51
ïttas s»»w
m VOORXi^GEEmm
Net derde Congres van den
bond der Groote Gezinnen
Woensdag
Oclob. 1925
Ge Heer Minister Moyersoen
Voor de blinde soldaten Een Robinson Crusoë
Ge Belgtsehe Spoorwegen
De Kamers
Beheer van Posteriien
Veearlsen in Congo
De Belgische Pers
Dg plsshfighefd ts Brugge
De ontreddering
in Bnitsehland
wujftoS:geno,pen in h6t oude
DE VOLKSSTEM
Kortstraat, 9 en 21, Aalst. Tel. 114
Havaa, Adolf Maslaan, 13, te Brussel. PW»
XXIX' JAARGANG NUMMER 251
CENTIEMEN WEKELIJKS 0.60 Uitgever: J. Van Nüfkel-De Gendt
de la Bourse, 8, Parijs, Bream's Buildings, 6, L-on dres E. C. 4.
H. Qaentioas
Zon op 6,37 onder 4,33
Laalste Kwartier den 1
-:o()o:
"Zondag had het derde Congres van
!den Bond der Kroostrijke Gezinnen
plaats in de zalen van het Egmontpa-
leis, Kleine Zavel.
sprak er devolgende redevoering uit
Mijnjie&reri,
Het was voor mij een groot genoegen
Sn uw midden het woord te mogen voe
ren. En 'alhoewel ik uwe werkzaamhe
den enkel efi alléén heb kunnen volgen
bij het overloopen van uw driemaan de-
tij ksch bulletijn, -toch zou ik uwe ver-
eerende uitnoodiging niet willen van
de hand wijzen.
Ik meen ten andere hier niet volko
men vreemd te zijn en eenig reoht te
Ilebben op de welwillendheid van den
Bond der Kroostrijke Gezinnen. Ik zou
u zelfs vragen, indien het u soms moest
wcnsehelijk schijnen, afdeelingen tr
vormen voor uw leden waarin ze zou
den geschaard .worden volgens het aan
tal kinderen, mij in de klas der talrijk
ste willen aanvaardón.
En toch verkeer ik in groote verle
genheid. Eene'redevoering ten voordee-
te der kroostrijke gezinnen moet in
mijn mond den schijn aannemen van
eene niet onbaatzuchtige verdediging
van persoonlijke belangen, een plei
dooi pro doimo dat vooral bij een
Minister niet thuis behoort.
Het lot dier huisgezinnen, uwe, on
ze toekomst, is nochtans eene zaak van
echt nationaal .belang.
M. Jaoqu&rfcy in één der laatste num-
picrs van uw bulletijn, heeft bewezen,
'dat het de kroostrijke gezinnen zijn
die het voortbestaan verzekeren van liet-
Belgische volk en den vooruitgang van
het bevolkingscijfer.
Zijne inlichtingen daarover zijn niet
zonder groot belang cn werden geput
'uit het optellingscijfer van -1910. Ze
bewijzen dat o90j000 huisvaders van
i4 |dnderon gezamenlijk
2.-00,000 kinderen tellen; daarente
gen 974,000 huisvaders elk minder dan
4 kinderen tellende, geraken maar tot
een totaal van 1,815,000 kinderen. En
hij trok uit die cijfers de gevolgtrek-
:k;ng dat, indien alle huisvaders in
België het laagste kindercijfer hadden,
.dan zou het geboortecijfer in Bel«ië
met 1,500,000 eenheden hoeven ver
minderd te worden.
Het is dus niet overdreven te bewe
ren, dat de kroostrijke gezinnen de
i oortzetting van het Belgisch volk ver
zekeren Ik mag er bijvoegen, dat de
zelfde families eerie overgroote schat
1 ^'d A 'U1 arbeid én zedolijk-
Zoowel in de arbeidersklasse als in
den burgerstand, bij - de landbouwers
als bij de hoogere kringen der maat
schappij, overal valf het in het oog dat
clc kinderen van een talrijk huisgezin
CCn° mleer wei*kdadrge opvoeding genie-
ten. Tueht en arbeid dringen zich bij
tien als natuurlijke noodwendigheden
op; van kindsbeen af is hun karakter
op dien leest geschoeid en dat juk
Bemint geen den minsten druk meer
op hunne schouders uit ie oefenen- de
wet van den arbeid wordt daar als het
.gansch natuurlijk lotgeval van den
miensch beschouwd en met het meeste
vertrouwen aanvaard.
Het wave moeilijk te schatten wat
al zedelijke krachten de families bij
brengen die met dergelijkcn moed de
arbeid bezien en aanvangen. Daar zal
men bij d'e vleet bronnen treffen van
persoonlijk initiatiefdaar zal men den
ondernemingsgeest wonderen zien tot
stand brengen; daar wordt de arbeid
een lust; daar ziet. men ook doorgaans
w&staad verschijnen en hcerechen.
-Kroostrijke huisgezinnen ziin ander
zijds ook het beste behoedmiddel van
clc openbare zedelijkheden en de zeker
ste waarborg van het huiselijk geluk.
Voorzeker, Mijnheeren, zijn alle da
gen geen dagen van zonneschijn in de
kiocetnjke huisgezinnen. Vele fami
lies van den werkers-en middenstand
tonnen tijdperken van pijnlijke ontbe
ringen o.in niet tc zeggen soms van
bittere beproevingen. Meermalen <re-
oeurt het dat de huismoeder van die
tamxhes zich moot afvragen op welke
injze zij cr zal in slagen - die talrijke
magen te stillen. En niettegenstaande
dal al, durf rk beweren en gij zult.
het eens zijn met mij dat indien
men de som kon maken van de oogen-
b"kken van waar genot en innige
vreugde, eenerzijds in de talrijke huis
gezinnen, en anderzijds in de kinder-
iooze of weinig bevolkte haarden, men
voor het ontegensprekeljke bewijs zou
I staan clat een huisvader, die zijn per
soonlijk geluk wil verzekeren, duizend
maal meer kans heeft indien hij moe
dig en vroolijk de lasten en den kom-
,!mer der familie op zijn schouders'
werpt dan indien hij tracht daaraan te
ontsnappen.
Maar ik preek hier in de woestijn
nuts mijne princiepen ocxk de uwe zijn
Gij wilt ze zelf in de Maatschappij
verspreiden. Maar gij wenscht meer.
Ik. sprak daareven van den kommer
die soms op de talrijke huisgezinnen
weegt-. Gij zoekt middelen om dien tè
verzachtenzulks is niet enkel uw recht
net is ons aller plicht. Zoodoende, zult
ge net getal doen aangroeien van de°*e-
n k1 m i van de. kinderlasten niet af-
611 zu^ de voorwendsels
uit den weg ruimen die de kleingeesti-
gen en de zelfzuchtigen weerhouden.
Uw programma dat ik overloopen
heb is volledig. Het behelst:
1° Strijd tegen de pesthol en r;
2o Pensioenen en bijzondere alloca
ties aan de weduwen die den last van
ianderen dragen;
3o Vermindering van prijzen op den
spolorweg;
4o Vermindering voor de kroostrij-
ive gezinnen van de zware lasten, ver
oorzaakt door de opvoeding en onder
wijskosten;
5° Voorkeur aan de talrijke familiën
m het begeven van openbare ambten;
60 Ealmilicvergoedingen
lasten VerminderillS van de militaire
80 Vermindering van de lasten van
fiscalen aard;
9o Bescherming der familiën tegen
de zedeloosheid.
Meer dan een punt van dit program
ma ontving reeds een begin van ver
wezenlijking.
Dat alles zal noelitans niet ineens
worden tot stand gebracht. Dergelijke
hervormingen hoeven trapsgewijze in
gevoerd te worden; zulks is ten andere
in den natuurlijken aard der zaken.
Zooveel te meer dat meer dan een her
vorming tegen financieele moeilijkhe
den komt stuiten.
Gij allen weet dat. onze beslommerin
gen on der dit oogpunt 'heel erg zijn en
wij hooven dien kant van het vraag
stuk steeds in het oog te houden.
Het Staatsbestuur deelt uwe gedach
ten en vraagt enkel U te kunnen steu
nen.
De strijd tegen de woonkoten valt
onder de bevoegdheid van ,mijn Depar
tement, 1 -
Sinds jaren reeds, is dit het onder
werp van mijn gansch bijzondere zorg-
nu, meer dan ooit, doet zich de nood
wendigheid van 'n spoedige oplossing
gevoelen maar nu, meer ook dan ooit,
moeten wij betreuren dat de financies
van het, land niet. toelaten datgene in
eens te verwezenlijken, wat we hadden
vere^T en de no°dyvencIi.ghe(len
onderneming van dcrgelijken omvang
te doen lukken.
Ik heb aan de Maatschappijen gezegd
I en herhaal zorg dat de kapitalen,
welke U werden toevertrouwd, nooit
geïmmobiliseerd wezen, maar immer
loopende kapitalen blijven. Bouwt en
verkoopt, verkoopt en bouwt.
Dusdanige politiek zal veel spoediger
in de noodwendigheden voorzien dan
een andere, die bestaat in de immobili
satie der kapitalen op gevaar af wel
dra alle werkingen te moeten staken.
Z. M. de Koning ik mag het U
verklaren, met een waar genoegen
bekommert zich meer dan wie het ook
zij met het vraagstuk van den woning
nood, en komt een nieuw Koninklijk
Besluit te teekencn diensvolgens, zul
len de minbegoedc familiën, die van
nu af tot op 1 Maart een huis zullen
koopen, opgebouwd door een aangeno
men Maatschappij, ontlast worden van
al de registratierechten en van de rech
ten van overschrijving.
Ik hoop dat in do aanstaande zit
ting der Kamers het wetsontwerp op
de ouderdomspensioenen zal in bespre
king komen.
Uw verslag heeft de meening geuit,
dat dit ontwerp een gansch nieuwe ge
drags) ij n 'kenmerkt. Immers, het be
paalt zich niet na de aarzelingen der
voorgaande wetgevingen, bij" eene nf
we organisatie der ouderdomSpensioe
nen. Voor de eerste maal wordt in Bel
gie de nieuwigheid ingevoerd van de
overlcvingsrente wordt 'berekend in
zekerd aan de weduwen en weezen. Die
- - v.v, "vuurreu Uil VVt'tMtJU.
overlevenngsrente wordt berekend in
evenredigheid met het getal weezen
door den overledene achtergelaten.
Niets zal ik U zeggen van de fami
hetoelage. Eén mijner Collega's, M
Masson, deed desaangaande "zeer
langwek'kendc 'beschouwingen
'had imfmers ook de gelegenheid
in de Hoogere Kamer te verklaren, hoe
hoog ik dit initiatief schat en hoe
schoon het schijnt in mijn oogen.
De andere punten van uw program.1-
mia laat ik onverlet. Het is mij noch
tans onmogelijk, mijne aanspraak te
sluiten zonder mijn innige voldoening
uit te drukken Oek-I ik daarin ook de
bescherming aantref van de familie te
gen de eedeloosheid. Gij hebt in deze
richting een waren strijd begonnen
die recht heeft op al uw krachten, en
ik 'breng hulde aan één uwer Onder-
"oorzittere, M. Van Cauwelaert, die in
sijtae hoedanigheid wan Burgemeester
der fctad Antweipen, de eerste was zoo
ik mij niet bedrieg, om de vooretelling
le verbieden van een fil|m die als zeden-
schendend moet beschouwd worden
De huisgezinnen hebben recht op
bescherming en alles wat tot hun etoff<£
lijken of zedelij'ken vooruitgang kan
uicdelielpen. Dat alles moet ons nauw
nan t harte liggen.
Het Staatsblad van 28 October kon
digt het volgende koninklijk besluit af
Binnen de palen van het krediet
dat ieder jaar wordt uitgetrokken on
der artikel hulpgelden cn toelagen
der gewone begrooting „van het Ministe
rie van Land verdediging, kunnen er
hulpgelden verleend worden, ten be
drage van het velschil tusschen het
bedrag van het pensioen dat de belang
hebbenden zouden bekomen bobben bij*
toepassing van artikel 18 der wet van
24 Mei 1838, en het bedrag van het
pensioen dat zij trekken, aan de voor
den 1 Augustus 1914 gepensionneerde
militairen, wegens door den dienst ont
stane oogziekte, en die blind geworden
zijn na den uiterlijken termijn bepaald
voor de aanvraag om herziening van
hun pensioenen. Deze hulpgelden, die
om de drie maand worden uitbetaald,
gaan in op den datum door den Minis
ter van Landsverdediging bepaald.
Het Nationaal .Syndicaat van Sp. P.
T. T. en Zw. verspreidt liet gerucht en
M. Bertrand zegt het te na in een artikel
m Le Peuple van 29 dezev, dat dé
Rogeering het plan opgevat hoeft de
Belgische iSpoorwegen aan een groep
financiers te verkoopen. Men spreekt
van een verkooping van 14 miljard.
Op het Kabinet van den minister
van Spoorwegen wordt dit gerucht ten
stelligste tegengesproken.
De Kamers zullen den 13 November
aanstaande heropend worden. Reeds
am eenige vragen om interpellatie op
t bureel ingekomen. De laatste gaat uit
van een lid der uiterete linkerzij'de, dat
aan den minister van financies om uit
leg zal verzoeken over de manier waarop
de taks op de vermakelijkheden o-eïnd
wordt.
De Bntsche torpedojager Anzac >f,
die dezer dagen te Sydney terugkwam,
na een kruistocht door de wateren Noor
delijk van Australië, 'bracht het bericht
mede op een klein eiland hetwelk hij
aandeed olm den watervoorraad aan te
y e™ kluizenaar te hebben aange-
troiien, die daar alleen woont en scha
pen en geiten tot gezelschap heeft
Germmen tijd .geleden, aldus vertel
de de man, was hij op het eiland aange
komen en had toen twee koppels seha-
hond™ ®6I'cn bij 2^° benevens een
Deze was intusEchen gestorven, doch
de schapen en de geilen hadden zich
aanmerkelijk uitgebreid en bestonden
thans uit ongeveer 2000 stuks. De <tei-
ten vooral hadden zich uitstekend ver
menigvuldigd.
De man had zich zelf een goed en
aangenaam huis gebouwd van wrakhout
f" yen soort, klei, die op liet eiland ge-
londen wern en in de zon steenhard
a'an^W? ?d e6n Srooteu tuin
kweekte TOarm J all6l'^i S™enten
Nu en dan komt een scliip van het
i asteland het eiland bezoeken, en
2' Ult de beschaafde wereld enkele
dingen mee, welke de man nog noodig
ammunitie. beQ
Veel is dat echter niet, en de ruilhan
del met zijn voorraden wol, huiden en
kokosnoten, zou hem veel geld kunnen
noodigSOn' heeft hij' echter nie't
eila"d i,s' rolgens de bamannin»
het hi;!' Anzac. zeer vruchtbaar en
s,chat aan natuurschoon,
trek fa dechts twee mijlen in om-
De man woont, er als een konino-
reide een der matrozen, en ik voel" er
teel \oor, zijn onderdaan te worden,
-W\
Het vcrelag van Luitenant Colonel
Mercier, bij uwe algeme'ene vergade
ring ingediend, in Juli 1. 1., stelt vast
dat merkelijke voordeelen werden ver-
hlf ir T>aan. fe talrijke families door
net K. i>. dat prenïiën verleent aan de
opbouwers van de 10,000 eerste wonin-
§en.
Dat Koninklijk Besluit verleent
immers een vermeerdering der premie
gaande van 10 tot 20 t. h. Het zelfde
mag gezegd worden van de families die
rhi Ut T i" -aankoopen, opgebouwd
door tufc-schenkomst 'van een der aan
genomen maatschappijen.
Meer dan 7.500 premieaa nvra ron
voor nieuwe woonsten kwamen ons toe
i Ponies werden van nu af
beloofd, de andere aamTagen zijn nog
een administratief onderzoek ondei-
woipen.
Ik ben overtuigd dat de hoofden van
talrijke huisgezinnen in groot getal
voorkomen tusschen de premieaanvra-
Sedert- 15 maanden heb, ik de gé-
dragslijn van het Staatsbestuur aange-
dmd, inzake goedkoojic woningen Het
onmogelijk dat het land alléén den
last drage eene gezonde en aangename
woning tc bezorgen aan alle inwoners
uit mmbegoede standen.
De Regeering heeft tot. hiertoe 325
miljoen aan de Nationale Maatschap
pij voor Uoedkoope "VVioningcn verleend
en zij voorziet een nieuw voorschot van
loO miljoen voor de aanstaande begroo
ting Maar de Eegeermg heeft het recht
en den plicht aanspraak te maken op
het privaat initiatief, dat alléén do noo-
dige kapitalen kan bezorgen om ceno
Het Beheer van Posterijen 'brengt, in
herinnering dat van 15 November af 't
port voor de 'brieven en zaakpapieren
tan en voor het binnenland gewijzigd
is als volgt J s
Gefrankeerde gewone brieven tot
M gram 2o centiem boven de 20 tot
en met 50 gram, 50 centiem per 50
gram of gedeelte van 50 gram meer, 25
centiem.
Zaakpapleren 5 centiem per 50
gram of gedeelte van 50 gralm, bruto
gewicht, met minimum van 25 centiem
per pak.
Plaatsen voor veeartsen zijn in
dienst van de Kolonie te begeven. Met
de ontwikkeling van de veeteelt en de
wetenschappelijke onderzoeken aan de
zen dienst verbonden, is het een zeer
interessant, vrij en veelzijdig leven en
voor onze jonge veeartsen wel de over-
wegmg waard.
Bovendien is er in dienst van de Ko
lome eene .groote toekomst. Wie be
lang stelt m deze loopbaan kan daar
over inlichtingen bekomen bij het mi-
orf /ï-® L-an Koloniën, Naamschestraat,
^6, (Kabinet van den Minister).
In Bel|ie^veracliijnen 0p dit oogen-
4 j '11bladen en tijdschriften w.o.
dagbladen, 004 weekbladen, 43 pc-
nodieke tijdschriften.
Er worden 255 politieke dag- en
weekbladen geteld in Brabant lol in
Antwerpen 58 in West-Vlaandercn
93 m Oost-VIaanderen 47 in Hene
gouwen 63 in Link 16 in Limburg;
17 m Luxejmburg28 in Namen
De versehillende politieke partijen
beschikken dus over 680. Maden,
De verheffing der II. Bloedkapel tot
uasuiok, werd met grootsche plechtig
heid gevierd.
Te 10 uur werd de poutificale hoog
mis gecelebreerd in onze kapel, door
Mgr Wnffelaert, bisschop van Brugge
in tegenwoordigheid van talrijke bur-
gerlijkc en geestelijke overheden. Na
iet Evangelie legde E. H. Vermout,
protessor aan het Koninklijk Athe-
nemn, de boteekenis uit van' deze ver-
hetiing, die eene groote eer is voor de
stad Brugge en het bisdom. Ven-olgens
gai Ivan. Mahieu lezing der pauselijke
breve. Onmiddelijk daarna werden de
ecretcekens dor basiliek midden het
koor geplaatst. Deze zijn het Cono-
pocum .of 'baldakijn in vorm van half
toegevouwen regenscherm, waarvan de
noben afwiceelend met strooken o-ele
en roode zijde bespannen zijn, versierd
{net zinnebeelden betrek hebbend op
het H. Bloed, en het Tinlinabulum of
klokje dat immer het baldakijn vooraf
gaat. J
De .OTootsche plechtigheid werd ge
volgd door eene processie van gansch
eigenaardig karakter. Na de groep The-I
baansche -bazuinen en het muziek do/-
Boy-Scouts, volgde eene eindelooze rij
kloosterorden en de geestelijkheid der
parochiale kerken, ieder de' relikwien
dragend die daar sedert eeuwen bewaard
werden en waarvan vele meestal nooit
openbaar vertoond weiden.
Het was een echte relikenstoet in den
aard der middeneeuwsehe bidproeessies
het kostbaar drijfwerk der middeneeu-
wen Renaissance borstbeelden en re-
hekscbnjnen waarvan het edelmetaal
schitterde in de heerlijke zon, en afge
wisseld met den rijkdom der oude prilt^
iergewaden en de bonte schakeerinv
der ordesdrachten, boden een verruk"
kelijken aanblik.
Het schouwspel in de schilderachtige
omlijsten der oude stad Brugge was
eemg m zijn .soort. De laatste 'groep
vormde, als apotheose, de overheden cn
eden der Edele Confrérie, in historiek
|ewaad, rond de relikwie van het- H
uferr'i 'be"rt«!lnf gedragen door Mgr
Waffelaert, bisschop van Brugge, Mgr
Huys, bisschop van Congo, en de gemfi-
Bemerkt Minister Ruzette, de gou-
legrrenz r Pr°"nCie het 6abepenool.
De stoet- doorliep de prachtig bevlag-
de straten van het centrum der stad
doorheen een dicht opeengepakte me'
mgte, onder het- luiden der"zegeklok
Om 11 ure kwam hij terug naar de
nieuwe basiliek, waar Mgr. Wiaffelaert
Bl"ed Zegen fiaf met bet 11
Uit Coblentz wordt- .goseind dat de
le°0meHPf'Yr(«ef"n8 jolgende officiee-
le mededeehng bekend maakte
De voorloopige rogeering der' Riin-
landsehe republiek heeft liet bewind
in handen genomen in het grootste deel
heeft t t' t6 voorlooPige rogeering
De overgi'oote meerderheid der be
volking die sedert lang 't einde van hel
Pruisische juk eischte en het instellen
eener Rijnlandsehe republiek als de
eenige oplossing aanschouwde die haar
wZ-b p rUt tn «ferijselijken nood
l b11 haar heeft gedompeld,
heeft de uitroeping der onafhankelijk-
"roetnl CTn endi^e sympathie be-
De voorloopige regeering treft di
noodige maatregelen om het land te be
voorraden zij zal streng optreden te-
de onluststokere die men vooral
aantreft bij de nationalistisohe en com
munistische elementen van Pruisen
De toestand is reeds meer 'bevredi
gend geworden en de maatregelen, door
do voorloopige regeering getroffen zul
len dezen nog verbeteren.
KRUPP ZOU EEN OVEREEN
KOMST TEEKENEN MET RFANK
RIJK EN BELGIE
De Panjzer Matin meldt dat lil.
ivrupp von Bolden seder enkele dagen
omteTd Ve-t0/S hiB ten zeerste
onder den indruk der eommunistréche
onlusten die plaats grepen, in onder
handelingen is getreden met de techni-
heden"13616 VaD ^ettmgemogend-
Overeenkomsten tusschen deze missie
en de firma's Krupp werden ontwor
pen het is beet- miwelijk dat de over
eenkomsten in den loop der week ge-
teekend worden.
DE SAKSISCHE RËGEERING VER
WERPT KRACHTDADIG STRESE-
MANN'S ULTIMATUM.
De Saksische regeering, Zonda»
avond te Dresden vergaderd, heeft een
motie aangenomen waardoor zij kracht
dadig Stresemsmn's ultimatum ver
werpt.
Kil ultimatum wordt op politiek punt
met gerechtvaardigd en de eischen van
de njksregeenng zijn onaannemelijk
onder grondwettelijk standpunt.
Alleen de Saksische Landdag is ge
machtigd om de Saksische regeering af
te zetten. s
Zoo lang dit niet geschiedt blijft de
Saksisohe rogeering op haar post-; zij
zal heel in 't kort hierover oen debat
uitlokken in de gaksischen Landdag, j