Z-aterda»
Nov. 1924
He! Amnestie vraagstuk
Generaal van Nathasius voor
den krijgsraad
betooglüg
der onderwijzers
UH he! Vaiifcaaa
Sn den ïifalend
Dt werkloosheid
0e antes in Belgie
Hippfigf Mesri ever leden
Ds parlementaire yergoeding
Wat broei! er in Spanje 7
De laüdiiGMweigiëüdom
8aze paardenhandel
De Wonderdoenster van Vers!
DEYOLKSSTEM
XXX' JAARGANG NUMMER 270
Kerkstraat, 9 en 21, Aalst. Tel. 114 DAGELAD 15 CENTIEMEN WEKELIJKS 0.75 Uitgever: J. Van Nuffel-De Géndt
Publiciteit buiten het Arr. AALST s Agentschap Havaa, Adolf Mailaan, I fe Brussel. Place de la Bourse, 8, Parijs, Bream's Buildings, 6, Lon dres E, G. 4,
H- Cecelia
Zon op 7,13 Zon af 1,02
Nieuwe Maan den 20
HET DEBAT INDEN
SCITOOT DER RECHTER
ZIJDE
Zooals wij in een vorig nummer
hebben gemeld heeft de rechterzij
de zich in hare vergadering van
Dinsdag uitvoerig bezig gehouden
met liet voorstel van amnestie.
Er is, zooals men weet, een
voorstel ingediend door de socia
listen Huysmans en Hubin, en ten
doel hebbende, amnestie te verlee-
nen aan allen die wegens hun
houding tijdens den oorlog ver
oordeeld zijn geworden, burgers
zoowel als militairen. Een langdu
rig debat werd hierover gevoerd
Verschillende sprekers namen
hun standpunt in, dat aan de
regeering moet worden overgela
ten, elk geval afzonderlijk te
onderzoeken.
Aan het slot der bijeenkomst
heeft M. Van Cauwelaert mede
gedeeld, dat hij aan de Kamer een
.wetsontwerp zou voorleggen, ten
einde aan allen die tot een straf van
minder dan 10 jaar zijn veroor
deeld, amnestie te verkenen, De
rechterzijde zal dit voorstel bestu-
deeren, wanneer het -is ingediend.
Men kan hieruit afleiden, dat
deze fracties voor het grootste deel
tegen 't voorstel Huysmans zullen
stemmen, dat dus wel zal worden
verworpen, daar de liberalen, met
een paar uitzonderingen, eveneens
zich er tegen zullen verklaren.
In alle geval, er zullen dus twee,
voorstellen worden ingediend bij
de Kamer, dit van hli. Huysmans
en consoorten en dit van heéren
I au Cauwelaert en consoorten.
De rechterzijde besliste ten
slotte hare besprekingen voort te
zetten, wanneer de tekst van beide
voorstellen in de Kamer zal inge
diend zijn.
Men weet dat de Kamerafdete-
lingen zich gisteren, Donderdag
moesten uitspreken over het wets-
voorstel Huysmans op alg-eheele
amnestie.
Vande zijde van het Van
Cauwelaertvoorstel wordt ge
schreven
Wat de amnestie betreft aan
politieke veroordeelden, hiertegen
werden door de Waalsche en
Brusselsehe afgevaardigden be
zwaren ingevoerd. Landverraders
'en verklikkers mogen niet worden
geamnestieerd en dat is ook niet
de draagwijdte van het voorstel
van M. Van Cauwelaert.
De rechterzijde schijnt geneigd
genoeg-en te nemen met het verke
nen van amnestie aan politieke
veroordeelden die niet boven de
tien jaar gevangenis hebben opge-
loopen.
Talrijke leden waren, om poli
tieke redenen, van oordeel, dat men
zich moest onthouden van stem
ming over bet- door de socialisten
gedane voorstel en de houding van
de regeering volgen.
De vergadering ging uiteen
zonder dat een beslissing bereikt
werd. Ieder blijft dus vrij, hoe hij
wil stemmen.
Volgens een mededeelmg van
den minister van justitie bevinden
er zich op het oogenblik in het
geheel nog «lechts 8 activisten in
gevangenschap. Op de vraag die
hem in de wandelgangen van de
Kamer gesteld werd, of hij Borms
in vrijheid dacht te stellen, heeft
hij ontkennend geantwoord.
Borms zal aanstaande verkie
zingen bovenaan staan op de lijst
der candidaten van de frontpartij
te Antwerpen.
De leden waren het niet heele-
maal eens over de reeksen van
gevangenen, op wie de amnestie
zou toepasselijk zijn. Er heerschte
nogal groot meenmgverschil, Ter
wijl men over 't algemeen eens was
dat er amnestie mag verleend wor
den aan de ambtenaars die in het
Duitseh bestuur hebben gewerkt,
en waarvan velenbeweren gehan
deld te hebben op raad van politie
ke personaliteiten, toonde men
minder geestdrift voor andere
reeksen Belgen.
AI. Van Cauwelaert deelde mede
dat hij van zin is een tegenvoorstel
in ie dienen, dat kwijtschelding
zou verkenen aan de v personen,
wier veroordeeling niet hooger dan
tien jaar i« geweest. Hij zal trach
ten dit voorstel te doen mede
onderteekenen door liberale en
socialistische afgevaardigden.
De rechterzijde zal dit voorstel
nader onderzoeken, wanneer liet
in een duidelijken tekst zal uitge
werkt zijn.
at sR
De liberale groepen van Kalmei
en Senaat, hebben Dinsdag verga
derd, ten einde te beraadslagen
over een kiesplatform. Ook de
amnestiekwestie werd besproken.
Het besluit was het standpunt te
houden van minister Massön, die
bereid is met de grootste welwil
lendheid alle bijzondere gevallen
te onderzoeken, maar zich verzet
tegen ieder voorstel tot algemeene
amnestie.
IN DE
KAMERAFDEELINGEN
De afdeelingen der Kamer ver
gaderden Donderdag namiddag
om het wetsontwerp Hubin en
Huysmans te onderzoeken.
Het werd in de le afdeeling ver
worpen niet 11 stemmen tegen 6 en
1 onthouding in de 2e afdeeling
verworpen met 12 tegen 5 in de 3e
afdeeling aangenomen met 10 te
gen 8 in de 4e afdeeling verwor
pen niet 12 tegen 9 in de 5e afdee
ling verworpen met 9 tegen 8 en 1
onthouding in de 6e afdeeling ver
worpen met 15 tegen 7,
Donderdag namiddag veradheen voor
den bestendigen krijgsraad van de le
kb: jgsomschri jving, zetelend in de cita-
dell van Rijmel, de Duitseh generaal von
Nathasius, be tichit, van diefstallen te
Roebaa'iis, tijdens de (bezetting, en reeds
'bij verstek tot vijf jaar gevang veroor
deeld.
De lnij!g?r;aaa werd voorgezeten door
den kolonel van de gendarmerie, Ver-
straete de zetel van het openbaar mi
nisterie werd bekleed door dén bataljon-
overste Her ret. rdgeetrrniogSkom mfrsËari
en de verdediging weijd toevertrouwd
aan Mr Ni-col a v. stokhouder der balie
van Mei'z.
De samenstelling van den ttci'iijgisraad pensioenen, en 't zal niemand verwonde-
DE HOUDING DER SOCIALISTEN,
«Le Peuple durft in zijn verslag
over de zittipg in de Madeleine niet
aanhajlen dai; Al. Janssen, de voorzitter
der aangesloten socialisten 'bij de In-
terfedera le verklaard iheefll in akkoord te
gaan mej- de andere drie bonden om sa
men te werken tot hét 'bekomen van al
de eischcn door de Interfederale vooruit
gezet. Daarin komt voor wat AI. De
Bruyne, de vooraitker der Ghrigtene Fe-
deratie, onder dc daverende toejuiching
van eene volle zaal verklaarde wij wlil
len volledige gelijkheidvan wedde en
is dezelfde als, voor een onderofficier,
een soldaat of een burger daar de be
tichte n-iet als la-rjlgsgovangene ver
schijnt, en dat or ook geen staat van
graad gemaakt wordt. De echt-gcnobte
van don generaal is naar Rijssel geko
men om het proces -bij Ite wonen.
Dc kr ijgsraad heeft een voorns ge
veld, verklarend dat het verzet van ge
neraal von Naifihasiris tegen het vonnis
dat liern tol vijf jaar (gevang verwees,
ontvangbaar is, en heve'leud dat er on-
middeli jk (lot een nieuw proces zal over
gegaan worden.
Generaal von -Nalhasiufe werd veroor-
'Jecln tot 1 jaar gevantg en tot de tosilen,
zonder uitsjtel.
V V X
Over de vergadering schrijft
een katfejliek confrater nog- het
(fclgendt
te maken van de m'iddenafdeeling
zijn MM. De Bue, Verachtert,
Boucher}-, Rubbens, Standaert.
M. Van Cauwelaert heeft het
voorstel van Hubin bestreden, om
dat het veel te onbepaald is en de
verschillende categoriën van ver
oordeelden op dewelke het toepas
selijk zou zijn, niet duidelijk om
schrijft.
Nochtans is deze spteker van
gevoelen dat het noodig is een wets
voorstel over amnestie in te dienen,
wat dan ook binnen kort zal gedaan
worden.
M. Van de Vyvere bestreed
eveneens het voorstel van AIM.
Hubin en consoorten.
M. üestrée is er partijganger
van, doch nochtans met zeker voor-
ehoud. Volgens hem mag het niet
toepasselijk zijn op diegene die
verklikkers in den dienst van den
vijand waren,
MM. Strauss en Piereo hebben
:ille andei-£ soort van amnestie, on
der wélken vorm ook, bestreden.
M. Anseele heeft ook liet woord
genomen, om het voorstel Hubin te
verdedigen.
In de afdeeling waar M. Ool-
leaux. socialist zetelt, heeft deze
met liberalen en katholieken ge-
I stemd om het voorstel Hubin te
verwerpen.
Na cle zitting verklaarde M.
Raels, volksvertegenwoordiger van
Oostende, dat hij het wjpystel Hu
bin zou gestemd hebben, indien de
socialisten hun ontwerp niet ge
koppeld hadden aan het geval
Coppée,
HET PROTOCOL VAX GEINEVE
EN ENGELAND.
De Volkenbond za'l te Rome bije<jn-
Komen zonder er izidli op aanvraag
der Bijiitsclie regeering bezig te
'houden met h# "protodol van Genève.
De Britache regeerihig zal ingevolge van
het verzet der Domliinions dit protocol
nièjt bekrachtigen/ dit volgens de
«Daiily Telegraph-)*'
Andere bladen evenwdl logenstraffen
dit nieuws en beweren', dat de Dominiiions'
hun houdiijng nog niet te ken
nen gaven.
Ook vroeg de Rritsdhe ïefgeerin'o- idiajti
men zich met beztghoudon zou met de
beperking der bewapening, daar de
onlangs aangestelderegeeJiing den tijd
nog niejf 'had .de kwestie zoo grondig te
bestudeere-n dat zij haar ver tegen wteor-
digers i,n den raad een gedra&Sijn zou
kunnen oplegigen.
Op 619.262 leden van 1.455 aangeno
men kassen, was 'het got al werkloOzen
op 4 October 19.488 of 3.1 werfdoozen
per honderd aangesloten arbeiden- (te
gen 3.1 t. li. de vorige maand en 1,5
ten honderd in September 1923)
In het geheel gjfcjgen 265.014 dagen
verloren, of 86 per duizend aangeslote
nen en per weck (legen 8Q j>er duizend
devonge maand en 27 ih September
lc'2o).
zJmdion. mon. ,als veitgelijkirigscijfer
not getal dagen neem|f gedurende
dewelke de -verzekerden hadden kunnen
werkön vertegerovcordigen de verloren
dagen 1.43 in September 1924 1 45
ckvorige maand en 9,79 in Septc-m-
ILeit bestuur der financies heeft een
(abel gepubliceerd, waarbij de statbtiek
van liet getal motorvoertuigen wordt
vastgesteld, welke voor 1 October aan
den taks onderworpen waren.
on^icr Hijjlüuigen en rijtuigjes,
oJ.Mo camionneüen en liohle^ea*
mions, 10-390zware voertuHlsen en
traelieurs 6^997 ^mOtocydletten en moto-
cycles 0/ (booten en sloepen 344
andere voortuigen 132
87.415.
Te
ren dat wij ten minste eisdhen do toe
passing der pereik wa tie en der wet A an
1.920 op de kloosterlingen.
Le Peuple faalt vrijwillig waar
het ssegt dat AL Janssen opkwam Hogen
de toelage van 1L vrij onderwies de
voorzitter zei dat ovenals M. De Bruytoe
verklaard heeft alleen op stoffelijk ge
bied samen te wepken en getrouw te
bl-ij-ven aan de princiepen, de socialisten
pok hun steun verleenden om si off olijke
verbeteriEsen te zamen le veroveren
eu vrij te blijven- in helt betrachten van
hun ideaal.
Wij' drukken hier op het feit dat er
in de manifestatie /te Brussel twee groe
pen socialisten waren, de eerste groep
aangesloten bij Idle Interfederale, 'te zeg
gen dus biij de drie andere bonden, en de
tweede groep socialisten die in ihet
Masson du Peuple -zitting bielden
en ziek afgescheurd (hebben van de In
terfederale omdat izij de kwestie der sub-
sid'iën aan 't vrij onderwijs niet dier ven
bijtreden, uit vrees de groote socia
listische kopstukken te mishagen.
AUat de gezarnentlijike sHraatbètooginig
betreft, er was (besloten da), deze laatste
groep socialisten zou volgett op minstens
een afstand van 50 meters, wat dan ook
'gebeurd isj.
iDeze aanhaling kan reeds d-iienen om
den twijfel te staven, dien wij am liet ver
slag neerschreven bij de vraag zullen
de socialisten d,e Viocjlagcn aan 't vrii on
derwijs stemmen
Het feit dat de aoclaliijftisjdhe leer-
kraclhten in de Aladeleine vergaderden,
beteeken'it. dat ZIJmet de toelaaen
aan het vivjj onderwijs instemden, im
mers dat was eene der voorwaarjden om
aan de Interfederale Jiig kunnen aanslui
ten de socialisten tegen de sulitrdiiie
gekant, gingen naar een ander lokaal.
Derhalve heefit de- igroep der socialisten,
in de Madeleine aanwezig, niet het im'iln-
ste verzet betui'igd bij de sdlio'one rede
van M De Bruyne, vooi'zMer der ClnE-
ten Federatie.
Bij de vormiing der Interfederale On
het inrichten der geaamenHdijike verzei-
betooguig, onstond over de kwestie der
sufbsidie aan hcjf vrij onderwijs een ver
schil van_ ziensjwijze na verklaring
van voorzitter De Bruyne, besliste de I:n-
lerfederale dat de ondersteuning van
het vnj onderwas met evenveel recht als
al de andere'grieven op 'liet programma
moest behouden worden. Op tft oolgen-
biik wei'd bewezen dat de drliie ee#te
'bonden hunne volkomen vrijheid van
nand'Glen hadden.
De. soeiaïrtön edlcr wisten niet
wat doen, ze mofesten niet zich zel-vcn
noch hun leden raudjpdelgcn maar de po-
Iihekc koppen, die hun alle vrijheid af
namen. Daarom waren er |!iwee groepén
in deze betoogmlg, recihtzin/nV of niet
®P"ori ieder aan tot omzfilahtiriheid en
het Jrthrt-dc vraag aul|len de aocialis-
ten de subside stemmen
:oOo
Uit Middelfcuaig-Zeeland ttonit het be-
f do: Dr HippoJiet Meert, gewezen
lecraar aan het Kon. Atheneum ie Gent,
oensdag aldaar is overleden.
Jarenlang was de lieer Meeri, de «pil
van de Vlaamadhe pkopïi.gnnda-bewe-
ging, en het huis in de ëpflegelst-raat te
Gent, pen arsenaal van documénliatie,
nat, bij den vooroorlogscihen strijd voor
de Vhiamsche zaak uitstekende diensten
bewees.
Tijdens de bespreking van de -be'groo-
tongen in de afdeelingen. werd van so
cialistische -zijde -de kwestie opgeworpen
van de parlementaire -vergoodine, die te
onvoldoende geoordeeld wordt'. Een
rood volksverifeigenwoord-ilger deed op
merken dat de huidige parlementaire
vergoeding nog niet eons hot diiedubbéi den oorlog ginig H. Meert
•is van deze die in 1830 verleend werd, nhar !1.et activisme over, inei[; het gevolg,
Hat kan ziijjn en wij vragen niet Mi na den wapenstiijlstand naar den
dat dat er voor -goed werk ook goede be-1 vreemde moesjt uitwijken. Eerst verbleef
taling geschiede. JJodh er is geen enkele! Mj in zeer benarde omstandiigheden te
volkavertegenwoordiger. die gevraagd1 Hannover en vervolgens to Middel-barg
heeft dat mén de pcirkimemtsleden zoiri™ Nederland, waar een onveiibiddelijke
jbetalen volgons het geleverd werk -en kwaal hom ten (grave sleepte,
volgens de uren die ziiij in hel" Pglgis der! Hé! assisenhof van Branlbant veroor-
Natie clootibreng^Bj1 hem hij verstek tag dood.
BEN GEHEIM KONHJriTO I IE
Z. H. de Paus zal den 24 November
een geheim Konastoiiie houden, ter
benoeming van de Kto-diiinalen-
legalten, die de püedhtigheiU der ope
ning van de porta san da «iflleu
veiTichtcn in de basiliek van Santa
Maria Maggiore en do St. Pau-Ins.
Gemold wordt, da(t de Heilige Vader
in dit ICo|nsb(torie geon erfajten
nieuwen Kardinaal zal 'beaiccmen.
POUEW EN DE H. STOEL.
Gedurende -de konferentiee, welke
zes weken lang, bijna liederen dag, met
dén sek-etaTgs voor buiten, landsche
zaken, Mgr Boagjongiuiii, plaats hadden,
zijn allo vraaigstuilaken, -welke op hot
konkordaat tussdlien Pojlen en den II.
Boel betrekking hébiben, (besproken.
Deze kon-forel!Lies hobben de grondsSa-
gon gelegd, waarop bet konkordaat kan
gesloten worden en 'het standpunt der
I oolsche regeeriing en dat van het
atrkaan verduidelijk|t.
Parijs, 20 Nov. Ui:t Hemlavo
■wordt aan Le Journal gemeld
Iemand die zeer goed op de hoogte is
van den 'toestand in Spanje, is hier A'an-
daag met den Sud-Express aangekomen.
Hij zeicle, dat het in dtenst houden van
de klasse van 1921/ die naar huis had
moeten worden gezonden, in Spanje he
vige gisting heeft doen ontstaan. Bi j het
Afri'kaansch logcr en jin de kazernen van
Aladrid zijn talrijke gevallen van
dienstweigering of muiterij voorgeko
men. Te Madrid 'heeft men de muiters
hun wapenen moeiten ontnemen 200
hunner zijn aangehouden en zullen voor
de krijgsraden verschiynen.
Dé landlbouweigeiidom in Belgis
wordt nagénoeo- als volgt verdeeld
Op eene- uitgcstrefklllicid van 2.584.000
hektaren, d-c uitgebaat -wordjt. wordt 40
per honderd door de eigenaars bewc-rkt,
fen 54 por honderd door de pachj'oip.
Evenwél in Lintburg. Luxemburg eu
in de provincie Namen is de venpachfe
iandlbo-uweigerrdom merkelijk kleiner
dan deze -l--e door de eigenaars, zelf uitge-"
baat wordt.
De laatste ambtelijke statibliek, op(ge-
maaklt door het' ministerie van land-
/bouw vermeldt -gedurende de acht ceisto
maanden een totalen uitvoer van
15.037 volwassen paarden en 932 veu
lens, hot zij een totaal van .15.909 die
ren.
Het vorig jaar bedroeg de uitvoer
17.803 dieren, waarvan 1780 veulens.
Dit jaar was de uifivoex naar Duitach-
lapd bijzonder belangrijk. Wij veraon-
den 7325 volwassen paarden, voor eene
waarde van 33.226.797 fr. er, 131 veu
lens voor 354.620 fr.
De waarde van de dit jaar verzonden
paardennagaande Mom het totaal tot
61.756.737 franks, togen 47.550,658 iiu
hot vorig jaar.
•De uitvoer naar Frankrijk was gerin
ger. Ilij bedroeg dit jaar 5016 paarden
en 575 veulens, tégen 12.332 paarden
en 1394 veulens, zoodat, men zio!,
Frankrijk zijne aankoopen met meer
dan de helft 'heeft verminderd.
HET ONDERZOEK
Helt onderzoek wordt steeds voortge
zet. Steeds worden getdilgen verhoord.
Alen weet dajt Georges AlaTcseo een
invaliditeitspensioen 9 t.h. onjtlving na
haar zoogenaamde miiirakuleuze gene
zing. Van de rechtbank voor ooiiogs-
sdhado onitvihg zij een vergoeding van
3.500 fr.
Bertha Alasrek eïsdhle een vergoeding
van 11.700 fr. voor diefstal door de
Duitschcrsy gedurende een-huiszioenin'g,
van een gedildhltjxiran een opera-libretto,
van een 9Cihilderij en zooigenaamd ander,
kunstwerk.
Het vonnis kende aan het opera-li-
bretito 1.000 fr. waai'de toe en bevestigt
dat Be-rtha-Geoéges Alaresco door de
Duiitschers Tot 10 jaar dwangarbeid ver
oordeeld werd.
Mem vraagt zich thans af hoe de wori-
derdoenstor er in geslaagd is dien (dief-
sital en diie veroordeeling te, (bejwijzeln
Voor do rochtbankv
