8
Donderdag:
Iflovem. 1923
Goede en slechte vrienden.
Oe drie groelsle Ecrspeesdse
havens
1st herslelwaagsïik
Storm op de Noordzee
UtiilbsiiwjieteRgeii
Vreeind^iagen-slafisM
Een nieuw gesorteerd
Senator
1st iisibisrie van
Eftenoiiiisciie M§a
0e oRlreddering
in DiiitscisSand
Een ultimatum
s
VOLKSSTEM
XXIX* JAARGANG NUMMER 257
Kerkstraat9 en SI, Aalst. - Tel. 114 - DAGBLAD 1 O CENTIEMEN WEKELIJKS 0^60 Uitgever: J. Van Nuffel-De Gendt
Publiciteit buiten het Arr. AALST f: Agentschap Ilavas, Adolf Maxlaan, 13, te Brussel. - Place de la Bourse, 8, Parijs, - Bream's Building 6. Londres E C. 4.
H. Godfried
Zon op 6,50 onder 4,20
IS'ieuwe Maan den 8
Een goed boek is een goede
Vriend, en een slecht boek, een
slechte vriend. Dat vergete men
niet tijdens de lange winteravon
den.
Een goede vriend is een groote
schat en een slechte vriend is een
gelukbederverl
Bestaan er slechte hoeken?
Wat een vraag!
In onzen tijd zijn er die houden
staan dat slechte lezing zoomin be
staat als een vierkante cirkel. Voor
hem die gaaf en gezond is, leeren
die ketters, is alles goed en gezond,
Slechte lezing is een uitvinding
van enge en bekrompen geesten
die overal kwaad zoeken!
Voor iemand die als hoogste
wet van zijn gedrag voorop stelt
«Men moet er van leven, er van
profiteeren!» kan er geen spraak
zijn van slechte lezing. Voor hem
zijn de zinstreelende, de prikkelen
de hoeken het meeste welkom.
Zoo zeggen ze en zoo schrijven
ze voor de massa. Maar zoo hande
len ze niet meer als ze met een be
paalden persoon te doen hebben.
Montesguien, een slecht schrij
ver, betrapte eens zijn dochter
met een zijner eigen boeken:
«Houd op riep hij haar toe, weg
dat boek! Het is een werk uit mij
nen jongen tijd, dat niet voor uwe
jaren geschikt is!»
Dichter bij ons hooren wij den
gekenden Marcel Prevost, op het
einde van een banket dat hij bij
een der.rijkste families van Parijs
had bijgewoond, tot een der disch-
genooten zeggen: «Juffrouw, ge-
loof mij vrijlees nooit een van
mijn Romans»
Het is de echo van liet woord
van Jan JacquesRousseau Een
zuivere ziel mag mijn bock niet
lezen. Wee de jonge dochter die
het doorbladert: zij is verloren!»
Een jonge vrouw had gretig
fcijn werk La Nouvelle Heloïse»
verslonden. Koortsachtig sleept
zij zich naar de Markt van Geneve.
Een oogenblik aarzelt zij... Een
knal... en de ongelukkige stort
neer^ voor het voetstuk van Rous
seau s standbeeld, door haar bloed
bespat,
Ja, er zijn slechte boeken, die
men niet straffeloos zal lezen.
Kwetsen zij niet altijd het lichaam
ze slaan toch altijd wonden in
't hart, die schier nooit zullen toe
gaan, langswaar geloof en rein
heid gedurig aan uitvloeien. Elke
prik in 't hart is als een zware slag
van het zwaard.
Verpeste lucht vergiftigt.
Een benauwde lucht verslapt
de krachten.-
Alleen de zuivere lucht geeft
leven en sterkte.
Er zijn boeken die vergiftigen,
die dooden; gij moet ze vluchten.
Er zijn boeken die verweeke-
lijken: gij moet ze vreezen.
Er zijn boeken die goed doen
aan het hart en geest; ge moet ze
opzoeken als goede vrienden.
Nooit misschien was het zoo
noodig als op onze dagen, eerst
goed uit zijn oogen te zien, voor
aleer een nieuw onbekend hoek
open te slaan. Nooit waren de
slechte boeken zoo gemakkelijk in
't bereik.
Jaarlijks geven Staat en. Pro-
vincie ontzaglijke sommen uit tot
bestrijding van zekere onnoemba
re ziekten, dikwijls droevige na
sleep van een losbandig leven.
Denkt gij nu dat de Staat de eer
ste en de ergste oorzaak van al dat
wee zal tegen werken, paal en
perk stellen aan de openbare zede
loosheid, zoo schandig in de hand
gewekt door schunnige bladen en
prenten en hoeken en romans?
Wekelijks vervoeren de treinen,
van den Belgischen Staat duizen
den kilos van dien vuilen bucht, te
rot om op een mesthoop te wer
pen.
Mannen die azen op 't geld uit
de verrotting van 't volk geslagen,
filmen het schandalig boek om de
vieselijkheid er van door duizen
den te laten rieken. Zekere ge
meentebesturen met de wet in de
hand hebben die vuilnis verboden,
maar eilaas, op verre na niet al de
gemeentebesturen id eden {hun
plicht.
Hoeveel gevaarlijke bederven
de boeken staan er in sommige
volksboekerij enOuders, zoo gij
uwe kinderen tegen besmetting
wilt vrijwaren, gaat zorgvuldig na
welke boeken zij in de handen ne
njen.
Al wat ongezond is voor hun
lichaam werpt gij weg, als van
zelfs.
Zijt gij even oplettend om alles
te weren wat liun geest en hun
hart kan vergiftigen?
Volgens de officieele statistieken is
Antwerpen, voor de tien eerste maan
den van dit jaar, de grootste haven van
Europa. Het trafiek is er geweest 14
miljoen 188,968 ton met 7,555 sche
pen. Op den tweeden rang komt Ham
burg met 12,831,120 ton voor 11.264
schepen. Dan volgt Rotterdam met
9.323,236#ton voor 7.028 schepen. Ant
werpen heeft dus een grooten voor
sprong op de andere havens. Er dient
opgemerkt dat de trafiek van Hamburg
dit jaar is vermeerderd met 1.912.649
ton.
NOG DE OVEREENKOMST TUS-
SCHEN ENGELAND, ITALIË EN
BEDGIE
In strijd met zekere berichten uit
Washington toegekomen, is liet onjuist
dat een akkoord bereikt werd tusschea
Engeland, Italië en Belgie, indien men
hierdoor verstaat dat het tussehen de
drie regeeringen tot het sluiten van een
overeenkomst kwam.
De juiste toedracht der zaak is dat-
Italië en Belgic, onder voorbehoud van
enkele wijzigingen, het Engelsch ont
werp tot uitnoodi'ging der Vereenigde
Staten, aangenomen nebben.
Het antwoord van M. Poincaré, giste
ren avond en heden morgen door het
Ministerie van Buitenlaudsche Zaken
onderzocht, zal denkelijk morgen aan
het kabinet onderworpen worden.
Het is mogelijk dat de Conferentie
der Dominions, die heden namiddag te
17 uur vergadert," over dit onderwerp
beraadslagen zal.
Het antwoord der Britsche regeering
zal eerlang naar Parijs gezonden wor
den.
De Times legt vandaag nadruk
op de dringende noodzakelijkheid van
een snel en met de werkelijkheid reke
ning hondend doortasten in de Duib-
sche vraagstukken, en houdt zich in
bijzonderheden bezig met de chroni
sche wanorde waarin Duitschland vér-
vallen is.
Het 'blad besluit Het is een feit
dat, terwijl Engeland en eenjige van
zijn bondgenooten zich alle moeite ge
ven om een internationale commissie
tot stand te brengen om een onderzoek
in te stellen naar den huidigen toestand
van Duitschland, zij in die poging ge
dwarsboomd worden door kleinzielige
haarklooverijen, terwijl Duitschland
intiisschen bijna hulpeloos is geworden
in den greep van machten, die uit zijn
op gewelddadige sociale onlusten en een
vernietigenden burgeroorlog.
AMERIKA VRAAGT NADEREN
UITLEG.
Het gouvernement, der Vereenivde
Staten heeft haren gezant te Parijs ge
last naderen uitleg te vragen aan M
Poincaré, betrekkelijk de "beperkingen
welke hij zou willen toebrengen aan do
bevoegdheid dor expertekom'massie.
M. Hughes, Amcrikaansehe stnatese-
kretaris, is inderdaad van oordeel, dat
de inlichtingen verstrekt door M. Jus-
seijand, de Fransche gezant te Waslijn °-
ton, niet duidelijk genoeg zijn.
30 VISSCHERSBOOTEN
VERGAAN
He geregeld terugkeerende Novem
berstorm hoeft in de afgeloopen drie da
gen over de Noordzee bij Denemarken
gewoed. Iedere Novembermaand eischt
geregeld een aantal visscherslevens op
Jutlands Westkust dammen worden
dan doorgebroken, springvloeden doen
de weilanden overstroomen.
Dit jaar was de orkaan heviger dan
ooit tevoren. De dammen, die na de
Octoberstormen hersteld waren, werden
weer vernield.
Gevreesd wordt, dat 30 vissehersboo-
ten vergaan zijn in de Noordzee in de
nachten van Zaterdag en Zondag.
Over de jongste stormen welke 'boven
de Noordzee woedden, deelen de Engel
sohe bladen nog het volgende mede
Gedurende de laatste dagen der vori
ge week werden de Briüsche Eilanden
door hevige sto#men geteisterd. De
wind bereikte een snelheid van meer
dan 60 mijlen per "uur, zelfs in de pro
vincie, nabij Dumfries, bereikte de
wind een snelheid van 70 mijlen per
uur, terwijl in Londen snelheden van
40 en 50 mijlen per uur werden waar
genomen.
Deze stormen werden veroorzaakt-
door een ongewoon breeden en intensen
cycloon, die van de streek tussehen
Schotland en IJsland in de richting
van Scandinavië trok en die zeer storm
achtig weer veroorzaakte boven Noord-
West en Noord-Europa.
Een vreesdijk orkaan woedde Zater
dag nacht aan de bust van Denemarken,
waarbij de gemiddelde windsnelheid 70
tot 75 mijlen per uur bedroeg.
In Schotland viel een dichte sneeuw,
welke het. land in eenige der hooger we
iegen districten bedekte.
32.153 Antwerpen met 30.785 en
Luik met 16.688.
De Nederlanders zijn het sterkst ver
tegenwoordigd in de provincies Ant
werpen 17.932, Brabant 6.803, Luik
5.378, Oost-Vlaanderen 4.220 en Lim
burg. In West-VTaanderen verblijven
834 Nederlanders, in Henegouw 831,
in Namen 239 en in Luxemburg
slechts 57.
:oOo
FOSFü-POTASCHMEN GELINGEN
Het fosfaat Bernard en de Supra zijn
zeer stoffige' vetten, die bij de uit-
strooim-g met de hand het eenig hin
der opleveren, dat zij kunnen ver af
gedreven worden, wanneer er een wei
nig wind heerscht.
Al de ruwe potaschzouten zijn min
of meer waterzuchtig, bijgevolg worden
zij vochtig na eenigen tijd bewaard te
zijn de sylviniet van Elzas is de
minst waterzuchtige.
Het fosfoorzuur en de potasch zijn
de twee voedende bestanddeelen der
planten die den grond het minst terug
geschonken worden, niet tegenstaande
zij voor de plantenvoeding even onmis
baar zijn als de stikstof.
De fosfo-potaschmengelingen zijn
ten zeerste aanbevelenswaardig, in ailo
gronden, voor alle teelten zij verrij
ken den grond aan fosfoorzuur, potascn
en aan kalk, vermeerderen merkelijk
de opbrengsten en verzekeren tevens
eene betere hoedanigheid, beschermen
de planten tegen ziekten, onderhouden
de vruchtbaarheid van den grond, en
maken de gronden gezond.
Door hunne mengeling met sylviniet
van Elzas zullen het fosfaat Bernard en
Supra minder stoffig worden, hunne
uitetrooiing vergemakkelijkt.
Men gebruikt gewoonlijk nagenoeg
eene gelijke hoeveelheid sylviniet van
Elzas als fosfaat Bernard of Supra, 't zi j
400 kgr. sylviniet van Elzas voor 500
kgr. voor een dezer laatste meststoffen.
Werd het gehalte potasch van het fos
faat Bernard of van de Supra, gebracht
op 5 p. h., de hoeveelheid van 300 kgr.
sylviniet van Elzas zouden volstaan
voor 500 kgr. van een of ander dezer
fosfaten Bernard. F. OSFO.
Uit .bekendgemaakte resultaten van
de tienjaar! ijksche volkstelling blijkt
dat het aantal in Belgie verblijf hou
dende vreemdelingen sedert de vorige
telling aanzienlijk is afgenomen. Van
254.547 in 1910 viel dit totaal op
149.677 (68.965 mannen en 80.712
vrouwen) Het Duitsehc element is na-
tuuilijik het meest achteruitgegaan
thans verblijven enkel nog 7.9G0 Duit-
schers, waaronder niet minder dan
5046 vrouwen, in Belgie, tegen 50.010
in 1910. Fransclien zijn er nog 65.347
(1910 80.765); Nederlanders 39.05i
(19.291 mannen en 19.760 vrouwen)
tegen 70.950 in 1910 Luxemburgers
5.793 (10.367); Engelsehen 624.6 Po-
len 5.239 Russen 3.823; Italianen
3.723 Zwitsers 2.770 enz.
Brabant is de provincie welke het
grootste aantal vreemdelingen telt
39.663. daarop volgen Henegouw met
,oOo
M. VERCRUYSSE,
BURGEMEESTER VAN KORTRIJK
De rechterzijde van den Senaat, op
hare vergadering van Dinsdag namid
dag heeft M. G. Vercruys3e^ burgemees
ter van Kortrijk, aangesteld tot gecoöp
teerd senator, ter vervanging van M.
Van Cauwenbergh, overleden.
Op een vergadering van de katholie
ke Ylaamschc groep, welke te voren
werd gehouden, werd de kandidatuur
van M. Tschoffen gesteund door al de
aanwezige leden, behalve door M. De
Sadelecr.
Op de vergadering van de rechterzij
de werd die kandidatuur nogmaals ge
steund door M. Lebon en Van Over-
berg.
Bij stemming werd M. Vercruys3e
gekozen mot 35 stemmen tegen 14 voor
M. Tschoffen en 3 voor Staatsminister
Levie.
De Senaat zal op 13 November e.k.
tot de definitieve aanstelling van den
plaatsvervanger van M. Van Cauwen
bergh overgaan.
M. van de Vyvere zet de likwidatie
van de diensten van zijn ministerie
voort. Deze likwidatie zal trapsgewijze
geschieden tot den dag, die niet zeer
ver meer af is, dat het ministerie van
ekonomisehe zaken zal kunnen afge
schaft worden. De diensten die noodza
kelijk moeien behouden blijven, zullen
dan aan andere ministeries gehecht
worden.
De achtbare minister komt nu voor
te schrijven dat- de vervoerdiensten der
Verwoeste Gewesten, die te Roesselaero
samengebracht zijn, voor den 1 Janua.-
ri moeten ontbonden worden.
Door het 'bestuur der Domeinen zul
len 100 autokamions bestemd voor het
vervoer van materialen, 200 kilometere
Decauvillesporcn en talrijke wagon's
verkocht worden. Tegelijkertijd zal een
talrijk personeel verdwijnen. Op de
472 werklieden en bedienden "van de
vervoerdiensten, zullen er slechts een
zestigtal behouden worden, die op hun
ne beurt zullen verdwijnen den dag dat
het werk zal voltooid zijn, waaraan M.
Van de Vyvere zooveel zorgen besteed
heeft.
ECONOMISCHE BERAADSLAGIN.
GEN VAN IIET RIJKSKABINET^
Berlijn, 6 Nov. Hot Rijkskabinet
heeft zich gisterennamiddag bezigge
houden met maatregelen op economisch
en finantieel gebied. Gisterenavond
werd een nieuwe zitting gehouden, die
tot laat in den nacht heeft geduurd.
Bij ordonnancie van den Rijkspresi
dent wordt aan de verkoopers de ver
plichting opgelegd, hunne prijzen vast;
te stellen in goud-maxk en de papier-
mark aan te nem^n in betaling op de
basis van den officieelen koers de£
Beurs van Berlijn.
Deize ordonnancie is een voorberei
den de maatregel voor de bepaling in
constante waarde tussehen de "papier-
mark en de goud-mark.
In een tweede ordonnancie van den
Rijkspresident wordt verklaard, dat,
indien bij een contract wordt- bepaald,
dat de betaling moet geschieden vol
gens een anderen koers dan de Duit-
schen koers, de uitvoering van het- con
tract kan worden voorbehouden in zoo
verre de schuldeiseher het vordert, als
hij den te Berlijn vastgestelden mark-
koers aanneemt.
EENE PROCLAMATIE VAN DE
DUITSCHE REGEERING.
Het Duitsclï gouvernement heeft
eene proclamatie uitgevaardigd, welke
als volgt kan samengevat worden
Ernstige binnenlandsche gevaren
dreigen het Rijk, dat toch reeds met
ontzettende moeilijkheden te worstelen
heeft. Maar het gouvernement zal voor
geen maatregelen, om die gevaren te
bezweren, terugdeinzen.
Moest *er -burgeroorlog uitbreken,
dan behoeven we niet meer te rekenen
op de hulp van zekere natiën, die an
ders niet ongenegen zouden izijn om'
ons eenigermate bij te staan m onzen
nood. Vooral ook onze broeders in
Rij nkmd-Westfalen zouden er schrik
kelijk onder lijden. Moest een onwettig
bewind dn de plaats treden van het
constitutioneel gezag, "dan is ook alle
kans op een regeling van de problemen
der buitenlandsche politiek verkeken.
Gelukkigerwijze beschikt het {Du{itsch
gouvernement over de noodige macht
om aan een staatsgreep het hoofd te bie
den en om de Constitutie van het Rijk
te verdedigen. De Reiehswebr en de po
litie zullen haar eed getrouw blijven en
haar plicht doen.
Het Rijksgouvernement is bezield
met het vaste betrouwen, dat, moest het
tegen zijn verlangen en tegen zijn wil
verplicht zijn, den strijd aan te binden,
geheel het Duiteche volk zich ter be
schikking zou stellen van degenen, die
de openbare orde en de vrijheid van
het Duitsche Rijk zullen verdedigen.
BULGARIE TEGEN YOÜGO-SLAVIE
Zal liet dan nooit vrede worden in
den Balkan De oorlogszuchtige vol
keren van dit wespennest hebben Euro
pa in den laateten tijd bittere pillen te
slikken gegeven. De oorlog tussehen
Grieken en Turken heeft Europa meer
dan eens op den boord van den afgrond
gebracht. Nu is het Balkansch wespen
nest weer in beroering door een geschil
tussehen Bulgario en Yougo-Slavie. Te
Sofia hoofdstad van Bulgarie is een
Yougo-SIavisch of Servisch krijgsgeat-
tacheerde aangerand geworden. Te "Bel
grado wordt- dit als een casus belli
beschouwd en de Servische gezant heeft
Maandag te Sofia een ultimatum over
handigd, waarin geeischt wordt
1. De Bulgaarsche regeering zal over
de aanranding hare verontschuldigin
gen en haar spijt uitdrukken
2. De Bulgaarsche minister van oor-
log*zal persoonlijk zijn spijt uitdruk
ken aan den Servische» krijgsgeat-ta-
clieerde
3. Eene Bulgaarsche troepenwacli-t
van 250 man zal voor het Servisch ge
zantschap de krijgseer bewijzen aan "do
Servische vlag
4. Dc Bulgaarsche overheden zullen
een streng onderzoek instellen en de
daders voorbeeldig straffen.
5. Bulgarie zal 'eene schadevergoeding
betalen, waarvan het bedrag door het
Internationaal Gerechtshof van Den
Ilaag zal vastgesteld worden.
De drie eerste punten moeten bin-
:|nen de 48 uren uitgevoerd zijn.
DE KONTROOL DER MILITAIRE
BEWAPENINGEN.
De gezanten raad heeft op 3 October
laatst aan M. von Hoeteche, Duitsehè
zaakgelastigde te Parijs, eene nota over
handigd, waarin gemeld werd dat de
intergeaHieerde kontrool der militaire
bewapeningen hare werkzaamheden
zou hervatten.
Daar het Duitsch gouvernement tot
hiertoe geen antwoord gaf op die nota,
eft. dc gezantenraad op 3 November
eene nieuwe nota gestuurd, waarin ntf
aan Duitschland tot 10 November tij<}
gelaten wordt, om te laten woten welke
maatregelen er genomen zijn om de in-
tcrgealHeerde kontrool te verzekeren.
DE PLUNDERINGEN TE BERLIJN
De plunderaars zijn Dinsdag te Ber
lijn met verdubbelden iever aan 't werk
gegaan. In allo wijken der stad werden
magazijnen geplunderd en ook bijzon
dere huizen werden niet ontzien. Bij
het naderen van policic of troepen stui
ven de plunderaars uiteen, om dan in,
een ander deel der stad te herbeginnen.
Onder de woelmakers bevinden zich
vele oud-veroordeelden. De policie heeft
reeds talrijke plunderaars aangehouden
en onder hen verscheidene kerels her
kend, die sinds lang opgezocht worden.
EEN OPROEP DER SOCIALISTEN.
De geunifieerde socialisten hebben
Dinsdag aan hunne leden een omzend
brief gestuurd waarin zij hen aanzetten'
zich bereid te maken tot alle offers voor
het behoud der republiek. Ook de ande
re partijen de nationalisten en de'
volkspartij uitgezonderd, streven
hetzelfde doel na.
DE HOUDING VAN GENERA AL'
REINHARDT.
Officieel wordt gemeld, dat generaal
Reinhardt bevelhebber der Reichawehc
van Thuringen, belangrijke troepen-,
versterkingen ontvangen heeft.
