m
lütrekkiug van zilveren munt
Zaterdag
Sept 1924
VLAAMSCHE LEERGANGEN
IE LEUVEN
In ¥etaf?@»if
Nog eene mirakuleuze
genezing le Lourdes
öfizs üssïenaï'isssii
Terugkeer tot het
gewoon uur
Werk voor onze
arsenalen
Verzekering legsn envrij-
willigs Werkloosheid
On/.e ministers
Hst issïstssitsiid
't IMieuwe lelefoonslelsel
Ojèreags! der Belsstisigen
DE VOLKSSTEM
XXX* JAARGANG NUMMER 201
Kerkstraat, 9 en 21, Aai.st. Tel. 114 J3 10 CENTIEMEN WEKEL/JKS C.60 Uitgever: J. Vak Nüffel-De Geott
H. Euslachius
jZon op 5,36 Zon af 5,521
■Laatste Kwartier den 201
Publiciteit buiten bet Arr. AALST Agentschap Havas, Adolf Maxlaan, 13, te Brussel. Place de la Bourse, 8, Parijs, Bream'e Buildings, 6, Lon dres E. C, 4.
:oO'ö
Ti enige dagen geleden vermeld
den de bladen dat de Hoogeer
waarde Bisschoppen van Belgie de
oprichting {hadden goedgekeurd
van een vereeniging zonder winst
gevend doel, onder den titel
<i Vlaamsche leergangen te Leu
ven met het oog op het ver
strekken van hulpmiddelen aan de
Katholieke Universiteit voor de
uitbreiding van het Vlaamscli on
derwijs. Doel en werking van deze
vereeniging worden hierna, in het
kort, geschetst,
Onze lezers weten dat de Ka
tholieke Universiteit Vlaamsehe
leergangen oprichtte lange jaren
voor de wet op liet taalgebruik aan
de Universiteit te Gent. Immers
werd dit onderwijs te Ueuvcn aan
gevangen in het academisch jaar
3 "11-1012. Sedertdien werd de
beweging steeds doorgezet, zoodat,
op dit oogenblik buiten de leergan
gen in de Germaansehe taalkunde,
vier en zestig Vlaamsehe leergan
gen bestaan. Op het eerste zicht
schijnt zulks veel. Het is crihter
nog maar weinig, vermits er aan
de universiteit honderden leergan
gen worden gegeven.
De Alma Mater verlangt
aan de Vlaamsche jeugd een volle
dig onderwijs in eigen taal te ver
strekken. De uitwerking van dit
plan levert echter moeilijkheden
op en vergt groote uitgaven. De
Katholieke Universiteit heeft dooi
den oorlog zware verliezen gele
den.
Door deze overwegingen geleid,
hebbien' een aantal vrienden van
de Katholieke Universiteit beslo
ten een vereeniging op »e richten
zonder winstbejag, met het doel
de Universiteit behulpzaam te zijn
bij liet doorvoeden van de ver-
vlaamsching.
De vereeniging wil zoodra mo
gelijk en zooveel mogelijk Vlaam
sche leergangen zien tot stand ko
men zij wil daartoe de meest
bekwame leerkrachten zien aanstel
len; zij wil laboratoriums en kli
nieken zoo goed mogelijk zien in
richten en in 'stand houden, kor
tom, zij verlangt dat onze «Alma
Mater» aan de Vlaamsehe studen/
een theoretische en praktische op
leiding kan geven in eigen taal,
zoo goed of beter dan alles wat
aan andere studenten wordt gebo
den.
Wellicht zal een lezer tl enken:
De vereeniging neemt op haar
schouders lasten die haar krachten
overtreffen en zullen blijven over
treffen er valt-toch niet aan te
denken de kosten van het Katho
lieke Vlaamsch onderwijs te leg
gen op het volk zelf Zeer juist,
ook ligt zoo iets in de bedoeling.
De vereeniging immers neefmt
tip zich geen enkele verplichting
van de academische overheid. Zij
wil allc-en helpend optreden.
De Hoogeschool wil haar plicht
tegenover liet Vlaamsche volk zelf
vervullen, zij bezit echter niet de
noodige middelen om zulks onmid-
delijk en volledig te doen het
V laamsehe volk moet haar steunen
en aanmoedigen.
De vereeniging zal een eigen be
staan hebben, en een rechtspersoon
lijkheid uitmaken, Zij zal haar
vermogen beheeren, Onafhankelijk
van iedere vreemde inmenging, na
tuurlijk gehouden door de stand-
regelen, de beslissingen van de al-
gemeene vergaderingen en de wen-
sclien van de gevers.
De bestemming van de verza
melde fondsen is met zorg vastge
steld de vereeniging wordt voor
onbepaalden tijd opgericht. Moesf
zij echter, om gelijk welke reden,
eenmaal worden ontbonden, dan
nog zou het vermogen moeten be
steed worden voor het doel waar
toe het werd gevormd hooger on-'
denvijs in onze taal.
De inrichters hopen dat het
Vlaamsche volk spoedig deze po
ging zal steunen.De oud-studenten
van Leuven zullen niet achterblij
ven. De geestelijken zullen de
werking met raad en daad bevor
deren. De openbare besturen in
het Vlaamsche land zullen het hun
ne bijdragen. Welstellpnden en
minder welstellendlen zullen ieder
naar vermogen liujj hulp verlee-
nen.
Ai wie rle verheffing van het
Vlaamsche volk en de verspreiding
van de katholieke gedachte in
Vlaanderen genegen is, zal mede
werken
:oOo:
'DE INTELLECTUEELS CO OPE
RATIE.
Do tweede commissie hernam de
bespreking over de iatellectueele coö
peratie en de aanbieding der Fransche
rcigeering voor dc stichting van een
internationaal instituut van geeste
lijke coöperatie te Parijs.
TILT ONDERHOUD LORD PAR.
MOOR LM. STRESEMAN N
Naar aanleiding der logenstraffing
van jVI. Slrestemaun in zake 'het on
derhoud met lord Parmoor, schrijft
men uit Geneve:
Het onderhoud niet M. Sl-resemann
in zake het bijtreden van Duitseliland
in den Volkenbond had met lord Par
moor in diens privaat woning plaaiL
in tegenwoordigheid der heeren Gil
bert*, Murray, benerzijds en ivan Dr
Luther en den kanselier Marx aiidcr-
zdjlds.
M. «Stahmer, gezant te Londen, fun
geerde als taalman.
Lord Parmoor verklaarde dat M.
Streaemann zijn gast en het recht
niet had het gevoerd gkjsprek hekend
te maken.
D'E VEILIGHEIDSKWESTIE EN
D!E BIJZONDERE BONDGENOOT
SCHAPPEN.
Parijs, 18 Sept.
De «"Matinmarkt op dat llifct
bctpog dal Paul Boncour lie Geneve
liceft gegeven,waarbij hij de bijzondere
afspraken tussöheu Frankrijk, Polen,
R urnen ie en Tdheco-Slow aioije om
schreef, het (bondig bewijs leverde dat
zulke afspraken sledhtfc de handha
ving van den vrede en de verdediging
van het redht beoogen, daar Frank
rijk ei oh verbindt over tel'kc associatie
den staf (e breken en zelfs een e$gcn
geassocieerde te (bestrijden, indien hij
schuldig staat aan een misdrijf tegen
het internationale recht b)ti ook
togen de collectiviteit.
Het 'blad 'besluit: Dank zij de, for-
muul van Boncour, die eenparig is
aangenomen, worden de 'bijzondere
bondgenootschappen als offensieve wa
pens onderdrukt. Zij feewaren uitslui
tend liet karakter van heilzaam nut
tot behoud van den vre<Je»,
Do «Figaro» prijst Boncour, wiens
ideaUstiixdh realisme rekening houdt
met de onmiddelij'ke tbdhoeftcn van de
Kleine Entente, maar de -ontwape
ning en den algemebjuen vrede In iet
uit het oog verliest.
NOG GEEN ENKEL BEPAALDE
OVEREENKOMST BETREFFEN
DE DE ARBITRAGE VEILIGHEID
OF ONTWAPENING.
Geneve, 18 Sept.
De "bijzondere rorrespondent van
Ilavas meldt dat tot nu toe. nog geen
enkele overeenkomst gesloten werd,
dat geen ldefiinitie\!e*j jtékbt. opgesteld
werd, om dc goede reden dat noch de
comhiissie van bntiwhpeïiing, nodh de
Vergadering van Genève zich uit te
«[préken 'hadden ov'cir om het evfe.n
welke «der 'besproken vraagstukken.
Sedert 10 dagen zijn de 'besprekingen
niet buiten 'het. kader van het comi-
teit der Twaalf gegaan, welke, zooals
men weet, slechts ben onderdeel is
van de ontiwapeningscpmmis^iieA
'EGne kloosterlinge, IZust'cjr FTan-
cisca van do Kongregatie der 'Zusteifc
Franciscanessen van Montpezot, ge
hecht aan het gasthuis van Tournon-
en A'genois, leed sedert geruimfen
lijd aan longtering en ontsteking van
don ruggraat. De gencesjheeren die
haar beliandelden hadden alle lhoop
opgegeven en, zoo zij de lijderes nog
hunne zorgen bleven verleenen, dan
was zulks 'uitlsluitelijk om
hare smarten le verzachten, wel we
tend dat genezing eene totale onmoge
lijkheid was. Zuster Francisca wikft
dat zij veroordeeld was, dat de dood
haar beloerde en dat zij nog :s;lechts
enkele dagen te leven had. Zij berustte
in 'haar lot. toI overgeving aan den
heiligen wil deia Heeren, dooli ze zou
teöh nog hebben willen leven voor de
zieken in het gasthuis, iwaar zij, niet
tegenstaande haar eigen lijden, troost,
opibeuring en verzachting «bracht. Zij
besloot dus zich te wenden tot Onze-
TJieve 'Vrouw en de hulp Gods af te
v'meekhn daar waar de menschelijke
wetenschap niet imeer helpen kon.
ZuSter Francisca verkreeg van ha
re oversten de toelating om zich naar
Lourdes te laten overhljqjngen. Toen
zij dn het «genade-oord aankwam, was
zij totaal jkiraehteloos en geleek aan
een edit hnem-idhcnwtralk. De lijderes
weid naar de wonderbron gedragen
en en- in neergelaten. Enkele selkon-
den later zag men haar opslaan en
hoorde men uit haar «mond de blij
de jdbelkreten: «Ik hen genezen! God
en Zijne heilige Moeder wezen ge
loofd! Magnificat!» En al de aanwezi
gen, ooggetuigen van het «groote won
der, 'hieven mede den lofzang aan,
Maria ter eere, terwijl men in stoet
naar dc Basiliek toog om Christus en
Maria tc gaan bedanken.
Ook in decs geval konden de ge-
neeHheeren die-Zuster Francisca on
derzochten, geen ander oordeel vellen
als 'dat ze hier stonden tegenover eene
genezing, waarover de wetenschap
gecne «uitspraak 'kon doen, omdat zo
bovennatuurlijk is.
EES STERFGEVAL'
;fy. P. Hippoliet Wjaelkeitó is. (e
Dai'jbeling "(Engelsdli !Ind?5) overle
den. Hi j was geboortig van Oosdrooze-
bckc (ibest Vlaanderen)(Na zijn stu
dies gedaan te «hébben in do «Nor
maalschool Ivan Tourout, flegde hij
zieh o-p het aanleercn van Latijn toe
en trad in het Gezelschap van Jeeu.
Na zijne studies in het theologisch
seminarie, tc Leuven, voleind te heb
ben, -vertrok hij naar Indië, waar 'hij
een 'iovorig ein claprGr mi^üonaris
werd.
De terugkeer tot het gewoon uur
zal plaats hebben in den nacht van
4 op 5 October aanstaande. Bijgevolg
zal de dag van 4 October een buiten-
gewonen duurtijd «van 25 uren heb
ben, en van af liet 24e uur zal men
op de wijzerplaten lezen: 24 ure 1,
24 ure 2, 24 ure 3... 24 ivre 59.Een
•minuut na 25 ure 59, zullen de /wij
zers van de 'horlogies, penduls en
zakuurwerken terug op het midder-
nachtuur gebracht worden, dus- eene
uur achteruit gezet.
Al dc treinen die in den nacht van
4 op 5 October rijden zullen vanaf
het 24e uur in dc eerste open static
blijven staan tot dat de uuyverplaat-
sing gcechièd Hp.
Het departement van spoorwegen
heeft eergisteren besloten, 1000
koopwaal,wagons le laten herstellen
en (veranderen in waggons van groot
draagvermogen met het oog op de aan
staande Deutsche Ikolenleveringen
Anderzijds zullen door onze arse
nalen 2500 Duitache wagons hersteld
worden, welke onlangs door Dnitsch-
land aan Pel gib werden afgestaan in
vervanging van deze bij den wapen
stilstand door 'het Duifsdhe legerweg
gevoerd.;
Het "Staattsblad van 17 September
kondigt een Koninklijk Beslui af waar
bij wijzigingen gebracht worden aan de
Koninlijke Besluiten van IS Februari
en 15 Mei 1.1. betreffende de inrichting
dor verzekering togen onvrijwillige
werkloosheid
Art. 7, 2 van hoojgcifeedoelde be
sluiten wordt als1 volgt gewijzigd
Ingeval van tussdhenpoozendh
werkloosheid, die geen verbreking van
het arbeidsjkontrakt ten gevolge heeft,
bestaat er geen aanleiding tot vergoe
ding, indien de werkloosheid geen twee
dagen per week gUdurendé de ceatitc
twee weken overschrijdt. Van af de
derdb week, en zoolang 'de verzekerde
met volle week «gedurende meer dan
drie maanden niet zal hebben gearbeid,
bestaat er geen aanleiding tol vergoe
ding indien dc werkloosheid een «dag
per week niet overschrijdt
De laatste alinea dier artikelen 23 en
27 van bedoelde besluiten waarbij het
mawimum van iliefc aan de wfeihloozen
met gezinslaid, te betalen totaal van de
samengerökcnde vergoedingen op 10
frank wordt vastgesteld1, is afgeschaft
Bijgevolg worden die artikelen als
volgt gewijzigd
Art. 23. De hij voorgaande
artikelen 21 en 22 voorziene tegemoet
komingen, «gevoegd hij alle andere tege
moetkomingen van bijzondere of open
bare instellingen, mogen de 'twbe der
den niet overschrijden van het loon
betaarld aan een arbeider «van de katc-
gorio waartoe dc werktoozc behoort.
Art. 27. De (door hun kas ver
goede werkloozon ontvangen van Jhet
Natjionaal 'Kirisisfonds de gezinsbijsla
gen indien ze in nood vorkeeren
M. Thciinis, onze eerste minister,
zal in het begin van aanstaande week
te Brussel, terugkccren. Fr zal geen
mlnLterraad ^houden voorden ooi-
het einde van de maand.
'VS/N-
GEEN STRAFKOLONIE MEER
•Ook het beruchte Duivelseiland, dat
zijn wereldibekendiheid verwierf doordat
kapitein Drevfus or indertijd been ver
bannen werd, zal als strafkolonie wor
den opgeheven. De 2.500 bannelingen,
wier straffen zijn uitgeboet, doch die
de kolonie niet mochten verlaten, zullen
waarschijnlijk onder (zeikjero (voorwaar
den worden vrijgelaten.
In 1919 bevonden cr zich 9000 ver
oordeelden in dc kolonie, «waar Dreyfus,
zooals men weet, na zijn degradatie in
1894, jaren lang dn ballingschap door
bracht, voor hij naar Frankrijk terug
keerde, na de herziening van zijn von
nis.
Eduard Guerin deed in 1995 van
zich spreken door een sensationecle
ontsnapping.
■Ilij was tot levenslange gevangenis
straf veroordeeld wegens diefstallen.
Vier jaar lang doorstond hij de kwel
lingen van het. strafoord en beraamde
toen zijn vlucht.
Met twee andere gevangenen wist hij
in Qiet bezit van eten oude kano te ko
men. Daarin worden beschuit en cor-
ned-feeef alé leeftocht meegenomen en
op zekeren donkeren nacht konden do
dri'e mannen ontkomen.
In hun broos vaartuigje zakten zij
de «Moroni rivier aif. Bij hlojt aanbra
ken van den dag (gingen zij met hun
bootje aan land cn verborgen zich in
dc boüahcn en als de nacht, neerdaal
de, voeren zij over cle door haaien on
veilig gemaakte wateren verder naar de
open zee.
«Na dien vi^eeselijkcn nacht stond cén
van de vluchtelingen op en zei de. dat
hij blind was. Hij «\4el overboord en
v/erd door de haaien verslonden.
Dc twee anderen bereikten den vol
genden dag Nederlandsdh Guyana.
Daar leefden zij zes weken lang in
de boüschen, voor zij Georgetown (De-
rnerara) bereikten. Hier wist Guetin
eend'g geld te krijgen en zoo naar New
York te ontsnappen.
Latei' «belandde hij in Engeland. De
verhalen, die hij over het leven in de
strafkolonie deecl, waren afschrikwek
kend. De groote hitfe, de koorts, het
bedorven voedsel, de strenge discipline
en do omstandigheden waaronder 'de
bannelingen werkten, eisohfleg. elk jaar
honderden slachtoffers.
Bericht van het ministerie van
financiën
In uitvcering van hot koninklijk
besluit van 3 Augustus 1924, zullen
de BelgifexLe zilveren vijffraiikstuk
ken met de beeltenis, van Lj^opold I
en die met de beeltbnis van Ijeopold
II «welke een jaartal van voor 1S'»S
voeren, alsmede cle stukken van twee
flank, van één If rank en van vijftig
centiemen met de beeltenis van Leo
pold 11, ïn'et het oog op hunne latere
ontmutnting, 'van «1 November 3924
af. ophouden wettelijk gangbaar lp
zijn on dei' particulieren.
De minister van financiën noodigt
de houders van die munten uit ze zoo
spoedig mogelijk, lo storten, (hetzij
tot voldoening van om 't even welko
betaling van hunne waarde (bij dc kas
sen van de Nationale Bank, te Brus
sel, of van hare agentschappen in de
provinciën, of bij die der pos ton t-
vangters en der ontvangers der belas
tingen.
In herinnering wordt gebracht dat
het luidens de wet van 8 Mei 1921
verboden is de geldstukken welke in
België gangbaar zijn of in de openba
re kas/ren aanvaard worden, te koepen
of te verkoopen lejgen een hoojgeren
prijs dan hunne wettelijke waarde of,
mits om 't even welke premie, ze te
smelten of ze eeno bewerking té doten
ondergaan welke zo hun 'karakter zou
ontnemen.
ITet 'besluit betireffendie (liet nieuwe
lelefoonstelsel weicl door den koning
onderteekend.
Het zal met ingang van 1 Novcm^
ber a.s. van kracht worden.
Het Staatsblad van Woensdag kon
digt den toestand af der werkzaamhe
den cn de uitslagen bekomen op da-
lutai van 31 Augustus 1.1. inzake van
rechtstreoksche belastingen. Do opge
geven uitslagen (bevestjigefn nog meer
dc gunstige uitslagen van het dienist-
jaar 1923; de Ibegroolingsramingen
betreffende de reóhtstreeksche belas
tingen waren op 31 Augustus laatst
leden, inderdaad met 250 miljoen of
33 t. h. overtroffen.
De vastgestelde rechten en de in do
kbliieren over 1923 opgenomen aansla
gen bereiken op dien datum bijna één
miljard, 'hetzij eene nieuwe vediooging
van meer dan 30 miljoen -vergeleken
met de op het einde der vorige maanid
Juli 'bekomen uitslagen. Aldus mag
voorzien worden dat de opbrengst van
de rechts trcekfiche belastingen over
1923 hooger zal zijn dan doze van hot
dienstjaar 1921 dat bijzonder gunstig*
was en voor hetwelk gemelde belastin
gen ongeveer 1,100 miljoen (bereikten.
De over 1924 reecis bekomen uiilyla-
gefn dienen iqvfeneensj (aangestipt;. (Of
schoon het «werk van uitrijking en
onderzoek van de aangiften ibetTdf-
fencle de ^belastingen oj> dia [inkom
sten nauwtelijks werd aarngevar^gen,
veiltLigenvvoord'ig'dbn [le op 't leindo
der maand Augulst.us laatstleden (bo-
komen rechten meer Idfcui de Zes tien-
Ion van dezelfde rodhtLyi ovjefr Ih'et
dienstjaar 1923. De gedurende dlq
acht teciste maanden van 1924 bij do
bron 'afgehouden belastingen op roe
rende ziaken oVCrtreffbii «218 nviljoen
som die maar wteinilg «minder is dan
ihet 'bedrag (225 miljoen) dér (voor
ziene ontvangsten over gantch het
jaar. De ramingen in velband met
«Je taks op die automobiele)'! izelf «wsa-
ren overtroffen met meer dan 10
miljoen op 'liet eindig (der (maand:
Augustus 1.1.
Wat de gedurende de laatste maand
geïnde 'belastingen betreft, zij bcloo-
pen meer dan 125 miljoen, Wetfcij
eene som ongevteer 'gelijk aan de in-
ningen van de vorige maand Juni.
De in Augustus gedane ontvangsten
zijn daarentegen meer dan 40 mil
joen geringer daiu die invorderingen
van Juli. Doch er dient aangemerkt
dat die laatste beinvloed «werdten door
belangrijke inningen van belasting
op roerende zaken bij de bron afge
houden ingevolge van den vervaldag
van einde Juni.
Niettegenstaande die vermindering
mogen de in AulgiMus gedane invor
deringen als zeer (bevredigend be
schouwd worden, aangezien zij meer
dan twaalf maal i de vooroorlojgOcH/^
j maandelijksche bntjvangslen. verte-
I genwoordigenA
