkeld. Niet enkel dus moet
haar bestaan verzekerd, ook haar ont
wikkelingspeil dient verhoogd op
grondslag der algelncene christelijke
democratische beginselen.
NAMIDDAGZITTING
's Namiddags hoorden dc aanwezige»
middenstanders een flinke les van E.ll.
Dr Fl. Prims over «de middenstanders
en de zedelijke economie». Hoe hot eco
nomisch samenleven moet steunen op
zedelijke beginselen, d.i. rechtvaardig
heid, naastenliefde, familiale eenheid,
staatsgezag»
Een flinke los ook was die van adro-*
kaat J. Bernolct over dc technische
en economische opleiding van den ge-
vestigden en den jongen middenstan
der.
Ton slotte kwam het vraagstuk van
de verzekeringen aan de beu-rt, dat toe
gelicht werd door denE. Ii. Joos on M.
Pa-es,' terwijl de eerste over de economi
sche, zedelijke sociale feeteekenis vaiï
dc verzekering voor den middenstand
handelde, trad de tweede in meer bij
zonderheden van meer wetenschappen
lijk tcchnisehen aard.
DE MIDDENSTAND TE EUPEN.
Op het einde van de eersten dag
vroeg M. Michel (Eupen) het woord èu
lichtte den toestand van den midden
stand in zijne streek toe.
Minister Van de Vyvere erkende dat
op het gebied van het lccrlingswezen1
men te Eupen-Malmedy reeds veel ver
der gevorderd is dan in het overige
Belgie. Dat is zoo waar dat er bijzonder
re kredieten noodig zijn om de organi
satie van Eupen te steunen in verhou
ding tot den steun welke aan de andere
leerlingseoretartaten worden verschafte
De tweede dag werd om 5 uur geëin
digd.,
HET FEESTMAAL
Om 5 uur had in de zaal Patria liét
feestmaal plaats, onder voorzitterschap
van M. Van de Vyvere, minister van
econ ofnische zaken
E. IL Lambreehts stelt een heil
dronk in op Z. H. den Paus, db
Paun van Vrede en op Z. M. den
Koning, want de middenstanders zijn
ook goede Vaderlanders, zegt hij. (Een'
Brabanconne wordt hier gespeeld);
M Van de Vyvere (tocj.) stelt een
heildronk in on Z.E.IL Deken van
Leuven cn op de twee Hoof dp roosten:
van de zustersvereenigingen de Boe--
renbond en de Arbeidersstand (toej.)
E. P. Ruften (toej.) brengt den mid-
denstandens de verzekering dat ook d»
vertegenwoordigers van de werklieden-
organisaties de werking van den mid
denstand hoogschatten. Eene maat-
schapij zonder middenstand is zondei?
evenwicht cn ontneemt aan de spaarza
me arbeiders alle gelegenheid om op
te klimmen, (toej.)
De belangen van middenstanders ci2
arbeiders zijn niet tegenstrijdig, wel
eerder soms uiteenloopcnd. Boven allest
staan toch dc algemeene belangen van?
Kerk cn Vaderland. Wij zullen in clki
geval zorgen dat er geen klassenstrijd
uit de standsorganisatie zal te voor
schijn treden.
Dc eenheid van de katholieke partij
moet het ongenaaide kleed zijn van!
leiden. nwn u«.u. uu^ciiumue Kiecu ziin vaQ
Deze practische en wqI uitcengezeif c[ Chris lus dat zelfs dc beulen filet;-
