Zalerdag
Februari 1924
i. L. VR0UW USHTitS.
Onze SSissienarisstü
Een £l§sm tab sp ttan 8n—
laiidssSien ataebo?
üisilsisrie LasdsverM^ag
Hit Herstaforgagsiak
is gtmte railings®
Wijzigtag a m «I® asfcsrast
Minister üelf over
de Staatsfoeiagen
Kerkstraat, 9 en 21, Aalst. Tel. 114 II J.A.CjS-11
XXX» JAARGANG NUMMER 28
!LiA.I> 10 CEKTIEBÏEN WEKELIJKS 0.60
Uitgever: J. Vak Nuffel-Le Gendt
Publiciteit buiten het Arr. AALST U Agentschap Havas, Adolf Maxlaan, 13, te Brussel. Place de la Bourse, 8, Parijs, Bream's Buildings, 6, Londres E. C. 4.
O. L. V. Lichtmis
Zon op 7,21 Zon af 4,47
Nieuwe Maan den 4
-•
'k Groei rder heemlen vofstimn^
't Groet n, engelen Iioninginne, j
Wortel, waaruit Jesus groeide,
Poort, waar 's werelds licht uitvloeide.
Juicht, o Maagd, o glorierijke
Hoven, allen liefelijke
Heil m, o gij heerlijk schoohe,
Hid voor om bij Christus, vm Zone,-
Men noemt de tweede dag van
Februari Onze Lieve Vrouw-
Lichtmis, omdat deze feestdag,
waar Maria een zoo groot deel in
heeft, met veel licht gevierd wordt
en er alsdan ook waskeersen
wijd worden.
Deze keersen dienen om in de
processie van dezen dag gedragen
te worden, tot teeken van vreugd
en tot verbeelding van het geeste
lijk licht dat Christus in de we
reld is komen brengen, later om
gedurende de onweders en bij de
stervenden of afgestorvenen ont
stoken te worden-
Twee mysteriën worden op de
zen feestdag gevierd, te weten: De
zuivering van Maria en de op
dracht van Christus in den Tem
pel.
De zuivering van Maria bestond
hierin dat Zij, moeder geworden,
in den Tempel het offer der ar
me vrouwen opdroeg: een paar
tortelduiven of twee jonge dui-
.ven. Maria nochtans was hiertoe
niet leerplicht, vermits zij altijd
maagd was gebleven,' doch uit
Ootmoed heeft zij de wet, voor an
dere vrouwen gemaakt, willen on
derhouden.
Christus werd opgedragen aan
den hemelschen Vader, volgens de
wet die gebood, den Heere allen
eerstgeboren zoon op te offeren en
voor een zeker losprijs vrij te koo
pen.
Christus onderhield die wet,
niet omdat Hij daaraan onder
worpen was, maar uit liefde tot
ons, om ons het voorbeeld te geven
van gehoorzaamheid en nederig
heid.
Maria en Jozef droegen het
Kind Jeans op ên betaalden insge
lijks vijf sikkels, dat is vijf zilve
ren penningskens. In den Tempel
van Jeruzalem waar de opdracht
des TIeeren plaats greep, werd
Christus bekend gemaakt eerst
aan ee» deugdenrijken ouderling,
Simeon genaamd, die van den H.
■Geest was verwittigd geweest dat
hij niet sterven zou, vooraleer hij
den Gezalfde des Heeren gezien
had. Die man kwam in den Tem
pel en het goddelijk Kind in zijne
armen nemende riep hij uit:« O
Heer, laat nu uwen dienaar heen
gaan in vrede, want mijne oogen
hekken den Zaligmaker gezien.»
Simeoa voorspelde aan Maria
dat haar Zoon tot ongeluk en 'tot
heil van vele menschen zou dienen,
en dat Zij zelve in de droefheid
zou deelen, vermits een zweerd
hare ziel zou doorsteken.
De Verlosser werd daarna nog
«rkend door de profetes Anna,
eene weduwe van vier en tachtig
jaar, die uit den Tempel niet ging
en met vasten en bidden God dien
de dag en nacht.
Laat ons uit deze geheimen lee-
ren ootmoedig te zijn gelijk Ma
ria; ons geheel aan God op te dra
gen, gelijk Jesus; de spoedige ge
hoorzaamheid te beminnen, gelijk
de H. Jezef; de godvruchtigheid
lief te hebben als de profetes
Anna het plichtenkwijten te
vervullen als Simeon.
Maria, gif volbrengt de Wet
Hoewel gij zijt ganech onbesmet,
Hoewel, uw Zoon is zelf de Heer
mij gehoorzaam, meer en sneert
X,
HOE "WEED DE E. P. SOENEiN!
GEDOOD
De E.P. Soenen werd gedood op
Kerstdag, in zijn woonkamer, in het
•dorp Ho-Kiao. Den avond van Kerst
dag was hij, na 't avondmaal, rustig aan
't praten met zijn jongen confrater, den
E.P. Leemans, 'toen vier mannen ibin-
nen kwamen. In China staat de woon
kamer van een .missionnaris voor eiken
'bezoeker topen en vooral op hoogdagen
is het er <£en aanhoudend heen- en weer-
geloop, d&ar christenen en catechume
nen uit den omtrek dan al te zamen
op de missie bijeen zijn. De E. P. Lee
mans, pas ip. de streek, kende die man
nen niet en zonder den minsten arg
waan, liet hij hen met den E. P. Soe
nen alleen.
Onder 't uitgaan hoorde hij een van
de vier om een geneesmiddel verzoeken
en zag nog hoe de E.P. Soenen reeds de
medicynenkasto geopend had. Nauwe
lijks 'buiten op den koer en voor een
van de vensters van de gelijkvloersche
kamer of de E.P. Leemans hoorde bin
nenhuis enkele revolverschoten knal
len, waarop geweren werden afgevuurd
op verschillende plaatsen van het dorp
en residentie. Een rooversbende, wel
dertig töt veertig man sterk, was bij
donkeren avond binnengeslopen en
schooit nu in 't wilde, met het doel een
paniek in het dorp té verwekken.
Onmiddelijk bleek het den E. P. Lee
mans, dat wat er ook gebeurd mocht
zijn alle toegang tot den E.P. Soe
nen voorloopig afgesneden was. De roo-
vore scliijnen hem in zijn schuilhoek
onverlet te hebben gelaten. Ze hadden
immers reeds werk genoeg met het in
spannen van een kar, waarop ze dan
alles laadden wat ze in 't huis aantref
fen konden voornamelijk de gewe
ren. Daarna trokken ze ijlings het dorp
uit.
Toen de E. P. Leemans de kamer
van den E. P. Soenen weer binnen-<
trad, lag deze op den grond hij was
aan het hoofd, 'borst en buik door ko
gels gewond, doch leefde nog. De E.P.
Leemans diende hem het II. Oliesel itoe.
's Anderdaags, feest van den H. Stefa-
nus, te negen uur 's morgens is de E.P.
Soenen overleden.
Wie zijn do moordenaars Wlaarom
hadden ze het pp den E.P. Soenen ge
munt
Die vragen kan men nog niet met
volle zekerheid beantwoorden, ofschoon
men reeds veel waarechij nlijkheid op
maken kan uit sommige gekende feilen.
Tegen de roovers immers had de man
darijn, in deze streek, vijf korpsen bere
den gendarmenieder van rond de veer
tig man, ingelicht. Doch.,, een aantal
dier gendarmen waren zelf oud-roo-
vers Die deden dan meestal niets an
ders dan de eerzame bevolking last en
schade berokkenen. Dientengevolge
werd hun wangedrag herhaalde malen
bij den mandarijn aangeklaagd, door
den missionaris.
Korten tijd nu voor den moord, had
een van die vijf korpsen 'ppstand ge
maakt de dertig tot veertig gendarmen
hadden hun bevelhebber vermoord on
waren opgetrokken met al de wapens.
Natuurlijkerwijze vallen thans de ver
moedens van zelf op die oproerige sol
daten. Men kan evenwel ook een gehei
me sekte verdenken, waarbij veel solda
ten en roovers zijn ingelijfd.
De vrome Pater Soenen had sinds
•lang het offer gebracht van zijn leven.
In een streek aanhoudend door bandie
ten on veilig gemaakt, ©en streek, waar
hij, in weervjii van alle gevaar, nu reeds
jaren verblijf moest houden, om er zijn
schamele Christenen bij ite staan en te
helpen met tot alles bereide toewijding
en liefde, kon het niet anders of dage
lijks moest hij, in Mis en Meditatie,
God bij voorbaat zijn jong leven opdra
gen tot het hoogste heil van de hem itoo-
voTtrouwde kudde.
Al de hierboven vermelde gegevens
werden aan de Missionnarissen van
Scheut verstrekt, door den IE. P. Lee
mans zelf en door den naasten gebuur
van den E.P. Soenen, een missionnaris
die op zestig kilometers van Ho-Kiao
verblijft.
M. Theunis heeft het volgende wells-
ontwerp ingediend
Bij wijziging aan art. 8 der wet van
29 Augustus 1919, wordt de taxe op
den inlandschen brandewijn van alle
soort, voor het verbruikt aangegeven,
te rekenen van 1 Februari 1924,3 vastge
steld op 1 frank per liter
van 15 graden van den
thermometer.
De toaks bedraagt 2 fr. per liter aan
100°.
Dergelijke verhocging zou eene aan
vullende inkomst van omtrent 9.000.000
fr. opbrengen.
Op te merken valt dato de alcohol,
welke na ontaarding tot nijverheidsdoel-
eiinden bestemd is, niet onder toepassing
der verbruikstaxe valt. Dienvolgens zou
de verhooging enkel terugslaan op den
alcohol bestemd voor -het mondverbruik
benevens dien voor eeniige bijzondere
nijverheidsgebruiken welke het bezigen
van niet ontaarden alcohol vereischen.
Do verbruikstaxe op den Inlandschen
alcohol bedroeg tot nu toe 80 centiem,
PUPILLENSCHOLEN VAN I1ET
LEGER.
De aanwerving der kandidaten voor
de Pupillenscholen van jhet. Leger
(schooljaar 1924-1925) tzjxl uitsluitend
geschieden tot den 15 Juni 1924.
Na 15 Juni 1924 wordt het aanwer-
vingstijdtetiip voor het schooljaar 1924-
1925 onherroepelijk gesloten.
De bundels die op 15 Juni 1924 nog
onvolledig zijn of die na dezen datum
inkomen worden niet meer in aanmer
king genomen en terug gezonden aan
de oudere of voogden.
De onderrichtingen aangaande de
voorwaarden en pleegvormen ter nannc-
mings, alsmede de inlichtingen betref
fende de in te zenden bewijsstukkken
mogen aangevraagd worden bij den Op
perbevelhebber der Pupillenscholen, St.
Michielslaan, 810, te Etterbeek (Brus
sel).
brandewijn
aan 50 graden van don aleoholmeter
van Gay-Lussac, bij don warmtegraad i delairo's Fleurs du Mal, in, gerst©
§ditie 8950
Ten einde heb zakelijk contact tous-
schen de commissie en do regeoring to
vergemakkelijken is aan de Kriegslas-
ten-kommission de vertegenwoordiging
van de Duitsche regeering opgedragen.
Een van de leden dezer commissie
zal steeds aanwezig zijn in het 'gebouw,
waar de deskundigen-oominissie bijeen
is, om alle harè wmseheD in ontvangst
te nemen.
De voorzitter der deskundigen-com
missie, generaal Dawes, gaf daarna zijn
voldoening te kennc-n, dab de oommis
sie in gelegenheid is 'gesteld, de leden
van de Duitsche regeoring ite leeren
kennen.
Hij wees op_ de grooto beteékenis van
overeenstemming fcueschen do geallieer
den onderling en met de Duitsche re
geering en sprak de hoop uit, dat deze
overeenstemming bereikt .zal worden.
DE KONTROOL DER DUITSCHE
KAPITALEN.
Donderdag zijn de twee koraiteiten
in voltallige zitting vergaderd, onder
voorzitterschap van generaal Dawes.
Eene bespreking had plaats over de be
vindingen door de verschillige exporten
gedaan.
's Namiddags werden in het 2e komï-
teito -efeaateokretaris Bergmann, een spe
cialist iin financieole zaken en Wassêr-
m'ann, bestuurder der Deutsche Bank
gehoord.
Ei' werd besloten vier exporiten-re-
konplichtigen van verschilt i«e nationa
liteiten aan to duiden, die in den zetel
der Deutsche Bank de boeken zullen
gaan nazien om 'heb bedrag te weten
der Duifeche kapitalen welke in den
vreemde door deze machtige bankin
stelling bestuurd worden.
De aangeduide exporten zijn voor
Engeland sir Walter Splender; voor
Frankrijk, M. Doycn; voor Italië, M.
Hauohain voor Amerika, kolonel Au-
rès.
DE BOEKENVERZAMELING
RIPAULT.
Do ibokendo boekerij van dr Ripault
ie te Parisj onder den humor gekomen.
Een Office de la Semaine Sainto
Nicolas Pepie 1716, bracht 48.000 fr.,
een Neuei-enburgche druk van 1491
Der Scliatzbehaller 15.700 fr. op.
Den tweedon dag fling een exem
plaar van de eerste Molière-uitgave 1682
voor 39.000 fr., terwijl men '23.000 fr.
betaalde voor een editie van Sebastian
Brandts La Nef des Folz du Monde
De eorate editie van Ronsard 1550,
bracht 7600 fr. op, terwijl meerdere
werken boven de 10.000 fr. bleven.
Voor negontiende-eeuwsche lboeketi
werden oveneens hooge prijzen besteed:
Joss Maria de Herecha's Trophées
met aquarellen, van Schwabo, 10.000
fr., de eerste edities van Hugo's «Odes
et, Ballades 4000 fr., van Vorlaino
Sagesso 3550 fr., de door Delacroix
rgjïllutrecrde Paust 6200 fr. en Bau-
M. Moyereoen, minister van Nijver
heid heeft het volgende wetsontwerp
ingediend
Artikel 2. par.3 wijzigen als volgt:
Bij overeenkomst tussohen een on-
dérnemei', die d'e iZaterdagnamiddagon
of wekelijks oen andoren halven dag
vrij geeft, en zijn personeel, mag ©ven
wel worden bedongen dat de arbeids
duur op do overige arbeidsdagen een
jaar lang vatbaar voor verlenging zal
wezen. Vooraleer ïbot die verlenging over
te 'gaan, dient de betrokken onderne
mer den bevoegden arboidsopziener of
Mijnkorpsingenieur bericht van de in-
gevoorde arbeidsregeling mot een attest
omtrent de getrokken overeenkomst b
laten geworden.
Artikel Gbis. De ondernemer be.
schikt over een jaarlijksch krediet van
hoogstens honderd twintig uren, onder
voorwaarde 1° geenszins langer dan
tien uren per dag 'te doen of te laiten
arbeiden 2° den bevoegden arbeids-
opzioner of Mijnkorpsingenieur, vooraf
te verwittijgen.
Uit de memorie van toelichting lich
ten wij do volgende beschouwingen
'Nu dat een wetsvoorstel tot wijzi
ging vran de achturenwet ingediend!' is
(voorstel Devèze), moet de Regeoring
hare meening bekend maken.
Do hoofdbepalingen van do wet wor
den niet gewijzigd. Doch de noodige
verbeteringen worden aangebracht,
vooral omdat Belgie verder is gegaan
dan de conventie van Washington en
de naburige landen Belgie niet hebben
nagevolgd.
'Zooals de zaken thans staan, wordt
de uiterste grens der web niet bereikt!
Volgens een onderzoek, ingesteld door
het Departement, bedraagt het aantal
arbeidsuren per jaar en per arbeider
niet meer dan 2320 uren. Hef getal zou
moeten zijn 2440, voor 305 achturige
arbeidsdagen.
Verschillende omstandigheden geven
artoe aanleiding, o.a. feesten, inven
tarisatie, gebrek aan grondstoffen. Hot
uitvoeren van opdrachten vergt ook
soms een kortstondig overwerk, dat de
procoduur voorzien in aid. 7 niet bil
lijkt-.
Zulks mag -niet leiden ffcot ©ene onver-
haalbare vermindering van voort-
brenggt. Men mag de arbeider niet af
houden om de verlorene uren in te ha
len.
De toelating mag niét -gebonden zijn
aan administratieve formaliteiten.
Het spreekt van self dat heel stren
ge con trolemiddelen zullen worden aan
gewend om alle bedrog of overmatige
arbeidsverlenging te voorkomen.
En de minister besluit
Aan het hoofdbeginsel wordt niet ge-
tomd.D-öch de werking van de wet ver
gemakkelijken is dienst bewijzen aan
de arbeidersklas en aan het land.
tkrn BS8aiir88^aïKgMK.IJSI©fl
M. M'kuwermaos, velksTertegcnwnor-
4igor, heoft zijn veialag neergelegd over
liet wetsanfworp ifcer regeling van de in-
tenieeringekoeten voer Belgische solda
ten binst den oorlog in Holland. De
verplichting voor Belgie aan de Hol-
landsche regeering die kosten terug te
betalen, is een der (alrijke lasten door
don oorlog teweeg gebracht en waarvan
wij herstel moeten (bekomen. Hoe zwaai'
ook de verplichting van terugbetaling
weze in de huidige ekonomische om
standigheden, is zij in rechte niet te be
twisten en het bedrag der schuld is ge
noegzaam gestaafd. De konventie be
paalt dat de obligaties der Belgische
schuld, te overhandigen aan do Hol-
landsche regeering, vrij van alle taksen
zullen zijn. Het verslag van M. Wjau-
wermans werd aangenomen.
'Ziehier Je verklaring door M. Nolf,
minister van Wetenschappen ©n Kun
sten, in den Senaat gedaan, over de
Staatstoelagen aan het onderwijs ver
strekt.
Het behoort toto de taak van de regee-
ring er voor te zorgen dat de toelagen
voor het onderwijs overal zoo geregeld
mogelijk eerden verdeeld. Do wet,
waarbij do last voor het lager onderwijs
op don Staat wordt gelegd, laat toe dit
doel te 'bereiken mits de regeering er
voor zorgt dat dezelfde regelen overal
worden toegepast, zoodot het aantal*
leerkrachten aan het aantal leerlingen
beantwoordt.
Het vereischte minimum voor do be
volking van een enkele Idas werd van
20 tot 25 opgevoerd voor do gewone
soholen met twee klassen. Door hot
hoofdbestuur wondt zorgvuldig het oog
gehouden op de verhouding tusechen.
bevolking en personeel.
Het belet het oprichten van nutte-
looze klassen en posten en het weigent
des voorkomend elke .toelage, uit hoofde
van nuttelooze betrekkingen, die heit
schoolhoofd niet 'heeft weten af t§
schaffen.
■Van Oktober 1921 tot December
1922 werden aldus 344 klassen in de
lagere en 153 in de bewaarscholen af
geschaft.
In 1923 werden, in de gemeen te-
scholen, 232 betrekkingen afgeschaft
en 197 in de ondersteunende scholen,
te zamen 429, Het gebeurde alsdan dato,
op het platteland, klassen met 80 leer
lingen niet zeldzaam waren terwijl in
de gemeentescholen der grootoe steden
vele klassen 15 en nog minder leerlin
gen .tellen.
Nu de wet eene gelijke verhouding
voor het geheele land oplegt, is het
noodlottig dat jhoogerbedoelde klassen
werden afgeschaft.
Toto evenwicht is men nog niet ge
komen tusschen do scholen op het plat
teland en die in de stedenin de groot©
steden was het gemiddeld aantal leer
lingen per klas in 1922 'beneden 25.
Dit getal steeg tot 50 in hot Vlaainscho
land en vooral in Limburg.
In 1921 bedroeg het gemiddeld aan
tal leerlingen per klas, in deze provin
cie, 52. Voor 1923 zijn de cijfers nog
niet bekend. Ettelijke ja*an zullen nog
moeten verloopen vooraleer de klassen
in de soholen van het platteland het
zelfde gemiddeld aantal leerlingen
tollen als in de steden.
■Zulke 'bezuiniging mag worden ge
raamd op 3,500,000 frank in 1922,
waarbij dan nog eene bezuiniging komt
van 3 miljoen frank voor 1923, onge
rekend talrijke nuttelooze posten die
niet meer toto stand kwamen.
Ofschoon de regeering do hand
•houdt aan de bestemming gegeven aan
de St-aatspenningem, Itiacht zij toch de
noodige verbeteringen toe te brengen.
Van Oktober 1921 toot December 1922
werden toelagen geschonken aan 1.146
nieuwe lagere klassen en 107 klassen in
bewaarscholen. In 1923 werden volgen
de klassen toegelatenin de gemeente
scholen 386in de aangenomen en aan
neembare scholen 394, te zamen 779.
In de lagere scholen werden 35 to.h. be
steed aan den 4n graad. Daarbij mag
worden gevoegd dat deze uitbreiding
vooral in -het Vlaamsche land tot stand
kwam.
Do bezorgdheid van de regeering
voor 'het volksonderwijs moge ook blij
ken uit het krediet van tien miljoen
op de begroeting voorzien, als toelagen
aan de gemeenten voor het bouwen van
scholen.
Hot is niet mogelijk met juistheid te
zaggen of dit krediet voldoende val zijn',
want do behoeften zijn nog zeer groot.
Dit .krediet omvat, ten eerste: Het
totaal der Staatstoelagen voor het bou
wen van scholen bedroog, op 31 De
cember 1923, 9,902,147 frank. Daar
bij komen de kosten van uitvoering
van een groot aantal goedgekeurde ont
werpen. De bestekken 'bedragen 54
miljoen, waarvan 18 miljoen ten laste
van den Staat vallen. 'Niettegenstaande
de hooge kredieten, mag men zeggen
dat hot streng noodzakelijke nog niet
wordt verwezenlijkt'.
Uiifc deze korte uiteenzetting moge
blijken dat de regeering doordrongen
is van de gedachte dat de horopbeuring
van liefc land in nauw verband slaat
met de toepassing van de wet van 1914,
die sohoolplieht invoert tot den leeftijd
van 14 jaar. Zij zal zich^niet laten af
schrikken door de financieel© lasten
waartoe de toepassing dezer wet aan
leiding mocht goven.»
En over den heropbouw van school
lokalen, voegde M. Nolf erbij':
Op de buitengewone begrooting
wordt een krediet van 6 miljoen voor
zien, als bijdrage van het departement
in den heropbouw der scholen in de
verwoeste gewesten en der aangenomen
soholen.
Uit inlichtingen door hét schooltoe
zicht verstrekt blijkt, dat de herop
bouw in den laatston tijd flink werd
doorgezet. 154 gebouwen voor gemeen
tescholen werden door den oorlog ver
nield en 124 beschadigd. In deze ge
bouwen waren 652 klassen onderge
bracht.
Thans zijn or .89 geheel en 43 godoél-
telijk heropgebouwd. 84 zijn hersteld
en 12 Worden hersteld H'* aantal her-
-mrébouwde of herstelde en daaraan ge
voegde tuien we schoollokalen Hodraagto
567. Bovendien worden 181. bijhoorige
lokalen gebouwd. -
Om den arbeid niet to belemmeren,
wordt het aandeel van mijn departe
ment in do bouwwerken voortaan
rechtstreeks aan de aannemers Uiibe,