een 'Artikel van minister
Zondag 21 Octsbsr
Maandag 22 October
1923
Si KWESTIE VAN DEN
WISSEL
iwsSgrl® Landsverdediging;
wv
Het hersielvraagslufc
De Engelsche geldpolitiek
Uit ome kolonie
Rond een vuile film
Met financieel schandaal
te Amsterdam
van
Verbrsiiksariikelen
Eene geheimzinnige zaak
XXIX* JAARGANG NUMMER 243
Kerkstraat, 9 en 21, Aalst. Tel. 114 DAGBLAD IO CENTIEMEN WEKELIJKS 0.60 Uitgever: J. Van Nuffel-Db Gendt
Publiciteit buiten liet Arr. AALST B Agentschap Havae, Adolf Maxlaan, 13, te Brussel. Place de la Bourse, 8, Parijs, Bream's Buildings, 6, Londres E. C, 4.
H. Ursula
Zon op 6,21 onder 4,50
H. Cordula
Zon op 6,23 onder 4,48
Volle Maan den 24
T-:o()o:
GEORGES THEUNIS
liet driemaandelij ksch bulletijn van
de Société Beige d'Etudes et d'Ex-
.pansion eene belanglooze instelling
van internationale sajmenwerking, do
cumentatie en economische en kolonia
le kennisverspreiding, bevat in zijne
Y ""J
October-uitgave een artikel van onzeii
Eersten Minister, aan de kwestie van
den wissel gewijd.
Voor al degenen, zegt de schrijver,
die de groote rol van den buitenland-
Bchen handel van België waardeeren,
is het niet te verwonderen dat de uit den
oorlog volgende - wanorde van den wis
sel de bezorgdheid van de zakenwereld
opwekt.
Die bezorgdheid is overigens uit
zonderlijk levendig geweest in den loop
der laatste weken, toen de dalende rich
ting van de waarde van onzen frank
eene gerechtigde ongerustheid en eeni-
go zenuwachtigheid te weeg bracht.
't Is over die abnormale en gansch tij
delijke spanning dat de heer Theunis
eenige woorden wil zeggen. Indien er
wel eene wisselthèoiïe bestaat, dan
moet men toch erkennen dat de waar
doschommelingen een er devise eene
van die verschijnselen zijn, waarbij de
rede wéinig of niets te zeggen heeft.
Buiten de factors die, logischerwij
ze de bewegingen van den wissel aange
ven of zouden mJoelen aangeven, onder
gaat deze dagelijks of periocüische
schommelingen, vooral te wijten aan
snoreele factors, onberedeneerde inge
vingen, een valsch instinct van behoud
en ook aan speculatie.
'Geen stof waarbij de vooroordeelen
zoo talrijk en zoo ingeworteld zijn.
M:var, is dit nu eene voldoende reden
cm geen voorlichting te verschaffen
eau de vlottende massa die, onbewust,
de kwoteeringen schept die zij meent
te ondergaan.
V' elnu, wanneer -men kalm de feiten
ontleedt, wanneer men ze onderzoekt
zooals ze zijn, 't is te zeggen objectief"
trachtend hunne werkelijke beteekenis
in te dringen, dan moet men erkennen
dat niets in de economische orde de
daling rechtvaardigt, die wij sedert ne
genmaanden ondergaan.
En de schrijver bewijst dit door
achtereenvolgens de drie groote klas
sieke factors te ontleden, die den wis
sel behceren eerst onze muntpolitiek,
dan onzen financicelen toestand en ten
slotte den staat onzer productie.
Hij bewijst dat er aan geen inflatie-
politiek is gedaan en levert dit bewijs,
er nogmaals aan herinnerend dat de
regeering" integendeel, op het voorschot
der Nationale Bank in 1919, reecfe
meer dan een half milliard heeft, terug
betaald.
Alleen zij die niet willen zien naar
de leeningen die het gouvernement
heeft moeten aangaan om, bij gebrek
van betaling door Dofitsohland, zelf
het groote werk van solidariteit uit te
voeren dat het herstel der oorlogsscha
de daarstelt, zullen de som onvoldoen
de vinden.
0)m hare anti-inflatie geloofsbelijde
nis nog meer kracht bij .e zetten,
heeft de -regeering een speciaal uitdok
gingsfonds ingesteld, gevoed door eene
reeks hulpbronnen, o. a. de opbrengst
van de likwidatie der sekwesters «n
hooft zij in de wet het beginsel' der
(uiarlijksche fu.itkeering {ingeschreven,
Is dat werkelijk inflatie?
Do gezonde zin is, in zake wissel, on
machtig zich te laten hooren. is het dan
te verwonderen in die voorwaarden,
dat zekere vijandelijke veldtochten,
van buitenlandechcn oorsprong, er in
gelukt zijn in het land eenige zeldza
me afvalligheden te doen ontstaan.
J;n dat is de reden geweest waarom-,
in het begin van Augustus, een besluit
tot regeling der wissel operaties moest
genomen worden.
De schrijver weerlegt de beknibbe
lingen tegen dit besluit uitgebracht en
zegt
Alleen zijn verboden exportaties van
kapitaal, die door niets gerechtvaar
dige zijn op hit oogenblik, nu het land
de hulpmiddelen van eenieder behoeft
en nu de zuiver speculatieve handelin
gen. als men er niet op past, belangen
x-uimen dienen die tegenover de onze
staan.
Banktas. wisselagenten. allen die
j&tadel drijven in vreemde' deyisen,
thci-ocn lot zending Ie controleeren of
Oio vragelf beantwoorden aan werkelij
ke en gerechtigde behoeften. Het gou
vernement zal overigens niet aarzelen
liet besluit op den wissel in te trekken,
zoodra de omstandigheden die het uit
lokten verdwenen rijn.
In tweede orde 'bewijst 'de Eerste
Minister dat evenmin de financieel©
toestand van het land de devalorisatie
van den frank wettigt.
De fiscale ontvangsten wijzen in
derdaad op eene aanhoudende rijzing,
toenemend naarmate het door den oor
log ontredderde bestuur van belastin
gen zich beter en beter inricht.
De inning der belastingen op 31
Aug. 1923 wijst op eene meerdere ont
vangst van 520 millioen in vergelij
king niet de ontvangsten op 31 Augus
tus 1922.
Ook de toestand van onze begrooting
kan geen waarde-vermindering van
onzen frank uitlokken, als men haar
vergelijkt bij de begrootingen van na
burige landen, wier valuta nochtans
sterker is dan de onze.
Ten slotte wijst schrijver op de ver
meerdering der productie en op de ver
mindering der werkloosheid, en ein
digt met het besluit, waartoe ook de
«Société Nationale de Crédit a hIndu
strie kwam, luidend:
Het land is volop aan den arbeid,
arapgewijze past het zich aan bij de
omstandigheden, hoe pijnlijk zij ook
wezen, 't is de beste reden van betrouwen
die wij kunnen hebben in' het herstel
van België, ondanks al dc politieke
beslommeringen die het blijven dwars-
«boojmen».
:o()o:
OPROEPING TOT DEN ACTIEVEN
DIENST DES KLAS 1923.
De oproeping tot ten aetieven dienst
der klas 1923 zal op November Sbegin-
19246n voor'®eze' morden tot 14 Oogst
De miliciens van 1923, die ven-zelien
bet regiment te 'kennen voor hetwelk
zij aangewezen zijn, en den datum
waarop zij onder de wapens zullen ge
roepen worden, moeten dit NA In No
vember, mondelings of schrüfteKjjk
vragen aan den bevelhebber van hun
werf bureel, die alleen in staat is hun
daarover inlichtingen te geven.
De Minister van Landsverdediging
brengt ter kennis der belanghebbenden
dat dees jaar geen enkele vrijstelling
van dienst zal kunnen toegestaan wor
den, omdat het getal voor den dienst
aangeduide miliciens van 1923, de
49.500 .man, bij de wet bepaald, niet
bereikt.
Anderzijds brengt de Minister vai}
Landsverdediging ter kennis der jonge
lingen, geboren in 1904 en in 1905
dat indien zij wenschen te dienen met
de klas 1928, zij daartoe voor ln No
vember e.k. hun aanvraag naar den
Bm-gdmeester hunner gemeente mogen
zenden.
De belanghebbenden zullen den
November voor den Bevelhebber van
het werfbureel geroepen worden, voor
het onderzoek hunner geschiktheid.
Deze onder hen, die zouden wen-,
schen in een school voor reserve-onder-'
luitenants te gaan, dienen nochtans op
te merken dat liun geen voldoening zal
kunnen gegeven worden daar de leer
gangen dezer scholen thans aan den
gang zijn.
:o()o:
HET BELGISCHE PLAN.
Brussel, 19 Oct. De Duitsche re-
peering heeft door hare experten de
technische studie der Belgische regee
ring over het herstelproblema doen on
derzoeken.
De uitslag van dit onderzoek, dat de
Duitsche regeering verklaart cibjectief
te Zljn geweest, is vervat, in eene nota
van 20 bladzijden, die zij overhandig
de aan den Belgische minster te Ber
lijn.
De Belgische regeering, die hare
studie aan de commissie van herstel
onderwierp, heeft nu ook de Duitsche
nota gezonden aan de commissie, de
welke haar onderzoeken zal. De Duit
sche nota bevestigt wat de regeerin"
van Berlijn over eenigen tijd monde"
lmgs aan den Belgischen gezant ver
klaarde.
De Duitsche regeering weigert niet
over de basis dezer studies te 'beraadsla
gen zij neemt de meerderheid dér
schattingen aan.
Eene grondige studie der opmerkin
gen van de Duitsche regeering zal er de
waarde en het belang van 'doen ken
nen.
Kqx
DE BERICHTEN OMTRENT IN
FLATIE FORMEEL GELOGEN
STRAFT,
Londen, 19 Oct. In rijne rede
voering te Colcheter verklaarde Sir
"Wiorthington Evans, de postmeester-
generaal, inlet stelligheid dat de regee
ring geen plan had om een kunstmati
ge inflatie in het leven te roepen. Hij
zegde, dat een gezond en eerlijk ruil
middel volstrekt noodzakelijk is om
vertrouwen in te boezemen en zonder
dat vertrouwen kon er geen sprake zijn
van welvaart noch in Engeland, noch
in de andere deelen van het rijk.
G. G. Goodeough, voorzitter van Bar
clay's bank, verklaarde zich eveneens
gekant tegen een dergelijke politiek.
Terwijl deflatie een zaak was die met
de meeste zorg moest worden behandeld
onttrekt inflatie daarentegen, wanneer
zij eenmaal is aangenomen als methode
om welvaart te verkrijgen," zich weldra
aafl alle controol en ruïneert zij hare
slachtoffers.
Volgens zijn inzicht moet er geen in
flatie zijn en evenmin deflatie, maar
het pond sterling moet op een vaste
•aarde worden gehandhaafd met be
dekking tot goederen.
Het Engelsche pond met een slabele
waarde zou een machtige factor blijkery
voor ontwikkeling van den handel met
het geheele rijk cn voor het tot stand-
brengen van het commercieele herstel,
waaraan de wereld zoo dringend behoef
te heeft.
KOLEN lKT CONGO
Onder oogpunt van steenkool is Ka-
tanga thans het tijdperk der nijver
heidsuitbating ingetreden.
In de mijnen der Luena was de op
brengst" 25.516 ton. De prijs der gesor
teerde kolen op wagon-fabriek is 45 fr.
Het gebruik van steenkool op den
spoorweg van Ivatanga heeft reeds toe
gelaten den handenarbeid aanzienlijk
te verminderen, daar op vele plaateen
het houthakken achterwege kan blij
ven.
DE BOUWNIJVERHEID
IN KATANGA
Ondanks de moeilijke tijden is deze
nijverheid gedurende 1922 goed voor
uitgegaan.
De toelatingen tot bouwen bereiken
reeds eene waarde van 8.170,278 fr.,
zonder de gebouwen te rekenen, opge
richt door de bijzonderste mijnmaat-
ichappij.
len wijst ook op liet gebruik vai*
scones uit de ijzergieterij van Lum-
bumhashi voor het maken van bak
steen, welke men bezigt voor borduren
en riolen, en waarmee nu ook proefne
mingen worden gedaan voor straatbe-
vloèrmg.
Donderdagavond had in een cinema,
van de Nieuwstraat te Brussel, waar liet
beruchte stuk cc La Garcjonne naar
het boek van den Franschen schrijver,
Victor Margueritte dat hem rijn le
gioen van eer kostte, werd gegeven, een
ïeftig meident. plaats. Van 't begin af
hooide men in 't publiek afkeurend
omoinlpel, dat weldra aangroeide tot
indelijke bewoordingen. Talrijke per
sonen stonden op en teekenden spont
aan protest aan, terwijl de andere toe
schouwers boos werden om de stoornis.
Het lielït werd aangedraaid. Twee of
drio zaal-commissarissen zetten, door
policieagenten geholpen, twee jongelin
gen, van welbekenden en algemeen <*e-
achten naam, hardhandig de deur int.
Gelijktijdig verlieten een tweehonderd
tal menschen de-zaal. De vertooning
ging door.
Een bctooging die haar gevolgen
hebben zal. Het is een goed teeken dat
het Brusselsch publiek eindelijk wak
ker wordt en blijk geeft nog schaamte
gevoel te bezitten. Het is meer dan tijd
dat de overheden ingrijpen.
Het volgende incident sluit hier goed
bij aan Zaterdagavond tegen half zes,
meldde zich ten policiebureele der dé
Lignestraat aan, Mevr. A., weduwe van
een bekend geneesheer, wiens liefde
werken zij ijverig voortzet, met haar
vriendin Mej. B. Zij verklaarden, dat
zij net plan hadden zekere aanplakbrie-
ven te gaan besmeuren. Hiertegen kon
de commissaris niets inbrengen, daar
een voornelmon geen strafbaar feit is
De dames kweten zich goed van hare
laak 't was aan den ingang van een
klein theater. Daar geen agent, haar
kwam storen, ging Mej. B. den bestuur
der xgrwittigen, die ggn eogenblik la
ter woedend naar buiten stormde, en
de dames aan den arbeid zag. Een
agent daagde op en allen begaven zich
naar het policiebureel. Onnoodig te
zeggen, dat de dames g'een spijt betoon
den 1
Binnenkort zullen zij voor de gewo
ne rechtbank verschijnen Mr Georges
de Mortier zal hunne zaak voorstaan.
Men verwacht veel belangstelling voor
dit o ogenschijnlijk nietig ptroces-iver-
baal. Als het voorbeeld van hooger
hand komt, zal het publiek weldra dap:
per voor zijne meening uitkomen.
Nadere bijzonderheden.
Over deze zaak, welke opzienbarende
uitbreiding neemt, vernemen wij nog
'Reeds was de just-icie er sinds een ze
keren tijd van op de hoogte dat de
Brusselsche bank te Amsterdam zich
met oneerlijke praktijken inliet.
De directie bestaande uit twee perso
nen solferde argelooze personen waar-
delooze papieren op.
Ontelbaar zijn de beetgenomen
slachtoffers. Donderdag morgen deed
de policie een inval en onderwierp het
personeel aan een verhoor. De boekhou
ding werd in beslag genomen.
De bestuurders waren afwezig. Hgfc
gerecht begaf zich daarna naar net huis
Damrak, 34a, alwaar een spaarbank
voor do jeugd is gevestigd en waarbij
de Brusselsche bank betrokken is. Ook
daar worden papieren in beslag geno-
m)en. c
Deze bankier hield er een inspec
teur van den buitendienst op na, die
de rijke boeren, hoofdzakelijk uit de
provinciën Noord-Brabant en Zeeland
bezocht om hen te bewegen liun fond
sen af te geven.
Dit waren steeds stevige fondsen. Zoo
waren er boeren bij die papieren afga"-
ven ter waarde van 40.000, van 60.000,
van 140.000 gulden en zelfs hooger. De
uitbaters reisden in luxe auto's de om
geving af, schitterende winstvoorstellen
doende. Zoo bij voorbeed garandeerde
eèn der bestuurders 2 0/Ö boven de
rentetypen. En om meer vertrouwen in
te boezemen lieten zij de boeren een
paar duizend gulden verdienen.
Deze buitenkansjes werden spoedig
bekend en de wonderverhalen gingen
als een loopend vuurtje door de lande.
Het gevolg was, dat er personen wa
ren, die hun geheele vermogen in han
den der oplichters gaven. In Zevenber
gen beloopen de afgestane gelden te sa
men meer dan een half miljoen gul
den.
De in handen gekregen goede stuk
ken wérden verkocht wat aan de Brus-
selsohe bank toeliet aan kapitaal fce
komen. Dan sloot men met de ongelu\-
kigen kontracten af die hen mét han
den en voeten bonden.
Voor de klienten werd gekocht Danu-
ba Oil Company, Wiasscherij de
Spreng, Apeldoorn, en Nationaal Ad-
ministratiekantoor van onroerende goe
deren. De koersen varieerden, zooge
naamd dan, tusschen 140 en 170 0/0,
ofschoon onder normale omstandig
heden er geen bod voor te vinden was.
Toen de geruineerde slachtoffers zich
aanboden cfm de incourante stukken te
gelde te maken, kregen zij er zoo goed
als niets voor. Hot bestuur hield zich
steeds niet thuis.
De prachtvolle inrichting verbaasde
het gerecht. Men stelde vast dat dc tal
rijke bedienden van het cffectenvak
zoo goed als niets af wisten.
Bij de in beslag genomen j^apicren
waren pakken aandeelen van de Brus
selsche bank zelve die door de bureelcn
slingerden en terecht als oud-papier be
handeld werden.
Een poreoon had 14.000 gulden ste
vige fondsen afgegeven voor 12.000
pilden aan aandeelen der bank, cn een
klein saldo, zoodat hij straat arm
werd.
De brutaliteit der oplichters ging
zelfs zoo ver, dat zij een krans stuur
den aan een benadeelde, wien 80.000
gulden afhandig was gemaakt en wiens
dochtertje overleden was.
De zuster van dit- slachtoffer dat een
bedelbrief tot hulp schreef,ontving tot
antwoord, dat de toestand nu eenmaal
zoo was en niet anders.
De vorige maand besloot het bestuur
dat zag dat het misliep tot likwidatie
van de effecten-afdeeliug.
Als likwidateur trad op een broedei*
van den bestuurder. Den klienten werd
geschreven, dat zij tegen betaling va£.
hun debetsaldo hun fondsen in ont
vangst moesten nemen. Onder deze
fondsen bevond zich ongeveer 80. 0/0
waardelpojü papieren.
Op last van het gerecht is de likwk
datie uitgesteld.
Niemand van het personeel wist te
zeggen waarheen de voortvluchtige be
stuurders de wijk hebben genomen.
Vijf of zes miljoen gulden werden
aldus opgelicht. Het is wellicht nog
meer. liet personeel heeft de zaak ge
sloten
Gebleken is, dat de Brusselsche bank'
niet geheel vrij staat van de Haagsehe
Crediet- en Commissiebank, die op liet
Plein in Den Haag is, of liever was ge-
veetigd.Uit de nasporingen is gebleken,
dat beide zaken heel dikwijls parallel
loopen en zich in elkaar verwarren. Do
bestuurders van de Haagsche Bank zijn
lieden van het-zelfde slag als de be
stuurders van de Brusselsche bank.
Van het Ilaagsche licofdbureei
maakten zij een bij bureel. Twee fat
soenlijke lieden die van den kwade?,
trouw niets afwisten, werden aangeno
men, terwijl de boekhouding naar Am
sterdam werd overgebracht en -vervan
gen door een geheel nieuwe. Na eeni
gen tijd verdwenen de twee bestuurders
der Haagsche Bank, maar werden te
Amsterdam aangehouden.
Een derde persoon wordt op liet
oogenblik nog gezocht. Er zijn aanwij
zingen, dat hij de wijk naar Duitsch-
land heeft genomen.
Het is de policie bekend, dat nog
meer van zulke combinaties van misda-
digers in Amsterdam werken.
Het is evenwel te hopen dat in de
toekomst, het gerecht spoediger zal op
treden en de daders niet meer zal laten
door de ringers glippen.
Luiden? de wot van 30 Juli 1923,
heeft de Koning het Koninklijk Be
sluit geiec-kcnd, waarbij al de handel-
drijvers verplicht worden de prijzen
aan te plakken van al de artikels die /ij
te koop stellen.
Men zal zic-h herinneren dat- zulke
wet reeds onraiddelijk na den ITaoen-
stilstand uitgevaardigd werd, doch'dat
zij m onbruik geraakte.
Krachtens het Koninklijk Beslu-t
t' oveiccusteuimtog met de wet van
oU Juh lJ'Ao, wordt de koopcr in staat
gesteld om zich zelf rekening te geven
van f.e eischen die door de verkoopers
gesteld worden maatregel die tot doel
heelt in te gaan tegen woekerprijzen
die zekere handelaais zouden vragen
Buiten de prijzen moeten ook de erme
de overeenstemmende maat of gewicht
aangeduid worden. Het Besluit is niet
alleen op de liandeldrij-vers toepasselijk
maar ook op de leurders. Op zekere
openbare markten werden de prijzen
der koopwaren reeds aangeduid dezé
maatregel wordt nu algemeen gemaakt.
In het Koninklijk Besluit worden al
de artikels opgesomd-die onder de toe
passing van de wet vallen, en die tot de
volgende ruer kategorien belmoren
voeding, kleeding verwarming, ver
lichting.
De ondervinding zal leeren of de
maatregel tot andere artikels dient uit-
gebreid te worden. -
De uitslagen, sinds de stemming der
wet bekomen, dienen vermeld te wor-
den zekere handeldrijvere zijn ver
plicht geworden de prijzen hunner wa
len at te slaan anderen die hun no
prijzen aanplakten, hebben hunne inc-
"™hgers gedwongen hetzelfde ta
De verbruikers zullen de maatrege-
en toejuichen, die hen beschermen ztil-
len tegen de overdrevene eischen van
zekere handeldrijvers.
Een heel distrikt van Noord-Amcri-
fca staat thans in rep en roer door eene
geheimzinnige zaak, waarvan de twee
hoofdpersonen van Ledeberg-bii-Gent
aikomstig zijn.
Op 29 Oogst laatstleden, schonk
r vonne Vlammck, dochter van Alfons.
m hct-Eraojelieal Hospiial te Detroit
I-Mitwicftj het leven aan een onwclti"
kind. s
Eenige dagen later, op C Septem
ber, beviel zekere Mevrouw Grcatrèic
an een zoontje. De jonge moeder stierf
en het wichtje werd naar bovenvermeld
gasthuis gebracht, om er verpleegd to
-worueu tot na de begrafenis der moe
der. Toen de vader na deze plechtighe
den welke in Toronto (Canada) hadden
plaats gehad, zijn kind kwam afhalen
stelde men vast, dat n.en zich in liet
gasthuis had vergist en twee dagen te
voren het zoontje van Greatrc-x 'aan Al.
fons A laminck had medegegeven, die
liet kind zijner dochter was komen af
halen.
£L Gfeatrex .begaf
