Maandag 3 Hoveuib.
4 Noveml).
1924
Katholieken, steunt eit
versterkt uwe pers
Belangrijk nieuws in
zake oorlogsschade
'afschaffing der
Liberale herleving...
in Limburg
Radikaal middel tegen
veeziekten
Nieuwe kolenlagen
ontdekt
De exploitatie der
Staatsspoorwegen
De vlam van den
Onbekenden Soldaat
Op 't kasteel v. Bouchout
Een aanslag op minister
de Rivera
magistraten
Conflikt tussehen
en minister
Masson
Minister Pouiief over dest
Volkenbond
XXX" JAARGANG NUMMER 245
■Kerkstraat, 9 en 21, Aalst. Tel. 114 - DAGBT iAD I 5 - CENTIEMEN WEKELIJKS 0.75
TJitnever: J. Van Nuffel-De Gendt
II. Huborlos
Zon op 6.44 onder 4,26
H. Carolus
Zod op 6,45 onder 4,25
Volle maan den 1 1
publiciteit buiten bet Arr. AALST
Agentschap Havaa, Adolf Maxi aan, 16, te Brussel. Place de la Bourse, 8, Parijs, Bream'e Buildings 6, Londres E, C. 4.
PE LES VAX, FRANKRIJK.
t Met zekere verbazing hebben de
Katholieken van andere landen
kunnen opmerken, dat ditmaal
hunne geloof sgenoo ten uit F rank-
rijk eene actie durven ondernemen
legen de vanwege Herriot en zijn
loge gouvernement voorgenomen
Kerk en kloost'ervervölging.
Van de Katholieken in D.uitseh-
land, in Belgie, in Nederland, in
Italië en elders verwacht men in
zulke gevallen een stevig en geor
ganiseerd verzet, als eene natuurlij -
lie zaak, van 't oogenblik dat men
hun in hunne rechten als Staats
burger te na komt. Van Frankrijk
'echter verwondert nïen zich als ze
het wel doen,
Het buitenland staat nog altijd
tonder den indruk van wat vroeger
gebeurde. Onder Combes heeft de
'Fransche Regeerjng zusters ver
daagd, broeders verdreven, kloos
tergoederen onteigend, kerken ge
sloten en de Fransche Katholieken
hielden hier en daar wel een plaat
selijk oploopje, maar over 't alge
meen lieten ze zich behandelen als
Schapen.
Waar ligt dat verschil met de Ka
tholieken van andere landen Is
'de Franscliman lauwer, lijdzamer,
onverschilliger Neen, die fout ligt
alles behalve in zijn karakter. De
hoofdoorzaak is, dat de Fransche
katholieken geen staatkundige par
tij vormen. Wel hebben zij paro
chiale en diocesane vereenigingen,
maar zij vormen geen partij onder
(lationaal-politiek opzicht.
En waarom zijn zij hier nooit
kunnen toe komen Omdat zij
'nooit eene flinke katholieke pers
'hebben gehad zooals in bovenge
noemde landen. Geen voldoend aan
tal grocte dagbladen, geen andere
locale weekbladen, die gedurig het
katholiek bewustzijn en samenhoo-
righeidsgevoel kvveeken en levendig
houden.
In Duitschland bijv. staat tegeri-
tover de liberale en socialistische
pers eene wijdvertakte en flink on
dersteunde Centrum-pers met de
ïioodige weekbladen entijdsebriften
In Nederland heeft elke stad van
heteekenis, waar de Katholieken
zelfs maar eene minderheid zijn,
haar dag of weekblad. En wat heeft
men kunnen vaststellen ?Dat in Ne
derland de invloed der katholieken,
hoewel eene minderheid, gelijk op
gegaan is met den groei hunner
pers. Ook in Italic kunnen Rome,
'Napels, Florence, Milaan en ande
re plaatsen op flinke katholieke
dagbladen wijzen.
Alleen in Frankrijk is het alt-'jd
sukkelen geweest met de Katholieke
pers. Louis Veuillot was een mach
tig strijder met de Katholieke pers.
Louis Veuillot was een machtig
strijder met zijn Univers Maai
bij werd niet genoeg gesteund. Na
hem is dit blad gedaald. De «Mon
de bloeide evenmin. Ook liet later
uit deze twee samengesmolten blad
heeft lic-t moeten opgeven. Op het
oogenblik is eenè Katholieke cou
rant van heteekenis de Croiy
met hare plaatselijke hijbladen.
Maar ook dit door de Augustijnen
gestichte blad mist den invloed, dien
het hebben kan, indien het zich als
eene «Maasbode», eene «Kolnisdhe
Volkszeitung», een Corriere
d Italia frisehweg als algemeen
modem leesbaar dagblad had opge
steld met katholieken ondergrond.
Het stuurt echter te veel uit in een
bepaalde richting, zoodat het. zelfs
hij niet erg beginselvaste Katho
lieken, zooals er in Frankrijk nog
al te vinden zijn, doorgaat als een.
kosterskrant, al is 't dan ook ten on
rechte.
Hetzelfde, maar in een anderen
zin, kan gezegd worden van de «Ac
tion francaise en den Echo de
Paris die wel knappe opstellers
tellen maar wie in de politiek soms
liet evenwicht ontbreekt en met de
Katholieke beginselen vaak licht
vaardig omspringen.
Kardinaal Dubois, de aartsbis
schop van Parijs, heeft dit zeer goed
ingezien, want op eene vergadering
van de «Croix» getrouwen heeft hi j
onlangs gezegd, dat de methode
moest gewijzigd worden en daarbij
wees hij op de heteekenis van de
Katholieke pers in het zooveel klei
nere Nederland en Belgie. Zij
werd den Fransdien katholieken als
voorbeeld voorgehouden.
De katholieken moeten hunne
pers steunen, heeft de Cardinaal
van Parijs gezegd. Dat is een zeer
Kaar woord, maar dat kan alleen
zijne volle uitwerking bekomen, in
dien de pers zoo is, dat de lezers zich
voelen aangetrokken om ze te steu
nen. Daarom moet een blad goed
ingelicht en goed opgesteld zijn.
Het moet beantwoorden aan de be
hoeften van talrijke kringen van le
zers, het een zedelijke en intellec-
tuec-le gids zijn in 't leven. En dan
komen de lezers van zelf, want dan
bestaat er wisselwerking tussehen
de steigende eischen van het lezende
publiek en het steeds meer en beter
aangebodene,
In de meeste landen heeft de Ka
tholieke pers dit begrepen, zelfs in
Elzas Lotharingen, dat dit stand
punt reeds lang had ingenomen tij
dens zijne Duitshe Rijksaanhoorig-
heid. Het had toen van het Centrum
geleerd, hoe het zijn pers moest in
richten.
Het gevolg is, "dat thans ook uit
dien hoek het kradhtigste verzet
komt tegen Herriot's streven om de
Combistische wetgeving, weer in
voege te brengen. Het zijn de ge-
desanncxeerd^»provinciën, die hem
den voet dwars zetten op het oogen
blik, dank aan hunne pers. Maar dit
iieeft zijn invloed gehad op Frank
rijk zelf, want de Fransche katho
lieken hebben daardoor een riem
onder liet hart gevoeld, en ook zij
stellen zich schrap, meer dan vroe
gor het geval was.
Zal het voor de Franschen eene
voldoende aanwijzing zijn, om te
beginnen met eene flinke herinrich
ting van hunne pers Laten wij
het hopen. Want zonder.de organi
satie van eene degelijke Katholieke
pers, die ook als nieuwsbron de con
currentie met de radicale, liberale
en socialistische bladen kan opne
men, zullen tal van katholieke lezers
zich aangetrokken voelen door deze
laatsten. Wat moet er dan komen
van miljoenen katholieken, die uit
gemakzucht, uit gebrek aan begin
selvastheid of om andere redenen,
onder den invloed blijven van eene
partijdige voorlichting van hunne
tegenstanders Zij zullen in ieder
geval als kiezers geen korps vormen
die hunne beginselen ook naar hui
ten, in het volle Staats en genieeri-
televen, durven in practijk brengen.
Ook voor ons mogen deze Fran
sche toestanden eene vingerwijzing
zijn naar meer volmakingnaar he
tere inrichting van onze pers. Heeft
men wel voldoende opgemerkt de
pogingen van de socialisten, om
hunne pers ten koste van*veel opof
feringen te versterken Heeft nien
gezien, dat zij nog niet lang geleden
met twee nieuwe dagbladen op het
politiek forum zijn aapgekoimen
En wij Ja, fer is eene persafdee-
ling in 't Katholiek Verhond vari
Belgie. Zoo staat het te lezen. Maar
de werkelijkheid 1
BEPERKINGEN.
De lieer minidiicT van econlomisdhé
zaten heeft aan Staatsminister Levie,
v oorzitter van eten (beheerraad van bet
Verbond van Coöperatieven voor oor
logsschade laten weten DAT AL DE BE
PERKINGEN. IN DEN LOOP VAN
1924 INGEVOERD,ZIJN INGETROK
KEN EN DAT TERUG HET REGIEM
WORDT INGEVOERD DAT VOOR 1
JANUARI 1924 BESTOND.
Onmiddellijk heeft hot Veilbond den
volgenden omzendbrief gezonden aan al
de coöperatieven voor oorlogsschade in
Belgie
Mijnhecreti,
Gïj zult u herinneren 'dat, in onze
algemeene vergadering ".vin 24 Juni M.
Ridliir, onze- londer-voorri'ttcr, u mede-
deélin(g gaf van de niouwto modali^oit dié
voorloopig,en ten titel van proefneming,
'gingen toegoptetlfc worden voor de oor
logsschade.
Aangezien dezte modaliteiten niet- van
definieteven aard waren heeft die voorzit
ter van den 'beheerraad verklaard dat hij
eventueel binnen de drie maandten eene
nieuwe vergadering der coöperatieven
zou bijeenroepen. Die vergadering Werd
edWler -uitgesteld, aangezien inmiddels
uog .geen befchiit was genomen.
Wij hebben het genoegen u ter ken
nis te brengen, dalli voormelde modalitei
ten zijn ingetrokken en dat alzoo onze
omzendbrief van 8 Juli 1921 vervalt..
Bijgevolg' zullen de ui'übetafengen ge
schieden volgens het regiem dat in voege
was voor 1 Februari 1.1.
Alle vereffoninjge-n sedert 'dien ïaat-
trien datum tot op den dag van heden,
gedaan, zullen volgens 'gezegd regiem
kunnen gterogullarideerd worden, op aan
vraag der belanghebbenden
Wij haakten ons u dit goedfo nieuws
mede te doelen en in gezégde omstandig
heden gaaf, de aangekondigde vergade
ring niet dioor.
Aanivaard, enz.
Er i;s niet veel van noode Om een kind
Wij te dtonUmen en ook niet om de libe
ralen 'tot geestdrift te brengén.
Omdat twee Brusselsdhc liberale-n aan
vaard liebl cn kandidaten te rijn in Lim
burg voor de aanslaande kiezingen, spro
ken do blauwe bladen van de liberale
herleiving in Limburg.
Die herleving is zoo schitterend dat er
in die provincie ntojg zelfs geen twee
mannen gevonden worden om als kandi
daten op te treden en de liberalen er dust
elders moebon gaan zoeken.
Als dit ook al hesiovjiig moet beteeke-
nc-n
WV
In Houston. Texas, is op groote Schaal
het mond- en klauwzeer onder het vee
uitgebroken. De óvterlieid heeft bevolen
d af al hot- vee in twintig mij Jen om
trek zal geslacht worden. Alen 'zag geene
andore kans en heeft- deze ko^Ogtijke
manier verkozen, en er moeten alzoo
10.000 stuks vee geslacht worden.
Cow-ibovs drijven het vee naar het
slachthuis op enkele dagen werden on
der toezicht van dten federalen toeziener
reeds 4500 stuks vee- afgemaakt
Geologen hebben in de provincie Na
men nieuwe kolenlagen ontdekt. Deze
blijken cen voortzet ring te ri jn van de
anitlbracietlagen van Charleroi en strek
ken zich uit tot ver bezuiden en beoosten
do tj.ad Namen. In hetzelfde gebied
blijkt men ook dc aanwezigheid te héb
ben geconstateerd van ijzererts en lood.
Thans moet nog worden nagegaan of de
ze kolen- on ertslagen werkelijk kunnen
worden otiHjgonnen.
Volgens zekere bladen, zou de uitba.
ling der Staa tsGpfoorwegten ip 1923 met
een tekort van 200 miljoen frank geslo-;
ten zijn en werd niets in tekening ge
bracht- voor de uitdelginig van het kapi
taal voorts zouden onze tarieven hoogter
rijn dan die van vreemde maatschap
pijen, de Fransche Cliomins de fer du
Nord nanïelijk, die fabelachtige winsltten
zou maken niettegenstaande buitenge
wone uftdelgingen.
De waarheid is
1°) dat de Belgische Staatsspoorwtegen
aan de schatkist in'trest en uitdelging
van het kapitaal betalen welke lafcjt voor
1923 een bedrag van 155 miljoen verte
genwoordigde.
2°) dat, na afhouding dezer s)((orti(ng
de rekening van den spoorweg over 1923
nog saldeert m!et een boni van onlgeveer
15 miljoen frank.
3°) dat 'de tarieven der Belgische
SfaatS-ipobriwtegcn gteeBÉtems hoögcr zijn
dan die van de naburige landen en nal
melijk van Frankrijk.
4°) dat de bilanfc der rijf groote
Fransche «^oorwégmaatödhappijen voor
het dienstjaar 1923 voegende ui/felogten
opleverden
Nord -
E^fc
OrleaSÖ
Pa,ris-Lyön_Alcd Iferrtenhée
Midi
Tekort.
ISO.540.000
21.379.000
180.169.000
194.745.000
123.027.000
:oQo
Gidl'orten avond, te 6 ure, wetfd te
Brusafcl de vlam ontstoken voor den on
bekenden soldaat wélke voortaan dag
en nacht branden zal.
Een groote menigte volk stond op die
plaats der Congrësbolom. Beuijfcelin^
kwamen de ministers van landsverdedi
ging, van binnenlantdsehe zaken en van
openbare werken aan: vervolgons M.Max
burgemeester van BriukM en de 'burge
meesters der alglglomfeiu'ries. Rond hkt
graf haddon delegaties plaatö gtenomon
van maatschappijen, van oud-dtirijder&j
van officiorten, aktmede twee bataljons
voc t volk met een rnirziitekkiarps. -
Daar bevond rioh eveneens de zwaar
verminkte welke bij loting was aange
duid om de vlam te ontsteken.
Iets voor zes ure kwam prins Leopold
aan die begroet werd dóór een Braban-
Sónne. en klaroengeschal. Hij nam plaajfe
voor de ministers.
Op klokslag 6 ure ón'üteekt die zwa&F-
verminkte de vlam mdtl een toorts. -Een
salvo weerklonk waarna de Biubanconne
stil gespeeld werd.
Dan volgde een minuut vain ïn'geto.
gónkbid. Vervolgend pireefenteerden de
ftoïdaüten hot gesweor ten de pledlitighteid
was aifigeloopen.
Prins Leopold stapte in rijn auto" (ge
volgd door de ministens en ovcrhdcïcn.
Dc vlam van don önibökendien soldaat
is aangebraölA op een riorkanten zuil
van ongefi-eer een mteför h'oogt§ (a drie
4 vier dccimet<g§ bïfiêda.
Tótaal tekort C99.860.000
De naamdag van keizerin Charlotte
sal m'or.gcn als naar gowöonfb worden
gtevierd op liet kadicel te Bouchout. Haar
«dons worden dan met blotemen ver
werd 's morgens ontvanigt de keizerin de
waaijdiiglieidsbeflteodere van haar huis en
vervolgens haar dienstpersoneel.
De keizVrin is n-u 85 jaar en woont 'op
het kasteel van Bóudlwviit reedb ruim 45
jaar. Haar gezondheid is nog steteds uit
kokend.
Barcolona, 1 Nov. Sinds eenigje da
gen deed een gerucht de ronde, dat een
aanölag was gepleegd geworden «op Pri
mo de Rivera, president yan het
Spaansch 'Directorium. i
IFcdon verneomt men dat na 'de be
vrijding van een betastte ëlelling nabij
'Tetouan, nog fledils cen officier levend
uit don slag kwam, namjelij'k dö luil'e-
nanf. Felipe de Camps v Casanova. Deze
werd 'bij den generaal ontboden, dite Hij-
zondorhedén verlangde over htei lot, door
hóf garnizoen onde-rgaan.
Op-zéker oogenblik tijdens dózfc .woor
denwisseling, die heftig opL-loog, beu
söhuldigde den genteraal genoemden lui
tenant van lafhoid. De officier trok zijn
revolver en vuurde lllwcemaal op Primfo
de Rivtera. D.eze word gefldwetat aan don
arm. Voor den krijgsraad gebracht, werd
'de luitenant 'titer dood veroordeeld en on-
middielijk tereehtgeMeld.
In de Spaansdlie pers verscheen libit
bericht dat do officer Üe Ceuta aan een
ziokte was 'bezweOdenDe vader van dón
'luBfenant, matrkiiete de Oaimpö, is eten der
'kopstukken yan de Catala^nschfi partij.
De eerste voorzitter van -het Verbre
kingshof verscheen dezer dagen dn het
kabinet van den minister van jindicie,
vergezeld door den procureur-generaal
Servais en de procureurs-generaal van al
de beroepskoven van het land, om zich
te beklagen over de wijzigingen dite do
regeering wil biyngen aan het óntweip
van loonsverhooging der magistraten.
Over dit onderhoud wjordt het volgen
de gemeld
Toen een der aanwezige magistraüon'
had gezegd, dat al de gouvernementen,
die malkander opvolgden, hadden .ge
handeld, ateof zij de magistraten had
den wi.llen nekken, zei de minister van
justicie dat hij deze woorden had in te
l-rekktenzoo niet, da't hij (minister) zijn.
ontslag naar den koning zou brengen.
De hooge magistraat anltiwoorddc daar
op, dat de minister kon doen wat hem
aanstond, doch dat hij niets kon intrek
ken van waf hij 'gezégd had.
Verleden week heeft Minister Poulldtj,
voor de leden van het Christen Werkers-
verbond te Leuven, eene voordracht ge
houden cVer de werking van den Volke
renbond. 't Was meer loene les, zooals
spreker zelf zégde, zoo eenvoudig en
klaar gegtei'en dat zij door de nederig
ste werklieden volledig (begrepen werd.
Minister Poulléf heeft ermede dein
elechten ijndruk wfeggm'aagd die onder
cen deel dier bevolking bestaat, ten op
zichtte van den Vqjl'kJorenbbnd, als zou'
deze tot niéts dienten en nog niets goed
hebben uitgericht, vermits ooriógen nog
kimnen uitreken en zich voordoen he
den nóg, en dat men nóg niet vetere ge
gaan is op gebied van algemeene ontwa
pening.
Beurtelingp legde spreker de working
van den Volkerenbond uit, van dc eerste
3 jaren.
iZekere verplichtinigen werden aan dé
ledJen (Staten) opgelegd, Opdat ze niét
meer zoo gemakkelijk in oorlog zouden
gaan en vobral niet na het geschil te
hebben ondeirworpen aan een onderzoek.
Ook de zekerheid van hét! bestaan der.
kleine volkeren, heeft men getracht te
verschaffen, alsmede de vermindering
der bewapening te doen aannemen.
Dat alles was al veel, maar het- stetiïï-
de om zoo te zeggen uitsluitend pp be
loften. 1
Eten rechtvaardige oorlóg was dus ntefe?
'toegelaten en tevens was men niofc gla.
noeg gewapend tiegon dien rechtivaardi-
igen oorlog. 1
Men heeft rich 'dan 't akkolor'd gezet
cp sandtSes, op de blokkade tegen den
aanvaller, én ovpr de hulp aan het
slachtoffer te schenken. i
Men heef^ militaire maatregelen aan"-1
bevolen, maar het is moeili jk hunne uit
voering te voorzien. De algemeieno ont
wapening is eveneens niet zoo spoedig
in eens mógelijk, zegt Minister Ploiillöt
Alle blaten zijn inderdaad nog niet bij'
don Volkerenbond aangesloten en dan
voor de ontwapening, gelbe'urt, moeten'
c-r waarborgen aan dc detelnemers gege
ven woorden.
Tiet rijn die laaMe punten wélke mërt'
dan ook getracht heeft te regelen tijden^ .-
den laatsjlen zittijd.
Spreker verheugde rich over den bö-
komen uitslag. Hij doet uitschijnen, dat
alle .landen mót den besten wil gedocht
hebben naair veastandihoudinig en wodór-
zijdeldhle hulp, en naar de mógelijkheid
om een begin van ontwapening daar to
stollen.
Men is dan Ook" gekomen tpf hit 'doen
aannemen van de arbitrage, tot hot
voóriéggten van a|Hc geschillen aan ean:
soheidsgwechft. Het land dat geen aibi-
trage aannebmt of er zich niot aan on
derwerpt, zal den aantvaller \xriklaard
worden.
Tevens Werd oen Verdrag van on'der-
lingcn bijstand opgemaakt.waarin de
verpjlichtimgen van steun van alle landen
vooikbmen tégen 'den aani*aller.
IZöo zullen waaiborgen bestaan, welke
'de landen zuljlen itoelaten tot ontiwapjé-
ning over te gaan.
Minister Poullet scheten volle vertrou
wen te hebben Ün de werking en de
macht van den Volkerenblond. Wij zijn
r.og niet aan cle 'oplossing, -wte rijn nóg
niet aan 'de belóofdo ontwapening, zegt
liij, doch we hebben 'den góeden wég go-
vonden waarop nu kan vooruitgegaan
worden on waarvan men hc\t bc^le maig
verhopen,
