Zalerdao
ïVovem. 1925
Bij is rasssp te Yekeliatna
Een mm ssHafer
Kei K«rsteEvraags!a&
Uit M Vafiban
IMlasik der zaak Ste!m»ann
Ba Wsmnpeod
I?® ontreddering
in Duitsciilaml
op SEN monarchie
^S^-^atiönalen j
EISOHEN HET ONTSLAG VAN
r.jr ™T EN STRESEMANN.
ZIJ WILLEN TERUG NAAR EEN
MONARCHIE.
De Duitsch-nationalen beweren dat
zij thans de sterkste partij van het land
zijff, veel sterker dan -de vertegenwoor
diging m den rijksdag- lnm geeft en
zij beweren voort dat zij er dus recht
op hebben een aantal zetels in do re-
gcenng te hebben.
DE VOLKSSTEM
Kerkstraat, 9 en 21, Aalst. Tel. 114 TT~> A.
XXJX* JAARGANG NUMMER 25»
SX_.y&.I3 JO - CENTIEMEN - WEKELIJKS 0.60 Uitgever: J. Van Nüffel-De Ge.ndt
Publiciteit buiten het Arr. AALST i: Agentschap Havas Adolf Mmrlann 1 'i K.iS~~K
P Aaoü MaxJaa". to Brussel. - - Place de la Bourse, 8, Parijs, Bream's Buildings, 6, Londres E. C.
II. Justus
Zon op 6,S3 onder 4,17
Eerste Kwartier den 14
.oOo
De gezagvoerder M. A. Koning»
van het Nederlandsch stoomschip
Iris heeft aan zijne moeder te
Rotterdam een langen brief ge
schreven nopens de ramp in Japan.
De kapitein schrijft, onder
meer, in datum 14 Sept.
Ongetwijfeld zult u wel gehoord
hebben, van de aardbeving in Ja
pan.
Wij arriveerden juist dien dag
te Yokohama (Zaterdag 1 Sep
tember .en wat wij daar meemaak
ten gaat alle beschrijving te bo
ven. Ik ben dan ook niet in staat
een goed verhaal te doen van ons
wedervaren aldaar van 1 tot 6
September.
Er is zooveel gebeurd, dat ik
mij alles niet goed meer herinner,
en hoe wij hier aan boord er allen
zoo goed afgekomen zijn, is een
wonder.
De «Iris» kwam in de reede van
Yokohama 's morgends om 6 ure.
Het -was toen vrij goed weer; al
leen was een storm aangekondigd
ten Noorden van het eiland Nip
pon. Daarom bleef ik aan boord,
wat waarschijnlijk mijn behoud is
geweest.
Om 10 ure 's morgends kwam
een sleepbootje langszij, onï mij
te halen om de scheepszaken aan
wal te gaan afdoen,
In verband met bovengenoem-
den storm wilde ik echter niet van
mijn schip weg en schreef daarom
een brief naar dë agenten, dat ik
den Maandag morgend op het
kantoor zou komen,
Om 11,50 u. begon het schip
plotseling hevig te ■schudden.
Geen mensch Op 't' schip begreep
de oorzaak hiervan. AVij renden
van v?.or naar achter, zonder doel.
Tegelijk zagen wij aan den wal de
huizen omvallen.
Een heele berg met huizen en
alle er rond, viel om en de pieren,
welke de haven van Yokohama be
schermen, verdwenen onder water
Het was zoo overweldigend, dat
wij dachten dat we gek geworden
waren. Toen beseften wij eerst dat
er eene aardbeving plaats had.
Daaelijk daarop brak de brand
uit, die wat nog overeind stond,
geheel vernietigde. De petrool-
tanks aan wal warén in elkaar ge
zakt en de gehéele baan met olie
bedekt.
Mijn schip was vol benzinë,
daarom liet ik de ankers slippen en
stoomde weg.
Wij waren net onder stoom,
toen wij honderden drijvende lij
ken en nog levende menschen op
stukken hout de haven uit zagen
dfi.i ven. Ik stopte toen weer, zette
mijne reddingsbooten over boord
en wij begonnen onder commando
der officieren de nog levende men
schen op te pikken.
Maar wat een hopelooze taak!
Spoedig waren de booten vol en
kwamen wij aan boord terug met
gewonde en half verbrande men
schen. Ons verband was dadelijk
verbruikt en daarna begonnen wij
lakens, handdoeken, enz. te ver
binden.
Geheel den nacht door waren
wi j in de weer en de verschrikke
lijke dingen, die wij toen gezien
hebben, zal ik nalaten te beschrij
ven. s Nachts was-geheel Yokoha
ma eene vuurzee. Vreeselijk om
aan te zien,
s Morgends vroeg van den vol
genden morgend (dat was Zondag)
ben ik weer teruggekeerd tot dicht
by de haven en wij begonnen weer
in et ons reddingswerk.
Ik zelf nam het commando van
onze grootste reddingsboot. Om
ure kwam ik met mijn boot
op eene plaats waar het nog niet
brandde. De daar heerschende
wanorde was er onbeschrijflijk.
Mijn boot werd bestormd en zou
omgeslagen zijn, hadden wij het
ie veel aan menschen niet moeten
uitdrijven, Al onze reddingsboot
ten kwamen vol en wij brachten
die menschen aan boord van ons
schip en verschillende andere sche
pen.
Dat duurde zoo gansch den dag.
Ik kreeg eens een boot vol vrou
wen en kinderen; de laatsten velen
zonder ouders, Het was diep treu
rig om zien.
Toen begon de grootste ellende
van den honger. Ik had alleen rijst
en maar een kleinbeetje zoet wa
ter. Gelukkig had ik een inrich
ting aan boord om zoet water te
maken en konden wij voldoende
water verschaffen.
He gekookte rijst moest echter
met handjes vol uitgedeeld wor
den en elk stond op rantsoen.
Wij hadden zelf nog den tijd
niet gehad iets te eten en toen wij
daar mede bezig waren kreeg ik
het bezoek van de «Empress of
Australia»,
Dat is een enorm groot schip.
De kapitein vertelde mij dat hij
een ankerketting in de schroef had
gekregen en niet mëer voor noch
achteruit kon. Hij lag daar zeer
gevaarlijk in de brandende liave5?
De «Empress» of Australia»
had namelijk 4000 mensehen aan
boord en de kapitein kon onmoggg
lijk al deze lieden in zijne red
dingsbooten bergen, bij gebeur
lijk in brand geraken van zijn
schip.
Hij verzocht mij zijn schip op
sleeptouw te nemen en naar eene
veilige ankerpaats te slepen. Hoe
wel ik het gevaar, verbonden aan
deze manamvre, met het nog op
onze benzine-lading, zeer goed uit
zag, besloot ik den kapitein uit den
nood te helpen met zijne 4000 ge
redden.
Ont 9 ure 's avonds begonnen
wij aan dit werk en ik had het ge
noegen om 1 ure 's nachts de Em
press op eene veilige «ankerplaats
te brengen.
Den volgenden morgend ben ik
dan eens aan boord van dat schip
gegaan. Men bracht mij eene niet
verdiende hulde; ik had slechts
mijn plicht gedaan. De Engelsche
gezant die ook onder de geredden
was, kwam mij gelukwenschen.
Met mijn schip ben ik naar K<>
bé gevaren en heb daar de gered
den aan wal gezet. Onderwege
hadden wij wat slecht weder, wat
den toestand nog ondragelijker
maakte. Te Kobe werden de ge
redden verzorgd en voorzien van
kleederen.
In zijn schrijven voegt dë moe
dige kapitein er nog aan toe, dat
geen enkel der opvarende officie
ren en matrozen eenig letsel over
kwam tijdens de wreede gebeurte
nissen.
Ongelooflijke tooneelen speel
den zich bij het reddingswerk af.
Een man was bezig met het oppik
ken van drenkelingen in de haven
en zag daarbij zijn eigen vrouw en
zijn kind nog levend op een balk
ronddrijven. Hij redde hen bei
den. Hij kwam op de «Iris» aan
boord voor wat eten.
Met bovenstaande heb ik ge
tracht u eenig gedacht te geven
van de vreeselijke ramp. Ik heb
veel gezien in mijn leven, maar
dat alles is niets, vergeleken bij de
gebeurtenissen van 1-6 September.
Ik hen nu weer in mijn ouden
oen, maar zou voor geen geld van
de wereld ooit meer die dingen wil
len medemaken, welke zich in die
dagen afgespeeld hebben,
iVolgens de nieuwe grondwet beeft
bet Senaat bet recht twintig senators te
kiezen, gecoöpteerde genoemd, waarvan
er tien zetels toekomen aan de katho
lieke rechterzijde.
Zoo wij het reeds gemeld hebben, is
Mr Georgs Vercruytee, Burgmeeester
van Kortrijk, door de groote meerder
heid der rechterzijde in hare bijeen
komst- van Dinsdag als cadidaat-sena-
tor gekozen in vervanging van M. Van
Cauwonberglie, overleden.
Ziehier eenige nadere inlichtingen
over deze belangrijke bijeenkomst.
De candddatunr van M. Tschoffen,
van Luik, werd ondersteund door M.
Minister Berry er senator van Luik,
en eenige Vlamingen. M. Liëbaert, se
nator van Kortrijk, heeft de candida-
tuur voorgesteld van M. Vorcruysse en
zij werd ook ondersteund door M. Ba
ron de Sadeleer, senator vim Aalst en
andere vlaamsche katholieken, dit voor
de volgende reden
:oqo:
1°) Op de tien zetels voor de coöp
tatie aan de Katholieke toegekend,
werden er over twee jaren bij de eer
ste toepassing der nieuwe wet, 5 gege
ven aan de Walen en slechts ook 5
aan de Vlamingen, alhoewel ide o)/4
der katholieke senators gekozen zijn
door de kiezers der vlaami$che arron
dissementen.
Met nu nog een Waal te kiezen in
vervanging van een vlaming zoude de
meerderheid oveigaan aan de Wjaalsehe
provinciën.
2>°) West-Vlaanderen is de eenige
groote provincie die geen gecoöpteerde
senator bezit, terwijl aan het arrondis
sement Luik, alhoewel 'het maar een
katholieke gekozen liecft op zeven se
nators, heeft de rechterzijde reeds
een gecoöpteerd senator gegeven, M.
Dejace.
Niemand zoude verstaan waarom
men aan Luik een tweede zoude
schenken.
3°) De Katholieke vlamingen zijn
zoo min genegen 'het te doen dat M. De
jace, met het stemmen der wet over
de vervlaamsehing der Universiteit van
Gent, tegen de katholieke meerder
heid en het Ministerie gestemd heeft
4°) Men heeft ook doen opmerken
dat M. Tschoffen, na zich voorstaander
verklaard te -hebben van de vervlaam
sehing der Hoogesehool van Gent, zijn
ontslag als volksvertegenwoordiger in
gediend heeft, om rede dat zekere le
den der katholieke vereeniging va®
Luik zijn gedrag afkeurde. Dit was
hoogst 'te betreuren daar dit ontslag den
hunne arrondissementen zeer moeilijk
maakte voor de 15 andere katholieke
ROND DE VORMING DER COM
MISSIE VAN DESKUNDIGEN
Parijs, 8 Nov. De pers vraagt
zich algemeen af, wat de commissie
vari deskundigen anders -zou kunnen
vaststellen dan dat een afgrijselijke ver
spilling der financien en het ruilmid
del van de Duitschers heeft verspild,
terwijl het geld, door de Duitsche ma
gnaten in veiligheid gebracht in buiten-
landsche banken het eenige is, dat aan
die vernieling ontsnapt is, zoödat een
leening niet bestemd zou wezen om de
Duitsche financiën te redden, in dien
zelfden afgrond zou verdwijnen. De
zelfde oorzaken blijven nog steeds de
zelfde uitslagen opleveren.
Ook de Petit Parisien is van oor
deel, dat de commissie van deskundi
gen geen oogenblik 'kunnen garzeleii,,
met als 'haar bevinding openbaar te ma
ke, dat in Duitschland het financieele
bankroet en de economische verwar
ring volkomen zijn.
Niettemin is het blad van oordeel,
dat liet Duitsche rijk mits onder een
hecht bewind, en bereid tot invoering
van radicale hervormingen, in een veel
normaler positie zou komen die tot een
nieuw onderzoek door deskundigen
zou kunnen aanleiding geven. Daarom
is 'het zoo moeilijk om reeds heden uit
te maken wanneer in Duitschland de
toestand zal intreden dat het bij mach
te zal zijn om te betalen.
l -w «««vie iAiiuiimieNtj
ol ksvertegenwoordigers uit de Wfrlen
die in de Kamer de vlaamsehe volks
vertegenwoordigers 'tor J^jde «tonden.
Men heeft eindelijk doen uitschijnen
dat M. Vercruysse, die reeds twaalf jaar
gezeteld 'heeft in den Senaat, er de
grootste diensten bewezen heeft, als
vroeger ook in de Bestendige Deputa
tie van West-Vlaanderen, en dat liet
patronsehap van M. Liebaert, die
krachtdadig de vlaamsche zaak voor
gestaan heeft in den laatsten zittijd,
genoeg bewees dat de v-lajmingen mogen
gerust wezen dat de nieuwe senator, hun
ne belangen zal weten te verdedigen)
Voor al deze reden beeft, do rechter
zijde met eene overgroote meerderheid
M. Vercruysse als haren candidaat uit
geroepen.
Aanstaande Dinsdag zal het Senaat
de benoeming doen.
M. STEINMANN HAD ZI.JN
MOORDENAAR HERKEND.
Weeral doen geruchten de ronde over
eene herziening van liet proces Stem
man n.
Mevr. Steimnann liad den prokii-
rcur des Konings om een onderhoud
verzocht, .ten einde mar het heette
bekentenissen af te leggen. Dit. onder
houd heeft plaats gehad en gaf dan ook
aanleiding «tot bet gerucht over de her
ziening- van het proces.
Het staat anderzijds vast dat Mevr.
Steinmann vroeger reeds brieven heeft
gezonden naar L. an den Wouwer in
de gevangenis te Leuven, waarin o.a,
te lezen staat
Mijn man heeft zich kraniger Te-
dragen dan «gij. Hoewel hij u ,bij den
aanslag herkend had, heeft hij op zijn
sterfbed jen uit liefde voor jmfij, Ge
weigerd den moordenaar bekend te ma
ken.» Dit is echter geen voldoende re
den om het proces te -herzien, wel eer-
,der eene bevestiging van het vonni§a
Parijs, 8 Nov. Naar gisteren uit
Washington wordt gemeld, worden al
daar de besprekingen over de voor
waarden, waaronder een commissie van
deskundigen zou kunnen samenkomen
voortgezet, en zulks op de meest vriend
'schappelijkste wijze.
Ofschoon in officieele kringen tc
Washington stipte geheimhouding
wordt betracht ten aanzien van de bei
sprekingen, die worden gevoerd' tus-
sehen M. de. Jusserand en M. Hughes
nopens de scliadevergoedingskwestie,
was men gisteren optimistisch gestemd.
M. Theunis eerste minister, en M.
Moyersoen, minister van nijverheid en
arbeid, hebben Woensdag eene afvaar
diging van vijftien burgemeesters uit
de provincie Luik ontvangen. Die bur
gemeesters kwamen de rogeering wij
zen op de noodlottige gevolgen der
thuishuurwet en van den woningnood.
Talrijke gezinnen gaan in het Luik-
se.he uitgedreven worden. Er moeten
dringende «maatregelen genomen wor
den. M. Moyersoen heeft de burgemees
ters den goeden raad gegeven de hui
zen hunner maatschappijen voor goed-
fcoope woningen te vorkoopen, en met
dit geld spoedig nieuwe huizen te bou
wen, deze weer te verkoopen, om terug
aan 't housen te gaan. Dat is de eeni
ge goede oplossing. Doch, de maat
schappijen zijn niet geneigd dien g^p-
den raad te volgen. M. Theunis deelde
méde dat er eene «om! van 24 miljoen
voor het houwen van werbmanshiiizen
m het Ibudjefc van 1924 is ingeschreven.
DE SPAANSCHE VORSTEN"
Over het voorgenomen bezoek van
het .Spaansehe Vorstenpaar aan Z. H,
Paus Pius XI, wordt uit Rome nog
het volgende gemeld
Ofschoon er officieel of officieus
nog mets van bekend is, wordt beweerd,
dat het bezoek dat de Spaansehe soe
vereinen aan den Paus zuilen brengen,
een geheel bijzonder karakter zal dra
gen.
De ontvangst zou plaats hebben in
en van de grootste zalen van het Pau
selijk appartement, terwijl daarbij op
uitdrukkelijk verlangen van de vorst
aue Luno-Kardinalen zullen tegenwoor
dig zijn. Ook zou de koning van Span
je voornemenu [zijn een toespraak 'te
houden, waarop de H. Vader zal ant
woorden.
De II. Vader zou voornemens rijn
■wee mozaïeken, van buitengowoiia
waarde den vorstelijken personen ten
geschenke te geven.
In het Paleis van het Spaanseh ge
zantschap op de Piazza di Spagna, ia
men reeds bezig met het in gereedheid
brengen van de zalen waar de vorstelij
ke personen zullen ontvangen wor-
DE OvöEDKOOPE WONING-EN.
Donderdag morgend werden de af
gevaardigden der Maatschappijen voor
hert- bouwen van GoecLkoope Wionin^en
door den beheerder van de Nationale
Maatschappij der Goodkoope "Wonin
gen, te Brussel, ontvangenTwee ver
tegenwoordigers der regeering woonden
liet, onderhoud bij, namelijk JJ. Thadi
vertegenwoordiger rgm den Minister
van Arbeid, en M. IMbaux, vertegen
woordiger van den Minister van Ei-
nancies.
De afvaardiging bestond uit M
oelst. schepen van Brussel, de hoofd
stad vertegenwoordigend mot M. Brese
hulp-gemeentcsekretaris MM. Cocq
en Melckmans, Kamerleden M Beri
mei-, schepen van St.. Gillis De
Maeglit, burgemeester van Hal
MM De Bue (Vkkel) en Bertrand
(Sehaerbeek) hadden zich laten vcront-
schuldigen.
M. Bernier legde den toestand uit
De wensch werd uit,gedrukt dat, de Be
geering aan de Maaschappij zou toela
ten eene leening van 1 miljard uit, te
schrijven, om het thans zoo moeilijk
vraagstuk van het bouwen van wonju-
gen volkomen op te lassen.
Er zal aan MM. Theunis en Moyer
soen een onderhoud gevraagd worden
zoo mogelijk nog voor do heropening
van den Metgevenden Zittijd. Ih alle
gemmi m?5'"10 4er leening zal on-
middel ijk bij de Heropening der Ka-,
mp-ra .te borde gebracht wordgn^
Het schijnt echter dat zij die bette-*
nngen steunen op den rechtervleugel-
Vn, 4e Dutsche Volkspartij. De mleer-
derheid van deze partij echter, die aan
haar leider Stresem/inn vasthoudt, is er
zich van bewust, dat, indien enkele re-
geermgszGtcls werden ingeruild voor
Duitsch-nationalen, deze al heel gauw
zouden trachten de gebeele regeering
in handen te krijgen. Het regeerings-
Zeit Z€£t dat het den
Dmtsch-nationalen er om te doen is
via eenige minsterzetels te komen tot
net buiten-jiarlmentaèi- directorium,
maar dat. nog slechts de rechte man
ontbreekt, die zich als dictator aan 't'
len T4U1 türeotorium [kan fstel-
Inderdaad sehijnt hierovor bij de
Dmtsch-natimialen nog oneeSigheid
te bestaan. De ëigenlajka politici on
der hen zijn toch wel een beetje hui
verig van een directorium Ludend-orff
De radicale Duitsch-nationalen echter
willen niet lang meer wachten en:
eischen ronduit het aftreden van
treseinann en Ebert en de benoeming
van een Duatseh-nationalen rijkskam
seller, zegge dictator, -benevens verkie
zing van een nieuwen president door
vol ksötemming.
Ongetwijfeld zit dmr de hoop ach
ter om. langs den grondwettelijken weg
de monarchie terug te Icrijgen. Da
Duitsch-nationalen echter, die al walt
langer un de politiek meedoen, vatten
de zaak anders op. Nu de sociaalde
mocraten uit de rijks-regeeiing zijn
verdwenen, gaan zij de regeoring-Stres-
Benmnn te lijf op het terrein van da
buitelandsche politiek en zij stellen als
eerste eiseh voor hun deelneming ia'
de regeering, dat de aangekondigde
nota van de gezanten-conferen'tie over
het weder-instellen van het intergeal-
lieord militair toezicht zoo kracht-i»
worde afgewezen, dat daardoor een ver
scherping van de betrekkingen mot
Frankrijk ontstaat.
In een vergadering hebben da
Duitech-nalaonalen een beslissino- geno
men over de kwestie van de vorming
der regeering ook lite centrlun daar.
over heeft vergaderd. Wat daar is be
sproken weet men nog niet, maar uit
bet:, overigens sedert kort door een meer
ircchtsche groep in oigendiom overgeno
men centrum-orgaan Gennania
krijgjt men zeer sterk den indruk, dat
'liet centrum zich naar rechts georiën
teerd heeft, waarbij de ehristene vak-
vereeni-gingsl eider Stegenvald een.,
groote rol speelt.
Yooral gaat- van hem ook ,1e actio
uit v-oor liet, opheffen van de gi-oota
coalitie in Pruisen. Nu de sociaal-de-,
mocraièn uit- de rij kerogeering verdwo-
men zijn, wil al wat rechts staat, hen
ook iigt, de Pruisische [rogeering ver-
1 wij doren, yooral en in de eerste, plaatg^